సాక్షి, హైదరాబాద్‌: భారతదేశ అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ ఇస్రో ఆధ్వర్యంలో శ్రీహరి కోటలోని సతీష్‌ దావన్‌ స్పేస్‌ సెంటర్‌ నుంచి విజయవంతంగా ప్రయోగించిన ప్రతిష్టాత్మక 100వ ప్రాజెక్ట్‌ ఎన్‌వీఎస్‌–02. బుధవారం ఉదయం ప్రయోగించిన ఈ రాకెట్‌ విజయవంతంగా అంతరిక్షంలోని దూసుకెళ్లింది. ఎన్‌వీఎస్‌ సిరీస్‌లో ఈ ప్రయోగం రెండోది కాగా మరో మూడింటిని సిద్ధం చేస్తున్నారు. ఇస్రో చేపట్టిన ఈ ప్రాజెక్టులో నగరంలోని నాగసాయి ప్రెసిషియన్‌ ఇంజినీర్స్‌ ప్రైవేట్‌ లిమిటెడ్‌ కంపెనీలో తయారు చేసిన ఉత్పత్తులను వినియోగించడం విశేషం. ఈ శాటిలైట్‌లో వినియోగించే అతి సున్నితమైన లిథియం అయాన్‌ గ్లాజు బ్యాటరీలను సురక్షితంగా అమర్చే ‘స్లీవ్స్‌’ను నాగసాయి ప్రెసిషియన్‌ సంస్థ తయారు చేసిందని సంస్థ వ్యవస్థాపకులు బీఎన్‌.రెడ్డి(బొమ్మారెడ్డి నాగభూషణరెడ్డి) తెలిపారు. అయితే ఇస్రో చేపట్టిన ప్రాజెక్టుల్లో నాగసాయి ప్రెసిíÙయన్‌ భాగస్వామ్యం అందించిన ప్రాజెక్టుల్లో ఈ ఎన్‌వీఎస్‌–02 ప్రయోగం 55వది కావడం విశేషం. ∙శ్రీహరికోట నుంచి ప్రయోగించిన ఎన్‌వీఎస్‌ శాటిలైట్‌లో సోలార్‌ ఆధారంగా బ్యాటరీలు చార్జ్‌ అవుతాయి. ఈ విద్యుత్‌ శక్తితో శాటిలైట్‌ కమ్యూనికేషన్‌ వ్యవస్థ పనిచేస్తుంది. ఈ కమ్యూనికేషన్‌ వ్యవస్థ ఆధారంగానే అంతరిక్షంలోని విషయాలు మనకు చేరుతాయి. ఈ ప్రాజెక్టులో ఉపయోగించే లిథియం అయాన్‌ బ్యాటరీలు చాలా సున్నితమైనవి, సంక్లిష్టమైనవి. వేగంగా దూసుకెళ్లే రాకెట్‌ వైబ్రేషన్లను సైతం సమన్వయపరుస్తూ బ్యాటరీలను సురక్షితంగా, స్థిరంగా అమర్చడం క్లిష్టమైన వ్యవహారం. వీటిని అమర్చే స్లీవ్స్‌ బాడీ(రక్షణ కవచాలు)ని నగరంలో తయారు చేస్తున్నారు. దీనికి వినియోగించే ముడిపదార్థాలను ఇస్రో నియమాలకు అనుగుణంగా నాగసాయి కొనుగోలు చేసి తయారు చేసి ఇస్రోకు పంపిస్తుంది. వీటిని బెంగళూరు వేదికగా ధూళిసైతం చేరని ప్రత్యేక పరిశోధనా కేంద్రం(బ్యాటరీ డివిజన్‌)లో బిగించి అక్కడి నుంచి శ్రీహరి కోటకు పంపిస్తారు. ప్రయోగానికి ముందు శాటిలైట్‌లోని అన్ని భాగాలను రెండుసార్లు తనిఖీ చేస్తే ఈ స్లీవ్స్‌ను మాత్రం మూడుసార్లు (ఎన్‌డీపీ మైక్రో టెస్టింగ్‌) తనిఖీ చేస్తారు. 55 ఇస్రో ప్రాజెక్టుల్లో ప్రాతినిధ్యం 1998లో మొదటి భారతీయ సాంకేతికతతో ప్రయోగించిన ఇన్‌శాట్‌ 2 ఈ ప్రాజెక్టులో భాగంగా ఇస్రోతో మా సంస్థ ప్రయాణం ప్రారంభమైంది. ఇప్పటి వరకు 55 ఇస్రో ప్రాజెక్టుల్లో మా ప్రాతినిధ్యం ఉంది. ఈ ప్రయోగం కోసం స్లీవ్స్‌ బాడీని 3 నెలల్లో తయారు చేశాం. ఎన్‌వీఎస్‌ సిరీస్‌లో ఎన్‌వీఎస్‌–01, ప్రస్తుత ఎన్‌వీఎస్‌–02లో నాగసాయి భాగస్వామ్యముంది. ఎన్‌వీఎస్‌–03 కోసం కూడా ఉత్పత్తులను సిద్ధం చేశాం. మరో వారం రోజుల్లో వాటిని ఇస్రోకు పంపించనున్నాం. దీనిని ఏప్రిల్‌–మే నెలలో ప్రయోగించే అవకాశముంది. ఈ సిరీస్‌లో 04, 05 ప్రయోగాలు కూడా ఉన్నాయి. వాటికి ఇంకా అనుమతి అందలేదు. వీటితో పాటు ప్రతిష్టాత్మక చంద్రయాన్‌–3 రోవర్, ల్యాండర్, ప్రొపల్షన్‌ మాడ్యుల్స్‌ బ్యాటరీలను అమర్చే అల్యూమినియం స్టాండ్స్, నాసిల్స్, స్లీవ్స్‌ను సమకూర్చాం. చంద్రయాన్‌ 4కు అవసరమైన ఉత్పత్తులను సైతం సిద్ధం చేస్తున్నాం. భారతీయ ప్రతిష్టాత్మక ప్రాజెక్ట్‌ గగన్‌యాన్‌లో సైతం కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాం. జీఎస్‌ఎల్వీ, డీఆర్‌డీఎల్‌కు కూడా సేవలందించాం. హిందుస్థాన్‌ ఏరోనాటిక్స్‌ లిమిటెడ్‌(హెచ్‌ఏఎల్‌), భారత్‌ ఎల్రక్టానిక్స్‌ లిమిటెడ్‌(బీఈఎల్‌)తో కలిసి పని చేయడంతో పాటు ఏరో స్పేస్, యుద్ధ విమానాల విడిభాగాల తయారీలో కృషి చేస్తున్నాం. టూల్స్‌ డిజైనింగ్‌ ఇంజినీరింగ్, ఏరో డైనమిక్స్‌లో నాకున్న అనుభవం ఈ 55 ప్రాజెక్టుల్లో పనిచేయడానికి అవకాశం లభించింది. – బీ.ఎన్‌.రెడ్డి

సాక్షి, అమరావతి: భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలకు ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌ అభినందనలు తెలిపారు. 36 ఉపగ్రహాలను కక్ష్యలోకి చేర్చిన ఎల్‌వీఎం3-ఎం2ను విజయవంతంగా ప్రయోగించటం పట్ల సీఎం జగన్‌ హర్షం వ్యక్తం చేశారు. భవిష్యత్తులో ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు మరిన్ని విజయాలు సాధించాలని సీఎం జగన్‌ ఆకాంక్షించారు. శ్రీహరికోటలోని సతీష్‌ ధవన్‌ స్పేస్‌ సెంటర్‌(ఎస్‌డీఎస్‌సీ) ప్రయోగవేదిక నుంచి నింగిలోకి దూసుకెళ్లిన నూతన లాంచ్‌వెహికల్‌ఎం3–ఎం2 రాకెట్‌ విజయవంతంగా 36 ఉపగ్రహాలను కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టడంతో ఇస్రో ఒక చరిత్రాత్మక వాణిజ్య ఘట్టానికి శ్రీకారం చుట్టింది. ఈ రకం రాకెట్‌ను వాణిజ్యపరమైన ప్రయోగాలకు వాడటం ఇదే తొలిసారి. తొలి యత్నంలోనే ఇస్రో గ‘ఘన’ విజయం సొంతం చేసుకుంది. ఇదీ చదవండి: ఇస్రో దీపావళి ధమాకా


 దేశీయ పరిజ్ఞానంతో రూపొందించిన ఇస్రో
 ♦ నెలాఖర్లో శ్రీహరికోట నుంచి ప్రయోగం
 ♦ తొలిసారిగా పునర్వినియోగ వాహకనౌక(ఆర్‌ఎల్వీ) వినియోగం
 ♦ విజయం సాధిస్తే.. పదింతల తక్కువ ఖర్చుతో ఇస్రో ప్రయోగాలు
 ♦ ఆర్‌ఎల్వీకి ‘కలాం యాన్’ అని పేరుపెట్టే అవకాశం
  
  తిరువనంతపురం: ప్రపంచ అంతరిక్ష చరిత్రలో తనదైన ముద్రవేసేందుకు ఇస్రో ఏర్పాట్లు చేస్తోంది. పూర్తి స్వదేశీ సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో రూపొందించిన వ్యోమనౌకను భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ(ఇస్రో) ప్రయోగించబోతోంది. నెల్లూరు జిల్లా శ్రీహరికోటలో ఈ నౌక తుదిమెరుగులు పూర్తిచేసుకుని కౌంట్‌డౌన్‌కు సిద్ధమైంది. అంతరిక్ష ప్రయోగాల్లో ముందున్న దేశాలు చేయలేకపోయిన ‘పునర్వినియోగ’ (రీ యూజబుల్) వాహక నౌకను రూపొందించటం ద్వారా ప్రయోగ ఖర్చును గణనీయంగా తగ్గించేలా పరిశోధనలు చేశారు. ఈ ప్రయోగం విజయవంతం అయితే.. అగ్రదేశాలతో పోలిస్తే దాదాపు 10రెట్ల తగ్గింపు ఖర్చుతో భారత్ భవిష్యత్ ప్రయోగాలను నిర్వహించనుంది.
 
 అన్నీ అనుకున్నట్లుగా జరిగితే వర్షాకాలం ప్రారంభానికి ముందే.. శ్రీహరికోట నుంచి రీయూజబుల్ లాంచ్ వెహికల్-టెక్నాలజీ డెమాన్‌స్ట్రేటర్ (ఆర్‌ఎల్వీ-టీడీ) ప్రయోగం జరగనుంది. ఈ వ్యోమనౌక బరువు మన రోడ్లపై తిరిగే ఎస్‌యూవీ వాహనమంత పరిమాణంలో, అదే బరువుతో ఉంటుందని శాస్త్రవేత్తలు తెలిపారు. ఉపగ్రహాన్ని కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టాక ఈ షటిల్ తిరిగి శ్రీహరికోటకు 500 కిలోమీటర్ల దూరంలో సముద్రంలో ఏర్పాటుచేసిన వర్చువల్ రన్‌వేపైకి సురక్షితంగా చేరుకుంటుందని తిరువనంతపురంలోని విక్రమ్ సారాభాయ్ స్పేస్ సెంటర్ డెరైక్టర్ కె. శివన్ వెల్లడించారు. ఇస్రో చేస్తున్న ఈ ప్రయత్నం.. అగ్రరాజ్యాలకు దీటుగా ఎదిగే క్రమంలో వేస్తున్న చిరు అడుగులని ఆయన అన్నారు. భారత భూభాగంపై ఎక్కడా ఐదుకిలోమీటర్లకు మించి రన్‌వే లేకపోవటం వల్లే సముద్రంపై దింపేందుకు వర్చువల్ రన్‌వేను సిద్ధం చేశామన్నారు.
  
  నిఘా క్షిపణి పరీక్ష సక్సెస్
  బాలాసోర్: దేశీయంగా అభివృద్ధి చేసిన సూపర్‌సోనిక్ ఇంటర్‌సెప్టార్ క్షిపణిని భారత్ ఆదివారం ఒడిశా తీరం నుంచి విజయవంతంగా పరీక్షించింది. శత్రుదేశాల నుంచి వచ్చే బాలిస్టిక్ క్షిపణులను ఇది నాశనం చేయగలదు. పరిపూర్ణ బాలిస్టిక్ క్షిపణి రక్షణ వ్యవస్థను తయారుచేసుకోవాలన్న లక్ష్యంతో భారత్ దీనికి రూపకల్పన చేసింది. క్షిపణి పరీక్ష విజయవంతమైందని రక్షణ, పరిశోధన అభివృద్ధి సంస్థ అధికారులు తెలిపారు. బంగాళాఖాతంలో నిలిపి ఉంచిన ఒక నౌక నుంచి పృథ్వి క్షిపణిని శత్రు క్షిపణిలా ప్రయోగించారు.
 
 అబ్దుల్ కలాం ద్వీపంలో ఉంచిన  ఇంటర్‌సెప్టార్ క్షిపణి రాడార్ల నుంచి పృథ్వి గురించి సంకేతాలందుకుని, దానిని గాలిలోనే పేల్చివేయడానికి తన మార్గం గుండా వెళ్లింది. 7.5 మీటర్ల పొడవున్న ఈ క్షిపణిలో దిక్సూచి వ్యవస్థ, అత్యాధునిక కంప్యూటర్, ఎలక్ట్రో మెకానికల్ ఏవియేటర్లు కూడా ఉంటాయి. ఏక దశ ఘన ఇంధనం ఉండే రాకెట్‌తో పనిచేస్తుంది. కాగా, భారత్ ప్రతిపాదించిన ‘సౌత్ ఏషియన్ శాటిలైట్’ ప్రాజెక్టుపై(సార్క్ దేశాలన్నింటికి కలిపి ఒక టెలికమ్యూనికేషన్స్, బ్రాడ్‌కాస్టింగ్ ఉపగ్రహం ఉండాలనే ఆలోచన) తమకు ఆసక్తి లేదని అఫ్గానిస్తాన్ పేర్కొంది. తమ అంతరిక్ష అవసరాలకోసం యురోపియన్ కంపెనీ కాంట్రాక్టు ఇచ్చామంది.