వాషింగ్టన్‌: చంద్రునిపైకి అమెరికా అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ నాసా ఆర్టెమిస్‌ 1 ద్వారా దాదాపు నెల క్రితం ప్రయోగించిన ఓరియాన్‌ స్పేస్‌క్రాఫ్ట్‌ విజయవంతంగా పని పూర్తి చేసుకుని తిరిగి రానుంది. ఏకంగా 13 లక్షల కిలోమీటర్ల ప్రయాణం అనంతరం ఎట్టకేలకు భారత కాలమానం ప్రకారం ఆదివారం అర్ధరాత్రి భూమిని చేరనుంది. అయితే ఇది ఆద్యంతం హై రిస్కుతో కూడుకున్న తిరుగు ప్రయాణమని నాసా చెబుతోంది. ఎందుకంటే భూ వాతావరణంలోకి ప్రవేశించాక ఓరియాన్‌ ఏకంగా గంటకు పాతిక వేల మైళ్ల వేగంతో దూసుకురానుంది. ఈ క్రమంలో ఏర్పడే ఘర్షణ వల్ల ఏకంగా 2,760 డిగ్రీల వేడి కూడా పుట్టుకొస్తుంది. అంటే సూర్యునిపై ఉండే వేడిలో సగం! అంతటి వేగాన్ని, వేడిని తట్టుకుంటూ ఆర్టెమిస్‌ పసిఫిక్‌ మహాసముద్రంలో కాలిఫోర్నియాలోని శాన్‌ డియాగో వద్ద తీరానికి దాదాపు 50 మైళ్ల దూరంలో క్షేమంగా దిగాల్సి ఉంటుంది. ఇది పెను సవాలేనని నాసా సైంటిస్టులంటున్నారు. అందుకే వారిలో ఇప్పట్నుంచే తీవ్ర ఉత్కంఠ నెలకొంది. పైగా ఓరియాన్‌ ల్యాండింగ్‌ కోసం నాసా తొలిసారిగా ‘స్కిప్‌ ఎంట్రీ’ టెక్నిక్‌ను వాడుతుండటం ఉత్కంఠను మరింత పెంచుతోంది. దీనిప్రకారం నీళ్లలోకి విసిరిన రాయి మాదిరిగా ఓరియాన్‌ భూ వాతావరణం తాలూకు పై పొరలోకి ఒక్కసారిగా వచ్చి పడుతుంది. తద్వారా దాని అపార వేగం చాలావరకు తగ్గడమే గాక వేడి కూడా అన్నివైపులకూ చెదిరిపోతుందట. అంతిమంగా ఓరియాన్‌ వేగాన్ని గంటకు 20 మైళ్లకు తగ్గించాలన్నది లక్ష్యం. ఇందుకోసం 11 భిన్నమైన పారాచూట్లను వాడనున్నారు. అయితే వేగం అదుపులోకి వచ్చేలోపు 2,760 డిగ్రీల వేడిని ఓరియాన్‌ ఏ మేరకు తట్టుకుంటుందన్నది అత్యంత కీలకం. ‘‘దీనికి ప్రస్తుతానికి మా దగ్గర కూడా స్పష్టమైన సమాధానం లేదు. అందుకే, ఏం జరుగుతుందా అని ఉత్కంఠగా ఎదురుచూస్తున్నాం’’ అని నాసా సైంటిస్టు ఒకరు చెప్పుకొచ్చారు. ఆ అపార వేడిని సమర్థంగా తట్టుకునేందుకు రక్షణ పరికరాల ఉత్పత్తి దిగ్గజం లాక్‌హీడ్‌–మార్టిన్‌ తయారు చేసిన అత్యంత మందమైన హీట్‌ షీల్డ్‌ను ఓరియాన్‌కు అమర్చారు. ఆ ఏడు నిమిషాలే కీలకం...: ఓరియాన్‌ భూ వాతావరణంలోకి ప్రవేశించాక తొలి ఏడు నిమిషాలను అత్యంత కీలకమైనవిగా నాసా అభివర్ణిస్తోంది. ఆ సందర్భంగా కనీసం 10 నిమిషాల పాటు స్పేస్‌క్రాఫ్ట్‌తో అన్నిరకాల సమాచార సంబంధాలూ తెగిపోతాయని చెబుతోంది. 

తల్లాహస్సీ: అమెరికా అంత‌రిక్ష ప‌రిశోధ‌నా సంస్థ నాసా ప్ర‌యోగించ‌త‌ల‌పెట్టిన ఆర్టెమిస్‌-1 మ‌రోమారు వాయిదా ప‌డింది. చంద్రుడిపైకి వ్యోమ‌గాముల‌ను పంపేందుకు ఉద్దేశించిన ఈ ప్ర‌యోగం ఇప్ప‌టికే గ‌త నెల 29న వాయిదా ప‌డిన సంగ‌తి తెలిసిందే. ఇప్పుడు.. శ‌నివారం ప్రయోగం కూడా ఆగిపోయింది. తాజాగా గ‌తంలో త‌లెత్తిన స‌మ‌స్యే త‌లెత్తింది. రాకెట్‌లోని ఇంజిన్ నెంబ‌ర్ 3లో ఇంధ‌న లీకేజీ క‌నిపించ‌గా... దానిని స‌రిదిద్దే య‌త్నాలు చేసినా ఫ‌లించ‌లేదు. దీంతో వ‌రుస‌గా రెండో పర్యాయం ఆర్టెమిస్‌- 1ను వాయిదా వేస్తున్న‌ట్లు నాసా శ‌నివారం ప్ర‌క‌టించింది. అయితే తిరిగి ఈ ప్ర‌యోగాన్ని ఎప్పుడు చేప‌ట్ట‌నున్నదీ మాత్రం నాసా వెల్ల‌డించ‌లేదు. రాకెట్ ఇంజిన్‌లో ఇంధ‌న లీకేజీ కార‌ణంగా గ‌త నెల 29న ఆర్టెమిస్‌- 1 ప్ర‌యోగాన్ని వాయిదా వేస్తున్న‌ట్లు ప్ర‌క‌టించిన నాసా.. తిరిగి ఈ నెల 3న ప్ర‌యోగించ‌నున్న‌ట్లు తెలిపిన సంగ‌తి తెలిసిందే. The #Artemis I mission to the Moon has been postponed. Teams attempted to fix an issue related to a leak in the hardware transferring fuel into the rocket, but were unsuccessful. Join NASA leaders later today for a news conference. Check for updates: https://t.co/6LVDrA1toy pic.twitter.com/LgXnjCy40u — NASA (@NASA) September 3, 2022 ఇదీ చదవండి: మబ్బుల మధ్య చేపలు.. ఎన్నున్నాయో చూశారా..!

తల్లాహస్సీ:  నాసా ప్రతిష్టాత్మకంగా చేపట్టిన ఆర్టెమిస్‌ 1 ప్రయోగంలో అంతరాయం ఏర్పడింది. స్పేస్ లాంచ్ సిస్టమ్ (SLS) రాకెట్‌లో RS-25 ఇంజిన్ పనిచేయకపోవడం వల్ల తొలుత కౌంట్‌డౌన్ గడియారం నిలిపివేసింది నాసా. అనంతరం సాంకేతిక సమస్య కారణంగా ప్రయోగం ఇవాళ(సోమవారం) ప్రయోగం ఉండదని.. తిరిగి ఎప్పుడు ఉంటుందో ఇప్పుడే చెప్పలేమని ప్రకటించింది.  ఇంజిన్‌ను ప్రయోగించే ముందు కండిషన్ చేయడానికి లిక్విడ్ హైడ్రోజన్ మరియు ఆక్సిజన్‌తో బ్లీడ్ చేయవలసి ఉంది. అయితే టీమ్ ఇంజనీర్‌లు ఇంజిన్‌లలో ఒకదానిలో ఆశించిన విధంగా కాలేదని గమనించారు. ఇంజిన్ నంబర్ 3కి సంబంధించిన సమస్యపై బృందం పని చేస్తున్నందున లాంచ్ ప్రస్తుతం ప్రణాళిక లేకుండా నిలిపివేయబడిందని నాసా ప్రకటించుకుంది. అంతకు ముందు కౌంట్‌డౌన్‌ క్లాక్‌ను టీ-40 నిమిషాల వద్ద నిలిపేసి.. లాంఛ్‌ డైరెక్టర్‌తో చర్చించినట్లు తెలిపింది. ప్రయోగం ఉంటుందా? వాయిదా పడుతుందా? అనే సస్పెన్స్‌ కొనసాగగా.. చివరికి వాయిదా వైపే మొగ్గు చూపింది నాసా. The countdown clock is on a hold at T-40 minutes. The hydrogen team of the @NASA_SLS rocket is discussing plans with the #Artemis I launch director. Operational commentary continues at https://t.co/z1RgZwQkWS. pic.twitter.com/5J6rHVCe44 — NASA (@NASA) August 29, 2022 The launch of #Artemis I is no longer happening today as teams work through an issue with an engine bleed. Teams will continue to gather data, and we will keep you posted on the timing of the next launch attempt. https://t.co/tQ0lp6Ruhv pic.twitter.com/u6Uiim2mom — NASA (@NASA) August 29, 2022 ఆర్టెమిస్‌-1 ప్రాజెక్టులో భాగంగా ఇవాళ అమెరికా స్పేస్ సెంట‌ర్ నాసా స్పేస్ లాంచ్ సిస్ట‌మ్‌(ఎస్ఎల్ఎస్) రాకెట్‌ను ప్రయోగించాల్సి ఉంది. దీనితో పాటు ఓరియ‌న్ స్పేస్‌క్రాఫ్ట్‌ను కూడా నాసా నింగిలోకి పంపాల్సి ఉంది. ఫ్లోరిడాలోని కెనెడీ స్పేస్ సెంట‌ర్ నుంచి  ఈ ప్రయోగం జరగాల్సి ఉంది.  శాశ్వత ఆవాసాల కోసం..  దాదాపు 50 ఏళ్ల సుదీర్ఘ విరామం.. అపోలో తర్వాత చంద్రుడిపైకి నాసా ప్రయోగం చేస్తోంది. ఇంతకు ముందులా కాకుండా చంద్రుడిపై శాశ్వత ఆవాసానికి పునాదులు వేస్తోంది. ఆర్టెమిస్‌-1 పేరుతో అమెరికా అంతరిక్ష సంస్థ- నాసా నిర్వహిస్తున్న ఈ యాత్రలో అత్యంత శక్తిమంతమైన రాకెట్‌, వ్యోమనౌకలు నింగిలోకి దూసుకెళతాయి. ప్రస్తుతానికి డమ్మీ మనుషులతో ఆర్టెమిస్-1 ప్రయోగం జరుగుతోంది. ఆర్టెమిస్‌ మిషన్‌లో భాగంగా..  ఆర్టెమిస్‌-2, -3లు పూర్తిగా మానవ సహితంగానే జరగనున్నాయి. ఇదీ చదవండి: ఆ చల్లని సముద్ర గర్భంలో... అగ్నిపర్వతమే బద్దలైతే?