Arabian Nights
-
ఓపెన్ సెసేమ్...ఇదిగో ‘అలీబాబా’ విజయరహస్యం!
చైనాకు చెందిన ‘అలీబాబా’ కంపెనీ తన వెబ్ పోర్టల్స్ ద్వారా సేల్స్ సర్వీస్లు అందిస్తూ ‘ఇ-కామర్స్’ దిగ్గజంగా ఎదిగింది. మొన్నటికి మొన్న ‘సింగిల్స్ డే’ వ్యాపార ఉత్సవంలో సరికొత్త రికార్డ్ సృష్టించి మరోసారి వార్తల్లోకి వచ్చింది. ‘అరేబియన్ నైట్స్’ కథల్లో నిధి ఉన్న గుహద్వారం తెరవడానికి అలీబాబాకు ‘ఓపెన్ సెసేమ్’ మంత్రం ఉపయోగపడింది. ‘నిధి, మంత్రం... రెండూ నీలోనే ఉన్నాయి. సత్తా, సామర్థ్యం నీలో ఉన్న నిధులు. అయితే కష్టించడం, కొత్తగా ఆలోచించడం అనేవి గుహ ద్వారాలు తెరిచే మంత్రాలు’ అంటాడు ‘అలీబాబా’ అనే ఇ-కామర్స్ దిగ్గజం జాక్ మా. చైనాలో ఒక సామాన్య కుటుంబంలో జన్మించిన జాక్ మా ఇప్పుడు చైనాలోనే అత్యంత సంపన్నుడు. ఈ అలీబాబాకు మంత్రం కంటే మనోధైర్యమే ఉపయోగపడింది. ఒక్కసారి ఆయన జీవితంలోకి వెళ్లొద్దాం.... ఇంగ్లిష్ అనేది ప్రపంచ భాష. ఇంగ్లిష్ వస్తే ప్రపంచంతో సంభాషించే అవకాశం వచ్చినట్లే. అందుకే ఇంగ్లిష్ అంటే జాక్ మాకు ఇష్టం. కానీ, చైనాలో ఇంగ్లిష్ అనేది అరుదుగా మాత్రమే వినబడేది. పాఠశాలలో నేర్చుకున్న ఇంగ్లిష్ వల్ల కూడా అంతంత మాత్రమే ఉపయోగం ఉండేది. దీంతో ఇంగ్లిష్ నేర్చుకోవడానికి హైస్కూలు రోజుల్లోనే రంగంలోకి దిగాడు జాక్. ఎండైనా, వానైనా, చలైనా లెక్క చేయకుండా బైక్ మీద విదేశీ పర్యాటకులను వెతుక్కుంటూ వెళ్లేవాడు. వారితో తనకొచ్చిన ఇంగ్లిష్ మాట్లాడేవాడు. వారు మాట్లాడుతున్నది జాగ్రత్తగా వినేవాడు. అలా ఎనిమిదేళ్ళలో జాక్ మాకు ఇంగ్లిష్ మీద మాంచి పట్టు వచ్చింది. ఆస్ట్రేలియా వెళ్లొచ్చిన తరువాత... విదేశీ పర్యాటకులతో మాట్లాడడం అనే సరదాలో భాగంగా చైనాకు వచ్చిన ఒక ఆస్ట్రేలియన్ కుటుంబంతో జాక్కు పరిచయం ఏర్పడింది. అది స్నేహంగా మారింది. పరస్పరం ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు జరుపుకొనేవారు. వారి ఆహ్వానం మేరకు ఒకసారి వేసవి సెలవుల్లో ఆస్ట్రేలియా వెళ్లి నెలరోజులు గడిపాడు జాక్. ‘‘ప్రతి విషయం గురించి కొత్తగా ఆలోచించడం ఎలాగో అప్పటి నుంచే అలవడింది’’ అంటాడు జాక్. ఒక్క ఉద్యోగమూ రాలేదు! ఉద్యోగప్రయత్నాల్లో ఉన్నప్పుడు... అదృష్టమో, దురదృష్టమో గానీ జాక్కు ఒక్క ఉద్యోగమూ రాలేదు. చివరి ప్రయత్నంలో మాత్రం ‘కెంటకీ ఫ్రైడ్ చికెన్’ (కె.ఎఫ్.సి)లో జనరల్ మేనేజర్కు సెక్రటరీగా ఉద్యోగం వచ్చింది. ఒక వ్యాపార సదస్సులో పాల్గొనడానికి సీటెల్ (అమెరికా)కు వెళ్లిన జాక్ తొలిసారిగా మిత్రుడి ద్వారా ఇంటర్నెట్ గురించి తెలుసుకున్నాడు. నిజానికి పర్సనల్ కంప్యూటర్, ఇ-మెయిల్స్ గురించి జాక్కు అప్పటి వరకు బొత్తిగా తెలియదు. ఎప్పుడూ కీబోర్డ్ను టచ్ చేసింది కూడా లేదు. అలా మొదలైంది! ఇ-కామర్స్ అనే మాట వినబడుతున్నప్పటికీ అప్పటికి అది ఇంకా చైనాలో వ్యాప్తిలోకి రాలేదు. ఆ సమయంలో జాక్కు తనకంటూ ఒక ఇ-కామర్స్ కంపెనీ ఉండాలనే ఆలోచన వచ్చింది. 1999లో జాక్ తన ఇంటికి 18 మందిని పిలిచి ‘ఇ-కామర్స్’ గురించి తన ఆలోచనను వాళ్లతో పంచుకున్నాడు. రెండు గంటల సమావేశం తరువాత ఆ 18 మంది తమ వాటాగా తలా కొంత డబ్బును టేబుల్ మీద పెట్టారు. కంపెనీ పేరు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా సుపరిచితమైనది కావాలనుకున్నాడు. అలా అలీబాబా కథ తెర మీదికి వచ్చింది. ‘ఓపెన్ సెసేమ్’ అంటూ నిధులున్న గుహ ముందు అలీబాబా ఇచ్చే ఆదేశం గురించి తెలియంది ఎవరికి! అందుకే ‘అలీబాబా’ అనేది గ్లోబల్ నేమ్గా అనిపించి ఆ పేరే తన కంపెనికీ పెట్టాడు జాక్ మా. ఏమీ లేక పోయినా... ‘గ్లోబల్ విజన్’ ఉండగానే సరిపోదు. దానికి ‘స్థానికత’ కూడా తోడవ్వాలి అని నమ్మాడు జాక్. పెద్దగా డబ్బు లేకపోయినా, సాంకేతిక జ్ఞానం అంతంతమాత్రంగానే ఉన్నా, ప్రతి పైసాను జాగ్రత్తగా ఖర్చు పెట్టడం, స్థానిక పరిస్థితులను ఎప్పటికప్పుడు అధ్యయనం చేయడం లాంటి జాగ్రత్తలు పాటించాడు. మిగిలిన చైనా కంపెనీలలాగా అమెరికా మోడల్ను కాపీ కొట్టకుండా తనదైన విధానానికి రూపకల్పన చేసుకున్నాడు. అలాగే, నాణ్యత మీద ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టాడు. అంతే! ‘అలీబాబా’ ఇ-కామర్స్ కంపెనీ అనుకున్న దానికంటే ఎక్కువ విజయమే సాధించింది. భవిష్యత్తులో... పది లక్షల ఉద్యోగాలను సృష్టించడం, చైనా ఆర్థిక-సామాజిక పరిస్థితులను మార్చడం, చైనాను ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఇంటర్నెట్ మార్కెట్గా తీర్చిదిద్దడం... ఇవన్నీ తన ఆశయాలని చెబుతున్నాడు జాక్ మా. సాధారణ కుటుంబం నుంచి వచ్చి, అసాధారణ విజయం సాధించిన జాక్ మా తన సరికొత్త ఆశయాన్ని నెరవేర్చుకుంటాడు అనడంలో అణుమాత్రమైనా సందేహం లేదు! సామాజిక స్పృహ ఏడేళ్ళ క్రితం... సూప్ కోసం షార్క్లను చంపడంపై పెద్ద ఎత్తున విమర్శలు వెల్లువెత్తాయి. ఈ నేపథ్యంలో ‘‘నాతో పాటు నా కుటుంబసభ్యులు ‘షార్క్ సూప్ను జీవితంలో ముట్టం’’ అని నిర్ణయం తీసుకున్నాడు జాక్. అంతేకాదు... అలీబాబా గ్రూప్ తన ఇ-కామర్స్ వేదిక నుంచి ‘షార్క్ ఫిన్ సూప్’ ఉత్పత్తుల అమ్మకాన్ని నిషేధించింది. అలాగే, పర్యావరణానికి సంబంధించిన కార్యక్రమాల్లో చురుకుగా పాల్గొనడానికి కూడా తగిన ప్రణాళికలు వేసుకుంటున్నాడు జాక్. ‘అలీబాబా’ వార్షిక ఆదాయం లో కొంత మొత్తాన్ని... పర్యావరణ పరిరక్షణ సంబంధ కార్యక్రమాలకు కేటాయిస్తున్నాడు. నేనూ... నా తత్త్వం! జాక్ మా కరడుగట్టిన వ్యాపారి కాదు. వ్యాపారం చేయడం, అందులో విజయం సాధించడం అనేవి జీవితంలో ఒక భాగం మాత్రమే అనుకుంటాడు. ఒక రచయితలా, తాత్వికుడిలా జీవితానికి సంబంధించి భిన్నంగా ఆలోచిస్తుంటాడు. ఆయన ఆలోచనలలో కొన్ని... విజయ సాధనకు కష్టపడడం ఎంత ముఖ్యమో, ఓర్పు అంత కంటే ముఖ్యం. రాత్రికి రాత్రే విజయాలు రావు. అందుకే అంటాను... ఓపిక అత్యవసరం అని! నన్ను నేను సాధారణ మనిషి అని చెప్పుకోవడానికి ఇష్టపడతాను. నాకు తెలిసిన సాంకేతిక జ్ఞానం చాలా తక్కువ. తెలిసినదాన్ని నా దృష్టితో కాకుండా సామాన్యులైన వినియోగదారుల దృష్టి నుంచే చూడడానికి ఇష్టపడతాను. నీ పోటీదారు నుంచి నేర్చుకో! కానీ మక్కికి మక్కీ కాపీ కొట్టకు. అలా చేస్తే నీకు నువ్వు హాని చేసుకున్నట్లే! నిజంగా చెప్పాలంటే నేను ఎంతమాత్రం సంతోషంగా లేను. ‘చైనాలో అత్యంత సంపన్నుడు’ అనే గుర్తింపు నన్ను విపరీతమైన ఒత్తిడికి గురి చేస్తోంది. అయినప్పటికీ నన్ను నేను సంతోషంగా ఉంచుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాను. ఎందుకంటే నేను సంతోషంగా లేకుంటే నా సహచర సిబ్బంది సంతోషంగా ఉండరు. వారు లేకపోతే వినియోగదారులు ఉండరు. వ్యాపార విజయాలు మాత్రమే నాలో సంతోషాన్ని నింపవు. ఈ జీవితంలో మనం సంతోషంగా ఉండడానికి చాలా అంశాలు ఉన్నాయి. -
మూడు ఓల్గా ప్రవాహాలు
కథలెందుకు రాస్తారు? ‘సమస్యా పరిష్కారం సంగతి నీకెందుకయ్యా. సమస్త తలతిక్కలతో ఎదురుపడే జీవితాన్ని ఎదుర్కొనేందుకు పాఠకుణ్ణి సిద్ధం చేయక’ అన్నాడు టాల్స్టాయ్. వార్ అండ్ పీస్, ఆనా కెరెనీనా, కొసక్కులు... ఈ మహాగ్రంథాల్లో, టాల్స్టాయ్ కథల్లో ఎవరు ఏదైనా వెతకనీగాక ఆయన సమస్త సారస్వత సారం అదే. సిద్ధం చేయడం! ధైర్యంగా నిలబడి, తెగువగా నిలబడి, భీరువుతనం మాని, తడబడటాన్ని వదిలి, జీవితాన్ని ఎదుర్కొనడం తెలియజెప్పడమే ఆయన రచనల ఉద్దేశం. అవి చదవితే దిగులు రాదు. చీకటి కమ్ముకోదు. నైరాశ్యం అలుముకోదు. రచనలన్నింటా పోరాటం, పెనుగులాట, బాధ ఉంటాయి. కాని పాఠకుణ్ణి నిలబెట్టే ఉంటాడాయన. ధైర్యం చిక్కబట్టుకునేలా ఉంటాడాయన. భరోసా ఇస్తుంటాడాయన. ఇదిగో అలాంటి భరోసా ఇచ్చేందుకు కథలు రాస్తారు కొందరు. ‘ఒరే బాబూ... ఇదిగో నీ బతుకు ఇలా ఉంది. నేను చూశా. చూశా ఏంటి. నీతో పాటు నేను కూడా పార అందుకున్నా. పలుగు అందుకున్నా. చెమట కార్చా. పాదాల వెంట నెత్తురు చిమ్మించా. ఒరే బాబూ... రక్తం గడ్డకట్టే చలిలో వజవజమని వణుకుతూ ఆకలికి అరుస్తున్న పేగులను బొబ్బోపెడుతూ ఒరే... నిజంగా అవన్నీ పడ్డాన్రా బాబూ... వద్దురా... ఇలా వద్దు మనం.... దీన్ని సరి చేయాల్రా... చేద్దాం పదా’ అని బీదా బిక్కి జనాలని నిశానీగాళ్లని నాలుగు అక్షరంముక్కలు నేర్చుకున్న అట్టడుగు రష్యన్ ప్రజలను ప్రభాతంలోకి నడిపించడానికి వచ్చినవాడు గోర్కి. ఫ్యూడలిజం అంటే ఒక పులి అని అది పచ్చినెత్తురు తాగుతుంది అని కేపిటలిజం అంటే మంచి ఖరీదైన ఆస్పత్రి అని అది మనకు మేలు చేయడానికే అన్నట్టుగా మన రక్తం చల్లగా తీసుకుంటుందని చెప్పి, అందుకు అరవకుండా కరవకుండా స్థిరమైన పద్ధతిలో వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా విరుగుడు ఎక్కించడానికి వచ్చిన రచయిత గోర్కి. ప్రపంచం మెచ్చిన శ్రామికవర్గ రచయిత. పోరాట రచయిత. అదిగో ఆ మాట అనిపించుకోవడానికి కథలు రాస్తారు కొందరు. ‘చీకట్లో నీడలుంటాయ్. మనసులో దెయ్యాలూ భూతాలూ తిరుగాడుతాయ్. ఛీఛాలు పడ్డ మనుషులుంటారు. వాళ్లు ఒకలాగ ఉంటారు. ఆశపడి భంగపడ్డ మనుషులుంటారు. వాళ్లు ఒకలాగ ఉంటారు. పేదరికం కాలి కింద తొక్కి పెడితే అణిగిపోయి ఆత్మవిస్వాసం కోల్పోయి ముడుచుకుపోయి గొణుక్కుంటూ సణుక్కుంటూ ఉండే మనుషులుంటారు. వాళ్లు ఒకలాగ ఉంటారు. నిరాశ వల్ల, నిస్పృహ వల్ల, ఈర్ష్య వల్ల, అసూయ వల్ల, ఓర్వలేనితనం వల్ల, నిరాకరణను ఎదుర్కొన్నందు వల్ల, చిన్న చిర్నవ్వుకు నోచుకోకపోవడం వల్ల, నేల మాళిగల్లో మురికివాడల్లో చీకటి గుయ్యారాల్లో మజ్జుగా ఉండే పరిసరాల్లో సదా వసించడం వల్ల నలత పడ్డ మనుషులు కొందరుంటారు. వాళ్లు ఒకలాగ ఉంటారు. ఈ మనుషుల్ని చూపించాలి. ఈ మనుషులున్న స్పృహను లోకానికి పట్టి ఇవ్వాలి. ఇటువంటి వారి ప్రవర్తన వెనుక ఉన్న కారణాలపైని తెరలను చింపెయ్యాలి. పైకి కనిపించని విధ్వంసం. పైకి తెలియని శైధిల్యం. కంటికి గోచరం కాని రోదనా ప్రవాహం. ఇవన్నీ చూపించి తీరాలి’ అని వచ్చినవాడు దోస్తవ్ స్కీ. అదిగో ఆ అథోదారుల్లో నడవడానికి రాస్తారు కొందరు. కథ ఎప్పుడూ వినోదం కోసం కాదు. దాని వల్ల వినోదం కలిగితే కలగవచ్చుగాక కాని కేవలం వినోదం కలిగించడమే దాని లక్షణం కాదు. అది దాని పుట్టుకలోనే లేదు. వందల ఏళ్ల క్రితం ఒక యువరాజు ఆడవాళ్ల మీద ద్వేషంతో పెళ్లి నాటకం ఆడి తొలిరాత్రినాడే వాళ్లను కడ తేరుస్తుంటే తెలివిగల్ల పిల్ల ఒకత్తి వాణ్ణి తెల్లారేదాక మాటల్లో పెట్టడానికి కథలు మొదలుపెట్టింది. తెల్లారే దాకా చెప్పి, ఉత్కంఠ కలిగించే ముగింపులో ఆపి, తరువాయి తరువాత అనంటే ఆమెను చంపగలడా? తర్వాతి కథను వినకుండా ఆగగలడా? అలా ఆ పిల్ల బతికింది. ఆమె చెప్పిన కథలు ‘అరేబియన్ నైట్స్’గా ఇప్పటికీ బతికి ఉన్నాయి. ఎతిమతం శుంఠలుగా తయారైన రాజుగారి కొడుకులను మనుషులుగా తీర్చిదిద్దడానికి నాలుగు బుద్ధి మాటలు చెప్పడానికి కథలే కదా అవసరమయ్యాయి. అవి పంచతంత్రమై ఇవాళ మన అన్ని తంత్రాల్లోనూ ఆదుకుంటున్నాయి. ముడుక్కుని ముసుగేయించి పాఠకుణ్ణి పడుకోబెట్టేందుకు కథ పుట్టలేదు. మూడు దిక్కుల్లో పో ఉత్తరం దిక్కు తప్ప అని హెచ్చరించి కేవలం ఉత్తరం దిక్కువైపే వెళ్లేలా ప్రబోధించడానికే అది పుట్టింది. అన్వేషించడానికి, కొత్తవైపు కదలడానికి, ప్రమాదభరితమైన అనూహ్యమైన ఎదుట ఏముందో తెలియని జీవితం వైపు తరమడానికే కథ పుట్టింది. అదిగో అలా తరమడానికీ పాఠకుణ్ణి అశ్వరూఢుణ్ణి చేసి ఉత్తర దిక్కు వైపు బయలుదేరేలా చేయడానికీ చాలామంది కథలు రాస్తుంటారు. రాసి నిలుస్తుంటారు. - ఖదీర్