‘పనికి తగ్గ జీతం’ అనేది కామన్‌. అయితే పనితో పాటు ‘వేరే పనులు’ కూడా చేయాలి... లేకపోతే పని పోయే అవకాశం ఉంది. సినిమా పరిశ్రమకి చెందిన పలువురు నటీమణులు అంటున్న మాట ఇది. అయితే తాము ఎదుర్కొంటున్న ఈ రకమైన ఒత్తిడి గురించి నటీమణులు అంత త్వరగా బయటపెట్టరు. ‘మీటూ’లో భాగంగా ఆ మధ్య కొందరు పెదవి విప్పితే, ఇప్పుడు మలయాళంలో ‘హేమా కమిటీ’ వల్ల ఎందరో తారలు ధైర్యంగా తమకు ఎదురైన చేదు అనుభవాలను పంచుకుంటున్నారు. ఆ విషయాల్లోకి....చాలా అవకాశాలు కోల్పోయా!: చార్మిలా‘‘నా కెరీర్‌లో చేదు అనుభవాలు చాలా ఉన్నాయి. దర్శకుడు హరిహరన్, నిర్మాత ఏంపీ మోహనన్‌ నా పట్ల అమానుషంగా ప్రవర్తించారు. ఇంకా ఓ 28 మంది నాతో అభ్యంతరకరంగా వ్యవహరించారు’’ అని నటి చార్మిలా సంచలన వ్యాఖ్యలు చేశారు. ఏయన్నార్, లక్ష్మీ జంటగా నటించిన ‘్రపాణదాత’ (1992)లో వీరి కూతురిగా నటించిందామె. భానుమతీ రామకృష్ణ స్వీయదర్శకత్వంలో రూ΄÷ందించిన ‘అసాధ్యురాలు’లో నటించారు. ‘ప్రేమ ఖైదీ’లో మాలాశ్రీ ఫ్రెండ్‌గా నటించారు. తమిళంలో పలు చిత్రాల్లో నటించిన చార్మిలా మలయాళంలో దాదాపు 40 చిత్రాల్లో నటించారు. తాజాగా ఓ మలయాళ మీడియాతో చార్మిలా మాట్లాడుతూ – ‘‘హరిహరన్‌ డైరెక్షన్‌లో మలయాళ చిత్రం ‘పరిణయం’ (1994) అంగీకరించా.అదే సినిమాలో నటుడు విష్ణు కూడా నటించాల్సింది. ‘చార్మిలా అడ్జెస్ట్‌మెంట్‌కి ఒప్పుకుంటుందా’ అని విష్ణు ద్వారా హరిహరన్‌ అడిగించారు. ‘ఒప్పుకోదు’ అని విష్ణు చెప్పడంతో తనని, నన్ను ఆ సినిమా నుంచి తీసేశారు. అడ్జస్ట్‌ కాకపోవడంతో చాలా సినిమాలు కోల్పోయాను. నేను చాలామంది పేర్లు బయటపెట్టకపోవడానికి కారణం నాకో కొడుకు ఉన్నాడు. తల్లిగా నా బాధ్యతలు నాకున్నాయి కాబట్టి ఈ ఘటనలకు సంబంధించి యాక్షన్‌ తీసుకోవాలని కూడా అనుకోవడంలేదు’’ అన్నారు. ఇంకా మలయాళ నిర్మాత ఎంపీ మోహనన్‌ గురించి చెబుతూ– ‘‘అర్జునన్‌ పిళ్లయుమ్‌ అంజు మక్కళుమ్‌’ (1997) నిర్మాత ఎంపీ మోహనన్‌ ఆ సినిమా చివరి రోజు షూటింగ్‌ పూర్తయ్యాక తన హోటల్‌ గదికి రమ్మంటే, నా స్టాఫ్‌తో కలిసి వెళ్లాను. మోహనన్, అతని ఫ్రెండ్స్‌ నాపై అత్యాచారం జరపడానికి ట్రై చేశారు. నేను తప్పించుకుని బయటపడ్డాను. నేనైతే బయటపడ్డాను కానీ వాళ్లు జూనియర్‌ ఆర్టిస్టులపై అత్యాచారం జరిపారు. నేను నాలుగు భాషల్లో (మలయాళం, తమిళ్, తెలుగు, కన్నడ) సినిమాలు చేశాను. కానీ ఇలాంటి ఘటనలు మలయాళ పరిశ్రమలోనే ఎక్కువ’’ అని చార్మిలా పేర్కొన్నారు.ఇది వేకప్‌ కాల్‌ – సోమీ అలీ 1990లలో తాను హిందీ సినిమాలు చేసినప్పుడు లైంగిక దాడులు ఎదుర్కొన్నానని ఇటీవల సోమీ అలీ పేర్కొన్నారు. ‘‘కెరీర్‌లో కొనసాగాలంటే రూమ్‌కి వెళ్లాల్సిందే, లేకపోతే కుదరదు లాంటి హెచ్చరికలు నాకొచ్చాయి. కెరీర్‌ కోసం కొందరమ్మాయిలు అలా రూమ్‌లకు వెళ్లి, మర్నాడు ఉదయం ఇబ్బందిగా, సిగ్గుపడుతూ బయటకు వచ్చిన ఘటనలు చూశా. కానీ ఆ వ్యక్తులు మాత్రం ‘ఫ్యామిలీ మేన్‌’లా చలామణీ అవుతుంటారు. నాకు ఎదురైన చేదు అనుభవాల వల్లే ‘నో మోర్‌ టియర్స్‌’ ఫౌండేషన్‌ ఆరంభించా. ఇక మలయాళ పరిశ్రమలోని హేమా కమిటీ ఓ వేకప్‌ కాల్‌ లాంటిది’’ అని సోమీ అన్నారు. ఎవరూ ఎవర్నీ బలవంత పెట్టరు: కామ్యా పంజాబీ‘‘గతంలో ఏం జరిగిందో నాకు తెలియదు. కానీ ప్రస్తుతం టీవీ రంగం క్లీన్‌గా ఉంది. ఇక్కడ (హిందీ టెలివిజన్‌ రంగాన్ని ఉద్దేశించి) ఏ మురికి (మహిళలపై లైంగిక దాడులు, క్యాస్టింగ్‌ కౌచ్‌లను ఉద్దేంచి) లేదు. ఎవరు ఎవర్నీ ఫోర్స్‌ చేయడం లేదు. స్క్రిప్ట్‌లోని రోల్‌కు సరిపోయి, మనలో నటించే ప్రతిభ ఉంటే చాలు. చాన్స్‌లు వస్తాయి’’ అని బుల్లితెర ఫేమ్‌ కామ్యా పంజాబీ పేర్కొన్నారు. ఇంకా మాట్లాడుతూ– ‘‘వినోద రంగంలో ప్రస్తుతం మహిళలకు సేఫ్టీ ప్లేస్‌ ఏదైనా ఉందంటే అది టీవీ విభాగంలోనే. ఒకవేళ ఏదైనా జరుగుతుందంటే అది పరస్పర అంగీకారంతోనే. అమ్మాయి సమ్మతించకపోతే ఏదీ జరగదు. ఎవరూ ఎవర్నీ బలవంతపెట్టరు. కొందరు పురుషులు ఉమనైజర్స్‌గా ఉండొచ్చు.. కాదనడం లేదు’’ అన్నారు కామ్య.మలయాళంలో అత్యంత ప్రతిభ గల దర్శకుడిగా హరిహరన్‌కి పేరుంది. జాతీయ అవార్డు సాధించిన పలు చిత్రాలను తెరకెక్కించారు. వాటిలో చార్మిలా కోల్పోయిన ‘పరిణయమ్‌’ ఒకటి. ‘శరపంచరమ్, పంచాగ్ని, ఒరు వడక్కన్‌ వీరగాథ, సర్గమ్‌’ వంటి హిట్‌ చిత్రాలకు దర్శకత్వం వహించారు హరిహరన్‌. మలయాళ సినిమాకి చేసిన కృషికిగాను కేరళ అత్యున్నత పురస్కారం అయిన ‘జేసీ డేనియల్‌ అవార్డు’ని కూడా అందుకున్నారు ఈ దర్శకుడు.దర్శకుడు హరిహరన్‌పై చార్మిలా చేసిన ఆరోపణలను మలయాళ నటుడు విష్ణు ధ్రువీకరించారు. ఓ మలయాళ మీడియాతో మాట్లాడుతూ – ‘‘తను సర్దుబాటుకి ఒప్పుకుంటుందా? అని చార్మిలాని అడిగి, తెలుసుకోమని డైరెక్టర్‌ నాతో అన్నారు. చార్మిలా తిరస్కరించిన విషయాన్ని నేను హరిహరన్‌తో చె΄్పాను. దాంతో ‘పరిణయం’ సినిమా చాన్స్‌ని చార్మిలా కోల్పోయారు’’ అని విష్ణు పేర్కొన్నారు.ఆరు సినిమాలు చేస్తేనే సభ్యత్వం వచ్చింది: మినూ మునీర్‌ మలయాళ తార మినూ మునీర్‌ తన పట్ల నటులు జయసూర్య, ఇడవెల బాబు, నటుడు–నిర్మాత మణియన్‌పిల్ల రాజు అసభ్యంగా ప్రవర్తించారని ఆరోపించారు. ‘అమ్మ’ (అసోసియేషన్‌ ఆఫ్‌ మలయాళం మూవీ ఆర్టిస్ట్స్‌)లో సభ్యత్వం ΄÷ందాలంటే 3 చిత్రాల్లో నటిస్తే చాలట. కానీ తాను 6 సినిమాల్లో నటించినా సభ్యత్వం ఇవ్వలేదని మిను పేర్కొన్నారు. ‘అమ్మ’లో వివిధ పదవుల్లో బాధ్యతలు నిర్వర్తించిన ఇడవెల బాబుకి ఫోన్‌ చేసి, సభ్యత్వం గురించి అడిగారట మిను. ‘‘మెంబర్‌షిప్‌ ఫామ్‌ పూర్తి చేయడానికి తన ఫ్లాట్‌కి రమ్మన్నాడు ఇడవెల. వెళ్లి, ఫామ్‌ పూర్తి చేస్తుండగా నా మెడపై ముద్దు పెట్టాడు. నేను వెంటనే అక్కణ్ణుంచి వెళ్లిపోయా’’ అన్నారు మినూ మునీర్‌.నాపై ఆరోపణలు అవాస్తవం – నివిన్ పౌలి మలయాళ పరిశ్రమలో మహిళలపై లైంగిక దాడులకు పాల్పడ్డారనే ఆరోపణలతో ఇప్పటికే 15 మందికి పైగా నటులపై కేసులు నమోదు అయినట్లు వార్తలు ఉన్నాయి. తాజాగా నివిన్ పౌలి పేరు తెరపైకి వచ్చింది. ఓ మూవీలో చాన్స్‌ ఇప్పిస్తామని మోసం చేసిన ఆరుగురిలో నివిన్ పౌలి కూడా ఉన్నారని, ఇది 2023 నవంబరులో దుబాయ్‌లో జరిగిందని ఓ మహిళ కేరళ పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేసిందనే వార్త వినిపిస్తోంది. దాంతో ‘‘నాపై తప్పుడు వార్తలు ప్రచారంలోకి వచ్చినట్లుగా నా దృష్టికి వచ్చింది. ఆమె ఎవరో నాకు తెలియదు. నాపై వస్తున్న ఆరోపణలు పూర్తిగా నిరాధారమైనవి. నా లీగల్‌ టీమ్‌ చూసుకుంటుంది’’ అని నివిన్ పౌలి తెలిపారు.కన్నడంలోనూ హేమా కమిటీలాంటిది కావాలి: శ్రుతీ హరిహరన్‌మలయాళంలో ఉన్నట్లుగా కన్నడ పరిశ్రమలోనూ హేమా లాంటి కమిటీ ఉండాలని కన్నడ నటి శ్రుతీ హరిహరన్‌ అంటున్నారు. ‘‘హేమా కమిటీ ఇచ్చిన నివేదిక మలయాళ పరిశ్రమ గౌరవాన్ని దిగజార్చేలా ఉందన్న కొందరి మాటలతో ఏకీభవించను. సినిమా అనేది మంచి కళ. ఆ కళలో ఉన్న కొన్ని విషయాలను మార్చే టైమ్‌ వచ్చింది. మన ఇంటిని మనమే శుభ్రపరచుకోవాలి’’ అని శ్రుతీ హరిహరన్‌ పేర్కొన్నారు. ఇక గతంలో నటుడు అర్జున్‌పై శ్రుతీ హరిహరన్‌ కొన్ని ఆరోపణలు చేసిన విషయం గుర్తుండే ఉంటుంది. అయితే తాను అలాంటి పనులు చేయలేదంటూ అర్జున్‌ ఆమెపై పరువు నష్టం దావా వేశారు.మహిళా నాయకత్వం ఉండాలి: ఏక్తా కపూర్‌కరీనా కపూర్‌ లీడ్‌ రోల్‌లో హన్సల్‌ మెహతా దర్శకత్వంలో రూ΄÷ందిన హిందీ చిత్రం ‘ది బకింగ్‌హమ్‌ మర్డర్స్‌’ ఈ నెల 13న రిలీజ్‌ కానుంది. ఈ సందర్భంగా ముంబైలో జరిగిన ఈవెంట్‌లో చిత్రనిర్మాత ఏక్తా కపూర్‌ మాట్లాడుతూ– ‘‘ప్రతి రంగంలో మహిళలకు కూడా నాయకత్వ బాధ్యతలు అప్పగించాలి. అప్పుడు వారు మహిళల భద్రతను గురించి కొంత ఆలోచన చేస్తారు. అలాగే నాయకత్వం బలంగా ఉండేలా తోటి మహిళలు తోడ్పాటు అందించాలి. నివేదికలు వచ్చినప్పుడు చదువుతాం... చాలా తెలుసుకుంటాం. కానీ మహిళల సాధికారికత, భద్రత విషయాల్లో పని ప్రదేశాల్లో మహిళలకు మెరుగైన వాతా వరణం నెలకొల్పాలి’’ అన్నారు. ‘‘మహిళలకు మెరుగైన పని వాతావరణం ఉండేలా పురుషులు కూడా బాధ్యతగా చొరవ తీసుకోవాలి’’ అని హన్సల్‌ అన్నారు.

సృష్టికి జన్మ ఇస్తూ... ఇస్తూ... ఇస్తూ... పురిటినొప్పులు పడుతూ... పడుతూ... పడుతూ... లేస్తూ... లేస్తూ.. లేస్తూ... పునర్జన్మలు పొందుతూ... పొందుతూ... పొందుతూ... తల్లి భారతి సమాజానికి పునరుజ్జీవనం ఇస్తూ... ఇస్తూ... ఇస్తూ.. రాబోయే కొత్త సంవత్సరానికి మనకు స్ఫూర్తిని పంచుతూ... పంచుతూ... పంచుతూ... అసలు మహిళ విజయం సాధించనిదెప్పుడు? కుటుంబంలో.. ఆ మాటకొస్తే ప్రపంచంలో ఎవరి విజయమైనా అది మహిళదే! తన శక్తియుక్తులను ఇంటికి, కుటుంబానికి ధారపోస్తేనే కదా.. ఏలికలు సవ్యంగా పాలించేది! సమాజాన్నయినా.. దేశాన్నయినా.. చివరకు ఈ లోకాన్నయినా! ప్రతి పురుషుడి గెలుపు వెనక స్త్రీ త్యాగం ఉందని లోకోక్తి కూడా కదా! ఇలా ఇంటిని చూస్తూ బయట పనులూ చక్కబెట్టే మహిళ శక్తికి మాటలు గట్టే ప్రయత్నం చేస్తే విశ్వమంత పేజీ అయినా సరిపోదు. ఆమె ఆత్మనిబ్బరం, ఆత్మవిశ్వాసం, సాహసాన్ని ఏ భాషా నిర్వచించలేదు. ఒక్క ఉదాహరణ.. ఉత్తరప్రదేశ్‌కి చెందిన లక్ష్మీ అగర్వాల్‌. టీవీ చానళ్లలో రియాలిటీ షోస్‌లో పాడుతూ.. సింగర్‌గా మంచి పేరు తెచ్చుకోవాలని పధ్నాలుగేళ్ల వయసు నుంచీ కలలు కన్నది. వాటిని నెరవేర్చుకోవడానికి సాధన చేసింది. 32 ఏళ్ల ఓ వ్యక్తి లక్ష్మి మీద మనసు పడ్డాడు. మగాడు మనసు పడ్డ అమ్మాయి అతని ఆస్తి అనే భావం ఈ దేశంలో జాస్తి కదా! అందుకే అమ్మాయి దగ్గరకు వెళ్లి ఆర్డర్‌ వేశాడు. నువ్వు నాకే అని. కాదు.. నేను నాకే అంది లక్ష్మి. అహం దెబ్బతిన్న పురుషుడు ఆమె మొహం మీద యాసిడ్‌ పోశాడు. దాదాపుగా మరణం అంచుకు వెళ్లి మళ్లీ జీవం నింపుకుంది. కొన్ని యేళ్లు పట్టింది. అయినా ఆశను చావనివ్వలేదు. నెమ్మదిగా నిలదొక్కుకుంది. తనకు జరిగిన అన్యాయం ఇంకో ఆడపిల్లకు జరగొద్దని ‘స్టాప్‌ యాసిడ్‌ అటాక్స్‌’ క్యాంపెయిన్‌ను ప్రారంభించింది. యాసిడ్‌ అటాక్‌ తర్వాత గొంతు దగ్గర చర్మం బిగుసుకుపోయి పాటకు సహకరించకపోయేసరికి టెలివిజన్‌ హోస్ట్‌గా మారింది. 2014లో అప్పటి అమెరికా మొదటి పౌరురాలు మిషెల్లీ ఒబామా చేతుల మీదుగా ఇంటర్నేషనల్‌ విమెన్‌ కరేజ్‌ అవార్డును అందుకుంది. అంతేకాదు, ఎన్‌డీవీ వాళ్ల ఇండియన్‌ ఆఫ్‌ ది ఇయర్‌ పురస్కారాన్నీ పొందింది.  అనురిమా సిన్హాది ఇంకో రకమైన గెలుపు. జాతీయస్థాయి వాలీబాల్, ఫుట్‌బాల్‌ ప్లేయర్‌. సెంట్రల్‌ ఇండస్ట్రియల్‌ సెక్యూరిటీ ఫోర్స్‌లో చేరాలన్నది ఆమె స్వప్నం, ఆశయం కూడా. ఆ పరీక్ష రాయడానికే రైలెక్కింది. అందులో ఉన్న కొంతమంది దుండగులు అనురిమ మెడలో బంగారు గొలుసును దొంగిలిద్దామని ఆమె ఒంటి మీద చేయి వేశారు. నిలువరించింది అనురిమ. అంతే! అందరూ కలిసి ఆమె మీద పడ్డారు గొలుసు లాక్కొని కదులుతున్న రైల్లోంచి ఆమెను బయటకు తోసేశారు. ఆ ప్రమాదంలో ఒక కాలును కోల్పోయింది అనురిమా. కాని కలను కాదు. కృత్రిమ కాలుతో ఎవరెస్ట్‌ ఎక్కింది. పెట్టుడుకాలుతో ఎవరెస్ట్‌ శిఖరాన్ని ఎక్కిన తొలి మహిళగా చరిత్ర సృష్టించింది. ఎన్నో అవార్డులు తీసుకుంది. కిలిమంజారో ఎక్కడం గురించీ ఇప్పుడు ఆలోచిస్తోంది.  ఫరిదాబాద్‌కు చెందిన కిరణ్‌ కనోజీది కూడా ఇలాంటి అనుభవమే. ఆమె హైదరాబాద్‌లో సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్‌. రైల్లో ఫరిదాబాద్‌కు వెళుతుండగా ఇద్దరు వ్యక్తులు ఆమె చేతిలో ఉన్న బ్యాగ్‌ను దొంగిలించబోతూ రైల్లోంచి ఆమెను కిందకు తోశారు. ఆ దుర్ఘటనలో ఆమె ఒక కాలు కోల్పోయింది. అయినా స్థయిర్యం కోల్పోలేదు. బ్లేడ్‌ రన్నర్‌గా గెలుపును వరించింది. జైత్రయాత్రను కొనసాగిస్తోంది. ఆరోగ్య సిరి పశ్చిమ బెంగాల్‌కు చెందిన సుభాషిణీ మిస్త్రీ... ఊరందరి క్షేమం కోసం తపించిన తల్లి. ఆమె భర్త కూరగాయలు అమ్మేవాడు. ఒకసారి జబ్బు చేసి ఊళ్లో హాస్పిటల్‌ లేక.. వైద్యసహాయం అందక చనిపోయాడు. అప్పటికే వాళ్లకు నలుగురు పిల్లలు. సుభాషిణి ఏమీ చదువుకున్నది కాదు. అయినా కుటుంబ బండిని లాగే భారం ఆమె తీసుకోక తప్పలేదు. భర్త పనినే అందుకుంది. కూరగాయలు అమ్ముతూ జీవనం సాగించ సాగింది. అయితే మనసులో ఒకే కోరిక. తన భర్తలాగే ఆ ఊళ్లో వైద్యం అందక ఎవరూ చనిపోకూడదు. అందుకే వచ్చిన డబ్బుల్లో కొంతలో కొంత దాచేది. ఓవైపు కూరగాయలు అమ్ముతూనే ఇంకోవైపు ఇళ్లలో పనిచేసింది. కూలికి వెళ్లింది. అలా 20 ఏళ్లు కూడబెట్టిన డబ్బులతో ఒక ఎకరం భూమి కొన్నది. అంతకుముందు ఆమె ప్రయత్నాన్ని చూసి నవ్విన వాళ్లంతా ఆశ్చర్యంతో నొసలు ముడివేశారు. కొడుకులూ అందివచ్చారు. ఆ నేలలో ఒక గదితో క్లినిక్‌ కట్టాలనే తమ తల్లి నిశ్చయానికి ఊతమిచ్చారు. తెలిసిన వాళ్ల దగ్గర్నుంచి కొంత చందా తెచ్చారు. అంతా కలిపి ఎట్టకేలకు ఒక గది ఉన్న క్లినిక్‌ను కట్టారు. వీళ్ల సంకల్పానికి ముచ్చటపడ్డ డాక్టర్లు వంతులవారీగా వచ్చి వైద్యసేవలందించడం మొదలుపెట్టారు. కేవలం పది రూపాయల ఫీజుతో. ఆ ఫీజునూ ఈ క్లినిక్‌ను ఇంకా విస్తరించడానికే ఖర్చు చేస్తున్నారు. ఇది సుభాషిణి విజయం! సమానహక్కు.. ముంబైకి చెందిన సఫీనా హుసేన్‌.. సమాన హక్కులు సాధించడానికి చదువొక్కటే సాధనం అని నమ్మే వ్యక్తి. లండన్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ ఎకనామిక్స్‌ నుంచి డిగ్రీ పట్టాపొందిన సఫీనా 2007లో బాలికల చదువుకోసం ఒక ఎన్‌జీవో ప్రారంభించింది. బేటీ బఢావో కార్యక్రమాన్ని మోదీ కంటే ముందునుంచే ప్రచారం చేయడమే కాదు.. పనీ చేస్తోంది. జీవితమంతా దానికే అంకితం అంటోంది.  వ్యాపార దక్షత..  విమెన్‌ ఫస్ట్‌.. ప్రాస్పరిటీ ఫర్‌ ఆల్‌ అంటూ ఈ యేడు మహిళా వ్యాపార దక్షతను ప్రోత్సహించడానికి ప్రపంచమంతా నడుం కట్టింది. సాక్షాత్తు అమెరికా ఆడపడచు ఇవాంకా ట్రంప్‌ దానికి సారథ్యం వహించింది. వేదిక మన దేశమైంది. నిజమే! మహిళకు ముందు స్థానమిస్తే అందరి సంక్షేమాన్నీ ఆమె కాంక్షిస్తుంది. ఆమెకు జెండర్‌ డిస్క్రిమినేషన్‌ తెలియదు. ఆలస్యమైనా ఆ ఆలోచన చేసిన జగత్తుకు జేజేలు. అలాంటి దక్షత ఉన్న ఒక సామాన్య స్త్రీ పరిచయం ఇది. ఆమె పేరు కమల్‌ కుంభార్‌. మహారాష్ట్రలోని ఉస్మానాబాద్‌ ఆమె ఊరు. తనలాగా పేదరికంలో ఉన్న మహిళలకు ఆర్థిక చేయూతనివ్వడం కోసం తన వెరైటీ కోళ్లతో ఒక చిన్న పౌల్ట్రీ ఫామ్‌ను స్థాపించింది ముందు. అది ఇప్పుడు మహారాష్ట్ర అంతటా విస్తరించి ఎంతోమంది ఒంటరి, పేద మహిళలకు ఉపాధి కల్పిస్తోంది. తన పౌల్ట్రీ బిజినెస్‌ మీద వచ్చిన లాభాలతో ఆమే ఇంకో ఆరు వ్యాపారాలు మొదలుపెట్టి వాటిని లాభాల బాటలో నడిపిస్తోంది. దాదాపు 5వేల మంది మహిళలకు చిన్నచిన్న వ్యాపారాలు పెట్టించి ఎంట్రప్రెన్యూర్‌కి రోల్‌ మోడల్‌గా నిలిచింది.  కనికాటేక్రివాల్‌ కూడా ఎంట్రప్రెన్యూరే. అయితే ఆమె ప్రయాణం మరోలా సాగింది. ఆమె పుట్టిపెరిగిందంతా భోపాల్‌లోనే. పదిహేడేళ్లకే ఏవియేషన్‌ ఇండస్ట్రీలోకి అడుగుపెట్టింది. పార్ట్‌టైమ్‌ జాబ్‌తో. ఏవియేషన్‌ ఇండస్ట్రీలో చాలా అవకాశాలున్నాయని, అతిపెద్ద ప్రైవేట్‌ సెక్టార్‌గా పరిణామం చెందబోతోందని ఆ వయసులోనే గ్రహించింది కనిక. అంతేకాదు, ప్రైవేట్‌ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్స్‌కి మంచి డిమాండ్‌ ఉందని కూడా తెలుసుకోగలిగింది. ఆ దిశగా అడుగులు వేద్దామనుకునేలోపే అంటే తన 21వయేట క్యాన్సర్‌ బారిన పడింది. ఒకవైపు క్యాన్సర్‌తో పోరాడుతూనే ఇంకోవైపు ఏవియేషన్‌ ఇండస్ట్రీలో తన పెట్టుబడి ఆలోచనలకు పిల్లర్స్‌ వేసుకోనారంభించింది. ట్రీట్‌మెంట్‌ సమయంలో ఆ ఇండస్ట్రీ గురించి అధ్యయనం చేసింది. క్యాన్సర్‌ను జయించింది. ఏవియేషన్‌ ఇండస్ట్రీలోనూ తన కంపెనీని టేకాఫ్‌ చేసింది. 2013లో ‘జెట్‌సెట్‌గో’ తో. చార్టెడ్‌ జెట్స్‌కి ఫస్ట్‌మార్కెట్‌ ప్లేస్‌ అదే. ఇప్పుడు ఆమెకు 28 ఏళ్లు. పదహారు ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్స్‌తో కాంట్రాక్ట్‌ సైన్‌ చేసి రోజుకు నాలుగు నుంచి 20 విమానాలను రన్‌వే మీద పరిగెత్తిస్తోంది కనిక టేక్రివాల్‌.  లేడీ టార్జాన్‌.. జమునా తుడు.. ఝార్ఖండ్‌ రాష్ట్రంలోని మతుర్ఖమ్‌ స్వస్థలం. అదంతా అటవీప్రాంతం. స్మగ్లర్ల బెడద చాలా ఎక్కువ. వాళ్లంతా మాఫియాగా మారి అడవిని నాశనం చేస్తూ ఆ ప్రాంత గిరిజనుల బతుకును దుర్భరం చేయసాగారు. వాళ్ల ఆగడాలను అటవీశాఖా ఆపలేకపోయింది. ఒక్క చేవ చూపించింది పదిహేడేళ్ల ఒక సివంగి. ఆమే జమునా. తనతోపాటు 25 మంది మహిళలను కలుపుకొని విల్లంబులు చేత పట్టుకొని అడవిని పహారా కాసే బాధ్యతను తీసుకుంది. 50 హెక్టార్ల ఆ వనం నుంచి మాఫియా ముఠాను తరిమి కొట్టింది. ఇప్పుడు ఆమె సైన్యంలో 60 మంది మహిళలున్నారు. ఆ ప్రాంతమంతా ఆమెను లేడీటార్జాన్‌ అని పిలుచుకుంటారు గౌరవంగా! సైంటిస్ట్‌ అమ్మ అవసరాలే పరిష్కారాలను కనిపెడ్తాయి. ఈ అమ్మ కథ అలాంటిదే. బెంగళూరుకు చెందిన రాజలక్ష్మి బొర్తాకుర్‌కు ఒక కొడుకు. ఎపిలెప్సీతో బాధపడ్తున్నాడు. ఎప్పుడు బాగుంటాడో.. ఎప్పుడు ఫిట్స్‌ వస్తాయో తెలియదు. ఒక్క క్షణం బాబును వదిలిపెట్టడానికి వీల్లేదు. ఎన్ని మందులు వాడినా ఫలితం లేదు. కనీసం ఫలానా సమయంలో ఫిట్స్‌ ఎక్కువ వచ్చే అవకాశం ఉందని తెలిసినా జాగ్రత్తగా ఉండొచ్చు. బాబు అనారోగ్యంతో ఆమె చాలా నీరసించి పోయింది. విపరీతంగా అలసిపోయింది. నిరాశా నిస్పృహలకు లోనయ్యింది. అసలు ఫిట్స్‌ ఎప్పుడు వస్తాయో కనిపెట్టే పరికరం ఏమైనా ఉందా అని అధ్యయనం చేయడం మొదలుపెట్టింది. లేదని తేలి.. తానే ఎందుకు కనిపెట్టకూడదని పరిశోధనా ప్రారంభించింది. మూడేళ్ల ఆ కష్టానికి ఫలితం కనపడింది. ఒక సింపుల్‌ గ్లోవ్‌ను కనిపెట్టింది. అందులోని సెన్సర్లు ఫిట్స్‌ వచ్చే ప్రమాదాన్ని హెచ్చరిస్తుంటాయన్నమాట. ఇలా తన కొడుకు కోసం రాజలక్ష్మి కనిపెట్టిన ఈ పరికరం అలాంటి ఎంతోమంది జీవితాలను రక్షిస్తోంది.  ఫైర్‌ ఫైటర్‌.. నాగ్‌పూర్‌వాసి హర్షిణీ కన్హేకర్‌ తొలి మహిళా ఫైర్‌ ఫైటర్‌. అదొక కోర్స్‌ ఉంటుందని కూడా తెలియని ఆమె తన స్నేహితురాలికి సహాయంగా వెళ్లి దాని గురించి తెలుసుకొని ఫైర్‌ సర్వీస్‌లో సీట్‌ తెచ్చుకుంది. పెద్ద పెద్ద ఫైర్స్‌ యాక్సిడెంట్స్‌ను ఒంటిచేత్తో హ్యాండిల్‌ చేసి తన సామర్థ్యాన్ని నిరూపించుకుంది.  వెటర్నరీ డాక్టర్‌.. మహారాష్ట్రకే చెందిన సునీతా కాంబ్లే ఆ ప్రాంతంలోని తొలి మహిళా వెటర్నరీ డాక్టర్‌. మహాస్వాడ్‌.. కరువు ప్రాంతం. ప్రధాన జీవనాధారం గొర్రెలు. కాని అక్కడి పరిస్థితుల వల్ల వాటిని కాపాడ్డం చాలా కష్టంగా ఉండింది. అవి బతికితేనే ఆ ఊళ్లకు బతుకు. అప్పుడే అనుకుంది సునీత. పశువుల డాక్టర్‌.. ప్రత్యేకించి గొర్రెల ఆరోగ్యాన్ని రక్షించే డాక్టర్‌ కావాలని. కుటుంబం, కమ్యూనిటీ ఆడపిల్లకు చదువేంటి, అందునా అలాంటి చదువేంటి? అని వ్యతిరేకరిస్తున్నా.. వెనక్కి లాగుతున్నా.. వెటర్నరీ డాక్టర్‌ అయింది. ప్రస్తుతం మహాస్వాడ్‌కి దేవతలా గౌరవాన్నందుకుంటోంది.  ఈ మెచ్చుకోలు మచ్చుకే! స్త్రీ ఇంటిని చక్కదిద్దుతున్నా.. బయట వ్యవహారాలను చక్కబెడుతున్నా.. ఏకాగ్రత, చిత్తశుద్ధి, నిబద్ధత ఆమె అలంకారాలు! సహనం ఆమె ఆయుధం! ఇవన్నీ ఆమె వ్యక్తిత్వంలో ఒదిగిన కలికితురాయిలు!  – సరస్వతి రమ 


 సిడ్నీ: మహిళా ఉద్యోగులు సక్సెస్ బాటపట్టగా, పురుష ఉద్యోగుల నుంచి మాత్రం ఆశించిన ఫలితాలు రావడంలేదట. ప్రైవేట్ కంపెనీ బెయిన్ తాజాగా నిర్వహించిన ఓ సర్వేలో ఈ విషయం వెల్లడైంది.  ఆయా సంస్థలు, ఆఫీస్ వాతావరణానికి అనుకువగా, ఎన్నో విషయాల్లో అందరితో కలిసిపోయి టీమ్ అభిప్రాయాల్ని గౌరవిస్తూ తన నిర్ణయాన్ని వెనక్కు తీసుకుంటున్న పురుష ఉద్యోగులు చాలా అసంతృప్తితో ఉంటున్నట్లు వెల్లడవ్వడం గమనార్హం. ఒకే తీరుగా పురుష, మహిళా ఉద్యోగులు  పనిచేస్తున్నప్పటికీ ఫలితాలు మాత్రం భిన్నంగా ఉన్నాయి. మహిళలు ప్రమోషన్స్ మెట్లు ఎక్కుతుండగా.. పురుష ఉద్యోగులు మాత్రం తమ బాస్ ల పెట్టే చీవాట్లతో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని కోల్పోవడం జరుగుతున్నట్లు గమనించారట.
 
 ఆస్ట్రేలియాకు చెందిన 1,030 మంది పురుష, మహిళా ఉద్యోగులపై రీసెర్చర్స్ ఇటీవలే ఓ సర్వే నిర్వహించారు. ఆయా ఉద్యోగులు తాము పనిచేస్తున్న కంపెనీకి అనుగుణంగా తమ ప్లానింగ్, విధానాలను తయారుచేసుకోవడం.. వాటి ఫలితాలు ఎలా ఉన్నాయన్న అంశంపై అధ్యయన బృందం దృష్టిపెట్టింది. లీవ్, పని వేళలు, పార్ట్ టైమ్, ఫుల్ టైమ్ అంశాలలో తాము ఏ విధంగా ఫీలవుతున్నారని వెయ్యి మందిపై కొన్ని ప్రశ్నలు వేసి ఈ విషయాలను తమ సర్వేలో పేర్కొన్నారు.
 
 కేవలం మహిళలకు మాత్రమే తమకు నచ్చిన పనివేళలు కల్పిస్తున్నారని, మా విషయంలో బాస్ లు చాలా కఠినంగా వ్యవహరిస్తున్నారంటూ ఓ వ్యక్తి వాపోయాడట. కేవలం 48 శాతం సంస్థలు మాత్రమే తమ ఉద్యోగులకు ఫ్లెక్సిబుల్ వర్కింగ్ అవర్స్ అమలు చేస్తుందన్నది వాస్తవం. మహిళా ఉద్యోగులకు అవకాశాలు కల్పించాలని కంపెనీలు భావించి వారికి వీలైన పనివేళలు కల్పిస్తోందని మెల్బోర్న్ వర్సిటీకి ప్రొఫెసర్ జెస్సే ఓస్లెన్ పేర్కొన్నారు. వర్క్ ఫ్రమ్ హోమ్ అవకాశాలు పురుషుల విషయంలో మెరుగుపరిస్తే వారి నుంచి ఉద్యోగుల శాతంలో పెరుగుదల కనిపిస్తోందని, వారి కెరీర్ వృద్ధిలోనే కొనసాగుతుందని వివరించారు.