రన్నింగ్‌ రేస్‌ ట్రాక్‌ సిద్ధంగా ఉంది. పోటీదారులందరూ పరుగుకు సిద్ధంగా ఉన్నారు. విజిల్‌ వినిపించగానే వింటి నుంచి వదిలిన బాణంలా దూసుకుపోవాలని ఉవ్విళ్లూరుతున్నారు. అందరికంటే ముందు లక్ష్యాన్ని చేరాలనే కసి వారందరిలో సమానంగా ఉంది. ఉన్నట్లుండి... ఎక్కడి నుంచి వచ్చిందో తెలియదు, ఎలా వచ్చిందో తెలియదు... ఉరకడానికి సిద్ధంగా ఉన్న ఓ అథ్లెట్‌ కాలికి ఓ బంధనం చుట్టుకుంది. అయినా పట్టించుకోకుండా పరుగు మొదలు పెట్టినప్పటికీ కాలు తేలికగా నేలను తాకడం లేదు. బరువుగా కదులుతోంది. మనసులో అలజడి. మెదడు నిండా ప్రశ్నలు... ఆందోళన పెరిగిపోతోంది. పోటీ నుంచి తప్పుకోవడమా లేక పోటీదారుల జాబితాలో ఆఖరున నిలబడడమా? ఎటూ తేల్చుకోలేని నిస్సహాయత. ఇదీ ఉద్యోగం చేస్తున్న సగటు మహిళ పరిస్థితి.     ఎల్‌కేజీ నుంచి గ్రాడ్యుయేషన్, పోస్ట్‌ గ్రాడ్యుయేషన్‌ వరకు అబ్బాయిలతో సమానంగా దీటుగా తన ఉనికిని నిలబెట్టుకుంటున్న మహిళ... తల్లి కావడం కోసం కెరీర్‌లో రాజీ పడక తప్పని పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటోంది. ఆ తర్వాత తిరిగి ఉద్యోగంలో చేరడం ప్రైవేట్‌ రంగంలో అంత సులువుగా ఏమీ జరగడం లేదు. ఆ విరామాన్ని విజయవంతంగా పూర్తి చేసుకుని బిడ్డ పెరిగిన తర్వాత తిరిగి ఉద్యోగంలో చేరిన మహిళలకు కూడా తమ ఉద్యోగం నిత్యపోరాటం దినదినగండంగానే ఉంటోంది. ఇంట్లో ఏ అవసరం వచ్చినా అందరి కళ్లూ ‘ఆమె ఉద్యోగం’ వైపే మళ్లుతాయి. ‘ఉద్యోగం మానేయచ్చు కదా’ ఉచిత సలహాల పర్వం మొదలవుతుంది.   ఏది మంచి పరిష్కారం? రజని ఓ పెద్ద ప్రైవేట్‌ స్కూల్‌లో టీచర్‌. భర్త కూడా ఉద్యోగి. ఇద్దరు పిల్లలు. ఇద్దరూ కాలేజ్‌కొచ్చారు. అత్తగారికి వయసు రీత్యా అనారోగ్య సమస్యలు మొదలయ్యాయి. హాస్పిటల్‌లో చేర్చి మంచి ట్రీట్‌మెంట్‌ ఇప్పించి ఇంటికి తీసుకువచ్చారు. పరామర్శకు వచ్చిన బంధువులందరిదీ ఒకటే సలహా. ఇంట్లో అందరూ ఉద్యోగాలకు, చదువులకు వెళ్లి పోతే ఎలాగ! ఆమెకు తోడుగా ఒకరు ఇంట్లో ఉంటే మంచిది కదా! మంచిదే... ఆ ఒకరు ఎవరు? అందరి తీర్పూ ‘ఆమె ఉద్యోగం’ మీదనే. ‘ఉదయం నేను అన్నీ అమర్చి వెళ్తాను. అత్తమ్మను రోజంతా చూసుకోవడానికి ఒక డొమెస్టిక్‌ అసిస్టెంట్‌ లేదా నర్సును పెట్టుకుంటాను. నేను ఉద్యోగం మానడం కంటే మరొకరికి ఉద్యోగం కల్పించడం మంచి పరిష్కారమేమో కదా... ఆలోచించండి’ అని చెప్పి చూసింది రజని. ఆ పరిష్కారం ఎవరికీ నచ్చడం లేదు. ఎవరి ముఖంలోనూ ప్రసన్నత లేదు. మారు మాట్లాడకుండా ఉద్యోగం మానేసింది రజని. నాలుగు నెలలకు అత్తగారు పూర్తిగా కోలుకున్నారు. ఇప్పుడు ఉద్యోగానికి వెళ్దామంటే స్కూల్లో తన ఉద్యోగం తన కోసం ఎదురు చూస్తూ ఉండదు. అప్పటికీ ఏ క్లాస్‌ ఇస్తే ఆ క్లాసు చెప్పడానికి సిద్ధమై వెళ్లింది. ‘అకడమిక్‌ ఇయర్‌ మధ్యలో అలా మానేశారు. పిల్లలకు సిలబస్‌ పూర్తి కావాలి కదా వేరే టీచర్‌ని అపాయింట్‌ చేశాం. ఎవరైనా మానేసినప్పుడు ‘అవసరమైతే’ తెలియచేస్తాం’ అన్నారు ప్రిన్సిపల్‌... ఇక మీరు వెళ్లవచ్చు అనే అర్థాన్ని ధ్వనింపచేస్తూ. ‘ఆ అవసరం’ రాకపోవచ్చనే భావం కూడా అవగతమైంది రజనికి. ప్రసూతి విరామాన్ని స్వీకరించడానికి, ఆ మేరకు కెరీర్‌లో వెనుకబాటును స్వాగతించడానికి మాతృత్వం ఎప్పుడూ సిద్ధంగానే ఉంటుంది. కోడలి బాధ్యతలను నిర్వర్తిస్తూ ఉద్యోగంలో కొనసాగడానికి, మల్టీటాస్కింగ్‌కి కూడా తాను సిద్ధమే. కానీ ఈ నిర్ణయం ఒప్పనే వాళ్లేరి?   రజనిలాగ ఎందరో! ఇది ఒక్క రజని సమస్య మాత్రమే కాదు. సాఫ్ట్‌వేర్, ఇతర కార్పొరేట్‌ రంగాలలో మహిళలకు కూడా దాదాపుగా ఇలాంటి ఇబ్బందులే ఎదురవుతున్నాయి. కుటుంబ కారణాలరీత్యా ఉద్యోగం మానేసిన వాళ్లు తిరిగి ఉద్యోగాన్ని సంపాదించుకోవడం చిన్న సవాల్‌ కాదు. అన్ని రకాల అడ్డంకులనూ ఎదుర్కొని కేవలం 27 శాతం మహిళలు మాత్రమే తిరిగి ఉద్యోగినులవుతున్నారు. వారిలో పదహారు శాతం మాత్రమే కొత్త ఉద్యోగాన్ని తన సమర్థతకు దీటుగా సంపాదించుకోగలుగుతున్నారు. మిగిలిన వాళ్లు దొరికిన ఉద్యోగంతో సరిపెట్టుకోవాల్సిన పరిస్థితి. ఇది ఒక కోణం మాత్రమే. నాణేనికి మరో వైపు పరిశీలిస్తే అంతులేని ఆందోళన కలుగుతోంది. కుటుంబ అవసరాల కారణంగా ఉద్యోగం మానేసినప్పటికీ ఆ తర్వాత ఇంట్లో కనీసంగా మనిషిగా కూడా చూడడం లేదనే ఆవేదనతో కన్నీళ్లను దిగమింగుకుంటున్నారు. చివరికి వైవాహిక బంధాన్ని వదులుకోవడానికి సిద్ధమవుతున్నారని చెప్పారు న్యాయవాది పార్వతి.   చేజార్చుకుంటే కష్టమే! ‘‘నా క్లయింట్‌ ఒకావిడ ఉన్నత చదువులు చదివింది. భార్యాభర్తలు యూఎస్‌లో ఉద్యోగం చేస్తున్నారు. ఆమెను ఉద్యోగం మానేయమని భర్త నుంచి ఒత్తిడి మొదలైంది. ‘అతడి తల్లిదండ్రులు ఆరు నెలల పాటు యూఎస్‌లో ఉండడానికి వస్తున్నారు. వాళ్లను సౌకర్యంగా చూసుకోవడం కోసం భార్యను ఉద్యోగం మానేయమని’ అతడి డిమాండ్‌. ‘అంత చదివి ఉద్యోగంలో కీలక స్థాయికి చేరిన దశలో ఉద్యోగం మానేస్తే తిరిగి ఇలాంటి ఉద్యోగం తెచ్చుకోవడం సాధ్యం కాద’నేది ఆమె వాదన. ఒకవేళ ఆమె భర్త ఒత్తిడికి తలొగ్గి ఉద్యోగం మానేస్తే... ఆరు నెలల తర్వాత ఆమె తిరిగి వెళ్లేసరికి ఆమె ఉద్యోగం ఆమె కోసం ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ ఉండదు. సంస్థలు కూడా ఆమెకిచ్చే జీతంతో ఇద్దరు జూనియర్‌లను చేర్చుకోవచ్చని లెక్కలు వేసుకుంటాయి. మహిళలు మగవాళ్లతో సమానంగా చదువుతున్నారు, ఉద్యోగం తెచ్చుకుంటున్నారు. అయితే ఆ ఉద్యోగాన్ని కొనసాగించడంలో మాత్రం మన భారతీయ సమాజంలో ఆమెకు అడుగడుగునా అవాంతరాలే ఎదురవుతున్నాయని చెప్పడానికి ఎటువంటి సందేహమూ అక్కర్లేదు. ఫ్యామిలీ కౌన్సిలర్‌లు, లాయర్‌లను సంప్రదిస్తున్న మహిళలే అందుకు ఉదాహరణ’’ అంటారామె.   ‘ఆమెను ఉద్యోగం చేయనిస్తున్నాం కదా’ అని తమ విశాలత్వాన్ని చాటుకునే భర్తలకు కొదవలేదు. అలాగే తాము ఎప్పుడు మానేయమంటే అప్పుడు మానేయడమే ఆమె ముందున్న ఆప్షన్‌ అనే ధోరణికి కూడా కొదవలేదు. చివరికి ‘ఆమె ఉద్యోగం’ ఆమెది కాకుండా పోతోంది.   చట్టం అందరికీ ఒక్కటే! కానీ... మెటర్నిటీ బెనిఫిట్‌ యాక్ట్‌ 1961లో వచ్చింది. అప్పుడు పన్నెండు వారాల వేతనంతో కూడిన సెలవు ఉండేది. తర్వాత 26 వారాలకు పొడిగించింది ప్రభుత్వం. అయితే ఇవన్నీ ప్రభుత్వ ఉద్యోగినులకు మాత్రమే అమలవుతున్నాయి. ప్రైవేట్‌ రంగంలో ఎక్కువ కంపెనీలు ఈ చట్టం పరిధిలోకి రానివే ఉంటున్నాయి. ప్రైవేట్‌ సెక్టార్‌లో యాభై మంది ఉద్యోగులున్న సంస్థ మాత్రమే ఈ చట్టం పరిధిలోకి వస్తుంది. దాంతో అనేక చిన్న చిన్న కంపెనీలు ఈ చట్టం పరిధిలోకి రావడం లేదు. ఈ పరిస్థితి ఆ కంపెనీల్లో పని చేసే మహిళలకు పెద్ద సమస్యగా మారుతోంది. డెలివరీ తర్వాత, కుటుంబ కారణాల రీత్యా ఉద్యోగంలో విరామం తీసుకున్న వాళ్లు ఆ తర్వాత కొత్త ఉద్యోగం వెతుక్కోవాల్సి వస్తోంది.   – పార్వతి, న్యాయవాది – వాకా మంజులారెడ్డి

న్యూఢిల్లీ: మహాత్మాగాంధీ తర్వాత భారత సమాజం, ప్రజల అంతరంగం లోతుగా తెలిసిన ఏకైక నేత ప్రధాని మోదీయేనని రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్‌ పొగడ్తల వర్షం కురిపించారు. సవాళ్లను ఆయన ఎలా అధిగమించారో చూస్తే సమాజంపై ఆయనకు ఎంతటి అవగాహన ఉందో తెలుస్తుందని చెప్పారు. ప్రభుత్వాధినేతగా నరేంద్రమోదీ రెండు దశాబ్దాల పాలన అంశంపై జరిగిన జాతీయ కాన్ఫరెన్స్‌లో ఆయన శుక్రవారం మాట్లాడారు. మేనేజ్‌మెంట్‌ కాలేజీల్లో విద్యార్థులకు ‘సమర్థ నాయకత్వం, సమర్థవ పాలన‘ అంశంపై రెండు దశాబ్దాల మోదీ రాజకీయ ప్రస్థానాన్ని పాఠ్యాంశంగా చేయాలన్నారు. 20 ఏళ్ల పాలనాకాలంలో ఆయనపై ఎటువంటి అవినీతి మరక పడలేదన్నారు. ప్రధాని మోదీని 24 క్యారెట్ల బంగారం అంటూ ఆకాశానికి ఎత్తేశారు.  100 ఏళ్ల క్రితం గాంధీజీ స్వదేశీ ఉద్యమాన్ని ప్రారంభించగా, ప్రస్తుతం ప్రధాని మోదీ స్వదేశీ 4.0కు కొత్త నిర్వచనం చెప్పారన్నారు.  2001–2014 సంవత్సరాల్లో మోదీ గుజరాత్‌ సీఎంగా, 2014 నుంచి దేశ ప్రధానిగా కొనసాగుతున్నారు.


 బాల్యం.. ఓ మధుర జ్ఞాపకం. అలాంటి బాల్యం కాస్తా ఇప్పుడు మసకబారిపోతోంది. కక్షలు, కార్పణ్యాలు, కుట్రలు, కుతంత్రాలు.. ఇలా అనేక అవలక్షణాలు బాల్యానికి కూడా అంటుకుంటున్నాయి. ఫ్యాక్షన్ గొడవలలో కూడా చిన్న పిల్లలను చూపించడం, వాళ్లతో తొడలు కొట్టించడం లాంటివి సినిమాల్లో ఇటీవలి కాలంలో ఎక్కువగా కనిపిస్తున్నాయి. పిల్లలతో కూడా ప్రేమకథలు నడిపించడం, పిల్లల పాత్రలతో వాళ్ల వయసుకు మించిన డైలాగులు చెప్పించడం లాంటివి సమాజంపై తమ వంతు ప్రభావం చూపిస్తున్నాయి.
 
 'రెచ్చగొట్టడం ఎలా ఉండాలంటే, ఇలాంటి దానికి కూడా రెచ్చిపోతారా అని చిన్న పిల్లలం మాకు కూడా అర్థం కానంతగా ఉండాలి' అని ఓ చిన్న పిల్లాడి పాత్రతో హీరోయిన్కు చెప్పించిన సీన్లు కొన్నిసినిమాల్లో ఇటీవలి కాలంలోనే కనిపించాయి. ఇలాంటివి పిల్లల మీద దుష్ప్రభావాలు చూపించకుండా ఎలా ఉంటాయో ఆ రచయితలు, దర్శకులే ఆలోచించాలి.
 
 వరంగల్ జిల్లా నెక్కొండ ప్రాంతంలో ఎనిమిదేళ్ల బాలికపై ముగ్గరు మైనర్ బాలురు అత్యాచారానికి పాల్పడిన ఘటనకు ఇలాంటి సంఘటనలే నేపథ్యం అని చెప్పుకోక తప్పదు. రెండు కుటుంబాల మధ్య తగాదాలు ఉండటంతో ఒక కుటుంబానికి చెందిన పిల్లలు, మరో కుటుంబం వారి పరువు తీయాలని పథకం వేశారు. ఆ కుటుంబంలోని అమ్మాయితో స్నేహం నటించి, ఆమెను మభ్యపెట్టి, స్నేహితులతో కలిసి సామూహిక అత్యాచారానికి పాల్పడటమే కాదు.. ఆ అత్యాచారం దృశ్యాలను సెల్ఫోన్లో వీడియో తీసి, దాన్ని ఎంఎంఎస్ రూపంలో స్నేహితులకు కూడా పంపారు!! ఇంకా మైనారిటీ కూడా తీరని పిల్లలకు ఇంత ఘోరమైన ఆలోచనలు ఎక్కడినుంచి వస్తున్నాయి?
 
 పిల్లల మనసు చాలా లేతగా ఉంటుందని, మనం వాళ్లకు చూపించే దృశ్యాల ప్రభావం వాటిమీద చాలా వెంటనే పడుతుందని పిల్లల మానసిక వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. భోజనం పెట్టడానికి టీవీలు చూపించడం, పదే పదే సినిమాలకు తీసుకెళ్లడం లేదా ఇళ్లలోనే సినిమాలు చూపించడం వల్ల వాళ్లలో హింసాత్మక ప్రవృత్తి పెరుగుతోందని అజయ్ కూచిభట్ల అనే ప్రవాస భారతీయ మానసిక వైద్య నిపుణుడు వివరించారు. ''గతంలో అయితే నాయనమ్మలు, అమ్మమ్మలు నీతి కథలు చెబుతూ ఎంతోకొంత మేర పిల్లలకు సానుకూల దృక్పథం ఏర్పడేందుకు తోడ్పడేవారు గానీ, ఇప్పుడు ఉమ్మడి కుటుంబ వ్యవస్థ దూరమైపోయి చిన్న కుటుంబాలు ఉంటుండటంతో అలాంటి నీతిబోధలు అందట్లేదు. ఇది పిల్లల ప్రవర్తనా తీరుమీద కూడా తీవ్ర దుష్ప్రభావం చూపిస్తోంది'' అని ఆయన చెప్పారు.