త్రికోణమితి
చిన్న కోణాలను కొలవడానికి ముఖ్యంగా మూడు రకాల కొలమానాలు ఉన్నాయి. అవి..
i) షష్ఠ్యంశమానం
ii) శతాంశ మానం
iii) రేడియన్ మానం
షష్ఠ్యంశ మానం:
తొలి భుజం నుంచి అంతిమ భుజానికి ఏర్పడిన భ్రమణం ఒక సంపూర్ణ భ్రమణంలో 360వ భాగమైతే, దాన్ని ఒక డిగ్రీ (1ని) అంటారు. 1ని ని 60 సమాన భాగాలు చేస్తే, ఒక్కొక్క భాగాన్ని 1 నిమిషం (1’) అంటారు. ప్రతి నిమిషాన్ని తిరిగి 60 సమాన భాగాలు చేస్తే, ప్రతి సమ భాగాన్ని ఒక సెకన్ (1‘) అంటారు. ఈ పద్ధతిని ‘షష్ఠ్యంశమానం’ అంటారు.
శతాంశ మానం:
ఈ విధానంలో ఒక లంబ కోణాన్ని 100 సమాన భాగాలు చేస్తే ఒక్కొక్క భాగాన్ని ఒక గ్రేడ్(1g) అంటారు.
రేడియన్ మానం:
వృత్త వ్యాసార్ధంతో సమానమైన చాపం, వృత్తకేంద్రం వద్ద చేసే కోణాన్ని ఒక రేడియన్ అంటారు. దీన్ని 1c తో సూచిస్తారు.
lp రేడియన్లు = 180ని ;
1 రేడియన్ = 57ని.16’ ;
1 డిగ్రీ = 0.01746 రేడియన్లు
r వ్యాసార్ధం ఉన్న వృత్తంలో పొడవున్న చాపం, కేంద్రం వద్ద ’్ఞ’ కోణం చేస్తే
= rq, q ను రేడియన్లలో తెలపాలి.
త్రికోణమితీయ సమీకరణాలు
1. Sin2 q + Cos2 q = 1
2. 1 + Tan2 q = Sec2 q
3. 1 + Cot2 q = Cosec2 q
1. కింది కోణాలను వర్తులమానం (రేడియన్
మానం)లోకి మార్చండి?
i) 15° ii) 270°
జ. 180° = p రేడియన్లు
2. కింది కోణాలను షష్ఠ్యంశమానంలోకి మార్చండి?
జ. pc = 180ని
3. ఒక వృత్త వ్యాసార్ధం 14 సెం.మీ. దీనిలోని ఒక చాపం కేంద్రం వద్ద 45ని చేస్తే, ఆ చాపం పొడవు ఎంత?
జ. వృత్త వ్యాసార్ధం ట = 14 సెం.మీ.
q = 45ని, రేడియన్లలో తెలపాలి.
180ని = pc
చాపం పొడవు = 11 సెం.మీ.
4. Cos 0° + Sin 90° + Ö2 Sin 45° విలువ ఎంత?
జ. Cos 0° = 1, Sin 90° = 1,
5. Sin2 30° + Cos2 60° విలువ ఎంత?
జ. Sin2 30° + Cos2 60°
6. Tan A = 1 అయితే అ కోణాన్ని షష్ఠ్యంశమానంలో తెల్పండి?
జ. Tan A = 1
Þ Tan A = Tan 45°
( పట్టిక నుంచి Tan 45° = 1)
Þ A = 45°
8. q అల్పకోణం అయితే
4 Sin2 q + Tan2 qSవిలువ ఎంత?
జ. ( పట్టిక నుంచి Cos 30° = Ö3/2)
Þ q = 30°
4 Sin2 q + Tan2 q = 4 Sin2 30° + Tan2 30°
9. అయితే Cos q, Tan q విలువలను కనుక్కోండి?
జ. ఇచ్చిన ABC లంబకోణ త్రిభుజం నుంచి..
పైథాగరస్ సిద్ధాంతం ప్రకారం
AC2 = AB2 + BC2
Þ (13)2 = (12)2 + BC2
BC2 = (13)2 – (12)2
= 169 – 144 = 25
BC2 = 25 Þ BC = Ö25 = 5
\ ఆసన్న భుజం ఆఇ = 5
10. 5 Sin A = 3 అయితే Sec2 A – Tan2A విలువ ఎంత?
జ. Note: 9వ సమస్యలా సాధించవచ్చు.
Shortcut Method:
{తికోణమితీయ సమీకరణం నుంచి..
1 + Tan2 q = Sec2 q
Sec2 q – Tan2 q = 1
\ Sec2A – Tan2 A SÑË$Ð]l = 1
(5 Sin A = 3 తో అవసరం లేకుండానే)
11. Tan (A+B) = Ö3, Tan A = 1 అయితే ÐB పరిమాణాన్ని షష్ఠ్యంశమానంలో కనుక్కోండి?
జ. Tan (A + B) = Ö3
Þ Tan (A + B) = Tan 60°
( Tan 60° = Ö3)
A + B = 60° –––– (1)
Tan A = 1
Þ Tan A = Tan 45°
( Tan 45° = 1)
A = 45° –––– (2)
(2)ను (1)లో రాస్తే 45° + B = 60°
Þ B = 60° – 45° = 15°
12. Sin q = Cos q అయితే Tan q విలువ ఎంత?
జ. Sin q = Cosq
ఇరువైపులా Cos q తో భాగిస్తే..
\Tan ్ఞ విలువ ‘1’.
13. Sec q + Tan q = x ; Sec q – Tan q = y అయితే xy విలువ –––––
జ. x = Sec q + Tan q
y = Sec q – Tan q
xy = (Sec q + Tan q) (Sec q – Tan q)
= Sec2 q – Tan2 q = 1
(1 + Tan2 q = Sec2 q నుంచి..)
14. Cosecq – Cotq = 5 అయితే Cosecq = –––––
జ. Cosecq – Cotq = 5 –––– (1)
1 + Cot2 q = Cosec2 q నుంచి..
Cosec2 q – Cot2 q = 1
(Cosecq + Cotq) (Cosecq – Cot q) = 1
Cosec q + Cot q
–––– (2)
(1), (2) లను కలిపితే..
15. 6 మీటర్ల పొడవున్న నిచ్చెనను ఒక నిటారు గా ఉన్న గోడకు తాకుతున్నట్లు ఏటవాలు గా అమర్చారు. నిచ్చెన క్షితిజ సమాంతరం తో 60ని కోణం చేస్తే, భూమి నుంచి ఎంత ఎత్తులో ఆ నిచ్చెన గోడను తాకుతోంది?
జ. నిచ్చెన గోడను తాకే ఎత్తు BC = జి మీ. అనుకుంటే..
AC = నిచ్చెన పొడవు = 6 వీ పటం నుంచి..
ఫారెస్ట్ ఆఫీసర్స్ జనరల్ మ్యాథమెటిక్స్
Published Sun, Apr 6 2014 10:42 PM | Last Updated on Thu, Jul 11 2019 5:01 PM
Advertisement
Advertisement