సిమ్లా :  ప్రపంచంలోనే అతి పొడవైన అటల్‌ టన్నెల్‌ను ప్రధాని న‌రేంద్ర మోదీ ప్రారంభించారు. ర‌క్ష‌ణ శాఖ మంత్రి రాజ్‌నాథ్ సింగ్, డిఫెన్స్ స్టాఫ్ (సిడిఎస్) జనరల్ బిపిన్ రావత్, ఆర్మీ చీఫ్ జనరల్ ఎంఎం నారావణే, హిమాచల్ ముఖ్యమంత్రి జైరాం ఠాకూర్ మోదీ వెంట ఉన్నారు. ఈ సందర్భంగా మోదీ మాట్లాడుతూ.. ‘ఈ క్షణం చారిత్రాత్మకం. మాజీ ప్రధాని అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయి కలని సాకారం చేసిన రోజు. అందుకే ఈ సొరంగానికి అటల్‌ టన్నెల్‌ అని నామకరణం చేయబడింది. ఈ సొరంగం భారత సరిహద్దు మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేస్తుంద’ని ప్రధాని మోదీ అన్నారు. దాదాపు రూ.3,500 కోట్ల వ్యయంతో ఆస్ట్రియా టన్నెలింగ్‌ విధానంలో దీన్ని నిర్మించారు. 9.02 కిలోమీటర్ల అతి పొడవున నిర్మించిన ఈ టన్నెల్‌ సముద్ర మట్టానికి  3,060 మీట‌ర్ల  ఎత్తులో గుర్ర‌పు షూ ఆకారంలో ఉంది. ఈ ట‌న్నెల్  ద్వారా మనాలీ నుంచి లద్దాఖ్‌లోని లేహ్‌ వరకు దాదాపు 5 గంట‌ల ప్ర‌యాణ స‌మయం త‌గ్గుతుంది. మనాలీ నుంచి లాహాల్-స్పితి లోయతో అనుసంధానించి నిర్మించిన ఈ  సొరంగ మార్గం వ‌ల్ల శీతాకాలంతో పాటు అన్ని కాలాల్లో ఏడాది పొడవునా ప్రజలు రాకపోకలు సాగించేందుకు వీలు క‌ల్పించిన‌ట్ల‌య్యింది.  (బీజేపీ ఎమ్మెల్యే రేప్‌ కేసు: మోదీకి బాధితురాలి లేఖ) రోజుకు  3,000 కార్లు, 1,500 ట్రక్కులు ఈ ట‌న్నెల్ గుండా ప్ర‌యాణించివ‌చ్చు. ప్ర‌తీ వాహ‌నం గ‌రిష్టంగా 80 కిలోమీట‌ర్ల వేగంతో ప్ర‌యాణించ‌వ‌చ్చ‌ని అధికారులు వెల్ల‌డించారు.  కీలకమైన పాక్‌, చైనా సరిహద్దులో సియాచిన్‌ గ్లేసియర్‌, అక్సాయ్‌ చిన్‌లలో మన సైనికులు నిరంతర పహరా కాస్తున్నారు. వారికి ఆహార పదార్థాలను, ఆయుధాలను, ఇతర సామగ్రిని తీసుకెళ్లడం చాలా క‌ష్ట‌త‌రంగా ఉండేది. ఈ నేప‌థ్యంలో రోహతాంగ్‌ పాస్‌ కింద సొరంగం నిర్మించాలని అప్ప‌టి ప్ర‌ధాని అట‌ల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి నిర్ణ‌యించారు. దీనికి అనుగుణంగా జూన్ 3, 2000న దక్షిణ ముఖ ద్వారానికి శంకుస్థాపన చేశారు. అత్యంత కష్టతరమైన విస్తీర్ణాన్ని కలిగి ఉన్నఈ ప్ర‌దేశంలో  భౌగోళిక, వాతావరణ సవాళ్లను అధిగమించడానికి బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ (బీఆర్‌వో) అవిశ్రాంతంగా పనిచేసింది. వాజ్‌పేయి చేసిన కృషికి గుర్తుగా రోహతాంగ్ ట‌న్న‌ల్‌కు అట‌ల్ ట‌న్న‌ల్ అని పేరు పెట్టాల‌ని కేంద్ర కేబినెట్ 2019లో నిర్ణయించింది. 


 – సొరంగం పనులకు దాఖలు కానిటెండరు
 –రెండోసారీ అధికారులకు భంగపాటు
 –నిబంధనలు సడలించినా రాని స్పందన
 –హంద్రీనీవా పనుల్లో అనివార్యమైన జాప్యం
  
 బి.కొత్తకోట:
 హంద్రీ–నీవా సాగునీటి ప్రాజñ క్టులో సవాలుగా మారిన సొరంగం పనులు మరింత జాప్యమయ్యేలా ఉన్నాయి. తంబళ్లపల్లె నియోజకవర్గం పెద్దమండ్యం మండలంలో టన్నల్‌ (సొరంగం) పనులకు రెండోసారి నిర్వహించిన టెండర్లకు ఒక్క టెండరూ దాఖలుకాలేదు. గొళ్లపల్లె నుంచి వైఎస్సార్‌కడపజిల్లా చిన్నమండ్యం మండలం కొటగడ్డకాలనీ వరకు మట్టిలో సొరంగ మార్గం తవ్వేపని అప్పగించేందుకు 20బి ప్యాకేజిలోని 2కిలోమీటర్ల పనికి రూ.70.82కోట్లతో జూన్‌లో ప్రభుత్వం టెండర్లు నిర్వహించింది. టెండర్లలో మ్యాక్స్‌ఇన్‌ఫ్రా సంస్థ ఒక్కటే పాల్గొంది. రూ.70.82కోట్ల పనికి 3.99శాతం (రూ.2.80కోట్లు) అదనంతో టెండర్‌ దాఖలు చేయగా దీన్ని రద్దు చేస్తూ కమిషనర్‌ ఆఫ్‌ టెండర్స్‌ కమిటి (సీఓటీ) నిర్ణయం తీసుకుంది. దీంతో టెండర్ల వ్యవహారం మొదటికొచ్చింది.
  రెండోసారి టెండర్లు నిర్వహిస్తే ఎక్కువ సంఖ్యలో కాంట్రాక్టర్లు టెండర్లలో పాల్గొంటారని, పనులు త్వరగా పూర్తి చేయించవచ్చని ప్రభుత్వం ఆశించింది. దీనికోసం టెండర్‌దారుల సాంకేతిక అర్హతలను 50శాతానికి కుదించింది. పనికి టెండర్ల దాఖలుచేసే సంస్థ ఏడాది కాలంలో 1.25కిలోమీటర్ల సొరంగం పనులు, 8వేల క్యూబిక్‌ మీటర్ల సొరంగం కాంక్రీట్‌ పనులు చేస్తే చాలని నిబంధనలు సడలించింది. దేశంలో ఏ సంస్థ అయినా టెండర్లలో పాల్గొనే అవకాశం కల్పించింది.  జూలై 25న రెండోసారి టెండర్లకు ఆహ్వనించారు. ఈనెల 8 వరకు టెండర్లు దాఖలు చేసేందుకు గడవుగా నిర్ణయించారు. పని దక్కించుకునేందుకు ఆశించిన మేరకు టెండర్లు దాఖలై ఉంటాయని భావించిన అధికారులు ఊహించని పరిణామం ఎదురైంది. టెండర్ల గడువు ముగిశాక బుధవారం హంద్రీ–నీవా సర్కిల్‌–3 ఉన్నతాధికారులు టెండర్లు పరిశీలించేందుకు చర్యలు చేపట్టగా అవాక్కయ్యారు. ఆన్‌లైన్‌లో ఒక్క టెండరూ దాఖలు కాలేదు. తొలిసారి నిర్వహించిన టెండర్లలో ఒక్క టెండరైనా దాఖలైంది. రెండోసారి టెండర్లకు ఆ సింగిల్‌ టెండర్‌ కూడా లేదు. 
 ఈ పరిస్థితిని ప్రభుత్వానికి నివేదించి తదుపరి చర్యలు తీసుకోంటామని హాంద్రీ–నీవా సర్కిల్‌–3 ఎస్‌ఈ ఆర్‌.మురళీనాధరెడ్డి గురువారం చెప్పారు. సొరంగం పనులను డిసెంబర్‌లోగా పూర్తి చేయాలని నిర్ణయించింది. ప్రస్తుతం పనులు చేసేందుకు కాంట్రాక్టర్లు ముందుకు రావడంలేదు. ఈ పరిస్థితుల్లో ప్రభుత్వమే నిర్ణయం తీసుకోవాల్సివుంటుందని చెప్పారు.