ఐస్‌లాండ్‌ దేశంలోని గ్రాండావ్‌ సిటీ సమీపంలోని అగ్నిపర్వతం బద్దలై భారీ ఎత్తున దుమ్ము, ధూళి, లావాలను వెదజల్లుతున్న దృశ్యం. డిసెంబర్‌ నుంచి ఈ సిలింగర్‌ఫెల్‌ అగ్నిపర్వతం బద్దలవడం వరసగా ఇది మూడోసారి. దీంతో దగ్గర్లోని బ్లూ లాగూన్‌ స్పా పరిసర ప్రజలను అక్కడి నుంచి ఖాళీచేయించారు. గత శుక్రవారం నుంచి ఇక్కడ వందలాది చిన్నపాటి భూకంపాలు సంభవించాయి. తర్వాత ఇలా ఒక్కసారిగా అగ్నిపర్వత బిలం బద్దలై వందల మీటర్ల ఎత్తుకు దుమ్ము, ధూళిని ఎగజిమ్మింది. దీంతో తీరనగరం గ్రాండావ్‌ లోని స్థానికులను సురక్షిత ప్రాంతాలకు తరలించారు. 

ఆకాశంలో చుక్కల ముగ్గేసినట్లు నక్షత్రాలు.. మధ్యలో ఒక్కసారిగా పేలిన కొలిమా అగ్ని పర్వతం.. ఫొటో సూపర్‌గా ఉంది కదూ.. ఈ చిత్రాన్ని హెర్నాండో రివేరా అనే ఫొటోగ్రాఫర్‌ తీశారు. గతంలో మెక్సికోలోని కొలిమా  అగ్ని పర్వతం బద్దలైనప్పుడు ఓ రాత్రంతా అక్కడే ఉండి ఫొటోలను తీసినట్లు రివేరా తెలిపారు. ఒక్కోసారి ప్రకృతి విధ్వంసం కూడా కెమెరా కంటికి చాలా అందంగా కనిపిస్తుందని చెబుతున్న రివేరా ఈ చిత్రాలను తన సోషల్‌ మీడియా ఖాతాలో షేర్‌ చేసుకున్నారు.   భారీ డ్రోన్‌తో ఉపగ్రహ ప్రయోగాలు ఉపగ్రహాన్ని అంతరిక్షంలోకి పంపాలంటే బోలెడంత ఖర్చు. ఇస్రో లాంటి సంస్థలైతే చౌకగానే ఆ పనిచేస్తున్నాయి గానీ.. మిగిలిన చోట్ల మాత్రం ఒక్కో ప్రయోగానికి రూ.400 కోట్ల నుంచి రూ.వేల కోట్ల వరకు ఖర్చు అవుతుంటుంది. ఇలా కాకుండా.. భారీ డ్రోన్‌ సాయంతో తక్కువ ఖర్చులో ఉపగ్రహాలను కక్ష్యలోకి చేరుస్తానని అమెరికాకు చెందిన ఏవియమ్‌ అనే కంపెనీ చెబుతోంది. ‘రావన్‌ ఎక్స్‌’పేరుతో ఇటీవలే ఈ కంపెనీ ఓ డ్రోన్‌ను సిద్ధం చేసింది కూడా. పూర్తిగా స్వతంత్రంగా వ్యవహరించే ఈ డ్రోన్‌ గాలిలో నుంచే చిన్న చిన్న ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించగలదు. 80 అడుగుల పొడవు.. రెక్కల వెడల్పు 60 అడుగులు, ఎత్తు 18 అడుగుల వరకు ఉంటుంది. సాధారణ విమాన ఇంధనాన్ని వాడుకుని 1.6 కిలోమీటర్ల రన్‌వే నుంచే నింగిలోకి ఎగరగలదు. 8 వేల చదరపు అడుగుల స్థలమున్న హ్యాంగర్‌లో ఉంచేయవచ్చు.  ఎలాంటి వాతావరణంలోనైనా దీన్ని వాడుకోవచ్చని, డ్రోన్‌లో 70% మళ్లీ మళ్లీ వాడుకునేలా తయారు చేశామని కంపెనీ సీఈవో జే స్కైలస్‌ తెలిపారు. భవిష్యత్తులో డ్రోన్‌ మొత్తాన్ని పలుమార్లు వినియోగించుకునేలా చేస్తామని చెప్పారు. రావన్‌ ఎక్స్‌తో ఒక్కో ఉపగ్రహ ప్రయోగం 3 గంటల్లో పూర్తవుతుందన్నారు. కంపెనీ ఇప్పటికే సుమారు రూ.7 వేల కోట్ల విలువైన కాంట్రాక్టులు దక్కించుకుందని, అమెరికా స్పేస్‌ ఫోర్స్‌తోపాటు, ఇతర సంస్థలు వినియోగదారులుగా ఉన్నారని వివరించారు. యూఎస్‌ స్పేస్‌ ఫోర్స్‌ ఆస్లోన్‌–56 పేరుతో భూమికి దగ్గరలో ఉన్న కక్ష్యలోకి చిన్న ఉపగ్రహాలు ప్రయోగించాలని యోచిస్తున్నట్లు పేర్కొన్నారు. 

జకార్త : అగ్ని పర్వతాల రాజ్యం ఇండోనేషియాలో మరోసారి ప్రజలు వణికిపోతున్నారు. మౌంట్‌ సినబంగ్‌ అగ్నిపర్వతం బద్ధలు కావటమే ఇందుకు కారణం. సోమవారం ఇది సంభవించంగా.. ఆ ప్రభావంతో వాతావరణంలో విషవాయువుల స్థాయి తారాస్థాయికి చేరుకుంది.  ఫిబ్రవరి 19న ఈ పేలుడు సంభవించింది. పేలుడు ధాటికి పర్వత రూపు రేఖల్లో సమూల మార్పులు సంభవించగా.. లావా సుమారు 5 కిలోమీటర్లపాటు ప్రయాణించింది. పర్వతం వెదజల్లిన బూడిద సుమారు 162 కిలోమీటర్ల దూరంలోని ప్రాంతంలో పడినట్లు తెలుస్తోంది. ఈ ఘటనలో ఎవరికీ ప్రమాదం వాటిల్లలేదని ఇండోనేషియా విపత్తు నిర్వహణ శాఖ ప్రకటించింది. ఇండోనేషియాలో ఉన్న 120 అగ్ని పర్వతాలలో  సినబంగ్‌ ఒకటి. 2010లో ఇది రగులుకోవటం ప్రారంభించింది. ఇక నాసా ఈ విధ్వంసంపై ఓ ప్రకటన విడుదల చేసింది. అగ్ని పర్వతం నుంచి వెలువడే వాయువుల్లో సల్ఫర్‌ డై యాక్సైడ్‌ పరిమాణం ఎక్కువగా ఉందని పేర్కొంది. దీంతో అధికారులు ఇళ్ల నుంచి బయటకు రాకపోవటమే మంచిదని ప్రజలకు సూచిస్తున్నారు. ఇక పేలుడు సమయంలో ఓ స్కూల్‌ వద్ద పిల్లలు ఆసక్తిగా గమనించటం.. మరికొందరు హహాకారాలు చేస్తున్న వీడియో ఒకటి నెట్‌లో వైరల్‌ అవుతోంది.


 జపాన్ తీర ప్రాంత గ్రామాలకు అధికారులు సునామీ హెచ్చరికలు జారీ  చేశారు. తీర ప్రాంతాల్లో ఉన్న ప్రజలు ఆ ప్రాంతాలను ఖాళీ చేయాలని సూచించారు. గురువారం చిలీలో 8.3 తీవ్రతతో భూకంపం సంభవించి 11 మంది మృత్యువాత పడ్డారు. చిలీ కూడా సునామీ హెచ్చరికలు జారీ చేసింది. ఈ నేపథ్యంలో 'సునామీ' పై క్విక్ రివ్యూ...
 
  సునామీ అంటే?
  Tsunami అనే పదం Tsu(Harbour), nami(waves) అనే జపాన్ పదాల కలయిక. తీరపు అల(రాకాసి అల) అని దీనర్థం. సముద్రపు అడుగు భాగంలో భూకంపాలు సంభవించడం, అగ్ని పర్వతాల ఉద్భేదనం, భూతాపాల వల్ల ఏర్పడిన అధిక శక్తి కలిగిన సముద్ర కెరటాలు తీరాన్ని చేరడాన్ని 'సునామీ'అంటారు. ఈ కెరటాలకు తరంగ దైర్ఘ్యం ఎక్కువగా ఉంటుంది. వీటి వల్ల అధిక మొత్తంలో నీరు తీరాన్ని తాకి తీవ్ర నష్టాన్ని కలిగిస్తుంది.
 సునామీ ఎప్పుడు వస్తుంది?
 భూకంప తీవ్రత 6.5 కంటే అధికంగా ఉంటే సునామీ వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. సాధారణంగా సముద్ర గర్భంలో సునామీలు రావడానికి చాలా కారణాలున్నాయి. అయితే ఎక్కువగా భూకంపాల వల్ల 75 శాతం, అగ్ని పర్వతాల వల్ల 5 శాతం, సముద్రంలో భూతాపం వల్ల 8-10 శాతం, ఇతర కారణాల వల్ల 10 శాతం, వాతావరణంలో ప్రతికూల పరిస్థితుల వల్ల 2 శాతం సునామీలు సంభవిస్తున్నాయి. సునామీ వేగం నీటి లోతును బట్టి ఉంటుంది. 4 వేల మీటర్ల లోతులో అయితే దీని వేగం గంటకు 500- 700 కి.మీ ఉంటుంది. అదే 10 మీటర్ల నీటి లోతులో దీని వేగం గంటకు 36 కి.మీ.కు తగ్గుతుంది.
 సునామీ నీటి కెరటమా?
 సాధారణంగా సునామీలు అలలలాగే కన్పిస్తాయి. కానీ సునామీకి సాధారణ కెరటాలకు తేడా ఉంది. కెరటాలు గాలి వల్ల లేచి 5 నుంచి 20 సెకన్లలో పూర్తవుతాయి. అయితే సునామీ అలా కాదు. 5 నిమిషాల నుంచి దాదాపు గంటన్నర వరకు ఉంటుంది. సముద్రంలో కనిపించే గాలి కెరటాలు అంత లోతైనవి కావు. ఈ కెరటాలు తక్కువ వేగాన్ని కలిగి ఉంటాయి. సునామీలు అధిక వేగం కలిగి ఉండి తీవ్ర నష్టాన్ని కలిగిస్తాయి. ఉదాహరణకు 2004, 2011లో వచ్చిన సునామీల వల్ల భవనాలు, పడవలు, భారీ నిర్మాణాలు కూడా ధ్వంసమయ్యాయి.