మన జన్యువుల్లో ఒక చిన్న మార్పు ఉన్నా ఏదో ఒక రకమైన వ్యాధికి గురికావడం ఖాయం. కానీ మనిషికి అతిదగ్గరి చుట్టంగా చెప్పుకొనే వానరాల్లో మాత్రం ఇలా ఉండదు. జన్యుపరమైన మార్పులు ఎన్ని ఉన్నా వాటికి మనలా వ్యాధులు అంటవు. ఎందుకిలా? ఈ విషయాన్ని తెలుసుకొనేందుకే హైదరాబాద్‌లోని సెంటర్‌ ఫర్‌ సెల్యులార్‌ అండ్‌ మాలిక్యులర్‌ బయాలజీ (సీసీఎంబీ) సహా అంతర్జాతీయ శాస్త్రవేత్తలు ఓ భారీ అధ్యయనాన్ని చేపట్టి పూర్తి చేశారు.  ఇందులో భాగంగా సుమారు 233 వానర జాతులకు చెందిన 809 జన్యుక్రమాలను మానవ జన్యుక్రమాలతో పోల్చి చూశారు. భారత్‌లోని 19 వానర జాతులకు సంబంధించిన 83 నమూనాల జన్యుక్రమ నమోదు, విశ్లేషణ బాధ్యతలను సీసీఎంబీ చేపట్టింది. అంతరించిపోతున్న వానర జాతుల సంరక్షణకు, జన్యుపరమైన వ్యాధులను మరింత లోతుగా అర్థం చేసుకునేందుకు ఈ అధ్యయనం ఉపయోగపడుతుందని అంచనా.. సాక్షి, హైదరాబాద్‌: మానవ, వానర జన్యుక్రమాలను పోల్చి చూసినప్పుడు రెండింటిలోనూ సుమారు 43 లక్షల మిస్‌సెన్స్‌ జన్యుమార్పులు ఉన్నట్లు స్పష్టమైంది. ఈ ప్రత్యేకమైన జన్యు మార్పులు శరీరానికి అవసరమైన అమైనోయాసిడ్ల రూపు రేఖలను మార్చేస్తాయి. ఫలితంగా ఈ అమైనో యాసిడ్లతో తయా రయ్యే ప్రొటీన్లు కూడా సక్రమంగా పనిచేయకుండా మనం వ్యాధుల బారిన పడుతూంటాం. అయితే ప్రస్తుతం ఏ మార్పుల కారణంగా మనకు వ్యాధులు వస్తున్నాయన్నది గుర్తించడంలో చాలా పరిమితులున్నాయి.  జన్యు మార్పులు వందలు, వేల సంఖ్యలో ఉండటం దీనికి కారణం. మధుమేహం, గుండె జబ్బుల్లాంటి ప్రాణాంతక ఆరోగ్య సమస్యలకూ జన్యుపరమైన మూలకారణం ఇప్పటివరకూ తెలియకపోవడానికి కూడా జన్యుమార్పులకు సంబంధించిన సమా చారం లేకపోవడమూ ఒక కారణం. ఈ నేపథ్యంలోనే శాస్త్రవేత్తలు... వాన రులు, మనుషుల జన్యుక్రమాలను సరి పోల్చే పరిశోధన చేపట్టారు. కొన్ని వ్యాధులు ఒకటి కంటే ఎక్కువ జన్యు వుల్లో వచ్చిన మార్పుల వల్ల పుడతాయని... మొదట్లో వాటి ప్రభావం తక్కువగానే ఉన్నా క్రమక్రమంగా ఈ జన్యు మార్పులన్నీ కలసికట్టుగా పనిచేయడం మొదలు పెట్టి మధుమేహం, కేన్సర్‌ వంటి వ్యాధులుగా పరిణమిస్తాయని అంచనా. కొన్నింటిని గుర్తించాం.. మానవులు, వానరాలను వేరు చేసే 43 లక్షల ప్రత్యేకమైన జన్యుమార్పులు (మిస్‌సెన్స్‌ మ్యుటేషన్స్‌)లలో ఆరు శాతం వాటిని ఇప్పటికే గుర్తించామని, ఇవి మనుషుల కంటే వానరాల్లోనే చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయని కృత్రిమ మేధ కంపెనీ ఇల్యూమినా ఉపాధ్యక్షుడు కైల్‌ ఫార్‌ తెలిపారు. ఈ ఆరు శాతం జన్యుమార్పులు మానవ వ్యాధులు వానరాలకు అంటకుండా కాపాడుతున్నట్లు భావిస్తున్నామని ఆయన చెప్పారు. వ్యాధికారక జన్యుమార్పులను గుర్తించేందుకు తాము ప్రైమేట్‌ ఏఐ–3డీ అనే డీప్‌ లెర్నింగ్‌ అల్గారిథమ్‌ను ఉపయోగించామని చెప్పారు. ఈ అల్గారిథమ్‌ జన్యుశాస్త్రానికి సంబంధించిన చాట్‌జీపీటీ అనుకోవచ్చు. చాట్‌జీపీటీ మనుషుల భాషను అర్థం చేసుకుంటే ప్రైమేట్‌ ఏఐ–3డీ జన్యుక్రమాన్ని అర్థం చేసుకోగలదు. అంతే తేడా! విస్తృత స్థాయిలో వానర జన్యుక్రమం నమోదు.. ఈ అధ్యయనంలో భాగంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న అనేకానేక వానర జాతుల జన్యుక్రమాలను నమోదు చేశారు. ‘‘ఐదు గ్రాముల బరువుండే చిన్న కోతి మొదలుకొని చింపాంజీల వరకూ.. భారత్‌లోని ఈశాన్య రాష్ట్రాల్లో మాత్రమే కనిపించే వెస్టర్న్‌ హూలాక్‌ గిబ్బన్, పశ్చిమ కనుమల్లో నివసించే లయన్‌ టెయిల్డ్‌ మకాక్‌ వరకు అనేక వానర రకాల జన్యుక్రమాలను ఇందులో నమోదు చేశారు. ఈ స్థాయిలో వానర జన్యుక్రమ నమోదు జరగడం ఇదే మొదటిసారి’’అని సీసీఎంబీ శాస్త్రవేత్త డాక్టర్‌ గోవింద స్వామి ఉమాపతి ‘సాక్షి’తో మాట్లాడుతూ చెప్పారు.  భూమ్మీద ఉన్న మొత్తం వానర జాతుల్లో దాదాపు సగం జాతుల జన్యుక్రమం ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉందని అంచనా. ఈ విస్తృతస్థాయి జన్యుక్రమం ఫలితంగా వానరాల జన్యుక్రమాలను పోల్చి చూడటం సాధ్యమైందని, తద్వారా పరిణామ క్రమంలో వాటిలో వచ్చిన మార్పులను కూడా పరిశీలించే అవకాశం దక్కిందని డాక్టర్‌ ఉమాపతి తెలిపారు. అంతేకాకుండా వానరాలను మనుషులను వేరు చేసే అంశాలేమిటన్నది కూడా మరింత స్పష్టమవుతుందన్నారు. జన్యుక్రమాలు అందుబాటులోకి రావడం పరిణామ క్రమాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి మాత్రమే కాకుండా.. మనకు వచ్చే వ్యాధుల వివరాలు తెలుసుకోవడానికి, వానరాల సంరక్షణకూ ఉపయోగపడుతుందని వివరించారు.  ‘‘వానర జన్యుక్రమ నమోదు.. వాటిని సంరక్షించాల్సిన అవసరాన్ని మరింత గట్టిగా చెబుతున్నాయి’’అని సీసీఎంబీ డైరెక్టర్‌ వ్యాఖ్యానించారు. ఈ అధ్యయనం ఫలితం ఇంకొకటి కూడా ఉంది. మనిషికి మాత్రమే ప్రత్యేకమనుకున్న జన్యుపరమైన అంశాలు దాదాపు సగం తగ్గాయి! అంటే మనిషికి.. వానరానికి మధ్య ఉన్న అంతరం మరింత తగ్గిందన్నమాట!.  ఇది కూడా చదవండి:  కిలో రూ.100 దాటిన టమాట ధరలు..


 లండన్‌: మానవ రోగ నిరోధక వ్యవస్థలో కొత్త రక్త కణాలను శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు. తెల్ల రక్త కణాల్లో రకాలైన డెన్‌డ్రిటిక్, మోనోసైట్స్‌ కణాలకు చెందిన ఉప రకాలను వారు కనుగొన్నారు. డెన్‌డ్రిటిక్‌ కణాల్లో రెండు, మోనోసైట్స్‌లో రెండు ఉప రకాలను కొత్తగా గుర్తించినట్లు వెల్లడించారు. ఈ శాస్త్రవేత్తల బృందంలో భారత సంతతికి చెందిన రాహుల్‌ సతిజ (న్యూయార్క్‌ యూనివర్సిటీ), కార్తిక్‌ శేఖర్‌ (బ్రాడ్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ ఎమ్‌ఐటీ అండ్‌ హార్వర్డ్‌) కూడా ఉన్నారు. మానవ రక్త కణాల్లో జన్యువుల తీరును విశ్లేషించేందుకు సింగిల్‌ సెల్‌ జినోమిక్స్‌ పద్ధతిని శాస్త్రవేత్తలు ఉపయోగించారు.
 
 ‘తెల్ల రక్త కణాల్లో రెండు ప్రధాన రకాలైన డెన్‌డ్రిటిక్‌ సెల్స్, మోనోసైట్స్‌ మన శరీరానికి ఇన్‌ఫెక్షన్‌ సోకకుండా నిరోధిస్తాయి’ అని ‘వెల్‌కమ్‌ ట్రస్ట్‌ ఇన్‌ఫెక్షన్‌ అండ్‌ ఇమ్యునో బయాలజీ’కి చెందిన దివ్య షా పేర్కొన్నారు. ఇతర రకాల రక్త కణాలను గుర్తించేందుకు కట్టింగ్‌ ఎడ్జ్‌ సాంకేతికతను వాడినట్లు తెలిపారు. మనం ఆరోగ్యంగా ఉన్నప్పుడు, అనారోగ్యంతో ఉన్నప్పుడు ఈ రక్తకణాలు ఏ విధంగా పనిచేస్తాయనే విషయంపై తదుపరి పరిశోధనలు నిర్వహించనున్నట్లు తెలిపారు.


 వాషింగ్టన్: మనిషి వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ(ఇమ్యూన్ సిస్టమ్)కు సంబంధించి పరిశోధకులు కొత్త నిజం కనుగొన్నారు. వ్యాధినిరోధక వ్యవస్థతో మెదడుకు నేరుగా నాళాల ద్వారా అనుసంధానమై ఉంటుందని వారు గుర్తించారు. మనిషి శరీరంలోకి ప్రవేశించే హానికర సూక్ష్మజీవులను నాశనం చేసే తెల్లరక్త కణాలు శోషరస కణుపుల్లో ఉంటూ, శోషరస నాళాల ద్వారా ప్రయాణిస్తాయన్నది తెలిసిందే. అయితే, ఈ నాళాలు మెద డుకు అనుసంధానమై ఉండవని శాస్త్రవేత్తలు దశాబ్దాలుగా భావిస్తున్నారు. కానీ మెదడుకు సంబంధించిన మస్తిష్క శోషరస నాళాల ద్వారా వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ అనుసంధానమై ఉంటుందని తాజాగా యూనివర్సిటీ ఆఫ్ వర్జీనియా పరిశోధకులు కనుగొన్నారు. దీంతో వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థకు మెదడు ఎలా ప్రతిస్పందిస్తోంది? నాడీకణాలు ధ్వంసం అయ్యే మల్టిపుల్ స్క్లిరోసిస్ రోగులు ఎందుకు రోగ నిరోధక వ్యవ స్థ దాడికి గురవుతున్నారు? ఆటిజం, అల్జీమర్స్ వ్యాధులపై వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ ప్రభావాలు, తదితర అంశాలను మరింత బాగా అర్థం చేసుకునేందుకు వీలు కానుందని భావిస్తున్నారు.