పీఎమ్‌ఎస్సెస్‌వై (ప్రధానమంత్రి స్వస్థ సురక్ష యోజన) కిందకు వచ్చే ప్రధానమంత్రి మత్స్య సంపద యోజన పథకాన్ని 2020లో ప్రారంభించారు. కేంద్ర ప్రభుత్వానికి చెందిన ఈ స్కీమ్‌ ద్వారా ఎలాంటి పూచీకత్తు లేకుండా చేపలపెంపకందారులకు ఏడు శాతం వడ్డీతో రెండు లక్షల రూపాయాల వరకు రుణాన్ని అందిస్తున్నారు. చేపలు, రొయ్యల పెంపకంపై ఉచిత శిక్షణనూ అందిస్తున్నారు. షెడ్యూల్డ్‌ కులాలు, తెగలకు చెందిన మహిళలకు 60 శాతం వరకు గ్రాంట్‌ అందుతోంది. ఈ పథకం తీర్రప్రాంతంలోని చిన్న, సన్నకారు రైతులకు లాభాల పంట పండిస్తోంది. చేపల ఎగుమతిలో భారతదేశాన్ని ముందంజలో నడిపిస్తోంది. ఆసక్తి, అర్హతగల అభ్యర్థులు ఫిషరీస్, మత్స్యకారుల సంక్షేమశాఖ సహాయసంచాలకుల కార్యాలయంలో మరిన్ని వివరాలను పొదవచ్చు. జిల్లా మత్స్యశాఖ లేదా ఏదైనా హేచరీ నుంచి ఉచితంగా చేప సీడ్‌ను పొందవచ్చు. ఈ పథకానికి అధికారిక వెబ్‌సైట్‌ https://pmmsy.dof.gov.in ద్వారా దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. వెబ్‌సైట్‌ హోమ్‌ పేజీలో స్కీమ్‌ లింక్‌పై క్లిక్‌ చేయాలి. నింపాల్సిన ఫామ్‌ కనిపిస్తుంది. అందులోని వివరాలను పూరించాలి. ఆధార్‌ కార్డ్, పాన్‌ కార్డ్, బ్యాంక్‌ ఖాతా, భూమి వివరాలనూ పొందుపరచాలి. డీపీఆర్‌ (డీటైల్డ్‌ ప్రాజెక్ట్‌ రిపోర్ట్‌) సహా సూచించిన పత్రాలను అప్‌లోడ్‌ చేయాలి. తర్వాత సబ్‌మిట్‌ పై క్లిక్‌ చేసి.. ఫామ్‌ను సమర్పించాలి. దరఖాస్తుదారు అర్హతలు, సంబంధిత పత్రాలను ఆమోదించిన తరువాత పథకం ప్రయోజనాలను పొందవచ్చు. తీర్రప్రాంతం లేని చోటా మత్స్య సంపదను అభివృద్ధి చేసేందుకు ఈ పథకం రుణాన్ని అందిస్తోంది. కమర్షియల్‌ ఆక్వా కల్చర్‌ సిస్టమ్‌ కింద ఈ ప్రాజెక్ట్‌ విలువ రూ. 20 లక్షలు అయితే రూ. 5 లక్షల వరకు సొంత పెట్టుబడి ఉండాలి. అప్పుడు రూ. 15 లక్షల రుణాన్ని పొందవచ్చు. ఇందులో సబ్సిడీ ఉంటుంది. (చదవండి: Earth Hour: "'స్విచ్‌ ఆఫ్‌": ఆ ఒక్క గంగ ప్రకృతితో కనెక్ట్‌ అవుదామా..!)

సాక్షి, అమరావతి: దేశంలోనే మత్స్యసంపద ఉత్పత్తిలో ముందున్న మన రాష్ట్రంలో ఉత్పత్తి మరింత పెంచాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టింది. ఆక్వా రంగ సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యంగా రెండేళ్లుగా విప్లవాత్మక మార్పులు తీసుకొచ్చిన ప్రభుత్వం.. సాగు నుంచి మార్కెటింగ్‌ వరకు రైతులకు ఊతం ఇచ్చేందుకు మరిన్ని కార్యక్రమాల అమలుకు సన్నాహాలు చేస్తోంది. ఐదేళ్లలో ఆక్వా ఉత్పత్తిని రెట్టింపు చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. సాగు విస్తీర్ణం మూడేళ్లలో 48 వేల హెక్టార్ల మేర పెంచాలని నిర్ణయించింది. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా రూ.546.97 కోట్లతో ప్రాసెసింగ్, ప్రీ  ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లు నెలకొల్పి నిర్వహణ బాధ్యతలను ఆక్వా రైతుసంఘాలకే అప్పగించాలని చూస్తోంది.  2020–21లో 46.23 లక్షల మెట్రిక్‌ టన్నుల (ఎంటీల) ఉత్పత్తిని సాధించగా, 2021–22లో 50.85 లక్షల ఎంటీల ఉత్పత్తిని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. ఇప్పటికే 11.36 లక్షల ఎంటీల మత్స్యసంపద ఉత్పత్తి అయింది. పంట పండినచోటే మార్కెటింగ్‌తో పాటు రైతులకు అదనపు ఆదాయం సమకూర్చే లక్ష్యంతో ప్రాసెసింగ్, ప్రీ ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లను ఏర్పాటు చేస్తోంది. రాష్ట్రంలో ప్రస్తుతం రోజుకు మొత్తం 4,813 ఎంటీల సామర్థ్యంతో 92 ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లు, మొత్తం 300 ఎంటీల సామర్థ్యంతో 30 ప్రీ ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లు ఉన్నాయి. రాష్ట్రంలో ఉత్పత్తి అయ్యే చేపలు, రొయ్యలను ప్రాసెస్‌ చేసేందుకు ఇవి సరిపోవడం లేదు. దీంతో పొరుగు రా>ష్ట్రాలకు తరలించాల్సి రావడంతో రైతులు నష్టపోతున్నారు. తోడు సీజన్‌ మొదలుకాగానే అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌ను బూచిగా చూపి వ్యాపారులు తక్కువ ధరలకే కొనుగోలు చేస్తుండడంతో రైతులకు నష్టం వస్తోంది. ఈ పరిస్థితులకు చెక్‌ పెట్టేందుకు ఆక్వాసాగు ఎక్కువగా ఉన్న తీరప్రాంత జిల్లాల్లో ఒక్కొక్కటి రూ.6.39 కోట్లతో 23 ప్రీ ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లు, ఒక్కొక్కటి రూ.40 కోట్ల వ్యయంతో 10 ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లు ఏర్పాటు చేయబోతుంది. కనీసం 2 వేల ఎంటీల సామర్థ్యంతో ఏర్పాటవుతున్న వీటిద్వారా ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా కనీసం 10 వేలమందికి ఉద్యోగ, ఉపాధి అవకాశాలు లభిస్తాయని అంచనా వేస్తున్నారు.   రాష్ట్రంలో 974 కిలోమీటర్ల తీరప్రాంతముంది. 54,500 హెక్టార్లలో ఉప్పునీటి, 1.44 లక్షల హెక్టార్లలో మంచినీటి చెరువుల్లో ఆక్వా సాగవుతోంది. దేశం నుంచి ఎగుమతి అవుతున్న రొయ్యల్లో 70 శాతం, చేపల్లో 38 శాతం వాటా మన రాష్ట్రానిదే. ఆక్వారైతుకు గిట్టుబాటు ధర కల్పనే లక్ష్యం ఆక్వా ఉత్పత్తులకు మంచి ధర లభించడం ద్వారా రైతులకు అదనపు ఆదాయం కల్పించడమే లక్ష్యంగా ప్రభుత్వం ఆలోచిస్తోంది. ఆ దిశగానే ఆక్వా సాగవుతున్న జిల్లాల్లో ప్రాసెసింగ్, ప్రీ ప్రాసెసింగ్‌ యూనిట్లు ఏర్పాటు చేయాలని సంకల్పించింది. వీటికి ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేశాం. ప్రభుత్వం నుంచి అనుమతులు రాగానే అమలుకు చర్యలు తీసుకుంటాం. – కె.కన్నబాబు, కమిషనర్, మత్స్యశాఖ


 విశాఖపట్నం: విశాఖ తీరంలో చేపలకు కరువొచ్చిపడింది. గతంలో ఎన్నడూ లేనంతంగా అత్యంత దారుణ పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. సముద్రం పూర్తిగా వట్టిపోయింది. గులివిందలు, కవ్వళ్లు, కానాఖడతలు వంటి గుండ (చిన్నచిన్న) చేపలు తప్ప ఏమీ దొరకడంలేదు. అదీ కూడా చాలా తక్కువ మోతాదులో చిక్కుతున్నాయి.
 
 రెండున్నర లక్షల రూపాయల ఖర్చు చేసి నెల రోజుల పాటు వేట సాగిస్తే కనీసం రూ. 50 వేల విలువైన చేపలు కూడా దొరకడంలేదు. దీంతో విశాఖ ఫిషింగ్ హార్బర్లో అర్ధంతరంగా చేపల వేటను నిలిపేశారు. ఫిషింగ్ హార్బర్లో 750 మరబోట్లు, 1500 మోటారు బోట్లు ఉంటే అందులో ఈ ఆదివారం మూడు మరబోట్లు మాత్రమే చేపలవేట వెళ్లాయంటే పరిస్థితి ఎంత దారుణంగా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. సముద్రంలో ఇంత దారుణంగా మత్స్యసంపద ఎప్పుడూ పడిపోలేదని మత్స్యకారులు చెబుతున్నారు.
 
 2011లో ఇటువంటి పరిస్థితులు ఎదురైనా మరీ ఇంత దారుణంగా లేదంటున్నారు. చేపలు గుడ్లు పెట్టే సమయమైన ఏప్రిల్ 15 నుంచి 47 రోజుల పాటూ చేపలవేటకు విరామం ప్రకటించినా ఎందుకు మత్స్యసంపద వృద్ధి చెందలేదో? అర్థంగాక మత్స్యకారులు ఆందోళన చెందుతున్నారు. మర పడవల సంఘాలకు చెందిన ప్రతినిధులతో పాటూ మేధావులకు కూడా ఈ  పరిస్థితి అంతుబట్టడం లేదు. మత్స్యశాఖ అధికారులకు కూడా పరిస్థితిని వివరించారు. నష్టాలు తట్టుకోలేక 30 బోట్లను అమ్మేశారు. మరో 50 బోట్ల వరకు అమ్మకానికి సిద్ధంగా ఉండడం బోటు యజమానుల దయనీయ స్థితికి అద్దం పడుతోంది.
  
 గుడిబండగా మారిన డీజీల్ ధర : ఫిషింగ్ హార్బర్లో చేపలవేట సాగించే మర, మోటారు బోట్లన్నీ లాంగ్‌లైన్ తరహాలో వేట సాగించేవే. అంటే బోటు ప్రయాణంలో ఉండగానే వేట సాగిస్తారు. దీంతో వీరికి డీజిల్ ఎక్కువ అవసరం పడుతోంది. 15 నుంచి 20 రోజుల పాటు వేట సాగించాలంటే 3 వేల నుంచి 4 వేల లీటర్ల డీజిల్ ఉండాలి. ప్రస్తుతం లీటరు డీజిల్ రూ. 63  ఉంది.
 
 ఈ లెక్కన 3 వేల లీటర్లకు రూ. లక్షా 89 వేలు ఖర్చు చేయాల్సి వస్తోంది. గోరుచుట్టుపై రోకలిపోటులా ఐసు ధరలు కూడా శరాఘాతంగా తయారయ్యాయి. బోటు వేటకెళ్లాలంటే 20 నుంచి 30 టన్నుల ఐసు పడుతుంది. టన్ను ఐసు రూ.1200 నుంచి రూ.1250 వరకు ఉంది. 36 వేలు ఐస్‌కే ఖర్చు చేయాల్సి వస్తోంది. ఇక బియ్యం, నిత్యావసర వస్తువులు, తాగునీరు, మరమ్మతులు, వలలు ఇవన్నీ కలుపుకుంటే  రూ. రెండున్నర లక్షలకు పైబడి ఉంటే గాని వేటకు వెళ్లలేని పరిస్థితి.
  
 టూనా, కోనెం, టైగర్ రొయ్యల జాడే లేదు
  
 టూనా, కోనెం, వంజరాలు, వైట్, బ్రౌన్ పాంప్లేంట్, టైగర్ రొయ్యలకు విదేశీ మార్కెట్లో మంచి డిమాండ్ ఉంది. సింగపూర్, జపాన్, మలేషియా దేశాల్లో ఇవి మంచి ధర  పలుకుతాయి. ఇవి వలకు చిక్కాయంటే మత్స్యకారుడుకి సిరులు పండినట్లే. కానీ ఈ సీజన్‌లో వీటి జాడ మచ్చుకైనా కానరావడంలేదు.