న్యూఢిల్లీ: దేశంలో కరోనా వ్యాప్తిని అరికట్టే లక్ష్యంతో కేంద్రం లాక్‌డౌన్‌ విధించిన సమయంలో మార్చి 25 నుంచి మే 16వ తేదీ వరకు 2 వేల రోడ్డు ప్రమాదాలు చోటుచేసుకోగా 368 మంది మృతి చెందినట్లు తేలింది. దేశంలో రోడ్డు ప్రమాదాలను నివారించేందుకు కృషి చేస్తున్న సేవ్‌లైఫ్‌ ఫౌండేషన్‌ సంస్థ ఇందుకు సంబంధించిన గణాంకాలను విడుదల చేసింది. మొత్తం 368 మంది మృతుల్లో సొంతూళ్లకు వెళ్తున్న వలస కార్మికులు 139 మంది కాగా, అత్యవసర సేవల సిబ్బంది 27 మంది, ఇతరులు 202 మంది అని వెల్లడించింది. ‘368 మంది మృతుల్లో ఒక్క యూపీలోనే 100 మంది ఉన్నారు. తర్వాతి స్థానాల్లో మధ్యప్రదేశ్‌(30), తెలంగాణ (22), మహారాష్ట్ర(19), పంజాబ్‌(17) ఉన్నాయి. ఈ ప్రమాదాలన్నిటికీ అతి వేగమే కారణమని సేవ్‌ లైఫ్‌ ఫౌండేషన్‌ సీఈవో పీయూష్‌ తివారీ తెలిపారు. లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా రోడ్లపై ట్రాఫిక్‌ చాలా తక్కువగా ఉండటం.. చేతిలో చిల్లిగవ్వ లేని పరిస్థితుల్లో స్వస్థలాలకు వెళ్లాలన్న ఆత్రుత వంటి కారణాలతో వాహనాలను వేగంగా నడుపుతున్నారు. దీంతోపాటు చాలా వరకు ప్రమాదాలు రాత్రి వేళల్లో, వలస జీవులు నడిచి వెళ్తుండగా లేదా నిద్రిస్తుండగా జరిగినవే’అని తెలిపారు. దేశంలో ఏటా సంభవించే 5 లక్షలకుపైగా రోడ్డు ప్రమాదాల్లో 1.50 లక్షల మంది ప్రాణాలు కోల్పోతున్నట్లు అంచనా.

దేశ వ్యాప్తంగా రోడ్డు ప్రమాదాల్లో ఏటా లక్ష మంది ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు. డ్రైవింగ్‌ లైసెన్స్‌ లేకుండా వాహనం నడపటం, రోడ్డు నిబంధనలు, డ్రైవింగ్‌ నియమాలు తెలియకపోవడం వల్లే ఈ ప్రమాదాలు జరుగుతున్నాయని అందరూ భావిస్తుంటారు. అయితే, గతేడాది (2017) జరిగిన రోడ్డు ప్రమాదాల్లో 80 శాతం ప్రమాదాలకు కారకులు డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు ఉన్న వారేనని తాజా అధ్యయనంలో తేలింది. రోడ్డు ప్రమాదాల నివారణకు ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు తీసుకుంటోంది. 2019 నుంచి దేశ వ్యాప్తంగా ఒకే విధమైన డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సులు జారీ చేసేందుకు కేంద్రం సన్నాహాలు చేస్తోంది. అయితే,  డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు నిబంధనలను కచ్చితంగా పాటించడం, ఆర్టీఏ కార్యాలయాల్లో దళారుల వ్యవస్థను నిర్మూలించడం జరగకపోతే ఎన్ని చర్యలు తీసుకున్నా ఉపయోగం ఉండదని సేవ్‌లైవ్‌ ఫౌండేషన్‌ సీఈవో పీయూష్‌ తివారి హెచ్చరించారు. చట్టంలో ఉన్న లొసుగుల ఆధారంగా అనర్హులు కూడా డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సులు ‘కొనేస్తున్నార’ని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. తాజా సర్వే ప్రకారం... 2017లో జరిగిన రోడ్డు ప్రమాదాల్లో 80శాతం ప్రమాదాలకు డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు ఉన్న వారే కారణం. దేశంలో డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు పొందిన వారిలో 59శాతం మంది ఒక్క పరీక్షకు కూడా హాజరు కాలేదు. దేశంలో 25 శాతం మందికి ఒకటి కంటే ఎక్కువ డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సులు ఉన్నాయి. డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు ఉన్న వారిలో రోడ్డు నిబంధనలు తెలిసిన వారు 12 శాతం కంటే తక్కువే. చాలామంది ఎలాంటి పరీక్షలకు హాజరు కాకుండానే దళారులకు 3,4 వేలు చెల్లించి డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు పొందుతున్నారనీ, అలాంటి వారి చేతిలో వాహనం పిచ్చివాడి చేతిలో రాయిలా మారుతుందని పీయూష్‌ ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు నిబంధనలను కచ్చితంగా అమలు పరచాలని ఇందుకోసం పాస్‌పోర్టు సేవా కేంద్రాల తరహాలో లైసెన్స్‌ సేవా కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయాలని ఆయన సూచించారు. కొన్ని రాష్ట్రాల్లో వాహనాల ఫిట్‌నెస్‌ను పరీక్షించడానికి ఆటోమేటిక్‌ యంత్రాలు ఏర్పాటు చేస్తున్నారని, డ్రైవింగ్‌ లైసెన్సు పరీక్షలకు కూడా ఇలాంటి యంత్రాలను ఏర్పాటు చేస్తే లోపాలకు ఆస్కారం ఉండదని ఆయన అన్నారు.


 న్యూఢిల్లీ: భారతదేశంలో డ్రైవింగ్‌ లైసెన్స్‌ తెచ్చుకోవడం చాలా సులభం. దేశంలో ప్రతి 10మందిలో ఆరుగురు డ్రైవింగ్‌ పరీక్ష ఎదుర్కోకుండానే డ్రైవింగ్‌ లైసెన్స్‌ పొందుతున్నారు. దేశంలో మెట్రో నగరాలతోపాటు, అత్యధిక వాహన రద్దీ ఉన్న నగరాల్లో ఈ సంఖ్య మరీ ఎక్కువగా ఉందని ఓ సర్వే సంస్థ తెలిపింది. దేశంలో ఆగ్రాలో కేవలం 12శాతం మంది  మాత్రమే నిజాయితీగా లైసెన్స్‌ను తీసుకుంటున్నారు. మిగతా 88శాతం అక్రమంగా లంచాల ద్వారా పొందుతున్నారు. జైపూర్‌లో 72శాతం, గౌహతిలో 64శాతం, ఢిల్లీలో 54శాతం, ముంబై నగరంలో 50 శాతం మంది. ఇలా అక్రమంగా లైసెన్స్‌ పొందుతున్నారు. సేవ్‌ లైఫ్‌ ఫౌండేషన్‌ నిర్వహించిన సర్వేలో సంచలన విషయాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి.
 
 దేశంలో మెత్తం 997 రీజనల్‌ ట్రాన్సపోర్ట్‌ కార్యాలయాలు ఉన్నాయి. ప్రతి ఏడాది సుమారు 1.15 కోట్ల రెన్యువల్‌, కొత్త డ్రైవింగ్‌ లైసెన్స్‌లు జారీ చేస్తున్నాయి. ప్రతి కార్యాలయంలో ప్రతిరోజు సుమారు 40 నుంచి 130 వరకూ మంజూరు చేస్తున్నాయని సర్వేలో తేలింది. ఆర్టీఎ కార్యాలయాలు అన్నీ అవినీతితో నిండిపోయాయని వెల్లడించింది. సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాల మేరకు ఒక అధికారి రోజుకు 15 నుంచి 20 మాత్రమే జారీ చేయాలి. కానీ 130-150 లైసెన్స్‌లను జారీ చేస్తున్నారు. దీంతో నైపుణ్యంలేని డ్రైవర్లు రోడ్లపైకి వచ్చి ప్రమాదాలకు కారకులు అవుతున్నారు. దేశంలో 80శాతం మంది రోడ్డు సురక్షితం కాదని, 82 శాతం మంది పాదాచారులు రోడ్డు దాటడం పట్ల అభద్రతా భావంతో ఉన్నారు.


 సాధారణంగా మనం మనవాళ్లకి జరగకూడనిది ఏదైనా జరిగితే బాధ పడతాం. అలా ఎవరికీ జరగకూడదని కోరుకుంటాం. కానీ అలాంటి ప్రమాదం వారికి జరగకుండా చూసేందుకు ప్రయత్నించం. అందుకు ఏదైనా చేద్దామని ఆలోచించం. కానీ పీయూష్ తివారీ ఆలోచించాడు. తనకు, తన కుటుంబానికి కలిగిన బాధ మరెవరికీ కలగకూడదను కున్నాడు. అతడి ఆలోచన ఎంతోమంది జీవితాలను నిలబెట్టింది. ఎందరికో ప్రాణదానం చేసింది. ఎన్నో కుటుంబాల్లో వెలుగు నింపింది.
  
 అది 2007. న్యూఢిల్లీ.
 
 పీయూష్ తివారీకి అతడి బంధువుల ఇంటి నుంచి ఫోన్ వచ్చింది. వాళ్లు చెప్పింది వినగానే చేస్తున్న పని వదిలి వాళ్లింటికి పరుగెత్తాడు పీయూష్. పదిహేడేళ్ల తన కజిన్ శివమ్ బాజ్‌పేయ్ మృతదేహం చూసి విస్తుపోయాడు. చిన్నవాడు. చురుకైనవాడు. ప్రమాదంలో చనిపోయాడని తెలిసి బాధపడ్డాడు.
  
 అయితే ఆ కథ అక్కడితో ముగిసిపోలేదు. శివమ్ మరణం గురించి పీయూష్‌కి కొన్ని నిజాలు తెలిశాయి. శివమ్ ఘటనా స్థలంలోనే చనిపోలేదు. త్వరగా ఆసుపత్రికి తీసుకెళ్లకపోవడం వల్ల మరణించాడు. దారిని పోయేవాళ్లెవరూ అతడిని హాస్పిటల్‌కి తీసుకెళ్లలేదు. దాదాపు నలభై అయిదు నిమిషాల తర్వాత ఓ వ్యక్తి అంబులెన్‌‌సకి ఫోన్ చేస్తే, వాళ్లు వచ్చి ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్లారు. కానీ అప్పటికే జరగరాని ఘోరం జరిగిపోయింది.
  
 ఇది తెలియగానే ఎంతో ఆవేదన చెందాడు పీయూష్. వెంటనే రోడ్డు ప్రమాదాల గురించి వాకబు చేశాడు. ఆ క్రమంలో అతడికి కొన్ని షాకింగ్ విషయాలు తెలిశాయి. మన దేశంలో జరిగే రోడ్డుప్రమాదాల్లో సగానికి పైగా మానవ తప్పిదాల వల్లే జరుగుతున్నాయి. దారుణం ఏమిటంటే... ప్రమాదం జరిగిన తరువాత వాళ్లని ఎవరూ పట్టించుకోక పోవడం వల్లే ఎక్కువమంది మరణిస్తున్నారు. లేనిపోని తలనొప్పి ఎందుకని ఎవరూ స్పందించడం లేదు. పోలీసులు, అంబులెన్సులు చేరుకునేటప్పటికి ప్రాణాలు గాల్లో కలిసిపోతున్నాయి. ఈ వాస్తవాలు పీయూష్ మనసును తొలిచేశాయి. ఈ పరిస్థితుల్ని మార్చాలంటే ఏం చేయాలా అని ఆలోచించాడు. ‘సేవ్ లైఫ్ ఫౌండేషన్’ ను స్థాపించాడు. రోడ్డు ప్రమాదాల బారిన పడినవాళ్లను రక్షించేందుకు నడుం కట్టాడు.
  
 మృత్యుద్వారాలను మూసెయ్యాలని...
 
 2008లో తన స్నేహితుడు క్రిషన్ మెహతాతో కలిసి న్యూఢిల్లీలో తన ఫౌండేషన్‌ను నెలకొల్పాడు పీయూష్ తివారీ. ప్రమాదాలకు గురైనవారిని కాపాడి సకాలంలో వైద్యాలయాలకు తరలించడం, ప్రమాదాలు జరిగినప్పుడు స్పందించాల్సిన తీరు గురించి ప్రజల్లో అవగాహనను పెంచడం వంటి లక్ష్యాలను పెట్టుకుని అడుగులు కదిపాడు. ఆసక్తి ఉన్నవారిని వాలంటీర్లుగా చేర్చుకున్నాడు.
  
 ప్రపంచ ఆరోగ్యసంస్థ అంచనాల ప్రకారం 2010 నాటికి సంవత్సరంలో రోడ్డు ప్రమాదాల కారణంగా మరణించేవారి సంఖ్య లక్షా అరవై వేలు. ఈ పరిస్థితి ఇలాగే కొనసాగితే... 2020 నాటికి ఈ సంఖ్య ఐదున్నర లక్షలకు చేరుతుంది. అయితే ప్రమాదాల నియంత్రణ అన్నది మన చేతుల్లో ఉండదు. ఎవరికి వారు జాగ్రత్తగా ఉండాలి.
 
 అందుకే ప్రమాదం జరిగిన తర్వాత చేయాల్సిన వాటి మీద ఎక్కువ దృష్టి పెట్టాడు. ప్రమాదానికి గురైనవారికి చికిత్స జరిగేలా చూడడంలో ఆలస్యం కారణంగా ఏ ఒక్కరి ప్రాణాలూ పోకూడదు అన్న ఆలోచనకు తగ్గట్టే ఏర్పాట్లు చేశాడు. రోడ్డు ప్రమాదం జరిగిందని తెలిస్తే చాలు, వాలంటీర్లు అక్కడకు క్షణాల్లో చేరిపోతారు. గాయపడినవారికి ప్రథమ చికిత్స చేసి, ఆపైన ఆసుపత్రికి తీసుకెళ్లి పోతారు. అలా దాదాపు పది రాష్ట్రాల్లో, ఎనిమిది వేల మంది వాలంటీర్లు... కొన్ని వేలమంది ప్రాణాలు కాపాడారు.
  
 అయితే ఈ విషయంలో పోలీసులకు కూడా ప్రమాదానంతర చర్యల మీద పూర్తి అవగాహన ఉండాలి. కాబట్టి పోలీసులకు ఆ విషయంలో తర్ఫీదు అవసరం అని భావించాడు పీయూష్. పోలీసు ఉన్నతాధికారులతో సంప్రదించి, తమ సంస్థలోని బోధనా విభాగం ద్వారా పోలీసులకు ఎమర్జెన్సీ కేర్ విషయంలో శిక్షణనివ్వడం మొదలుపెట్టాడు. అందుకోసం విదేశాల నుంచి నిపుణులను రప్పిస్తున్నాడు.
 
 ఇప్పటివరకూ తన ఫౌండేషన్ ద్వారా ఎన్నో ‘లైఫ్’లను ‘సేవ్’ చేసి, తన సంస్థ పేరును సార్థకం చేశాడు. ‘‘ఈ బాధ్యత నా ఒక్కడిదీ కాదు, ప్రమాదం బారిన పడినవారిని కాపాడేందుకు అందరూ ముందుకు రావాలి’’ అంటాడు పీయూష్. నిజమే... సాటి మనిషి ప్రాణం నిలబెట్టడానికి అందరూ తమవంతు సహాయం చేయాలి. అప్పుడు పీయూష్ లాంటివారి అవసరం ఉండదు. శివమ్‌లా ఎవరూ ప్రాణాలూ కోల్పోరు!
  
 - సమీర నేలపూడి
  
 ప్రపంచమంతా తెలిసింది!
 
 పోలీసులతో కలిసి పీయూష్ చేస్తోన్న సేవల్ని మనదేశంతో పాటు ప్రపంచమంతా గుర్తించింది. 2010లో ఆయనను ‘రోలెక్స్ అవార్‌‌డ ఫర్ ఎంటర్‌ప్రైజ్’ పురస్కారం వరించింది. 2011లో అమెరికాలోని కొలెరాడో యూనివర్శిటీ వారు వచ్చి ఫౌండేషన్ గురించి ఒక డాక్యుమెంటరీని రూపొందించారు. అదే ఏడు ‘ద వీక్’ పత్రిక తమ వార్షికోత్సవ సంచికలో ‘సేవ్ లైఫ్ ఫౌండేషన్’ సేవలను ప్రశంసిస్తూ ప్రత్యేక కథనాన్ని వెలువరించింది.