ముళ్లు లేని బ్రహ్మజెముడు (స్పైన్‌ లెస్‌ కాక్టస్‌) పంటను కరువు ప్రాంతాల్లో ఎండా కాలంలోనూ పశుగ్రాసం కోసం సాగు చేయవచ్చన్న విషయం తెలిసిందే. అయితే, ఇటీవల శాస్త్రవేత్తలు దీనితో బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తి చేయవచ్చని కనుగొన్నారు. ముళ్లు లేని బ్రహ్మజెముడు మొక్కల్ని తీవ్ర కరువు పరిస్థితుల్లో.. నిస్సారమై వ్యవసాయానికి పనికిరాని భూముల్లో (మన దేశంలో వ్యవసాయ భూమిలో 40శాతం ఇప్పటికే నిస్సారమై సాగు యోగ్యం కాకుండా΄ోయిందని అంచనా) కూడా సాగు చేయొచ్చు. ఇప్పటికే కొందరు రైతులు ఈ దిశగా అడుగులు వేశారు కూడా. అయితే, బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తికి ప్రస్తుతం వాడుతున్న పశువుల పేడకు బదులు పాక్షికంగా బ్రహ్మజెముడు మొక్కల్ని వాడొచ్చని తాజాగా రుజువైంది. బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తి ప్రక్రియను ఈ ఆవిష్కరణ కొత్తపుంతలు తొక్కిస్తుందని ఆశిస్తున్నారు. ఉత్తరప్రదేశ్‌ ఝాన్సీలోని ఇండియన్‌ గ్రాస్‌ల్యాండ్‌ అండ్‌ ఫోడర్‌ రీసెర్చ్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో బ్రహ్మజెముడుతో బయోగ్యాస్‌పై పరిశోధన జరుగుతోంది. కరువు ప్రాంతం బుందేల్‌ఖండ్‌లో బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తిని పెంపొందించడం దీని ప్రధాన ఉద్దేశం. ప్రస్తుతం పశువుల పేడతో బయోగ్యాస్‌ ద్వారా 65% బయోమీథేన్‌ ను ఉత్పత్తి చేస్తున్నారు. ఈ ప్రక్రియలో పేడపై ఆధారపడటం తగ్గించి బ్రహ్మజెముడును వాడుతున్నారు. (కుండంత పొట్ట : ఇలా కొలుచుకొని జాగ్రత్త పడండి!)ఇండియన్‌ గ్రాస్‌ల్యాండ్‌ అండ్‌ ఫోడర్‌ రీసెర్చ్‌ ఇన్‌ స్టిట్యూట్‌ (ఐసిఎఆర్‌ అనుబంధ సంస్థ), ఇంటర్నేషనల్‌ సెంటర్‌ ఫర్‌ అగ్రికల్చరల్‌ రీసెర్చ్‌ ఇన్‌ ది డ్రై ఏరియాస్‌ ఉమ్మడిగా ఝాన్సీలో పరిశోధనలు చేపట్టాయి. ముళ్లు లేని బ్రహ్మజెముడు మొక్క ఆకులను పశుగ్రాసంగా, çపర్యావరణహితమైన తోలు ఉత్పత్తులకు ముడిసరుకుగా, బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తితో ఇంధనంగా, బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తి ప్రక్రియలో వెలువడే బ్రహ్మజెముడు స్లర్రీని సేంద్రియ ఎరువుగా, ఈ చెట్టు పండ్లు ఆహారంగా ఉపయోగ పడుతున్నాయి. ఈ పండ్లను అనేక దేశాల్లో ప్రజలు డ్రాగన్‌ ఫ్రూట్‌ మాదిరిగా ఇష్టంగా తింటారు. బ్రహ్మజెముడు ఆకుల గుజ్జుతో పాటు కొంతమేరకు పేడను కలిపి చేసిన బయోగ్యాస్‌ ప్రయోగాత్మక ఉత్పత్తిలో 61% వరకు మీథేన్‌ కంటెంట్‌ను సాధించడం విశేషం. దీంతో ఇది వాణిజ్యపరంగా లాభదాయకమైనదేనని శాస్త్రవేత్తలు ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు. డ్రిప్‌ ద్వారా నీటిని అందించటం, ఎరువుల వాడకం ద్వారా ముళ్లు లేని బ్రహ్మజెముడు పంట ఉత్పాదకతను పెంచే దిశగా శాస్త్రవేత్తలు పరిశోధనలు చేపట్టారు. ఒక్కో బ్రహ్మజెముడు మొక్క ఏడాదికి 69 కిలోల బొగ్గుపులుసు వాయువును గ్రహిస్తుందట. రైతులకు కార్బన్‌ క్రెడిట్స్‌ ద్వారా అదనపు ఆదాయం కూడా చేకూరుతుంది. (స్నానం చేయడు.. గంగాజలం చల్లుకుంటాడు.. నా కొద్దీ పెనిమిటి!)ఇదీ చదవండి : గాక్‌’ ఫ్రూట్‌.. ద గ్రేట్‌! అత్యంత ఖరీదైన పండు, లాభాలు మెండు

భారతదేశంలో అత్యంత సంపన్నుడు, ప్రముఖ వ్యాపారవేత్త 'ముఖేష్ అంబానీ' (Mukesh Ambani) తన కొత్త వ్యాపారాన్ని మరింత అభివృద్ధి చేయడానికి కొన్ని సంస్థలతో చర్చలు జరుపుతున్నట్లు పుకార్లు వినిపిస్తున్నాయి. ఇందులో నిజమెంత? ఆ వ్యాపారం ఏంటనే మరిన్ని వివరాలు ఈ కథనంలో తెలుసుకుందాం. రిలయన్స్ గ్రూప్ అధినేత ముఖేష్ అంబానీ.. కంప్రెస్డ్ బయోగ్యాస్ (CBG) ఉత్పత్తికి కీలకమైన ముడిసరుకు చెరుకు వ్యర్దాలు సేకరించడానికి సన్నాహాలు సిద్ధం చేస్తున్నారు. ఇందులో భాగంగానే చక్కెర మిల్లు నిర్వాహకులతో చర్చలు కూడా జరుపుతున్నట్లు సమాచారం. అనుకున్నవన్నీ సజావుగా జరిగితే.. రిలయన్స్ బయోగ్యాస్ ఉత్పత్తి ప్లాంట్స్ మరిన్ని త్వరలోనే అందుబాటులోకి రానున్నాయి. బయోగ్యాస్ ఉత్పత్తి కోసం కంపెనీ టన్నుల కొద్దీ చెరకు వ్యర్థాలు కొనుగోలు చేయనుంది. రానున్న ఐదేళ్లలో 100 బయోగ్యాస్ ఉత్పత్తి ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు.. ఒక్కో ప్లాంట్ 5.5 మిలియన్ టన్నుల వ్యవసాయ వ్యర్థాలు, సేంద్రియ వ్యర్థాలను ప్రాసెస్ చేసి బయోగ్యాస్‌ను ఉత్పత్తి చేయనున్నట్లు సమాచారం. రిలయన్స్ ప్రస్తుతం ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని బారాబంకిలో కంప్రెస్డ్ బయోగ్యాస్ ప్లాంట్‌ను నిర్వహిస్తోంది, ఈ మధ్య కాలంలో ప్రారంభమైన ఈ ప్లాంట్ నిర్వహణకు టన్నుల కొద్దీ చెరుకు వ్యర్దాలు అవసరమని స్పష్టమైంది. బయోగ్యాస్ ప్లాంట్లలో ఉపయోగించే వ్యర్దాల వల్ల సంవత్సరానికి 2 మిలియన్ టన్నుల కార్బన్ ఉద్గారాలను తగ్గించవచ్చని, 2.5 టన్నుల సేంద్రియ ఎరువును తయారు చేయవచ్చని చెబుతున్నారు. ఇదీ చదవండి: రతన్ టాటా పేరిట మోసం.. వైరల్ అవుతున్న పోస్ట్ గత నెలలో కోల్‌కతాలో జరిగిన బెంగాల్ గ్లోబల్ బిజినెస్ సమ్మిట్ 7వ ఎడిషన్‌లో ముఖేష్ అంబానీ మాట్లాడుతూ.. స్వదేశంలో అభివృద్ధి చెందిన సాంకేతికల ఆధారంగా అతి పెద్ద బయో ఎనర్జీ ఉత్పత్తిదారుగా భారత్ అవతరిస్తుందని వెల్లడించారు. బయోగ్యాస్ ఉత్పత్తికి రిలయన్స్ కంపెనీ మాత్రమే కాకుండా అదానీ కంపెనీ కూడా ప్రయత్నాలు చేస్తోంది.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : వ్యర్థాలు కూడా వెలుగులు నింపుతున్నాయి. డంపింగ్‌ యార్డుకు తరలించే చెత్తను ఇంధన శక్తిగా మార్చడం ద్వారా విప్లవాత్మక మార్పులకు శ్రీకారం చుట్టిన మార్కెటింగ్‌ శాఖ.. నగరవ్యాప్తంగా ఉన్న మార్కెట్లన్నింటిలోనూ ఈ విధానంతో విద్యుత్‌ను ఉత్పత్తి చేసే దిశగా అడుగులు వేస్తోంది. ఇప్పటికే బోయిన్‌పల్లి మార్కెట్‌లో పవర్‌ప్లాంట్‌ను ఏర్పాటు చేసిన ఆ శాఖ.. 10 టన్నుల చెత్తతో 550 యూనిట్ల విద్యుత్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తున్నారు. తద్వారా మార్కెట్‌ అవసరాలన్నింటికీ ఈ కరెంట్‌ సరిపోతుంది. ఇండియన్‌ ఇనిస్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ కెమికల్‌ టెక్నాలజీ(ఐఐసీటీ) సహాయంతో చెత్తను బయోగ్యాస్‌గా మార్చిన నేపథ్యంలో ఇదే విధానాన్ని ఇతర మార్కెట్లలోనూ అవలంభించాలని మార్కెటింగ్‌ శాఖ ప్రతిపాదనలు తయారు చేసింది. ఈ క్రమంలో ఎర్రగడ్డ రైతుబజార్‌లో ఒకడుగు ముందుకేసి.. ప్లాంట్‌ను అందుబాటులోకి కూడా తెచ్చింది. ఇది ఉత్పత్తి చేసే విద్యుత్‌తో క్యాంటీన్‌ కూడా నిర్వహిస్తున్నట్లు మార్కెటింగ్‌ వర్గాలు తెలిపాయి. ప్రతిరోజూ 500 కిలోల చెత్తను బయోగ్యాస్‌ మార్చడం ద్వారా.. ఈ పవర్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తున్నారు. గతంలో ఈ మార్కెట్‌లో వ్యర్థాలను తరలించేందుకు నెలకు సుమారు రూ.1.5 లక్షల మేర ఖర్చు చేసేవారు. పవర్‌ప్లాంట్‌ రాకతో సుమారు రూ.70వేల మేర ప్రభుత్వ ఖజానాకు ఆదా అవుతుంది.   బోయిన్‌పల్లే ఆదర్శం..  బోయిన్‌పల్లి తరహాలో గుడిమల్కాపూర్, గడ్డి అన్నారం పండ్ల మార్కెట్‌ సరూర్‌నగర్‌ రైతు బజార్‌తో పాటు గ్రేటర్‌ పరిధిలో మార్కెటింగ్‌ శాఖ ఆధ్వర్యంలో కొనసాగే ఇతర మార్కెట్లలో కూడా ఇలాంటి ఏర్పాట్లకు మార్కెటింగ్‌ శాఖ ప్రణాళికలు రూపొందించిందని ఆ శాఖ డైరెక్టర్‌ లక్ష్మీబాయి తెలిపారు. ఇప్పటికే మెహిదీపట్నం రైతుబజార్‌లో సేంద్రియ ఎరువుల తయారీ యూనిట్‌ నిర్వహిస్తోంది. ఎన్‌టీఆర్‌ కూరగాయల మార్కెట్, అల్వాల్‌ రైతుబజార్‌లో ఎర్రగడ్డ తరహాలో ప్లాంట్లు ఏర్పాటు చేయనున్నారు.  చదవండి: కోళ్ల వ్యర్థాలతో బయోగ్యాస్‌ తయారీ బోయిన్‌పల్లి ప్లాంట్‌..  ►1500 ఎరువు ఉత్పత్తి రూ.3 కోట్లతో బోయిన్‌ పల్లిలో ఏర్పాటు చేసిన బయోగ్యాస్‌ పవర్‌ ప్లాంట్‌ విశేషాలు  ►నిత్యం 10 టన్నుల చెత్తను ఇంధనంగా మార్చుతోంది. రోజుకు 1220–1400 క్యూబిక్‌ మీటర్ల గ్యాస్‌ ఉత్పత్తి  ► 550 ఎల్‌పీజీ గ్యాస్‌తో సమానం   ►నగరంలోని వివిధ హోల్‌సేల్‌ మార్కెట్లలో చెత్త ఎత్తడానికి నెలకు అయ్యే ఖర్చు దాదాపు రూ.20 లక్షలు  బోయిన్‌పల్లి వ్యవసాయ మార్కెట్‌..   ►10 టన్నుల వ్యర్థాలతో బయోగ్యాస్, విద్యుత్తుగా ఎలా మారుస్తోంది.  ►ఆహారం వృథా: ఐక్యరాజ్య సమితి 2019 నివేదిక ప్రకారం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 931 మిలియన్‌ టన్నుల ఆహారం వృథా అయిందని అంచనా.   ►వీటిలో 61శాతం గృహాల నుండి, 26 శాతం ఆహార సేవ నుండి, 13 శాతం చిల్లర వర్తకం (రిటైల్‌) నుండి వృథా అయ్యాయి.  ►భారతదేశంలో గృహ ఆహార వ్యర్థాల సంవత్సరానికి 68.7 మిలియన్‌ టన్నులు అని ఆ నివేదిక తెలిపింది.  బోయిన్‌పల్లి మార్కెట్‌  ►హైదరాబాద్‌ మార్కెట్‌ స్థిరమైన పద్ధతిలో రోజువారీగా 10 టన్నుల వ్యర్థాన్ని నిర్వహిస్తోంది.  ►ఇది ఆహారం, కూరగాయ వ్యర్థాలను బయోగ్యాస్, విద్యుత్తుగా మారుస్తోంది. ► వీధి దీపాల దుకాణాలకు విద్యుత్తునందిస్తోంది  ► గత కొన్ని నెలలుగా, 500 యూనిట్ల విద్యుత్తును వినియోగించడం జరుగుతోంది.  ►120 వీధి దీపాలకు విద్యుత్తు  ►170 దుకాణాలకు విద్యుత్తు  ►శీతల గిడ్డంగి     (కోల్డ్‌ స్టోరేజ్‌ యూనిట్‌)కి విద్యుత్తు.  ఎల్‌పీజీ స్థానంలో..  ► గ్యాస్‌ హరిత విద్యుత్తు సేంద్రీయ ఎరువు వెచ్చదనం  ► ప్లాంట్‌ వద్ద అదే వ్యర్థాలను ఉపయోగించి బయోగ్యాస్‌ను ఉత్పత్తి చేయడం జరుగుతోంది.  ►ఇది మార్కెట్‌ క్యాంటీన్‌లో ఉపయోగించే ఎల్‌పీజీ వంట గ్యాస్‌ స్థానాన్ని భర్తీ చేస్తోంది.  ►ఈ క్యాంటీన్‌ రోజుకు 800 మందికి భోజనాలను వడ్డిస్తుంది.  ఈ ప్లాంట్‌ ఎలా పనిచేస్తుంది?  ► మార్కెట్‌ నుంచి వ్యర్థాల సేకరణ  ►ప్లాంట్‌కు వాటిని తీసుకురావడం  ► వ్యర్థాల మక్కించడం   ► ఫీడ్‌ తయారీ ట్యాంక్‌లో నానబెట్టడం  ► ముద్దగా మార్చడం  ►ఏరోబిక్‌ బయో మీథనేషన్‌ ప్రక్రియకు గురికావడం  ► ప్రత్యేక ట్యాంకుల్లో బయోగ్యాస్‌ సేకరణ  ►బయోగ్యాస్‌ను వంటగదికి పంపడం  ►బయో ఇంధనం 100% బయోగ్యాస్‌ జనరేటర్‌లోకి సరఫరా చేయడం  ► నీటి పంపునకు, శీతల గిడ్డంగులకు, వీధి దీపాలు, దుకాణాలకు కరెంట్‌ సరఫరా  ► హైదరాబాద్‌ బోయిన్‌పల్లిలోని కూరగాయల మార్కెట్‌ తీసుకున్న చొరవను ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ తన ‘మన్‌కీ బాత్‌’ కార్యక్రమంలో ప్రశంసించారు.   ► ‘హైదరాబాద్‌లోని బోయిన్‌పల్లిలోని కూరగాయల మార్కెట్‌ ఎంత బాధ్యతాయుతంగా పనిచేస్తోందో తెలుసుకుని ఆనందిస్తున్నాను’ అని ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ అన్నారు.  ►  సహజ వాయువుకు ప్రతిగా బయోగ్యాస్, అమెరికాలో సహజ వాయువు కన్నా బయోగ్యాస్‌ 5 రెట్లు అధిక ధర పలుకుతుంది.  ►  విద్యుత్తు డిమాండ్‌కు తగినంతగా వృథా లేనందున సహజ వాయువు స్థాయిని బయోగ్యాస్‌ భర్తీ చేయలేదు. కానీ ఇది వ్యర్థాలను తగ్గించడంలో తోడ్పడుతుంది. 


 చాపాడు: వైఎస్సార్‌ జిల్లా చాపాడు మండలం సిద్దారెడ్డిపల్లె పరిధిలో గల శ్రీ వెంకటేశ్వర బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తి కేంద్రంలో విషవాయువు ప్రభావంతో ముగ్గురు కూలీలు మృతి చెందారు.  బయోగ్యాస్‌ ఉత్పత్తికి అవసరమైన మరిగించిన వ్యర్థ పదార్థాలు పైపుల్లో నుంచి తొలగించేందుకు 12 అడుగుల లోతులో ఉన్న సంపులోనికి సోమవారం ముగ్గురు కూలీలు నిచ్చెన ఆధారంగా దిగారు.కొద్ది సేపటికే వారు కేకలు పెట్టడంతో ఫ్యాక్టరీలో ఉన్న వ్యక్తులు అగ్నిమాపక సిబ్బందికి సమాచారమిచ్చారు.
 
 వారు వచ్చి ముగ్గురు వ్యక్తులను బయటికి తీశారు. అప్పటికే చాపాడు మండలం వీవీ కొట్టాలకు చెందిన వడ్డెమాను జగదీశ్‌చంద్ర ప్రసాద్‌రెడ్డి(29), మైదుకూరు సంత కాలనీకి చెందిన గొర్రె రాముడు(38) మృతి చెందారు. కొనఊపిరితో ఉన్న సిద్దారెడ్డిపల్లెకు చెందిన అల్లాడుపల్లె ఆంజనేయులు(40)ను కడప రిమ్స్‌కు తరలించగా అక్కడ చికిత్స పొందుతూ మృతి చెందాడు. కేసు దర్యాప్తు చేస్తున్నామని, పోస్టుమార్టం నివేదికలో పూర్తి వివరాలు తెలుస్తాయని చాపాడు ఎస్‌ఐ శివశంకర్‌ తెలిపారు.