సిటీపై కమాండ్.. కంట్రోల్
రోల్ మోడల్గా సూరత్ కమాండ్ అండ్ కంట్రోల్ సెంటర్
దేశంలో తొలి సేఫ్సిటీ ప్రాజెక్టు ఇదే.. ఖజానాపై భారం లేకుండా ఏర్పాటు
‘పీపుల్స్-పబ్లిక్-ప్రైవేట్’ భాగస్వామ్యంలో నిర్మాణం
సిటీబ్యూరో: సిటీలో రోజురోజుకు పెరుగుతున్న జనాభా.. దాంతోపాటే రెచ్చిపోతున్న నేరగాళ్లు.. వీరిని కట్టడి చేసేందుకు, హైదరాబాద్ను సురక్షిత నగరంగా మార్చేందుకు ప్రభుత్వం ‘సేఫ్ సిటీ’ ప్రాజెక్టుకు శ్రీకారం చుట్టింది. ఇందుకు దేశంలోని మెట్రో సిటీస్ కంటే ముందుగా నాలుగేళ్ల క్రితం సూరత్లో ఈ విధానం అమల్లోకి వచ్చింది. అప్పటి ఆ సిటీ పోలీసు కమిషనర్ రాకేష్ ఆస్తానా చొరవతో ప్రభుత్వ ఖజానాపై భారం లేకుండా అత్యాధునికమైన సాంకేతిక పరి జ్ఞానంతో ప్రాజెక్టు రూపుదిద్దుకుంది.దీనిద్వారా ఇటు నేరగాళ్ల, అటు ట్రాఫిక్ ఉల్లంఘనులకు చెక్ పెట్టారు. ‘సురక్షా సేతు’గా పిలిచే ‘సూరత్ సేఫ్ సిటీ ప్రాజెక్టు’పై ‘సాక్షి’ ప్రత్యేక కథనం..
ఆ ఆలోచన ఇలా వచ్చింది..
ముంబైలో 2011 జూలై 13న మూడు చోట్ల బాంబు పేలుళ్లు జరిగాయి. వీటిలో ఒక పేలుడు అక్కడి వజ్రాల వ్యాపార కేంద్రమైన జువేరీ బజార్ను టార్గెట్ చేసిందే. దీనికి నాలుగేళ్ల ముందు 2008 జూలైలో ఇండియన్ ముజాహిదీన్ ఉగ్రవాదులు అహ్మదాబాద్లో వరుస బాంబులు పేల్చారు. ఆ మరుసటి రోజు సూరత్లోని 15 ప్రాంతాల్లో 29 బాంబుల్ని అమర్చారు. ముంబై పేలుళ్లు జరిగిన కొన్ని నెలలకే గుజరాత్ క్యాడర్కు చెందిన ఐపీఎస్ అధికారి రాకేష్ ఆస్తానా సూరత్ పోలీసు కమిషనర్గా బాధ్యతలు తీసుకున్నారు. జువేరీ బజార్ మాదిరిగా వజ్రాల వ్యాపార కేంద్రమైన సూరత్ సైతం మరోసారి ఉగ్రవాదుల టార్గెట్గా మారే ప్రమాదం ఉందని ఆయన భావించారు. దీంతో పాటు అవసరానికంటే తక్కువగా ఉన్న ట్రాఫిక్ సిబ్బందితో ఉల్లంఘనులకు చెక్ చెప్పడానికి సాంకేతిక పరిజ్ఞానం వినియోగించుకోవాలని నిర్ణయించి ‘సూరత్ సేఫ్ సిటీ ప్రాజెక్టు’కు శ్రీకారం చుట్టారు.
ట్రస్ట్ ఏర్పాటు చేసి ముందుకు..
ప్రాజెక్టులో భాగంగా సూరత్ నగర వ్యాప్తంగా నిఘా కెమెరాలను ఏర్పాటు చేసి, ప్రత్యేకంగా ‘కమాండ్ అండ్ కంట్రోల్ సెంటర్’ (సీసీసీ) రూపకల్పనకు నిర్ణయించారు. దీన్ని కార్యరూపంలోకి తీసుకొచ్చేందుకు నిధుల సమస్య ఎదురైంది. 2012 సెప్టెంబర్లో సూరత్లో ఉన్న వజ్రాలు, వస్త్ర వ్యాపారులతో పాటు ప్రముఖులతో సమావేశం ఏర్పాటు చేసిన పోలీసులు తమ ఆలోచనను వివరించారు. దీనికి అంతా ఆకర్షితులై అక్కడిక్కడే రూ.ఐదు కోట్ల విరాళాలు ఇచ్చారు. ‘సూరత్ సేఫ్ సిటీ ప్రాజెక్టు’లో భాగంగా మొదటి దశలో సీసీసీతో పాటు 23 ప్రాంతాల్లో 104 అత్యాధునిక కెమెరాలు ఏర్పాటుకు గ్లోబల్ టెండర్లను ఆహ్వానించారు. అయితే వాటి నిర్మాణానికే కనిష్టంగా వచ్చిన టెండర్ రూ.60 కోట్లకు ఉంది. దీంతో ప్రాజెక్టు బాధ్యతల్ని తామే చేపట్టాలని నిర్ణయించి, రాకేష్ ఆస్తానా దాని కోసం సాంకేతిక నిపుణులు, అనుభవజ్ఞులతో ‘ట్రాఫిక్ ఎడ్యుకేషన్ ట్రస్ట్’ ఏర్పాటు చేశారు.
మూడు నెలల్లో మొదటి దశ పూర్తి
ట్రాఫిక్ ఎడ్యుకేషన్ ట్రస్ట్ ప్రపంచ బ్యాంకు నిర్దేశించిన ప్రమాణాలను పాటిస్తూ ప్రాజెక్టులు ఉండాల్సిన సాంకేతిక అంశాలను ఖరారు చేసింది. సూరత్కు చెందిన ‘ఇన్నోవేటివ్ టెలికం అండ్ సాఫ్ట్వేర్స్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్’ సంస్థ వాస్తవ ధరలకే ప్రాజెక్టు చేపట్టేందుకు ముందుకు వచ్చింది. ఫలితంగా కేవలం రూ.16.5 కోట్లతో తొలిదశ ప్రాజెక్టు మూడు నెలల్లోనే అందుబాటులోకి వచ్చింది. అప్పట్లో గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న నరేంద్రమోడీ 2013 జనవరి 18న దీన్ని ఆవిష్కరించారు. ట్రస్ట్కు విరాళాల వెల్లవ వస్తుండటం, సూరత్ మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ సైతం ముందుకు రావడంతో ఇప్పటికి పూర్తయిన రెండు దశల్లో సూరత్లోని 97 ప్రాంతాల్లో 614 కెమెరాలు ఏర్పాటయ్యాయి. వీటిలో 24 పీటీజెడ్ పరిజ్ఞానంతో కూడినవి. పూర్తిస్థాయిలో ఇజ్రాయిల్ నుంచి దిగుమతి చేసుకున్న ఈ కెమెరాల ద్వారా కనిపించే దృశ్యాలను ఎప్పటికప్పుడు చూసేందుకు సీసీసీలో 280 చదరపు అడుగుల డిజిటల్ వీడియో వాల్ ఏర్పాటు చేశారు. ఇప్పటికి ఈ ప్రాజెక్టుకు రూ.46 కోట్లు ఖర్చయింది. ఐదేళ్ల పాటు ఈ కెమెరాల నిర్వహణ బాధ్యతలు సైతం ‘ఇన్నోవేషన్స్’ సంస్థే చేపట్టింది. మరో మూడేళ్లలో సూరత్ వ్యాప్తంగా 5 వేల కెమెరాల ఏర్పాటు లక్ష్యంగా ‘సూరత్ సేఫ్ సిటీ ప్రాజెక్టు’ ముందుకు సాగుతోంది. ఇందులో ప్రభుత్వ-ప్రైవేటు భాగస్వామ్యమే కాకుండా (పబ్లిక్-ప్రైవేట్ పార్ట్నర్షిప్గా పిలిచే పీపీపీ) ప్రజలదీ ఉడడంతో దీన్ని పీపుల్స్-పబ్లిక్-ప్రైవేట్ పార్టిసిపేషన్ (పీపీపీపీ) మోడల్గా అక్కడి అధికారులు చెబుతున్నారు.
సిట్యువేషన్ మేనేజ్మెంట్ సిస్టం
సూరత్ నగర వ్యాప్తంగా ఎక్కడైనా బాంబు పేలినా, తుపాకీ కాల్పులు జరిగినా, అగ్నిప్రమాదం సంభవించినా ఈ సిస్టంతో అనుసంధానించి ఉన్న కెమెరాలు తక్షణం గుర్తించి సీసీసీలో ఉన్న కంప్యూటర్లో ప్రత్యేక పాప్అప్ ద్వారా సిబ్బందికి సమాచారం ఇస్తాయి. ఘటన జరిగిన ప్రదేశంతో పాటు దానికి సమీపంలో ఉన్న పోలీసు గస్తీ వాహనాల వివరాలనూ చూపిస్తాయి. సీసీసీలోని సిబ్బంది ఆ ప్రాంతంలో ఉన్న కెమెరాను యాక్టివేట్ చేయడం ద్వారా ఏం జరిగిందో నేరుగా చూసే అవకాశం ఉంది.
సస్పీషియస్ అలార్మింగ్ సిస్టమ్
సీసీసీలో ఉన్న కంప్యూటర్లో ఈ ప్రత్యేక ప్రోగ్రామింగ్తో ఎవరైనా అనుమానిత వ్యక్తి, వస్తువు, వాహనం ఓ ప్రదేశంలో నిర్ణీత సమయం కంటే ఎక్కువ సేపు కదలకుండా ఉంటే దాన్ని కెమెరా ద్వారా కంప్యూటర్ గుర్తిస్తుంది. ఆ వస్తువు/వ్యక్తి ఎక్కడుందనే సమాచారాన్ని ప్రత్యేక అలారమ్ ద్వారా సీసీసీలోని సిబ్బందికి సమాచారం ఇస్తుంది.
నైట్ విజన్, జూమ్ కెమెరాలు
సూరత్లో ఇప్పటి వరకు ఏర్పాటు చేసిన కెమెరాలన్నీ అత్యాధునికమైనవే. రహదారులపై ప్రతి కిలోమీటరు దూరానికి ఓ కెమెరా నిఘా ఉండేలా ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ప్రతి కెమెరా గరిష్టంగా 760 మీటర్ల దూరంలో ఉన్న వ్యక్తి ముఖాన్ని పగలు, రాత్రి సైతం స్పష్టంగా చూపిస్తుంది. 500 మీటర్ల దూరంలో ఉన్న వాహనం నెంబర్ ప్లేట్ను జూమ్ చేసి చూపిస్తుంది. వీటి ద్వారా సూరత్ పోలీసులు గత ఏడాది నేరాలను 23 శాతం తగ్గించగలిగారు. స్నాచింగ్ నుంచి కిడ్నాప్-మర్డర్ వరకు 84 కేసుల్ని ఈ కెమెరాల ఫీడ్ ద్వారా ఛేదించారు. దీనికి అనుసంధానంగా ‘డయల్-100’, మహిళా హెల్ప్లైన్, ట్రాఫిక్ ఎన్ఫోర్స్మెంట్ సెల్ తదితరాలను సీసీసీలో ఏర్పాటు చేశారు. మరికొన్ని అత్యాధునిక వ్యవస్థలు సైతం అందుబాటులో ఉంచారు.
ఏఎన్పీఆర్ వ్యవస్థ
వాహనాల నెంబర్ ప్లేట్లను గుర్తించేందుకు ఉపకరించే ‘ఆటోమేటెడ్ నెంబర్ ప్లేట్ రికగ్నేషన్ సిస్టం’ (ఏఎన్పీఆర్) ఇది. చోరీ వాహనాలు, హిట్ అండ్ రన్/ఇతర కేసుల్లో వాంటెడ్గా ఉన్న వాటితో పాటు భారీగా ఈ-చలాన్లు పెండింగ్లో ఉన్న వాహనాల వివరాలను సర్వర్లో నిక్షిప్తం చేసి కంప్యూటర్ ద్వారా కెమెరాలను అనుసంధానించారు. దీంతో ఆయా వాహనాలు నగరంలో ఎక్కడ తిరిగినా వెంటనే గుర్తించే కెమెరాలు సీసీసీలో ఉన్న వారిని అప్రమత్తం చేస్తాయి.