మెక్సికో సిటీ: మెక్సికో చరిత్ర సృష్టించింది. ఆదివారం జరిగిన అధ్యక్ష ఎన్నికల్లో అంతా ఊహించినట్టుగానే అధికార మోరెనా వామపక్ష కూటమి అభ్యర్థి క్లాడియా షేన్‌బామ్‌ (61) ఘనవిజయం సాధించారు. 200 ఏళ్ల స్వతంత్ర మెక్సికో చరిత్రలో దేశ అధ్యక్ష పీఠమెక్కనున్న తొలి మహిళగా రికార్డు సృష్టించారు. యూదు మూలాలున్న తొలి ప్రెసిడెంట్‌ కూడా ఆమే కానున్నారు! షేన్‌బామ్‌కు ఇప్పటికే దాదాపు 60 శాతం ఓట్లు లభించినట్టు ఎన్నికల సంఘం ప్రకటించింది. అనంతరం ఆమె మీడియాతో మాట్లాడారు. ‘‘ప్రత్యర్థులిద్దరూ నాకిప్పటికే ఫోన్‌ చేసి అభినందించారు. ఓటమిని అంగీకరించారు. దేశానికి తొలి అధ్యక్షురాలిని కాబోతున్నా’’ అంటూ చిరునవ్వులు చిందించారు. ‘‘ఇది నేను ఒంటరిగా సాధించిన విజయం కాదు. తల్లులు మొదలుకుని కూతుళ్లు, మనవరాళ్ల దాకా దేశ మహిళలందరి విజయమిది’’ అన్నారు. విపక్ష కూటమి మహిళకే అవకాశమిచి్చంది. రెండు ప్రధాన పారీ్టల నుంచీ మహిళలే తలపడటమూ మెక్సికో చరిత్రలో ఇదే తొలిసారి. విపక్ష కూటమి అభ్యర్థి సోచిల్‌ గాల్వెజ్‌కు 28 శాతం, మరో ప్రత్యర్థి జార్జ్‌ అల్వారిజ్‌ మైనేజ్‌కు 10 శాతం ఓట్లు వచి్చనట్టు ఈసీ పేర్కొంది. షేన్‌బామ్‌ నూతన చరిత్ర లిఖిస్తున్నారంటూ అధ్యక్షుడు ఆంద్రెజ్‌ మాన్యుయెల్‌ లోపెజ్‌ అబ్రేడర్‌ అభినందించారు. ఆరేళ్ల పదవీకాలంలో ఆయన పలు చరిత్రాత్మక నిర్ణయాలతో ప్రజల మనసు గెలుచుకున్నారు. షేన్‌బామ్‌ విజయంలో లోపెజ్‌ పాపులారిటీదే ప్రధాన పాత్ర. ఒకసారికి మించి అధ్యక్ష పదవిలో కొనసాగేందుకు మెక్సికో రాజ్యాంగం అనుమతించదు. దాంతో ఆయన రెండోసారి బరిలో దిగలేకపోయారు. 2018లో లోపెజ్‌ గెలిచినప్పటి మాదిరిగా ఈసారి ప్రజల్లో పెద్దగా హర్షాతిరేకాలు వ్యక్తం కాకపోవడం విశేషం. అధ్యక్ష పదవితో పాటు పాటు 9 రాష్ట్రాల గవర్నర్లు, 128 మంది సెనేటర్లు, 500 మంది కాంగ్రెస్‌ ప్రతినిధులు, వేలాది మేయర్లు, స్థానిక సంస్థల ప్రతినిధి పదవులకు కూడా ఎన్నికలు జరిగాయి. వాటి ఫలితాలపై ఆసక్తి నెలకొంది. మొత్తం 32 గవర్నర్‌ పదవుల్లో మెరేనా పార్టీకి 23 ఉన్నాయి. షేన్‌బామ్‌కు సవాళ్లెన్నో... షేన్‌బామ్‌ అక్టోబర్‌ 1న అధ్యక్ష బాధ్యతలు చేపట్టనున్నారు. ఆమెకు సవాళ్ల స్వాగతమే లభించనుంది. మహిళలపై హింసకు మెక్సికో ప్రపంచంలోనే పెట్టింది పేరు. ఈ సమస్యను రూపుమాపాల్సి ఉంది. సంక్షేమ పథకాలతో లోపెజ్‌ బాగా ఆకట్టుకున్నా అడ్డూ అదుపూ లేదని వ్యవస్థీకృత హింస, గ్యాంగ్‌ వార్లు, డ్రగ్‌ ట్రాఫికింగ్, పెట్రో ధరల పెరుగుదల తదితరాల కట్టడికి పెద్దగా చేసిందేమీ లేదన్న అసంతృప్తి ప్రజల్లో బాగా ఉంది. వీటిపై కొత్త అధ్యక్షురాలు దృష్టి పెట్టాలని వారు భావిస్తున్నారు. ప్రస్తుత పథకాలన్నింటినీ కొనసాగిస్తూనే దేశాన్ని పీడిస్తున్న అన్ని సమస్యలనూ ఒక్కొక్కటిగా పరిష్కరిస్తానని షేన్‌బామ్‌ ప్రకటించారు. ఏ తారతమ్యాలూ లేకుండా ప్రజలందరినీ ఒకేలా చూస్తానన్నారు.లా డాక్టోరా... షేన్‌బామ్‌ విద్యార్హతలు అన్నీ ఇన్నీ కావు. ఎనర్జీ ఇంజనీరింగ్‌లో పీహెచ్‌డీ చేవారు. అందుకే ఆమెను అభిమానులు ముద్దుగా ‘లా డాక్టోరా’ అని పిలుచుకుంటారు. పర్యావరణవేత్తగా చాలా పేరుంది. నోబెల్‌ శాంతి బహుమతి పొందిన ఐరాస పర్యావరణ శాస్త్రవేత్తల బృందంలో షేన్‌బామ్‌ సభ్యురాలు. రాజధాని మెక్సికో సిటీ మేయర్‌గా చేసిన తొలి మహిళ కూడా ఆమే. షేన్‌బామ్‌ తాత, అమ్మమ్మ హిట్లర్‌ హోలోకాస్ట్‌ హింసాకాండను తప్పించుకోవడానికి యూరప్‌ నుంచి మెక్సికో వలస వచ్చారు. షేన్‌బామ్‌ మెక్సికో సిటీలోనే పుట్టారు. 2000లో రాజకీయ అరంగేట్రం చేశారు.

వాషింగ్టన్‌: 2024లో అమెరికా అధ్యక్ష పీఠాన్ని మొట్టమొదటిసారిగా మహిళ అధిరోహించనున్నారని ఐరాస మాజీ రాయబారి నిక్కీ హేలీ జోస్యం చెప్పారు. ఆ అవకాశం ఉపాధ్యక్షురాలు కమలా హ్యారిస్‌కు లేదా తమ ఇద్దరిలో ఎవరో ఒకరికి దక్కనుందని ఆమె చెప్పారు. తాజాగా ఫాక్స్‌ న్యూస్‌తో నిక్కీ హేలీ ఈ వ్యాఖ్యలు చేశారు. మాజీ అధ్యక్షుడు ట్రంప్‌ వరుసగా విజయాలు సాధిస్తున్నప్పటికీ ఎన్నికల బరిలో కొనసాగుతానన్నారు. 24న జరిగే సౌత్‌ కరోలినా ప్రైమరీపైనే తన దృష్టంతా ఉందని నిక్కీ హేలీ చెప్పారు. రిపబ్లికన్‌ పార్టీ తరఫున డొనాల్డ్‌ ట్రంప్‌తోపాటు అధ్యక్ష బరిలో నిలిచిన ఆ పార్టీకి చెందిన ఏకైక అభ్యర్థి నిక్కీ హేలీ కావడం గమనార్హం.

ఎల్లలు దాటి ఏ దేశమేగినా మన సాధనే తొలి అడుగు గా ఉంటే విజయం దానంతట అది మనల్ని వరించక తప్పదనే విషయాన్ని తన విజయం ద్వారా రుజువు చేసి చూపుతున్నారు నీలి బెండపూడి. అమెరికాలోని పెన్సిల్వేనియా స్టేట్‌ యూనివర్శిటీ చరిత్రలో తొలి మహిళా ప్రెసిడెంట్‌గా భారత సంతతికి చెందిన ఒక మహిళ ఎన్నిక కావడం గర్వించదగినదిగా సర్వత్రా అభినందనలు అందుకుంటున్నారు నీలి. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని విశాఖపట్నంకు చెందిన నీలి బెండపూడి ఉన్నత చదువుల కోసం ముప్పై ఐదేళ్ల క్రితం అమెరికా వెళ్లారు. ఆమె విజయ సోపానం ఎంతోమందికి స్ఫూర్తిదాయకం. ప్రస్తుతం అమెరికాలోని లూయిస్‌విల్లేలో ఉంటున్న నీలి బెండపూడి విశాఖపట్నం వాసి. ఆంధ్రాయూనివర్శిటీలో ఎంబీఎ చేసిన ఆమె. పీహెచ్‌డి కోసం అమెరికాలో కాన్సస్‌ యూనివర్శిటీకి వెళ్లారు. అలా 1986లో పై చదువుల రీత్యా విశాఖపట్నం నుంచి వెళ్లిన నీలి బెండపూడి 30 ఏళ్లుగా అంచెలంచెలుగా ఎదిగారు. నాలుగేళ్లుగా యూనివర్శిటీ ఆఫ్‌ లూయిస్‌విల్లేకు 18వ ప్రెసిడెంట్‌గా విధులను నిర్వరిస్తున్నారు. దీనిలో భాగంగా యూనివర్శిటీ పరిధిలోని పన్నెండు విద్యా కళాశాలలు, విద్యా ఆరోగ్య వ్యవస్థలో భాగంగా ఐదు ఆసుపత్రులు, ఒక అథ్లెటిక్‌ ప్రోగ్రామ్, 200 మంది వైద్యులు, నాలుగు వైద్య కేంద్రాలను పర్యవేక్షిస్తున్నారు. ఈ ఏడాది డిసెంబర్‌ 31 వరకు ఆమె తన విధుల్లో కొనసాగుతారు. గత అనుభవాలే గురువులు విధి నిర్వహణలో సమర్థత, కార్యదక్షతలో భాగంగా ఆమె ప్రతియేటా ఉన్నత శిఖరాలను అధిరోహిస్తూనే ఉన్నారు. కాన్సాస్‌ విశ్వవిద్యాలయంలో ఎగ్జిక్యూటివ్‌ వైస్‌ఛాన్సలర్‌గా, స్కూల్‌ ఆఫ్‌ బిజినెస్‌ డీన్‌ వంటి అడ్మినిస్ట్రేటివ్‌ పదవులను నిర్వహించడంలో ఆమెకు అపార అనుభవం ఉంది. ఓహియో స్టేట్‌ యూనివర్శిటీలో ఇనిషియేటివ్‌ ఫర్‌ మేనేజింగ్‌ సర్వీసెస్‌ వ్యవస్థాపక డైరెక్టర్‌గానూ పనిచేశారు. ‘గతం గతః అనుకునే నైజం కాదు నాది. గత అనుభవాలు నాకు పాఠాలు. అవే నా గురువులు. నా ప్రతి అడుగులో తోడుగా ఉండి విజయావకాశాలు అందుకునేలా చేశాయి. అందుకే, నాకు అలసట అన్నదే రాదు’ అంటూ నడిచొచ్చిన మెట్ల గురించి సవినయంగా వివరిస్తారు నీలి బెండపూడి. ప్రతిష్ఠాత్మక ప్రెసిడెంట్‌ రాబోయే నూతన సంవత్సర ప్రారంభంలో ప్రతిష్ఠాత్మక పెన్సిల్వేనియా స్టేట్‌ యూనివర్శిటీ (పీఎస్‌యు) కి 19వ ప్రెసిడెంట్‌గా నీలి బెండపూడి బాధ్యతలు స్వీకరించనున్నారు. యూనివర్శిటీ అధ్యాపకులు, సిబ్బంది, సభ్యులు, విద్యార్థులు, ట్రస్టీ ప్రతినిధులతో కూడిన 18 మంది సభ్యుల బృందం నీలి బెండపూడిని ప్రెసిడెంట్‌గా ఎంపిక చేసింది. యూనివర్శిటీకి ప్రెసిడెంట్‌గా ఎంపికైన తర్వాత పీఎస్‌యూలోని ట్రæస్టీకి ధన్యవాదాలు తెలిపిన బెండపూడి ఈ అవకాశాన్ని అందుకోవడానికి తాను పనిచేసిన ప్రతి చోటూ తన ఉన్నతికి సహాయపడిందని గుర్తు చేసుకుంటున్నారు. అమెరికన్‌ అడకమిక్‌ అడ్మినిస్ట్రేటర్‌ గా, పీఎస్‌యు అధ్యక్షుడిగా పనిచేసిన ప్రెసిడెంట్‌ ఎరిక్‌ జె బారన్‌ తర్వాత ఆమె ఈ బాధ్యతలను చేపట్టనున్నారు. ‘గతం గతః అనుకునే నైజం కాదు నాది. గత అనుభవాలు నాకు పాఠాలు. అవే నా గురువులు. నా ప్రతి అడుగులో తోడుగా ఉండి విజయావకాశాలు అందుకునేలా చేశాయి. అందుకే, నాకు అలసట అన్నదే రాదు. నీలి బెండపూడి

ప్రపంచంలో ఇద్దరూ మహిళలే ‘పెద్దలు’గా ఉన్న దేశంగా ఐరోపాలోని ఎస్టోనియా అవతరించింది.  అవును. ‘అవతరణ’ అనే అనాలి. ఇంతవరకు ప్రపంచంలో ఏ దేశానికి కూడా ఏక కాలంలో ప్రధాని, ప్రెసిడెంట్‌ మహిళలుగా లేరు. ఈనెల 26 న 43 ఏళ్ల కాజా కల్లాస్‌ ఎస్టోనియా దేశ ప్రధానిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేయడంతో ఆ దేశానికి ఈ ప్రతిష్టాత్మకమైన గుర్తింపు వచ్చింది. అధ్యక్షురాలిగా కెర్‌స్తీ కల్‌జులైడ్‌ (51) అంతకుముందు నుంచే ఉన్నారు. వీళ్లిద్దరూ రాజకీయ నాయకులే అయినా, ప్రజలెన్నుకున్న మహారాణులు. వైఫ్‌ క్యారీయింగ్‌ క్రీడకు ఎస్టోనియా ప్రసిద్ధి. భార్యల్ని వీపుౖÐð  మోస్తూ భర్తలు రన్నింగ్‌ రేస్‌ చేసే ఆట అది. ఇప్పుడు ఆ దేశ ప్రజల బాధ్యతల్ని మోస్తున్న ‘నాథులు’ ప్రధాని కాజా, అధ్యక్షురాలు కల్‌జులైడ్‌. ఏక కాలంలో దేశాధినేతలుగా ఇద్దరూ మహిళలే ఉండటం ప్రపంచంలో ఇదే తొలిసారి. న్యూజిలాండ్, బార్బడోస్, డెన్మార్క్‌ దేశాలకు, గతంలో బ్రిటన్‌ వంటి మరి కొన్ని దేశాలకు ఏక కాలంలో మహిళా దేశాధినేతలు ఉన్నప్పటికి, ఆ దేశాల మహిళా ప్రధానులు మాత్రమే ప్రజల చేత ఎన్నికైనవారు. రెండోవారు వారసత్వంగా రాణులుగా ఉన్నవారు. అందుకే ఎస్టోనియాను ఇప్పుడు ప్రపంచంలోని ఏకైక మహిళా రాజ్యం అనడం. పదిహేను మంది సభ్యులున్న ఎస్టోనియా కేబినెట్‌లో సగానికిపైగా మహిళలే మంత్రులుగా ఉండటం కూడా మరొక విశేషం. ఎస్టోనియాకు 1991లో స్వాతంత్య్రం వచ్చాక ఆ దేశానికి ప్రధాని అయిన తొలి మహిళ కల్లాస్‌ అయితే, 2016 నుంచీ అధ్యక్షురాలిగా ఉన్నవారు కల్‌జులైడ్‌. ఈ ఏడాది సెప్టెంబరు తో ఆమె పదవీ కాలం ముగుస్తుంది. మళ్లీ కనుక ఎన్నికైతే మరో ఐదేళ్ల పాటు ‘మహిళా రాజ్యం’గా ఉంటుంది ఎస్టోనియా. ఆ దేశంలోని రెండు ప్రధాన పార్టీల సంకీర్ణ ప్రభుత్వానికి నాయకురాలిగా ఎన్నికైన కల్లాస్‌ చేత గత మంగళవారం ప్రధానిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేయించారు కల్‌జులైడ్‌. కల్లాస్‌ 2010 లో రాజకీయాల్లోకి వచ్చారు. ‘లా’ స్టూడెంట్‌గా దేశ రాజకీయాలను అధ్యయనం చేయడం రాజకీయాలపై ఆమెకు ఆసక్తిని కలుగజేసింది. ఎస్టోనియన్‌ రిఫార్మ్‌ పార్టీలో చేరి ఈ స్థాయికి ఎదిగారు. ఎస్టోనియన్‌ భాషతో పాటు ఇంగ్లిష్, రష్యన్, ఫ్రెంచి భాషలను ఆమె అనర్గళంగా మాట్లాడగలరు. ముగ్గురు పిల్లల తల్లి కల్లాస్‌. ఇక అధ్యక్షురాలు కల్‌జులైడ్‌ 2001లో రాజకీయాల్లోకి వచ్చారు. తొలినాళ్లలో  ‘ప్రోపాట్రియా యూనియన్‌ పార్టీ’లో ఉన్నారు. ప్రస్తుతం ‘సోషల్‌ డెమెక్రాటిక్‌ పార్టీ’ మద్దతుతో ప్రెసిడెంట్‌గా ఎన్నికయ్యారు. కల్‌జులైడ్‌ ఎం.బి.ఎ. చదివారు. బిజినెస్‌ను కెరీర్‌ గా ఎంచుకుని కొన్నాళ్ల తర్వాత రాజకీయాల్లోకి వచ్చారు. కల్లాస్‌ లానే బహుభాషా ప్రవీణురాలు. నలుగురు పిల్లల తల్లి. ఇప్పుడీ ‘మహరాణులు’ ఇద్దరూ ప్రజల్ని తమ పిల్లలుగా పాలించబోతున్నారనే అనుకోవాలి.


 తైపీ: తైవాన్ పరిపాలన బాధ్యతలు తొలిసారి ఓ మహిళ చేతికి వచ్చాయి. తైవాన్ అధ్యక్షురాలిగా సెయింగ్ వెన్ శుక్రారం ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. ఆమె ప్రమాణం పూర్తవగానే ప్రదాని లి చువాన్ ఆధ్వర్యంలో కొత్త ప్రభుత్వం కొలువుదీరింది. ఈ సందర్భంగా ఆమె మాట్లాడుతూ తాము చైనాతో స్టేటస్ కో విధానం పాటిస్తామని అదే సమయంలో తైవాన్ ప్రజాస్వామ్యాన్ని బీజింగ్ గౌరవించాలని చెప్పారు.
 
 తమ దేశంలోని ఎన్నో ఆర్థిక సమస్యలను, ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొనేందుకు చైనా సహకారం కోరుకుంటామని, వారితో సత్సంబంధాలు కొనసాగిస్తామని ఆమె చెప్పారు. తైవాన్ లో జనవరి 16 ఎన్నికలు జరగ్గా సాయింగ్ పార్టీ ప్రొ-ఇండిపెండెన్స్ డెమొక్రటిక్ ప్రొగ్రెసివ్ పార్టీ(పీడీపీ) 56.2శాతం గెలుచుకుంది. ఆమె ప్రత్యర్థి ఎరిక్ చూను దెబ్బకొట్టింది. ఈ నేపథ్యంలో ఎన్నికలు పూర్తయిన దాదాపు ఐదు నెలల తర్వాత ఆమె శుక్రవారం ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.