ముంబై: బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో సమూల మార్పులు అవసరమని నచికేత్ మోర్ నేతృత్వంలోని రిజర్వ్ బ్యాంక్ (ఆర్‌బీఐ) ప్యానెల్  మంగళవారం సూచించింది. దిగువస్థాయి ఆదాయ వర్గాల కోసం ప్రత్యేక బ్యాంకులు ఏర్పాటు చేయాల్సిన అవసరం ఉందని ఈ ప్యానెల్ సిఫారసు చేసింది. 2016 నాటికి పౌరులంతా బ్యాంకు ఖాతాలు కలిగి ఉండాలన్న లక్ష్యం నెరవేరడానికి ఇది ముందడుగని మోర్ ప్యానెల్ సూచించింది. దేశంలో ఏ పౌరుడికైనా కేవలం 15 నిముషాల నడక దూరంలో నగదు విత్‌డ్రా, చెల్లింపు, డిపాజిట్ సదుపాయాలు అందుబాటులో ఉండేలా బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో మార్పులు తేవాలని ప్యానల్ అభిప్రాయపడింది. చిన్న వ్యాపారాలు, దిగువస్థాయి ఆదాయ గృహస్తులకు సంబంధించి సమగ్ర ఆర్థిక సేవలపై ఏర్పాటయిన ఈ కమిటీ ఆయా అంశాలకు సంబంధించి పలు సిఫారసులు సమర్పించింది.
  
  ఆర్‌బీఐ గవర్నర్‌గా సెప్టెంబరు 4న బాధ్యతలు స్వీకరించిన రఘురామ్ రాజన్... అదేరోజు ఈ కమిటీని ఏర్పాటు చేశారు. ఐసీఐసీఐ బ్యాంక్ మాజీ ఈడీ నచికేత్ మోర్ నేతృత్వంలో ఈ కమిటీ ఏర్పాటయింది. ఆర్థికాభివృద్ధిలో అందరినీ భాగస్వాములను చేయడానికి సంబంధించి కమిటీ పలు సూచనలు చేసింది. కొత్త బ్యాంకుల కోసం 25 కంపెనీలు చేసిన దరఖాస్తులను ఆర్‌బీఐ పరిశీలిస్తున్న నేపథ్యంలో నచికేత్ మోర్ బృందం సిఫారసులు ప్రాధాన్యం సంతరించుకున్నాయి.
  
  ముఖ్యాంశాలు...
 
  2016 జనవరి 1కి 18 ఏళ్లు నిండిన వారందరికీ భద్రతాపూర్వక, ఎలక్ట్రానిక్ బ్యాంకింగ్ ఖాతా అందుబాటులో ఉండాలి.
 
 ‘పేమెంట్స్ బ్యాంకులు’ ఏర్పాటు చేయాలి.  చిన్న వ్యాపారులకు, దిగువస్థాయి గృహస్తులకు చెల్లింపు, డిపాజిట్ పథకాల వంటి ప్రత్యేక సేవలందించడం ఈ బ్యాంకుల  ధ్యేయంగా ఉండాలి.
 
 ఆయా వర్గాలకు గరిష్టంగా రూ.50,000 వరకూ రుణ సౌలభ్యతను కల్పించగలగాలి. ఈ తరహా బ్యాంకులకు కనీస మూలధనం రూ.50 కోట్లుగా ఉండాలి.
 
  ఆధార్ కార్డు ద్వారా తేలిగ్గా బ్యాంక్ ఖాతా ప్రారంభించగలిగే పరిస్థితిని తేవాలి.
 
  వ్యవసాయ రుణ వ్యవస్థలో సమగ్ర మార్పులు రావాలి. ఈ రం గానికి బేస్‌రేటుకన్నా తక్కువ వడ్డీకి రుణాలివ్వడాన్ని ఎత్తేయాలి.  ఏ ప్రయోజనమైనా.. ప్రత్యక్ష చెల్లింపుల ద్వారా ఉండాలి.