హ్యూమర్‌ ప్లస్‌
 
 అనేక ఫైళ్ళని నమిలి, కొరికి తినిన జ్ఞానముండడం వల్ల ఒక ఎలుకని ప్రభుత్వ కార్యాలయాల సలహాదారుగా నియమించుకున్నారు. తోకా తల రెండూ ఏకకాలంలో ఆడించడం దాని ప్రత్యేకత. చట్టం తన పని తాను చేసుకుపోయినట్టు, అధికారులు కూడా చట్టంతో సంబంధం లేకుండా తమ పని తాము చేసుకుపోయేవాళ్ళు. నిస్సందేహంగా ఏ పనినైనా చేయగలిగిన వాళ్ళకి కూడా ఒక్కోసారి సందేహాలొచ్చేవి. అపుడు మన ఎలుకని సంప్రదించేవాళ్లు.
 
 ‘‘ప్రభుత్వ అవసరాల, సరఫరాల, ఖనిజ లవణ జల, ప్రతిపాదిత చట్టం సెక్షన్‌ 26 ఎ.బి.సి. క్లాజ్‌ 391 డి ప్రకారం మానవ వినియోగ సమధర్మ, సమతుల్య సంయోజిత ప్రయోజనమంటే ఏంటి?’’ అని అడిగేవాళ్ళు.దానికి మన ఎలుక ముందరి కాళ్ళతో ముక్కు గోక్కుని, మీసాలు సవరించుకుంటూ ‘‘ఇట్‌ మస్ట్‌ బి బై ఆల్‌ మీన్స్‌ నెవర్‌ అండర్‌స్టాండింగ్‌ టేకెన్‌ బై సంథింగ్‌ గివెన్‌ బై నథింగ్‌’’ అని చెప్పేది. ఇంగ్లి్లష్‌లో వున్న గొప్పతనం ఏంటంటే, వచ్చిన వాళ్ళకంటే, వస్తుందనుకునేవాళ్ళే ఎక్కువ. ఈ సూత్రాన్ని కనిపెట్టింది ఎలుక. అవతలోడు ఏం మాట్లాడినా ఆబియస్లీ ఆసం అని అరిచేది. ఎలుక ఏం మాట్లాడుతోందో అర్థం కాకపోయినా, అధికారులు తమకి తోచిన అర్థాన్ని అనువాదం చేసుకునేవాళ్ళు.
 
 అనువాదం ఒక జీవ నది. నీటిచుక్కని రుచి చూస్తే చాలు, నదిపైన ఏకంగా కావ్యమే రాసేయచ్చు. అలాగే ఇంకోసారి ‘‘తూనికలు, కొలతలు తొంభైయారు చుట్టుకొలతల చట్టం ప్రకారం, ధనధ్రువ ముక్తాయింపు, నిశ్చేష్ట నిర్మూలనా నిబద్ధ శేషవిలువ గురించి చెప్పండి’’ అని అధికారులు అడిగితే – ‘‘వెయిట్స్‌ అండ్‌ హైట్స్‌ ఆల్వేస్‌ స్ట్రెయిట్, కాలిక్యులేటెడ్‌ అండ్‌ డిఫైన్డ్‌ రిఫైన్డ్‌ బై వేరియస్‌ పీపుల్‌ అండ్‌ ఎనిమల్‌’’ అని అర్థం చెప్పింది ఎలుక.
 
 జీవితమే అర్థంకాక లోకమంతా గందరగోళంగా వుంటే పదాల అర్థాల గురించి ఆలోచించే ఓపిక ఎవరికుంది? అందువల్ల మన ఎలుక సజావుగా ఉద్యోగం చేసుకునేది.ఒకసారి కాస్తోకూస్తో ఇంగ్లి్లష్‌ వచ్చిన అధికారి దానికి ఎదురయ్యాడు. వాడు నేరుగా ఇంగ్లి్లష్‌లోనే ప్రశ్నించాడు. ఎలుక కొంచెం కంగారుపడి వెంటనే తమాయించుకుంది.‘‘ఇష్ట ఫలేశ్రుయః కషాంతే కాకీకెకైకఃకహ!’’ అని బదులిచ్చింది. ఎదుటివాడు భక్తితో చేతులు జోడించి ‘‘మహాప్రభూ, సంస్కృతంలో మాట్లాడుతున్నారా?’’ అన్నాడు. తమకి రాని భాష ఎవడు మాట్లాడినా భయంభక్తి అసంకల్పితంగా ఏర్పడతాయి.
 
 ‘‘నా దృష్టిలో ప్రభుత్వమంటే దైవంతో సమానం. అందుకని దేవభాష మాట్లాడుతున్నా’’ అని చెప్పింది ఎలుక. దాని ప్రతిభని గుర్తించిన ప్రభుత్వం వారు ఉత్తరకొరియాలో జరుగుతున్న భాషా ఉత్సవాలకి ప్రతినిధిగా పంపారు. కొరియా భాషలో జంకుగొంకు లేకుండా కవిత్వం కూడా చదివింది.‘‘మీకు మంగోలు భాష తెలుసా?’’ అని అడిగాడు కొరియా మంత్రి. ‘‘ఒక్క మంగోలేంటి,  అన్ని అడ్డగోలు భాషలు తెలుసు’’ అని చెప్పింది ఎలుక. నోటికొచ్చిన భాషలో కవిత్వం చదివితే, దాన్ని మంగోల్‌గా వాడు గుర్తించినందుకు సంతోషపడింది.కాలం ఒక్క తీరుగా వుండదు. పచ్చని చెట్టుకి కూడా చెదలు పడతాయి. కాలు మీద కాలేసుకుని మనం కూర్చునేలోగా, మన కాళ్ళు లాగేవాడు ఒకడు పుడతాడు. ఒక చెదపురుగు ఎలుకకి పోటీగా వచ్చింది.
 
 ‘‘పుస్తకాలని అక్కడక్కడ రుచి చూసిన ఎలుకకే అంత జ్ఞానముంటే, పూర్తిగా నమిలి, పొడిపొడి చేసిన నాకెంతుండాలి?’’ అని పోటీకి దిగింది.ఊహించని శత్రువు ఎదురైనపుడు ఊహలతో, వ్యూహాలతో పనులు జరగవు. ఈ ఎరుక వున్నందువల్ల మన ఎలుక వెంటనే చెదపురుగుని నమిలి తినేసింది.‘‘అది జ్ఞానాన్ని తింటే, దాన్ని తినడం నా జ్ఞానం’’ అని లోకానికి తెలియజేసింది.
 – జి.ఆర్‌. మహర్షి


 హ్యూమర్ ఫ్లస్
  
 ఆజానుబాహుబలి కూరగాయల మార్కెట్‌కి వచ్చాడు. వర్షమొచ్చింది. కీలకమైన సమయాల్లో వానరావడం సినిమాల్లోనే కాదు, జీవితంలో కూడా సంభవమే. ఉన్నట్టుండి సర్రున ఎవరో జారుతున్న శబ్దం వినిపించించింది. ఉలిక్కిపడి చూశాడు.
  ఎదురుగా ఒక వ్యక్తి మోకాళ్లపై జోరుగా జారుతూ అతివేగంగా వచ్చి బ్రేకు వేశాడు.
 
 ‘తొక్కమీద కాలేశారా?’’ అడిగాడు బలి.
 ‘‘ఇలా జారడం మా ఆచారం బాహుబలి’’
 ‘‘నా పేరు నీకెలా తెలుసు?’’
 ‘‘నాకింకా చాలా తెలుసు. నా పేరు గుర్రప్ప నాడార్. నాడా దొరికితే గుర్రాలను వెతికే వ్యక్తిని నేను. అందుకే ఆ పేరు’’
  ‘‘ఈ మెరుపులు మనకు ఫ్లాష్ కొడుతున్నాయి కానీ, నువ్వు ఫ్లాష్ లేకుండా బ్యాక్‌స్టోరీ చెప్పు’’ అన్నాడు బలి.
 
  ‘‘నేను చెప్పే కథ మీ చిన్నతాత ముక్కల దేవుడి దగ్గర మొదలవుతుంది. ఆయన చదవడు, రాయడు కానీ పేకాటరాయుడు. ముక్కలు పట్టుకుని పట్టుకుని ఒక చెయ్యి పనికి రాకుండా పోయింది. ఆయన దగ్గర ఎవరూ గెలవలేరు. ఒకవేళ గెలిచినా ఆయన ఓడిపోవడానికి ఒప్పుకోడు. గెలిచిన వాళ్లని చావగొడతాడు. అందువల్ల ఎవరూ గెలవకుండా జాగ్రత్తపడేవాళ్లు. దాంతో ఆయన పే అంటే పేకముక్కలు పడేవి. ఈ విషయం నాకు తెలియక ఆయనతో పేకాటకి సవాల్ చేశాను. అప్పుడు నేను, ఎక్కిన ప్రతి గుర్రం పారుతుందనే ఆవేశంలో ఉండేవాణ్ణి. ఎత్తిన ప్రతిముక్కా జోకరేననే అజ్ఞానంలో ఉండేవాణ్ణి. గ్రహచారం బాలేక ముక్కల దేవుడితో మూడుముక్కలాటకి కూచున్నాను. నేను గెలిస్తే ఆరుతరాలు, ఆయన గెలిస్తే మూడుతరాలు బానిసగా నేనే ఉండాలని షరతుతో ఆట మొదలైంది. కన్‌ఫ్యూజన్‌లో ఒప్పుకున్నాను. మూడుతరాల బానిసత్వం, పాత పేకముక్కలు మిగిలాయి నాకు’’ అంటూ గుర్రప్ప ఒక్క క్షణం ఆగి బాహుబలి పాదాన్ని తన నెత్తిన ఉంచమన్నాడు.
 
  ‘‘నెత్తి మీద చేతులు పెట్టడం తెలుసు కానీ, కాలు పెట్టడం వినలేదే’’ అనుమానంగా అడిగాడు బాహుబలి.
  ‘‘వేదం కంటే వాదమే గొప్పదని మా ఆచారం’’
  ‘‘మై ఫుట్. ఆచారాలు మానేసి కథ చెప్పు’’
  ‘‘ఇలా ఉండగా మీ తాత పోగా, కొన్ని నెలలకు మీ నాన్నని కని మీ నాయనమ్మ వెళ్లిపోయింది. మీ చిన్న నాయనమ్మ హరహర మహాదేవ సాంబశివగామి...’’
  ‘‘ఇంత పెద్దపేరు అవసరమా?’’
 
  ‘‘ఆ పేరంటే ఆమెకి చాలా ఇష్టం. నోరు తిరగని వాళ్లని కొరడాలతో కొట్టించేది’. ప్రశ్న వేయకుండా కథ వినండి. ఆమె మీ నాన్నని, చిన్నాన్న డైమండ్ బళ్లాలుణ్ణి పెంచింది. పెరిగి పెద్దవాళ్లయి వాళ్ళు కూడా పేకాటలో నిష్ణాతులయ్యారు. మీ నాన్న కళ్ళు మూసుకుని కూడా ఆడగలిగితే, మీ చిన్నాన్న కళ్ళు తెరుచుకుని అందరి ముక్కలు చూడ్డంలో రి‘కార్డు’ సాధించాడు. ఇలా ఉండగా మీ దగ్గర నమ్మకంగా ఉన్న ఆఠీన్ జాకీ అనే అనుచరుడు మీ శత్రువైన కళావర్ కేయుడు అనేవాడికి పేకాట రహస్యాలు చేరవేశాడు. దాంతో వాడు మందీమార్బలంతో ‘పేకోబలి’ అని అరుస్తూ వచ్చాడు.
 
  ‘‘మీ నాన్న, చిన్నాన్న ఆటకి దిగారు.
  ‘‘డైమండ్ జాకీ, కళావర్ ఆసు, ఆఠీన్ కింగ్, ఇస్పేట్ రాణి’’ అని శత్రువు అరిస్తే అది వాడి భాషనుకుని పొరబడ్డాం. ఇస్పేట్ రాణి అని తననే అంటున్నాడని అనుమానించిన మీ చిన్న నాయనమ్మ హర హర మహా..’’
  ‘‘వద్దులే నాయనమ్మ అను చాలు’’
 
  ‘‘మీ నాయనమ్మ పేకోద్రేకంతో కళావర్‌కేయుడి మొలతాడుతో సహా ఎవరు గెలిస్తే వాడికే ‘ఆసు’ష్మతి రాజ్యమని ప్రకటించింది. ఈ కళావర్‌కేయుడి బలహీనత ఏమంటే వాడికి రాణుల పిచ్చి. క్వీన్ ముక్క కనబడితే బోన్స్ విరిగినా లెక్కచేయడు. ఇది గ్రహించి మీ నాన్న వాడికి పనికిరాని ప్లెయిన్ ముక్కలు వేసి సులభంగా ఓడించాడు. చివరికి మొలతాడు, పంచె మిగిలాయి. పంచె గెలుచుకున్నా ప్రమాదమే. మొలతాడు గెలుచుకున్నా ప్రమాదమే. మొలతాడు లేకపోతే పంచె ఎలాగూ ఊడిపోతుంది. ఆ దృశ్యాన్ని చూసి ప్రజలు పారిపోవడానికి ప్రయత్నించడం వల్ల తొక్కిసలాట జర గొచ్చు. ప్రజాసంక్షేమం దృష్ట్యా మీ నాన్న ఆలోచనలో పడగా మూర్ఖుడైన మీ చిన్నాన్న షో చూపించి మొలతాడు లాగేశాడు. ఊహించినట్టే ఆస్తినష్టం, ప్రాణనష్టం జరిగింది. గెలిచిన మీ చిన్నాన్నను కాకుండా, ప్రజల గురించి ఆలోచించిన మీ నాన్ననే వారసుడిగా ప్రకటించింది నాయనమ్మ’’.
 
  ‘‘అయితే కింగ్ ఆఫ్ ది కార్డ్స్‌గా వున్న మా నాన్న అమరేంద్ర నరబలిగా ఎలా మారాడు? వంటవాడు ఎలా అయ్యాడు?’’
  ‘‘అది వేరే ఫ్లాష్‌బ్యాక్’’ ఇంతలో ‘‘గుర్రప్పా’’ అని పిడుగులాంటి కేక వినిపించింది. స్లో మోషన్‌లో చూస్తే హరహర మహాదేవ సాంబశివగామి.
 
  మోకాళ్లపై ఒక రౌండ్ స్కేటింగ్ చేద్దామనుకున్నాడు కానీ చిప్పలు టకటకలాడేసరికి తమాయించుకున్నాడు. ‘‘మొత్తం ఫ్లాష్‌బ్యాక్ చెప్పే అర్హత నీకు లేదు, నువ్వు బానిసవి’’
  ‘‘మహాప్రసాదం తల్లీ. మరోసారి పాదం ఇస్తే ఆనెలు అవి ఉన్నాయేమో చెక్ చేసి ఇస్తా’’
  అతని మాటలు వినిపించుకోకుండా సాంబశివగామి ఫ్లాష్‌బ్యాక్‌లోకి వెళ్లింది.
  (ఆ వివరాలు వచ్చే సంవత్సరం)    
  - జి ఆర్ మహర్షి