చేనేత రంగానికి ప్రభుత్వం సాయం చేసినా, చేయకపోయినా, అది నేటికీ నిలబడి బతుకుతోందంటే, దానికున్న జనాదరణ ఎటువంటిదో, అది ఏ స్థాయిలో ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. చేనేతకు ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో అత్యవసరమైంది ‘సంక్షేమం’. సంక్షేమానికి పూర్తిగా క్షామం పట్టించారు మన కేంద్ర పాలకులు..
 
 దేశంలో చేనేత పరిశ్రమ సంక్షోభంలో ఉన్నదన్న విషయం జగద్విదితం. దేశ వ్యాప్తంగా 44లక్షల మంది చేనేత వృత్తిపై ఆధారపడి బతుకు సాగిస్తున్నారు. అవిభక్త ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో దాదాపు 2.20 లక్షల కుటుంబాలు ఈ రంగంలో ఉపాధి పొందేవి. వ్యవసాయ రంగం తరువాత రెండో అతిపెద్ద ఉపాధి కల్పనదారుగా చేనేత పరిశ్రమ నిలుస్తోంది. స్వాతంత్య్రం వచ్చిన 6 దశాబ్దాల తరువాత కూడా చేనేత కార్మికుల్లో 15శాతం మంది మాత్రమే సహకార సంఘాల పరిధిలో ఉన్నారు. మిగిలిన వారంతా ఆసంఘటిత కార్మికులే. పదివేల సంవత్సరాల మనుగడ తరువాత కూడా చేనేత కార్మికుల పరిస్థితి గౌరవ ప్రదంగా లేకపోవడం శోచనీయం.
 
 లక్షలాది పేద చేనేత కార్మిక కుటుంబాలు నిత్య దరి ద్రంలో కునారిల్లుతున్నది నిజం. అటువంటి ‘చేనేత పరిశ్ర మ’కు ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో బడ్జెట్ కేటాయింపులు చూస్తే నోరు పెగలడం లేదు. ప్రతి సంవత్సరం చేనేత పరిశ్రమలో సంక్షోభం పెరుగుతుంటే ప్రతి బడ్జెట్‌లో నిధులు తరిగిపోతు న్నాయి. ఇదొక విచిత్ర పరిస్థితి. ప్రత్యేకంగా చేనేత చేసుకున్న పాపమేమో తెలియదు.
 
 2013లో ఆనాటి ప్రభుత్వం చేనేతకు రుణమాఫీ పథకం ప్రవేశపెట్టి కేటాయించిందెంతైనా కావచ్చు కానీ ఖర్చు మాత్రం రూ. 291 కోట్లు. వెంటనే ఆ తరువాత సంవత్సరం రూ 157 కోట్లకు కుదించారు. ఇప్పటికే రుణమాఫీ లబ్ధి అందని చేనేత కుటుంబాలు చాలా వున్నాయి. తరువాత కిస్తీలో వస్తాయని అధికారులు చెప్పుకుంటూ వచ్చారు.  కార్మికులు ఎంతో ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తున్నారు. వాస్తవంగా, చేనేత కార్మిక కుటుంబాలు ముందు కంటే ఇప్పుడే పీకల్లోతు కష్టాల్లో ఉన్నాయి. సాయం కోసం ఆశగా ప్రభుత్వాల వైపు చూస్తున్నాయి.
  అటు దేశానికి వెన్నెముక లాంటి వ్యవసాయానికి, రైతాంగానికి సబ్సి డీలపై కోతకు సిద్ధపడటమే కాదు ఇటు స్వయం ఉపాధి రంగంలో అత్యధిక భాగంగా ఉన్న చేనేత రంగాన్ని తీవ్ర నిర్లక్ష్యానికి, నిరాదరణకు గురి చేసిన వైనం ఏ విధంగానూ సమర్థనీయం కాదు. కేంద్రంలో నూతన ప్రభుత్వ పగ్గాలు చేపట్టింది స్వల్ప కాలమే అయినా, సరిగ్గా కాలు నిలదొక్కుకోలేక పోయినా, వేసింది మొదటి అడుగైనా అది ముందడుగు కావాలి. ఏ మాత్రమైనా అభివృద్ధి వైపు సాగాలి. ప్రజలకు నమ్మకం కలిగించాలి.
 
 ఆర్థికమంత్రి అరుణ్‌జైట్లీ బడ్జెట్‌లో రుణమాఫీ ప్రస్తావనే లేదు. పూర్తిగా ఎత్తేశారు. రుణం అందని వారి బాధ చెప్పనలవికాదు. అధికారులు మాత్రం వస్తుంది రుణమాఫీ చేస్తామని  జోకొట్టారు. నెట్టుకొచ్చారు. ఇప్పుడు ఏమి చెప్పినా ప్రయోజనం శూన్యం. మరొక ముఖ్యమైన విషయం. చేనేతకు ప్రస్తుత పరిస్థితులలో అత్యవసరమైంది ‘సంక్షేమం’. సంక్షేమానికి పూర్తిగా క్షామం పట్టించారు మన కేంద్ర పాలకులు. సంక్షేమ పథకాలు అవసరం లేనంతగా చేనేత అభివృద్ధి చెందిందనుకున్నారో? లేక అక్కడకు రాగానే కన్ను చెదిరిందో, చేయి అదిరిందో తెలియదు కానీ దాన్ని పూర్తిగా ఎత్తేశారు. ఇప్పటి వరకు క్రమంగా నిధులు తగ్గించుకుంటూ వస్తున్నారు. ఇప్పుడు ఏకంగా రద్దు చేశారు.
  ఇదంతా చూస్తుంటే గతం గుర్తుకొస్తుంది. చేనేత రంగం పట్ల వివక్ష, ప్రతికూల విధానం బీజేపీ (ఎన్‌డీఏ) ప్రభుత్వాలకు వారసత్వంగా వస్తుందేమోననిపిస్తుంది. గతంలో వాజ్‌పేయి ప్రధానమంత్రిగా ఉన్నప్పుడు చేనేత, జౌళిరంగంపై ప్రొఫెసర్ ఎస్‌ఆర్ సత్యం గారితో ఒక కమిటీ వేశారు. ఆ కమిటీ నివేదిక విప్పిచూస్తే ఏముంది. పూర్తిగా చేనేత వ్యతిరేక విధానాలతో రూపకల్పన చేయబడింది. రాష్ట్రవ్యాపితంగా చేనేత వర్గాలు భగ్గున లేచాయి. సత్యం కమిటీ సిఫార్సులకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమించాయి. చేనేతకు ప్రాణాధారమైన చిలపలనూలు, మిల్లులు తయారు చేయనక్కర్లేదని, గుంట మగ్గం వదిలేసి యాంత్రీకరణకు మారి అంతర్జాతీయ స్థాయికి ఎదగమని, ఇలాంటి సిఫార్సులతో చేనేతను రూపుమాపాలనే ప్రయత్నమొకటి ఆనాడే చేశారు.
 
 అన్ని చేనేత సంఘాల ప్రతినిధులు కలసి ఢిల్లీ వెళ్లి అప్పటి ప్రధాని వాజ్‌పేయి గారిని కలసి సత్యం కమిటీ సిఫార్సులు నిలిపి వేయాలని వేడుకోవాల్సి వచ్చింది. అంతటితో  వదిలి పెట్టకుండా మళ్లీ అదే చిలపలనూలుపై 9.2 శాతం ఎక్సైజ్ సుంకం విధించారు. ఆ సుంకం రద్దు చేయించడానికి మళ్లీ పోరాటాల బాట పట్టాల్సి వచ్చింది. ఎన్ని పోరాటాలు చేసినా ప్రయోజనం లేకపోయింది. ఇంతలో రాష్ట్రంలో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం అధికారానికొచ్చింది. దివంగత  డాక్టర్ వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా కేంద్ర ప్రభుత్వంతో మాట్లాడి ఆ సుంకాన్ని రద్దు చేయించారు. ఈ చేదు అనుభవాలు గతమైనా పునరావృతం అవుతాయని భయంగానే వుంది.
 
  అసలు చేనేతకు నిధులెందుకు తగ్గిపోతున్నాయి? నిజంగా అవకాశం లేకనా? కేటాయించాలన్న ఉద్దేశం లేకనా? యంత్రాల ఆధారంగా జరిగే జౌళి ఉత్పత్తుల రంగానికి ప్రభుత్వాల పెట్టుబడులు పెరుగుతూనే ఉన్నాయి. సబ్సిడీలు దోచిపెడుతున్నారు. పన్నుల రాయితీలు గుప్పిస్తున్నారు. ఏ పార్టీ ప్రభుత్వమైనా జరిగేదదే. దానికి పార్టీల తేడా లేదు. వివక్షత ఒక్క చేనేతకేనన్నది చరిత్ర చెప్పిన సత్యం. అసలిదంతా ఎందుకు? ఆధునిక మర మగ్గాలు, మిల్లులు ఏ సబ్సిడీలు లేకుండా తమంత తమ కాళ్లమీద నిలదొక్కుకోమనండి చూద్దాం! గడచిన పది సంవత్సరాలలో జౌళిరం గంలో పెట్టుబడులు పెట్టింది రాజకీయ పెద్దలు కావడంతో, ప్రభుత్వాల మద్దతు పుష్కలంగా లభించడం పరిపాటైంది. లక్షల కోట్లు సబ్సిడీలు తమ వారికి అందించినా, జౌళిరంగమేమీ అభివృద్ధి చెందలేదు. దాని అభివృద్ధి 14 శాతం నుండి 5 శాతానికి పడిపోయింది. ఇదే సమయంలో చేనేత రంగానికి ప్రభుత్వం సాయం చేసినా, చేయకపోయినా, అది నిలబడి బతుకుతోందంటే, దానికున్న జనాదరణ ఎటువంటిదో, అది ఏ స్థాయిలో ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. చేనేత రంగ ఉత్పత్తులకు, మరమగ్గాల ఉత్పత్తులకు మధ్య పెద్ద వైరుధ్యమే వుంది. చేనేతకున్న రిజర్వేషన్ చట్టాన్ని నిత్యం ఉల్లంఘించుతూ నకిలీ వస్త్రాలు తయారు చేసి, చేనేత మార్కెట్‌ను ధ్వంసం  చేస్తుంటే కంటితో చూస్తూ ఊరుకోవడం... చేనేత కార్మికులు అరుస్తుంటే పట్టించుకోకపోవడం ఉద్దేశపూర్వకంగానే జరుగుతోంది. పాలకులకు ఆధునిక మరమగ్గాలపై వున్న మక్కువ, చేనేతపై లేకపోవడమే దురదృష్టం.
 
 అభివృద్ధికి ఆమడదూరంలో వుండి దాని ఉనికి క్షేత్రస్థాయిలో చేనేత శ్రమజీవులకు తెలియని, దాని పేరు కూడా తెలియని సంస్థ ‘జాతీయ చేనేత అభివృద్ధి’ సంస్థ. ఆ పద్దు కింద మొత్తం బడ్జెట్‌లోనే అధికశాతం నిధులు పెట్టారు. రూ 292 కోట్లు పెట్టారంటే సంతోషించలేము. ఆ పెట్టిన నిధులు ఏ అభివృద్ధ్ధికి ఖర్చు చేస్తారో? ఎవరిని అభివృద్ధి చేస్తారో, ఆ నిధులు విడుదల చేస్తారో? లేదో అంతు చిక్కని ప్రశ్న. ఈ అంకెల గారడీ బడ్జెట్లు గతంలో ఎన్ని చూడలేదు. బడ్జెట్లో నిధులు పెట్టినా, ఖర్చుచేయరాదనుకుంటే .. కఠిన మార్గదర్శకాలు పెట్టి, ఏవో అడ్డంకులు కల్పించి, తీవ్రజాప్యం చేసి చేనేతకు ప్రభుత్వం నుండి ఏ సహాయం అందక, పరిశ్రమ కుంటుపడి కార్మికులు వలసబాట పట్టడం, వర్తమాన చరిత్రలో చేనేతకు జరుగుతున్న ఘోరమైన అన్యాయం.
 
 నూతనంగా ఎన్నికై, దేశాన్ని అభివృద్ధి పథంలో నడుపుతానన్న ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ నాయకత్వంలో ఆర్థికమంత్రి అరుణ్‌జైట్లీ పార్లమెంట్‌లో ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్‌లో చేనేతకున్న అనేక పథకాలకు నిధులు కోత పెట్టి, కొన్ని రద్దుచేసి గత ప్రభుత్వం కంటే ఘనత వహించారు. సామాన్యుడికి ప్రతీకగా, చాయ్‌వాలాగా ప్రచారం సాగించుకున్న మోడీ, విస్తృత ఖర్చుతో తనను ఆకాశానికెత్తి, అందలమెక్కించిన కార్పొరేట్ శక్తులకు, సంస్థలకు రెడ్ కార్పెట్ పరచి, వారి రుణం తీర్చుకోవడమే ప్రథమ కర్తవ్యంగా భావించి, సాధ్యమైనంతగా నిధులు వండి వార్చడానికి, సామాన్య చేనేత కార్మికుల ప్రయోజనాలను పణంగా పెట్టడమే పెద్ద విషాదం.
  
 (వ్యాసకర్త ఆంధ్రప్రదేశ్ చేనేత కార్మిక సంఘం పూర్వ అధ్యక్షులు) - అందె నరసింహారావు
  
  
  
  


 అంతరించి పోతున్న చేనేతకు రాయితీలూ, సబ్సిడీలూ వ్యర్థమని ప్రభుత్వాల అభిప్రాయం. ఇలాంటి విధానాలతో చేనేతను నొప్పి తెలియకుండా, నిశ్శబ్దంగా పూర్తిగా చంపేయవచ్చని వారంతా భావిస్తున్నారు.  రాజ్యాంగం ప్రసాదిస్తున్న విద్య, వైద్యం, కనీసం గృహవసతి లాంటి సౌకర్యాలు చేనేతలకు లేవు.
  
  చేనేత పరిశ్రమ నానాటికీ జవజీవాలు కోల్పోతోంది. చేనేతే జీవనోపాధిగా బతుకుతున్న కార్మికులను ప్రభుత్వాలు తమ విధానాలతో దుర్భర పరిస్థితుల లోకి నెట్టివేస్తున్నాయి. ప్రాచీన కాలం నుంచి ఆధునిక కాలం వరకు దేశ చరిత్రలో చేనేతది గర్వించదగిన పాత్రే. జాతీయ ఉద్యమంతో విడదీయరాని అనుబంధం ఆ పరిశ్రమకు ఉంది.  మన జాతీయ పతాకంలోని రాట్నంతో అనుబంధం ఆ పరిశ్రమకే సొంతం. కానీ ఇప్పుడు అదంతా గతం.
  
 మరమగ్గాలతో మరణ మృదంగం
  వర్తమానం విసురుతున్న సవాళ్లకు చేనేత పరిశ్రమ తల్లడిల్లిపో తున్నది. ఉపాధి కోల్పోతున్న కార్మికులు ఆదుకోవాలని ప్రభుత్వాలను వేడుకుంటున్నారు. ఎన్నో పోరాటాలు చేశారు. ఏఒక్కటీ కార్మికుల కడగండ్లు తీర్చలేదు. మారుతున్న కాలం, యంత్రయుగం చేతివృత్తులకు మరణశాసనం లిఖించాయి. ముఖ్యంగా చేనేత రంగంలో ఆకలిచావులు, అనారోగ్య చావులు, అప్పుల ఆత్మహత్యలు నిత్యకృత్యాలుగా మారాయి. మర మగ్గాలు మొత్తం ధ్వంసం చేశాయి.  
  
 చేనేత సృష్టించుకున్న డిజైన్లను ఏఒక్కటీ వదిలిపెట్టకుండా రాష్ట్రంలో పవర్‌లూమ్స్ కబ్జాచేసి, చేనేతకు కేటాయించిన 11 రకాల రిజర్వేషన్‌లను ఖాతరు చేయకుండా, నకిలీ వస్త్రాలను మార్కెట్‌లోకి తెచ్చి చేనేతను చావుదెబ్బ తీస్తున్నా పట్టించుకున్న ప్రభుత్వాలు లేవు.  రిజర్వేషన్ పవర్‌లూమ్ లాబీ మీద వీరోచిత పోరాటాలు చేసి కొంత కాలం పవర్‌లూమ్స్ ఆడకుండా ఆటకట్టంచి, పోలీసు కేసుల నిర్బంధాల నెదిరించి నిలిచిన ప్రాంతాలు అనంతపురం, ధర్మవరం. అలాంటి చోట్ల కూడా యథేచ్ఛగా చేనేత రకాల తయారీలో పవర్‌లూమ్ వారిదే విజయం అయింది. అంటే అది ఎంత బలమైన లాబీనో అర్థమవుతుంది. కేంద్ర, రాష్ట్ర చేనేత జౌళి శాఖల మంత్రులుగా ఎందరు వచ్చినా ఈ రంగానికి ఒరిగినదేమీ లేదు. వారందరికీ మరమగ్గాల మీద మమకారమే తప్ప, సమస్యలపై దృష్టి లేదు. కావూరి సాంబశివరావు వ్యవహార శైలి ఇందుకు మంచి ఉదాహరణ.
  
 కనీస అవగాహన లేనివారే మంత్రులు
  కేంద్రమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసినదే తడవుగా కావూరి  హైదరాబాద్ వచ్చి  చేనేతల ప్రతినిధులను, అధికారులను, మంత్రి, ముఖ్యమంత్రులను సమావేశపరిచి కొత్త కొత్త వాగ్దానాలు చేశారు. స్వల్పకాలిక, మధ్యకాలిక, దీర్ఘకాలిక పథకాలు తెచ్చిపెడతామన్నారు. చివరికి ‘స్వల్పకాలిక’ మంత్రిగా నిలిచారు. రాష్ట్ర సహకార వ్యవస్థలో పెద్ద సంస్థ ‘ఆప్కో’కు కిందటేడాది చైర్మన్‌గా ఎన్నికైన మాజీ మంత్రివర్యులు మురుగుడు హనుమంతరావు,  కావూరిని మంగళగిరి తీసుకువచ్చి అట్టహాసంగా చేనేత మగ్గాల షెడ్ల దగ్గరకు తిప్పి చూపించారు. అంతా చూసిన మంత్రిగారు తీవ్రంగా స్పందించి, ‘కాలం మారుతోంది, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం పెరుగుతోంది, పెరిగిన సాంకేతిక నైపుణ్యంతో చేనేత బతుకు సాధ్యం కాదు, ఇన్నాళ్లు బతికించిన చేనేత కార్మికులను అభినందించాలి’ అని ప్రకటించారు. మీ కష్టాలు తీర్చే మార్గాలు చూస్తామని హామీ ఒకటి ఇచ్చారు. యంత్ర పరిజ్ఞానం పెరిగిన ఈ దశలోనే చేనేతకు కేటాయించిన రిజర్వేషన్ చట్టం గట్టిగా అమలు జరపాల్సిన అవసరం ఉంది. చేనేతలు ఎప్పుడు నోరుతెరిచినా, చేయెత్తి నినదించినా  రిజర్వేషన్ చట్టం కోసమే కదా! ఇంత ముఖ్యమైన చట్టాన్ని అమలు చేయడం, ఇన్ని అనర్థాలకు కారణమైన నకిలీ వస్త్రాలు నిరోధించడం వంటి అంశాలపై అవగాహన లేకుండా ఎన్ని చెప్పినా చేనేతకు ఒరిగేది ఏం ఉంటుంది? చేనేత పరిశ్రమతో, చేనేత కార్మికుల ప్రమేయంగానీ, ఏమీ లేకుండానే  ఆ పరిశ్రమను  సమూలంగా సర్వనాశనం చేసే అనేక పథకాలు తెచ్చి పెట్టారు. టెక్స్‌టైల్ పార్కులు, క్లస్టర్ పథకాలకు కోట్ల రూపాయలు కుమ్మరించి, అది కూడా చేనేతకు చేస్తున్న మేలేనంటున్నారు.
  
  రాష్ట్రంలో లక్షల్లో ఉన్న మగ్గాలు వేలల్లోకి ఎందుకు జారిపోతున్నాయో, ఎంతో యోచించి ప్రవేశపెట్టినట్టు చెబుతున్న పథకాల కారణంగానే చేనేత పరిశ్రమ ఎందుకు పతనమైపోతోందో ఏ ఒక్క నాయకుడు కూడా చెప్పరు. హద్దు, అదుపులేకుండా నిబంధనలను ఉల్లంఘించి చిలపల నూలు ధర లనూ, నూలు తయారీని (యాంకీయారన్ ఆబ్లికేషన్) శాసిస్తున్న మిల్లులను ప్రభుత్వాలు పల్లెత్తు మాట కూడా అనలేవు. చేనేతకు అవసరమయ్యే జరీ, రంగులు, రసాయనాలు, పట్టు వంటి సామగ్రి ధరలను అదుపు చేయడం ఎవరికీ సాధ్యం కావడం లేదు.
  
 ఇవి చేతకాక పోయినా, కార్మికులలో ఆశలు రేకెత్తించే విధంగా ‘లక్ష రూపాయలు వడ్డీ లేని రుణం ఇస్తామని’ కిరణ్ కుమార్‌రెడ్డి ప్రకటించి సంవత్సరం దాటింది. దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్ వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి చేనేతల వెతలు చూసి రూ.312 కోట్లతో రుణ మాఫీ పథకం  ప్రారంభించారు. ఆ పథకం కూడా ఈ పాలకులకు ఆట వస్తువైంది. నూలు మీద ఎన్‌డీఏ ప్రభుత్వం విధించిన ఎక్సైజ్ డ్యూటీని వైఎస్ రద్దు చేయించడమేకాదు, చేనేత కార్మికులకు యాభై సంవత్సరాల వారికే వృద్ధాప్య పింఛన్‌లు  ఇచ్చి ఆదుకున్నారు. అందరితో పాటు చేనేత వారికి పావలా వడ్డీ పథకాన్ని వర్తింపజేశారు. విచిత్రమేంటంటే, ఆ రుణ మాఫీకి కేటాయించిన రూ.312 కోట్లనే నాలుగు సార్లు చేనేత బడ్జెట్‌లో చూపించి నేటి పాలకులు తమ పబ్బం గడుపుకొన్నారు.
  
  మార్పు పేరుతో విధ్వంసం
  ఇంత బాగోతం జరిగినా ఇప్పటికీ చేనేతల బతుకులు మారుస్తామనే నాయ కులు ప్రకటిస్తున్నారు.  చేనేత అనే పదాన్నీ, మగ్గం స్వరూపాన్నీ మార్చడానికి పూనుకున్నారు. కానీ పాలకుల నోట ‘మార్పు’ అనే మాట వింటేనే చేనేతల నరాల్లో వణుకు పుడుతున్నది. చేనేతను తుడిచి పెట్టడానికి గతంలో జరిగిన అనేక ప్రయత్నాలు ‘మార్పు’ పేరుతోనే చేశారు. ప్రస్తుతం ఉన్న గుంట మగ్గానికి ‘మరలు’ బిగించి శ్రమను తగ్గించాలనీ, తద్వారా ఉత్పత్తి పెంచా లనీ, నైపుణ్యం తగ్గకుండా చూడాలనీ తీయగా వల్లిస్తున్నారు. అంటే చేనేత ఉత్పత్తిని మొత్తం వస్త్ర ఉత్పత్తిలో భాగంగానే పరిగణించాలన్న తమ ఆంత ర్యం ఇలా బయటపెట్టారు.
  
  ఈ మాటలు సాధారణంగానే కనిపించినా రిజర్వే షన్ల గోల లేకుండా, చేనేతకు ప్రత్యేక కేటాయింపులు లేకుండా, మరమగ్గాల మీద, మిల్లుల మీద తయారైన నకిలీ వస్త్రాలను చేనేత బట్టలుగానే మార్కెట్ చేయాలన్న దురుద్దేశం ఉంది. ఈ విధానాన్ని చేనేత వర్గాలు తీవ్రంగానే ప్రతిఘటించాయి. ‘హ్యాండ్లూమ్’ విధానాన్ని మార్చడానికి కేంద్రం నియ మించిన ఉన్నతస్థాయి కమిటీలో చేనేత నిపుణులుగానీ, ప్రజా ప్రతినిధులు గానీ లేకుండా అచ్చంగా అధికారులే ఉన్నారంటేనే కుట్ర అర్థమవుతుంది.
  
  చేనేతను జౌళి శాఖ నుంచి విడదీసి వేరువేరుగా నిధులు కేటాయించ మనీ, వేరువేరు శాఖలుగా నిర్వహించమనీ, చేనేత తన బతుకు తాను బతు కుతుందనీ ఎప్పటినుంచో మొత్తుకుంటున్నా ప్రభుత్వాలు వినిపించుకో వడం లేదు. అంతరించి పోతున్న చేనేతకు రాయితీలూ, సబ్సిడీలూ వ్యర్థ మని ప్రభుత్వాల అభిప్రాయం. ఇలాంటి విధానాలతో చేనేతను నొప్పి తెలి యకుండా, నిశ్శబ్దంగా పూర్తిగా చంపేయవచ్చునని వారంతా భావిస్తున్నారు.  
  
  రాజ్యాంగం ప్రసాదిస్తున్న విద్య, వైద్యం, కనీసం గృహవసతి లాంటి సౌక ర్యాలు చేనేతలకు లేవు. ఉపాధి హక్కును కాలరాసి, సంక్షేమ పథకాల పేరుతో దీర్ఘకాలం నుంచి వారిని మభ్యపెడుతున్నారు. చేనేత వర్గాల మౌలిక సమస్యలను తెలుసుకుని, మగ్గమ్మీదే జీవనోపాధి పొంది, కనీస వేతనం లభించే విధంగా విధానాలు రూపొందించే ప్రభుత్వాలు రావాలి. చేనేత పరిశ్రమ నిలవాలి.    
  - (వ్యాసకర్త ఆంధ్రప్రదేశ్ చేనేత కార్మిక సంఘం పూర్వ అధ్యక్షుడు)
  అందె నరసింహారావు