న్యూఢిల్లీ: కార్యాలయ స్థలాల (ఆఫీస్‌ స్పేస్‌) మార్కెట్లో సందడి నెలకొంది. 2024లో ఈ మార్కెట్లో లీజు లావాదేవీలు గణనీయంగా పెరిగాయి. హైదరాబాద్‌లో 37 శాతం వృద్ధితో 123 లక్షల చదరపు అడుగుల (ఎస్‌ఎఫ్‌టీ) స్థూల లీజింగ్‌ లావాదేవీలు నమోదయ్యాయి. 2023లో 90 లక్షల ఎస్‌ఎఫ్‌టీ మేర లావాదేవీలు జరగడం గమనార్హం. హైదరాబాద్‌ సహా దేశవ్యాప్తంగా ఎనిమిది ప్రధాన నగరాల్లో 885 లక్షల చదరపు అడుగుల (ఎస్‌ఎఫ్‌టీ) విస్తీర్ణం మేర స్థూల లీజింగ్‌ 2024లో నమోదైనట్టు కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ నివేదిక వెల్లడించింది. అంతకుముందు ఏడాది 746 లక్షల ఎస్‌ఎఫ్‌టీతో పోల్చి చూస్తే 19 శాతం వృద్ధి నమోదైనట్టు తెలిపింది. ‘‘భారత ఆఫీస్‌ మార్కెట్‌కు 2024 నిర్ణయాత్మకమైనది. రికార్డు స్థాయిలో లీజింగ్‌ నమోదైంది. ఆఫీస్‌ స్పేస్‌కు అంతర్జాతీయంగా భారత్‌ బలమైన వృద్ధి మార్కెట్‌ అని మరోసారి నిరూపితమైంది’’అని కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ ఇండియా సీఈవో అన్షుల్‌ జైన్‌ పేర్కొన్నారు. గ్లోబల్‌ కేపబులిటీ సెంటర్లు (జీసీసీలు) పెరుగుతుండడం బహుళజాతి సంస్థలకు భారత్‌ వ్యూహాత్మక ప్రాధాన్యమైనదిగా తెలియజేస్తున్నట్టు పేర్కొన్నారు. ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ డిమాండ్‌లో 30 శాతం డిమాండ్‌ జీసీసీల నుంచే వస్తోంది. ‘‘2025లో గ్రేడ్‌–ఏ ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ డిమాండ్‌ బలంగా ఉండనుంది. అంతర్జాతీయ ఆఫీస్‌ మార్కెట్లో భారత్‌ ఆధిపత్యం బలపడనుంది’’అని జైన్‌ అంచనా వేశారు. తాజా లావాదేవీలు, రెన్యువల్‌ అన్నీ స్థూల లీజింగ్‌ కిందకే వస్తాయి. పట్టణాల వారీగా లీజింగ్‌.. → బెంగళూరులో 259 లక్షల చదరపు అడుగుల స్థూల లీజింగ్‌ లావాదేవీలు 2024లో నమోదయ్యాయి. అంతకుముందు ఏడాది లీజింగ్‌ పరిమాణం 158.3 లక్షల చదరపు అడుగులుగా ఉంది. అత్యధికంగా 64 శాతం వృద్ది ఇక్కడ నమోదైంది. → ముంబైలో స్థూల లీజింగ్‌ 27 శాతం పెరిగి 178.4 లక్షల చదరపు అడుగులకు చేరింది. → అహ్మదాబాద్‌లో 11 శాతం అధికంగా 18.1 లక్షల ఎస్‌ఎఫ్‌టీ లీజు లావాదేవీలు జరిగాయి. → ఢిల్లీ ఎన్‌సీఆర్‌లో మాత్రం క్రితం ఏడాదితో పోలి్చతే 3 శాతం తక్కువగా 131.4 లక్షల చదరపు అడుగుల లీజింగ్‌ లావాదేవీలు నమోదయ్యాయి. → పుణెలో 84.7 లక్షల ఎస్‌ఎఫ్‌టీ లీజింగ్‌ రికార్డు అయింది. 2023లో లీజు పరిమాణం 97.4 లక్షల ఎస్‌ఎఫ్‌టీతో పోల్చితే 13 శాతం తగ్గింది. → కోల్‌కతా ఆఫీస్‌ మార్కెట్లో 17 లక్షల చదరపు అడుగుల లీజు లావాదేవీలు నమోదయ్యాయి. అంతకుముందు ఏడాదితో పోల్చితే స్థిరంగా కొనసాగింది. → ఐటీ–బీపీఎం, ఇంజనీరింగ్‌ అండ్‌ తయారీ, బ్యాంకింగ్‌ ఫైనాన్షియల్‌ సరీ్వసెస్, ఇన్సూరెన్స్‌ (బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ) రంగాలు ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ డిమాండ్‌లో ప్రముఖ పాత్ర పోషించాయి. → మొత్తం స్థూల లీజింగ్‌లో కోవర్కింగ్‌ ఆపరేటర్లు 14 శాతం తీసుకున్నారు. ప్రాపర్టీ యజమానుల నుంచి ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ లీజు తీసుకుని, కార్పొరేట్లు, ఇతరులకు వీరు లీజుకు ఇవ్వనున్నారు. తగ్గిన ఖాళీ స్థలాలు.. 2024లో వాణిజ్య రియల్‌ ఎస్టేట్‌లో రికార్డు స్థాయి లావాదేవీలు నమోదైనట్టు, ఖాళీ స్థలాలు గణనీయంగా తగ్గినట్టు ముంబైకి చెందిన రహేజా కార్ప్‌ ఎండీ, సీఈవో వినోద్‌ రోహిరా తెలిపారు. మౌలిక వసతులకు ప్రాధాన్యం ఇచ్చే అన్ని పట్టణాల్లోనూ వాణిజ్య రియల్‌ ఎస్టేట్‌లో వృద్ధి నమోదైనట్టు చెప్పారు. గ్రేడ్‌ ఏ ఆఫీస్‌ స్పేస్‌కు డిమాండ్‌ ఇక ముందూ కొనసాగుతుందన్నారు.

న్యూఢిల్లీ: కార్యాలయ వసతుల(ఆఫీస్‌ స్పేస్‌) మార్కెట్‌ ఈ ఏడాది మంచి జోరును కొనసాగించింది. గతేడాదితో పోల్చితే సుమారు 14 శాతం అధికంగా 85 మిలియన్‌ చదరపు అడుగుల మేర (ఎస్‌ఎఫ్‌టీ) స్థూల లీజింగ్‌ ఈ ఏడాది ఎనిమిది ప్రధాన నగరాల్లో నమోదవుతుందని రియల్‌ ఎస్టేట్‌ కన్సల్టెంట్‌ కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ తన అంచనాలు వెల్లడించింది. 2023లో ఇవే నగరాల్లో ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ లీజింగ్‌ 74.6 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీగా ఉండడం గమనార్హం.‘‘ఎనిమిది ప్రధాన నగరాల్లో 2022 నుంచి ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ స్థూల లీజింగ్‌ ఏటా 70 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీపైనే ఉంటూ వస్తోంది’’అని కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ నివేదిక వివరించింది. ఈ ఏడాది జనవరి నుంచి సెప్టెంబర్‌ వరకు 66.7 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ స్థూల లీజింగ్‌ లావాదేవీలు జరిగినట్టు ప్రకటించింది. స్థూల ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ లీజింగ్‌ 2018లో 49.1 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ, 2019లో 67.7 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ, 2020లో 46.6 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ, 2021లో 50.4 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ, 2022లో 72 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ, 2023లో 74.6 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ చొప్పున నమోదైనట్టు ఈ నివేదిక వెల్లడించింది. ఈ రంగాల్లో డిమాండ్‌ అధికం.. ముఖ్యంగా ఐటీ–బిజినెస్‌ ప్రాసెస్‌ అవుట్‌సోర్సింగ్‌ (ఐటీ–బీపీఎం), బ్యాంకింగ్‌ అండ్‌ ఫైనాన్షియల్‌ సర్వీసెస్‌ (బీఎఫ్‌ఎస్‌ఐ), ఇంజనీరింగ్, తయారీ రంగాలతోపాటు, ఫ్లెక్స్‌ ఆపరేటర్‌ స్పేస్‌ విభాగాలు ఈ వృద్ధిని నడిపిస్తున్నట్టు కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ నివేదిక వెల్లడించింది. ఈ రంగాలు మెరుగైన పనితీరు చూపిస్తున్నట్టు తెలిపింది. ‘‘2024 భారత ఆఫీస్‌ రంగానికి రికార్డుగా నిలిచిపోతుంది. స్థూల లీజింగ్‌ ఈ ఏడాది 85 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీకి చేరుకోవచ్చు.ఇందులో నికర వినియోగం 45 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీగా ఉండొచ్చు. భారత వాణిజ్య రియల్‌ ఎస్టేట్‌లో అత్యధిక గరిష్ట స్థాయి ఇది’’అని కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ ఫీల్డ్‌ తెలిపింది. మొత్తం ఆఫీస్‌ లీజింగ్‌లో గ్లోబల్‌ కేపబులిటీ సెంటర్లు (జీసీసీ) 30 శాతం వాటా ఆక్రమిస్తాయని పేర్కొంది. డిమాండ్‌ పెరగంతో ప్రముఖ ప్రాంతాల్లో కార్యాలయ వసతుల అద్దెల పెరుగుదలపై ఒత్తిడి నెలకొన్నట్టు తెలిపింది. ‘‘2025లో అధిక శాతం నూతన వసతుల సరఫరా ప్రముఖ ప్రాంతాల చుట్టూనే ఉండనుంది. స్థిరమైన సరఫరాతో అద్దెల పెరుగుదల మోస్తరు స్థాయిలో ఉండనుంది. దీంతో కిరాయిదారుల అనుకూల సెంటిమెంట్‌ కొంత కాలం పాటు కొనసాగనుంది’’అని వివరించింది.

న్యూఢిల్లీ: దేశవ్యాప్తంగా టాప్‌–8 పట్టణాల్లో 2024–27 మధ్య కాలంలో 18 మిలియన్‌ చదరపు అడుగుల (ఎస్‌ఎఫ్‌టీ) గ్రేడ్‌–ఏ రిటైల్‌ షాపింగ్‌ మాల్స్‌ విస్తీర్ణం (స్పేస్‌/వసతి) అందుబాటులోకి వస్తుందని కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ సంస్థ అంచనా వేసింది. ఈ కాలంలో తాజా డిమాండ్‌లో ఇది మూడింట ఒక వంతుగా తెలిపింది. భారత్‌లో తలసరి రిటైల్‌ స్పేస్‌ ఇండోనేíÙయా, ఫిలిప్పీన్స్, థాయిల్యాండ్, వియత్నాం తదితర దక్షిణాసియా దేశాల కంటే తక్కువగా ఉందని.. రిటైల్‌ స్పేస్‌ భారీ వృద్ధి అవకాశాలను ఇది తెలియజేస్తోందని పేర్కొంది. ప్రస్తుతం టాప్‌–8 పట్టణాల్లో రిటైల్‌ స్పేస్‌ 60 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీగా ఉన్నట్టు తెలిపింది. అంటే 2027 నాటికి మొత్తం రిటైల్‌ మాల్స్‌ విస్తీర్ణం 78 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీకి చేరుకోన్నట్టు అంచనా వేసింది. ఈ ఏడాది మొదటి ఆరు నెలల్లో కొత్తగా ఒక్క మాల్‌ కూడా నిర్వహణలోకి రాలేదని తెలిపింది. భారత్‌ మాదిరే తలసరి ఆదాయం కలిగిన ఇండోనేíÙయాతో పోల్చి చూస్తే.. 2027 నాటికి తలసరి రిటైల్‌ స్పేస్‌ 1.0కు చేరుకునేందుకు గాను భారత్‌లో 55 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ మేర అదనంగా రిటైల్‌ మాల్స్‌ నిరి్మంచాల్సిన అవసరం ఉంటుందని కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ నివేదిక వివరించింది. హైదరాబాద్, బెంగళూరు, చెన్నై, ముంబై, పుణె, ఢిల్లీ ఎన్‌సీఆర్, అహ్మదాబాద్, కోల్‌కతా నగరాలకు సంబంధించిన వివరాలు ఇందులో ఉన్నాయి. సరఫరా పెరిగేలా చర్యలు అవసరం.. ‘‘భారత రిటైల్‌ రంగం కీలక దశలో ఉంది. వినియోగదారుల విశ్వాసం, విచక్షణారహిత వినియోగం పెరుగుతుండడం ఈ రంగం సామర్థ్యాలను తెలియజేస్తోంది. ఈ వృద్ధి అవకాశాలను సది్వనియోగం చేసుకునేందుకు సరఫరా వైపు సవాళ్లను పరిష్కరించడం ఎంతో అవసరం. నాణ్యమైన రిటైల్‌ వసతులు లభించేలా చర్యలు తీసుకోవాలి. చురుకైన భారత రిటైల్‌ మార్కెట్‌ అవసరాలను తీర్చేందుకు 55 మిలియన్‌ ఎస్‌ఎఫ్‌టీ గ్రేడ్‌–ఏ వసతి అదనంగా అవసరం. ఈ దిశగా స్థిరమైన కార్యాచరణ ప్రణాళిక రూపొందించేందుకు పరిశ్రమ భాగస్వాముల సమిష్టి కృషి అవసరం. తద్వారా భారత రిటైల్‌ రంగం పూర్తి సామర్థ్యాలను అందుకోగలుగుతుంది’’అని కుష్‌మన్‌ అండ్‌ వేక్‌ఫీల్డ్‌ క్యాపిటల్‌ మార్కెట్స్‌ ఎండీ సౌరభ్‌ శట్దాల్‌ వివరించారు. గురుగ్రామ్‌ తదితర పట్టణాల్లో నాణ్యమైన రిటైల్‌ మాల్‌ వసతులకు డిమాండ్‌ గణనీయంగా పెరుగుతున్నట్టు సిగ్నేచర్‌ గ్లోబల్‌ ఇండియా చైర్మన్‌ ప్రదీప్‌ అగర్వాల్‌ సైతం తెలిపారు. మెరుగైన షాపింగ్, వినోదం అన్నింటినీ ఒకే చోట వినియోగదారులు కోరుకుంటున్నట్టు చెప్పారు. ప్రీమియం షాపింగ్‌ డిమాండ్‌ ప్రస్తుత సరఫరా మించి ఉన్నట్టు ఎలారా గ్రూప్‌ వైస్‌ ప్రెసిడెంట్‌ వినీత్‌ దావర్‌ తెలిపారు. టైర్‌–2, 3 నగరాల్లో మాల్స్‌ విస్తరణ వేగంగా జరుగుతున్నట్టు చెప్పారు.


 న్యూఢిల్లీ: మధ్య ఆదాయ హౌసింగ్ సెగ్మెంట్ ధరలు హైదరాబాద్‌లో సగటున 14 శాతం చొప్పున పెరిగాయని అంతర్జాతీయ ప్రోపర్టీ కన్సల్టెంట్ కుష్‌మన్ అండ్ వేక్‌ఫీల్డ్ తాజా నివేదిక వెల్లడించింది. హై ఎండ్ సెగ్మెంట్ విషయంలో అయితే ధరల పెరుగుదల 16 శాతంగా ఉందని పేర్కొంది. మధ్య ఆదాయ హౌసింగ్ సెగ్మెంట్‌లో బెంగళూరులో అధిక శాతం(41 శాతం) పెరిగాయని వెల్లడించింది. గత మూడేళ్ల కాలాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకొని ఈ సంస్థ ఈ నివేదికను రూపొందించింది.
 
   హైఎండ్ ప్రోపర్టీల్లో ధరలు అధికంగా పుణేలో (39 శాతం) పెరిగాయి.
 
   2011-14 కాలానికి మిడ్-సెగ్మెంట్ హౌసింగ్‌లో ఇళ్ల ధరలు 14-41 శాతం వరకూ పెరిగాయి.  ఇక హైఎండ్ ప్రోపర్టీల ధరలు సగటున 16-39 శాతం పెరిగాయి.
 
   ఆర్థిక వృద్ధి మందగమనంలో ఉండడం, డాలర్‌తో మారకం విషయంలో రూపాయి విలువ తగ్గడం, ద్రవ్యోల్బణం,  తదితర కారణాల వల్ల ముంబై, ఎన్‌సీఆర్‌ల్లో ధరలు తగ్గాయని నివేదిక పేర్కొంది.