విఘ్నేశ్వరుడు గణాలకే కాదు... గుణాలకూ అధిపతే! మన సంప్రదాయంలో ఓ దైవం గురించీ, ఓ పూజ గురించీ దేన్ని గురించైనా సరే తెలుసుకోదగ్గ ఎన్నో విశేషాలను తెలుసుకోగలుగుతున్నాం. అలా తెలుసుకోగలిగినంత సమాచారం మనకి అందేలా చేయాలని భావించిన నాటి రుషులు అంతంతటి సమాచారాన్ని చిన్న చిన్న శ్లోకాల్లో పెట్టి మనకి అందించి ఉంచడం మరింత గొప్పదనం నిజంగా. వీటిప్రాముఖ్యాన్నీ ప్రాశస్త్యాన్నీ గమనించిన వాళ్లు కాబట్టే నాటి వారంతా నేటికాలంలో లాగా ఏ విధమైన దృశ్య– శ్రవణ మాధ్యమాలు లేకున్నా అలా నిత్యం పఠిస్తూ పఠింపజేస్తూ కేవలం నోటి ద్వారా చెవి ద్వారా మనందరికీ వాటిని సంప్రదాయపు ఆస్తి సుమా అంటూ అందజేసి వెళ్లారు. వీటిని పరిరక్షించుకో(లేని) పక్షంలో నిజమైన కళ్లున్న గుడ్డివాళ్లం అనేది వాస్తవం. ఈ నేపథ్యంలో మన మహాగణపతి మనకి ఎలా ఉండాలో, ఏయే గుణాలు మనకి అవసరమో ఆవశ్యకమో అద్భుతంగా తెలియజేశాడు తనని పఠిస్తుండే శ్లోకంలో ఇమిడిపోయి.  సుముఖశ్చైక దంతశ్చ కపిలో గజకర్ణికః లంబోదర శ్చ వికటో విఘ్నరాజో గణాధిపః ధూమకేతుర్గణాధ్యక్షః ఫాలచంద్రో గజాననః వక్రతుండ శ్శూర్పకర్ణో హేరంబః స్కందపూర్వజః అష్టా వష్టౌ చ నామాని యః పఠే చ్ఛృణుయా దపి విద్యారంభే వివాహే చ ప్రవేశే నిర్గమే తథా సంగ్రామే సర్వకార్యేషు విఘ్నస్తస్య న జాయతే.  వినాయకునిలో నుండి గ్రహించవలసిన గుణాలని చెప్పే నామాలు 8. వినాయకుని రూపాన్ని వర్ణిస్తూ ఆ రూపం ద్వారా ఆయన గుణ సౌందర్యాన్ని అర్థం చేసుకుంటూ కళ్లలో ఆయన రూపాన్ని నిలుపుకునేలా చేసే నామాలు 8. మొత్తం 16 నామాలు పై శ్లోకంలో ఉన్నాయి. ఈ విశేషాన్ని గుర్తించవలసినదిగా చెప్పేందుకే అష్టౌ అష్టౌ చ నామాని అని కనిపిస్తుంది శ్లోకంలో. రూపాన్ని వర్ణించదలచడం ప్రస్తుత వ్యాస శీర్షిక ప్రకారం అప్రస్తుతం కాబట్టి నేరుగా ఆయన గుణాలని గురించి వివరించుకుంటూ, ఇలాంటి గుణాలని మనం ఆయన నుండి నేర్చుకోవాలనే యథార్థాన్ని తెలుసుకుందాం! 1 సుముఖః సు– ముఖః అంటే ఎవరు ఏ కోరికను తన ముందుకొచ్చి చెప్పదలిచినా, మనసులో అనుకుంటున్నా ఆ అభిప్రాయాన్ని ఎంతో సుముఖునిగా ఉంటూ (వినాలనే ఆసక్తితోనూ, చెప్పేవానికి తప్పక తన పని తీరుతుందనే నమ్మకం కలిగేలాగానూ ఆ విషయాన్నంతటినీ వింటాడాయన. లోకంలో కొందరి దగ్గరకు పోయి ఏదైనా చెప్పుకోదలిస్తే, ఏదో పరాకుగా వింటూనో మధ్యమధ్యలో ఎవరినుండో వచ్చిన మాటల్ని వింటూనో ఆ మధ్య మధ్యలో ‘ఏం చెప్పా?’వంటూ అడుగుతూనో వినే మనుషులుంటారు. అలాంటి వాళ్లకి వినాయకుడు చెప్తాడు– వినదలిస్తే సుముఖునిగా ఉండి విను. లేదా తర్వాత వింటానని చెప్పు తప్ప వింటున్నట్టుగా వినకుండా ఉండటం సరికాదని.  సు–ముఖః అనే పదంలో ముఖమనే మాటకి చక్కని నోరు కలవాడనేది కూడా అర్థం. అందుకే ముఖం కడిగావా? అనే వాక్యానికి దంతధావన చేశావా? అనేదే అర్థం. ‘నీ మొహం అంటాం. అంటే నోటితో చెప్పే ఆ మాటలెంత పేలవంగా ఉన్నాయో గుర్తించు!’ అని చెప్పడం దాని భావం. ఇలా ముఖమనే మాటకి నోరు అనేదే అర్థం. వినాయకుడు చక్కని నోరు కలవాడనేది దీనర్థం. నోటితో సంభాషిస్తాం కాబట్టి నొప్పించకుండా మాట్లాడేవాడనేది ఈయనకున్న మరో చక్కని గుణమన్నమాట. ఎందరిలోనో కొరవడేది ఇదే కదా!కాబట్టి ‘సుముఖ’ నామం ద్వారా ఎవరేది తనకి చెప్పుకోదలిచి ఏదైనా చెప్పదలిచి వచ్చినా – తల్లి తన బిడ్డ తన దగ్గరకొచ్చి ఏదో చెప్పదలిచి వస్తే – ఎలా వింటుందో అలా వినాలన్నమాట. రెండవది దానికి సమాధానాన్ని కూడా అతని కష్టం. తీరేలాగా చక్కని శైలిలో చక్కని స్వరంలో చెప్పాలన్నమాట. ఆయన నోటి నుండి అంతా విన్నాక ‘ఆ మాటొచ్చింది. చాలు’ అనుకున్నానని అంటుంటామే! అలా మాట్లాడుతాడన్నమాట గణపతి. ఆ గుణం మనకి రావాలని ఆయన చెబుతున్నట్లుగా ఆయన నామాన్ని బట్టి మనం గ్రహించాలి.  2 ఏక+దంతః గజ ముఖం కలిగిన ఆయనకి నిజంగా 2 దంతాలుండాలి. వ్యాసుడంతటివాడు భారత గ్రంథమంతనీ తన బుద్ధిలో నిలుపుకుని ‘నేను చెప్తూంటే రాయగల బుద్ధిమంతుడెవరా?’ అని బ్రహ్మ గురించి ప్రార్థిస్తే ఆయన గణపతి పేరుని చెప్పాడు. గణపతిని ప్రార్థిస్తే ఆయన – తప్పక రాస్తాను. అయితే నా రాత వేగానికి సరిపోయేలా నువ్వు కవిత్వాన్ని చెప్పా–లనే నియమాన్ని పెట్టాడు. (...భవేయం లేఖకోహ్యహమ్‌). దాన్ని విని వ్యాసుడు మరో నియమాన్ని పెడుతూ – ‘నేను చెప్పే ప్రతి అక్షరాన్నీ నువ్వు అర్థం చేసుకున్నాక మాత్రమే రాయాలి తప్ప ఏదో యథాలాపంగా రాయకూడ’దన్నాడు. (అబుద్ధ్వామా విఖ! క్పచిత్‌) వ్యాసుని నియమాన్ని వింటూనే మహాగ్రంథాన్ని రాయబోతే తప్ప తనంతటివానితో ఇలాంటి ఒప్పందాన్ని చేయనే చేయదలచడని భావించిన గణపతి ఆ రాయబోయే గ్రంథాన్ని తన చేతులతో బిగించడం కోసం తన దంతాన్నే పెరికి (పెకలించి) గంటంగా చేసి మరీ రాశాడు.దీన్ని గమనిస్తూ మనమూ అర్థం చేసుకోగలగాలి. మన శరీరంలోని ఏ అవయవమైనా అవతలివానికి సహాయపడేలా చేయాలని. దధీచి మహర్షి తన వెన్నెముకని రాక్షస వధ కోసం ఇంద్రునికి వజ్రాయుధంగా చేశాడంటేనూ, అలర్కుడనే మహారాజు తన కన్నుల్ని దానం చేశాడంటేనూ... ఇలాంటివన్నీ దీనికుదాహరణలే. మరి మన స్థాయిలో మనం చేదోడు వాదోడు (పనిలో సహాయపడటం – మాట సహాయం చేయడం)గా ఉండగలిగితే చాలు. నిందని ఎదుటివాళ్ల మీద నెట్టేలా సముఖంలో మాట్లాడటం, చాటున చాడీలు చెప్పడం వంటివి మానేస్తే చాలు. ఒక్కొక్కరికి ఓ వింత వ్యాధి ఉంటూంటుంది. ఈ రోజు ఆకాశానికెత్తెయ్యడం, రేపటి రోజున పాతాళంలోకి పడేస్తూ పదిమంది మధ్య అవమానించడం. ఇదుగో ఇలాంటివన్నీ మానాలని చెప్పడం దీని భావం. శరీరావయవాలన్నీ ఎదుటివారికి తోడ్పడేలా చేయగలగాలి.  3 కపిలః రెండు రంగులు కలిసిన తనాన్ని ‘కపిల’మంటారు. ఇటు శివ లక్షణమూ అటు విష్ణు విధానమూ కలిగినవాడు కాబట్టి కపిలుడు (శుక్లాం బరధరం విష్ణుమ్‌... కామేశ్వర ముఖాలోక కల్పిత శ్రీ గణేశ్వరా!) దీన్ని మనకి అన్వయించుకుంటే ఎవరైనా నేరాన్ని చేస్తే ‘వాడు మనవాడా? మనకి ఉపయోగపడేవాడా?’ అని ఈ తీరుగా లెక్కించి తప్పుచేసినా రక్షించదలిచే (రావణుడికి కుంభకర్ణునిలా) చేయరాదనీ శిక్షించే తీరాలని చెప్తుంది ఒక పద్ధతి. అదే తీరుగా ధర్మబద్ధంగా పనిచేస్తూ ఉండేవాణ్ని మెచ్చుకోవడమే కాక వానికి కొంత వెసులుబాటుని కల్పించాలని కూడా దీని భావంగా అర్థం చేసుకోవాలి! 4 గజకర్ణికః ఏనుగు చెవులే తనకి చెవులుగా కలవాడనేది పై అర్థం. ఏనుగుకున్న లక్షణాల్లో రెండు ఆశ్చర్యాన్ని కలగజేస్తాయి. అంత ఎత్తున్న ఏనుగుకున్న ఆ చిన్న కళ్లు నేలమీద పడ్డ  సూదిని కూడా గుర్తించగలవు.అలాగే ఆ చెవులు దూరంగా పాము బుసకొడుతూంటే వినగలిగినంతటి శక్తిమంతమైనవి. చెవుల వరకే దీన్ని మనకి అన్వయించుకుంటే ఎవరు మన ప్రవర్తన గురించి తేడాగా అనుకుంటున్నారో గమనించుకుంటూ ఉండాలి. లోకం నుండి అపవాదు వస్తుందేమో అనే భయంతో మన ప్రవర్తన ఉండాలి తప్ప ‘ఎవ్వరేమనుకున్న నాకేమి సిగ్గు?’ అన్నట్టుగా ఉంటే పశువుకీ వీనికీ భేదం లేనట్టే. ఇక ఏనుగు తన చెవుల్ని నిరంతరం ఆడిస్తూనే ఉంటుంది. ఇదే తీరుగా అధికారికి ఎందరెందరో ఇచ్చకాలు పలుకుతూ పొగిడేస్తూ దగ్గరైపోతుంటారు. మరోపక్క గిట్టనివారి మీద చెప్పేస్తూ వ్యతిరేకతని నూరిపోస్తూ ఉంటారు. అంటే వేటిని వినాలో వేటిని వినకూడదో గమనించుకోవాలి తప్ప చెవికి చేరిన అన్నిటినీ నమ్మడం సరికాదని.  5 లంబోదరః పెద్ద బొజ్జ ఉన్నవాడనేది దీనిపై అర్థం. ‘లంబ’మనే మాటకి వేలాడుతున్న (లంబమానః) అనేది సరైన అర్థం. బొజ్జ మరింతగా అయినప్పుడు కిందికి వేలాడుతూ ఉంటుంది.‘నా కడుపులో ఎన్నో రహస్యాలని దాచుకున్నా’నంటుంది తల్లి. అలా రహస్యాలెందరు తనకొచ్చి చెప్పినా వాటికి తన పైత్యాన్ని కూడా జోడించి ప్రచారం చేయడం కాకుండా ‘కడుపులో దాచుకోగలగడ’మనే గొప్ప లక్షణాన్ని అలవర్చుకోవాలనేది గణపతి మనకి చెప్తున్నాడన్నమాట! 6 వికటః కటమంటే చెక్కిలి. ఏనుగు రూపం అయిన కారణంగా ఏటవాలుగా అయి దృఢంగా అయిన చెక్కిలి కలవాడనేది దీనర్థం. దీన్ని మనకి అన్వయించుకుంటే చెక్కిలి (కటం) అనేదే వ్యక్తి చెప్పదలిచిన అభిప్రాయాన్ని చెప్పించగల ముఖ్య అవయవం ముఖంలో. అందుకే ఆంజనేయుడికి ‘హనుమాన్‌’ చక్కని హనువులు కలవాడనే పేరు. ఏ పదం తర్వాత ఏ పదాన్ని పలకాలో, ఎంతగా ఊది ఏ పదాన్ని పలకాలో దేన్ని తేల్చి పలకాలో, ఏ మాటని ముందు చెప్పి తర్వాత దేన్ని పలకాలో ఆ విశేషాన్ని వివరించేది ఈ నామం. మనం కూడా స్పష్టంగా అవగాహనతో నిదానించి మాట్లాడాలనే గుణాన్ని గ్రహించాలన్నమాట. 7 విఘ్నరాజః ప్రారంభించబడ్డ పని – ఇక ఎప్పటికీ ముడిపడనే పడ–దన్న రీతిలో వచ్చిన అభ్యంతరాన్ని విఘ్నమంది శాస్త్రం. (ప్రారబ్ధం కర్మ విశేషేణ ఘ్నంతీతి విఘ్నః) అలాంటి విఘ్నాలకి రాజు ఆయన అని అర్థం.రాజుకి చతురంగ బలాలు (పదాద్రి–అశ్వ–గజ–రథ) ఉన్నట్లే విఘ్నాలని తొలగించేందుకై నాలుగు విధాలుగా ప్రయత్నించడం నలుగురి సహాయాన్ని అర్ధించడం నాలుగు చోట్లకి వెళ్లి విచారించి ఆ విఘ్నాన్ని తొలగించుకోవాలి తప్ప విఘ్నం వచ్చిందనుకుంటూ దుఃఖిస్తూ ఉండిపోవడం సరికానిదని గణపతి చెప్తున్నాడన్నమాట! 8 గణాధిపః యక్ష కింనర కింపురుష గంధర్వ విహంగ నాగ రాక్షస దేవ... మొదలైన అన్ని గణాలకీ అధిపతి అనేది దీనర్థం.లోకంలో ఏ ఒక్కరూ శత్రువంటూ లేనివాళ్లుండరు. కాబట్టి ఏక–గ్రీవంగా (ముక్తకంఠంతో) ఎన్నుకోవడమనేది అసాధ్యమైన అంశం. అయితే వినాయకుడు మాత్రం సర్వగణాధిపతి కాగలిగాడంటే దాని ద్వారా ‘అందరూ మెచ్చుకునే తీరులో తన ప్రవర్తనని ఎప్పటికప్పుడు దిద్దుకుంటూ నడుచుకోవాలనే గుణాన్ని మనం గ్రహించుకోవాలన్నమాట.మరో విశేషమేమంటే పైన కనిపిస్తున్న అన్ని గుణాలవీ ఒకే తీరు లక్షణం కలవి కావు. ఎవరి తీరు వారిది అయితే అలాంటి భిన్న భిన్న లక్షణాలున్న అందరినీ ఒకే తీరుగా అంగీకరించేలా చేసి ఆధిపత్యాన్ని సాధించగలిగాడంటే ఆ తీరుగా అధికారి ఉండాల్సిందేనని చెప్తున్నాడన్నమాట గణపతి.తనకి తగిన శక్తి లేకపోయినా తల్లిదండ్రులకి ప్రదక్షిణ చేస్తూ నారాయణాష్టాక్షరీ మంత్ర మననం చేస్తూ విజయాన్ని సాధించగలిగాడు కాబట్టీ, గణాధిపుడు ఆ కారణంగానే కాగలిగాడు కాబట్టీ అధికారికి ఉండాల్సింది దైవ విశ్వాసమూ తన తల్లిదండ్రుల మీద గౌరవమున్నూ – అని గణపతి తెలియజేస్తున్నాడన్నమాట! ఇలాంటి 8 గుణాలలో సంవత్సరానికొకటి చొప్పున అయినా పొందగలిగే ప్రయత్నాన్ని ప్రారంభిస్తే వ్యక్తిలో మార్పు సంభవం అవుతుంది. లేని పక్షంలో పూజావస్తువులు కొన్న మూల్యం, పూజ చేసిన కాలం దండగ అవుతాయి. కాలక్షేప పూజే అవుతుంది!ఈ 8 గుణాలనీ అర్థం చేసుకున్నాక ఈ మొత్తం మీద మనకి అర్థమయ్యే మరో గుణం – దాన్ని 9వ గుణం అనుకోవచ్చు – గురించి అనుకుందాంగణాధిపత్యాన్ని పొందడానికి – ఎవరు అన్ని నదీ నద సముద్ర జలాల్లో స్నానం చేసి వస్తే వాళ్లు అర్హు–లనేది విషయం. ఈ మాటని వింటూనే సన్న శరీరం వాడూ, నెమలి వాహనం వాడూ అయిన కుమారస్వామి వాయు వేగంతో ఆకాశంలోకి దూసుకుపోతూంటే వినాయకుడు అసూయపడలేదు. తమ్మునికి పరాజయం లభించేలా శపించవలసిందనో అనుకూలత లేకుండా చేయవలసిందనో ప్రార్థించలేదు – లేదా – తనకి తానే ఓ మంత్రాన్ని మననం చేయడం చేయలేదు.మనకి అసాధ్యమైన పనిని మరొకరు చేస్తూంటే దాన్ని చెడగొట్టించుదాం – చెడగొడదామనే ఆలోచన లేకపోవడాన్ని నేర్చుకోవాలి గణపతి నుండి. తనకి ఆ పదవి ఎలాగైనా లభించేలా ఏ అకృత్యాన్నో చేయవలసిందని అనలేదు – తల్లిదండ్రుల్ని తూలనాడలేదు. గమనించుకోవాలి. లోకంలో ఎందరో చేసే సర్వసాధారణమైన పని ఇదే.వినాయకుడు చేసింది – తన అçశక్తతని అంగీకరిస్తూ తల్లిదండ్రుల దగ్గరికి మౌనంగా వెళ్లి కన్నీరు పెట్టడం. అంటే ఏమన్నమాట? గుండె నిండు దుఃఖానికి మన అశక్తత గాని కారణమయ్యుంటే, ఆ బాధ నుండి తాము బయటపడాలంటే శత్రువుని ఓడించడం, ఓడించే ప్రయత్నాలని ఇతరుల ద్వారా చేయించడం, తనవాళ్లని నిందించడం కాదు – కనిపించే దైవాల్లా ఉండే తల్లిదండ్రుల్ని ఆరాధించడమే అని చెప్తున్నాడన్నమాట! ఎంత గొప్ప ఉపాయం ఇది! ఎవరైనా తమ తల్లిదండ్రులకి గౌరవాన్నిస్తూ చూసుకుంటూ ఉంటే – వీళ్లెవరో తనలాగా తల్లిదండ్రుల పట్ల గౌరవం కలవాళ్లనే అభిప్రాయంతో విజయాన్నిస్తాడన్నమాట! ఎంత గొప్ప గుణం అది!! – డా. మైలవరపు శ్రీనివాసరావు  పౌరాణిక ప్రవచకులు 


 మన పూర్వీకులు సంవత్సర కాల చక్రాన్ని మన జీవన విధానానికి సరిపోయే విధంగా చక్కని పద్ధతిలో విభజించారు. సంవత్సరంలోని పన్నెండు నెలల్లో ప్రతి ఆరు నెలలు ఒక ఆయనం.. ఉత్తర, దక్షిణాయనాలు. ప్రతి రెండు నెలల కాలం ఒక రుతువు. ఆ విధంగా వసంత, గ్రీష్మ, వర్ష, శరత్, హేమంత, శిశిర రుతువులను ఏర్పాటు చేశారు. రుతువును రెండు మాసాలుగానూ, మాసాన్ని రెండు పక్షాలగానూ విభజించారు. పక్షంలో రోజులు పదిహేను.. ఇదీ మన వాడుకలో ఉన్నది. అయితే, ప్రతి 14 రోజులను ఒక కార్తెగా ఏర్పాటు చేశారు. ఈ కార్తెలను వ్యవసాయదారులు, పశుపోషకులు మాత్రమే పాటిస్తున్నారు.
 
 ‘ఉత్తర చూసి ఎత్తర గంప’ అనే సామెత ఉంది. ఇది 12వ కార్తె. 12ను 14 రోజులతో గణిస్తే సంవత్సరాది నుంచి 168 రోజులు అవుతుంది. సంవత్సరాది ఏప్రిల్ 1 అయితే, సెప్టెంబర్ 20వ తేదీ వరకు వర్షాలు లేకపోతే ఇక (ధాన్యపు) గంపతో పనిలేదు. ఈ సంవత్సరానికి గంపతో పనిలేనట్లే కాబట్టి గంపని అటకెక్కించక తప్పదు అనేది ఈ నానుడిలో భావం. ఆశ్వ కార్తెలో భూమిలో సారం (వైద్య శాస్త్ర నిపుణులు అశ్విని దేవతలు కాబట్టి) ప్రారంభమౌతుంది. కృత్తిక కార్తెలో భూమిలో అగ్ని గుణం పెరుగుతుంది. ఆర్ద్ర కార్తెలో నేలలో తేమ పెరుగుతుంది. జల ఊరుతుందన్న మాట. ఇలా ఒక్కొక్క కార్తెకీ ఒక్కో గుణం ఉంది. అది వ్యవసాయానికి ఉపయోగపడుతుంది. ఇక్క ‘చిత్త’లో సంతానోత్పత్తి కాబట్టి వృషోత్సర్జనం (అచ్చుబోసి అంబోతుని విడవడం) చేస్తారు. బలరామునికి ఆయుధంగా నాగలి ఉంటుంది. అది పంటకీ, కృష్ణుడు పోషించే గోవు పాడికీ సంకేతం. కాబట్టి మన దేవతలూ.. కాలచక్రం అంతా కూడా వ్యవసాయానికి ప్రాధాన్యతనిచ్చేవారే అన్నమాట!
 
  - డా. మైలవరపు శ్రీనివాసరావు
  


 వృద్ధాప్యం ఎరుగని కాయ ఏదైనా ఉందీ అంటే, అది కొబ్బరికాయే! పండుగా రూపాంతరం చెందకుండానే జీవితసారంతో పండిపోయే కాయ కూడా అదే! ఏ కాయకూ లేనన్ని అన్వయాలు! ఏ కాయా చెప్పలేనన్ని తత్వాలు! చిన్నప్పుడు బోండాంగాడిగా తీసి పారేయగలిగే వెసులుబాటు ఇస్తూనే, పెద్దవుతూనే పరమ పవిత్రతను ఆపాదించుకుంటుంది నారీకేళ ఫలం.  అదికదా అసలైన పరిణామం.
  
  అది కదా మనిషి అందుకోగలిగే సందేశం. పూజల్లో, భోజనంలో, వివాహంలో, బతుకుదెరువులో భాగమైన ఈ చెట్టంత ప్రాధాన్యత భూమ్మీద మరిదేనికీ లేదేమో! సర్వకాల సర్వావస్థల్లోనూ అది ఉపయోగపడినట్టే, కొబ్బరిచెట్టులోని సర్వాంగాలూ మనకు పనికొస్తాయి. బహుశా పురాణాల్లో వినిపించే కల్పవృక్షం ఇదేనేమో! సాధారణంగా వేసవి రాగానే తలుచుకునే కొబ్బరిని ఇప్పుడు గుర్తుచేసుకోవడానికి కారణం ఇది మాత్రమే కాదు;  సెప్టెంబర్ 2న ‘వరల్డ్ కొకొనట్ డే’ కావడం మూలాన కూడా!
  
  
  ఏ పనిచేసినా కొబ్బరికాయ కొట్టి ప్రారంభించడం మన సంప్రదాయం. ఏ మొదటి పూజైనా గణేశుడికి చేయడం అంతకన్నా ప్రధానం. అందుకే ఈ కథనాన్ని ‘గణేశుడు - కొబ్బరికాయ’తో మొదలుపెడదాం. బొజ్జ గణపయ్య బుజ్జి గణపయ్యగా ఉన్నప్పటి సంగతిది. ఆటలాడుకునే పసితనం కదా! ఒకరోజు శివుడి మూడోకన్నును చూసి ముచ్చటపడి, దాంతో ఆడుకుంటానని మారాంచేశాడట విఘ్నేశుడు. అది తెరవడం ప్రళయసంకేతం కాబట్టి, కొడుకును బుజ్జగించి, దీనికి బదులుగా నీకో ప్రత్యేక బంతి ఇస్తాను, అన్నాడట పరమేశ్వరుడు. అలా కొబ్బరి పుట్టిందట. అందుకే కొబ్బరికాయకు శంకరుడిలా మూడు కళ్లుంటాయని ఒక భౌతిక రుజువు. పీచు తీసిన కొబ్బరి మనిషి తలను తలపిస్తుంది కాబట్టి, ఇది నిజమేనేమో అనిపించేంత పకడ్బందీగా అల్లిన పూర్వగాథ. వాస్తవం ఏమైనా, నమ్మడానికి బాగుండే కథ. మతాలు, విశ్వాసాల కన్నా కూడా ప్రపంచవ్యాప్తంగా కోట్లాదిమంది బతుకుదెరువుతో కొబ్బరి ముడిపడివున్నదన్నది మాత్రం కాదనలేని నిజం.
  
  చిట్లించిన ముఖం!
  ప్రపంచం నుంచి మనం ఎన్నిరకాల కూరగాయల్ని, పళ్లను దిగుమతిచేసుకున్నామో! కానీ కొబ్బరికాయను మాత్రం పాక్షికంగానైనా మనదేనని క్లెయిమ్ చేసుకోవచ్చు. ఎందుకంటే, మూడున్నర నుంచి ఐదున్నర కోట్ల సంవత్సరాల క్రితమే భూమ్మీద కొబ్బరిచెట్టు ఉనికి ఉందని నిర్ధారించే శిలాజాలను భారత్, ఆస్ట్రేలియాల్లో శాస్త్రవేత్తలు కనుక్కున్నారు మరి! మనదేశం నుంచే యూరప్ యాత్రికులు తమ దేశాలకు ఈ కాయను పరిచయం చేశారు. అందుకే దీన్ని ‘ఇండియన్ నట్’గానే వాళ్లు భావించారు. పోర్చుగీసు నావికుడు వాస్కో డి గామా బూరు తీసిన కొబ్బరికాయను తొలుత చూసి, చిట్లించిన ముఖంలాగా దాని ఆకృతి ఉందనుకుని, తన భాషలో ఆ అర్థాన్నిచ్చే పదం ‘కొకొ’ అని దీనికి నామకరణం చేశాడట. ఇంగ్లీషువాళ్లు దానికి ‘నట్’ చేర్చి, ‘కొకొనట్’ అన్నారట.
  
  నాగరిక చెట్టు!
  కొబ్బరి మహాసముద్రంలో పుట్టింది. భూమధ్యరేఖకు ఇరువైపులా ఉష్ణ, సమశీతోష్ణ ప్రాంతాల్లో ఈ చెట్లు తొలుత పెరిగాయంటారు. మలేసియా(దేశం కాదు; ఫిలిప్పీన్స్, ఇండోనేసియా లాంటి దేశాలున్న హిందూ మహాసముద్ర ప్రాంతం), మెలనేసియా (ఫిజి, గినియా లాంటి దేశాలున్న పిసిఫిక్ మహాసముద్ర ప్రాంతం)ల్లో కొబ్బరిచెట్లు ఆవిర్భవించి ఉండొచ్చు. మరింత స్పష్టంగా న్యూ గినియా ద్వీపం చుట్టుపక్కల పెరిగివుంటాయని మరో అభిప్రాయం. ఏదేమైనా సముద్రంలోని చిన్న చిన్న దీవుల్లో ఇవి పెరిగాయి. నీటిలో ఈదడానికీ, ఇతర సమూహాల సంపర్కానికీ కొబ్బరిదుంగలు పనికొచ్చాయి. అలా నాగరికతను ఒక తీరానికి చేర్చిన చెట్టు ఇది.
  
  ప్రకృతి ఎంత గొప్పదంటే, మనిషి జీవించడానికి అది మరొక ప్రత్యామ్నాయాన్ని కనిపెట్టి ఉంచుతుంది. కనుచూపుమేరా కనబడే తాగడానికి పనికిరాని సముద్ర నీళ్లు ఉన్నచోట కొబ్బరినీటిని సృష్టించి పెట్టింది. తల్లి భూదేవి తన పిల్లలకు బోండాం రూపంలో ప్యాక్ చేసిచ్చిన హెల్త్ డ్రింక్ అది. లైఫ్ డ్రింక్!
  
  చిన్నకాయలో పావు లీటర్, ఎదిగినదాన్లో లీటర్ వరకూ నీళ్లుండే బోండాం కడుపారా దాహం తీర్చగలదు. ఇది పొటాషియం, కాల్షియం, మెగ్నీషియంలాంటివే కాక, లారిక్ ఆమ్లం కలిగివుంటుంది. ఈ విషయంలో తల్లిపాలతో దాదాపు సరిసమానం అవగలదు. ఈ నీరు శరీరంలోని ఉష్ణాన్ని తగ్గిస్తుంది. చిన్నప్రేవుల్లోని పురుగుల్ని చంపేస్తుంది. మూత్రపిండాల్లోని రాళ్లను కరిగించే శక్తి కలిగివుంటుంది. మూత్రం వృద్ధి అయ్యేట్టు చేసి, శరీరాన్ని శుభ్రపరచడానికి సాయపడుతుంది. అందుకే కొబ్బరి అధికంగా పండించే ఫిలిప్పీన్స్‌లో కొత్త సామెత పుట్టింది: ఎ కొకొనట్ ఎ డే కీప్స్ ది యూరాలజిస్ట్ అవే(రోజో కొబ్బరిబోండాం తాగితే, మూత్రపిండాలకు సంబంధించిన వైద్యుడి దగ్గరకు వెళ్లే అవసరం రాదని దీని అర్థం). గ్లకోమా ఉన్నవాళ్లకు కూడా తాగితే మేలుచేస్తుంది. నీరసంగా ఉన్నవాళ్లకు కూడా కొబ్బరి ఎంత సులభంగా శరీరంలో కలిసిపోగలదంటే, దాన్ని జీర్ణం చేయడానికి ప్రత్యేకంగా పైత్యరసం ఉత్పత్తి కానవసరం లేదు. అందుకే అది నేరుగా రక్తంలో కలిసిపోయి, తక్షణం శక్తి ఇస్తుంది. అందుకే దాన్ని జీవద్రవం అంటారు.
  
  కొబ్బరినీరు రక్తంలోని ప్లాస్మాకు ప్రత్యామ్నాయం కాగలదు. పైగా ఎర్ర రక్తకణాలకు హాని చేయదు, అలెర్జీ కలిగించదు. అందుకే యుద్ధ సమయాల్లో ఐ.వి.(ఇంట్రా వీనస్) ద్రవాలు అందుబాటులో లేని సందర్భాల్లో- ముఖ్యంగా రెండో ప్రపంచయుద్ధం, వియత్నాం యుద్ధ కాలంలో- అప్పుడే దింపిన తాజా కొబ్బరినీటిని సైనికులకు నేరుగా ఇంజెక్షన్ ద్వారా శరీరంలోకి ఎక్కించేవారు. బాగా పరుగెత్తడం వల్ల చెమటతో కోల్పోయే ఎలక్ట్రోలైట్స్‌ను తిరిగి భర్తీ చేయడానికి అథ్లెట్లకు కూడా ఇది మంచి రీహైడ్రేజన్ డ్రింక్!
  
  భూమ్మీది కల్పవృక్షం!
  30 మీటర్ల ఎత్తుకు పెరిగే కొబ్బరిచెట్టు దుంగను పడవగా మలుచుకోవచ్చు. వంతెనగా వాడుకోవచ్చు. కొబ్బరిమట్టల్ని తలదాచుకోవడానికి పైకప్పుగా వేసుకోవచ్చు. తడికలు, చాపలు అల్లుకోవచ్చు. బుట్టలు చేసుకోవచ్చు. పనితనం తెలిసినవాళ్లు ఆకులతో పిల్లలకు ఆటవస్తువులు చేసివ్వొచ్చు. కొబ్బరిపీచుతో తాళ్లు పేనుకోవచ్చు, మ్యాట్స్ చేసుకోవచ్చు, గిన్నెల్ని తోముకోవచ్చు, కొబ్బరి ఇటుకలు చేసుకోవచ్చు. బూరును అంటించడం ద్వారా దోమలను పారద్రోలవచ్చు.
  
  వంటచెరుకుగా, ఫర్నిచర్‌గా, చీపురుగా ఎలా అంటే అలా రూపాంతరం చెందించవచ్చు. ఆరోగ్యంగా ఉంటే ఒక్కోచెట్టు ఏటా కనీసం 75 కాయలు ఇస్తుంది. నీళ్లనూ, పాలనూ, నూనెనూ, కొబ్బరినీ, టెంకనూ, మీది పీచును కూడా వినియోగించుకోగలిగే అద్భుత ఫలం ఇది. శాకాహారులు కూడా తినగలిగే మాంసం ఇది. తెల్లటి భాగాన్ని మాంసం అంటారు. అసలు ఇందులో వృథా అయ్యేది ఏదీ లేదు. కాయ, ఆకు, కాండం అన్నీ పనికొచ్చేవే! ఆకలి తీర్చి, దప్పిక తీర్చి, పోషకాహారాన్ని ఇచ్చి, నీరసంగా ఉంటే శక్తినిచ్చి, అందుకోవడానికి సాహసాన్నిచ్చి, దాని నీడ, జాడల అందంతో కవిత్వశక్తినిచ్చే ఇలాంటి చెట్టును కల్పవృక్షం అనికాకుండా మరేమంటారు? అందుకే ఒక్క కొబ్బరిచెట్టు మనిషి మనుగడకు అండాదండ. అందుకే కొబ్బరికి అంత ప్రాధాన్యత. కొకొనట్ డే కూడా చెప్పేది అదే!
  
  ఎందుకు సెప్టెంబర్ 2?
  ఇండోనేషియా కేంద్రంగా ఉన్న ‘ఏసియన్ అండ్ పసిఫిక్ కొకొనట్ కమ్యూనిటీ’(ఏపీసీసీ) ఈ ‘వరల్డ్ కొకొనట్ డే’ను ప్రారంభించింది. భారత్ సహా, కొబ్బరి అత్యధికంగా పండించే దేశాలన్నీ ఇందులో సభ్యత్వం కలిగివున్నాయి. సెప్టెంబర్ 2 ఏపీసీసీ వ్యవస్థాపక దినం. కొబ్బరి ప్రాధాన్యతను గురించిన అవగాహన కల్పించడం, పేదరిక నిర్మూలనలో కొబ్బరి పాత్ర తెలియజెప్పడం, మొత్తంగా కొబ్బరి పరిశ్రమ వృద్ధి అయ్యేలా చూడటం ఏపీసీసీ లక్ష్యాలు.
  
  92 దేశాల్లోని సుమారు మూడు కోట్ల ఎకరాల్లో కొబ్బరి పండుతుంది; ఏటా 6 కోట్ల టన్నుల కాయ ఉత్పత్తి అవుతుంది. ప్రపంచ ఉత్పత్తిలో 16 శాతంతో భారత్ మూడో స్థానంలో ఉంటోంది. ఇండోనేషియా(34), ఫిలిప్పీన్స్(25) అత్యధికంగా సుమారు అరవై శాతం వాటాను ఆక్రమిస్తాయి. మళ్లీ మన దేశంలో ఉత్పత్తి అయ్యే మొత్తం కొబ్బరిలో దక్షిణాది నాలుగు రాష్ట్రాలు- కేరళ, తమిళనాడు, కర్ణాటక, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లదే 92 శాతం. తిరిగి ఇందులో కేరళది సగం వాటా. కేరళీయులు వంటను కూడా కొబ్బరినూనెతో చేస్తారని మలయాళేతరుల ప్రేమవిసుగు ఇందుకే!
  
  కొబ్బరి చెప్పే భావాలెన్నో!
  ఒక కొత్త పని ప్రారంభించినప్పుడు, దాని తాలూకు గర్వం మనిషిలో మొలకెత్తే అవకాశం ఉంటుంది. నేను కేవలం పరికరాన్నే, అంతా నువ్వే అని దేవుడి ముందు మనిషి తన అహాన్ని బద్దలు కొట్టుకోవడంగా కొబ్బరికాయ కొట్టడాన్ని పెద్దలు విశ్లేషిస్తుంటారు. భయస్థులకు కొబ్బరిపీచు ప్రతీకట. ఎవరినీ లెక్కచేయనితనాన్ని టెంక ప్రతిబింబిస్తుంది. అటు అలానూ కాకుండా ఇటు ఇలానూ కాకుండా లోపలి తియ్యటి కొబ్బరిముక్కలాగా మనిషి ఉండాలని మరోరకంగా అర్థాన్ని చెప్పేవాళ్లూ ఉంటారు. స్థూలదేహం, సూక్ష్మదేహం, అతిచేతన మనసు, ఆత్మలను ఇది సూచిస్తున్నదని కొందరంటారు. తంత్రవిద్యల్లో చేసే నరబలిని మాన్పించడానికి, దాని స్థానంలో కొబ్బరికాయను కొట్టడం ఆదిశంకరాచార్యులు ప్రవేశపెట్టివుంటారని ఒక కథనం.
  
  కొబ్బరిటెంకను శివుడిగానూ, కొబ్బరిని పార్వతీదేవిగా, నీటిని గంగాదేవిగానూ చెబుతారు. హిందువుల వివాహాల్లో ఆకుపచ్చటి కొబ్బరికాయను వధువు పందిట్లోకి మోసుకెళ్తుంది. కొబ్బరి గర్భాన్ని సూచిస్తుందట. మీది పీచు మనిషి జుట్టుకు, పెంకు మనిషి తలకు, కొబ్బరి మెదడుకు, నీళ్లు రక్తానికి ప్రతీకలని చెబుతారు. గుట్టు దాచుకుని కాపురం చేసుకోండని చెప్పడం కూడా కావొచ్చు.
  ఆధ్యాత్మికంగా ఎంతో ఉన్నతి సాధిస్తే తప్ప చేరుకోలేమని చెప్పేందుకు ప్రతీకాత్మకంగా మన పూర్వీకులు ఆలయాలను కొండల మీద నిర్మించారు. దేవుడి దగ్గరికి, ఆ మాటకొస్తే ఎవరిదగ్గరికి వెళ్లినా పువ్వో పండో తీసుకెళ్లడం మర్యాద. మరి కొండెక్కడో ఉంది. ప్రయాణ సాధనాలు లేని రోజుల్లో దేవుడికి ఏదైనా తీసుకెళ్లాలంటే ఎన్ని రోజులైనా పాడవ్వనిది అయ్యుండాలి. అలా కొబ్బరికాయ పూజల్లోకి వచ్చిందని ఒక కథనం.
  
  అభిషేకం కోసమే కొబ్బరి...
      సృష్టిలో ఎన్నో ఫలాలున్నా వాటిలో కాయ, పండు అవస్థ లేనిది కొబ్బరికాయ మాత్రమే. అది ఎప్పుడూ కాయే! కుళ్లిపోవడం తెలియని కాయ. విత్తనమూ కాయా రెండూ అయిన చెట్టు. దాని పుట్టుకే విశిష్టతతో కూడుకున్నది.
  
      షోడషోపచారాల్లో దేవతలకు స్నానం చేయించడం ఒకటి. మనం తాకిన నీళ్లతో చేయించడం అపవిత్రం కాబట్టి, ప్రకృతి ప్రసాదించిన కొబ్బరినీటితో అభిషేకం చేయడాన్ని మన పెద్దవాళ్లు ఆచారంగా ఏర్పరిచారు. నిజానికి బోండాలే వాడాలి. అవి ఎక్కువ దొరక్క కాయలు ఉపయోగిస్తున్నాం.
      బలి ఇవ్వడమనేది సమయాచారంలో లేదు; వామాచారంలో ఉంది. వామాచారంలో మంత్రాలుండవు, తంత్రాలుంటాయి. అందులో కూడా కూష్మాండబలి(తీపి గుమ్మడికాయ) ఉన్నదేగానీ కొబ్బరిని బలి ఇవ్వమనైతే ఎక్కడా చెప్పలేదు. అహాన్ని బద్దలు కొట్టడంగా కొబ్బరికాయ కొట్టడాన్ని అర్థం చేసుకోవడం అనేది, అన్వయించుకోవడానికి బాగుందిగానీ శాస్త్రప్రమాణం ఉన్నదయితే కాదు.
      వివాహ సమయంలో వధువు చేతిలో కొబ్బరిబోండాం ఎందుకు పెడతామంటే: కొబ్బరి, అరటి విడి కాయలుగా ఉండవు. అవి గెలలుగా ఉంటాయి. అధిక సంతానానికి సూచిక. అందుకే ఈ రెంటికీ పెళ్లిలో ప్రాధాన్యత ఉంది. పుష్పవతి అయిన అమ్మాయికి వివాహం చేస్తాం కదా! ‘ఇదిగో ఈ పుష్పాన్ని నీకిస్తున్నాం, కొబ్బరిలాగే అనేక ఫలాలను అందించు,’ అని వరుడికి చెప్పడం అది.
  
  ఆధ్యాత్మిక ప్రవచకులు
  అయితే, వీటన్నింటికీ శాస్త్రప్రమాణం ఏమీలేదని కొట్టివేసే పెద్దవాళ్లూ ఉన్నారు. అన్వయింపే జీవితంలో ఉన్న అందం కాబట్టి, మనం ఎన్నిరకాలుగానైనా కొబ్బరి గురించి చెప్పుకోవచ్చు. సంప్రదాయాలు, ఆధ్యాత్మికతను పక్కకు పెట్టినా- ఏ అరిశెలోనో ఎక్కడైనా చిన్న కొబ్బరిముక్క నాలుక్కి తగులుతూ ఉంటే అందులో రుచి పెరుగుతుంది; ఆరుబయట మంచం వేసుకుని, కొబ్బరాకుల మాటున దాగిన చందమామను చూస్తే జీవితంలోని రుచి అర్థమవుతుంది.  
  
  మాల్దీవుల జాతీయవృక్షం కొబ్బరిచెట్టు. జాతీయచిహ్నంలో కూడా స్వీకరించారు.
  కొబ్బరి అత్యధికంగా పండించే తొలి పది దేశాలు ఇండోనేషియా ఫిలిప్పీన్స్
  భారత్ శ్రీలంక బ్రెజిల్ థాయిలాండ్ వియత్నాం మెక్సికో పాపువా న్యూ గినియా మలేషియా
  
  స్టాండుల మీద వరుసగా నిలబెట్టివున్న కొబ్బరికాయల్ని ఒక చెక్క బంతితో పడగొట్టే ఆటను విదేశాల్లో ఆడతారు. దాని పేరు కొకొనట్ శై. మన జాతర్లలో రింగులు వేయడం లాంటిదే. పడగొట్టిన కొబ్బరికాయ విజేతదే!
  - మైలవరపు శ్రీనివాసరావు