ఆసియాలో ఒకప్పుడు లక్ష పులులు ఉండేవట. ఇప్పుడు నాలుగు వేలు మాత్రమే ఉన్నాయి. అందులో 2000 పులులు మన దేశంలో ఉన్నాయి. వేట, గ్రామీణుల ప్రతీకారం, కరెంటు కంచెలు... ఇవన్నీ పులిని చంపుతున్నాయి. మరి బతికిస్తున్నది? పూనమ్‌ ధన్వతే వంటి వన్యప్రాణి ప్రేమికులు. ప్రభుత్వంతో కలిసి పని చేసే ఇలాంటి వాళ్ల వల్లే పులుల సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతోంది. వివిధ సామాజిక రంగాల్లో పని చేసే మహిళలకు పారిస్‌లో ప్రతిష్ఠాత్మకంగా ఇచ్చే ‘ఈవ్‌ రోచర్‌ ఫౌండేషన్‌’ గ్లోబల్‌ అవార్డ్‌ 2022 సంవత్సరానికి పూనమ్‌ ధన్వతేకు దక్కింది. ఇటీవల ఆమె పారిస్‌లో ఆ అవార్డును అందుకున్నారు. పులులను కాపాడటానికి ఆమె చేసిన సేవకు ఇది ఒక గొప్ప గుర్తింపు. 2001 లో అడవిలో కెమెరాలు బిగించడం ద్వారా పులుల సంఖ్యను తెలుసుకునే విధానాన్ని మొదటగా ప్రవేశపెట్టిన వ్యక్తి పూనమ్‌. ఇప్పుడు ఆ విధానం చాలా చోట్ల అటవీ శాఖ ఉపయోగిస్తున్నది. 500 పులుల కాపలాదారు ఒకప్పుడు ఇంటీరియర్‌గా పని చేసిన పూనమ్‌ ధన్వతే వన్యప్రాణులు ముఖ్యంగా పులుల పట్ల తనకు ఉన్న ప్రేమ వల్ల ఆ రంగాన్ని వదిలిపెట్టి 2001లో ‘టైగర్‌ రీసెర్చ్‌ అండ్‌ కన్జర్వేషన్‌ ఆఫ్‌ టైగర్స్‌’ (ట్రాక్ట్‌) అనే సంస్థను స్థాపించింది. ఈ సంస్థ కింద వన్యప్రాణుల కోసం ‘బోర్న్‌ ఫ్రీ’ అనే పర్యావరణ ఉద్యమాన్ని ఆమె నడుపుతోంది. స్వేచ్ఛగా ఉండాల్సిన వన్యప్రాణులతో మనుషులు కలిసి మెలిసి ఉండేలా చూడటమే ఈ ఉద్యమం లక్ష్యం. మన దేశంలో ఉన్న దాదాపు 2000 పులులలో 500 పులులు మధ్య భారతంలో (మహరాష్ట్ర– మధ్యప్రదేశ్‌ సరిహద్దులు) ఉన్న పంచ్, తాడోబా, సాత్పురా టైగర్‌ రిజర్వ్‌లలో ఉన్నాయి. ఈ టైగర్‌ రిజర్వ్‌లను కాపాడే ప్రభుత్వ అటవీ శాఖతో పాటు కలిసి పని చేస్తూ ప్రజలకు అటవీ శాఖకు మధ్య వారధిగా ఉంటూ పులులకు మనుషులకు మధ్య సయోధ్య కుదిర్చే జటిలమైన పనిని గత రెండు దశాబ్దాలుగా తన భర్త హర్షవర్థన్‌తో కలిసి చేస్తోంది. తాడోబా టైగర్‌ రిజర్వ్‌ ప్రాంతంలో  ఇల్లు కట్టుకుని అక్కడే ఉండిపోయిన పూనమ్‌ పులులకే తన జీవితం అంకితం అంటుంది. పులుల మీద పుట్ర ‘అడవి పచ్చగా ఉంటే ఎరలు తిరుగాడుతాయి. పులి నోటికి ఎర చిక్కితే దానికి ఎటువంటి ప్రమాదం ఉండదు. ఎర దొరక్కపోతేనే అది ఆకలితో ఊళ్ల సమీపానికి వస్తుంది. గ్రామస్తులు దానిని కొట్టి చంపుతారు’ అంటుంది పూనమ్‌ ధన్వతే. అడవుల్లో కుంటలు నీటితో ఉండేలా, గ్రామస్తులు వంట చెరుకు కోసం చెట్లు కొట్టకుండా, వేట జరక్కుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవడంతో పూనమ్‌ పని మొదలయ్యింది. టైగర్‌ రిజర్వ్‌లలో పులి ఉంటే పర్యాటకం అభివృద్ధి చెందుతుందని, దానివల్ల ఆదాయం వచ్చి ఆ ప్రాంతానికి మేలు జరుగుతుందని ఆమె గ్రామస్తులకు నేరుగా చూపించింది. స్థానికులను భాగస్తులను చేసి కెన్యాలో అభయారణ్యాలు స్థానికుల భాగస్వామ్యం వల్ల సురక్షితంగా ఉన్నాయని నిపుణులు అంటారు. అదే మోడల్‌ను పూనమ్‌ ధన్వతే తాడోబా, సాత్పురా టైగర్‌ రిజర్వ్‌లలో ప్రవేశపెట్టింది. అటవీ శాఖ కింద పని చేస్తున్న 500 మంది సిబ్బందితో పాటు రిజర్వ్‌ అంచున ఉన్న పల్లెల్లో స్త్రీ, పురుషులను ‘టైగర్‌ అంబాసిడర్లు’గా ఎంపిక చేసి వారిలో చైతన్యం కలిగించింది. 1300 మంది యువత 195 గ్రామాల నుంచి ధన్వతే కింద పులుల కోసం పని చేస్తున్నారు. ‘వీరంతా ప్రతి రోజూ అడవిలోకి వెళతారు. నేల మీద పులి, చిరుతపులి, ఎలుగుబంటి, అడవి కుక్కల పాద ముద్రలను గుర్తిస్తారు. అవి పల్లెలవైపు వచ్చేలా ఉంటే గ్రామస్తులను అలెర్ట్‌ చేస్తారు. పులి వల్ల గ్రామస్తులకు నష్టం... గ్రామస్తుల వల్ల పులికి నష్టం రాకుండా చూస్తారు’ అంటుంది పూనమ్‌. అందుతున్న ఫలాలు తాడోబా, సాత్పురా టైగర్‌ రిజర్వ్‌లు టూరిస్ట్‌ అట్రాక్షన్‌లుగా మారాయి. దాని వల్ల ఆ రిజర్వ్‌లకు ఆదాయం పెరిగింది. ఆ ఆదాయం పల్లెలకే దక్కేటట్టుగా ప్రభుత్వంతో కలిసి సోలార్‌ దీపాలు, టాయిలెట్లు కట్టించింది. ప్రతి ఇంటికి సబ్సిడీలో గ్యాస్‌ కనెక్షన్లు ఇప్పించింది. దాంతో గ్రామస్తులు చాలా మటుకు సంతోషంగా ఉన్నారు. వారికి పులి ఉంటేనే జీవనం అని అర్థమైంది. అయితే పులులు మనుషుల్ని చంపడం జరుగుతూనే ఉంటుంది. పులి మనిషిని చంపిన చోట పులి విగ్రహం పెట్టి ఆ చనిపోయిన మనిషి కోసం నివాళి అర్పించడం గ్రామస్తులు నేర్చుకున్నారు. ఎంతో ప్రమాదం వస్తే తప్ప పులి జోలికి వెళ్లరు. టైగర్‌ రిజర్వ్‌ చుట్టూ కంచె వేయడం ద్వారా పులులను కాపాడాలని ప్రభుత్వం భావిస్తుంది. ‘కాని మనుషులే కంచెగా మారి పులులను కాపాడాలి. అప్పుడే పులి బతగ్గలుగుతుంది’ అంటుంది పూనమ్‌.

సాక్షి, అమరావతి: పులుల సంరక్షణ చర్యలను పటిష్టంగా కొనసాగించాలని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి అటవీశాఖ అధికారులను ఆదేశించారు. టైగర్‌ రిజర్వ్‌ ప్రాంతాల్లో అధికారులకు, ఉద్యోగులకు వాహనాల కొనుగోలుకు ఆయన అంగీకారం తెలిపారు. ప్రపంచ పులుల దినోత్సవం సందర్భంగా గురువారం ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి తన క్యాంపు కార్యాలయంలో 63 పులుల చిత్రాలతో రూపొందించిన పుస్తకాన్ని, పోస్టర్లను ఆవిష్కరించారు. ఈ సందర్భంగా పులుల సంరక్షణ కోసం తీసుకున్న చర్యలను అధికారులు ముఖ్యమంత్రి జగన్‌కు వివరించారు. ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న చర్యలవల్ల పులుల సంఖ్య పెరిగిందని తెలిపారు. గత ఏడాదితో పోలిస్తే పులుల సంఖ్య 47 నుంచి 63కి పెరిగిందని చెప్పారు. నల్లమల నుంచి శేషాచలం అడవుల వరకు అవి ప్రయాణిస్తున్నాయని, కడప, చిత్తూరు ప్రాంతాల్లో కూడా పులుల ఆనవాళ్లు కనిపిస్తున్నాయని తెలిపారు. ఈ కార్యక్రమంలో అటవీ, పర్యావరణశాఖ మంత్రి బాలినేని శ్రీనివాసరెడ్డి, ప్రిన్సిపల్‌ చీఫ్‌ కన్జర్వేటర్‌ ఆఫ్‌ ఫారెస్ట్స్‌ ఎన్‌.ప్రతీప్‌కుమార్, అటవీ, పర్యావరణశాఖ కార్యదర్శి విజయ్‌కుమార్, పలువురు ఉన్నతాధికారులు పాల్గొన్నారు. 


 
 చిత్రకళా పోటీల్లో నినదించిన చిన్నారులు
 
 సాక్షి, బెంగళూరు : ‘వణ్య ప్రాణుల సంరక్షణను మరిచి పోతే ప్రకృతి వినాశనానికి దోహదం చేసినట్లే’, చిన్నారులంతా ముక్తకంఠంతో నినదించిన మాట ఇది. ‘వరల్డ్ టైగర్ డే’ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకొని ప్రముఖ టెలికామ్ సంస్థ ఎయిర్‌సెల్ చిన్నారులకు ‘సేవ్ అవర్ టైగర్’ పేరిట చిత్రకళా పోటీలను నిర్వహించింది. ఈ కార్యక్రమానికి ప్రముఖ శాండల్‌వుడ్ నటి రమ్య ముఖ్య అతిథిగా హాజరై చిన్నారులను ఉత్సాహ పరిచారు.
 
 లాల్‌బాగ్ ప్రాంగణంలోని మరిగౌడ హాల్‌లో నిర్వహించిన ఈ పోటీల్లో నగరంలోని వివిధ పాఠశాలలకు చెందిన వందలాది మంది విద్యార్థులు ఉత్సాహంగా పాల్గొన్నారు. కేవలం చిత్రకళతోనే కాక ఫేస్ పెయింటింగ్‌ల ద్వారా కూడా పులుల సంరక్షణపై విద్యార్థులు చైతన్యాన్ని కల్పించారు. ఈ సందర్భంగా నటి రమ్య మాట్లాడుతూ...వన్యప్రాణి సంరక్షణకు ప్రతి ఒక్కరూ కృషి చేయాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు.
 
 ముఖ్యంగా దేశంలో పులుల సంఖ్య రోజు రోజుకూ క్షీణిస్తోందని, వేటగాళ్ల బారిన పడి ఎన్నో పులులు ప్రాణాలు కోల్పోతున్నాయని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. సీనియర్, జూనియర్ విభాగాల్లో నిర్వహించిన ఈ చిత్రకళా పోటీల్లో జూనియర్ విభాగంలో బీఎన్‌ఎం స్కూల్‌కు చెందిన దీప్తి మొదటి బహుమతిని గెలుచుకోగా, సీనియర్ విభాగంలో కేంద్రీయ విద్యాలయకు చెందిన శార్వరి జ్యోతి మొదటి బహుమతిని గెలుచుకున్నారు. ఎయిర్‌సెల్ కర్ణాటక విభాగం బిజినెస్ హెడ్ కె.కదిరవన్ విజేతలకు బహుమతులను అందజేశారు.