నా వయసు 25. ఒక పన్ను పుచ్చింది. ఈ మధ్యే చికిత్స చేయించుకున్నాను. మా నాన్నగారు నా చిన్నప్పటినుంచి చాలా పంటి జబ్బులతో ఇబ్బంది పడుతూనే ఉన్నారు. నేను ఎంత జాగ్రత్తగా ఉందామనుకున్నా నాకూ పంటిసమస్యలు వస్తూనే ఉన్నాయి. ఏం చేయాలో అర్థం కావడం లేదు. తగిన సలహా చెప్పగలరు.
  -డి.అశోక్, హైదరాబాద్
  
 మనం దేనిని ఉపయోగించినా లేకపోయినా, పళ్లను, నోటిని మాత్రం నిత్యం నిరంతరం ఉపయోగిస్తునే ఉంటాము. దానికితోడు రోజూవారి ఆహారం తీసుకోవడం వల్ల దంతాలు, నోటిలోని ఇతర భాగాలు బయటి వాతావరణానికి ప్రభావితమవుతుంటాయి. మనం కొద్దిపాటి జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే చాలు... నోటి ఆరోగ్యం పదికాలాలపాటు పదిలంగా ఉంటుంది. పంటికి అతుక్కుపోయే అహార పదార్థాలు... అంటే చాక్లెట్లు, స్వీట్లు, బేకరీ ఫుడ్ వంటివి పళ్లకు అనర్థదాయకం. పంటికి, చిగుళ్లకు అతుక్కోకుండా సులభంగా గొంతులోకి వెళ్లే ఆహారమే అత్యుత్తమమైనది. ఈమధ్య అందరూ జంక్‌ఫుడ్ ఎక్కువగా తీసుకుంటున్నారు.
 
 ఇది పంటిపైన, పంటిసందుల్లోనూ అతుక్కుపోతుంటుంది. సాధారణంగానే నోటిలో ఉండే బ్యాక్టీరియా ఈవిధంగా ఇరుక్కున్న ఆహారంతో కలిసిపోయి హానికర రసాయనాలను విడుదల చేస్తుంది. ఫలితంగా అన్ని రకాల దంతసమస్యలూ మొదలవుతాయి. వీటితోపాటుగా మరెన్నో అంశాలు కూడా నోటి ఆరోగ్యాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి. వంశపారంపర్య సమస్యలు, మనం నివసించే పరిసరాలు, దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య సమస్యలు లాంటివెన్నో పంటి ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతాయి.
  
 మరో ముఖ్యవిషయం... రోజూ ఒకపూట పళ్లు తోముకుని నోటి ఆరోగ్యం కోసం ఎంతో కష్టపడిపోతున్నామని ఫీలైపోతుంటారు కొంతమంది. అతి జాగ్రత్తకు పోయి పళ్లని దాదాపు అరగంటసేపు బరాబరా తోమేస్తుంటారు మరికొంతమంది. నిజానికి ఈ రెండు పద్ధతులూ సరైనవి కావు. రోజూ నిద్రలేవగానే, ఆ తర్వాత పడుకునే ముందు నాలుగు నిమిషాలపాటు శుభ్రంగా బ్రష్ చేసుకుంటే సరిపోతుంది.
 
 ఖరీదైన పేస్టు, వింత వింత బ్రష్‌ల మీద కాకుండా బ్రష్ చేసుకునే విధానంపైన దృష్టి పెడుతూ శాస్త్రీయమైన పద్ధతిలో...  వీలైతే అద్దంలో చూసుకుంటూ బ్రష్ చేసుకుంటే మంచి ఫలితం ఉంటుంది. అయితే అంతటితో సరిపెట్టకూడదు. రెండు పళ్లమధ్య చేరుకున్న ఆహారాన్ని డెంటల్ ఫ్లాస్ అనబడే నైలాన్ దారంతో శుభ్రపరచుకోవాలి. టూత్‌పిక్స్, పిన్నులు లాంటివి పళ్లల్లో పెట్టి కెలుక్కోకూడదు. ఇది హానికరమైన అలవాటు. దీంతోపాటు మౌత్‌వాష్ అనబడే నోరు పుక్కిలించే ద్రవాన్ని కూడా వాడుతుండాలి. దీనివల్ల నోటిలోని బ్యాక్టీరియాను అదుపులో ఉంచవచ్చు.
  
 ఇవన్నీ చేస్తూనే ప్రతి ఆరునెలలకోసారి డెంటిస్ట్‌ను కలిసి చెకప్ చేయించుకోవటం, రెగ్యులర్‌గా చేసుకునే క్లీనింగ్, స్కేలింగ్, పాలిషింగ్ లాంటి చికిత్సల వల్ల దంతసమస్యలను చాలామేరకు నివారించవచ్చు.
  
  డాక్టర్ పార్థసారథి
  కాస్మటిక్ డెంటల్ సర్జన్,  పార్థా డెంటల్, హైదరాబాద్
  


 మా బాబు వయసు 14 సంవత్సరాలు. క్రికెట్ ఆడుతుంటే ముఖానికి బంతి తగిలి ముందు పన్ను ఒకటి విరిగిపోయింది. అది మేము వెంటనే గమనించలేదు. నోటిలోనుంచి రక్తం కారుతుంటే డాక్టర్ దగ్గరికి తీసుకెళ్లాం. డాక్టర్ గారు పరీక్ష చేసి పన్ను ఊడిందని, దాన్ని తీసుకువచ్చి ఉంటే అతికించేవాడినని చెప్పారు. ఇది నిజమేనంటారా? ఊడిన పంటిని తిరిగి అమర్చవచ్చా? ఏం చేయాలో సలహా ఇవ్వండి.
  -వి. అపర్ణ, ఖమ్మం
  
  పిల్లల్లో ముఖానికి దెబ్బలు తగలడం సర్వసాధారణం. ఆడుకునేటప్పుడు కాని, లేదా యాక్సిడెంట్ల వల్లగాని ముఖానికి దెబ్బలు తగిలినప్పుడు పళ్లు కూడా విరిగిపోవడమో, ఊడిపోవడమో జరుగుతుంటాయి. దెబ్బ తగిలిన చోట రక్తం కారుతుండడంతో నొప్పి, బాధతో రక్తాన్ని చూసి భయపడి పోతుంటారు. కంగారులో ఇంకేమీ పట్టించుకోకుండా డాక్టరు దగ్గరకి పరుగెడతారు. పరీక్షలు చేసిన తర్వాత గానీ, అక్కడేం జరిగిందో తల్లిదండ్రులకి కానీ, దెబ్బలు తగిలించుకున్న పిల్లలకు కానీ సరిగా గమనించే అవకాశం లేదు.
 
 పళ్లు సాంతం ఊడిపోయి కిందపడిపోతే వాటిని డాక్టర్ దగ్గరకు తీసుకెళితే ఊడిన పంటిని అదే స్థానంలో బిగించవచ్చు. అలా పంటిని సహజంగానే తిరిగి పొందవచ్చు. కానీ దెబ్బ తగిలిన వెంటనే ప్రతి ఒక్కరూ గుర్తించాల్సిన విషయాలు కొన్ని ఉన్నాయి... దెబ్బలు తగిలి రక్తం వస్తుంటే కంగారు పడకుండా ధైర్యాన్నివ్వాలి. శ్వాస సరిగా తీసుకోగలుగుతున్నారా లేదో పరిశీలిస్తూ వీలైతే చల్లని నీటితో కళ్లు తుడవటమో లేదా నీళ్లు ముఖం మీద చిలకరించటమో చేసి, వారు పూర్తిగా స్పృహలోకి వచ్చేలా చేయాలి.
 
 పళ్లు ఊడిన చోట రక్తం వస్తుంటే శుభ్రమైన వస్త్రాన్ని లేదా కర్చీఫ్‌ను లేదా దూది ఉండను ఉంచి పళ్లతో గట్టిగా అదిమి ఉంచమని చెప్పాలి. ఈలోగా దెబ్బలు తగిలిన ప్రదేశంలో జాగ్రత్తగా వెదికి, పన్ను కనుక కనపడితే దానిని శుభ్రంగా కడిగి, ఒక చిన్న కవరులోగానీ, భరిణలోగానీ చల్లటి నీటిలో లేదా చల్లటి పాలలో భద్రపరిచి డాక్టర్ దగ్గరకు తీసుకెళ్లాలి. ఇలా తీసుకెళ్లిన పంటిని దంతవైద్యుడు అదే స్థానంలో తిరిగి బిగించగలుగుతారు.
  
  కొంతమందికి పళ్లు పూర్తిగా ఊడిపోకుండా ఒక పక్కకు తిరిగి పోవటమో, కదిలిపోవటమో జరగవచ్చు. మరికొన్ని సందర్భాలలో పన్ను కొద్దిగా లేదా సగం దాకా విరిగిపోవటం చూస్తుంటాం. ఇలా కదిలి పోయిన పళ్లను తిరిగి యథాస్థానంలో అమర్చవచ్చు. విరిగిన పళ్లను ఒకటి లేదా రెండు సిట్టింగ్‌లలోనే బిల్డప్ చేయడం ద్వారా గానీ లేదా తొడుగు వేయడం ద్వారా కానీ చూడటానికి మామూలుగా కనిపించేలా చేయవచ్చు.  
  
 మీ బాబు విషయంలో కంగారు పడవద్దు. దానికి దీటైన కృత్రిమ దంతాన్ని అమర్చడం ఆధునిక దంత వైద్యంలో సాధ్యమే. ఫిక్స్‌డ్ విధానంలో శాశ్వతంగా బిగించే పళ్లు మిగిలిన పళ్ల రంగులో కలిసిపోయి, చూడటానికి కూడా ఎంతో సహజంగా కనిపిస్తాయి. వెంటనే డెంటల్ స్పెషలిస్ట్‌ను కలిసి సమస్యను చర్చించండి.
  
  డాక్టర్ పార్థసారథి
  కాస్మటిక్ డెంటల్ సర్జన్,  పార్థా డెంటల్, హైదరాబాద్
  


 నా వయసు 60 సంవత్సరాలు. బీపీ, షుగర్ ఉన్నాయి. పళ్లు బాగా అరిగిపోయాయి. ఈ మధ్యనే కొన్ని పళ్లు పీకించాను. మిగిలిన పళ్లతో  అంత బాగా నమిలి తినలేకపోతున్నాను. డాక్టర్‌ను కలిస్తే అన్ని పళ్లూ పీకేసి, కొత్తవి కడదాం అన్నారు. భయమేసి మళ్లీ డాక్టర్ దగ్గరికి వెళ్లలేదు. నేను అన్ని పళ్లూ పీకించాలంటారా? సలహా ఇవ్వండి.
  - ఎస్. జయలక్ష్మి, హైదరాబాద్
  
 ఎవరికైనా యాభై సంవత్సరాలు దాటిన తర్వాత శరీరంతోపాటు నోటిలో కూడా కొన్ని మార్పులు చోటుచేసుకుంటాయి.  పళ్లను... నమలడానికి దశాబ్దాల తరబడి వాడుతుంటాం. కాబట్టి అరిగిపోవడం సాధారణమే. కొంతమందికి ఎక్కువగా, మరికొంతమందికి తక్కువగా అరుగుతుంటాయి. ఇక బీపీ, షుగర్  లాంటి దీర్ఘకాలిక సమస్యలు తోడైనప్పుడు నోటి ఆరోగ్యంపై తీవ్రమైన ప్రభావమే ఉంటుంది. నోట్లో లాలాజలాన్ని ఉత్పత్తి చేసే గ్రంథులు కూడా సరిగా పనిచేయక సహజసిద్ధమైన దంతపరిరక్షక వ్యవస్థ దెబ్బతింటుంది.  
 
 అందువల్ల పళ్లు పుచ్చిపోవటం, చిగుళ్లకు సంబంధించిన జబ్బులు వంటివన్నీ పళ్లు పూర్తిగా దెబ్బతినడానికి కారణమవుతాయి. షుగర్ పేషెంట్లలో అసిటోన్ స్మెల్ అనే నోటి దుర్వాసన కూడా ఉంటుంది. అందుకే యాభై సంవత్సరాలలోపు కంటే ఆపై వయసున్నవారే ఎక్కువ జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. రెగ్యులర్‌గా దంతవైద్యుడిని కలిసి తగిన సలహాలు, సూచనలు పొందాలి.
 
 ఎప్పటికప్పుడు చికిత్స చేయించుకుంటుండాలి. అరిగిన లేదా విరిగిన పళ్లకు రూట్ కెనాల్ చికిత్స, తొడుగులు వేయడం ద్వారా బాగా నమిలి తినే శక్తిని తిరిగి తీసుకురావచ్చు. చిగుళ్ల జబ్బులు నయం చేసే క్యూరటాస్, ఫ్లాప్ ట్రీట్‌మెంట్, ప్రత్యేక లేజర్ చికిత్సల ద్వారా చిగుళ్ల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవచ్చు.
  
  పళ్లు ఊడినా లేదా తీసేసినా, వెంటనే కృత్రిమ దంతాలను అమర్చుకోవడం తప్పనిసరి. ఒకటిరెండు పళ్లు పోతే ఏమైందిలే, మిగిలిన పళ్లతో మేనేజ్ చేస్తున్నాం కదా అనుకుంటారు. కానీ, ఏదైనా ఒక దవడలో ఒక పన్ను లేకుంటే 25 శాతం నమిలే శక్తిని కోల్పోతారని ఒక అంచనా.
  
  ఎంత మంచి ఆహారం తీసుకుంటున్నామన్నది ముఖ్యం కాదు. వాటిని ఎంత బాగా నమిలి, జీర్ణం చేసుకోగలుగుతున్నాం, ఎంత ఒంటబట్టించుకోగలుగుతున్నాం అనేది కీలకం. అందుకే నమిలే శక్తి బాగా ఉన్నంతకాలం ఎవరూ ముసలితనాన్ని ఫీలవరు.  నోటి ఆరోగ్యాన్ని పదిలంగా చూసుకోగలిగినంతకాలం వృద్ధాప్యం రాదు. వీరిపట్ల ప్రతి ఒక్కరూ కాస్తంత అవగాహన కలిగి ఉండాలి. స్పెషలిస్టును కలిసి, చికిత్స చేయించుకోండి.
  
  డాక్టర్ పార్థసారథి,
  కాస్మటిక్ డెంటల్ సర్జన్, పార్థా డెంటల్, హైదరాబాద్
  


  నా వయసు 25. నాకు పన్ను మీద పన్ను ఉంటుంది. డాక్టర్‌ని కలిస్తే వాటిలో ఒక పన్ను తీసేసి క్లిప్పుతో సరిచేస్తానన్నారు. ఇంట్లో వాళ్లు పన్నుమీద పన్ను ఉంటే అదృష్టం అంటున్నారు. ఏం చేయాలో తెలియడం లేదు. సలహా ఇవ్వగలరు.
   - బి. రమ్యశ్రీ, హైదరాబాద్
  
  ఇది చాలామందికి వుండే సమస్యే. వంకరపన్ను వల్ల అందమైన చిరునవ్వు దూరమవుతుంది. చిగుళ్ల జబ్బులు వచ్చే అవకాశం ఉంది. వంకరటింకర పళ్లున్నవారిలో చిగుళ్లనుంచి రక్తం రావడం, నోటి దుర్వాసన వంటి సమస్యలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. కాబట్టి చిన్న వయసులోనే వీటిని సరిచేయించడం మంచి ది. పన్ను మీద పన్ను ఉంటే అదృష్టం వస్తుందన్నది పూర్తి అశాస్త్రీయమైనది. మూఢనమ్మకం కూడా. మీరు నిర్లక్ష్యం చేయకుండా వెంటనే డెంటిస్టును కలిసి మీ సమస్యను దూరం చేసుకోండి.
  
  నా వయసు 32. చిన్నప్పటినుంచి గుట్కా, పాన్‌పరాగ్ తినడం అలవాటు. దాంతో పళ్లన్నీ నల్లగా అయ్యాయి. నవ్వాలంటే ఇబ్బందిగా ఉంటోంది. నేను పళ్లను క్లీన్ చేయించి, ఇకపై ఈ దురలవాటును మానేయాలనుకుంటున్నాను. అలా చేయడం వల్ల పళ్లన్నీ వదులై ఊడిపోతాయని కొందరు అంటున్నారు. నిజమేనా? తగిన సలహా ఇవ్వవలసింది.
    - టి. అరుణ్, నెల్లూరు
  
  పాన్‌పరాగ్, పాన్‌మసాలా, గుట్కా, జర్దా, వక్కపొడి, తంబాకు నమలడం తదితర అలవాట్లన్నీ నోటి ఆరోగ్యాన్ని పాడుచేస్తాయి. వీటివల్ల కేవలం పళ్లే కాకుండా నోటిలోని భాగాలన్నీ దెబ్బతింటాయి. పంటిపై ఉండే ఎనామిల్‌పై పొగాకు ఉత్పత్తులలో ఉండే ప్రమాదకర రసాయనాలు ఇంకిపోయి పంటిపైన ఒక నల్లటిపొరలాగ పేరుకుపోయి క్రమేపీ పంటిరంగు మారిపోతుంది.
  
  అంతేకాదు, వీటిలో ఉండే రసాయనాల దుష్ర్పభావం వల్ల లోపలి దవడలు, నాలుక మొద్దుబారిపోతాయి. ఫలితంగా నోరు పెద్దగా తెరవలేకపోవడం, ఆహారాన్ని నమలలేకపోవడం, తీసుకున్న ఆహారం సరిగా జీర్ణం కాకపోవడం తదితర సమస్యలతోబాటు నోటిక్యాన్సర్ వంటి ప్రాణాంతక జబ్బులబారిన పడే ప్రమాదం ఉంది. ఇప్పటికైనా మీరు చేస్తున్న తప్పు తెలుసుకుని గుట్కా మానేయాలని నిర్ణయించుకోవటం అభినందనీయం.
  
  మీ స్నేహితులు చెప్పినట్లుగా గార పట్టిన పళ్లను క్లీన్ చేయించుకోవడం వల్ల పళ్లు వదులైపోవు. స్పెషలిస్ట్‌ను కలిస్తే స్కేలింగ్, పాలిషింగ్‌తో పంటిపైన ఉండే గారను తొలగించి, బాగున్న పళ్లను బ్లీచింగ్ వంటి చికిత్సలతో మరింత తెల్లగా చేస్తారు. వీటివల్ల ఎటువంటి సైడ్ ఎఫెక్టులూ ఉండవు. మీరు తీసుకున్న నిర్ణయానికి కట్టుబడి ఉండటం మరచిపోవద్దు.
  
  డాక్టర్ పార్థసారథి,
  కాస్మటిక్ డెంటల్ సర్జన్, పార్థా డెంటల్, హైదరాబాద్
  


 నా వయసు 20. ఒక పన్ను పుచ్చితే ఈ మధ్యే చికిత్స చేయించుకున్నాను. మా అమ్మ కూడా పంటిజబ్బులతో ఇబ్బంది పడుతోంది. నేను ఎంత జాగ్రత్తగా ఉందామనుకున్నా పంటి సమస్యలు వస్తూనే ఉన్నాయి. దంత సమస్యలు రాకుండా ఎలా జాగ్రత్త పడాలో సలహా ఇవ్వండి.
  - సుష్మ, విశాఖపట్నం
  
  రోజూవారి ఆహారం తీసుకోవడం వల్ల దంతాలు, నోటిలోని ఇతర భాగాలు బయటి వాతావరణానికి నిరంతరం ప్రభావితమవుతుంటా యి. మనం తీసుకునే చిన్నచిన్న జాగ్రత్తలు నోటి ఆరోగ్యాన్ని పదికాలాలపాటు కాపాడతాయి. అన్నింటికన్నా ముందు మనం చెప్పుకోవలసింది... తినే ఆహారం గురించే! పంటికి అతుక్కుపోయే అహారపదార్థాలు.. అంటే తీపి పదార్థాలైన చాక్లెట్లు, స్వీట్లు, బేకరీలలో ఎక్కువగా దొరికే ఆహారం ఎంతో ప్రమాదాన్ని తెచ్చి పెడతాయి.
 
 సులభంగా నోట్లో మిగిలిపోకుండా పంటికి, చిగుళ్లకు అతుక్కోకుండా నేరుగా గొంతులోకి వెళ్లే ఆహారమే అత్యుత్తమమైనది. ఈ మధ్య అందరూ ఎక్కువగా తీసుకుంటున్న జంక్‌ఫుడ్ పంటిపైన, పంటి సందుల్లోనూ అతుక్కుపోతుంటుంది. సాధారణంగానే నోటిలో ఉండే బ్యాక్టీరియా ఈవిధంగా ఇరుక్కున్న ఆహారంతో కలిసిపోయి హానికర రసాయనాలను విడుదల చేస్తుంది. దాంతోనే అన్నిరకాల దంత సమస్యలూ మొదలవుతాయి. కాబట్టి తీసుకునే ఆహారంలో పీచు పదార్థాలు ఎక్కువగా ఉండేలా జాగ్రత్త పడాలి.
  
  ఇక రెండవ విషయం... మన ఇంట్లో రోజువారీ శుభ్రత... మనం రోజూ చేసే బ్రషింగ్ గురించి. ఒకపూట పళ్లు తోముకుని నోటి ఆరోగ్యం కోసం ఎంతో కష్టపడిపోతున్నామని ఫీలైపోతుంటారు. కొంతమంది అతిజాగ్రత్తకు పోయి పళ్లని 15 - 3 0 నిమిషాలపాటు తోమేస్తుంటారు. ఇది కూడా మంచిది కాదు. రోజూ నిద్రలేవగానే, ఆ తర్వాత పడుకునే ముందు రెండుసార్లు కేవలం నాలుగు నిమిషాలపాటు తప్పనిసరిగా బ్రష్ చేసుకుంటే సరిపోతుంది. అలాగని పళ్లని అడ్డదిడ్డంగా తోమేయడం, బలంగా రుద్దడం సరికాదు. ఖరీదైన పేస్టు, చిత్రమైన బ్రష్‌ల మీద కాకుండా బ్రష్ చేసుకునే విధానంపైన దృష్టిపెడుతూ శాస్త్రీయపద్ధతిలో వీలైతే అద్దంలో చూసుకుంటూ బ్రష్ చేసుకుంటే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.  
  
  అయితే అంతటితో సరిపెట్టకూడదు. రెండు పళ్ల మధ్య చేరుకున్న ఆహారాన్ని డెంటల్ ఫ్లాస్ అనబడే నైలాన్ దారంతో శుభ్రపరచుకోవాలి. టూత్‌పిక్స్, పిన్నులు లాంటి వాటితో కెలక్కూడదు. ఇది హానికరమైన అలవాటు. దీంతోపాటుగా మౌత్‌వాష్ అనబడే నోరు పుక్కిలించే ద్రవాన్ని కనీసం రోజుకొక్కసారి వాడాలి. దీనివల్ల నోటిలోని బ్యాక్టీరియాను అదుపులో ఉంచవచ్చు.
  
  ఇవన్నీ చేస్తూనే ప్రతి ఆరునెలలకోసారి ఇంటిల్లిపాదీ డెంటిస్ట్‌ను కలిసి చెకప్ చేయించుకోవటం, డాక్టర్ సలహా మేరకు చికిత్స చేయించుకోవడం అవసరం. రెగ్యులర్‌గా చేసుకునే పంటి క్లీనింగ్ (స్కేలింగ్), పాలిషింగ్ లాంటి చికిత్సల వల్ల దంతసమస్యలను అరవై శాతం వరకు నివారించవచ్చు.
  
  డాక్టర్ పార్థసారథి,
  కాస్మటిక్ డెంటల్ సర్జన్,
  పార్థా డెంటల్, హైదరాబాద్
  


 నా వయసు 25. నా పళ్లు కొద్దిగా ఎత్తుగా ఉంటాయి. ఇంతవరకూ చికిత్స చేయించుకోలేదు. నా పళ్లు మరీ ఎత్తుగా ఉన్నట్లు నాకే అనిపిస్తోంది. ఒకరిద్దరు పళ్ల డాక్టర్లను కలిశాను. ఒకరేమో అలా ఏమీ లే దు, నీది కేవలం భ్రమే అన్నారు. మరొకరేమో, నిజమే, నీ పళ్లు ఎత్తుగా ఉన్నాయి, క్లిప్పుల ద్వారా చికిత్స చేయించుకోవచ్చు అన్నారు. ఈ వయసులో అది సాధ్యమేనా?
  - అపర్ణ, కాకినాడ
  
  ఎత్తుపళ్ల సమస్య సంక్లిష్టమైనది. రిలాక్స్‌డ్‌గా కూర్చున్నప్పుడో, నిద్రపోతున్నప్పుడో, టీవీ చూస్తున్నప్పుడో పెదవులు తెరుచుకుపోయినట్లుగా ఉన్నా లేదా నవ్వినప్పుడు పెదవులను దాటి పళ్లు ముందుకు కనిపిస్తున్నా, చిగుళ్లు ఎక్కువై కనిపిస్తున్నా వాడుకభాషలో ఎత్తుపళ్లనే అంటాం. వయసుకు అనుగుణంగా శరీరాకృతి మారినట్లుగానే ముఖాకృతిలో కూడా మార్పు వస్తుంది. బొద్దుగా ఉండి, బుగ్గలు ఉన్నప్పుడు మామూలుగానే కనిపించవచ్చు. అందువల్ల ఎవరికైనా ఎత్తుపళ్లు ఉన్నాయా లేదా అనే సందే హ కలుగుతుంది. ఎక్స్‌రేల ద్వారా, ఫొటోల ద్వారా పళ్లకు, దవడలకు అచ్చులు తీసి, వాటి కొలతల ద్వారా  కుటుంబ సభ్యుల ముఖాలను పరిశీలించడం ద్వారా ఓ అంచనాకు వస్తారు. 
  
 అంతేగాని కేవలం కంటిచూపుతో అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానాలు చెప్పలేకపోవచ్చు. చివరకు పేషెంట్ మనోభావాలను దృష్టిలో ఉంచుకొని చికిత్స గురించి ఆలోచన చేస్తారు. మీ విషయానికి వస్తే... కేవలం మీకు పళ్లు మాత్రమే ఎత్తుగా ఉన్నాయా? లేక దవడ ఎముకలు కూడా ఎత్తుగా ఉన్నాయా? అన్న విషయాన్ని పరిశీలించాలి. క్లిప్పుల చికిత్సలో కేవలం పళ్లను మనకు కావలసిన మేరకు అమర్చుకోవచ్చు. ఎత్తు పళ్లైనా, వంకర పళ్లైనా, పళ్ల మధ్య సందులున్నా, ఎగుడు దిగుడు పళ్లున్నా, ఎంతో సులభంగా సరి చేయవచ్చు. 
  
 ఎత్తు పళ్లతోబాటు దవడ ఎముక కూడా ఎత్తుగా ఉంటే అప్పుడు కేవలం క్లిప్పులతో సరిచేయడం సాధ్యం కాదు. అవసరాన్ని బట్టి చిన్నపాటి శస్త్రచికిత్స చేయాల్సి రావచ్చు. ఆధునిక దంతవైద్యం ద్వారా క్లిప్పుల చికిత్సను ఏ వయసువారైనా, ఎప్పుడైనా చేయించుకోవచ్చు. మీరు కంగారు పడకుండా దగ్గరలోని ఆర్థోడాంటిస్ట్‌ను సంప్రదించండి.
  
  డాక్టర్ పార్థసారథి, 
  కాస్మటిక్ డెంటల్ సర్జన్, 
  పార్థా డెంటల్, హైదరాబాద్