ఈ మహిళల చేతిలో రూపుదిద్దుకున్న బొమ్మలు ఒక్కోటి ఒక్కో కథ చెబుతుంటాయి. బొమ్మల శరీరాలు కాటన్‌ కాన్వాస్‌తో విభిన్న రంగులతో సాంస్కృతిక వైవిధ్యంతో ఆకట్టుకుంటాయి. మూస దోరణులకు భిన్నంగా స్త్రీల చేతుల్లో తల్లీ–బిడ్డలు, భార్యాభర్తలు, పిల్లల బొమ్మలు రూపుదిద్దుకుంటాయి. న్యూఢిల్లీలోని అఫ్ఘాన్ శరణార్థ మహిళలకు హస్తకళల్లో నైపుణ్యాలకు శిక్షణ ఇస్తూ ఫ్యాబ్రిక్‌ వ్యర్థాలతో అందమైన బొమ్మలు, గృహాలంకరణ వస్తువులను రూపొందిస్తుంది ఐరిస్‌ స్ట్రిల్‌. శరణార్థులకు స్థిరమైన ఆదాయవనరుగా మారడమే కాదు పర్యావరణ హితంగానూ తనదైన ముద్ర వేస్తోంది.భారతదేశంలో నివసిస్తున్న ఫ్రెంచ్‌ డిజైనర్‌ ఐరిస్‌ స్ట్రిల్‌. టెక్స్‌టైల్, క్రాఫ్ట్‌ పరిశ్రమలో విస్తృతమైన అనుభవం ఉన్న సీనియర్‌ క్రియేటివ్‌ డిజైనర్‌. ఆమె భర్త బిశ్వదీప్‌ మోయిత్రా ఢిల్లీవాసి. కళాకారుల ప్రతిభను పెంపొందించడం, మహిళా సంఘాలనుప్రోత్సహించడం, ట్రెండ్‌ను అంచనా వేయడం, అట్టడుగు హస్తకళాకారుల కోసం వారి సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే కార్యక్రమాలను అమలు చేయడంలో ఐరిస్‌ విస్తృత స్థాయిలో పని చేస్తుంది. దేశంలోని హస్తకళాకారులతో ఆమెకు మంచి పరిచయాలు ఉన్నాయి. అందమైన ఇండియన్‌ ఫ్యాబ్రిక్‌ వ్యర్థాలు, వస్త్రాల తయారీలో మిగిలి పోయిన వస్త్రాల గుట్టలను చూస్తూ ఉండేది.పర్యావరణ అనుకూలమైన ఆలోచన..‘‘ఈ వ్యర్థాలను ఎలా సద్వినియోగం చేసుకోవాలో కొన్నాళ్లు పాటు ఆలోచించాను. అదే సమయంలో అఫ్ఘాన్‌ మహిళా శరణార్థులను శక్తిమంతం చేయాల్సిన అవసరాన్ని కూడా గుర్తించాను. ఇక్కడ డిజైన్‌ పని చేస్తున్న సమయంలో తరచూ భారతీయ గ్రామీణ మహిళలకు వారి సంప్రదాయ నైపుణ్యాలను ప్రపంచ మార్కెట్‌ను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఉత్పత్తులను అభివృద్ధి చేయడంలో శిక్షణ ఇచ్చే ప్రాజెక్ట్‌లను చేయడం మొదలుపెట్టాను.ఆ విధంగా అనేకమంది హస్తకళాకారులతో నాకు పరిచయం ఏర్పడింది. యునైటెడ్‌ నేషన్స్‌ హై కమిషనర్‌ ఫర్‌ రెఫ్యూజీస్‌ (యుఎన్‌హెచ్‌సిఆర్‌) జీవనోపాధి కార్యక్రమాలలో భాగమైన ఆప్ఘన్‌ శరణార్థ మహిళలతో కలిసి అనేక శిక్షణా కార్యక్రమాలలో పాల్గొన్నాను. అలా నాలో శరణార్థులతో కలిసి పనిచేయాలనే ఆలోచన కలిగింది. ఆ ఆలోచన నుంచే ‘సిలైవాలి’ సంస్థ పుట్టింది. పర్యావరణ అనుకూలమైన, స్థిరమైన, వ్యర్థ పదార్థాలను ఉపయోగించి చేతి వృత్తుల ఉత్పత్తులను తయారు చేయడం ద్వారా జీవనోపాధిని పొందడంలో అట్టడుగున ఉన్న కళాకారులకు సహాయపడే ఒక సామాజిక సంస్థను నెలకొల్పాను. బొమ్మలు శరణార్థ మహిళల ప్రత్యేకతగా మారినప్పటికీ, ఇతర గృహోపకరణాలు కూడా వారు తయారుచేస్తారు.స్థిరమైన ఆదాయం..మా ఉత్పత్తులు పూర్తిగా పర్యావరణ అనుకూలమైనవి. వీటికి సరైన ధరలను నిర్ణయించి, వాటి ద్వారా కళాకారుల సంఘాలను ఏర్పాటు చేయడానికి సహాయపడేందుకు ఒక స్థిరమైన ఆదాయానికి కల్పిస్తున్నాం. అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో స్థిరపడాలనే ఉద్దేశంతోనూ, వారి స్వదేశంలో అస్థిరత కారణంగా పారిపోతున్న అఫ్ఘాన్‌ శరణార్థులకు న్యూఢిల్లీ ఒక ఇల్లుగా చెప్పవచ్చు.సిలైవాలి సంస్థ ద్వారా 70 మంది మహిళా శరణార్థులకు స్థిరమైన ఆదాయం లభిస్తోంది. శరణార్థుల ఇళ్లకు కూతవేటు దూరంలో పరిశుభ్రమైన పని వాతావరణం, పిల్లలను కూడా పనిలోకి అనుమతించడం వల్ల ఎలాంటి సమస్యలు ఉత్పన్నం కావడం లేదు. ఈ సంస్థ ద్వారా తయారైన బొమ్మలు, ఇతర అలంకార వస్తువులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా 100కి పైగా కాన్సెప్ట్‌ స్టోర్‌లలో అమ్మకానికి ఉన్నాయి. దేశరాజధానిలో సొంత స్టోర్‌తో పాటు వెబ్‌సైట్‌ ద్వారా కూడా అమ్మకాలను జరుపుతున్నాం.కళాత్మక వస్తువులను క్లాత్‌తో రూపొందించడం వల్ల ఫ్యాషన్‌ దృష్టిని ఆకర్షిస్తున్నాం. వేస్ట్‌ ఫ్యాబ్రిక్‌ను అందమైన స్మారక చిహ్నాలు, గృహాలంకరణలో హ్యాండ్‌ క్రాఫ్ట్‌ వస్తువుల తయారీకి మూడు గంటల వర్క్‌షాప్‌ నిర్వహిస్తున్నాం. దీనితో కళాకారుల నుంచి మహిళలు కుట్టుపని, ఎంబ్రాయిడరీ వంటివి నేర్చుకుంటున్నారు.సోషల్‌ మీడియా ద్వారా మా ఉత్పత్తులను ప్రజల ముందుకు తీసుకెళుతున్నాం. మరో ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే ఈ సంవత్సరం గ్యారెంటీడ్‌ ఫెయిర్‌ ట్రేడ్‌ ఎంటర్‌ప్రైజ్‌గా వరల్డ్‌ ఫెయిర్‌ ట్రేడ్‌ ఆర్గనైజేషన్‌ సర్టిఫికెట్‌ ను కూడా పొందింది. మా సంస్థ ద్వారా గుడ్డ బొమ్మలు, బ్యాగులు, ఆభరణాలు తయారు చేస్తాం’’ అని వివరిస్తారు ఈ క్రియేటర్‌.ఇవి చదవండి: పక్షులను స్వేచ్ఛగా ఎగరనిద్దాం..

అన్ని రంగాల్లోనూ సంచలనం సృష్టిస్తున్న ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ (ఏఐ) విద్యా రంగంలోనూ ప్రవేశించింది. ఏఐని విద్యలో విలీనం చేసే దిశగా గౌహతిలో రాయల్ గ్లోబల్ స్కూల్ తొలి ఏఐ టీచర్ 'ఐరిస్'ను ఆవిష్కరించింది.సంప్రదాయ దుస్తులు ధరించిన ఐరిస్ తన పరిజ్ఞానం, సంభాషణ సామర్థ్యాలతో విద్యార్థులను అమితంగా ఆకట్టుకుంటోంది. ప్రారంభ సెషన్‌లో విద్యార్థులు ‘ఐరిస్’ను ప్రశ్నలతో ముంచెత్తారు. విద్యార్థుల ప్రశ్నలన్నింటికీ ఏఐ టీచర్‌ వివరణాత్మకంగా, ఉదాహరణలతో చక్కగా సమాధానాలు ఇచ్చింది.విద్యార్థుల సందేహాలు తీర్చడమే కాదు.. కరచాలనం వంటి హావభావాలను ప్రదర్శిస్తుండటంతో విద్యార్థులు సంభ్రమాశ్చర్యాలకు లోనవుతున్నారు. నీతి ఆయోగ్ ప్రారంభించిన అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్ (ఏటీఎల్) ప్రాజెక్టు కింద మేకర్ల్యాబ్స్ ఎడ్యు-టెక్ సహకారంతో అభివృద్ధి చేసిన ఈ ‘ఐరిస్’ విద్యలో ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ గణనీయమైన పురోగతికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది.

'సినిమాల్లో హ్యుమనాయిడ్‌ రోబోను చూడగానే పిల్లల సంతోషం ఇంతా అంతా కాదు. సినిమాల్లో కనిపించే రోబో క్లాస్‌రూమ్‌లోకి అడుగు పెడితే? ‘అబ్బో! ఆ అల్లరికి అంతు ఉండదు’ అనుకుంటాం. అయితే ‘ఐరిష్‌’ అనే ఈ రోబో ముందు మాత్రం పిల్లలు బుద్ధిగా, సైలెంట్‌గా ఉండాల్సిందే. ఇంతకూ ఎవరీ ఐరిష్‌?' కేరళలోని తిరువనంతపురం కేటీసీటీ హైయర్‌ సెకండరీ స్కూల్‌ లోకి ఫస్ట్‌ జెనరేటివ్‌ ఏఐ స్కూల్‌ టీచర్‌ ఐరిష్‌ అడుగు పెట్టింది. ఈ హ్యుమనాయిడ్‌ ఉపాధ్యాయురాలు మూడు భాషల్లో మాట్లాడగలదు. విద్యార్థులు అడిగే ప్రశ్నలకు స్పష్టంగా జవాబులు చెప్పగలదు. ఎడ్‌టెక్‌ ‘మేకర్‌ల్యాబ్స్‌’ రూపకల్పన చేసిన ఈ జెనరేటివ్‌ ఏఐ స్కూల్‌ టీచర్‌ కేరళలోనే కాదు దేశంలోనే మొదటిది. ‘ఐరిష్‌ నాలెడ్జ్‌బేస్‌ ఇతర ఆటోమేటెడ్‌ టీచింగ్‌ టూల్స్‌ కంటే విస్తృతంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఇది జనరేటివ్‌ ఆర్టిఫిషియల్‌ ఇంటెలిజెన్స్‌ ద్వారా పనిచేస్తుంది’ అంటుంది మేకర్‌ ల్యాబ్స్‌. చదువుకు సంబంధం లేని సబ్జెక్ట్‌ల జోలికి ‘ఐరిష్‌’ వెళ్లదు. ‘కృత్రిమ మేధతో అవకాశాలు అనంతం అని చెప్పడానికి ఐరిష్‌ ఒక ఉదాహరణ. పిల్లలు అడిగే సందేహాలకు టీచర్‌లాగే ఐరిష్‌  సరిౖయెన సమాధానాలు ఇవ్వగలదు’ అంటున్నారు ‘మేకర్‌ల్యాబ్స్‌’ సీయీవో హరిసాగర్‌. ‘మేకర్‌ల్యాబ్స్‌తో కలిసి ఎన్నో రకాల వర్క్‌షాప్‌లు నిర్వహించాం. వీటి ద్వారా పిల్లలు రోబోటిక్స్, ఆర్టిఫిషియల్‌ ఇంటెలిజెన్స్,  3డీ ప్రింటింగ్‌కు సంబంధించిన నైపుణ్యాన్ని సొంతం చేసుకున్నారు’ అంటున్నారు స్కూల్‌ ప్రిన్సిపాల్‌ మీరా ఎంఎన్‌. ఇవి చదవండి: International Womens Day 2024: ఆర్థిక స్వాతంత్య్రం అంటే? జీవితంపై అధికారం హక్కులపై ఎరుక

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: ప్రజాపంపిణీ వ్యవస్థలో భాగంగా ప్రభుత్వ చౌకధరల దుకాణాల ద్వారా లబ్ధిదారులకు అందజేస్తున్న రేషన్‌ సరుకులను ఇక నుంచి బయోమెట్రిక్‌(వేలిముద్రలు)తో పాటు ఐరిస్‌(కళ్ల గుర్తింపు)తోనూ ఇవ్వనున్నారు. ఈ మేరకు పౌరసరఫరాల శాఖ కసరత్తు చేస్తోంది. తొలి విడతలో భాగంగా ఇప్పటికే పలు జిల్లాల్లో శ్రీకారం చుట్టింది. ప్రస్తుతం గ్రేటర్‌ పరిధిలో ఈపోస్‌ (బయోమెట్రిక్‌) విధానం ద్వారా సరుకుల పంపిణీ కొనసాగుతోంది. అయితే ఈ విధానంలో కొంతమందికి సమస్యలు తలెత్తుతున్నాయి. ముఖ్యంగా వృద్ధులు, మహిళల వేలిముద్రలు చెరిగిపోవడంతో ఈపోస్‌ మెషిన్‌లు గుర్తించడం లేదు. దీంతో ప్రతినెల రేషన్‌ సరుకులు తీసుకునేందుకు లబ్ధిదారులకు తిప్పలు తప్పడం లేదు. తిరిగి వేలిముద్రలు సరిచేసుకునేందుకు ఆధార్‌ కేంద్రాలను ఆశ్రయించాల్సి వస్తోంది. అయినప్పటికీ గృహిణులు, ఇతరాత్ర పనులు చేసుకునేవారి వేలిముద్రలను ఈపోస్‌ గుర్తించడం సమస్యగా తయారైంది. దీనిపై పలు ఫిర్యాదులు రావడంతో లబ్ధిదారులు అసౌకర్యానికి గురికావద్దనే ఉద్దేశంతో వేలిముద్రలు సరిపోలని చోట ఆయా ప్రాంతాల్లోని పౌరసరఫరాల శాఖ ఇన్‌స్పెక్టర్లకు అథంటికేషన్‌ సౌకర్యం కల్పించారు. అయితే ఈ విధానం కొన్నిచోట్ల దుర్వినియోగమవుతున్న విషయం పౌరసరఫరాల అధికారుల పరిశీలనలో వెల్లడైంది.   11.09 లక్షల కుటుంబాలు.. గ్రేటర్‌ పరిధిలో హైదరాబాద్, రంగారెడ్డి, మేడ్చల్‌ జిల్లా అర్బన్‌ పరిధులు ఉన్నాయి. పౌరసరఫరాల శాఖకు మొత్తం 12 సర్కిళ్లకు గాను హైదరాబాద్‌ పరిధిలో 9 సర్కిల్స్, మేడ్చల్‌ జిల్లా అర్బన్‌ పరిధిలో 2, రంగారెడ్డి జిల్లా పరిధిలో ఒక సర్కిల్‌ ఉన్నాయి. మొత్తం మీద ఆహార భద్రత (రేషన్‌) కార్డు కలిగిన సుమారు 11.09 లక్షల కుటుంబాలు ఉండగా సుమారు 40లక్షల వరకు లబ్ధిదారులు ఉన్నారు. వీరిలో 12లక్షలకు పైగా వృద్ధులు, మహిళలు ఉన్నారు. ఇందులో 30శాతం వరకు లబ్ధిదారులకు బయోమెట్రిక్‌ సమస్య ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో దీనికి పరిష్కారంగా పౌరసరఫరాల శాఖ ఐరిస్‌ విధానానికి శ్రీకారం చుడుతోంది.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ప్రజాపంపిణీ ద్వారా రేషన్‌ సరుకులు తీసుకునే లబ్ధిదారులకు సులువుగా, ప్రయోజనం కలిగించేలా పౌరసరఫరాల శాఖ చర్యలు చేపట్టింది. వేలిముద్రలతోపాటు కనుపాపల (ఐరిస్‌) ఆధారంగా లబ్ధిదారులకు సరుకుల పంపిణీకి శ్రీకారం చుట్టింది. ఈనెల 1 నుంచి మొదటి విడతలో 16 జిల్లాల్లో 5,186 దుకాణాల్లో ఈ విధానం ప్రారంభించింది. దాదాపు ఏడాది నుంచి పౌరసరఫరాల శాఖ ఈపాస్‌ (బయోమెట్రిక్‌) విధానం ద్వారా సరుకుల పంపిణీ చేస్తోంది. అయితే ఈ విధానంలో వృద్ధులు, మహిళల వేలిముద్రలు అరిగిపోవడం వల్ల ఈపాస్‌ మెషీన్‌లు ధ్రువీకరించడం లేదు. దీంతో ప్రతినెలా రేషన్‌ సరుకులు తీసుకునేందుకు లబ్ధిదారులు ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంటున్నారు. లబ్ధిదారులు అసౌకర్యానికి గురికావద్దనే ఉద్దేశంతో వేలిముద్రలు సరిపడని చోట ఆయా ప్రాంతాల్లో వీఆర్‌వో, వీఏవో, పౌరసరఫరాల శాఖ ఇన్‌స్పెక్టర్లకు లబ్ధిదారులను ప్రామాణీకరించే సౌకర్యం కల్పించింది. అయితే ఈ విధానం కొన్ని చోట్ల దుర్వినియోగమవుతున్న విషయం పౌరసరఫరాల అధికారుల పరిశీలనలో వెల్లడైంది. ఈ సమస్యలను అధిగమించడానికి ఐరిస్‌ విధానం పరిష్కారమని భావించిన ఆ శాఖ అధికారులు రాష్ట్రంలోని 17,200 రేషన్‌ షాపుల్లో దశల వారీగా ఐరిస్‌ విధానం అమలుకు చర్యలు చేపట్టారు. శుక్రవారం సిరిసిల్ల, సిద్దిపేట జిల్లాలోని రేషన్‌ షాపుల్లో ఐరిస్‌ విధానం అమలు తీరును పౌరసరఫరాల శాఖ కమిషనర్‌ అకున్‌ సభర్వాల్‌ పరిశీలించారు. ఈ సందర్భంగా కమిషనర్‌ మాట్లాడుతూ త్వరలో అన్ని షాపుల్లో ఈ విధానాన్ని అమల్లోకి తెస్తామన్నారు. ఎలాంటి అవకతవకలకు అవకాశం లేకుండా, అర్హులైన పేదలకు మరింత సులువుగా నిత్యావసర సరుకులు అందించడానికి ఐరిస్‌ విధానం ఎంతగానో ఉపయోగపడుతుందన్నారు. 5,186 దుకాణాల్లో ఈనెల ఒకటవ తేదీ నుండి ఐరిస్‌ విధానాన్ని అమల్లోకి తీసుకువచ్చామని, ఈ నాలుగు రోజు ల్లో 15.20 లక్షల మంది రేషన్‌ సరుకులు తీసుకున్నారని తెలిపారు. 

హైదరాబాద్, బిజినెస్‌ బ్యూరో: మైక్రో ఏటీఎంల ద్వారా నగదు లావాదేవీ జరిపేందుకు ధ్రువీకరణ కోసం ఇప్పటి వరకు వేలి ముద్రను వాడేవారు. భారత్‌లో తొలిసారిగా యాక్సిస్‌ బ్యాంకు ఐరిస్‌ ధ్రువీకరణను పరిచయం చేసింది. ప్రస్తుతం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కృష్ణా జిల్లాతోపాటు మరో నాలుగు ప్రాంతాల్లో పైలట్‌ ప్రాజెక్టు కింద ఈ టెక్నాలజీని విజయవంతంగా నిర్వహిస్తోంది. యాక్సిస్‌ బ్యాంకు త్వరలో దేశవ్యాప్తంగా ఈ విధానాన్ని అమలు చేయనుంది. వేలిముద్రలు సరిగా పడక లావాదేవీలు నిలిచిపోతున్నాయన్న ఫిర్యాదుల నేపథ్యంలో ఇటువంటి సమస్యలకు ఈ టెక్నాలజీ చెక్‌ పెట్టనుంది. ప్రస్తుతం పైలట్‌ కింద 100కుపైగా ఐరిస్‌ ఆధారిత మైక్రో ఏటీఎంలను వినియోగిస్తున్నామని యాక్సిస్‌ బ్యాంకు రిటైల్‌ విభాగం ఈడీ రాజీవ్‌ ఆనంద్‌ తెలిపారు. దేశవ్యాప్తంగా దశలవారీగా ఈ టెక్నాలజీని పరిచయం చేస్తామని చెప్పారు.   ఈ ఏడాది 400 శాఖలు..  యాక్సిస్‌ బ్యాంకుకు దేశవ్యాప్తంగా 3,800ల శాఖలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో కొత్తగా 350–400 బ్రాంచీలను తెరువనున్నట్టు రాజీవ్‌ ఆనంద్‌ వెల్లడించారు. ‘ఏప్రిల్‌–జూన్‌లో దేశంలో నూతనంగా 76 కేంద్రాలను ప్రారంభించాం. తెలంగాణలో ఇప్పుడు 123 శాఖలున్నాయి. మార్చికల్లా మరో 17 రానున్నాయి. ఇక మొబైల్‌ బ్యాంకింగ్‌ లావాదేవీలు తొలి త్రైమాసికంలో రూ.71,444 కోట్లు నమోదు చేశాయి. క్రితం ఏడాది ఇదే కాలంతో పోలిస్తే ఇది 90 శాతం అధికం. డిజిటల్‌ లావాదేవీల వాటా 70 శాతంగా ఉంది. ఆటోమేషన్‌ కారణంగా వచ్చే 3–5 ఏళ్లలో బ్రాంచీల విస్తీర్ణం తగ్గుతుంది’ అని వివరించారు. 

సాక్షి, రంగారెడ్డి జిల్లా :  పేద కుటుంబాలకు సబ్సిడీపై అందజేస్తున్న రేషన్‌ సరుకుల పంపిణీలో మరింత పారదర్శకత రానుంది. ఇకపై ఐరిష్‌ (కనుపాప) విధానంలో లబ్ధిదారులకు సరుకులు అందజేయనున్నారు. అనుకున్నట్లుగా జరిగితే వచ్చే నెల 15 నుంచి 25వ తేదీల మధ్య ఈ విధానం ఏర్పాట్లు పూర్తి చేయనున్నారు. జిల్లా సరఫరాల శాఖ సిద్ధమవుతోంది. అక్టోబర్‌ ఒకటి నుంచి ఐరిష్‌ విధానంలో కార్డుదారులకు సరుకులు పంపిణీ చేస్తారు. కార్డుదారుల వేలిముద్రల ఆధారంగా ఈ–పాస్‌ మిషన్ల ద్వారా సరుకులు అందజేస్తున్న పద్ధతికి చరమగీతం పాడనున్నారు. బయోమెట్రిక్‌ విధానం ద్వారా కూడా సరుకుల పంపిణీలో అడపాదడపా అక్రమాలు చోటుచేసుకుంటున్నట్లు ప్రభుత్వం దృష్టికి వెళ్లింది. దీనికి అడ్డుకట్ట వేసేందుకు ఐరిష్‌ విధానానికి శ్రీకారం చుట్టనున్నట్లు అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. అలాగే వేలిముద్రల విధానం కంటే మరింత సులభంగా, వేగంగా ఐరిష్‌ పద్ధతిలో సరుకులను పంపిణీ చేయొచ్చని చెబుతున్నారు. కొత్తగా ఆధార్‌ నమోదు చేసిన సమయంలోనే లబ్ధిదారుల చేతి వేలిముద్రలు, ఐరిష్‌ (కనుపాప)ను అనుసంధానించిన విషయం తెలిసిందే. ఈ నేపథ్యంలో కార్డుదారుడు, వారి కుటుంబ సభ్యుల నుంచి మరోసారి ఐరిష్‌ సేకరించాల్సిన పనిలేదు. కాకపోతే ఇప్పుడున్న ఈ–పాస్‌ మిషన్ల స్థానంలో కొత్తగా ఐరిష్‌ కాప్చర్‌ మిషన్లను అందుబాటులోకి తెచ్చి సరుకులు పంపిణీ చేయనున్నారు.   దశల వారీగా సంస్కరణలు..  రేషన్‌ సరుకుల పంపిణీ వ్యవస్థలో ప్రభుత్వం దశల వారీగా సంస్కరణలు చేపడుతోంది. తొలుత రేషన్‌ కార్డుకు ఆధార్‌ నంబర్‌ను అనుసంధానించి బోగస్‌ కార్డులను ఏరివేసింది. ఆ తర్వాత ప్రయోగాత్మకంగా ఈ–పాస్‌ మిషన్లను అందుబాటులోకి తెచ్చి వేలిముద్రల ద్వారా సరుకులను పంపిణీ చేస్తోంది. తొలుత జీహెచ్‌ఎంసీ పరిధిలో 2016 మార్చి నుంచి అమలు చేశారు. అక్కడ విజయవంతం కావడంతో దీన్ని మన జిల్లా గ్రామీణ ప్రాంతానికి గతేడాది జూలైలో విస్తరించారు. దీని ఫలితంగా సరుకులు పక్కదారిపట్టడం దాదాపు తగ్గిపోయింది. నెలకు సగటున 25 నుంచి 27 శాతం కోటా ప్రతినెలా మిగులుతూ వస్తోంది. జిల్లాలో ఈ–పాస్‌ అమలుకు ముందు ప్రతినెలా 11,024 మెట్రిక్‌ టన్నుల బియ్యాన్ని కార్డుదారులకు పంపిణీ చేశారు. ఈ–పాస్‌ వినియోగంలోకి వచ్చాక ఈ కోటా 8,300 మెట్రిక్‌ టన్నులకే పరిమితమవుతోంది. అంటే ప్రతినెలా సగటున 2,700 మెట్రిక్‌ టన్నుల కోటా మిగులుబాటు అవుతోంది. అయితే, ఈ పద్ధతిలోనూ ఆయా జిల్లాల్లో బియ్యం పక్కదారి పడుతున్నట్లు సర్కారు గుర్తించింది. దీనికి అడ్డుకట్ట వేయడంలో భాగంగా ఐరిష్‌ విధానంలో సరుకులు పంపిణీ చేయాలని పౌర సరఫరాల శాఖ నిర్ణయించింది. తొలుత రాష్ట్రంలో ఈనెల 15 నుంచి  నాలుగు జిల్లాల్లో అమలు చేయడానికి ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. ఇక్కడ విజయమైతే రెండో దశలో వచ్చేనెల తొలివారంలో మరికొన్ని జిల్లాల్లో, మూడో దశలో మన జిల్లాకు విస్తరించేందుకు సన్నాహాలు చేస్తున్నారు.   మరో 7శాతం మిగులు.. బయోమెట్రిక్‌ విధానంలో సగటున ప్రతినెలా 25 శాతం బియ్యం కోటా మిగులుతున్నట్లు అధికారిక లెక్కలు వెల్లడిస్తున్నాయి. ఐరిష్‌ విధానాన్ని అమలు చేస్తే మరో 7 శాతం (581 మెట్రిక్‌ టన్నులు) వరకు కోటా ఆదా అవుతుందని పౌర సరఫరాల అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. అలాగే బయోమెట్రిక్‌ విధానంలో కుష్టువ్యాధి గ్రస్తులు, చేతులు లేని, వేలి ముద్రలు చెరిగిపోయిన లబ్ధిదారులు సరుకులు పొందాలంటే తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదురయ్యేవి. ఐరిష్‌ విధానంలో ఇటువంటి సమస్యలకు పరిష్కారం లభించనుంది. ‘వచ్చే నెలలో మన జిల్లాలో ఐరిష్‌ విధానాన్ని అమలు చేసేందుకు సిద్ధంగా ఉండాలని మాకు ఆదేశాలు అందాయి. బయోమెట్రిక్‌ కంటే ఐరిష్‌ విధానం అత్యుత్తమం. లబ్ధిదారులు సులభంగా సరుకులు పొందవచ్చు’ అని జిల్లా సరఫరాల అధికారి రమేష్‌ తెలిపారు. 


 –జిల్లాలో రెండు నెలలుగా నిలిచిన విటమిన్‌ ఏ సరఫరా
 – అంధత్వ నివారణకు వేసే సిరప్‌ లేక ఇబ్బందులు
 – ఆందోళన చెందుతున్న చిన్నారుల తల్లిదండ్రులు 
 నల్లగొండ టౌన్‌: చిన్నారులను అంధత్వం నుంచి కాపాడేందుకు జిల్లా వైద్య ఆరోగ్యశాఖ ఆధ్వర్యంలో వేస్తున్న  ఏ సిరఫ్‌ రెండు నెలలుగా నిలిచిపోయింది. దీని కోసం పీహెచ్‌సీలు, సబ్‌సెంటర్లు, పట్టణ ఆరోగ్యకేంద్రాల చుట్టూ చిన్నారుల తల్లిదండ్రులు ప్రదక్షిణలు చేస్తున్నారు. వ్యాధి నిరోధక టీకాలతో పాటు విటమిన్‌ ఏ సిరఫ్‌ను జాతీయ ఆరోగ్య మిషన్‌ ద్వారా సరఫరా చేస్తుంటారు. విటమిన్‌ ఏ సిరప్‌ను చిన్నారులకు తాగించడం వలన వారికి ఎలాంటి కంటి జబ్బులు రాకుండా కాపాడవచ్చు. జిల్లాలో అన్ని ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు , సబ్‌సెంటర్లు, పట్టణ ఆరోగ్య కేంద్రాలలో వ్యాధి నిరోధక టీకాలతో పాటు విటమిన్‌ ఏ సిరప్‌ను కూడా జిల్లా వైద్య ఆరోగ్య శాఖ అందుబాటులో ఉంచుతుంది. 9 నెలలు దాటిన  చిన్నారికి 1 యూనిట్‌(1 ఎంఎల్‌) విటమిన్‌ ఏ ను తాగిస్తారు. అనంతరం ప్రతి ఆరు నెలలకు ఒక సారి 2 యూనిట్‌లు(2 ఎంఎల్‌) సిరప్‌ను 5 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు  తాగించడం ద్వారా ఆ చిన్నారులను రేచీకటి, అంధత్వం రాకుండా కాపాడవచ్చు. అయితే జిల్లాలో ప్రతి నెలా 4లక్షల యూనిట్‌లు( 4లక్షల ఎంఎల్‌) విటమిన్‌ ఏ సిరప్‌ అవసరం ఉంటుందని వైద్య ఆరోగ్య శాఖ అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. రెండు నెలలుగా ఈ సిరప్‌ను ప్రభుత్వం సరఫరా చేయకపోవడంతో దీని కోసం ఆస్పత్రుల చుట్టూ చిన్నారుల తల్లిదండ్రులు తిరుగుతున్నారు. ప్రై వేట్‌ ఆస్పత్రులకు వెళ్లి సిరఫ్‌ వేయించాలంటే పెద్ద ఖర్చుతో కూడుకున్న పనేనని వారు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. కేంద్ర ప్రభుత్వం చిన్నారుల పట్ల ఎంతో ప్రతిష్టాత్మకంగా ఇమ్యునైజేషన్‌కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తున్నప్పటికీ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేంద్రం ఇచ్చే నిధులతో సరఫరా చేయాల్సిన విటమిన్‌ ఏ ను ఎందుకు పంపిణీ చేయడం లేదని పలువును చిన్నారుల తల్లిదండ్రులు ప్రశ్నిస్తున్నారు. వెంటనే సంబంధిత అధికారులు స్పందించి విటమిన్‌ ఏ ను జిల్లాకు తెప్పించి చిన్నారులను కాపాడాలని పలువురు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు.
 ప్రభుత్వం సరఫరా చేయగానే పంపిస్తాం
  
 జిల్లాకు ప్రభుత్వం నుంచి రావాల్సిన విటమిన్‌ ఏ సిరప్‌  గత రెండు నెలలుగా   సరఫరా నిలిచిపోయింది. ప్రభుత్వం నుంచి రాగానే అన్ని పీహెచ్‌సీలు, సబ్‌సెంటర్‌లు, పట్టణ ఆరోగ్యకేంద్రాలకు పంపిస్తాము.
                                                                                                            – డాక్టర్‌ భానుప్రసాద్‌నాయక్, డీఎంహెచ్‌ఓ
  


 కాకినాడ : తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో సుమారు 95 వేల మంది ఆధార్‌ కార్డులను సస్పెన్షన్‌లో పెట్టినట్లు అధికారులు వెల్లడించారు. ఆధార్ నమోదు చేసుకుని, నంబర్ పొందినప్పటికీ వారి వేలి ముద్రలు, కనుపాపలు సక్రమంగా నమోదు కాకపోవటంతో యూఐడీ అధికారులు వారి ఆధార్‌ను పక్కన పెట్టారు. వీరందరికీ సంబంధించిన జాబితాను యూఐడీ అధికారులు బెంగళూరు నుంచి పంపారు. ఆ జాబితాను జిల్లా వ్యాప్తంగా ఉన్న అన్ని చౌక ధరల దుకాణాల్లో ప్రదర్శించనున్నారు. జూన్ 1వ తేదీ నుంచి ఆ జాబితాలోని వారంతా దగ్గర్లో ఉన్న మీ-సేవ, ఏపీ ఆన్‌లైన్ కేంద్రాల్లో ఉన్న శాశ్వత ఆధార్ సెంటర్లలో వేలిముద్రలు, కనుపాపలు నమోదు చేయించుకుని నమోదు పత్రం తీసుకోవాలని కోరారు. తిరిగి పాత ఆధార్ నంబర్‌తోనే పునరుద్ధరణ జరుగుతుందని పౌర సరఫరాల శాఖ అధికారి ఉమామహేశ్వరరావు చెప్పారు.