Telangana armed conflict
-
విలీనాన్ని బీజేపీ వక్రీకరిస్తోంది: ఉత్తమ్
సాక్షి, హైదరాబాద్: తెలంగాణ సాయుధ పోరాటంలోకానీ, హైదరాబాద్ విలీనంలో కానీ, తెలంగాణ ఏర్పాటులోకానీ బీజేపీ, సంఘ్పరివార్ పాత్ర లేదని టీపీసీసీ అధ్యక్షుడు ఎన్. ఉత్తమ్కుమార్రెడ్డి అన్నారు. చరిత్రను వక్రీకరించి తెలంగాణ విలీనాన్ని రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం వాడుకోవాలని బీజేపీ ప్రయత్నిస్తోందని ఆరోపించారు. మంగళవారం గాందీభవన్లో తెలంగాణ విలీన దినోత్సవాన్ని నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా ఉత్తమ్ మాట్లాడుతూ.. నిజాం నుంచి తెలంగాణను విముక్తి చేసిన పోరులో కాంగ్రెస్, కమ్యూనిస్టులు మాత్రమే కీలకపాత్ర పోషించాయని, నిజాం వ్యతిరేక పోరాటంలో బీజేపీ లేనేలేదని ఉత్తమ్ వ్యాఖ్యానించారు. బీజేపీ నేతలకు తెలంగాణ చరిత్ర తెలియదని, అయితే చరిత్ర ఒకరు మారిస్తే మారేది కాదని బీజేపీ నేతలు గుర్తించాలని అన్నారు. కార్యక్రమంలో కాంగ్రెస్ నేతలు పొన్నాల లక్ష్మయ్య, వీహెచ్, అంజన్కుమార్ యాదవ్, పొన్నం ప్రభాకర్, జెట్టి కుసుమకుమార్, ఎం.కోదండరెడ్డి, మర్రి శశిధర్రెడ్డి, కేకే, జి.నిరంజన్, వంశీచంద్రెడ్డి, మల్లు రవి, బొల్లు కిషన్, ఇందిరాశోభన్ తదితరులు పాల్గొన్నారు. -
పెద్దపల్లి పెద్దవ్వ
జిల్లా కేంద్రం పెద్దపల్లి కమాన్ చౌరస్తా నుంచి కిలోమీటరు దూరం వెళ్తే బ్రాహ్మణ వీధి వస్తుంది. ఆవీధిలోని ఒక ఇంట్లో.. రెండు మూడేళ్లు తక్కువగా నూరేళ్ల వయసున్న మాతృమూర్తి కనిపిస్తుంది. పేరు మల్లోజుల మధురమ్మ. ఆమె పేరు చెవిన పడని తెలంగాణ ప్రాంతం లేదు. ఉత్తర తెలంగాణలోనైతే ఇంటింటా ‘‘అవును.. మల్లోజుల మధురమ్మ నాకు తెలుసు.. నేను చూశా.. నేను విన్నా’’ అని చెప్పుకునేవారే. కారణం.. ఆ తల్లి జీవితంలో ప్రతి పేజీ ఓ చరిత్రకు ముడిపడి ఉంది. నాడు తెలంగాణ విమోచన పోరాటం నుండి సమసమాజ స్థాపన కోసం నేటికీ జరుగుతున్న ప్రతి పోరాట ఘట్టంలో మల్లోజుల మధురమ్మ పాత్ర పరోక్షంగా ఉంది. ఆమె భర్త మల్లోజుల వెంకటయ్య తెలంగాణ సాయుధ పోరాటంలో పాల్గొని రాష్ట్ర విమోచన ఉద్యమంలో ఒకరయ్యారు. మధురమ్మ ముగ్గురు కొడుకుల్లో ఇద్దరు.. అసమానతలు లేని నవసమాజ నిర్మాణం కోసం అడవులు పట్టి వెళ్లారు. ఆ అన్నదమ్ముల్లో ఒక్కరు కిషన్జీ అమరుడయ్యారు. మరొకరు మల్లోజుల వేణు ఇప్పుడు మోస్ట్ వాంటెడ్ నక్సలైట్ నాయకుడు. సెప్టెంబర్ 17 తెలంగాణ విమోచన దినం సందర్భంగా.. తల్లిగా, తెలంగాణ సాయుధ వీరుడు వెంకటయ్య భార్యగా మధురమ్మ జీవిత విశేషాలు కొన్ని. సమరయోధుని భార్యగా గుర్తింపు మల్లోజుల మధురమ్మ పండు ముసలితనంలోనూ కళ్లద్దాలు లేకుండానే స్పష్టంగా చూస్తుంది. చెవులు వినబడుతాయి. అంతే స్పష్టంగా మాట్లాడుతుంది. కారణం.. ఈ సమాజాన్ని రెండు వైపులా చూసింది. రజాకార్లు, పోలీసులు పెట్టిన వేధింపులు అనుభవించింది. ప్రభుత్వాధికారుల నుండి సన్మానాలు అందుకుంది. సమరయోధుడి భార్యగా ఏటా జరిగే స్వాతంత్య్ర, గణతంత్ర దినోత్సవాలలో సన్మానాలు అందుకుంటూనే ఉంది. ఇటీవల సాక్షాత్తూ పెద్దపల్లి కలెక్టర్ శ్రీదేవసేన మధురమ్మకు పాదాభివందనం చేశారు. తెలంగాణ ఉద్యమ నాయకులంతా మధురమ్మ నుంచి ఆశీర్వాదం అందుకున్నవారే. ఇందుకు భిన్నమైన కోణం కూడా ఉంది. స్వాతంత్య్ర సమరయోధుల కోటాలో రామగుండం మండలం ముర్మూరు వద్ద ప్రభుత్వం వెంకటయ్యకు కేటాయించిన ఏడు ఎకరాల భూమి ఎల్లంపల్లి ప్రాజెక్టులో మునిగిపోయింది. భూమికి బదులు భూమిని ఇస్తామన్న అధికారులు ఇప్పుడు చేతులెత్తేయడంతో.. మధురమ్మకు అభినందనలు మాత్రమే మిగిలాయి. భర్త ఆచూకీ కోసం చిత్రహింసలు పెద్దపల్లి ప్రాంతానికి చెందిన ఐదారుగురు యువకులు నిజాంకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేశారు. అందులో మల్లోజుల మధురమ్మ భర్త వెంకటయ్య ఒకరు. నాగపూర్ క్యాంపులో కమ్యూనిస్టు కార్యకర్తగా శిక్షణ పొందిన వెంకటయ్యను రజాకార్లు అరెస్టు చేసి సుల్తానాబాద్ కోర్టులో హాజరుపరిచి వరంగల్ జైలుకు తరలించారు. అంతకు ముందు భర్త ఆచూకీ కోసం మధురమ్మను వారు పెట్టిన చిత్ర హింసలు అన్నీ ఇన్నీ కావు. అడవిబాట పట్టిన కన్నబిడ్డలు తెలంగాణ ప్రాంతం విముక్తి తర్వాత పదేళ్లకు పుట్టిన మధురమ్మ ముగ్గురు కొడుకుల్లో పెద్ద వారైన ఆంజనేయశర్మ ప్రస్తుతం పెద్దపల్లిలోనే పౌరోహిత్యం చేస్తున్నారు. ‘‘చివరిసారి 25 ఏళ్ల క్రితం పోలీసులు నా కొడుకుల జాడ చెప్పా లంటూ ఇల్లు నేలమట్టం చేయడంతో నిరాశ్రయురాలినై తుంగ గుడిసెలోనే నాలుగేళ్లు కాలం గడిపాను’’ అని చెమర్చిన కళ్లతో మధురమ్మ నాటి ఘటనను గుర్తు చేసుకున్నారు. – కట్ట నరేంద్రాచారి, సాక్షి, పెద్దపల్లి ఫొటోలు : సతీష్ రెడ్డి అగ్రనేత కిషన్జీ ఎనిమిదేళ్ల క్రితం ఎన్కౌంటర్లో మరణించిన మధురమ్మ రెండో కొడుకు కిషన్జీ (మల్లోజుల కోటేశ్వరరావు) మావోయిస్టు పార్టీ నిర్మాణ కర్తల్లో ఒకరు. 1976లో ఎమర్జెన్సీ సమయంలో అరెస్టు అయిన విప్లవ సానుభూతిపరుడు. జగిత్యాల జైత్రయాత్ర నుండి మొదలైన కిషన్జీ ప్రస్థానం పీపుల్స్వార్ పార్టీకి ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర కార్యదర్శిగా సుదీర్ఘ కాలం సాగింది. ఆ తర్వాత కేంద్ర కమిటీలో బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తూ పశ్చిమబెంగాల్, జార్ఖండ్, తమిళనాడు, కర్ణాటక రాష్ట్రాలకు ఇన్చార్జిగా ఉన్నారు. భారత విప్లవోద్యమ పితామహుడైన చారుమజుందార్ సొంత గడ్డ పశ్చిమబెంగాల్లో మావోయిస్టు ఉద్యమాన్ని కిషన్జీ పునరుజ్జీవింపజేశారు. పెద్దపల్లిలో ఆయన అంత్యక్రియలకు ముంబై, ఢిల్లీ, కలకత్తాలకు చెందిన జాతీయ మీడియా ప్రతినిధులు సైతం రావడం విశేషం. -
పోరుగడ్డ పెరుమాళ్లసంకీస
రజాకార్ల దురాగతానికి 66 ఏళ్లు ఊరు తగులబెట్టి పైశాచిక దాడి నాటి ఘటనలో 21 మంది మృతి డోర్నకల్ : తెలంగాణ సాయుధ పోరులో పెరుమాళ్లసంకీస కీలకపాత్ర పోషించింది. డోర్నకల్ మండలంలోని పెరుమాళ్లసంకీసతోపాటు బూరుగుపాడు, ఉయ్యాలవాడ, వెన్నారం తదితర గ్రామాలకు చెందిన అనేక మంది రజాకార్ల దురాగతాలకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాలు కొనసాగించారు. సంకీస గ్రామానికి చెందిన తుమ్మ శేషయ్య దళనాయకుడిగా ముందుండి రజాకార్ల దురాగతాలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడారు. తెలంగాణ ప్రాంతం నుంచి రజాకార్లను తరిమికొట్టాలంటూ దళాలతో గ్రామాల్లో పర్యటిస్తూ ప్రజలను చైతన్యపరిచాడు. ఒక్కో దళంలో 12 మంది సభ్యుల చొప్పున 8 దళాలను ఏర్పాటు చేసి ఉద్యమాన్ని ఉధృతం చేశారు. ఈ క్రమంలో తుమ్మ శేషయ్యతోపాటు ఉద్యమాల్లో పాల్గొంటున్న యువకులను అంతమొందించేందుకు రజాకార్లు కుట్ర పన్నారు. 1948 సెప్టెంబర్ ఒకటో తేదీన రెండొందల మందికి పైగా రజాకార్లు సంకీస గ్రామంపై ఆయుధాలతో దాడి చేసి మారణహోమం సృష్టించారు. తుమ్మ శేషయ్య కోసం రజాకార్లు రాగా... ఆ సమయంలో ఆయన లేకపోవడంతో గ్రామస్తులపై దాడి చేసి మట్టుబెట్టారు. గ్రామ నలుమూలల నుంచి లోపలకు ప్రవేశించి పురుషులు, మహిళలు అనే తేడా లేకుండా దొరికిన వారిని దొరికినట్లు చితకబాదారు. గ్రామ నడిబొడ్డున ఉన్న బందెల దొడ్డి వద్దకు పురుషులను ఈడ్చుకువచ్చి గుండ్రంగా కూర్చోబెట్టి తుపాకులతో అమానుషంగా కాల్చి చంపారు. కాల్పుల్లో చాలా మంది చనిపోగా... కొన ఊపిరితో ఉన్నవారిని వరిగడ్డి కప్పి దహనం చేశారు. మహిళలపై మూకుమ్మడిగా అత్యాచారాలకు పాల్పడ్డారు. నాటి ఈ ఘటనలో మొత్తం 21 మంది గ్రామస్తులు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. గ్రామానికి చెందిన వృద్ధులు ఆ ఘటనను తల్చుకుని నేటికీ భయంతో వణుకుతున్నారు. ఆ తర్వాత కాలంలో నాటి మృతుల జ్ఞాపకార్థం పెరుమాళ్లసంకీస గ్రామంలో స్మారకస్థూపం ఏర్పాటు చేశారు. ఊరు తగులబెట్టారు... రజాకార్లు రెండు సార్లు ఊరిని తగులబెట్టారు. మూడు సార్లు దాడులు జరిపారు. నా భర్త నారాయణను రెండు సార్లు జైలులో పెట్టారు. మహిళలపై రజాకార్లు అతికిరాతకంగా దాడులు చేస్తుండడంతో మొక్కజొన్న తోటల్లో దాక్కున్నాం. - శెట్టి వెంకటనర్సమ్మ పైశాచిక దాడి... రజాకార్లకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం జరుగుతున్నపుడు నాకు 17 ఏళ్లు. అడవుల్లో ఉన్న దళాలకు అన్ని రకాలుగా సహకరించాను. రజాకార్లు మానవత్వం మరిచి రక్తపాతం సృష్టించారు. పిల్లలు, పెద్దలు ప్రాణాలు చేతిలో పెట్టుకుని తలా దిక్కు పారిపోయారు. - కొత్త రంగారెడ్డి నాటి ఉద్యమకారులే స్ఫూర్తి.. సాయుధపోరులో అనేక మంది ప్రాణాలు కోల్పోయూరు. వారి ఆశయసాధన కోసం పనిచేస్తున్నాం. వారి స్ఫూర్తితో పేద ప్రజల సంక్షేమమే ధ్యేయంగా ముందుకు సాగుతున్నాం. - శెట్టి వెంకన్న, పెరుమాళ్లసంకీస సర్పంచ్ -
ఆ విప్లవ గాథను విస్మరించొద్దు
1946, జులై 4న జరిగిన దొడ్డి కొమరయ్య ప్రాణ త్యాగంతో కమ్యూనిస్టుల తిరుగుబాటు ప్రారంభమైందని చెప్పినా, రావి నారాయణరెడ్డి (ఆంధ్ర మహాసభ అధ్యక్షుడు), బద్దం ఎల్లారెడ్డి (తెలంగాణ కమ్యూనిస్టు పార్టీ కార్యదర్శి), మగ్దూం మొహియుద్దీన్ (అఖిల హైదరాబాద్ రాష్ట్ర కార్మిక సంఘ అధ్యక్షుడు) ఇచ్చిన పిలుపుతో 1947, సెప్టెంబర్ 11న సాయుధ పోరు ప్రారంభమైందని అంటారు. తరతరాలుగా ప్రజలను బానిసలుగా చూస్తూ ఆధిపత్యం చెలాయిస్తున్న దొరలను, దొర గడీల వ్యవస్థను కూల్చిన సాయుధ పోరాటం తెలంగాణ నేలపై జరిగింది. 1947 ఆగస్టు 15న స్వాతంత్య్రం సిద్ధించి దేశమంతా ఉత్సవాలు జరుపుకుంటుంటే తెలంగాణలో ఆ ఛాయలు లేవు. తమ బతుకులను మార్చు కునేందుకు ‘దున్నేవానిదే భూమి’ నినాదం తో తెలంగాణలో పోరాటం జరిగింది. 1947 సెప్టెంబర్ 11వ తేదీన మొదలైన ఆ పోరాటం 1948 సెప్టెంబర్ 17 వరకు కొనసాగింది. ఖాసిం రజ్వీ సైన్యం తెలంగాణను గాయపరి చింది. కారం పొట్లాలు, రోకలి బండలు, బరి సెలు, వడిసెల రాళ్లతో మొదలైన పోరాటం అంతిమంగా సాయుధమైంది. బందగీ త్యాగంతో మొదలైన భూపోరాటం, ఐలమ్మ బువ్వగింజల పోరుగా, దొరగడీని కూల్చి వేసిన దొడ్డి కొమరయ్య మహాప్రస్థానంగా సాగింది. స్వాతంత్య్ర దిన వేడుకలు జరుపు కోవలసిన తెలంగాణ ఎందుకు తుపాకి పట్టి నెత్తురు ముద్దగా మారిందన్న విషయాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా కేంద్రం ఉక్కు మనిషిగా మారిపోయింది. సోషలిస్టు తరహా ప్రజాస్వామ్యాన్ని నిర్మిస్తానని హామీలు ఇచ్చి న నేతలు కూడా ఒక్క మాటైనా చెప్పకుండా సైనిక చర్యకు ఉపక్రమించారు. ఫలితంగా 4,000 మంది అమరులయ్యారు. ఆ అమ రుల నెత్తురు నుంచే దేశంలో భూసంస్కరణల అమలు చట్టాలు ప్రభవించాయి. ఇది తెలంగాణ చరిత్ర. తెలంగాణ సాయుధ పోరుకు అంకురార్పణ జరిగి ఈ సెప్టెంబర్ 11కు 66 సంవ త్సరాలైంది. జులై 4, 1946న జరిగిన దొడ్డి కొమరయ్య ప్రాణత్యాగంతో కమ్యూనిస్టుల తిరుగుబాటు ప్రారంభమైందని చెప్పినా, రావి నారాయణరెడ్డి (ఆంధ్ర మహాసభ అధ్య క్షుడు), బద్దం ఎల్లారెడ్డి (తెలంగాణ కమ్యూ నిస్టు పార్టీ కార్యదర్శి), మగ్దూం మొహి యుద్దీన్ (అఖిల హైదరాబాద్ రాష్ట్ర కార్మిక సంఘ అధ్యక్షుడు) ఇచ్చిన పిలుపుతో 1947 సెప్టెంబర్ 11న సాయుధ పోరు ప్రారంభ మైందంటారు. ఈ త్యాగాల చరిత్రను కొత్త తరం రక్తంలోకి ఎక్కిస్తే మళ్లీ దండ కార ణ్యాలు భగ్గున మండుతాయనో ఏమో కానీ గ్రీన్హంట్ సిలబస్లు చెబుతున్నారు. 14వ నిజాం రాష్ట్రాంధ్ర మహాసభలు ప్రజలను కదిలించాయి. ఈ మహాసభల పునాదుల మీదే రైతాంగ పోరాటం రూపు దిద్దుకుంది. ఈ సాయుధ పోరాట స్ఫూర్తి నుంచి వచ్చిన కమ్యూనిస్టు నాయకులే ఆ తర్వాత అంతర్జాతీయంగా పేరు గడించారు. ఈ పోరాటం లేకపోతే దేవులపల్లి వెంకటేశ్వరరావు, పుచ్చ లపల్లి సుందరయ్య, చండ్రపుల్లారెడ్డి, తరి మెల నాగిరెడ్డి, చండ్ర రాజేశ్వరరావు, భీమి రెడ్డి నర్సింహారెడ్డి, బొమ్మగాని ధర్మభిక్షం, ఆరుట్ల రామచంద్రారెడ్డి, ఆరుట్ల కమలాదేవి లాంటి నేతలు ఉద్భవించేవారు కాదు. ఆ మహత్తర పోరాటాన్ని ప్రఖ్యాత చిత్రకా రుడు చిత్తప్రసాద్ తన చిత్రాలలో లిఖించారు. ఇప్పుడు తెలంగాణ తన చరిత్రను తాను రాసుకునేందుకు సిద్ధమైంది. ఇంత మహో జ్వల చరిత్రపైన ఎవరి నీలినీడలు కమ్ముకు న్నాయోగానీ, ఈ తరానికి తెలియకుండా చేస్తున్నారు. తెలంగాణలో పుట్టిన ప్రతిబిడ్డా ఈ నేల కున్న గొప్పతనాన్ని తెలుసుకునేందుకు ఆనాటి సంస్కృతిని, సంప్రదాయాలను, ఆ పోరులో వాడిన ఆయుధాలను, ఆనాటి ప్రజల కట్టుబాట్లను ప్రతిబింబించే పురా వస్తు ప్రదర్శనశాలను నెలకొల్పాలి. చాకలి ఐలమ్మ, దొడ్డి కొమురయ్య, బండి యాదగిరి, నల్లా నర్సింహులు లాంటి వేల మంది త్యాగ ధనుల స్ఫూర్తి ఆ మ్యూజియంలో కనిపిం చాలి. ఆ నాటి నుంచి ఈ నాటి వరకు తెలం గాణలో సుమారు 15 వేల మందికి పైగా ఎర్రదారిలో నిలిచి అసువులు బాశారు. ఆ వీరుల స్మృతి చిహ్నంగా, ఈ నాటి మలిదశ పోరాటంలో అసువులు బాసిన వారి స్మృత్య ర్థం ఇండియాగేట్ మాదిరిగా తెలంగాణ గేట్ను రాష్ట్ర ప్రభుత్వమే నిర్మించాలి. మాతృ భాషలో బోధన కోసం, మాతృ భాష కోసం ఆత్మగౌరవ పోరాటం తెలంగాణలోనే జరిగిం దన్న విషయాన్ని తెలియజేయాలి. ఆ చరి త్రను కొత్తతరం అధ్యయనం చేస్తే ఎందరెం దరో క్యాస్ట్రోలు, చేగువేరలు, భగత్సింగ్లు, సుభాష్ చంద్రబోస్లు అవతరిస్తారు. - జూలూరు గౌరీశంకర్ అధ్యక్షులు, తెలంగాణ రచయితల వేదిక (వీర తెలంగాణలో సాయుధ పోరాటం ప్రారంభమై నేటికి 66 సంవత్సరాలు)