గుడ్లవల్లేరు (కృష్ణా): ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాల్లో సాధారణంగా జూన్‌లో వరి నారుమడులు పోసుకుంటారు. అయితే జూలై మొదటి పక్షం పూర్తి కావస్తున్నప్పటికీ రెండు రాష్ట్రాల్లోనూ ఇంకా సరైన వర్షపాతం నమోదు కాలేదు. దీనివల్ల ఇప్పట్లో కాలువలకు సాగు నీరు చేరే పరిస్థితులు కన్పించడం లేదు. మరోవైపు వరి సాగు ఇప్పటికే నెల రోజులు ఆలస్యమవడంతో దిగుబడులు తగ్గే అవకాశం ఉంది. ఈ విధంగా పంట సాగు ఆలస్యమైనప్పుడు రైతులు తగిన యాజమాన్య పద్ధతులు పాటించాలి. ముఖ్యం గా స్వల్పకాలిక రకాలను ఎంచుకంటే పంటకా లం కలిసొస్తుంది. ఈ నేపథ్యంలో ఆలస్యంగా వేసుకునేందుకు అనువైన వరి రకాలు, రైతులు చేపట్టాల్సిన యాజమాన్య చర్యలపై కృష్ణా జిల్లా మచిలీపట్నంలోని వ్యవసాయ పరిశోధనా స్థానం శాస్త్రవేత్తలు డాక్టర్ కాకి నాగేంద్రరావు, డాక్టర్ టి.అనురాధ అందిస్తున్న సూచనలు...
 
 ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో...
 
 ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో వరి సాగు ఆలస్యమైతే... కృష్ణా మండలంలోని కృష్ణా, గుంటూరు, ప్రకాశం జిల్లాల రైతులు, గోదావరి మండలంలోని తూర్పు-పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాల రైతులు స్వర్ణ, చైతన్య, విజేత, కాటన్‌దొర సన్నాలు రకా లు వేసుకోవాలి. ఉత్తర కోస్తా మండలానికి చెం దిన శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం జిల్లాల రైతులకు వసుంధర, సురక్ష, వంశి, కాట న్‌దొర సన్నాలు అనువుగా ఉంటాయి. దక్షిణ మండలంలోని నెల్లూరు, చిత్తూరు, వైఎస్‌ఆర్ జిల్లాల రైతులు స్వర్ణముఖి, సత్య, అపూర్వ రకాలను ఎంచుకోవాలి. ఇక వర్షపాతం తక్కువగా ఉండే కర్నూలు, అనంతపురం జిల్లాల రైతులకు సాంబమసూరి, సోనా మసూరి, నంద్యాల సన్నాలు, సత్య, సోమశిల రకాలు అనువుగా ఉంటాయి.
 
 తెలంగాణలో...
 
 తెలంగాణ రాష్ట్రంలో వరి సాగు ఆలస్యమైన పక్షంలో ఉత్తర తెలంగాణ మండలంలోని కరీంనగర్, నిజామాబాద్, ఆదిలాబాద్ జిల్లాల రైతులు కేశవ, సురేఖ, పోతన, భద్రకాళి, ఇందూర్ సాం బ, శివ, ఎర్రమల్లెలు రకాలను ఎంచుకోవాలి. మధ్య తెలంగాణ మండలానికి చెందిన వరంగల్, ఖమ్మం, మెదక్ జిల్లాల రైతులకు కావ్య, సురేఖ, ఎర్రమల్లెలు, సత్య, తెల్లహంస రకాలు అనువుగా ఉంటాయి. దక్షిణ తెలంగాణ మండలంలోని మహబూబ్‌నగర్, రంగారెడ్డి, నల్గొండ జిల్లాల రైతులు సురేఖ, ఎర్రమల్లెలు, సత్య, తెల్లహంస, కృష్ణహంస, రాజవడ్లు రకాలు వేయాలి.
 
 ఏం చేయాలి?
 
 వాతావరణ పరిస్థితులు అనుకూలంగా ఉంటే రెండు రాష్ట్రాల్లోనూ జూన్ 15వ తేదీ లోగా నారుమడులు పోసుకొని, జూలై 15వ తేదీ నాటికి నాట్లు వేసుకోవాలి. అయితే ఈ సంవత్సరం వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా పంట సాగు ఆలస్యమవుతోంది. కాబట్టి రైతులు ఇప్పుడు కొన్ని యాజమాన్య పద్ధతులను పాటించాలి. నారుమడుల్లో నీరు తక్కువైతే ప్రతి 4 సెంట్ల నారుమడికి కిలో చొప్పున మ్యురేట్ ఆఫ్ పొటాష్ వేసుకోవాలి. దీనివల్ల మొక్కలు నీటి ఎద్దడిని తట్టుకొని, దృఢంగా పెరుగుతాయి. 50 రోజుల వయసు దాటిన మధ్యకాలిక రకాల నారు, 60 రోజుల వయసు దాటిన దీర్ఘకాలిక రకాల నారు నాటేందుకు పనికిరాదు. అలాంటి పరిస్థితుల్లో స్వల్పకాలిక రకాలను ఎంపిక చేసుకొని, నారు పోసుకోవడం మంచిది. నారు పీకడానికి వారం రోజుల ముందు సెంటు నారుమడిలో 160 గ్రాముల చొప్పున కార్బోఫ్యూరాన్ గుళికలు వేసి, రెండు రోజుల పాటు నీటిని నిలగట్టాలి. లేదా నారు మొక్కలను తీసిన తర్వాత వాటిని ముందుగా క్లోరిపైరిఫాస్ మందు ద్రావణంలో ముంచి ఆ తర్వాత నాటాలి. ఒక్కో కుదురుకు 3-4 మొక్కలు నాటుకోవాలి.
 
 ఎంత ఆలస్యమైనప్పటికీ సెప్టెంబర్ మొద టి వారానికి నాట్లు వేయడం పూర్తయ్యేలా ప్రణాళికను రూపొందించుకోవాలి. ఆ సమయం దాటే లా ఉంటే వేరే పంటను ఎంచుకోవాలి. నారుమడిలో ఇనుప ధాతు లోపం, ప్రధాన పొలంలో జింక్ లోపం కన్పిస్తే వాటి నివారణకు మందులు పిచికారీ చేసుకోవాలి. నారుమడి పైన, ప్రధాన పొలం పైన హిస్పా, ఉల్లికోడు, దీపపు పురుగులు దాడి చేసే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి తగిన మందులు పిచికారీ చేసి వాటిని నివారించాలి. నీటి ఎద్దడి ఏర్పడితే కలుపు మొక్కల బెడద కూ డా అధికంగానే ఉంటుంది. వాటిని కూడా సకాలంలో నిర్మూలించేందుకు మందులు వాడాలి.
 
 ముదురు నారు నాటాల్సి వస్తే...
 
 ఒకవేళ ముదురు నారు నాటాల్సి వస్తే కుదుళ్ల సంఖ్యను పెంచాలి. ఒక్కో కుదురుకు 4-5 మొక్కలు నాటాలి. నత్రజని ఎరువును సిఫార్సు చేసిన మోతాదు కంటే 25% పెంచాలి. సాధారణంగా నత్రజనిని మూడు దఫాలుగా వేస్తారు. అయితే ముదురు నారు నాటినప్పుడు రెండు దఫాలుగా... సిఫార్సు చేసిన మోతాదులో 70% దమ్ములోనూ, మిగిలిన 30% అంకురం దశలోనూ... వేసుకోవాలి.
  
 త్వరగా విత్తుకోండి
  
 గత కొద్ది రోజులుగా ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాల్లోని పలు ప్రాంతాల్లో ఓ మోస్తరు నుంచి భారీ వర్షాలు పడుతున్నాయి. రాబోయే 3-4 రోజుల్లోనూ వర్షాలు కురిసే అవకాశం ఉన్నదని వాతావరణ నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఈ వర్షాలను ఆసరాగా చేసుకొని రైతులు పత్తి, మొక్కజొన్న, వేరుశనగ, సొయాచిక్కుడు వంటి పంటల విత్తనాలను త్వరగా వేసుకోవాలి. కూరగాయ పంటల నారుమడులు పోసుకోవాలి. విత్తనాలు విత్తుకోవాలి. బీటీ పత్తి విత్తనాలు విత్తేటప్పుడు ఎకరానికి 20-24 కిలోల భాస్వరాన్ని అందించే ఎరువును వేయాలని రాజేంద్రనగర్‌లోని వ్యవసాయ వాతావరణ పరిశోధనా కేంద్రం వారు సూచిస్తున్నారు.
  
  


 పెనుగొండ (పశ్చిమ గోదావరి): ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాల్లో కొంతమంది రైతులు ఇప్పటికే వరి నారుమడులు పోసుకున్నారు. మరికొన్ని చోట్ల ఇప్పుడిప్పుడే నారు పోసుకుంటున్నారు. వరిలో మంచి దిగుబడులు సాధించాలంటే చీడపీడలు ఆశించని ఆరోగ్యవంతమైన నారును పెంచాల్సిన అవసరం ఉన్నదని పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మార్టేరులోని ఆంధ్రప్రదేశ్ వరి పరిశోధనా సంస్థ సీనియర్ కీటక శాస్త్రవేత్త డాక్టర్ కె.వసంతభాను, డెరైక్టర్ డాక్టర్ ఎ.విష్ణువర్ధనరెడ్డి సూచిస్తున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో వరి నారుమడిని ఆశించే హిస్పా, కాండం తొలుచు పురుగు, ఉల్లికోడు పురుగుల నివారణకు వారు అందిస్తున్న సూచనలు...
 
  రైతులు ముందుగా తమ ప్రాంతానికి అనువైన, చీడపీడల్ని తట్టుకునే వంగడాల్ని ఎంపిక చేసుకోవాలి. తెగుళ్లు చాలా వరకు విత్తనం ద్వారా వ్యాప్తి చెందుతాయి. కాబట్టి ఆరోగ్యవంతమైన పొలం నుంచే విత్తనాలను సేకరించాలి. లేదా విత్తనాలను విధిగా శుద్ధి చేయాలి. ఇందుకోసం లీటరు నీటిలో ఒక గ్రాము చొప్పున కార్బండజిమ్ కలిపి, ఆ మందు ద్రావణంలో కిలో విత్తనాలను 24 గంటల పాటు నానబెట్టి, ఆ తర్వాత మండె కట్టాలి. నారుమడిని ప్రతి రోజూ గమనిస్తూ ఎప్పటికప్పుడు తగిన సస్యరక్షణ చర్యలు చేపట్టాలి.
 
 ముందుగా గడ్డిని ఆశ్రయించి...
 
 తొలకరిలో కురిసిన వర్షాలకు పొలం గట్ల పైన, పొలంలో గడ్డి బాగా పెరుగుతుంది. నారు పోయకముందే హిస్పా పురుగులు ఈ గడ్డిని ఆశ్రయిస్తాయి. ఆ తర్వాత నారుపై దాడి చేస్తాయి. హిస్పా అనేది నీలం, నలుపు రంగులతో కూడిన పెంకు పురుగు. దీని శరీరంపై ముళ్ల వంటి నిర్మాణాలు ఉంటాయి. తల్లి పెంకు పురుగు కూడా నారుమడిని నష్టపరుస్తుంది. ఈ పురుగులు ఆశించడం వల్ల ఆకులపై తెల్లని మచ్చలు, తెల్లని నిలువు చారలు ఏర్పడతాయి. చివరికి ఆకులు ఎండిపోతాయి.
 
 వర్షాలు ఆలస్యమైతే...
 
 తొలకరి వర్షాలు జూన్ మొదటి వారంలో పడి, నారుమడులు సకాలంలో పోసుకున్నట్లయితే కాండం తొలుచు పురుగు తాకిడి ఉండదు. అయితే ఇప్పుడు పరిస్థితులు అందుకు పూర్తిగా భిన్నంగా ఉన్నాయి. జూలై ప్రవేశించినా వరుణుడు కనికరించడం లేదు. ఒకవేళ ఇప్పుడు వర్షాలు పడినప్పటికీ నారుమడిని కాండం తొలుచు పురుగు ఆశించే ప్రమాదం ఉంది. దీని రెక్కల పురుగులు పసుపు రంగులో ఉంటాయి. రెక్కల ముందు, రెక్కల మధ్యలో నల్లని మచ్చలు కన్పిస్తాయి. ఒక్కో పురుగు ఆకుల చివరి భాగంలో 20-70 గుడ్లను సముదాయాలుగా పెట్టి, వాటిని వెంట్రుకలతో కప్పుతుంది. ఈ గుడ్ల నుంచి వారం రోజుల్లో పిల్ల పురుగులు బయటికి వచ్చి, మూడు రోజుల్లో కాండం లోపలికి చేరి కణజాలాన్ని తినేస్తాయి. దీనివల్ల మొవ్వు ఆకు ఎండి చనిపోతుంది.
 
 అంకురం వృద్ధి చెందదు
 
 గతంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని ఉత్తర కోస్తాకు, తెలంగాణలోని అన్ని జిల్లాలకు మాత్రమే పరిమితమైన ఉల్లికోడు పురుగు ఇటీవలి కాలంలో ఇతర ప్రాంతాలకూ వ్యాప్తి చెందుతోంది. సాధారణంగా ఉల్లికోడు పురుగులు పిలక దశ తర్వాతే పంటపై తీవ్ర స్థాయిలో దాడి చేస్తుంటాయి. అయితే ప్రతికూల వాతావరణ పరిస్థితుల కారణంగా గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ఖరీఫ్ పంట సాగు ఆలస్యమవుతుండడంతో ఈ పురుగు తాకిడి నారుమడి దశలోనే కన్పిస్తోంది. ఉల్లికోడు పురుగులు ముదురు ఎరుపు రంగులో దోమల మాదిరిగా ఉంటాయి. ఇవి ఆకులపై విడిగా కానీ లేదా 2-3 గుడ్లను కలిపి కానీ పెడతాయి. వీటి నుండి వారం రోజుల్లో పిల్ల పురుగులు బయటికి వస్తాయి. అవి అంకురం వద్దకు చేరి, అక్కడ ఒక రకమైన రసాయనాన్ని విడుదల చేస్తాయి. దీనివల్ల అంకురం ఆకుగా వృద్ధి చెందదు. అది పొడవాటి గొట్టంగా మారి, ఉల్లికోడు మాదిరిగా బయటికి వస్తుంది.
 
 ఇవి కూడా...
 
 నారుమడి పోసిన తర్వాత వర్షాభావ పరిస్థితులు ఎదురైతే... ముఖ్యంగా మెట్ట నారుమడుల్ని తామర పురుగులు ఆశించే అవకాశం ఉంది. ఈ పురుగులు ఆకుల చివర్ల నుండి రసాన్ని పీలుస్తాయి. దీంతో ఆకు చివర్లు ఎండిపోతాయి. ఒకవేళ నారుమడి పోసిన తర్వాత వర్షాలు బాగా కురిసి మొక్కలు ముంపుకు గురైతే వాటిని నారును కత్తిరించే లద్దె పురుగులు ఆశిస్తాయి. ఇవి రాత్రి సమయంలో నారుమడిని ఆశించి, మొక్కల్ని కొరికేస్తాయి. పగటి వేళ కలుపు మొక్కల పైన, భూమిలోనూ ఉంటాయి.
 
 ఏం చేయాలి?
 
 నారు పోసిన ఏడవ రోజు నుంచే తగిన సస్యరక్షణ చర్యలు చేపట్టాలి. లీటరు నీటికి 1.6 మిల్లీలీటర్ల మోనోక్రొటోఫాస్ లేదా 2 మిల్లీలీటర్ల క్లోరిపైరిఫాస్/ప్రొఫెనోఫాస్ చొప్పున కలిపి పిచికారీ చేసుకోవాలి. లేకుంటే నారు తీయడానికి వారం రోజుల ముందు 160 గ్రాముల కార్బోఫ్యూరాన్ 3జీ లేదా 50 గ్రాముల ఫోరేట్ 10జీ గుళికల్ని ఇసుకలో కలిపి సెంటు నారుమడిలో చల్లుకోవాలి. ఆ సమయంలో నారుమడిలో నీరు పలచగా ఉండాలి. నారుమడిని లద్దె పురుగు ఆశిస్తే పైన తెలిపిన మందుల్ని సాయంత్రం వేళ పిచికారీ చేసుకోవాలి.