సాక్షి ప్రతినిధి, కడప: అల్ట్రా టెక్‌ సిమెంట్‌ పరిశ్రమకు బీజేపీ ఎమ్మెల్యే ఆదినారాయణరెడ్డి వేధింపులు తప్పడం లేదు. ఎమ్మెల్యే తన చర్యలను సమర్థించుకుంటూనే అనుచరగణాన్ని రెచ్చగొట్టి సిమెంట్‌ పరిశ్రమపై ఫిర్యాదు చేయించడమే కాకుండా అధికారులను ఉసిగొల్పి ముడిఖనిజం సరఫరా టిప్పర్లను సీజ్‌ చేయించారు. ఎమ్మెల్యే ఆదేశాలతో ఎర్రగుంట్ల సీఐ నరేశ్‌బాబు అల్ట్రా టెక్‌ పరిశ్రమకు ముడిఖనిజం సరఫరా చేసే ఐదు టిప్పర్లను అధిక లోడు పేరిట సోమవారం సీజ్‌ చేశారు.దీంతో ట్రాన్స్‌పోర్టర్‌ సిమెంట్‌ పరిశ్రమకు ముడి ఖనిజం సరఫరా నిలిపేశారు. ఆపై ఎమ్మెల్యే ఆదినారాయణరెడ్డి ప్రధాన అనుచరుడు, మండల బీజేపీ ఇన్‌చార్జి మధుసూదనరెడ్డి సతీమణి పేరిట నిర్వహిస్తున్న ప్యాకింగ్‌ ప్లాంట్‌ పనులు నిలిపేశారు. యాజమాన్యంతో నిమిత్తం లేకుండా 40 మంది కార్మికులను పనుల నుంచి వెనక్కి పిలిపించారు. దీంతో సిమెంట్‌ సరఫరా చేసే ట్రాన్స్‌పోర్టు లారీలు ఆగిపోగా.. సిమెంట్‌ ఉత్పత్తి సైతం నిలిచిపోయింది. 40 ఏళ్లలో తొలిసారి టిప్పర్లు సీజ్‌ 40 ఏళ్లలో సిమెంట్‌ పరిశ్రమలకు ముడి ఖనిజం సరఫరా చేసే టిప్పర్లు అధిక లోడుతో వెళ్తున్నాయన్న ఆరోపణలు కూడా లేవు. గత ఏడాది ఆగస్టులో బాధ్యతలు చేపట్టిన సీఐ సోమవారం హఠాత్తుగా ఐదు టిప్పర్లను సీజ్‌ చేశారు. దీనివెనుక ఎమ్మెల్యే ఆదినారాయణరెడ్డి ఉన్నారని స్థానికులు చర్చించుకుంటున్నారు. మరోవైపు ప్యాకింగ్‌ ప్లాంట్‌ నిలిపేయడం పరిశ్రమ యాజమాన్యాన్ని ముప్పుతిప్పలు పెట్టడమేనని పలువురు విమర్శిస్తున్నారు.చేతులెత్తేసిన కలెక్టర్‌ అల్ట్రా టెక్‌ పరిశ్రమలో ఉపాధి, ఉద్యోగ అవకాశాల్లో స్థానికులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేదని, కాలుష్య నియంత్రణ సక్రమంగా లేదని, చుట్టుపక్కల గ్రామాల్లో అభివృద్ధి పనులు చేపట్టలేదనే వంకతో ఎమ్మెల్యే ఆదినారాయణరెడ్డి తన అనుచరుల ద్వారా కలెక్టర్‌ చెరుకూరి శ్రీధర్‌కు ఫిర్యాదు చేయించారు. వాస్తవంగా అల్ట్రా టెక్‌ సిమెంట్‌ ఫ్యాక్టరీలో 89 శాతం మంది ఉద్యోగులు స్థానికులే ఉన్నారని సమాచారం. మరోవైపు నష్టాల్లో ఉండటంతో ఈ పరిశ్రమను ఐసీఎల్‌ యాజమాన్యం అల్ట్రా టెక్‌ సంస్థకు అప్పజెప్పింది. కాలుష్య నియంత్రణ సక్రమంగా పాటిస్తున్నామని పరిశ్రమ ప్రతినిధులు వివరిస్తున్నా కలెక్టర్‌ శ్రీధర్‌ నుంచి స్పందన లేదు. తానేమీ చేయలేనంటూ చేతులెత్తిసినట్లు సమాచారం. క్షమాపణ చెప్పకుంటే నీ దందాలు బయటపెడతా టీడీపీ అధ్యక్షుడు పల్లాకు తెలుగుశక్తి అధ్యక్షుడు బీవీ రామ్‌ హెచ్చరిక ఎంవీపీకాలనీ(విశాఖపట్నం): తనను బహిరంగంగా దూషించడంతోపాటు అవమానానికి గురిచేసిన టీడీపీ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు, ఎమ్మెల్యే పల్లా శ్రీనివాస్‌ తక్షణమే క్షమాపణ చెప్పాలని తెలుగు శక్తి అధ్యక్షుడు బీవీ రామ్‌ డిమాండ్‌ చేశారు. లేకుంటే ఆయన దందాలను, సెటిల్‌మెంట్లను బయట­పెతానని హెచ్చరించారు. ఈ మేరకు సోమవారం ఒక ప్రకటన విడుదల చేశారు. ఓ సమస్య విషయమై ఇటీవల పల్లా శ్రీనివాస్‌ను కలవడానికి వెళ్లగా వ్యక్తిగతంగా తనను అవమానపరిచినట్లు బీవీ రామ్‌ పేర్కొన్నారు.తెలుగుదేశం పార్టీ కోసం విశేషకృషి చేసిన తననే అవమానిస్తే మిగతా నాయకులు, కార్యకర్తల పరిస్థితి ఏంటని ప్రశ్నించారు. ఈ విషయంపై పలువురు టీడీపీ ముఖ్యనాయకులతోపాటు ఎమ్మెల్యే గంటా శ్రీనివాసరావుకు ఫిర్యాదు చేసినట్లు తెలిపారు. ఈనెల 29లోపు పల్లా శ్రీనివాస్‌ క్షమాపణలు చెప్పకపోతే అధికార మదంతో విర్రవీగుతున్న అతడి భూదందాలు, సెటిల్‌మెంట్లు ఇతర అక్రమాలను బయట పెడతానని స్పష్టం చేశారు.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: కడపలోని ‘భారతి సిమెంట్స్‌ లైమ్‌ స్టోన్‌ మైన్‌’కు ఆరోసారి అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైన 5 స్టార్‌ రేటింగ్‌ లభించింది. పర్యావరణ పరిరక్షణ, విద్య, వైద్యం, పరిశుభ్రత, ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్, డిజాస్టర్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ తదితర అంశాల్లో స్థానికంగా చేసిన కృషికి భారతి సిమెంట్స్‌ లైమ్‌ స్టోన్‌ మైన్‌కు కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ అవార్డు అందజేసింది. గనుల రంగంలో సుస్థిరాభివృద్ధి విధానాలు అమలుచేస్తూ పర్యావరణ పరిరక్షణకు కృషి చేస్తున్న 68 మైనింగ్‌ సంస్థలకు కేంద్రం 2022–23 సంవత్సరానికి ఈ అవార్డులు అందజేసింది.ఆంధ్రప్రదేశ్‌ నుంచి 5, తెలంగాణ నుంచి 5 సంస్థలు ఈ అవార్డులు అందుకున్నాయి. బుధవారం ఢిల్లీలో జరిగిన ఓ కార్యక్రమంలో కేంద్ర బొగ్గు, గనుల శాఖ మంత్రి జి.కిషన్‌రెడ్డి ఈ అవార్డులను ప్రదానం చేశారు. ఈ సందర్భంగా కేంద్ర మంత్రి కిషన్‌రెడ్డి మాట్లా­డుతూ.. వచ్చే ఏడాది 7 ఉత్తమ సంస్థలకు 7 స్టార్‌ రేటింగ్స్‌ కూడా ఇస్తామని వెల్లడించారు. ఈ కార్య­క్రమంలో కేంద్ర బొగ్గు గనుల శాఖ సహాయ మంత్రి సతీశ్‌చంద్ర దూబే, గనుల శాఖ కార్యదర్శి వీఎల్‌ కాంతారావు, అదనపు కార్యదర్శి లోహియా, ఐబీఎం సెక్రటరీ జనరల్‌ పీఎన్‌ శర్మ, అవార్డులు సాధించిన సంస్థల ప్రతినిధులు, మైనింగ్‌ రంగ ప్రముఖులు పాల్గొన్నారు. ఏపీ నుంచి అవార్డు అందుకున్న సంస్థలుభారతి సిమెంట్స్‌ లైమ్‌ స్టోన్‌ మైన్‌ – కడపజేఎస్‌­డబ్ల్యూ సిమెంట్స్‌ లైమ్‌ స్టోన్‌ – నంద్యాలదాల్మి­యా సిమెంట్స్‌ నవాబ్‌పేట – తలమంచిపట్నంఅ­ల్ట్రా­టెక్‌ – తుమ్మలపెంటశ్రీ జయజ్యోతి (మైహోం) సిమెంట్స్‌ – కర్నూలుతెలంగాణ నుంచి అవార్డు అందుకున్న కంపెనీలుమైహోం – చౌటుపల్లి–1,టీఎస్‌ఎండీసీ– దేవాపూర్‌ (మంచిర్యాల), మైహోం – మెల్ల చెరువు,రైన్‌ సిమెంట్స్‌ – నల్గొండ సాగర్‌ సిమెంట్స్‌ – నల్గొండ

మన కళ్ల ముందు కనిపించేవి, మన నిత్య జీవితంలో ఉపయోగించేవి చెడు చేస్తాయని ఊహించం. నష్టం వాటిల్లంత వరకు.. తేరుకోం, తెలుసుకోం. సరదాగా తీసుకుంటాం. ఏం కాదనకుంటాం. జరగకూడనిది జరిగినప్పుడూ గానీ మనకు అవగతం కాదు. టైం బాలేనప్పుడూ తాడే పామై మృత్యువు అవుతుందని పెద్దలు అందుకే అన్నారేమో!. అచ్చం అలాంటి విషాదకర ఘటన బ్రెజిల్‌లో చోటు చేసుకుంది. భవన నిర్మాణ సామాగ్రికి సంబంధించిన సున్నపు రాయి పౌడర్‌ రోడ్డుకి ఒకపక్కన రాసిలా ఉంది. అక్కడే రొమాల్డో బిటెన్‌కోర్ట్ కుటుంబం నివశిస్తుంది.  వాళ్ల ఏడేళ్ల బాబు ఆడుకోవడం కోసం అని బయటకు వచ్చి ఈ సున్నపు రాయి పౌడర్‌ వద్దకు వచ్చాడు. దాంట్లో దొర్లి ఆడుకుంటూ కేరింతలు కొట్టాడు. అతడి కుటుంబ సభ్యులు ఫోటోలు కూడా తీశారు. సరదాపడుతున్నాడు కదా అని ఏమి అనలేదు. అంతే సడెన్‌గా తీవ్ర అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. ఒక్కసారిగా కుటుంబసభ్యలుకు ఏం జరుగుతుందో అర్థం కాలేదు. వెంటనే ఆ బాలుడిని హుటాహుటినా ఆస్పత్రికి తరలించారు. ఆ పౌడర్‌ శ్వాసనాళల్లోకి చేరిందని అందువల్లే అతడు చనిపోయినట్లు వైద్యులు ధృవీకరించారు. ఒక్కసారిగా ఆ కుటుంబం శోక సంద్రంలోకి వెళ్లిపోయింది. మరొక చిన్నారి ఇలా మృత్యువాత పడకూడదనే సదుద్దేశంతో ఆ బాలుడి కుటుంబసభ్యులు ఆ సున్నపు రాయి వద్ద ఆడుకున్న చివరి ఫోటోలను షేర్‌ చేస్తూ సోషల్‌ మీడియా వేదికగా ఈ విషయాన్ని వివరించారు. దయచేసి అందరూ జాగ్రత్తగా ఉండండి. ఇలాంటి వాటి దగ్గరకి పిల్లల్ని వెల్లనీయకుండా చూసుకోండి అని సూచించారు.  సున్నపు రాయి ప్రమాదకరమా..పీల్చితే అంతేనా! అయితే ఈ సున్నపు రాయి రేణువు సాధారణ ఇసుక రేణువు కంటే వంద రెట్లు చిన్నదని ఈజీగా శ్వాసక్రియా నాళాల్లోకి వెళ్లిపోతుందని చెప్పారు వైద్యులు. అయితే దీన్ని పిల్చడం వల్ల ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్‌, క్రానిక్ అబస్ట్రక్టివ్‌ పల్మనరీ డిసీజ్, కిడ్నీ వ్యాధి, సిలికోసిస్ వంటి వ్యాధులు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. అలాగే సున్నపు రాయి రేణువులు ఊపిరితిత్తుల కణజాలంలో  చిక్కుకోవడం వల్ల శరీరంపై వాపు, మచ్చలు ఏర్పడతాయి. ఫలితంగా ఊపిరితిత్తులు ఆక్సిజన్‌ని తీసుకునే సామర్థ్యం తగ్గిపోయి ఊపిరితిత్తుల వ్యాధికి దారితీసి ప్రాణాంతకంగా మారే ప్రమాదం ఉంది.   (చదవండి: ఇష్టం అంటే మరీ ఇలానా! ఈ 'స్ట్రేంజ్‌ అడిక్షన్‌' వింటే షాకవ్వాల్సిందే!)

సాక్షి, అమరావతి: లైమ్‌స్టోన్‌ మైనింగ్‌ లీజు పునరుద్ధరణకు అనుమతిస్తూ 2019లో హైకోర్టు సింగిల్‌ జడ్జి ఇచ్చిన తీర్పును సవాల్‌ చేస్తూ నరసాపురం ఎంపీ కె.రఘురామకృష్ణరాజు దాఖలు చేసిన అప్పీల్‌పై సరస్వతి పవర్‌ ఇండస్ట్రీస్‌ అభ్యంతరం వ్యక్తం చేసింది. సింగిల్‌ జడ్జి ముందున్న కేసులో రఘురామకృష్ణరాజు కక్షిదారు కాదని, అలాంటప్పుడు సింగిల్‌ జడ్జి తీర్పుపై అప్పీల్‌ దాఖలు చేసే అర్హత ఆయనకు లేదని సరస్వతి పవర్‌ ఇండస్ట్రీస్‌ తరఫు సీనియర్‌ న్యాయవాది సీవీ మోహన్‌రెడ్డి హైకోర్టుకు నివేదించారు. ఈ అప్పీల్‌ దాఖలు చేసేందుకు అనుమతి కోరుతూ రఘురామకృష్ణరాజు దాఖలు చేసిన అనుబంధ పిటిషన్‌పై తమకు అభ్యంతరాలున్నాయని తెలిపారు. అప్పీల్‌కు అనుమతినివ్వాలా? లేదా? అన్న అంశంపై పూర్తి వివరాలతో కౌంటర్‌ దాఖలు చేస్తామని వివరించారు. 2019లో కోర్టు తీర్పునిస్తే ఇప్పుడు అప్పీల్‌ దాఖలు చేయడంలో ఉద్దేశం ఏమిటని ప్రశ్నించారు. ఈ వాదనతో ఏకీభవించిన హైకోర్టు, అప్పీల్‌లో ప్రతివాదులుగా ఉన్న రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి, సరస్వతి పవర్‌ ఇండస్ట్రీస్‌కు నోటీసులు జారీ చేసింది. రఘురామకృష్ణరాజు లీవ్‌ పిటిషన్‌పై పూర్తి వివరాలతో కౌంటర్‌ దాఖలు చేయాలని ఆదేశించింది. తదుపరి విచారణను మూడు వారాలకు వాయిదా వేసింది. ఈ మేరకు  సీజే జస్టిస్‌ అరూప్‌కుమార్‌ గోస్వామి, న్యాయమూర్తి జస్టిస్‌ నైనాల జయసూర్యతో కూడిన ధర్మాసనం బుధవారం ఉత్తర్వులిచ్చింది. 

సాక్షి, కృష్ణా: దేశ వ్యాప్తంగా దాదాపు 1259 ఎకరాలు ఈ లైమ్‌ స్టోన్‌ గనులు విస్తరించి ఉన్నాయని, ఇందులో అత్యంత నాణ్యమైన లైమ్‌ స్టోన్‌ విశాఖలోనే ఉందని కేంద్ర స్టీల్‌ శాఖ సహాయ మంత్రి ఫగ్గన్‌ సింగ్‌ కులస్తే పేర్కొన్నారు. విశాఖపట్నం స్టీల్‌ ప్లాంట్‌ గనులను గురువారం ఆయన సందర్శించారు. ఈ నేపథ్యంలో మంత్రి శ్రీదేవి, భూదేవి సమేత వెంకటేశ్వర స్వామి దేవాలయంను సందర్శించి ప్రత్యేక పూజలు చేశారు. అదే విధంగా అంబేద్కర్‌ విగ్రాహానికి పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు. ఇక లైమ్‌ స్టోన్‌ గనులను, యత్ర సామాగ్రిని పరిశీలించి.. మొక్కలు నాటారు. అనంతరం మంత్రి మాట్లాడుతూ.. ప్రస్తుతం దేశంలో 146 మిలియన్‌ టన్నుల లైమ్‌ స్టోన్‌ వెలికి తీస్తున్నామని తెలిపారు. ఇక్కడ 900 ఎకరాల అటవీ భూమి ఉందని, ప్రస్తుతం 345 ఎకరాల మైనింగ్‌ జరుగుతుందని చెప్పారు. సంవత్సరానికి 997 టన్నుల లైమ్‌ స్టోన్‌ను ఈ గనుల నుంచి వెలికితీస్తున్నామని తెలిపారు. 2030 నాటికి 300 మిలియన్‌ టన్నుల లైమ్‌ స్టోన్‌ను తవ్వీ తీసేలా లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకున్నామన్నారు. రైల్యే, సముద్ర మర్గాలలో లైమ్‌ స్టోన్‌ ఇతర దేశాలకు ఎగుమతులు చేసేలా చర్యలు చేపడతామని చెప్పారు. ఇక ఈ ప్రాంతంలో సిమెంటు ఫ్యాక్టరీ ఏర్పాటుకు పరిశీలనలు జరుపుతున్నట్లు మంత్రి తెలిపారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: రాష్ట్ర ప్రభుత్వరంగ సంస్థ తెలంగాణ స్టేట్‌ మైనింగ్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ కార్పొరేషన్‌ (టీఎస్‌ఎండీసీ) రాష్ట్రంలో కొత్తగా అన్వేషించిన సున్నపురాయి నిల్వల నాణ్యతను తేల్చనుంది. ఈ మేరకు పల్నాడు, భీమా బేసిన్‌లో ఖనిజ అన్వేషణ సమయంలో సేకరించిన సున్నపురాయి, డోలోమైట్‌ శాంపిళ్ల విశ్లేషణ కోసం అనుభవం కలిగిన ప్రయోగశాలల మద్దతు తీసుకోవాలని నిర్ణయించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వ నేషనల్‌ అక్రెడిటేషన్‌ బోర్డు ఫర్‌ టెస్టింగ్‌ అండ్‌ క్వాలిటీ లేబొరేటరీస్‌ (ఎన్‌ఏబీఎల్‌) గుర్తింపు పొందిన ప్రయోగశాలలకు ఈ బాధ్యత అప్పగించేందుకు సన్నద్ధమవుతోంది. సున్నపురాయి, డోలోమైట్‌ శాంపిళ్ల విశ్లేషణలో అనుభవం కలిగిన పరిశోధన సంస్థలకు టెండర్‌ విధానంలో విశ్లేషణ బాధ్యత అప్పగించనుంది. టెండరు దాఖలుకు ఆసక్తి చూపుతున్న సంస్థలతో ఈ నెల 22న టీఎస్‌ఎండీసీ కేంద్ర కార్యాలయంలో ప్రిబిడ్‌ సమావేశం ఏర్పాటు చేసే యోచనలో టీఎస్‌ఎండీసీ అధికారులు ఉన్నారు. సున్నపురాయి అన్వేషణలో భాగంగా పల్నాడు బేసిన్‌లోని నల్లగొండ, సూర్యాపేట జిల్లాలతో పాటు, భీమా బేసిన్‌లోని వికారాబాద్‌ జిల్లాలో సున్నపురాయి, డోలోమైట్‌ నిల్వలను టీఎస్‌ఎండీసీ గుర్తించింది. సేకరించిన నమూనాల్లో ఇసుక, ఇతర ఖనిజాల శాతాన్ని తేల్చడంతోపాటు సున్నపురాయి నాణ్యతను గుర్తించే సాంకేతిక పరిజ్ఞానం టీఎస్‌ఎండీసీ వద్ద లేకపోవడంతో ప్రైవేటు ప్రయోగశాలలకు అప్పగించేందుకు సన్నాహాలు చేస్తోంది. ప్రయోగశాలల నుంచి నాణ్యత నివేదికలు అందిన తర్వాత ఆయా బేసిన్‌ల పరిధిలో సర్వే జరిపి నిర్ధారణకు వస్తారు. నాణ్యత, పరిమాణంపై స్పష్టత వచ్చిన తర్వాత కేంద్ర ప్రభుత్వ నేషనల్‌ మినరల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ యాక్ట్‌ (ఎన్‌ఎండీఏ) నిబంధనల మేరకు వేలం విధానంలో సున్నపురాయి బ్లాక్‌లు కేటాయించే యోచనలో టీఎస్‌ఎండీసీ ఉంది. ఇతర రాష్ట్రాల్లోనూ సున్నపురాయి అన్వేషణ తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆవిర్భావం నుంచి ఇసుక తవ్వకాల ద్వారా రాష్ట్ర ఖజానాకు టీఎస్‌ఎండీసీ వేల కోట్ల రూపాయల ఆదాయాన్ని సమకూరుస్తోంది. రాష్ట్ర ఆవిర్భావం నుంచి ఇప్పటి వరకు ఇసుక విక్రయాల ద్వారా రూ.2,415 కోట్లు ఖజానాకు సమకూరాయి. 2017–18లో రూ.678 కోట్లు, 2018–19లో రూ.886 కోట్లు ఇసుక విక్రయం ద్వారా ప్రభుత్వానికి ఆదాయం సమకూరింది. కేవలం ఇసుక తవ్వకాలకే పరిమితం కాకుండా, ఇతర ఆదాయ మార్గాలపైనా టీఎస్‌ఎండీసీ దృష్టి సారించింది. ఇందులో భాగంగా గ్రానైట్, మార్బుల్‌కు దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న డిమాండును దృష్టిలో పెట్టుకుని క్వారీయింగ్‌కు ప్రణాళికలు రూపొందించింది. మరోవైపు రాష్ట్రం బయట 17 బ్లాక్‌లలో సున్నపురాయి అన్వేషణపై దృష్టి పెట్టగా, ఇప్పటికే జార్ఖండ్, ఒడిశాలోని మూడు బ్లాక్‌ల్లో సున్నపురాయి అన్వేషణలో నోడల్‌ ఏజెన్సీగా వ్యవహరించాల్సిందిగా కేంద్రం.. టీఎస్‌ఎండీసీని కోరింది.

సాక్షి, పెద్దపప్పూరు: తాత ముత్తాతల కాలం నాటి నుంచి సున్నం బట్టీలపైనే ఆధారపడి బతుకుతున్నాం. పగలు రాత్రి ఇంటిల్లిపాది కష్టపడినా కూలీ కూడ గిట్టదు. మరోపని చేతకాకపోవడంతో బట్టీలతోనే కాలం వెళ్లదీస్తున్నాం ఇవి మండలంలోని వరదాయపల్లి లో సున్నం బట్టీలపై ఆధారపడి జీవిస్తున్న వారి నిస్సహాయ పరిస్థితి. రాత్రి పగలు తేడా లేదు. చిన్న వర్షం వస్తే చాలు చేసిన పని పడ్డశ్రమ అంతా బూడిద పాలే. మండలంలోని వరదాయపల్లి శివారు ప్రాంతంలో దాదాపు 50 సున్నంబట్టీల్లో గ్రామంలోని బెస్తకులానికి చెందిన దాదాపు 400 కుటుంబాలు ఆధారపడి జీవిస్తున్నాయి. ఆడమగ, రాత్రి పగలు తేడా లేకుండా ఎప్పుడూ బట్టీల వద్దనే శ్రమిస్తూ కనిపిస్తారు. చాలా మంది సున్నం బట్టీలను ఏర్పాటు చేసుకోవడానికి తగిన ఆర్థిక స్థోమత లేకపోవడంతో మరొకరి దగ్గర కూలీలుగా పనిచేస్తున్నారు. సున్నం తయారు చేయడానికి కావల్సిన ముడి రాయి దగ్గరి నుండి కాల్చడానికి ఉపయోగించే కట్టెల వరకు అన్నీ కొనాల్సిన పరిస్థితి. ఇంటిల్లి పాది కలిసి ముడిరాయి, కట్టెలను చిన్న ముక్కలుగా చేసుకోవడానికి, సున్నం కాల్చడానికి దాదాపు వారం రోజులు పడుతుంది. ఒక్కసారి బట్టీ నుండి వచ్చిన సున్నం దాదాపు టన్నున్నర వుంటుంది. బెంగుళూరుకు చెందిన వ్యాపారులు సున్నం కొంటారు. ప్రస్తుతం టన్ను సున్నం రూ.4వేలు వుంది. ముడిరాయి ఖర్చు రూ.600, టన్ను కట్టెలు రూ.1600, కూలీల ఖర్చుపోను ఆదాయం అంతంత మాత్రమే. ముడిరాయి సున్నంగా తయారవుతున్న సమయంలో (ముడిరాయిని బట్టీలో కాల్చే సమయంలో) ఏమాత్రం చిన్న వర్షం వచ్చినా వారం రోజులు పడ్డ శ్రమ అంతా వృథా అవుతుందన్నారు. దీంతో సున్నం బట్టీలపై ఆధారపడి జీవిస్తున్న వారి కుటుంబాలు దుర్బర పరిస్థితిని అనుభవిస్తున్నాయి. సున్నం బట్టీలు ఏర్పాటు చేసుకోవడానికి ప్రభుత్వం రుణాలు మంజూరు చేసి ఆదుకోవాలని వారు కోరుతున్నారు. గిట్టుబాటు కావడం లేదు సున్నం పనులు గిట్టుబాటు కావడం లేదు. కుటుంబసభ్యులం అందరం కష్టపడ్డా పూట గడవని పరిస్థితి. ముడి సరుకుల ధరలు పెరగడంతో కష్టానికి తగిన ఫలితం లేకుండా పోయింది. చిన్న వర్షం వచ్చినా చేసిన పనిఅంతా వ్యర్థం అవుతుంది. ప్రభుత్వం సబ్సిడీ రుణాలు అందించి ఆదుకోవాలి. –నారాయణస్వామి, సున్నం బట్టీ నిర్వాహకుడు, వరదాయపల్లి ప్రభుత్వం నుంచి ఆదరణ కరువైంది ఎన్నో ఏళ్లుగా సున్నం కాల్చి బతుకీడుస్తున్నాం. ప్రభుత్వం నుంచి ఎలాంటి ఆదరణ లభించడం లేదు. కుటుంబం అంతా ఎండనక వాననక కష్టపడినా కుటుంబం గడవని పరిస్థితి. ప్రజాప్రతినిధులు మాపై దయచూపాలి. మాకు ప్రభుత్వం రుణాలు అందించి ఆదుకోవాలి. –లక్ష్మీనారాయణ, సున్నం బట్టీ నిర్వాహకుడు, వరదాయపల్లి

సాక్షి, అమరావతి: గుంటూరు జిల్లా పల్నాడు ప్రాంతంలో తెల్ల సున్నపురాయి అక్రమ తవ్వకాల దందాతో వేల కోట్లు దండుకున్న మైనింగ్‌ మాఫియాను రక్షించేందుకు ప్రభుత్వం రకరకాల ఎత్తులు వేస్తోంది. అక్రమార్కులను వదిలేసి అన్ని పల్వరైజింగ్‌ మిల్లులకు నోటీసులు జారీ చేసింది. తాజాగా ఖనిజ రవాణా పర్మిట్లు ఆపేసింది. ఈ మేరకు వివరాలను కోర్టుకు సమర్పించనున్నట్లు సమాచారం. కాగా ప్రభుత్వ చర్యతో సుమారు 25 వేలమంది కార్మికుల ఉపాధికి గండిపడింది. అధికార పార్టీకి చెందిన గురజాల ఎమ్మెల్యే యరపతినేని శ్రీనివాసరావు గత తొమ్మిదేళ్లుగా మరీ ముఖ్యంగా 2014లో టీడీపీ అధికారంలోకి వచ్చినప్పటి నుంచి సాగిస్తున్న మైనింగ్‌ మాఫియా గురించి మైనింగ్, పోలీసు, రెవెన్యూ ఉన్నతాధికారులందరికీ తెలుసు. ముఖ్యమంత్రితో సహా అందరికీ తెలిసి సాగుతున్న వ్యవహారమే కావడంతో అధికారులు అడ్డుకునే సాహసం చేయలేదు. అటవీ భూములు, రెవెన్యూ భూముల్లోనూ తవ్వకాలు సాగిస్తున్నా అధికార యంత్రాంగం ప్రేక్షకపాత్ర పోషిస్తోందన్న ఫిర్యాదుల నేపథ్యంలో లోకాయుక్త నియమించిన అధికారి విచారణ జరిపి అక్రమాలు జరిగినట్లు నిర్ధారించినా ప్రభుత్వం చర్యలు తీసుకోలేదు. పల్నాడు ప్రాంతంలో యరపతినేని సాగిస్తున్న మైనింగ్‌ మాఫియావల్ల రాయల్టీ రూపంలో సర్కారుకు వేల కోట్ల నష్టం వాటిల్లిందంటూ హైకోర్టులో పిల్‌ దాఖలవడంతో ఈ వ్యవహారం బట్టబయలైంది. మొత్తం వ్యవహారంపై నిగ్గుతేల్చి నివేదిక సమర్పించాలని హైకోర్టు ఆదేశించడంతో సీబీఐ విచారణకు ఆదేశిస్తే సర్కారు బండారం బట్టబయలవుతుందనే ఉద్దేశంతో సర్కారు సీబీసీఐడీకి అప్పగించి నీరుగార్చే కుట్రపన్నింది. అక్రమార్కులను వదిలి... తాజాగా అక్రమ మైనింగ్‌ కొనసాగించిన వారిని వదిలేసి మొత్తం పల్నాడు ప్రాంతంలో ఖనిజ ట్రాన్సిట్‌ పాసులను ఆపేసింది. దీంతో తెల్ల సున్నపురాయి ఖనిజ సరఫరా నిలిచిపోయి గుంటూరు జిల్లాలోని 200 పైగా సున్నపుబట్టీలు మూతపడ్డాయి. బట్టీల్లో కాల్చిన సున్నపురాళ్లను పొడిచేసే వందపైగా పల్వరైజింగ్‌ మిల్లులు మూతపడ్డాయి. దీంతో 22 నుంచి 25 వేలమంది కార్మికుల ఉపాధికి గండిపడింది. సక్రమంగా నడుస్తున్న మిల్లులకు ఖనిజ సరఫరాను ఆపేయడంవల్ల సున్నపుపొడి ఉత్పత్తి ఆగిపోయింది. దోషులను వదిలేసి తమ మిల్లులు మూతపడేలా చేశారంటూ పల్వరైజింగ్‌ మిల్లుల యజమానులు, సున్నపు బట్టీల వారు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తుండగా.. ఉపాధి కోల్పోయిన కూలీల పరిస్థితి అగమ్యగోచరంగా మారింది. అక్రమ మైనింగ్‌నిరోధించామని చెప్పడానికే.. మొత్తం అక్రమ మైనింగ్‌ను నిరోధించామని చెప్పడానికి, మైనింగ్‌ దందా సాగించిన అధికార పార్టీ ఎమ్మెల్యేను కాపాడేందుకే పల్వరైజింగ్‌ మిల్లులకు నోటీసులు జారీ చేసి, ఖనిజ రవాణా పర్మిట్లు ఆపేశారనే విమర్శలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో పిడుగురాళ్లకు చెందిన పల్వరైజింగ్‌ మిల్లుల యజమానుల సంఘం ప్రతినిధులు గనుల శాఖ సంచాలకులను కలిసి తమ గోడు వెల్లబోసుకున్నారు. దోషులను రక్షించడమే లక్ష్యం యరపతినేని శ్రీనివాసరావు అక్రమ తవ్వకాలు సాగించారని లోకాయుక్త ప్రతినిధి నిగ్గుతేల్చారు. చర్యలు తీసుకోవాలని ప్రభుత్వానికి సూచించారు. ప్రభుత్వ పెద్దల ఒత్తిడి, ఎమ్మెల్యేకు భయపడటం వల్లే అధికార యంత్రాంగం కట్టడిచేయలేకపోయినట్టుగా తమ విచారణలో తేలిందని నివేదికలో పేర్కొన్నారు. ఇది జరిగి రెండేళ్లయినా స్పందించని సర్కారు ఇప్పుడు హైకోర్టు అక్షింతలు వేసినా దోషులను రక్షించి అమాయకులను శిక్షించే పనిలో పడింది. మైనింగ్‌ ఏడీ, డీడీలను సస్పెండ్‌ చేయడం ఇందుకు నిదర్శనం. మరోవైపు కోర్టుకు చర్యలు తీసుకున్నట్లుగా చెప్పి, మసిపూసి మారేడుకాయ చేసి ఎమ్మెల్యేని కాపాడేందుకే గత దశాబ్దకాలంలో ఎంత ఖనిజాన్ని పొడిచేశారో లెక్కలు చెప్పాలంటూ పల్వరైజింగ్‌ మిల్లులకు నోటీసులు ఇచ్చారనే విమర్శలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.

కుతుబ్‌ షాహి వంశానికి చెందిన అయిదో పాలకుడు మహమ్మద్‌ కులీ కుతుబ్‌ షా 1591లో నిర్మించిన చార్మినార్‌ నగరం నడిబొడ్డులో ఒక వారసత్వ కట్టడంగా ఠీవీగా వెలిగిపోతోంది.  దీని నిర్మాణమే చాలా ప్రత్యేకం. నాలుగు మీనార్‌లపై నిర్మితమై, చుట్టూ బాల్కనీలతో చూడగానే ఆకట్టుకునే డిజైన్‌తో అందరి హృదయాలను దోచుకుంటోంది. ఎన్నో పురాతన కట్టడాలు శిథిలావస్థకు చేరుకొని ప్రమాద ఘంటికలు మోగిస్తూ ఉంటే చార్మినార్‌ మాత్రం అంత పటిష్టంగా ఎలా ఉంది ? ఎండకు ఎండుతూ వానకు తడుస్తూ వరదలు వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలను ఎదుర్కొంటూ ఇన్నేళ్లు ఎలా పదిలంగా ఉంది ? ఈ ప్రశ్నలు ఎవరికైనా సహజంగా వస్తాయి.  తమిళనాడుకి చెందిన వెల్లూరు ఇనిస్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ (వీఐటీ) పరిశోధకులకూ ఈ ప్రశ్నలు విపరీతమైన కుతూహలాన్ని పెంచాయి. చార్మినార్‌ నిర్మాణంలో రహస్యాలను ఛేదించడానికి వీఐటీ పరిశోధకులు పురావస్తు శాఖ సహకారంతో కొన్ని పరిశోధనలు చేశారు. చార్మినార్‌కు పైపూతగా వినియోగించిన సున్నపురాయి వల్లే ఆ కట్టడం సుదీర్ఘకాలం పటిష్టంగా ఉందని తేల్చారు. ఆ సున్నపురాయిని ఏ నిష్పత్తిలో వాడారు ? దానికి ఏయే పదార్థాలు కలిపారు అన్న దానిపై కూడా వీఐటీ శాస్త్రవేత్తలు లోతుగా అధ్యయనం చేశారు.  సున్నపురాయిని ఎలా వినియోగించారంటే ? చార్మినార్‌ నిర్మాణంలో సున్నపురాయిని చాలా ప్రత్యేకమైన పద్ధతిలో వాడారని వీఐటీ శాస్త్రవేత్తల పరిశోధనలో తేలింది. సున్నపురాయితో పాటు, అందులో ఇసుక, కంకర, తగినన్ని నీళ్లతో కలిపారు. ప్రధానంగా మొక్కల నుంచి సేకరించిన పదార్థాన్ని నీళ్లతో కలిపి పులియబెట్టి, దాంట్లో సున్నపు రాయిని  కలిపారు. ఇలా చేయడం వల్ల ఎన్ని విపత్తులు ఎదురైనా కట్టడం దృఢంగా ఉందని వారి పరిశోధనలో తేలింది. వాతావరణంలోని కార్బన్‌డైయాక్సైడ్‌ ప్రభావంతో సున్నపురాయి కాల్షియం కార్బొనేట్‌గా మారుతుంది. దీన్నే కార్బొనేషన్‌ అంటారు. సముద్రతీరాల్లో లభించే ఆల్చిప్పలు, నత్తగుల్లల పెంకులు కూడా కాల్షియం కార్బొనేట్‌తోనే తయారవుతాయి.  మొక్కల నుంచి సేకరించిన పదార్థాలను పులియబెట్టి, దానికి సున్నపురాయిని కలపడం వల్ల కార్బొనేషన్‌ చాలా నెమ్మదిగా జరుగుతూ వచ్చింది. దీని వల్ల కట్టడం ఎక్కువ కాలం పటిష్టంగా ఉందని వారి పరిశోధనలో వెల్లడైంది. అంతేకాదు కరక్కాయ వంటి మొక్కల నుంచి సేకరించిన పదార్థాల్లో ఉన్న కార్బొహైడ్రేట్లు సున్నపురాయితో కలవడం వల్ల వాటి బంధం మరింత దృఢంగా మారిందని వీఐటీ పరిశోధనలో పాల్గొన్న వీఐటీ ప్రొఫెసర్‌ డాక్టర్‌ ఎస్‌. తిరుమాలిని వెల్లడించారు. భారత్‌లో కొన్ని పురాతన కట్టడాల నిర్మాణాల్లో  ఇలా మొక్కల నుంచి సేకరించిన కార్పొహైడ్రేట్లు, లేదంటే బెల్లం వాడేవారని  ఆమె చెబుతున్నారు. అంతేకాదు దక్కన్‌  పీఠభూమిలో లభించే సున్నపురాళ్లలో సహజసిద్ధంగా ఉండే మాగ్నేషియం ఆక్సైడ్‌ కూడా చార్మినార్‌ చెక్కు చెదరకుండా ఉండడానికి కారణమేనని పరిశోధకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. మొక్కల నుంచి సేకరించిన కార్పొహైడ్రేట్లు, సున్నపురాయి ఏ నిష్పత్తిలో వాడాలో కొన్ని వందల ఏళ్ల క్రితమే బిల్డర్లు గ్రహించారని ప్రొఫెసర్‌ తిరుమాలిని వెల్లడించారు. సున్నపురాయి, ఇసుక 1:3 నిష్పత్తిలో వాడితే సున్నపురాయి మిశ్రమంలో  ఖాళీలు చాలా తక్కువగా, చిన్నగా ఉంటాయని... ఫలితంగా నీరు చొరబడేందుకు వీల్లేకుండా పోతుందని అంచనా. చార్మినార్‌ నిర్మాణంలో అచ్చం ఇదే మోతాదు మిశ్రమం వాడినట్లు వీఐటీ అధ్యయనంలో వెల్లడైందని ఆమె  వివరించారు. (సాక్షి నాలెడ్జ్‌ సెంటర్‌)

ఆంగ్ల సాహిత్యంపై మక్కువతో హైదరాబాద్‌లోని ఇంగ్లిష్‌ అండ్‌ ఫారిన్‌ లాంగ్వేజెస్‌ యూనివర్సిటీ (‘ఇఫ్లూ’)లో పీహెచ్‌డీ చేస్తున్న ఓ యువకుడు.. ఉన్నట్టుండి ఒక రోజున భార్యా బిడ్డలతోపాటు తిరిగి ఇంటికెళ్లి.. అంతే మక్కువతో రెండున్నరేళ్లుగా, ప్రశాంతంగా ప్రకృతి వ్యవసాయం చేసుకుంటున్నారు.  అందుకు దారితీసిన బలమైన కారణం ఏమై ఉంటుంది? ‘‘మట్టి ఆరోగ్యంపైనే మనుషులు సహా సకల జీవరాశి ఆరోగ్యం, జీవావరణం శ్రేయస్సు ఆధారపడి ఉన్నాయని గ్రహించా. పరిశోధన కొనసాగించి అధ్యాపకుడిగా జీవించే కన్నా.. నేలతల్లికి ప్రణమిల్లి.. ప్రకృతి వనరులను పొదుపుగా వాడుకుంటూ మట్టిని నెమ్మదిగా బాగు చేసుకుంటూనే ఆయురారోగ్య సిరులనిచ్చే చిరు(సిరి)ధాన్యాలను సాగు చేస్తున్నా..’’ అంటున్నారు కిశోర్‌ చంద్ర (38). శిక్షణ పొంది ప్రకృతి సేద్యంలోకి.. ఆంగ్ల సాహిత్యంలో ఎమ్‌.ఎ, ఎంఫిల్, బీఈడీ చేసి దేశ విదేశాల్లో ఐదేళ్లు అధ్యాపకుడిగా పనిచేసి.. ప్రతిష్టాత్మక యూనివర్సిటీ ‘ఇఫ్లూ’లో పరిశోధన విద్యార్థిగా చేరారు. ఆ కొత్తలోనే అమీర్‌ఖాన్‌ ‘సత్యమేవ జయతే’ టీవీ షోలో విషతుల్య ఆహారంపై స్ఫూర్తి పొందారు. ఒకవైపు ఆంగ్ల భాషా బోధనపై పరిశోధనను కొనసాగిస్తూనే.. అరణ్య అగ్రికల్చరల్‌ ఆల్టర్నేటివ్స్‌ సంస్థలో పర్మాకల్చర్‌లో, భూమి కాలేజీ (బెంగళూరు)లో ఆహారం–వ్యవసాయంపైన, మనసబు ఫుకుఓకా ప్రకృతి వ్యవసాయంపైన శిక్షణ పొంది అవగాహనను పరిపుష్టం చేసుకున్నారు. 2015 ఏప్రిల్‌లో తన జీవితాన్ని అర్థవంతమైన మలుపుతిప్పే నిర్ణయం తీసుకున్నారు! నాలుగేళ్లు కొనసాగించిన పరిశోధనకు స్వస్తి చెప్పి ప్రకృతి వ్యవసాయదారుడిగా మారారు. ఉన్నత విద్యావంతులైన జీవిత భాగస్వామి, తల్లిదండ్రులు ఆయన నిర్ణయాన్ని స్వాగతించి తోడ్పాటునందించడం విశేషం. రసాయనిక వ్యవసాయానికి స్వస్తి కిశోర్‌చంద్ర స్వస్థలం డా. వైఎస్సార్‌ జిల్లాలోని ప్రొద్దుటూరు. తండ్రి డాక్టర్‌ పాతకోట చిన్నగురివిరెడ్డి ఆంత్రోపాలజీలో పీహెచ్‌డీ చేసి, శ్రీహరికోట ‘ఇస్రో’లో కొంతకాలం యానాదులపై పరిశోధన చేశారు. కుటుంబ కారణాల వల్ల ఉద్యోగానికి స్వస్తి చెప్పి ప్రొద్దుటూరులోనే ఉంటున్నారు. అక్కడికి సమీపంలోని తాళ్లమాపురం గ్రామంలో వారికి మెట్ట భూమి ఉంది. పదేళ్లుగా రసాయనిక వ్యవసాయం చేయిస్తున్నారు. ఆరేడేళ్ల క్రితం వారి పొలంలో పురుగులమందు పిచికారీ చేసిన ఇద్దరు కూలీలు తీవ్ర అస్వస్థతకు గురైతే.. రూ. 50 వేల ఖర్చుతో వైద్యం చేయించి వారి ప్రాణాలను కాపాడారు. రసాయనిక వ్యవసాయం కొనసాగింపు సరికాదన్న భావం బలపడడానికి ఈ సంఘటన కూడా ఒక కారణమని కిశోర్‌ చంద్ర వివరించారు. ఆ నేపథ్యంలో రసాయన రహిత సేద్యం వైపు మళ్లిన ఆయన తండ్రితో కలసి గత రెండున్నరేళ్లుగా ప్రకృతి సేద్యం చేస్తున్నారు. అండుకొర్రల సాగుపై దృష్టి సాగునీటి వసతి లేని తమ పొలాన్ని అందుబాటులోని ప్రకృతి వనరులతోనే సారవంతం చేసుకుంటూనే తమ ప్రాంతానికి అనువైన చిరుధాన్యాల సాగును కిశోర్‌ చంద్ర చేపట్టారు. పచ్చిరొట్ట ఎరువులతోపాటు ‘రామబాణం’ పద్ధతిలో భూసారాన్ని పెంపొందిస్తున్నారు. జీవామృతం, పంచగవ్యలతో కొర్రలు, ఊదలతోపాటు అరుదైన సిరిధాన్య పంట అండుకొర్రలు(బ్రౌన్‌టాప్‌ మిల్లెట్‌) సాగు చేస్తూ.. తన ప్రత్యేకతను చాటుకుంటున్నారు. ఈ ఏడాది ఖరీఫ్‌లో 10 ఎకరాల్లో ఏకపంటగా అండుకొర్రలు సాగు చేశారు. ఇది 80–90 రోజుల పంట. పంట మూడు అడుగుల ఎత్తు పెరిగింది. కోతకు వచ్చే దశలో ఎడతెగని వర్షాల వల్ల దిగుబడి ఎకరానికి 9 క్వింటాళ్ల నుంచి 6 క్వింటాళ్లకు తగ్గింది. అండుకొర్ర ధాన్యం క్వింటాల్‌కు రూ. 3,500కు అమ్మారు. రబీలో 14 ఎకరాల్లో అండుకొర్రలను సాగు చేస్తున్నారు. డిసెంబర్‌ 15న చాడ గట్టి(బోరు నీటిని పారగట్టి్ట) గొర్రుతో ఇరుసాళ్లు విత్తనం విత్తారు. ఎకరానికి రెండుంపావు కిలోల విత్తనం వాడారు. దుక్కిలో ఎకరానికి 100 కిలోల వేప పిండి, 100 కిలోల ఆముదం పిండి చల్లారు. విత్తిన ఐదు వారాలకు బోరు నీటితోపాటు జీవామృతం పారగట్టారు. 8 వారాలకు ఎకరానికి రెండున్నర లీటర్ల పంచగవ్యను వంద లీటర్ల నీటిలో కలిపి పిచికారీ చేశారు. మార్చిలో నూర్పిడి చేయనున్నారు. రబీ పంట వేశాక వర్షం పడకపోవడం వల్ల పంట అడుగున్నర ఎత్తు మాత్రమే ఎదిగింది. ఎకరానికి 6 క్వింటాళ్ల అండుకొర్రల ధాన్యం దిగుబడి వస్తుందని భావిస్తున్నారు. గత ఏడాది ఊదలు, కొర్రలు, జొన్నలు సాగు చేసినప్పుడు.. ఊదలను సగం వరకు పక్షులు తిన్నాయని, అండుకొర్రలకు పక్షుల బెడద లేదన్నారు. సిరిధాన్యాల్లోకెల్లా అత్యధికంగా 12.5% పీచు కలిగి ఉండటం అండుకొర్రల విశిష్టత. ఇంటిల్లిపాదికీ సిరిధాన్యాలే ఆహారం.. ప్రొద్దుటూరులో జన్మించి మైసూరులో స్థిరపడిన సుప్రసిద్ధ స్వతంత్ర ఆహార శాస్త్రవేత్త డాక్టర్‌ ఖాదర్‌వలి సూచనల మేరకు 8 నెలలుగా తమ 8, 2 ఏళ్ల పిల్లలతోపాటు ఇంటిల్లిపాదీ సిరిధాన్యాలనే ప్రధాన ఆహారంగా తింటూ ఆరోగ్యంగా ఉన్నామని కిశోర్‌ చంద్ర ఆనందంగా తెలిపారు. జలవనరులు తక్కువగా ఉన్న తమ పొలంలో అతి తక్కువ నీటితో పండే సిరిధాన్యాలను సాగు చేయడంతోపాటు.. వాటినే ప్రధాన ఆహారంగా తినటం ద్వారా విద్యాధిక రైతు కిశోర్‌చంద్ర యువ రైతాంగానికి ఆదర్శంగా నిలవడం విశేషం. ఇటీవల సేంద్రియ గ్రామసభలో కిశోర్‌చంద్రను అధికారులు ఘనంగా సత్కరించారు. బాధ్యతగల రైతుగా సిరిధాన్యాలు పండిస్తున్నా.. వ్యవసాయ సంక్షోభానికి మూల కారణం మట్టిని, నీటిని, వాతావరణాన్ని, మొత్తం జీవావరణాన్ని నాశనం చేసే రసాయనిక సేద్యమేనని.. అతిగా నీటిని తాగే పంటలేనని అర్థం చేసుకున్నా. మనకూ భూమి ఉంది కదా. బాధ్యతగల పౌరుడిగా ఏం చేయొచ్చు? ఏం చేయగలం? అని ఆలోచించా. నాన్నతో కలిసి ప్రకృతి వ్యవసాయం మొదలు పెట్టా. తినే పంటలనే పండిస్తున్నాం. తినగా మిగిలినది అమ్ముతున్నాం. నిదానంగా భూమి సారవంతమవుతోంది. సీతాకోకచిలుకలు, తేనెటీగలు, వానపాములు, పీతలు కనిపిస్తుంటే సంతోషంగా ఉంది. సిరిధాన్యాలతోపాటు పండ్లు, కూరగాయలూ పండించి నలుగురికీ అందించాలన్నది లక్ష్యం.   – పాతకోట కిశోర్‌చంద్ర (94900 28642), ప్రొద్దుటూరు, డా.వైఎస్సార్‌ కడప జిల్లా – కుడుముల వీరారెడ్డి, సాక్షి, ప్రొద్దుటూరు, డా.వైఎస్సార్‌ కడప జిల్లా  


 ♦ ప్రస్తుతమున్న బొగ్గు, సున్నపురాయి నిల్వలు 30 ఏళ్ల వరకే
 ♦ ఆ తర్వాత పరిశ్రమ మనుగడే ప్రశ్నార్థకం; ప్రత్యామ్నాయాలపై దృష్టిపెట్టాలని సూచన
 ♦ సిమెంట్ తయారీదారుల సంఘం (సీఎంఏ) అధ్యక్షులు డాక్టర్ శైలేంద్ర చౌక్సీ
  హైదరాబాద్, బిజినెస్ బ్యూరో: ‘‘సిమెంట్ ఉత్పత్తికి ప్రధాన వనరులు బొగ్గు, సున్నపురాయి వంటి సహజ వనరులే. కానీ, మన దేశంలో వీటి లభ్యత రోజురోజుకూ తగ్గిపోతుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో ఇతర దేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకోవాల్సి వస్తుంది కూడా. ప్రస్తుతం దేశంలో ఉన్న సహజ వనరులు మరో 30 ఏళ్ల వరకు మాత్రమే ఈ పరిశ్రమకు సరిపోతాయి. మరి ఆ తర్వాత పరిస్థితేంటి? అంటే ఏ ఒక్కరి దగ్గరా సమాధానం లేదని’’ సిమెంట్ తయారీదారుల సంఘం (సీఎంఏ) అధ్యక్షులు డాక్టర్ శైలేంద్ర చౌక్సీ వ్యాఖ్యానించారు. ఈ పరిస్థితి ఇలాగే కొనసాగితే భవిష్యత్తులో సిమెంట్ పరిశ్రమ మనుగడే ప్రశ్నార్థకమని చెప్పుకొచ్చారు.
 అందుకే సిమెంట్ ఉత్పత్తిలో ప్రారంభ స్థాయి నుంచే ఆధునిక సాంకేతికత వినియోగించడంతో పాటూ సాధ్యమైనంత వరకూ ముడి  పదార్థాలు, వ్యర్థాల పున ర్ వినియోగం చేయాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉందని చౌక్సీ సూచించారు. కాన్ఫడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియన్ ఇండస్ట్రీ (సీఐఐ), సిమెంట్ తయారీదారుల సంఘం (సీఎంఏ) సంయుక్త ఆధ్వర్యంలో ‘12వ గ్రీన్ సిమెంటెక్-2016’ రెండు రోజుల సదస్సు గురువారమిక్కడ ప్రారంభమైంది. ఈ సందర్భంగా శైలేంద్ర చౌక్సీ ఏమన్నారంటే..
 ♦ రానున్న రోజుల్లో దేశంలో సిమెంట్ వినియోగ సగటు పెరగనుంది. స్మార్ట్ సిటీ లు, అందరికీ ఇళ్లు, మెరుగైన మౌలిక వసతుల కల్పన వంటి అనేక పథకాలే ఇందుకు కారణం. అయితే ప్రభుత్వం విధించిన కొత్త నిబంధనలు సిమెంట్ పరిశ్రమకు ప్రతిబంధకంగా ఉన్నాయి. ఈ విషయాన్ని సంబంధిత మంత్రిత్వ శాఖ దృష్టికీ తీసుకెళ్లాం. ప్రభుత్వం కూడా సానుకూలంగా స్పందిస్తుందని ఆశిస్తున్నాం.
 ♦ దేశంలో ఏటా 380 మిలియన్ టన్నుల సిమెంట్‌ను ఉత్పత్తి అవుతుంది. అయితే గత నాలుగే ళ్లుగా ఉత్పత్తి 2-4 శాతం తగ్గింది. గత రెండు దశాబ్ధాలుగా సిమెంట్ పరిశ్రమ వార్షిక వృద్ధి రేటు 8 శాతాని కంటే తక్కువకు పడిపోయింది. దేశ ఆర్థిక సంక్షోభం, ప్రపంచ మాంద్యం, గ్రామీణ ఆర్థిక ప్రతికూలతలు ఇందుకు కారణం. కానీ గత ఐదేళ్ల నుంచి ఎన్నడూ చూడని విధంగా గతేడాది మార్చి నెలలో 11 శాతం వృద్ధి కనిపించింది. ఈ ఏడాది మొత్తం మీద 6 శాతం వృద్ధి రేటుంటుందని అంచనా వేస్తున్నాం.
 ♦ సదస్సులో కేశోరాం ఇండస్ట్రీస్ (గ్రీన్‌కో ప్లాటినం), అల్ట్రాటెక్ సిమెంట్ లి. (గ్రీన్‌కో గోల్డ్)లకు గ్రీన్‌కో అవార్డులు, దాల్మియా సిమెంట్, ఇండియన్ మెటల్స్ అండ్ ఫెర్రో అలైస్ లి., జేఎస్‌డబ్ల్యూ సిమెంట్ లి., అల్ట్రాటెక్ ఎక్స్‌ట్రాలైట్ ఏఏసీ బ్లాక్స్‌లకు గ్రీన్‌ప్రో అవార్డులు అందించారు. అలాగే  గ్రీన్ చాంపియన్స్ ఆఫ్ ఇండియన్ సిమెంట్ సెక్టార్, కాంపోసైట్ సిమెంట్ మార్చి 2016 పబ్లికేషన్స్‌ను విడుదల చేశారు. ఈ కార్యక్రమంలో సీఎంఏ సెక్రటరీ జనరల్ ఎన్‌ఏ విశ్వనాథన్, గ్రీన్‌సిమెంటెక్ చైర్మన్ జీ జయరామన్, కో-చైర్మన్లు కేఎన్ రావు, ఎల్ రాజశేఖర్ తదితరులు పాల్గొన్నారు.


 * ఆమె ఓ అందాల రాణి.
 * ఈజిప్టు తలరాతనే మార్చింది.
 * మరి ఎందుకు అదృశ్యమైంది?
 డిసెంబర్ 6, 1913... ఈజిప్ట్...
 అమర్నా ప్రాంతంలోని ఎడారి అంతా సందడి సందడిగా ఉంది. ఆర్కియాల జిస్టుల బృదం పెద్ద పెద్ద యంత్రాలు పెట్టి నేలను తవ్వుతోంది. అందరూ కలిసి దేని  దేని కోసమో తీవ్రంగా అన్వేషిస్తున్నారు. అంతలో ఉన్నట్టుండి ఓ కేక వినిపించింది... ‘‘సర్... ఓసారి ఇలా రండి’’ అంటూ.
  
 మరో చోట దేనినో పరిశీలిస్తోన్న జర్మన్ ఆర్కియాలజిస్టు లుడ్విగ్ బోర్షార్‌‌ట గబగబా అటువైపు నడిచాడు. అక్కడున్న తన అసిస్టెంట్ చేతిలో ఉన్నదాన్ని చూసి ఆశ్చర్యపోయాడతను.
  లైమ్‌స్టోన్‌తో చేసిన మహిళ శిల్పం అది. శిల్పమే అయినా అందులో జీవకళ ఉట్టి పడుతోంది. తల నుంచి ఛాతి వరకు మాత్రమే ఉందా శిల్పం. దాన్ని చూస్తుంటే... ఆమె చాలా అందగత్తె అయి ఉంటుందని అనిపిస్తోంది.
  
 ‘‘వండర్‌ఫుల్. ఈమె ఎవరో రాణి అనిపిస్తోంది. అంటే మనం అనుకుంటు న్నట్టు ఈ నేల కింద ఏదో సామ్రాజ్యం ఉండే ఉంటుంది’’ అన్నాడు లుడ్విగ్ హుషారుగా.
  వెంటనే అతడు ఆ విగ్రహం ఎవరిదో తెలుసుకునే ప్రయత్నాలు మొదలెట్టాడు. ఆ ప్రయత్నం చివరికి ఓ పెద్ద చరిత్రనే వెలికి తీస్తుందని అతనికప్పుడు తెలియదు. తనకు దొరికిన శిల్పం ఓ రాణిదని, ఆమె ఒకప్పుడు ఈజిప్టును తన కనుసన్నల్లో నడిపిందని, ఆమె ఈజిప్టు చరిత్రలోనే అత్యంత శక్తిమంతమైన మహిళ అని అంత కన్నా తెలియదు. ఇంతకీ ఎవరామె?
      
 ఈజిప్టులోని థీబ్స్... పద్నాలుగో శతాబ్దం...
 రాజప్రాసాదం ముందు జనం నిలబడి ఉన్నారు. రాజుగారు తమతో ఏదో చెప్పాలనుకుంటున్నారన్న కబురు అంది వాళ్లంతా వచ్చారు. ఆయనేం చెప్పబోతున్నారోనని ఆతృతగా ఎదురు చూస్తూ నిలబడ్డారు. కొన్ని నిమిషాల తర్వాత ఫరో అకనాటన్ బయటకు వచ్చాడు. అందరూ ఆయనకు నమస్కరించారు. అభివాదం ఆయనకు చేశారే కానీ, ఆయన పక్కన ఉన్న రాణి మీదే ఉన్నాయి అందరి కళ్లూ.
  
 అతిలోక సౌందర్యరాశి దిగి వచ్చిందా అన్నట్టు ఉంది... అకనాటన్ భార్య నెఫర్‌తితీ. కలువ రేకులను పక్కపక్కనే అమర్చినట్టుగా ఉన్న కళ్లు, చక్కగా చెక్కినట్టుగా ఉన్న నాసిక, లేత గులాబీ రంగులో మెరిసిపోతోన్న పెదవులు, బంగారు మేనిఛాయ... పోత పోసిన అందం ఆమె! వెండి తీగెలతో ఎంబ్రాయిడరీ చేసిన దుస్తుల్లో దేవకన్యలాగా కనిపిస్తోంది. ఫరో పక్కన ఆమె నిలబడిన తీరు ఎంతో హుందాగా ఉంది.
  
 ‘‘ఫరో మీ అందరికీ ఒక విషయం తెలియజేయాలని అనుకుంటున్నారు. దాని కోసమే మిమ్మల్నందరినీ ఇక్కడికి పిలిపించారు.’’
  రాణి నెఫర్‌తితీ గంభీరమైన స్వరంతో మాట్లాడుతుంటే అందరూ చెవులు రిక్కించి వింటున్నారు.
  ‘‘ఇప్పటి వరకూ థీబ్స్‌నే రాజగనరిగా భావిస్తున్నాం. అయితే ఇప్పుడీ రాజనగరిని ఇక్కడి నుంచి తరలించాలని, నైలు నైదికి నూట యాభై కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న అమర్నా ప్రాంతంలో సరికొత్తగా నిర్మించాలని అనుకుంటున్నాం. ఈ విషయం తెలియజేయడానికే మిమ్మల్ని పిలిపించాం.’’
  అందరూ ముఖాలు చూసుకున్నారు. ఇంత అర్జంటుగా రాజనగరిని మార్చాల్సిన అవసరం ఏమొచ్చిందో అర్థం కాలేదు. కొందరు మౌనంగా తలాడించారు. కొందరు మాత్రం ముఖాలు మాడ్చుకున్నారు.
 
 ఈ రాణి ఎప్పుడూ ఇంతే... ఎప్పుడూ ఏవో కొత్త కొత్త ప్రణాళికలు వేస్తూ ఉంటుంది, ఎంతసేపూ తమ సుఖం, సౌఖ్యం చూసుకుంటుంది, ఇంకెంత విలాసంగా బతుకుదామా అని ఆలోచిస్తుంది అని మనసుల్లోనే గొణుక్కుంటూ అక్కడ్నుంచి కదిలారు.
  ఒక్కసారి ఏదైనా అనుకున్నదంటే ఆగదు నెఫర్‌తితీ. అందుకే రాజనగరిని కొద్ది రోజుల్లోనే అక్కడ్నుంచి మార్చేసింది. కొత్త ప్రదేశంలో, కొత్త కొత్త హంగులతో, కొన్ని ఎకరాల స్థలంలో నిర్మింపజేసింది. ఆ నిర్మాణ శైలికి, వైభవానికి ప్రజల కళ్లు చెదిరిపోయాయి.
  ఇతర దేశాల రాజులు, స్నేహితులు, బంధువులందరినీ పిలిచి విందు చేసింది నెఫర్‌తితీ. వచ్చినవాళ్లంతా ఆమె ప్లానింగ్‌ని పొగిడారు. ఏం చేసినా అద్భుతంగా చేస్తావని ప్రశంసలతో ముంచెతారు.
  
 నెఫర్‌తితీ కన్నా ఆమె భర్త అకనాటన్ ఎక్కువ మురిసిపోయాడు. ఆమె తన భార్యగా దొరకడమే తన అదృష్టం అనుకున్నాడు. అనుకుని ఊరుకోలేదు... ఆ విషయాన్ని అందరి ముందూ సగర్వంగా వెల్లడించాడు కూడా. అతనెప్పుడూ అంతే. నెఫర్‌తితీ అంటే అతడికి ప్రాణం. ఆమె మాటంటే వేదం. ఆమె ఏం చేయమన్నా చేస్తాడు. నడవ మన్నట్టే నడుస్తాడు.
  
 నెఫర్‌తితీ అన్న పేరుకు ‘అందగత్తె వచ్చింది’ అని అర్థం. ఆ పేరుకు తగ్గట్టు గానే అద్భుతమైన అందం నెఫర్‌తితీది. ఆమెని చూసిన ఏ ఒక్కరూ చూపు తిప్పుకో లేకపోయేవారు. ఇతర దేశాల రాజులు సైతం ఆమె మీద మోహపడేవారు. అంత అందాన్ని సొంతం చేసుకున్న అకనాటన్‌ని చూసి అసూయ పడేవారు. అవన్నీ చాలా గర్వంగా అనిపించేవి అకనాటన్‌కి. తనెంతో అదృష్టవంతుడినని పొంగి పోతుండేవాడు.
 
 ఆమె అడుగలకు మడుగు లొత్తేవాడు. పేరుకి అతడు రాజు అయినా, పాలన సాగించేది మాత్రం నెఫర్‌తితీయే. ఆలోచనలన్నీ ఆమెవే. వాటిని అతడు తు.చ. తప్పకుండా పాటిస్తాడంతే.
  అంతగా అకనాటన్ జీవితంలో, ఈజిప్టు పాలనలో ప్రధాన పాత్ర పోషించింది నెఫర్‌తితీ. అలాంటి ఆమె... ఒకరోజు ఉన్నట్టుండి మాయమైపోయింది. భర్తతో పాటు ఎవ్వరికీ కనిపించకుండా పోయింది. ఎంతకీ అర్థం కాని ఓ మిస్టరీగా చరిత్రలో మిగిలిపోయింది. అసలామె ఏమైంది?
      
 అకనాటన్ ఈజిప్టును పదిహేడేళ్ల పాటు పాలించాడు. అయితే పన్నెండో యేడు నడుస్తున్నప్పుడే నెఫర్‌తితీ అదృశ్యమైంది. ఆమె కోసం ఎంతో వెతికారు. కానీ ఎక్కడా కనిపించలేదు. ఆమె ఏమయ్యింది అన్న ప్రశ్నకు అకనాటన్ కూడా సమాధానం చెప్పలేకపోయాడు. తనను ఎవరైనా ఎత్తుకుపోయారా, ఎక్కడైనా దాచిపెట్టారా లేక చంపేశారా... ప్రశ్నలు బోలెడు పుట్టాయి. సమాధానం ఒక్కటి కూడా దొరకలేదు. దాంతో అకనాటన్‌తో పాటు మెల్లమెల్లగా జనం నెఫర్‌తితీని మర్చిపోయారు. అకనాటన్ వేరే పెళ్లి చేసుకున్నాడు. ప్రజలంతా ఆమెనే రాణిగా అంగీకరించారు.
  
 కాలం మారింది. రాజరికం అంతమయ్యింది. ఈజిప్టు రాజుల గాథలు చరిత్ర పుటల్లోకి చేరాయి. అయితే ఏ ఒక్క పుటలోనూ నెఫర్‌తితీ గురించి లేకపోవడం అన్నిటికంటే పెద్ద మిస్టరీ.
  1913లో ఆర్కియాలజిస్టు లుడ్విగ్ బృందానికి నెఫర్‌తితీ శిల్పం దొరికి నప్పుడు అది ఎవరిదో కూడా అర్థం కాలేదు. ఆ శిల్పం ఎవరిదో తెలుసుకోవా లని పరిశోధనలు మొదలయ్యాయి. మరో ప్రముఖ ఆర్కియాలజిస్టు ఫ్లెచర్ ద్వారా అసలు నిజం బయటకు వచ్చింది.
  
 ఈజిప్టు రాజుల చరిత్రపై నిశితమైన పరిశోధన చేసింది ఫ్లెచర్. ఆమె నెఫర్‌తితీ శిల్పాన్ని పూర్తిగా పరిశీలించింది. దాన్ని చూస్తూనే అది ఒక రాణి శిల్పం అని చెప్పేసింది ఫ్లెచర్. తలపై ఉన్న కిరీటం, హెయిర్ స్టయిల్, కంఠాభరణాల డిజైన్ వంటి వాటిని బట్టి కచ్చితంగా ఎవరో రాణియే అని నిర్ధారించింది. నాటి నుంచీ ఆ రాణి ఎవరో కనిపెట్టేందుకే కృషి చేసింది. ఎంతో కష్టపడితే అప్పుడు ఆమెకు నెఫర్‌తితీ గురించి తెలిసింది.
  
 తర్వాత కొన్నాళ్లకి ఈజిప్టులో పరిశోధనలు జరుపుతున్నప్పుడు ఓ సమాధిలో మూడు మమ్మీలు కనిపిం చాయి ఫ్లెచర్‌కి. వాటిలో ఒకటి ఓ యువ కుని మమ్మీ, రెండోది ఓ చిన్నపిల్ల మమ్మీ, మూడోది ఓ మధ్య వయస్కురాలి మమ్మీ. ఆ మూడో మమ్మీ నెఫర్‌తితీదే అనిపిం చింది ఫ్లెచర్‌కి. అయితే ఆ మమ్మీ పరిస్థితి ఘోరంగా ఉంది. తలపై జుత్తు లేదు. ఒంటిలో కత్తిపోట్లు ఉన్నాయి. ముఖాన్ని పచ్చడి చేసేశారు. పళ్లు విరగ్గొట్టేశారు. అంటే ఆమెను ఎవరో అత్యంత దారుణంగా చంపారని అర్థమయ్యింది. దాంతో నెఫర్‌తితీ పట్ల ఏం జరిగివుంటుందో అర్థమైంది.
  
 ఈజిప్టు చరిత్రలో నెఫర్‌తితీ అంత అందగత్తెయే కాదు, అంత శక్తిమంతమైన మహిళ మరొకరు లేరు. తను చెప్పిందే వేదంగా, చేసిందే చట్టంగా అందరూ భావించేట్టుగా చేసిందామె. భర్త చాటున ఉంటూనే పాలన తన మాట చొప్పున జరిగేలా చేసింది. రాజనగరిని తనకు నచ్చిన చోటికి మార్పించింది. తనకు నచ్చినట్టుగా నిర్మించింది. అంతవరకూ ఈజిప్టులో ఉన్న దేవుళ్లందరినీ కాదని ఓ కొత్త దేవుడిని సృష్టించింది. అందరూ ఆ దేవుడికే మొక్కాలని ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఇలా ప్రతి విషయంలోనూ ఆమె అన్నదే జరిగేది. అదే ఆమెను ఎంతో మందికి శత్రువుల్ని చేసిందంటారు ఫ్లెచర్.
  
 ఈజిప్టు పాలనలో ఓ మహిళ ఇంతగా ఎప్పుడూ కల్పించుకున్నది లేదు. ఇంతగా ఆధిపత్యం చెలాయించిందీ లేదు. దాంతో నెఫర్‌తితీ ప్రవర్తన కొందరికి మింగుడు పడలేదు. ఆమె పద్ధతి చాలామందికి నచ్చలేదు. దాంతో తనపై పగబట్టారు. ఆమెను ఎలాగైనా అంతం చేయాలని కంకణం కట్టుకున్నారు. ఆమెను చంపేసి రహస్యంగా సమాధి చేశారు. ఆమెను ఎవరూ గుర్తు పట్టకూడదని ముఖాన్ని ఛిద్రం చేశారు. పళ్లు విరగ్గొట్టారు.
 
 ఆమె పేరు ఎక్కడా కనిపించకుండా చేశారు. ఆమె చిత్రాల్ని, విగ్రహాల్ని తీసి పారేశారు. మొత్తంగా ఆమెను ఈజిప్టు చరిత్ర నుంచి తుడిచిపెట్టేశారు. కానీ చరిత్ర చెరిపేస్తే చెరిగిపోయేది కాదు. అందుకే నెఫర్‌తితీ పేరు తుడిచి పెట్టుకుపోలేదు. ఆమె శిల్పం దొరికిన తర్వాత, ఆమె గురించి పరిశోధనలు మొదలయ్యాయి. ఆ మమ్మీ నెఫర్‌తితీదేనా, ఫ్లెచర్ చెప్పినట్టే నెఫర్‌తితీ హత్యకు గురయ్యిందా అన్నది చెప్పడం నేటికీ కష్టంగానే ఉంది. దాన్ని నిర్ధారించ డానికే ఫ్లెచర్ ఇంకా కష్టపడుతోంది. మరి నిజం ఎప్పటికి నిర్ధారణ అవుతుందో!


  తాండూరు: పెద్ద తరహా ఖనిజాలపై కేంద్ర ప్రభుత్వం రాయల్టీని పెంచింది. దీంతో ప్రభుత్వానికి రాయల్టీ ఆదాయం పెరగనుంది. ఈ మేరకు పెద్ద తరహా ఖనిజాలపై రాయల్టీని పెంచుతూ  కేంద్ర గనుల మంత్రిత్వ శాఖ ఈ నెల 1న 630 జీవోను జారీ చేసింది.
 
  దీంతో కొత్త రాయల్టీ విధానం అమల్లోకి వచ్చింది. లైమ్‌స్టోన్, ల్యాటరైట్, క్వార్డ్జ్, షేల్, ఇనుము తదితర పెద్ద తరహా ఖనిజాలపై రాయల్టీ పెరిగింది. సిమెంట్ ఉత్పత్తుల తయారీకి వినియోగించే లైమ్‌స్టోన్ (సున్నపురాయి)పై టన్నుకు రూ.63 ఉన్న రాయల్టీ ఛార్జీలను రూ.80కు, ల్యాటరైట్ (ఎర్రమట్టి)పై ఇండియన్ బ్యూరో ఆఫ్ మైన్స్ (ఐబీఎం) విలువ ప్రకారం టన్నుకు రూ.46- రూ.51 (15 శాతం నుంచి 25శాతం) రాయల్టీని కేంద్రం ప్రభుత్వం పెంచింది. క్వార్డ్జ్(పలుగురాయి)పై రూ.20 నుంచి రూ.35కు, షేల్‌పై రూ.36 నుంచి రూ.60, ఇనుము టన్నుకు రూ.60 నుంచి రూ.80కు రాయల్టీని పెంచింది. తాండూరు ప్రాంతంలోని పెద్ద తరహా ఖనిజాలపై ఏడాదికి సుమారు రూ.25కోట్ల మేరకు రాయల్టీ రూపంలో ఆదాయం వస్తోంది. కొత్త రాయల్టీ విధానం ప్రకారం సర్కారుకు అదనంగా రూ.5 కోట్ల ఆదాయం సమకూరనుంది.
 
  చిన్నతరహా ఖనిజాలపై..
  చిన్నతరహా ఖనిజాలపైనా రాయల్టీని పెంచాలనే దిశగా తెలంగాణ రాష్ట్ర సర్కారు కసరత్తు చేస్తోంది. నాపరాతి బండలు (లైమ్‌స్టోన్ స్లాబ్), సుద్ద (పుల్లర్స్‌ఎర్త్) తదితర చిన్నతరహా ఖనిజాలపై రాయల్టీ పెరగనుందని సమాచారం. ప్రస్తుతం ఇందుకు సంబంధించిన ఫైల్ రాష్ట్ర గనుల శాఖ మంత్రి హరీష్‌రావు పరిశీలనలో ఉన్నట్టు తెలుస్తోంది. ప్రస్తుతం ఒక చదరపు అడుగు నాపరాతికి ప్రభుత్వానికి రూ.7 రాయల్టీ వస్తోంది. దీనిపై 10-20 శాతం రాయల్టీ పెంచాలని సర్కారు యోచిస్తున్నట్టు సమాచారం.
 
 దీంతో ఒక చదరపు అడుగు నాపరాతికి రూ.10 రాయల్టీ చెల్లించాల్సి వస్తుంది.  ఇక తెల్ల సుద్ద టన్నుకు రూ.110 -రూ.121, ఎర్ర సుద్ధ టన్నుకు రూ.44 నుంచి సుమారు రూ.50 వరకు రాయల్టీ పెరిగే అవకాశం ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. మరో వారం రోజుల్లో చిన్నతరహా ఖనిజాల కొత్త రాయల్టీపై సర్కారు నిర్ణయం తీసుకునే అవకాశం ఉన్నట్టు అధికార వర్గాల సమాచారం.
 
 చిన్నతరహా ఖనిజాలపై రాయల్టీ ఛార్జీల పెంచితే రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి ఏడాదికి రూ.50 లక్షల వరకు అదనంగా ఆదాయం వస్తుందని అంచనా. ఎన్నికల సందర్భంగా తాండూరు పర్యటనలో తాండూరు నాపరాతిపై రాయల్టీని తగ్గిస్తామని కేసీఆర్ హామీ ఇచ్చారు. ఈ హామీ నేపథ్యంలో రాయల్టీ పెంచుతారా.. లేదా.. అనేది సందిగ్ధంగా మారింది. మరోవైపు తాండూరు సరిహద్దులోని కర్ణాటకలో సుమారు రూ.450 రాయల్టీ ఉంది. ఇదే పద్ధతిని ఇక్కడ కూడా అమలు చేసి, కష్టాల్లో ఉన్న నాపరాతి పరిశ్రమను ఆదుకోవాలని పరిశ్రమ వర్గాలు చాలా కాలంగా డిమాండ్ చేస్తున్నాయి. ఈ విషయంలో సర్కారు ఎలాంటి నిర్ణయం తీసుకుంటుందనేది పరిశ్రమ వర్గాలను ఆందోళనకు గురి చేస్తోంది.


 =కొత్త దరఖాస్తులకు {పతిపాదనలు కరువు
  =ఎన్‌ఓసీల జారీలో జాప్యం
  =పెండింగ్‌లో సుమారు 600 దరఖాస్తులు
  
 సాక్షి, విశాఖపట్నం :  గనుల లీజులంటేనే జిల్లా అధికారులు హడలెత్తిపోతున్నారు. బాక్సైట్‌పై ఉద్యమం, ఖనిజ తవ్వకాలపై ఆరోపణల నేపథ్యంలో లీజుల విషయంలో చొరవ చూపడం లేదు. గత ప్రతిపాదనలు తప్ప తాజాగా ప్రభుత్వానికి ఎలాంటి సిఫార్సులు చేయడం లేదు. దీంతో జిల్లాలో సుమారు 600 దరఖాస్తులు ఆర్డీవో, కలెక్టర్ స్థాయిలో పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. దీంతో జిల్లాకు అదనంగా ఆదాయం పెరగడం లేదు. జిల్లాలో బాక్సైట్, క్వార్ట్జ్, కాల్షైట్, లైమ్‌స్టోన్, మైకా, గ్రానైట్‌తో పాటు రోడ్డు, బిల్డింగ్ నిర్మాణ సామగ్రి లభ్యమవుతున్నాయి.
 
 ఏజెన్సీతో పాటు మైదానంలోనూ పలుచోట్ల సహజ సిద్ధంగా ఉన్నాయి. వీటిని లీజుకివ్వడంద్వారా వచ్చే ఆదాయంతో స్థానిక సంస్థల్లో అభివృద్ధి పనులు చేపట్టే అవకాశం ఉంది. అయితే ఇటీవల కాలంలో బాక్సైట్ గనులను లీజుకివ్వొద్దని గిరిజనుల ఆందోళన, దేశంలో పలుచోట్ల లీజుకి మించి తవ్వకాలతో ఖనిజాలు లూటీ అవుతున్నాయన్న ఆరోపణలొస్తున్నాయి. దీంతో కొత్తగా మైనింగ్ లీజులో కచ్చితత్వం ఉండాలని, సహజ సంపదకు జవాబుదారీ ఉండాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం జీవో నంబరు 2ను జారీ చేసింది.
 
 ఈ క్రమంలో మైనింగ్ లీజు దరఖాస్తును తొలుత తహశీల్దార్‌కు పంపి, సాధ్యాసాధ్యాలపై నివేదిక తెచ్చుకోవాలి. దానిపై ఆర్డీఓ, గనుల శాఖ ఏడీ, డివిజనల్ ఫారెస్టు ఆఫీసర్ సంయుక్త పరిశీలన చేసిన నివేదిక ఇవ్వాలి. కలెక్టర్ దాన్ని పరిశీలించాక అనుమతులు ఇవ్వడానికి ఇబ్బందుల్లేవని నిరభ్యంతర పత్రం (ఎన్‌ఓసీ) ఇవ్వాలి. అనంతరం ప్రభుత్వం అనుమతి ఇస్తుంది. గతంలో నేరుగా తహశీల్దార్లు ఇచ్చే నివేదిక ఆధారంగా అనుమతులొచ్చేవి.
 
 ఇప్పుడా పరిస్థితి లేకపోవడంతో తహశీల్దార్ స్థాయిలో కొన్ని, ఆర్డీఓ స్థాయిలో కొన్ని, కలెక్టర్ స్థాయిలో కొన్ని పరిశీలన దశలోనే ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం జిల్లాలో 600 దరఖాస్తులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. ఈ మధ్య నాలుగైదు లీజులు మంజూరైనా అవన్నీ గతంలో ప్రతిపాదించినవే. తాజాగా కొత్తగా ఒక్కటి కూడా ప్రతిపాదించలేదు. జిల్లాలో 450 మైనర్, 40 మేజర్ లీజులున్నాయి. వాటి ద్వారా ఏటా రూ.25 నుంచి 30 కోట్ల ఆదాయం వస్తోంది. కొత్త వాటికి అనుమతులివ్వకపోవడంతో దాదాపు రూ. 10-15 కోట్ల ఆదాయాన్ని కోల్పోవలసి వస్తోంది.