సాక్షి ప్రతినిధి, కర్నూలు: తుంగభద్ర నదిపై ఉన్న సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌ నుంచి ఏటా సగటున 200 టీఎంసీలకుపైగా నీరు కృష్ణాలో కలుస్తోంది. ఆ జలాలు వృథాగా సముద్రం పాలవుతున్నాయి. గతేడాది 341.99 టీఎంసీలకుపైగా నీరు దిగువకు వదిలారు. కళ్లెదుటే ఇంత నీరు వృథాగా పోతుంటే.. కర్నూలు, వైఎస్సార్‌ జిల్లాలను నీటి కష్టాలు వెంటాడుతున్నాయి. రాష్టంలో అన్ని ప్రాంతాల కంటే దుర్భిక్ష ప్రాంతం రాయలసీమ. సాగునీటి వనరులు అత్యల్పంగా ఉన్న ప్రాంతం. వర్షాధారంపై సాగు చేసే పంటలే అధికం. ప్రతి పదేళ్లలో ఎనిమిదేళ్లు ఈ ప్రాంతంలో కరువే ఉంటుంది. అరకొరగా ఉన్న సాగునీటి వనరులు కూడా మృగ్యమవుతున్నాయి. దీంతో ‘సీమ’లో వ్యవసాయం ప్రమాదంలో పడే పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. సాగు, తాగునీటికి తీవ్ర ఇబ్బంది పడుతున్నారు. ఈ క్రమంలో తుంగభద్ర నదిపై గుండ్రేవుల ప్రాజెక్టు నిర్మిస్తే కరువుతో అల్లాడిపోతున్న కర్నూలుతో పాటు వైఎస్సార్‌ జిల్లాకు మేలు జరుగుతుంది. వైఎస్‌ హయాంలో బీజం పడినా... కోడుమూరు నియోజకవర్గంలో సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌కు 15 కిలోమీటర్ల ఎగువన సీ.బెళగల్‌ మండలంలో గుండ్రేవుల, రంగాపురం పరిధిలో 20.15 టీఎంసీల నిల్వ సామర్థ్యంతో రిజర్వాయర్‌ నిర్మించాలని దివంగత సీఎం వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డికి అప్పటి ప్రజాప్రతినిధులు, ప్రజా సంఘాల నేతలు విన్నవించారు. దీంతో ఈ ప్రాజెక్టు సాధ్యాసాధ్యాలను పరిశీలించాలని వైఎస్‌ నీటిపారుదల శాఖ అధికారులను ఆదేశించారు. అనంతరం ఆయన మృతి చెందారు. కాగా.. 2011 ఏప్రిల్‌ 30న గుండ్రేవుల ప్రాజెక్టు డీపీఆర్‌ను అప్పటి ఈఈ సుబ్బరాయుడు ప్రభుత్వానికి నివేదించారు. కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి, ఆ తర్వాత చంద్రబాబు ప్రభుత్వాలు గుండ్రేవుల నిర్మాణాన్ని విస్మరించాయి. 2019 ఎన్నికల సమయంలో చంద్రబాబు ప్రభుత్వం హడావుడిగా 2019 ఫిబ్రవరి 21న జీవో154 జారీ చేసింది. గుండ్రేవుల ప్రాజెక్టుకు రూ. 2,890 కోట్ల నిధులతో చేపట్టేలా పరిపాలన అనుమతులు ఇస్తూ ఉత్తర్వులు ఇచ్చింది.ప్రాజెక్ట్‌ నిర్మాణం పూర్తయితే కర్నూలు జిల్లాలోని ఎమ్మిగనూరు, మంత్రాలయం, ఆదోని ప్రాంతాలతో పాటు పశ్చిమ ప్రాంతాల్లో పూర్తిగా సాగు, తాగునీటి సమస్య పరిష్కారమవుతుంది. కర్నూలు నగరపాలక సంస్థకు కూడా తాగునీటి కష్టాలు తీరుతాయి. అలాగే ప్రాజెక్టు బ్యాక్‌వాటర్‌ నుంచి లిప్ట్‌ ఇరిగేషన్‌ ద్వారా కర్నూలు పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గ పరిధిలోని ఆయకట్టుకు సాగునీరు అందించే అవకాశం కూడా ఉంది.ఇప్పటికే కొన్ని గ్రామాలకు పరిహారంవైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ఉండగా 2007లో తుంగభద్రకు వరదలు వచ్చాయి. అప్పట్లో తుంగభద్ర పరీవాహక గ్రామాలు మునిగిపోయాయి. అప్పట్లో వైఎస్‌ ప్రభుత్వం ఆర్‌ అండ్‌ ఆర్‌ ప్యాకేజీ కింద కొన్ని గ్రామాలకు పరిహారం కూడా చెల్లించింది. గ్రామాలు ఖాళీ చేసి సురక్షిత ప్రాంతాలకు తరలివెళ్లాలని సూచించింది. కాబట్టి ముంపు పరిహారం కూడా కొన్ని గ్రామాలకు మాత్రమే ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. ఈ అంశాలను బేరీజు వేస్తే ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి పూర్తిగా సానుకూల పరిస్థితులు ఉన్నట్టు స్పష్టమవుతోంది.గుండ్రేవుల నిర్మించకపోతే ‘ సీమ’కు ఇబ్బందే! తుంగభద్రలో నీటి లభ్యత ఎక్కువ. దీనిపై ఆధారపడే వైఎస్సార్, కర్నూలు జిల్లాల ఆయకట్టు ఆధారపడి ఉంది. భవిష్యత్‌లో కేసీ కెనాల్‌కు సమృద్ధిగా నీటిని అందించాలంటే గుండ్రేవుల ప్రాజెక్ట్‌ నిర్మించాలి. 2009లో అప్పటి ప్రభుత్వం డీపీఆర్‌కు రూ.53 లక్షలు మంజూరు చేసింది. ప్రభుత్వానికి డీపీఆర్‌ కూడా అందింది. రాష్ట్ర విభజన తర్వాత ఈ ప్రాజెక్టు ప్రతిపాదనను పక్కనపడేశారు. సుంకేసుల బ్యారేజీ 1.2 టీఎంసీల సామర్థ్యమే. దీంతో పెద్దగా ఉపయోగం లేదు. ఆ నీటిని కూడా తుమ్మిల ఎత్తిపోతల ద్వారా తెలంగాణ తోడేస్తోంది. విభజన తర్వాత ఆ ప్రాజెక్టు అంతరాష్ట్ర ప్రాజెక్టుగా మారింది. గుండ్రేవుల నిరి్మస్తే 20 టీఎంసీలకు పైగా నిల్వ చేసుకోవడంతో పాటు కర్నూలు పశి్చమ ప్రాంతం ఆయకట్టుతోపాటు వైఎస్సార్‌ జిల్లాకు మేలు జరుగుతుంది. – శ్రీనివాసరెడ్డి, రిటైర్డ్‌ డిప్యూటీ సూపరింటెండెంట్‌ ఇంజనీర్‌

కర్నూలు, గూడూరు:  సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌ అడుగంటి పోయింది. ఫలితంగా కర్నూలునగర ప్రజలతో పాటు తుంగభద్ర నదీతీరంలోని 30 గ్రామాల ప్రజలకు తాగునీటి ముప్పు ఏర్పడనుంది.  సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌ సామర్థ్యం  1.20 టీఎంసీలు. ఆదివారానికి 0. 28 టీఎంసీ నీటి నిలువ మాత్రమే ఉంది. ఈ నీరు మరో 15 రోజుల వరకు మాత్రమే సరి పోతుందని డ్యామ్‌ అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. సుంకేసుల పై ప్రాంతం నుంచి నీటి నిల్వ ఏ మాత్రం లేదని, అకాల వర్షాలు పడితే తప్ప రిజర్వాయర్‌కు నీటి చేరిక రాదని అధికారులు భావిస్తున్నారు.  ప్రత్యామ్నాయంపై దృష్టి సారించని అధికారులు.. సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌లో నీటి నిల్వలు రోజు రోజుకు తగ్గి పోతున్నప్పటికీ ప్రత్యామ్నాయ చర్యలపై అధికారులు దృష్టి సారించడం లేదు. హొస్పెట్‌లోని టీబీ డ్యామ్‌ అధికారులతో ఉన్నతాధి కారులు  మాట్లాడి తుంగభద్ర నదికి నీటిని విడిపించాలని ప్రజలు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. లీకేజీ నీరే గతి:   గూడూరు  పట్టణంలో తాగు నీటి ఎధ్దడి ఎక్కువగా ఉంది. పడమర బీసీ కాలనీ, పడఖాన వీధి, సంజావయ్య నగర్, తూర్పు బీసీ కాలనీ, దైవం కట్ట, తెలుగు వీధి, తదితర ప్రాంతాల్లో చుక్క నీరు దొరకడం లేదు.  పడమర బీసీ కా>లనీలో  పైప్‌లైన్‌ లీకేజీ నీటినే కాలనీ వాసులు తాగుతూ అనారోగ్యాల బారిన పడుతున్నారు. నంద్యాల నీటి పథకం గ్రామాలలో తీవ్ర నీటి ఎద్దడి సుంకేసుల కేంద్రంగా పనిచేస్తున్న నంద్యాల నీటి పథకం నుంచి  గూడూరు, కోడుమూరు, కర్నూలు, కల్లూరు మండలాల పరిధిలోని 30 గ్రామాలకు నీరు అందుతుంది. సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌ అడుగంటి పోతుండడంతో ఈ గ్రామాల ప్రజలు తాగునీరు అందడం లేదు.  ట్యాంకర్ల ద్వారా తాగునీటిని అందించాలని ప్రజలు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు.   కర్నూలుకు జీడీపీ నీరు ఇస్తున్నాం:సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌ నుంచి కర్నూలుకు ప్రతి రోజూ  104 క్యూసెక్కుల నీటిని అందిస్తున్నాం. అలాగే జీడీపీ నీరు కూడా 50 క్యూసెక్కులు అందిస్తున్నాం. తాగునీటి ఇభ్బందులు ఏర్పడకుండా చర్యలు తీసుకుంటున్నాం.  శ్రీనివాసరెడ్డి, జేఈ, సుంకేసుల


 నంద్యాలకు తప్పని తాగునీటి కష్టాలు
 
  నంద్యాల: సుంకేసుల రిజర్వాయర్ నుంచి నంద్యాలకు నీటి విడుదల నిలిచిపోయింది. గత వేసవిలో పట్టణంలో తాగునీటి ఎద్దడి ఎక్కువగా ఉన్నా అధికార పార్టీ నేతలు పట్టించుకోలేదు. ప్రజల నుంచి తీవ్ర వ్యతిరేకత రావడంతో ఈ నెల  9వ తేదీన సుంకేసుల డ్యాం వద్ద 500 క్యూసెక్కుల నీటిని అధికారులు విడుదల చేశారు. ఈ నీటితో పట్టణ ప్రజల తాగునీటి కష్టాలు గట్టెక్కుతాయని చైర్‌పర్సన్ దేశం సులోచన విలేకరుల సమావేశం ఏర్పాటు చేసి చెప్పారు.  నీటిని విడుదల చేసిన డిప్యూటీ సీఎం కేఈ కృష్ణమూర్తి, టీడీపీ నియోజకవర్గ ఇన్‌చార్జి శిల్పామోహన్‌రెడ్డి, ఎమ్మెల్సీ చక్రపాణిరెడ్డికి ధన్యవాదాలు కూడా తెలిపారు.
 
 అయితే 9వ తేదీ విడుదల చేసిన నీరు 13వ తేదీ సాయంత్రం నంద్యాలకు చేరింది. ఈ నీటిలో చిన్న చెరువును సగం నింపారు. పాత, కొత్త ఎస్‌ఎస్ ట్యాంకులను నింపడానికి అధికారులు ఏర్పాటు చేస్తుండగా.. సుంకేసుల నుంచి నీటి సరఫరాను నిలిపి వేశారు. సుంకేసులకు ఇన్‌ఫ్లో తగ్గిపోవడంతో నీటి విడుదలను నిలిపి వేశారని డీఈ షాకీర్ హుసేన్ తెలిపారు. ప్రస్తుత ం నంద్యాలలోని పాత, కొత్త ఎస్‌ఎస్ ట్యాంకుల్లో నీటి మట్టం డెడ్ స్టోరేజ్‌కి చేరింది. వీటికి నీరు చేరకుంటే నంద్యాల ప్రజలు దాహం తో అల్లాడాల్సిందే. విభేదాల కారణంగా స్థానిక టీడీపీ నేతలు ప్ర‘జల’ కష్టాలను పట్టించుకోవడం లేదనే ఆరోపణలు ఉన్నాయి.


 ►మార్చి నెలాఖరుకు సుంకేసుల ఖాళీ
 ►ఏప్రిల్ నుంచి కర్నూలు నగరానికి పొంచి ఉన్న తాగునీటి సమస్య
 ►ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు తీసుకుంటేనే తీరనున్న దాహం
 ►సుంకేసుల రిజర్వాయర్‌లో ప్రస్తుతం ఒక టీఎంసీ నీరు
  
  
 కర్నూలు(అర్బన్) : కర్నూలు నగరానికి తీవ్ర తాగునీటి గండం పొంచి వుందా? అనే ప్రశ్నకు అవుననే సమాధానం వినిపిస్తోంది. ప్రస్తుతం సుంకేసులలో ఉన్న ఒక టీఎంసీ నీరు మార్చి 31 నాటికి ఖాళీ కానుంది. దీంతో ఏప్రిల్ ఒకటో తేదీ నుంచి నగర ప్రజల గొంతు ఎండనుంది. ప్రతి ఏడాది వేసవిలో నగర ప్రజల దాహార్తిని సుంకేసుల జలాశయం తీరుస్తూ వస్తోంది. అయితే ప్రస్తుతం కేసీ కెనాల్‌కు టీబీ డ్యామ్ నుంచి మన వాటా కోటాలో కోత పడడం.. సుంకేసుల జలాశయంలోని నీటిని ఇటు కర్నూలు, అటు మహబూబ్‌నగర్ (పాలమూరు) జిల్లాల ప్రజలు వాడుకోవాల్సిన పరిస్థితులు ఉండడంతో వేసవిలో నగర ప్రజలు తీవ్ర మంచి నీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కోనున్నారు.
 
 తాగునీటి అవసరాల దృష్ట్యా సుంకేసుల జలాశయంలో ఒక టీఎంసీ నీటిని నిల్వ వుంచుకొని మార్చి నెల ఒకటో తేదీ నుంచి కర్నూలు నగర ప్రజల తాగునీటి అవసరాలకు రోజుకు 200 క్యూసెక్కుల నీటిని విడుదల చేయాలని జిల్లా కలెక్టర్ సీహెచ్ విజయమోహన్ సోమవారం జరిగిన సమావేశంలో నీటి పారుదల శాఖ అధికారులను ఆదేశించారు. అయితే సుంకేసులలో నిల్వ వుంచి నీటిని పాలమూరు జిల్లాలోని వివిధ గ్రామాల ప్రజలు కూడా రోజుకు 450 నుంచి 500 క్యూసెక్కుల నీటిని వాడుకునే అవకాశం వుంది. ఆయా ప్రాంతాల్లో 18 మంచి నీటి సరఫరా పథకాలు, దాదాపు 3 వేల పంప్ సెట్లు వున్నాయి. వీటికి ప్రతి రోజు నీటిని వాడుకునే అవకాశం వుంది.
 
 ఈ లెక్కన కర్నూలు నగరానికి రోజుకు 200 క్యూసెక్కులు, పాలమూరు జిల్లాకు 450 నుంచి 500 క్యూసెక్కులు వాడుకుంటే సుంకేసులలో నిల్వ వున్న ఒక టీఎంసీ నీరు మార్చి నెలాఖరు వరకు మాత్రమే ఉపయోగించుకునే వీలుంది. మిగిలిన ఏప్రిల్, మే నెలల్లో నగర ప్రజల దాహార్తి తీర్చే వారెవరనే ప్రశ్న ఉత్పన్నమవుతోంది. జూన్‌లో తొలకరి వర్షాలు కురిసేంతవరకు ప్రజలు తాగునీటికి అల్లాడాల్సిన పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి.
 
 ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు తీసుకుంటేనే..
 
 సుంకేసుల జలాశయం నీటిని వాడుకుంటూనే.. మరో వైపు నగర ప్రజల దాహార్తిని తీర్చేందుకు ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలను అన్వేషించకుంటే తీవ్రమైన కష్టాలను ఎదుర్కొవాల్సి వస్తుందని నీటి పారుదల శాఖ నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. హంద్రీనీవా నీటితో గాజులదిన్నె ప్రాజెక్టును నింపి ఆ నీటిని కర్నూలుకు మళ్లిస్తే కొంత వరకు ఉపశమనం వుంటుందనే అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది. అయితే ప్రస్తుతం అరకొరగానే హంద్రీనీవా నీటిని జీడీపీకి వదులుతున్నారని, అలా కాకుండా డ్యామ్‌ను పూర్తిగా నింపాలన్నారు.
 
 నగర ప్రజలకు రోజుకు 71.76 ఎంఎల్ అవసరం..
 
 నగరంలోని దాదాపు 5 లక్షల జనాభాకు ప్రస్తుతం 71.76 మిలియన్ లీటర్ల (ఎంఎల్) నీరు అవసరముంది. వేసవిలో నీటి అసవరాలు మరింత పెరగనున్నాయి. అయితే ప్రస్తుతం 67 ఎంఎల్ నీటిని మాత్రమే సరఫరా చేస్తున్నారు. నగర పాలక సంస్థ పరిధిలో 85 శాతం ప్రాంతాల ప్రజలకు రోజుకు రెండు నుంచి మూడు గంటలు, మిగిలిన 15 శాతం ప్రాంతాల ప్రజలకు రోజు విడిచి రోజు నీటిని అందిస్తున్నట్లు నగర పాలక అధికారులు చెబుతున్నారు. రానున్న వేసవిలో తాగునీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కొనేందుకు గాజులదిన్నె నీటిపై ఆధారపడాల్సి వస్తుందనే అభిప్రాయాన్ని నగర పాలక నీటి సరఫరా విభాగం అధికారులు వ్యక్తం చేస్తున్నారు.