మద్యానికి బానిసై తండ్రి చనిపోయాడు. కష్టాల మధ్య పెరిగిన ప్రవీణ పశువుల కాపరిగా పనిచేసింది. కూలిపనులు చేసింది. చదువు ఆమెకు ఆత్మవిశ్వాసాన్ని ఇచ్చింది. ఆ ఆత్మవిశ్వాసమే ప్రవీణను 23 సంవత్సరాల వయసులో సర్పంచ్‌ని చేసింది. బాలికల విద్య నుంచి స్త్రీ సాధికారత వరకు ఎన్నో విషయాలపై స్వచ్ఛంద సంస్థలతో కలిసి పని చేస్తోంది ప్రవీణ. రాజస్థాన్‌లోని పలి జిల్లా సగ్దార గ్రామానికి చెందిన ప్రవీణ తన గ్రామంలోనే కాదు చుట్టుపక్కల ఎన్నో గ్రామాల ప్రజలకు స్ఫూర్తిదాయక మహిళగా మారింది. మూడోక్లాసులో ఉన్నప్పుడు ప్రవీణను చదువు మానిపించారు. దీంతో తనకు ఇష్టమైన చదువుకు దూరం అయింది. చదువుకు దూరం అయిన ప్రవీణ పశువులను మేపడం నుంచి కూలిపనుల వరకు ఎన్నో చేసింది. రెండు సంవత్సరాల తరువాత ఆమె జీవితాన్ని మార్చే సంఘటన జరిగింది. తమ ఊరికి నలభై కిలోమీటర్ల దూరం లో ఉన్న గ్రామంలోని రెసిడెన్షియల్‌ స్కూల్‌ కస్తూర్బా గాంధీ బాలిక విద్యాలయ (కేజీబీవి)లో చదువుకునే అవకాశం వెదుక్కుంటూ వచ్చింది. అయితే మొదట్లో కుటుంబ సభ్యులు ససేమిరా అన్నారు. ‘ఎడ్యుకేట్‌ గర్ల్స్‌’ అనే స్వచ్ఛంద సంస్థకు చెందిన ఒక ఫీల్డ్‌ వర్కర్‌ కృషివల్ల ఎట్టకేలకు బడిలో ప్రవీణను చేర్పించడానికి ఒప్పుకున్నారు. స్కూల్‌ చదువు వల్ల ఆత్మవిశ్వాసం పెరగడం మాత్రమే కాదు, ఆడపిల్లలు చదువుకోవడం వల్ల ఎంత మేలు జరుగుతుందో ప్రత్యక్షంగా తెలుసుకోగలిగింది ప్రవీణ. చదువు పూర్తయిన తరువాత ఒక కన్‌స్ట్రక్షన్‌ వర్కర్‌తో ప్రవీణ పెళ్లి జరిగింది. ‘చదువుకున్న అమ్మాయి’గా అత్తగారి ఇంట్లో ప్రవీణకు తగిన గౌరవ మర్యాదలు ఇచ్చేవారు. తాను తీసుకునే నిర్ణయాలకు అండగా నిలబడేవారు. ‘సర్పంచ్‌ ఎలక్షన్‌లో పోటీ చేయాలనుకుంటున్నాను’ అన్నప్పుడు అందరూ అండగా నిలబడ్డారు. కొంతమంది మాత్రం వెనక్కి లాగే ప్రయత్నం చేశారు. అయితే అవేమీ పట్టించుకోకుండా ముందుకు వెళ్లింది. సర్పంచ్‌గా విజయం సాధించింది. చదువు విలువ తెలిసిన ప్రవీణ సర్పంచ్‌ అయిన రోజు నుంచి బాలికల విద్యపై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టింది. ఇంటింటికి వెళ్లి చదువుకోవడం వల్ల ఆడపిల్లలకు కలిగే ఉపయోగాల గురించి ప్రచారం చేసేది. బాల్యవివాహాలు జరగకుండా అడ్డుకునేది. ‘అప్పుడెప్పుడో మా అమ్మాయిని చదువు మానిపించాం. ఇప్పుడు తిరిగి బడిలో చేర్చాలనుకుంటున్నాం’ అంటూ ఎంతోమంది తల్లిదండ్రులు ప్రవీణ సలహాల కోసం వచ్చేవారు. సర్పంచ్‌గా ఆడపిల్లలకు ప్రత్యేకంగా స్కూలు కట్టించింది ప్రవీణ. బాలికల విద్య కోసం పనిచేస్తున్న సంస్థలతో కలిసి పనిచేస్తోంది. ప్రవీణ ఏదైనా గ్రామానికి వెళ్లినప్పుడు ఉపాధ్యాయులు తమ స్కూలుకు తీసుకువెళ్లి ఆడపిల్లలకు పరిచయం చేసేవారు. ‘చదువుకోకపోతే ప్రవీణ కూలిపనులు చేస్తూ ఉండిపోయేది. చదువుకోవడం వల్ల ఆమెలో ఆత్మవిశ్వాసం వచ్చింది. ఆ ఆత్మవిశ్వాసమే ప్రవీణను సర్పంచ్‌ను చేసి పదిమందికి ఉపయోగపడే మంచి పనులు చేసేలా చేసింది. మీరు బాగా చదువుకుంటే సర్పంచ్‌ మాత్రమే కాదు కలెక్టర్‌ కూడా కావచ్చు’... ఇలాంటి మాటలు ఎన్నో చెప్పేవారు.  ఆడపిల్లల చదువు కోసం పనిచేస్తున్న‘ఎడ్యుకేట్‌ గర్ల్స్‌’ అనే స్వచ్ఛంద సంస్థ తమ ప్రచార చిత్రాలలో ప్రవీణ ఫొటోలను ఉపయోగించుకుంటుంది. దీంతో ఎన్నో గ్రామాలకు ఆమె సుపరిచితం అయింది. ‘ఏదైనా గ్రామానికి వెళ్లినప్పుడు స్కూల్లో చదివే అమ్మాయిలతో మాట్లాడుతుంటాను. మీ గురించి ఫీల్డ్‌ వర్కర్స్‌ మా పేరెంట్స్‌కు చెప్పి స్కూల్‌కు పంపించేలా ఒప్పించారు... అని ఎంతోమంది అమ్మాయిలు అన్నప్పుడు గర్వంగా అనిపించేది. ఆడపిల్లల విద్యకు సంబంధించి భవిష్యత్‌లో మరిన్ని కార్యక్రమాలు చేపట్టాలనుకుంటున్నాను’ అంటుంది ప్రవీణ.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: చాలాకాలం తర్వాత బీసీ కార్పొరేషన్‌ రాయితీ రుణాల పంపిణీకి చర్యలు చేపట్టడం కొందరు దళారీలకు వరంలా కలిసొచ్చింది. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా లక్ష మంది లబ్ధిదారులకు రూ.1,500 కోట్ల మేర రాయితీ ఇవ్వనున్నట్లు ముఖ్యమంత్రి చంద్రశేఖర్‌రావు ప్రకటించడంతో ఆశావహుల్లో ఉత్సాహం రెట్టింపయ్యింది. బీసీ కార్పొరేషన్, 11 బీసీ ఫెడరేషన్లకు కలిపి 5.75 లక్షల మంది ఆన్‌లైన్‌ పద్ధతిలో దరఖాస్తులు సమర్పించారు. వాటిని పరిశీలించి అర్హులను గుర్తించాలని బీసీ సంక్షేమ శాఖ సూచనలు చేయడంతో దళారీల కొత్త దందాకు తెరలేచింది. రాయితీ రుణాల కోసం వచ్చిన దరఖాస్తులను గ్రామాల వారీగా విభజించడంతో, గ్రామ స్థాయిలో సభలు నిర్వహించి దరఖాస్తుదారుల ప్రాథమిక జాబితాలు తయా రు చేస్తున్నారు. ఈక్రమంలో వారి పత్రాలను పరిశీలిస్తున్నారు. దీన్ని అదనుగా చేసుకున్న కొందరు వసూళ్లకు పాల్పడుతున్నారు. రాయితీ రుణం ఇప్పిస్తామని చెబుతూ అందినకాడికి దండుకుంటున్నారు. అక్రమార్కులకు ప్రజాప్రతినిధులు సైతం అండగా ఉన్నారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ఈ వసూళ్లపై తాజాగా బీసీ కార్పొరేషన్‌కు ఫిర్యాదులు వెల్లువెత్తుతున్నా యి. రంగారెడ్డి, నల్లగొండ, మేడ్చల్‌ జిల్లాలకు చెందిన పలువురు ఇటీవల సంక్షేమాధికా రులకు ఫిర్యాదు చేయడంతో వసూళ్ల పర్వం వెలుగులోకి వచ్చింది. దీంతో అధికారులు క్షేత్రస్థాయిలో పరిస్థితిని ఆరా తీస్తున్నారు.  లక్ష్యాలు నిర్దేశించకముందే...  బీసీ కార్పొరేషన్, ఫెడరేషన్ల నుంచి రాయితీ రుణాల కోసం దరఖాస్తులు స్వీకరించినా.. వాటిని ఇప్పుడే ఆమోదించే పరిస్థితి లేదు. ఎందుకంటే 2018–19 వార్షిక ప్రణాళికకు ఇంకా ఆమోదం లభించలేదు. బీసీ కార్పొరేషన్‌ రూపొందించిన ప్రణాళికలో ఏమేరకు ఆమో దం వస్తుందనే అంశంపై స్పష్టత లేకపోవడంతో అధికారులు దరఖాస్తుల స్వీకరణతోనే సరిపెట్టారు. ప్రణాళిక ఆమోదం తర్వాత నిర్దేశించిన లక్ష్యాన్ని జిల్లాల వారీగా విభజిస్తారు. మం డలాలు, గ్రామాలు, మున్సిపాలిటీల వారీగా విభజించిన తర్వాత లబ్ధిదారుల సంఖ్యను ఖరారు చేస్తారు. వార్షిక ప్రణాళికకు ఇప్పటికిప్పుడు ఆమోదం వచ్చినా.. విభజన ప్రక్రియకు మరో నెల సమయం పడుతుంది. ఇంత తతంగం ఉండగా... గ్రామాల్లో అర్హులను ఎంపిక చేస్తున్నట్లు చెప్పుకోవడంపై తీవ్ర ఆరోపణలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. అర్హుల ఎంపికలో వసూళ్లు చేస్తున్నట్లు ఫిర్యాదులు వస్తుండగా, కొన్ని చోట్ల ఏకపక్షంగా జరుగుతున్నట్లు అధికారుల దృష్టికి ఫిర్యాదులు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. దరఖాస్తుల పరిశీలన తర్వాత గ్రామ సర్పంచులు, మున్సిపల్‌ చైర్మన్లు రాయితీ రుణాలకు పేర్లను ప్రతిపాదిస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో ఎంపి క ఏకపక్షంగా సాగుతోంది. ఎన్నికలు సమీపిస్తున్న తరుణంలో పలువురు సర్పంచులు, చైర్మన్‌లు తమ సామాజిక వర్గానికి చెందిన వారికి ప్రాధాన్యత ఇస్తున్నారంటూ దరఖాస్తుదారులు మండిపడుతున్నారు. రంగారెడ్డి జిల్లాలో పన్నెండు మంది సర్పంచులపై జిల్లా సంక్షేమాధికారికి ఫిర్యాదు చేసినట్లు సమాచారం, అదేవిధంగా కరీంనగర్, మహబూబ్‌నగర్‌లోనూ దరఖాస్తుల పరిశీలన ఏకపక్షంగా సాగిందం టూ ఆర్జీదారులు అధికారులకు మొరపెట్టు కుంటున్నారు. కొన్నిచోట్ల సమాచారం ఇవ్వకుండానే గ్రామసభలు ముగించేశారనే విమర్శలు వస్తున్నాయి. దీంతో జిల్లాల వారీగా లక్ష్యాలు నిర్దేశించిన తర్వాత మరోమారు పరిశీలన చేపట్టాలని అధికారులు యోచిస్తున్నారు.


  సాక్షి, అమరావతి: గ్రామ సర్పంచ్, ఎంపీటీసీ, జెడ్పీటీసీ, ఎంపీపీ, జెడ్పీ చైర్మన్‌ పదవులకు ఇకమీదట పోటీ చేయాలనుకునేవారు కనీసం టెన్త్‌ పాసవ్వాల్సిందే. ఈ మేరకు  కొత్త నిబంధన రానుంది.  గ్రామసర్పంచులకు  చెక్‌పవర్‌ ఉండడం,  సర్పంచ్‌తోపాటు ఎంపీటీసీ, జెడ్పీటీసీ, ఎంపీపీ, జిల్లాపరిషత్‌ చైర్మన్‌ పదవులకు మహిళలు, ఎస్టీ, ఎస్సీ, బీసీ వర్గాలు గెలిచిన పలుచోట్ల.. వారి స్థానంలో వేరొకరు పెత్తనం చెలాయించడం వంటి కారణాలతో ‘స్థానిక’ ప్రజాప్రతినిధులకు కనీస విద్యార్హత నిబంధన అమలుకు కేంద్రం ప్రతిపాదించింది.
 
 హర్యానా తదితర కొన్ని రాష్ట్రాల్లో కనీస విద్యార్హత  ఉండడం వల్ల.. స్థానిక పాలన  మెరుగ్గా ఉందని అధ్యయనం చేసిన లోక్‌సభ అంచనాల కమిటీ.. దేశవ్యాప్తంగా కనీస విద్యార్హత ఉండాలని ప్రతిపాదిస్తూ కేంద్రానికి నివేదిక అందజేసింది. దీనిపై కేంద్రం  లేఖ రాసింది.దీని పట్ల సానుకూలత వ్యక్తం చేసిన చంద్రబాబు సర్కారు  పంచాయతీరాజ్‌ కమిషనర్‌ నుంచి నివేదిక కోరింది. ఆ నివేదిక అమల్లోకి వస్తే వచ్చే ఏడాది ఆగస్టు తర్వాత ఎప్పుడైనా జరిగే పంచాయతీ ఎన్నికల్లోనే ఈ నిబంధన అమలుకు రానుంది.