తల్లి ఎదురుగా ఉంటే ఎంతమంది ఉంటే మాత్రం ఏమిటి? సంప్రదాయ నృత్య దుస్తులు ధరించిన అమ్మాయి భయం భయంగా స్టేజీ ఎక్కింది. ఎదురుగా ఎంతోమంది జనం. తన వైపే చూస్తున్నారు. ‘భయపడవద్దు’ అన్నట్లుగా సైగ చేసింది తల్లి. అంతేకాదు...మ్యూజిక్‌ స్టార్ట్‌ కాగానే డ్యాన్స్‌ స్టెప్స్‌ను ఆటిస్టిక్‌ కుమార్తెకు చూపెట్టడం మొదలుపెట్టింది. స్టేజీ ముందు ఉన్న తన తల్లిని నిశితంగా గమనిస్తూ అందంగా, అద్భుతంగా డ్యాన్స్‌ చేసింది ఆ అమ్మాయి. ‘స్పెషల్‌–నీడ్స్‌ చిల్డ్రన్‌ ఆలనా పాలనకు ఎంతో ఓపిక, అంకితభావం కావాలి. అవి ఈ తల్లిలో కనిపిస్తున్నాయి’ అని నెటిజనులు స్పందించారు. అపర్ణ అనే యూజర్‌ ‘ఎక్స్‌’లో పోస్ట్‌ చేసిన ఈ వీడియో వైరల్‌ అయింది.

మెక్సికోకు చెందిన ఈ పన్నెండేళ్ల బాలికకు చిన్నప్పటి నుంచి ఆటిజం సమస్య ఉంది. మూడేళ్ల వయసులో స్కూల్‌లో చేరిన తొలి నాళ్లలో తోటి పిల్లలు ఏడిపించేవారు. టీచర్లు కూడా ఈమె పట్ల పెద్దగా శ్రద్ధ చూపేవారు కాదు. నవ్విన నాప చేనే పండుతుంది అన్నట్లుగా ఇప్పుడు ఈమె ఏకంగా గణితంలో మాస్టర్స్‌ డిగ్రీ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతోంది. ఈమె పేరు ఆధరా పెరెజ్‌ సాన్షెజ్‌. మెక్సికో సిటీలో పుట్టి పెరుగుతోంది. ఇప్పుడామె ఒకవైపు మాస్టర్స్‌ డిగ్రీ కోసం పాఠాలను చదువుకుంటూనే, తన తోటి పిల్లలకు, తన కంటే పెద్దవారికి కూడా లెక్కల్లో పాఠాలు చెబుతోంది. మరోవైపు మెక్సికన్‌ స్పేస్‌ ఏజెన్సీ కోసం కూడా సేవలందిస్తోంది. ఏనాటికైనా అమెరికన్‌ అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ ‘నాసా’తో కలసి పనిచేయాలనేదే తన లక్ష్యమని చెబుతోంది. ఐదేళ్ల వయసులో ప్రాథమిక విద్య పూర్తి చేసుకున్న ఆధరా, మరుసటి ఏడాదిలోనే మిడిల్‌ స్కూల్, హైస్కూల్‌ పరీక్షలను ఒకే ఊపులో గట్టెక్కింది. ఐదేళ్ల వయసులోనే పిరియాడిక్‌ టేబుల్‌ కంఠస్థం చేయడమే కాకుండా, కఠినమైన ఆల్‌జీబ్రా సమస్యలను అలవోకగా పరిష్కరిస్తుండటం చూసి, ఆధరా తల్లి ఆమెను థెరపిస్ట్‌ వద్దకు తీసుకువెళ్లింది. చికిత్సతో ఆమె పరిస్థితి మెరుగుపడింది. వయసుకు మించిన పరీక్షల్లో వరుస ఉత్తీర్ణతలు సాధిస్తూ, గత ఏడాది మాస్టర్స్‌ డిగ్రీ కోర్సులో ప్రవేశం సాధించింది. ఆధరాకు చికిత్స చేసిన థెరపిస్ట్‌ ఆమెలోని ప్రతిభను గుర్తించి, ఆమెను ‘సెంటర్‌ ఫర్‌ అటెన్షన్‌ టు టాలెంట్‌’ (సీఈడీఏటీ)కు పంపారు. అక్కడ జరిపిన పరీక్షల్లో ఆమె ఐక్యూ 160 అని నిపుణులు తేల్చారు. అంటే, ఆమె ఐక్యూ ఐన్‌స్టీన్, స్టీఫెన్‌ హాకింగ్‌ల కంటే ఎక్కువే! ప్రస్తుతం అరిజోనా యూనివర్సిటీ ఆమెకు స్కాలర్‌షిప్‌ ప్రకటించినా, వీసా ఆలస్యం కావడంతో అక్కడ చేరడం వాయిదా పడింది. ప్రస్తుతం చదువుకుంటున్న మాస్టర్స్‌ డిగ్రీ పూర్తయితే, అరిజోనా యూనివర్సిటీలో ఆస్ట్రోఫిజిక్స్‌ కోర్సులో చేరనుంది. (చదవండి: 'అమ్మా నన్ను మన్నించు'.. హాకీ దిగ్గజం ధనరాజ్‌ పిళ్లై)

ఎన్నిసార్లు పేరు పెట్టి పిలుస్తున్నా సరే మీ బాబు అస్సలు పలకడం లేదా? మాటిమాటికీ పలకరిస్తున్నా అతడు జవాబివ్వడం లేదా? ఎప్పుడూ తనదైన ఏదో లోకంలో ఉండిపోతున్నాడా? ఇతరులతో మాట్లాడటం, సంభాషించడం, కమ్యూనికేషన్‌ నెలకొల్పడంలో ఇబ్బంది పడుతున్నాడా?... ఇవి అతడు ‘ఆటిజమ్‌’ అనే రుగ్మతతో బాధపడుతున్నాడని చెప్పేందుకు కొన్ని ప్రధాన లక్షణాలు. ఈ రోజుల్లో ఈ రుగ్మత ప్రపంచవ్యాప్తంగా చాలా విస్తృతంగా ఉంది. కొన్ని అంచనాల ప్రకారం దేశంలో దాదాపు 20 లక్షల మందికి పైగా ఆటిజమ్‌తో బాధపడుతున్నారు. రేపు వరల్డ్‌ ఆటిజమ్‌ డే సందర్భంగా... చిన్నారుల్లో కనిపించే ఈ వ్యాధిపై అవగాహన కోసం ఈ కథనం.  ఆటిజమ్‌ అంటే..?  ‘ఆటిజమ్‌’ అనే మాటను మొదటిసారిగా యూజెన్‌ బ్లూలర్‌ అనే సైకియాట్రిస్ట్‌ ఉపయోగించారు. పిల్లలు తమదైన ఏదో లోకంలో ఉన్నట్లుగా ఉండే రుగ్మతను తొలుత స్కీజోఫ్రీనియాలోని ఒక రకంగా భావించేవారు. అయితే హాన్స్‌ యాస్పర్జెర్, లియో కన్నెర్‌ అనే ఇద్దరు పరిశోధకులు ఈ వ్యాధిపై విస్తృతంగా పరిశోధించి, దీని లక్షణాలనూ, పిల్లల్లో అది వ్యక్తమయ్యే తీరును అధ్యయనం చేశారు. ‘ఆటిజమ్‌’ ఒక జబ్బు కాదు. ఒక న్యూరలాజికల్‌ డిజార్డర్‌. ఇమ్యూనిటీలో తేడా వల్ల ఇది వస్తుంది. ఇందులో పిల్లల వికాసం అంతగా కనిపించదు. పిల్లల్లో ఆ వయసుకు ఉండాల్సిన వికాసం లేకపోగా వారు సామాజికంగా నలుగురితో కలిసి ఉండలేక, మామూలుగా చుట్టుపక్కల ఉన్నవారితో నెరపాల్సిన సామాజిక బంధాలను నెరపలేని స్థితిలో ఉంటారు. దీని లక్షణాల విస్తృతి చాలా ఎక్కువగా ఉండటం తో కేవలం ‘ఆటిజమ్‌’ అనే మాటతో సరిపుచ్చలేక. పరిశోధకులు, అధ్యయనవేత్తలు, డాక్టర్లు దీన్ని ఇటీవల ‘ఆటిజమ్‌ స్పెక్ట్రమ్‌’ అంటూ వ్యవహరిస్తున్నారు.  కారణాలు ఆటిజమ్‌కు కారణాలు అన్వేషించడానికి విస్తృతమైన అధ్యయనాలే జరిగాయి, జరుగుతున్నాయి. అయినప్పటికీ నిర్దిష్టమైన కారణాలు ఇంకా తెలియరాలేదు. అయితే పిల్లల్లో ఆటిజమ్‌ వచ్చేందుకు/ ఆటిజమ్‌కు దోహదపడే అనేక అంశాలు తెలియవచ్చాయి. గత రెండు దశాబ్దాలుగా నిర్వహించిన అధ్యయనాల్లో తెలియవచ్చిన అంశాల్లో కొన్ని ఆటఆటిజమ్‌కు ప్రధాన కారణం జన్యుపరమైనది.  గర్భవతిగా ఉన్నప్పుడు తల్లి ఆరోగ్య పరిస్థితి: గర్భం దాల్చకముందు థైరాయిడ్‌/ గర్భధారణ సమయంలోనే కనిపించే జెస్టేషనల్‌ డయాబెటిస్‌ వంటి అంశాల కారణంగా కనిపించే హార్మోన్‌ అసమతౌల్యతలతోనూ, అలాగే గర్భధారణకు ముందు వారిలో వచ్చే కొన్ని వైరల్‌ ఇన్ఫెక్షన్ల కారణంగానూ, అలాగే ఆ కాబోయే తల్లులు తీవ్రమైన మానసిక వ్యధకూ, మానసిక ఒత్తిడికీ గురైనప్పుడు ఆ పిల్లల్లో ‘ఆటిజమ్‌’ కనిపించే అవకాశాలుంటాయి. అలాగే గర్భిణిగా ఉన్నప్పుడు తల్లి తీవ్రమైన ఉద్వేగాలకు లోనుకావడం, పోటీ ప్రపంచంలో తల్లిదండ్రులు పిల్లలతో నాణ్యమైన సమయాన్ని గడపలేకపోవడం వల్ల కూడా  రావచ్చు. గర్భవతిగా ఉన్నప్పుడు వాడే మందులు: గర్భధారణ ఆశించి అండం విడదలయ్యేందుకు, దాంతోపాటు ఐయూఐ/ ఐవీఎఫ్‌ ప్రక్రియల కోసం కొందరు మహిళలూ, అలాగే సంతాన సాఫల్యం కోసం కొందరు దంపతులు, వీళ్లలో వీర్యకణాల సంఖ్య పెరగడం కోసం కొందరు పురుషులు మందులు వాడటం మామూలే. ఇలా గర్భధారణ కోసం హార్మోన్లను ప్రభావితం చేసే మందులు వాడిన వారి పిల్లల్లో ‘ఆటిజమ్‌’ వచ్చే అవకాశాలు ఎక్కువే. అండం విడుదల సక్రమంగా లేనివారిలో: కొందరు మహిళల్లో అందునా ప్రధానంగా పీసీఓడీ వంటి నీటితిత్తులున్న ఆరోగ్య చరిత్ర (మెడికల్‌ హిస్టరీ)గల మహిళల్లో అండం విడుదల (ఒవ్యూలేషన్‌) ఒక క్రమపద్ధతిలో కాకుండా ఒక్కోసారి త్వరత్వరగానూ, ఇంకొందరిలో ఇంకొన్నిసార్లు చాలా ఆలస్యంగానూ... ఇలా ఒక క్రమపద్ధతిలో కాకుండా జరుగుతుంటుంది. అలాగే ఒక్కోసారి త్వరత్వరగా గర్భధారణ జరుగుతుండటం లేదా మరీ ఆలస్యంగా గర్భధారణ అవుతుండటం చూడవచ్చు. ఇలా ఒవ్యూలేషన్‌ ప్రక్రియ సక్రమంగా లేనివారికి కలిగే పిల్లల్లోనూ ‘ఆటిజమ్‌’ ఎక్కువగా కనిపించింది.  బర్త్‌ హిస్టరీ: మహిళల్లో వారి ప్రసవ చరితను గమనించినప్పడు మెడచుట్టూ పేగు చుట్టుకుపోయి పుట్టిన పిల్లల్లోనూ, ప్రసవం కష్టమై వాక్యూమ్‌ లేదా ఫోర్సెప్‌ డెలివరీ చేయాల్సి వచ్చిన సందర్భాల్లో పుట్టిన పిల్లల్లోనూ, ప్రసవవేదన సుదీర్ఘకాలం పాటు కొనసాగాక పుట్టిన పిల్లల్లోనూ, పిండదశలో కొన్ని సమస్య లు ఉన్న పిల్లల్లోనూ (అంటే పిండదశ లో గుండె స్పందనలు సక్రమంగా లేకపోవడం అలాగే పిండదశలో ఉన్న చిన్నారి పూర్తిగా ఎదిగాక బయటివచ్చి చేసే మొదటి మల విసర్జనను ‘మెకోనియమ్‌ స్టెయిన్‌’ అంటారు. ఇది ఒక్కోసారి పుట్టకముందే జరిగిపోవడం వంటి సమస్యలు ఎదుర్కొనప్పుడు), చిన్నారిని నలువైపులనుంచి ఆవరించుకుని ఉండే ఆమ్నియాటిక్‌ ఫ్లుయిడ్‌ అనే ఉమ్మనీరు లీక్‌ అయిన సందర్భాల్లోనూ... ఇలాంటి ప్రవస చరిత ఉన్న పిల్లల్లో ఆటిజమ్‌ ఎక్కువగా కనిపించే అవకాశం ఉంది. భారలోహాలకు ఎక్స్‌పోజ్‌ కావడం, యాంటీడిప్రెసెంట్‌ తీసుకోవడం లేదా ఆమెకు పొగతాగే / మద్యం తీసుకునే అలవాటు ఉండటం, చాలా ఆలస్యంగా గర్భందాల్చడం, జీవక్రియల్లో అసమతౌల్యత, ప్రసవం సమయంలో బిడ్డకుతగినంత ఆక్సిజన్‌ అందకపోవడం వంటివి కారణం. టీకాల తర్వాత వికాసంలో లోపం:  కొందరిలో 15 – 18 నెలల సమయంలో టీకా వేయించాక... ఎందుకో సాధారణ వికాసం/ ఎదుగుదల మందగిస్తాయి. ఇలాంటి పిల్లల్లోనూ ఆటిజమ్‌ కనిపిస్తుంది.  సప్రెస్‌డ్‌ స్కిన్‌ : కొందరు తమ చర్మసౌందర్యం కోసం ఎన్నోరకాల క్రీములు వాడుతుంటారు. ఉదాహరణకు పొడి చర్మం వారు తేమను పెంచడానికి, దురదలు వస్తున్నవారూ, చర్మం పగుళ్లు బారుతున్నవారు అవి తగ్గడానికి... ఇలా రకరకాల క్రీములు వాడుతుండేవారిలో... ఆ క్రీముల్లోని రసాయనాల కారణంగా వ్యాధినిరోధక వ్యవస్థపై తీవ్రప్రతికూల ప్రభావాలు ఏర్పడతాయి. ఇలా ‘వ్యాధినిరోధకత’పై ప్రతికూల ప్రభావాలు పడ్డవారి పిల్లల్లోనూ ఆటిజమ్‌ ఎక్కువగా కనిపిస్తుంటుంది. రకాలు ఆటిజమ్‌లో 1 తేలికపాటి (మైల్డ్‌) ఆటిజమ్‌. ఇది 30% వరకు ఉంటుంది. 2 ఓ మోస్తరు (మాడరేట్‌) ఆటిజమ్‌... ఇది 30% నుంచి 60% వరకు ఉంటుంది. 3 తీవ్రమైన (సివియర్‌) ఆటిజమ్‌. ఇది 60 శాతం పైగా (60% + ) ఉంటుంది.  గుర్తించడానికి తోడ్పడే అంశాలివి...  ఆటిజమ్‌ సాధారణంగా మగపిల్లల్లో ఎక్కువ. రెట్స్‌ డిజార్డర్‌ అనే అరుదైన రకం ఆడపిల్లల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. చైల్డ్‌హుడ్‌ డిసింటిగ్రేటెడ్‌ డిజార్డర్‌ అనేది ఆటజమ్‌లో ఒక తీవ్రమైన సమస్య. యాస్పర్జస్‌ డిజార్డర్‌లో పిల్లల్లో తెలివితేటలు ఎక్కువగా ఉండి, వారు తదేకంగా చేసే పనులలో మంచి నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు. ఇలా దీనిలో చాలా రకాలు ఉంటాయి. ఇది మెదడు సరిగా అభివృద్ధి చెందకపోవడం వల్ల వస్తుంది. మెదడు ఎదుగుదలకు తోడ్పడే జన్యువులు, అందులో స్రవించే సెరటోనిన్, డోపమిన్‌ వంటి రసాయనాలు ఇలా ఎన్నో అంశాలు కారణం కావచ్చు. అకారణంగా ఏడవటం. నలుగురిలో కలవలేకపోవడం, ఆటవస్తువుల్లో ఏదో ఒక భాగంపైనే దృష్టి కేంద్రీకరించడం వంటి అంశాలు ఆటిజమ్‌ ను గుర్తించేందుకు దోహదపడతాయి.  చికిత్స: ఆటిజమ్‌ అనేది ఇమ్యూనిటీ లోపం వల్ల వస్తుంది కనుక ఇమ్యునో థెరపీ ద్వారా దీన్ని నయం చేయవచ్చు. ఇందులో ఔషధాలు కేవలం వ్యాధిని అణచివేయడం కాకుండా... వ్యాధి మూలాంకురంలోకి వెళ్లి.. అక్కడి నుంచి దాన్ని పెకిలించి వేస్తాయి. ఆటిజమ్‌ ఉన్న పిల్లల్లో వారి వ్యక్తిగత లక్షణాలు, కుటుంబ, సామాజిక, మానసిక భావోద్వేగాల ఆధారంగా మూలకారణాలను అన్వేషిస్తారు. వ్యాధి తీవ్రతను బట్టి చికిత్స వ్యవధి ఉంటుంది. సరైన మందులను అనుభవజ్ఞులైన వైద్యుల పర్యవేక్షణలో వాడితే పిల్లలు మామూలుగా అయ్యేందుకు లేదా బాగా మెరుగుపడేందుకు అవకాశం ఉంటుంది.  ఆటిజమ్‌ ఉన్న పిల్లల్లో రోగనిరోధక శక్తి తక్కువగా ఉండటం, తరచూ జలుబు, దగ్గు,  జ్వరం వంటి వాటికి లోనుకావడం జరుగుతుందని తేలింది. ప్రధాన వ్యాధితో పాటు ఇలాంటి రుగ్మతలన్నింటికీ ఎలాంటి దుష్ప్రభావాలూ (సైడ్‌ ఎఫెక్ట్స్‌) లేకుండా చికిత్స చేయడం హోమియో ప్రక్రియలో సాధ్యమవుతుంది. 

మా బాబుకు మూడేళ్లు. ఆటిజమ్‌ ఉన్నట్లు డాక్టర్లు నిర్ధారణ చేశారు. హోమియోలో మంచి చికిత్స సూచించండి. ఆటిజమ్‌ ఇటీవల పిల్లల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తున్న వ్యాధి. దీనిలో చాలా స్థాయులు, ఎన్నో లక్షణాలు ఉంటాయి. కాబట్టి దీనితో బాధపడేవారందరిలోనూ లక్షణాలు  ఒకేలా ఉండకపోవచ్చు. ఆటిస్టిక్‌ డిజార్డర్‌ అనేది ఆటిజంలో ఎక్కువగా కనిపించే సమస్య. మగపిల్లల్లో ఎక్కువ. రెట్స్‌ డిజార్డర్‌ అనే అరుదైన రకం ఆడపిల్లల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. చైల్డ్‌హుడ్‌ డిసింటిగ్రేటెడ్‌ డిజార్డర్‌ అనేది ఆటజమ్‌లో ఒక తీవ్రమైన సమస్య. యాస్పర్జస్‌ డిజార్డర్‌లో పిల్లల్లో తెలివితేటలు ఎక్కువగా ఉండి, వారు తదేకంగా చేసే పనులలో మంచి నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు. ఇలా దీనిలో చాలా రకాలు ఉంటాయి. ఇది మెదడు సరిగా అభివృద్ధి చెందకపోవడం వల్ల వస్తుంది. ఈ వ్యాధికి నిర్దిష్టమైన ఒకే కారణం గాక అనేక అంశాలు దోహదపడవచ్చు. మెదడు ఎదుగుదలకు తోడ్పడే జన్యువులు, అందులో స్రవించే సెరటోనిన్, డోపమిన్‌ వంటి రసాయనాలు ఇలా ఎన్నో అంశాలు దీనికి కారణం కావచ్చు. గర్భిణిగా ఉన్నప్పుడు తల్లి తీవ్రమైన ఉద్వేగాలకు లోనుకావడం, పోటీ ప్రపంచంలో తల్లిదండ్రులు పిల్లలతో నాణ్యమైన సమయాన్ని గడపలేకపోవడం వల్ల కూడా ఇది రావచ్చు. పిల్లల్లో దీన్ని గుర్తించడానికి తోడ్పడే అంశాలు... ►అకారణంగా ఎప్పుడూ ఏడుస్తూ ఉండటం ►నలుగురిలో కలవలేకపోవడం ►ఆటవస్తువుల్లో ఏదో ఒక భాగంపైనే దృష్టి కేంద్రీకరించడం ►వయసుకు తగినంత మానసిక పరిపక్వత లేకపోవడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఆటిజమ్‌ ఉన్న పిల్లలకు లక్షణాలు బట్టి చికిత్స ప్రారంభించాల్సి ఉంటుంది. మాటలు సరిగా రానివారిని స్పీచ్‌ థెరపీ ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. బిహేవియర్‌ థెరపీ కూడా దీనితో బాధపడే పిల్లల్లో మార్పు తీసుకురావడానికి సహాయపడుతుంది. పిల్లల వ్యక్తిగత లక్షణాలు బట్టి, కుటుంబ, సామాజిక పరిస్థితులను అవగాహనలోకి తీసుకొని, మూలకారణాలను అన్వేషించి చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది. పిల్లల్లో ఆటిజమ్‌ వ్యాధి తీవ్రతను బట్టి చికిత్స వ్యవధి ఉంటుంది. సరైన హోమియోపతి మందులను అనుభవజ్ఞులైన వైద్యుల పర్యవేక్షణలో వాడితే పిల్లలు మామూలుగా అయ్యేందుకు లేదా గరిష్ఠస్థాయికి మెరుగుపడేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. డాక్టర్‌ ఎ.ఎం. రెడ్డి, సీఎండీ, పాజిటివ్‌ హోమియోపతి, హైదరాబాద్‌


 హోమియో కౌన్సెలింగ్
  
 మా బాబుకు మూడేళ్లు. ఆటిజమ్ ఉన్నట్లు డాక్టర్లు నిర్ధారణ చేశారు. హోమియోలో మంచి చికిత్స సూచించండి.  - నిహారిక, కొత్తగూడెం
 ఆటిజమ్ ఇటీవల పిల్లల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తున్న వ్యాధి. దీనిలో చాలా స్థాయులు,  ఎన్నో లక్షణాలు ఉంటాయి. కాబట్టి దీనితో బాధపడేవారందరిలోనూ లక్షణాలు  ఒకేలా ఉండకపోవచ్చు. ఆటిస్టిక్ డిజార్డర్ అనేది ఆటిజంలో ఎక్కువగా కనిపించే సమస్య. మగపిల్లల్లో ఎక్కువ. రెట్స్ డిజార్డర్ అనే అరుదైన రకం ఆడపిల్లల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. చైల్డ్‌హుడ్ డిసింటిగ్రేటెడ్ డిజార్డర్ అనేది ఆటజమ్‌లో ఒక తీవ్రమైన సమస్య.యాస్పర్జస్ డిజార్డర్‌లో పిల్లల్లో తెలివితేటలు ఎక్కువగా ఉండి, వారు తదేకంగా చేసే పనులలో మంచి నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు. ఇలా దీనిలో చాలా రకాలు ఉంటాయి. ఇది మెదడు సరిగా అభివృద్ధి చెందకపోవడం వల్ల వస్తుంది. ఈ వ్యాధికి నిర్దిష్టమైన ఒకే కారణం గాక అనేక అంశాలు దోహదపడవచ్చు.  మెదడు ఎదుగుదలకు తోడ్పడే జన్యువులు, అందులో స్రవించే సెరటోనిన్, డోపమిన్ వంటి రసాయనాలు ఇలా ఎన్నో అంశాలు దీనికి కారణం కావచ్చు. గర్భిణిగా ఉన్నప్పుడు తల్లి తీవ్రమైన ఉద్వేగాలకు లోనుకావడం, తల్లిదండ్రులు పిల్లలతో నాణ్యమైన సమయాన్ని గడపలేకపోవడం వల్ల కూడా ఇది రావచ్చు. పిల్లల్లో దీన్ని గుర్తించడానికి తోడ్పడే అంశాలు...  అకారణంగా ఎప్పుడూ ఏడుస్తూ ఉండటం  నలుగురిలో కలవడలేకపోవడం  ఆటవస్తువుల్లో ఏదో ఒక భాగంపైనే దృష్టి కేంద్రీకరించడం  వయసుకు తగినంత మానసిక పరిపక్వత లేకపోవడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.
 
 ఆటిజమ్ ఉన్న పిల్లలకు లక్షణాలు బట్టి చికిత్స ప్రారంభించాల్సి ఉంటుంది. మాటలు సరిగా రానివారిని స్పీచ్ థెరపీ ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. బిహేవియర్ థెరపీ కూడా దీనితో బాధపడే పిల్లల్లో మార్పు తీసుకురావడానికి సహాయపడుతుంది. పిల్లల వ్యక్తిగత లక్షణాలు బట్టి, కుటుంబ, సామాజిక పరిస్థితులను అవగాహనలోకి తీసుకొని, మూలకారణాలను అన్వేషించి చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది. పిల్లల్లో ఆటిజమ్ వ్యాధి తీవ్రతను బట్టి చికిత్స వ్యవధి ఉంటుంది. సరైన హోమియోపతి మందులను అనుభవజ్ఞులైన వైద్యుల పర్యవేక్షణలో వాడితే పిల్లలు నార్మల్ అయ్యేందుకు అవకాశం ఉంటుంది.
  
 డాక్టర్ ఎ.ఎం. రెడ్డి సీనియర్ డాక్టర్, పాజిటివ్ హోమియోపతి, హైదరాబాద్
  
 కొలెస్ట్రాల్ అదుపు చేసుకోవడం ఎలా?
 కొలెస్ట్రాల్ కౌన్సెలింగ్
 నా వయసు 48 ఏళ్లు. ఇటీవల ఆరోగ్య పరీక్షలు చేయించుకుంటే రక్తంలో పెరిగిందని రిపోర్డు వచ్చింది. కొలెస్ట్రాల్ పెరగడం వల్ల గుండెజబ్బులు వస్తాయని అందరూ అంటున్నారు. అసలు కొలెస్ట్రాల్ అంటే ఏమిటి? కొలెస్ట్రాల్‌ను ఎలా అదుపు చేసుకోవాలో సలహా ఇవ్వండి.  - యాదగిరి, నకిరెకల్లు
 కొలెస్ట్రాల్‌లో ప్రధానంగా రెండు రకాలు ఉంటాయి. ఇందులోని ఎల్‌డీఎల్ అనే రకాన్ని చెడుకొలెస్ట్రాల్‌గా చెబుతారు. ఎందుకంటే సాధారణంగా రక్తనాళాలు ఒక మంచి రబ్బర్ ట్యూబ్‌లా ఎటుపడితే అటు ఒంగేలా మంచి ఎలాస్టిసిటీతో ఉంటాయి. కానీ ఈ ఎల్‌డీఎల్ అనేది రక్తనాళంలోపల గారలాగా పట్టేస్తూ ఉంటుంది. దాంతో ఎటుపడితే అటు తేలిగ్గా ఒంగగలిగే రక్తనాళం బిరుసుగా మారడమేగాక లోపలి సన్నబారుతుంది. ఈ కండిషన్‌ను అథెరోస్క్లిరోసిస్ అంటారు. దీని వల్ల గుండెకు రక్తం అందక గుండెపోటు రావచ్చు. కానీ ఇందులోనే మరో రకం కొలెస్ట్రాల్ ఉంది. దీన్ని హెచ్‌డీఎల్ అంటారు. ఇది మంచి కొలెస్ట్రాల్ అన్నమాట. ఇది రక్తనాళంలోపల గారలా పేరుకుపోతున్న చెడుకొలెస్ట్రాల్‌ను తొలుచుకుంటూ, ఒలుచుకుంటూ పోతుంటుంది. అంటే రక్తనాళాల్లోని పూడికను తొలగించే పనిచేస్తుందన్నమాట. అందుకే హెచ్‌డీఎల్ పాళ్లు పెరుగుతున్నకొద్దీ గారలా పేరుకునే చెడుకొలెస్ట్రాల్ చెక్కినట్లుగా తీసేస్తుంటుంది. అందుకే ఇది గుండెపోటు రాకుండా చూసే కొలెస్ట్రాల్ అన్నమాట. ఇక కొవ్వుల్లో మరో రకం కూడా ఉన్నాయి. వాటిని ట్రైగ్లిజరైడ్స్ అంటారు. మనం తిన్న ఆహారంలో ఎక్కువ శక్తిని నిల్వ చేసుకునే ప్రక్రియలో ఈ రకం కొవ్వు పుడుతుంది. అది మళ్లీ రక్తనాళాలు సన్నబడటానికి దోహదం చేస్తుంది. కాబట్టి ఇది ప్రమాదకరమైనది. ఇది కేవలం ఆహారపు శక్తిని నిల్వచేసే సమయంలోనే గాక... మన శరీర బరువు పెరిగినా, స్థూలకాయం వచ్చినా, తగినంత శారీరక శ్రమ చేయకపోయినా, సిగరెట్లు, మద్యం తాగినా పెరుగుతాయి. కాబట్టి ఈ కొవ్వు మంచిది కాదు.
  
 ఇక మనల్ని మనం ఆరోగ్యంగా ఉంచుకునేందుకూ, మన గుండెను హార్ట్‌ఎటాక్ రిస్క్‌నుంచి తప్పించుకునేందుకు చేయాల్సిన పని ఏమిటంటే... మనం తీసుకునే ఆహారంలో ఎల్‌డీఎల్, ట్రైగ్లిజరైడ్స్ పెరగకుండా చూసుకోవాలి. అలాగే హెచ్‌డీఎల్‌ను పెంచుకోవాలి. చెడుకొలెస్ట్రాల్‌ను తగ్గించుకొని, మంచి కొలెస్ట్రాల్‌ను పెంచుకోవాలంటే కరిగే పీచు ఎక్కువగా ఉండే సోయాప్రోటీన్ల వంటి ఆహారంతో పాటు వారానికి కనీసం 150 నిమిషాలు (రోజుకు అరగంట చొప్పున ఐదు రోజులు) వ్యాయామం చేయాలి. దీనివల్ల మంచి కొలెస్ట్రాల్ అయినా హెచ్‌డీఎల్ పెరుగుతుంది. అదే వ్యాయామం చెడుకొలెస్ట్రాల్‌ను కరిగిస్తుంది. అందుకే కొలెస్ట్రాల్‌లన్నీ ఒకేలాంటివి కావని గ్రహించడంతో పాటు... వ్యాయామం చేయడం అనే ఒకే చర్య అటు చెడు కొలెస్ట్రాల్‌ను తగ్గించడంతో పాటు మంచి కొలెస్ట్రాల్‌ను పెంచుతుందని గ్రహించండి.
  
 డాక్టర్  సుధీంద్ర ఊటూరి
 కన్సల్టెంట్, లైఫ్‌స్టైల్ అండ్ రీహ్యాబిలిటేషన్, కిమ్స్ హాస్పిటల్స్, సికింద్రాబాద్