సాక్షి ప్రతినిధి, ఖమ్మం: ‘చైతన్యవంతమైన ఖమ్మం జిల్లాలో దాదాపు రెండేళ్లు సంతృప్తికరంగా విధులు నిర్వహించాను. దీర్ఘకాలిక భూ సమస్యలు పరిష్కరించటం నా ఉద్యోగ జీవితంలో మరిచిపోలేని అనుభూతి. జిల్లాలో పనిచేసిన కాలం ఓ మధురస్మృతిగా నిలిచిపోతుంది. ఖమ్మం నాకెన్నో పాలనానుభవాలు నేర్పింది..’ అని జిల్లా జాయింట్ కలెక్టర్ కడవేరు సురేంద్రమోహన్ పేర్కొన్నారు. జిల్లా నుంచి హైదరాబాద్‌కు బదిలీ అయిన ఆయన సోమవారం ‘సాక్షి’ప్రతినిధికి ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూ ఇచ్చారు. ఆ వివరాలు ఆయన మాటల్లోనే...
  
 మంచి జిల్లాలో ఉద్యోగం చేయాలని...
 ప్రజలకు సేవ చేయాలంటే మంచి జిల్లాలో ఉద్యోగం చేయాలనే కోరిక ఉండేది. ఖమ్మం జిల్లాలో పని చేయడంతో ఆ ఆకాంక్ష నేరవేరింది. జిల్లాలో పని చేయడం ఆనందంగా ఉంది. నా 13 ఏళ్ళ సర్వీస్‌లో రెండేళ్లు పూర్తిస్థాయిలో ఇక్కడ పనిచేయటం సంతృప్తిగా ఉంది. ప్రజా ప్రతినిధు లు అధికారులు, ఉద్యోగుల సహకారం మరువలేనిది. చైతన్యానికి జిల్లా మారుపేరు. ఒకవైపు ఏజెన్సీ, మరోవైపు నదులు, ఖనిజం, అటవీసంపద, పలురకాల వృత్తులు, ప్రవృత్తుల మేళవింపు మన జిల్లా. 1996లో సర్వీస్‌లో జాయిన్ అయ్యా ను. అందరి సహకారంతో 100 శాతం పని చేశా. నేను చాలా అదృష్టవంతుడుని.. ఎలాంటి ఇబ్బం దులు లేకుండా ఉద్యోగం సజావుగా సాగింది.
  
 భూ సమస్యలు...
 భూ సమస్యల పరిష్కరానికి కృషి చేయాలని ముందుగానే భావించా. అనేక ఏళ్లుగా పెండింగ్ ఉన్న సమస్యలను పరిష్కరించా. జంగ్ సిపాయి భూములను నిబంధనల ప్రకారం అర్హులకు అందించాను. జిల్లా వ్యాప్తంగా 7 వ విడత అసైన్‌మెంట్ కింద మూడు నెలల్లో ఏడుగురికి 15 వేల ఎకరాలకు పట్టాలు, పహణీలు అందించాం. ఇందుకోసం గిరిజనులు, గిరినేతరులకు అవగహన కల్పించి  భూముల సర్వే చేపట్టాం. డిజిటల్ సర్వే యంత్రాలతో ఈ ప్రక్రియను వేగవంతం చేసి సక్సెస్ అయ్యాం.
  
 మీసేవ...
 గతంలో మీసేవ కేంద్రాలలో 20 సర్వీసులు మాత్రమే అందుబాటులో ఉండేవి. వాటిని 250 సర్వీసులకు చేర్చాం. మీసేవా కేంద్రాలు సజావుగా నిర్వహించేందుకు రెవెన్యూ అధికారులైన వీఆర్వో నుంచి తహశీల్దార్ వరకు కంప్యూటర్‌పై ప్రత్యేక శిక్షణ ఇచ్చాం. మీసేవలో పహణీల విషయంలో కొంత మేర ఇబ్బందులు ఏర్పడ్డాయి. వాటిని నిరోధించేందుకు తహశీల్దార్‌లకు అవగహన కల్పించాం.
 
 అక్రమ పహణీలను అరికట్టాం. తహశీల్దార్ల బాధ్యత పెరిగింది. ల్యాండ్ సర్వే కార్యాలయాన్ని సుందరంగా తీర్చిదిద్దాం. రికార్డులను భద్రపరిచేందుకు అత్యాధునిక రికార్డురూమ్‌ను ఏర్పాటు చేశాం. టెక్నాలజీ వాడకంపై ఉద్యోగులకు అవగాహన కల్పించేందుకు ఖమ్మం, భద్రాచలంలో రూ.20 లక్షలతో ఐటీ కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేశాం. రికార్డుల భద్రతకు అత్యాధునిక రూం నెలకొల్పాం.
  
 ‘ఆధార్’తోనే అన్నీ..
 ఆధార్ అనుసంధానంతో అనేక అంశాల్లో మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. రాష్ట్రంలో ఆధార్ అనుసంధానంలో జిల్లా 3వ స్థానంలో ఉంది. జిల్లాలో 98 శాతం ఆధార్ నమోదు పూర్తయింది. ఏజెన్సీ ప్రజలు ఆధార్ కేంద్రాలకు వెళ్ళకుండా వారి చెంతనే ఆధార్ అందించే ప్రకియ చేపట్టి విజయవంతం అయ్యాం. సివిల్ సప్లైలో ఆధార్ అనుసంధానంతో అక్రమంగా ఉన్న 50 వేల తెల్లరేషన్‌కార్డులను తొలగించాం.
 
 నెలకు 1,000 మెట్రిక్ టన్నుల బియ్యం ఆదా చేశాం. ఆధార్ వల్ల గ్యాస్‌కనెక్షన్ లబ్ధిదారులను గుర్తించి కిరోసిన్ కోటానూ ఆదా చేశాం. గ్యాస్‌తో పాటు కిరోసిన్ పొందుతున్న వారిని అదుపు చేయడం వల్ల రూ.50 లక్షలు ఆదా అయ్యాయి.
  
 నిర్వాసితులకు న్యాయమే చేశాం
 భూ నిర్వాసితులకు అప్పటి విలువ ప్రకారం న్యాయమే జరిగింది. ప్రజలు అంగీకరించిన తరువాత మాత్రమే మేము ఫైల్స్ పని ప్రారంభించాం. అప్పటి విలువ ప్రకారం కొమ్మేపల్లిలో రూ.5 లక్షలు, కిష్టారంలో రూ.6 లక్షలు ఇవ్వాలని నిర్ణయించాం. ప్రజలు తొలుత అంగీకరించి తర్వాత నిరాకరించారు. అప్పటికే గడువు  రెండు సంవత్సరాలు ఉంది. చివరి సమయంలో ల్యాప్సయ్యే అవకాశం ఉండటంతో దానిని అమలు చేశాం. ఒప్పందం ప్రకారం ఎవరూ ముందుకు రాని సమయంలో సెక్షన్ 31 ప్రకారం కోర్టులో రూ.20 కోట్లు డిపాజిట్ చేశాం. కేసు జిల్లా జడ్జి కోర్టులో ఉంది.
  
 విద్యుత్ ప్రాజెక్టుల్లో..
 జిల్లాలో నీరు, బొగ్గు, భూమి, రవాణావ్యవస్థ అనుకూలంగా ఉం డటంతో కొత్తగూడెం, మణుగూరు, పాల్వంచ, అశ్వాపురంల్లో  థర్మల్ పవర్ ప్రాజెక్టులకు రూపకల్పన చేశాం. ఏడో దశ విస్తరణలో భాగంగా ఇప్పటికే పాల్వంచలో మరో 800 మెగా వాట్ల విద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రం ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. మణుగూరులో 1031 ఎకరాల్లో 1080 మెగావాట్ల ప్రాజెక్టు, అశ్వాపురంలో 1300 ఎకరాల్లో 1600 మెగావాట్ల ప్రాజెక్టు, కొత్తగూడెంలో 3000 ఎకరాల్లో 4000 మెగావాట్ల ప్రాజెక్టు నిర్మించే పనులు కొనసాగుతున్నాయి.
  
 అర్హులందరికీ ఆహారభద్రత..
 జిల్లాలో అర్హులందరికీ ఆహారభద్రత అందించటమే లక్ష్యంగా పనిచేశాం. ఇప్పటికే 6,50,000 కార్డుల వివరాలు కంప్యూటరీకరించాం. ఇంకా 50వేల మంది వివ రాలు నమోదు చేయాలి. ఈ నెల 16 నుంచి అర్హులైన కుటుంబాలకు పూర్తిస్థాయిలో రేషన్ అందించేందుకు చర్యలు చేపట్టాం. గతంలో రేషన్ అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేశాం. ఇక నుంచి రేషన్ అర్హులకు మాత్రమే అందుతుంది. ప్రభుత్వ పాఠశాలల విద్యార్థులకు ఇంగ్లిష్ నేర్పాలని అనుకున్నాను.
 
 అది పూర్తిస్థాయిలో అమలైంది. మొదట 30 స్కూల్స్‌లో స్పోకెన్ ఇంగ్లిష్ ప్రారంభించాం. ఇప్పుడు 250 పాఠశాలల్లో నిర్వహిస్తున్నాం. 25 వేల మంది విద్యార్థులకు రూపాయి ఖర్చు లేకుండా మూడునెలల్లో కోర్సు పూర్తి చేశాం. తరువాత హైదరాబాద్‌లో స్పోకెన్ ఇంగ్లిష్ అమలు చేసేందుకు చర్యలు తీసుకుంటా. జిల్లాలో జమాబందీని అమలు చేయలేకపోయాం. గ్రామాల్లో రైతులకు సంబంధించిన వ్యవసాయ భూముల వివరాలు పంచాయతీ కార్యాలయం గోడలపై రాయిస్తున్నాం.


  సాక్షి ప్రతినిధి, ఖమ్మం : అన్నింటికన్నా సమాజంలో గౌరవంగా బతకడమే ముఖ్యమని అంటున్నారు జిల్లా జాయింట్ కలెక్టర్ కడ వేరు సురేంద్రమోహన్. ఎంత సంపాదించినా  లభించని తృప్తి ప్రజాసేవలో ఉంటుందని, మన కోసం మనం బతికిన దాని కన్నా... పరుల కోసం ఏం చేశాం? సమాజానికి ఏం తిరిగిచ్చామన్నదే ముఖ్యమని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. అందుబాటులో ఉన్న వనరులను సద్వినియోగం చేసుకుంటే ఉన్నత స్థానాలకు వెళ్లడం నేటి యువతకు పెద్ద కష్టమేమీ కాదని, అయితే కఠోర శ్రమ, సమయపాలన ముఖ్యమని ఆయన చెప్పారు. జిల్లాలో మంచి అధికారిగా అనతికాలంలోనే గుర్తింపు పొందిన నల్లగొండ జిల్లాకు చెందిన ఈ యువ అధికారి జిల్లా జాయింట్ కలెక్టర్‌గా బాధ్యతలు చేపట్టి ఏడాది పూర్తయిన సందర్భంగా ‘సాక్షి’కి ఇంటర్వ్యూ ఇచ్చారు.
 
 ఆ ఇంటర్వ్యూలో ఆయన చెప్పిన విశేషాలివి....
  సాక్షి: జేసీగా జిల్లాలో ఏడాది పూర్తి చేసుకున్నందుకు శుభాకాంక్షలు. ఇక్కడ పనిచేయడం ఎలాంటి అనుభూతినిచ్చింది?
  జేసీ: జిల్లాకు రాకముందు 10 ఏళ్ల పాటు క్షేత్రస్థాయికి దూరంగా ఉన్నాను. ఐదేళ్లు విదేశాల్లో పనిచేయగా, మరో ఐదేళ్లు హైదరాబాద్‌లోని వివిధ డెరైక్టరేట్ కార్యాలయాల్లో పనిచేశాను. నాకు ఐటీ బ్యాక్‌గ్రౌండ్ ఉన్నందువల్ల ఐఏఎస్ వచ్చిన తర్వాత రాష్ట్రస్థాయిలో వివిధ హోదాల్లో పనిచేసేందుకు ఆఫర్లు వచ్చాయి. అయినా నేను ఇష్టపడలేదు.
 
 అసలు నేను ఇంజనీరింగ్ వదిలి ఐఏఎస్‌కు వచ్చింది కలెక్టర్ అయ్యేందుకే. కొన్నాళ్లు అక్కడ పనిచేసి మళ్లీ జేసీగా రావచ్చు. కానీ నా బ్యాచ్‌మెట్స్ కన్నా జూనియర్ అవుతాను. వాళ్లు నాకన్నా ముందుకు వెళ్లిపోతారు. అందుకే ఎన్ని ఆఫర్లు వచ్చినా వదులుకుని జాయింట్‌కలెక్టర్‌గా పని చేసేందుకే మొగ్గుచూపాను. ఇక్కడకు వచ్చిన సంవత్సర కాలంలోనే నాకు రెండు, మూడేళ్లలో వచ్చే అనుభవం వచ్చింది. ఈ జిల్లాలో అన్ని అంశాలూ ఉన్నాయి. సాగునీటి నుంచి గిరిజన సంప్రదాయాల వరకు అన్నింటి సమాహారమే ఈ జిల్లా. అందుకే ఇక్కడ పనిచేసే అవకాశం రావడం నిజంగా నా అదృష్టం.
 
  సాక్షి: జేసీ అంటే ముఖ్యంగా రెవెన్యూ, భూ సమస్యలు ఎక్కువగా ఉంటాయి కదా.. ఎలా పరిష్కరించేవారు?
  జేసీ: నేను ఇక్కడకు వచ్చిన తర్వాత ఏడాది కాలంలో 25వేల ఎకరాల భూ సమస్యలు పరిష్కరించారు. ఎస్సీ, ఎస్టీలవి, ముఖ్యంగా 30-40 ఏళ్లుగా పెండింగ్‌లో ఉన్న భూవివాదాలకు తెరదించాం. జంగ్‌సిపాయి, పట్వారీపట్టేదార్, ఇనాం భూములు ఇందులో ఎక్కువగా ఉన్నాయి. భూసమస్యను పరిష్కరించాలంటే ఆ భూమికి సరిహద్దులు చూపి అన్ని డాక్యుమెంట్లు సదరు పట్టాదారునికి అందజేయడమే. అలా కాకుండా కేవలం పేపర్ మీద చూపించి పరిష్కరించామని కూడా చెప్పుకోవచ్చు.
 
  కానీ మేం అలా చేయలేదు. భూములు సర్వే చేసేందుకు సర్వేయర్ల కొరత ఉందన్న కారణంతో ట్రింబుల్ జీపీఎస్ సర్వే ద్వారా భూములను కొలిచాం. ఈ విధానాన్ని ఉపయోగించడం రాష్ట్రంలోనే తొలిసారి. ఒక్కసారి ప్రభుత్వం నుంచి హక్కులు తీసుకున్న తర్వాత సదరు యజమాని ఇంకెప్పుడూ డాక్యుమెంట్ల కోసం రెవెన్యూ కార్యాలయాల చుట్టూ తిరగొద్దు. అలా పనిచేయడం నాకు తృప్తినిచ్చింది.
 
  సాక్షి: మీకు ఐటీ బ్యాక్‌గ్రౌండ్ ఉంది కదా... దాన్నెలా ఉపయోగించుకున్నారు?
  జేసీ:నాకు వ్యక్తిగతంగా ఐటీ అంటే చాలా ఇష్టం. ఎక్కడో అమెరికాలోనో, సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీల్లో ఐటీ ఉపయోగించడం పెద్ద గొప్పేమీ కాదు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నివసించే వారి జీవితాలు సులభతరమయ్యేందుకు ఐటీ ఉపయోగపడాలి. ‘మీసేవ’ కార్యాలయాల ద్వారా అందించే ప్రభుత్వ సేవల కోసం తహశీల్దార్లకు ఐటీ శిక్షణనిచ్చాం. ప్రతి తహశీల్దార్ కార్యాలయాన్ని బలోపేతం చేశాం. పంటసాగు లెక్కలు కూడా ఆన్‌లైన్ చేసేశాం. రికార్డుల నిర్వహణలో వీఆర్వో, వీఆర్‌ఏలకు శిక్షణనిచ్చాం.  దాదాపు రూ.5లక్షల వ్యయంతో కలెక్టర్ కార్యాలయంలో ఐటీ శిక్షణ కేంద్రాన్నే ఏర్పాటు చేశాం. మొత్తం మీద మానవ వనరుల సమూహాన్ని తయారుచేశాం. సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని సామాజిక కోణంలో వినియోగించుకుంటున్నాం.
 
  సాక్షి: సాంకేతిక పరిజ్ఞానంలో సామాజిక కోణమా?
  జేసీ: (నవ్వుతూ) అవునండీ... గతంలో ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో కూడా ‘మీసేవా’ కేంద్రాలను ఐదు శాతం మాత్రమే గిరిజనులు నిర్వహించేవారు. దానిని మార్పుచేసి 29 మండలాల్లో 29 మంది గిరిజనులకు మీసేవ నిర్వహించే అవకాశం కల్పించాం. వికలాంగులకు కూడా మీసేవ కేంద్రా లు ఇచ్చాం. జిల్లాలో 21 మండలాల్లో ఇప్పటికే వికలాంగులు మీసేవ కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నారు. గ్రీవెన్స్‌లో వచ్చిన దరఖాస్తులను పరిష్కరించినప్పుడు కూడా చాలా తృప్తి కలుగుతుంది.
 
  సాక్షి: లక్షల జీతం వచ్చే ఐటీ రంగాన్ని వదిలి ఐఏఎస్ ఎందుకు కావాలనుకున్నారు?
  జేసీ: మాది నల్లగొండ జిల్లా. కట్టంగూరు నా స్వగ్రామం. నాన్న టీచర్‌గా పనిచేసేవారు. మా జిల్లాలో టీచర్ కావడం అంటే ఐఏఎస్, సీఎం అయినట్లే. నేను సర్వేల్ గురుకులం విద్యార్థిని. ఇంటర్ నాగార్జునసాగర్ ఏపీఆర్‌జేసీలో చేశాను. జిల్లా నలుమూలల నుంచి ప్రతిభ గల విద్యార్థులు ఆ రెండు చోట్లే చదువుకునేవారు. ఆ తర్వాత ఇంజనీరింగ్ వరంగల్ ఆర్‌ఈసీలో చేశాను. ఎంటెక్ ఢిల్లీ ఐఐటీలో చేశాను. ఆ తర్వాతే ఐఏఎస్ కావాలన్న కోరిక కలిగింది.
 
  నేను అమెరికాలో ఉద్యోగానికి వెళ్లకముందు ఇక్కడ ప్రభుత్వ ఉద్యోగిగా నెలకు రూ.18వేల జీతం వచ్చేది. ఆ తర్వాత అమెరికా వెళ్లి నెలకు రూ.5లక్షల వరకు జీతం అందుకున్నాను. కొద్ది రోజులు బాగానే ఉంది. ఓ రెండేళ్ల పాటు అయితే అసలు ఇండియా వచ్చే పనిలేదనుకున్నా. కానీ కొంతకాలం తర్వాత మన పని ఎంతమంది జీవితాలను ఉద్ధరిస్తోంది అనే స్ఫృహ నాకు వచ్చింది. మన జీవితం మనం గడపడం పెద్ద విషయమేమీ కాదు. ఇతరుల కోసం ఏం చేశామన్నదే తృప్తినిస్తుంది. ఇప్పుడు నాకు వస్తున్నది నెలకు రూ.50వేల లోపే. అంటే అమెరికాలో వచ్చిన దాని కన్నా 10 రెట్లు తక్కువే. కానీ సేవలో మాత్రం అమెరికా కన్నా పదిరెట్లు తృప్తి ఉంది. మనల్ని తయారుచేసిన సమాజానికి మనం ఎంతో కొంత తిరిగివ్వాలి.
 
  సాక్షి: మీకు ప్రణాళికాబద్ధంగా పనిచేయడం ఎప్పటి నుంచి అలవడింది? యువతకు మీరిచ్చే సందేశం ఏమిటి?
  జేసీ: ప్రణాళిక అంటే నాకేమీ దీర్ఘకాలిక లక్ష్యాలుండేవి కావు. టెన్త్ తర్వాత ఏపీఆర్‌జేసీ సీటు, ఆ తర్వాత ఇంజనీరింగ్, ఆ తర్వాత ఎంటెక్, తర్వాత ఐఏఎస్.... ఎప్పటికప్పుడు లక్ష్యాలను నిర్దేశించుకునేవాడిని. ఉన్న వనరులను సద్వినియోగం చేసుకుంటే ఆస్తులు లేకపోయినా, తల్లిదండ్రులు నిరక్షరాస్యులైనా ఉన్నత స్థానానికి చేరొచ్చు.
 యువత ఆ అవకాశాలు వెతికి పట్టుకోగలగాలి. మంచి శ్రమ ఉండాలి. సమయం వృధా చేసుకోకుండా పెడదారి పట్టకుండా జాగ్రత్త పడాలి. నలుగురికి నీడనివ్వాలి. తల్లిదండ్రులకు మంచి పేరు తే వాలి. మీ కుటుంబంలో, సమాజంలో గౌరవం సంపాదించాలి.