చియాంగ్‌ రాయ్‌: థాయ్‌లాండ్‌ గుహలో చిక్కుకుని 18 రోజుల తర్వాత బయటపడిన 12 మంది బాలురు, వారి ఫుట్‌బాట్‌ కోచ్‌ బుధవారం ఆసుపత్రి నుంచి డిశ్చార్జయి ఇళ్లకు చేరుకున్నారు. ఆస్పత్రి బయట ఈ సందర్భంగా వారు తొలిసారిగా మీడియాతో మాట్లాడారు. గుహ నుంచి బయటపడటం ఓ అద్భుతమని పిల్లలు వ్యాఖ్యానించారు. రెండు వారాలకుపైగా గుహలో ఉండటంతో  ఏవైనా ఇన్‌ఫెక్షన్లు సోకి ఉంటాయేమోనన్న అనుమానంతో వారిని చియాంగ్‌రాయ్‌లోని ఓ ఆసుపత్రిలో పర్యవేక్షణలో ఉంచడం తెల్సిందే.  తొలుత పిల్లలను గురువారం ఇళ్లకు పంపాలని నిర్ణయించినప్పటికీ ఒకరోజు ముందుగానే వారిని డిశ్చార్జ్‌ చేశారు. ప్రస్తుతం అందరు పిల్లలతోపాటు, వారి కోచ్‌ కూడా పూర్తి ఆరోగ్యంగా, ఉత్సాహంగా ఉన్నారని వైద్యులు చెప్పారు. కాగా, ఇళ్లకు వెళ్లాక నెలపాటు మీడియాకు ఇంటర్వ్యూలు ఇవ్వకుండా పిల్లలు తమ కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితులతో గడిపేలా చూడాలని వైద్యులు సూచించారు. ఆ గుహలోని జ్ఞాపకాలను గుర్తు తెచ్చుకోవడం వారి మానసిక ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతుందన్నారు. మీడియా సమావేశంలో మీడియా ప్రతినిధులు అడగనున్న ప్రశ్నలను ప్రభుత్వం ముందుగానే తెప్పించుకుని, మానసిక వైద్యులకు చూపించి, బాలుర ఆరోగ్యానికి ఏ ఇబ్బందీ ఉండదనుకున్న ప్రశ్నలనే అనుమతించారు. పిల్లలు ఇళ్లకు రావడంతో అమితానందంగా ఉందని, ఈ రోజు  ఓ శుభదినమని బాలుర కుటుంబ సభ్యులు చెప్పారు.

న్యూఢిల్లీ: వరదనీటితో నిండిన థాయిలాండ్‌ గుహ నుంచి చిన్నారులను సురక్షితంగా బయటకు తీసుకొచ్చిన సాహసోపేతమైన ఘటనను డిస్కవరీ చానెల్‌ డాక్యుమెంటరీగా ప్రసారంచేయనుంది. 12 మంది చిన్నారులు, వారి ఫుట్‌బాల్‌ కోచ్‌ను కాపాడేందుకు అంతర్జాతీయ డైవింగ్‌ నిపుణుల బృందాలు చేసిన అవిశ్రాంత కృషిని ఆద్యంతం ఆసక్తికరంగా డాక్యుమెంటరీలో చూపనున్నారు. డిస్కవరీ చానెళ్లలో ఈ డాక్యుమెంటరీ గంటపాటు ఈనెల 20 (శుక్రవారం)న రాత్రి 9గంటలకు ప్రసారంకానుంది.

బ్యాంకాక్‌: థాయ్‌లాండ్‌లోని థామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకుని 18 రోజుల నరకం తర్వాత బయటపడిన పిల్లలు, వారి ఫుట్‌బాల్‌ జట్టు కోచ్‌ను ఆసుపత్రి నుంచి గురువారం (19న) ఇళ్లకు పంపనున్నారు. డిశ్చార్జి అయ్యాక మీడియాకు ఇంటర్వ్యూలు ఇవ్వకుండా కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితులతో సరదాగా గడపాలని వైద్యులు బాలురకు సూచించారు. ఆ గుహలో సంఘటనలను గుర్తు చేసుకోవడం వారి మానసిక ఆరోగ్యానికి మంచిది కాదని వైద్యులు చెప్పారు. గత నెల 23న ‘వైల్డ్‌ బోర్స్‌’ అనే ఫుట్‌బాల్‌ జట్టు సభ్యులైన 12 మంది పిల్లలు (అందరి వయసు 11–16 ఏళ్ల మధ్య) సాధన తర్వాత తమ కోచ్‌తో కలిసి గుహలోకి సాహస యాత్రకు వెళ్లి చిక్కుకుపోగా వారందరినీ కాపాడటానికి 18 రోజులు పట్టడం తెలిసిందే. కాగా, రెండు వారాలకు పైగా గుహలో ఉన్నందున ఏవైనా ఇన్‌ఫెక్షన్లు సోకి ఉంటాయేమోనన్న అనుమానంతో వారందరినీ ముందుగా వైద్యులు ఓ ప్రత్యేకమైన వార్డులో ఉంచారు. తాజాగా శనివారం థాయ్‌లాండ్‌ ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి పియసకోల్‌ సకోల్సత్తయతోర్న్‌ మాట్లాడుతూ ‘ఆ 12 మంది విద్యార్థులు పూర్తి ఆరోగ్యంగానే ఉన్నారు. వారందరినీ ఒకేసారి గురువారం ఇళ్లకు పంపిస్తాం’ అని చెప్పారు. కాగా, పిల్లలు తమను తాము పరిచయం చేసుకుంటున్న వీడియోను ఆసుపత్రి వర్గాలు విడుదల చేశాయి. కెమెరా ముందుకు వచ్చి తమ పేరు, తమకు ఇష్టమైనవి తదితర వివరాలు చెప్పుకున్నారు. ఆరోగ్యంగా ఉన్నామని బాలురు వెల్లడించారు.

థాయ్‌లాండ్‌లోని ఆ గుహలో ఎక్కడ ఏముందో తెలీనంత కటిక చీకటి. రాళ్లు, బండలతో నిండిన, బాగా ఇరుకైన దారులు. భారీ వర్షాల ధాటికి గుహలోకి నీటి వెల్లువ. ఇన్ని ప్రతికూలతల మధ్య రెండున్నర మైళ్ల దూరం లోపలకు వెళ్లడమే అసాధ్యం. ఇక అక్కడ చిక్కుకుపోయిన, సరిగ్గా ఈత రాని పిల్లలకు దారిలో ఏ అపాయం కలగకుండా కాపాడి బయటకు తీసుకురావడమంటే ఎంతటి సాహసమో ఊహించడం కష్టం. ఇన్ని అవరోధాలను ఎదుర్కొని, అసాధ్యమనుకున్న దాన్ని చేసి చూపిన సహాయక బృందం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రశంసలందుకుంది. మే సాయ్‌/చియాంగ్‌ రాయ్‌: థాయ్‌లాండ్‌లోని థామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో 18 రోజులుగా చిక్కుకున్న మొత్తం 12 మంది బాలురు, వారి ఫుట్‌బాల్‌ జట్టు కోచ్‌ను సహాయక బృందాలు రక్షించి అసాధ్యమనుకున్న దానిని చేసి చూపించాయి. థాయ్‌లాండ్‌తోపాటు బ్రిటన్, అమెరికా, ఆస్ట్రేలియా తదితర దేశాల నుంచి వచ్చిన నిపుణులు ఈ సహాయక చర్యల్లో పాల్గొన్నారు. అమెరికా వాయుసేనకు చెందిన డెరెక్‌ అండర్సన్‌ వారిలో ఒకరు. పిల్లలను కాపాడటంలో తనకు ఎదురైన అనుభవాలను ఆయన విలేకరులకు వివరించారు. జపాన్‌లోని ఒకినవాలో అమెరికా వైమానిక స్థావరంలో విధులు నిర్వర్తిస్తున్న అండర్సన్‌ తన బృందంతో కలిసి థాయ్‌లాండ్‌లోని గుహ వద్దకు 28న చేరుకున్నారు. ‘ఇది జీవితంలో ఒక్కసారే ఎదురయ్యే సాహసం’ అని ఆయన అన్నారు. గుహలో ఉన్న వారంతా తనకు ఉత్సాహంగానే కనిపించారనీ, ఆ పిల్లలు నిజంగా చాలా హుషారైన వారని అండర్సన్‌ అభివర్ణించారు. ‘ఇక్కడ అత్యంత ముఖ్యమైన విషయం ఏంటంటే కోచ్, పిల్లలు కలిసి మాట్లాడుకుని, ధైర్యంగా ఉండాలనీ, బతుకుపై ఆశ వదులుకోకూడదని నిశ్చయించుకున్నారు. మేం గుహ వద్దకు చేరుకునే సమయానికి గుహ దారుల్లో పెద్దగా నీరు లేదు. కానీ మేం లోపలికి వెళ్లిన కొద్దిసేపటికే మూడు అడుగుల ఎత్తున నీటి ప్రవాహం మొదలై మమ్మల్ని బయటకు తోసేయ సాగింది. గుహలో ఆక్సిజన్‌ స్థాయిలు తగ్గిపోతుండటం, పిల్లలు జబ్బుపడే ప్రమాదం, వర్షాలు కురిస్తే నీరు నెలల తరబడి గుహలో ప్రవహించడం తదితర కారణాల వల్ల పిల్లలు ఎక్కువసేపు లోపల ఉండటం మంచిది కాదని అనిపించింది’ అని వివరించారు. స్విమ్మింగ్‌ పూల్‌లో సాధన డైవర్లు పిల్లలను గుహ నుంచి ఎలా కాపాడాలనే దానిపై ముందుగా ఓ ఈతకొలనులో సాధన చేశారు. లోపల ఉన్న పిల్లలంత ఎత్తు, బరువే ఉన్న పిల్లలను ఎంచుకున్నారు. ‘ఒక్కో పిల్లాడ్ని ఓ డైవర్‌కు కట్టి ఉంచారు. పది మందికి పైగా ఇతర డైవర్లు వెంటే ఉన్నారు. పిల్లాడ్ని పట్టుకునేందుకు, ఆక్సిజన్‌ అందించేందుకు ఇలా చేశారు. ఒక్కో పిల్లాడికి అవసరమైన మాస్కులు తదితరాలు తొడిగి బయటకు తెచ్చేందుకు సిద్ధం చేయడానికే గంటలు పట్టింది. ఇరుకు దారుల్లో ఇరుక్కున్నప్పుడు నీరు మాస్క్‌ల్లోపలికి చేరకుండా ఉండేందుకు ప్రత్యేకమైన ప్రెషర్‌ మాస్క్‌లను వాడటం కీలకంగా మారింది. ఆపరేషన్‌లో తాడే కీలకం.. గుహ బయట నుంచి బాలలు ఉన్న ప్రాంతం వరకు 8 మిల్లీ మీటర్ల మందం ఉన్న తాడును సహాయక బృందాలు కట్టారు. ఆపరేషన్లలో తాడే కీలకమనీ, లోపలకు వెళ్లిన వారు బయటకు రావాలంటే తాడును పట్టుకుని రావడం ఒకటే మార్గమని చెప్పారు. ‘ఇక్కడ తాడు జీవన రేఖ. లోపలకు వెళ్లేటప్పుడే బయటకు వచ్చే దారిని ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. ఒక్కో బాలుడిని బయటకు తీసుకొచ్చే సమయంలో గుహలో 100 మందికిపైగా సహాయక సిబ్బంది ఉన్నారు. కొన్ని చోట్ల నీరు లేదుగానీ పెద్ద పెద్ద బండరాళ్లు, ఇరుకైన దారులతో ప్రమాదకరంగా ఉంది’ అని వివరించారు. వారికి మందులు ఇచ్చినందువల్ల పిల్లలను బయటకు తెస్తున్నప్పుడు వారిలో కొంతమంది నిద్రపోయారనీ, మరికొంత మంది కాస్త మెలకువతో ఉన్నారని థాయ్‌లాండ్‌ నౌకాదళంలోని మరో డైవర్‌ చెప్పారు.   సాహస కథతో హాలీవుడ్‌ సినిమా పిల్లలను గుహ నుంచి కాపాడటం కథాంశంగా హాలీవుడ్‌లో ఓ సినిమా వస్తోంది. ప్యూర్‌ ఫ్లిక్స్‌ ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్‌ ఈ సినిమా తీస్తోంది. దాదాపు 413 కోట్ల బడ్జెట్‌తో తెరకెక్కించే ఈ సినిమాకు కావోస్‌ ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్‌ సహ నిర్మాణ సంస్థగా వ్యవహరించనుంది. ప్యూర్‌ ఫ్లిక్స్‌ సీఈవో స్కాట్‌ మాట్లాడుతూ ‘సహాయక బృందాల ధైర్యం, హీరోయిజం స్ఫూర్తి కలిగిస్తున్నాయి’ అని అన్నారు. సాయంలో భారతీయులు భారత్‌లో ప్రముఖ నీటి మోటార్‌ పంపుల సంస్థ కిర్లోస్కర్‌ బ్రదర్స్‌ లిమిటెడ్‌ (కేబీఎల్‌) ఈ సహాయక చర్యల్లో భాగమైంది. పుణె కేంద్రంగా పనిచేసే కంపెనీ సేవలను గుహ నుంచి నీటిని బయటకు తోడటంలో వాడుకోవాలని భారత ఎంబసీ సూచించింది. భారత్, థాయ్‌లాండ్, బ్రిటన్‌లలోని తమ సిబ్బందిని గుహ వద్దకు పంపింది. నీటిని బయటకు తోడటం, మోటార్లను సమర్థంగా వాడటంలాంటి పనుల్లో సంస్థ సిబ్బంది సాయపడ్డారు. మేము ఆరోగ్యంగా ఉన్నాం బాలురు వైద్యశాలలో చికిత్స పొందుతున్న తొలి వీడియో బయటకు వచ్చింది. ఆసుపత్రిలో వారి ఫొటోలను కూడా తొలిసారిగా మీడియాకు విడుదల చేశారు. ఇన్నాళ్లూ గుహలో ఉన్నందువల్ల వారికేమైనా ఇన్‌ఫెక్షన్స్‌ సోకి ఉంటాయోమోనన్న అనుమానంతో ముందుజాగ్రత్తగా పిల్లలను వేరుగా ఉంచారు. వారిని కలిసేందుకు తల్లిదండ్రులు సహా ఎవ్వరినీ వైద్యులు అనుమతించలేదు. గాజు అద్దాల గదుల్లో పిల్లలను ఉంచి బయట నుంచే తల్లిదండ్రులు చూసి వెళ్లిపోయేలా ఏర్పాట్లు చేశారు. అయితే తామంతా ఆరోగ్యంగానే ఉన్నామని పిల్లలు తలలూపుతూ, చేతులు ఆడిస్తూ, శాంతి చిహ్నాలను ప్రదర్శించారు. పిల్లలు మానసికంగా, శారీరకంగా ఆరోగ్యంగానే ఉన్నారని వైద్యులు స్పష్టం చేశారు. అయితే పిల్లల మానసిక ఆరోగ్యంపై ఇప్పుడే ఏమీ చెప్పలేమనీ, ఇప్పుడు బాగానే ఉన్నట్లు కనిపిస్తున్నా, దీర్ఘకాలంలో వారి ప్రవర్తనపై గుహలో చిక్కుకుపోయిన ప్రభావం ఉండొచ్చని పలువురు మానసిక వైద్యులు అంటున్నారు. మొరాయించిన మోటార్‌ నీటి పంపు మంగళవారం చివరి బాలుడు బయటకు వచ్చిన తర్వాత.. గుహ నుంచి నీటిని బయటకు తోడే ప్రధాన పంపు మొరాయించింది. అప్పటికి సహాయక సిబ్బంది ఇంకా గుహ లోపలే, ప్రవేశ ద్వారానికి ఒకటిన్నర కిలో మీటరు దూరంలో ఉన్నారు. పంపు పనిచేయడం మానేయడంతో గుహలో నీటిమట్టం భారీగా పెరగసాగిందని ఆస్ట్రేలియా డైవర్లు వెల్లడించారు. బాలురను బయటకు తీసుకురావడానికి ముందే పంపు మొరాయించినట్లైతే ఆపరేషన్‌కు తీవ్ర ఆటంకం కలిగి ఉండేదన్నారు.                    సహాయక చర్యల్లో వాడిన నీటినితోడే పంపు

మే సాయ్‌ : థాయ్‌లాండ్‌లో థామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకున్న 13 మందిని సహాయక బృందాలు మంగళవారం క్షేమంగా బయటకు తీసుకొచ్చిన సంగతి తెలిసిందే. దీంతో మూడు రోజులుగా థాయ్‌లాండ్‌ నౌకాదళ సిబ్బందితో కలసి వివిధ దేశాల నిపుణులు చేపట్టిన ఆపరేషన్‌ విజయవంతమైంది. 18 రోజుల నరకయాతన తర్వాత మొత్తం 13 మంది గుహ నుంచి సురక్షితంగా బయటపడ్డారు. చివరి క్షణంలో అనుకోని ప్రమాదం... అయితే చివరి పిల్లవాడిని కాపాడిన తర్వాత నీటిని బయటకు తోడే మోటర్లలో ప్రధాన మోటార్‌ చెడిపోయిందంట. ఆ సమయంలో డైవర్స్‌, మరికొందరు సహాయక సిబ్బంది ఇంకా గుహ లోపలనే ఉన్నారు. ఈ విషయం గురించి సహాయక సిబ్బంది సభ్యుడొకరు చెబుతూ.. ‘మేమంతా గుహ ప్రధాన ద్వారానికి 1.5 కిమీ దూరాన ఉన్నాం. మోటార్‌ చెడిపోవడంతో నీటి ప్రవాహం పెరిగింది. మేమే కాక మరో 100 మంది గుహ ప్రధాన ద్వారం వద్ద ఉన్నారు. నీటి ప్రవాహం పెరగడంతో వారంతా బయటకు వెళ్లి పోయారు. మేము నలుగురం మాత్రమే లోపల మిగిలి పోయాము. ఆ సమయంలో మేమంతా ప్రాణాల మీద ఆశ వదులుకున్నాము. కానీ చివరకు క్షేమంగా బయటకు వచ్చాం’ అని తెలిపారు. సబ్‌మెరైన్‌ ఆచరణ సాధ్యం కాదు... పూర్తి ఆపరేషన్‌ ఎలా సాగిందనే విషయాన్ని కూడా తొలిసారి బయటకు వెల్లడించారు. పిల్లలు ఉన్న చోటకు ప్రవేశ ద్వారానికి మధ్య 3 కిలోమీటర్ల దూరం ఉంది. పిల్లల ఆచూకీ తెలిసిన తర్వాత వారి కోసం ఆహారం, మందులు సరఫరా చేశారు. ఇంతలో గుహలో ఆక్సిజన్‌ లెవల్స్‌ తగ్గడంతో, ఆక్సిజన్‌ సిలిండర్లు అమర్చాలని భావించారు. అందుకోసం సమన్‌ గుణన్‌ అనే డైవర్‌ లోపలికి వెళ్లాడు. కానీ దురదృష్టవశాత్తు అతను మరణించడంతో ప్రమాద తీవ్రత  ప్రపంచానికి తెలిసింది. దాంతో సబ్‌మెరైన్‌ను వాడదామనుకున్నారు. కానీ అది కూడా సాధ్యపడదని తేలింది. దాంతో చివరకూ డైవర్లనే గుహ లోపలికి పంపించి పిల్లలను బయటకు తీసుకురావాలని భావించారు. (ఊహాచిత్రాలు బీబీసీ సౌజన్యంతో) ప్రమాదకర దారిలో ప్రయాణం... జూన్‌ 30న వచ్చిన ఆస్ట్రేలియా డైవర్లు ప్రమాద తీవ్రతను పరీక్షించారు. ప్రవేశ ద్వారం నుంచి పిల్లలు ఉన్న చోటుకు చేరడం అంత తేలిక కాదు అనే విషయం వారికి అర్ధమయ్యింది. ఎందుకంటే ఆ మార్గం అంతా బురదతో నిండి పోయి ఉండటమే కాక కొన్ని చోట్ల కేవలం 70 సెంటీ మీటర్ల వెడల్పు మాత్రమే ఉంది. మరికొన్ని చోట్ల ఎగుడుదిగుడుగా ఉంది. పిల్లలున్న ప్రాంతానికి కొద్ది దూరంలో గుహ చాలా కోసుగా ఉంది. అది దాటి కాస్తా ముందుకు వెళ్తే 30 మీటర్ల లోతు ఉంది. గుహ లోపలికి చేరుకోవాలంటే డైవర్లు కూడా ఆక్సిజన్‌ సిలిండర్‌లను ధరించాల్సిందే. మనిషి పట్టడమే కష్టంగా ఉన్న చోట ఆక్సిజన్‌ సిలిండర్‌తో పాటు మనిషి ప్రయాణం చేయడం అస్సలు సాధ్యమయ్యే పని కాదు. కానీ ఈ ఆపరేషన్‌లో పాల్గొన్న వారంతా అసాధ్యాన్ని సుసాధ్యం చేసే అసమాన్యులు. ఈ ఆపరేషన్‌లో మొత్తం 19 మంది డైవర్లు పాల్గొన్నారు. వీరిలో కేవలం ముగ్గురికి మాత్రమే లోపలికి వెళ్లడానికి అవకాశం ఉంది. ఒక్కో పిల్లవాన్ని కోసం 8 గంటలు... ఈ ముగ్గురిలో ఇద్దరు డైవర్లు, ఒకరు వైద్యుడు. పిల్లలున్న చోటు నుంచి గుహ ప్రవేశ ద్వారం వరకూ మొత్తం మార్గాన్ని మూడు చాంబర్లుగా విభజించారు. పిల్లలను తీసుకు రావడానికి వెళ్లే ముగ్గురు డైవర్లు కాక మిగతా అందరూ రెండో చాంబర్లో మానవహారంగా నిల్చున్నారు. లోపలికెళ్లిన ముగ్గురు డైవర్లు ఒక్కోసారి ఒక పిల్లవాన్ని తమతో పాటు తీసుకొచ్చారు. ఒక డైవర్‌ ఆక్సిజన్‌ ట్యాంక్‌ని పట్టుకుంటే అతని వెనుక భాగాన బాలుడిని కట్టారు. మరో డైవర్‌ బాలుడి వెనకాల ఇంకో ఆక్సిజన్‌ ట్యాంక్‌ పట్టుకుని పిల్లాడు ఎలా ఉన్నాడో జాగ్రత్తగా గమనించారు. ముగ్గురు ఆక్సిజన్‌ సిలిండర్లు ధరించి ఉంటారు. వెడల్పు తక్కువగా ఉన్న ప్రాంతానికి రాగానే సిలిండర్లను తొలగిస్తారు. ఒక్కొక్కరుగా రెండో చాంబర్‌లోకి వస్తారు. (ఊహాచిత్రాలు బీబీసీ సౌజన్యంతో) అక్కడికి రాగానే అప్పటికే అక్కడ మానవహారంగా నిలబడిన డైవర్లు ఒకరి తర్వాత ఒకరిగా బాలున్ని బయటకు చేర్చుతారు. ఇలా ఒక్కో పిల్లవాన్ని బయటకు తీసుకురావడానికి సుమారు 8 గంటల సమయం పడుతుంది. అంతసేపు రెండో చాంబర్లో ఉన్న డైవర్లు అలా బురదలోనే నిల్చుని ఉండాలి. ఏ ఒక్కరు కాస్తా ఏమరుపాటుగా ఉన్న అంతే సంగతులు. చాంబర్‌ 3 చాంబర్‌ 2 వరకూ రావడానికి మొదట 5 గంటల సమయం పట్టేది. అయితే నీటిని నిరంతరం బయటకు పంపిచడంతో ఓ గంట సమయం కలిసి వచ్చింది.  డైవర్లు ప్రతీ బాలుడి ముఖానికి మాస్క్‌ తొడిగారు. ఈదేటపుడు వెట్‌ సూట్‌ వేశారు. బూట్లు వేసి, హెల్మెట్‌ పెట్టారు. రిచర్డ్‌ హరీ ధైర్యం అసామన్యం... అయితే డైవర్లతో పాటు వెళ్లిన డాక్టర్‌ రిచర్డ్‌ హరీస్‌ ధైర్యసాహసాలను ప్రత్యేకంగా మెచ్చుకోవాలి. పిల్లలందరిని బయటకు తీసుకొచ్చేవరకూ రిచర్డ్‌ డైవర్లతోనే ఉన్నారు. బుధవారం మరో విషాదం చోటుచేసుకుంది. ఆ రోజు రిచర్డ్‌ నాన్న గారు మరణించారు. కానీ రిచర్డ్‌ ఆ బాధను దిగిమింగి రోజులానే గుహలోకి వెళ్లి పిల్లలను కాపాడారు.   

మే సాయ్‌ : 13 మంది కోసం.. 18 రోజుల నిరిక్షణ, థాయ్‌లాండ్‌ నౌకాదళ సిబ్బందితో పాటు వివిధ దేశాల నిపుణులు సాయంతో 3 రోజుల పాటు ఏకధాటిగా చేపట్టిన సహాయక చర్యలు.. వెరసి ఎట్టకేలకు థాయ్‌లాండ్‌లోని థామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకున్న వారు క్షేమంగా బయటపడ్డారు. దాంతో గుహలో చిక్కుకున్న 13 మంది తల్లిదండ్రులే కాక మొత్తం ప్రపంచం ఒక్కసారిగా ఊపిరి పీల్చుకుంది. ప్రస్తుతం వీరందరు ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతున్న సంగతి తెలిసిందే. అయితే ఇప్పుడు అందరిని తొలిచివేస్తొన్న ప్రశ్న ఒక్కటే. అందేంటంటే థామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలు చాలా ప్రమాదాకరమైనవని థాయ్‌లాండ్‌ వాసులకు తెలుసు. వర్షాకాలంలో ఈ గుహల్లోకి ప్రవేశించాలని ఎవరూ అనుకోరు. అలాంటిది ఈ విషయాలన్ని తెలిసి కూడా వీరంతా గుహలోకి ఎందుకు ప్రవేశించారు? సరే, పిల్లల కంటే తెలియదు.. మరి కోచ్‌ ఎందుకు ఇలా చేయాల్సి వచ్చింది? ఆయన పిల్లలను గుహ లోపలికి వెళ్లకుండా వారించక పోవడమే కాక స్వయంగా కోచ్‌ కూడా గుహలోకి ఎందుకు వెళ్లాడు? అనే ప్రశ్నలకు ఇప్పుడు సమాధానం తెలియాల్సి ఉంది. అయితే ప్రస్తుతం గుహ నుంచి బయటపడిన వారంతా ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతున్నారు. వీరంతా కోలుకున్న తర్వాత అసలు వీరు గుహలోకి ప్రవేశించడానికి గల కారణాలు తెలియ వస్తాయి.  ప్రస్తుతం వీరందరిని ఆస్పత్రిలో ప్రత్యేకంగా ఉంచి వైద్యం అందిస్తున్నారు. ఇన్నాళ్లు వీరంతా అపరిశుభ్ర వాతావరణంలో ఉన్నారు. అందువల్ల ఎటువంటి అంటు వ్యాధులు ప్రబలే అవకాశం లేకుండా వీరందరిని ప్రత్యేకంగా ఉంచారు . కాగా గుహ నుంచి బయటపడిన వారంతా దాదాపు రెండు కేజీల బరువు తగ్గినట్టుగా డాక్టర్లు నిర్ధారించారు. ఈ విషయం గురించి వైద్యులు ‘గుహలో ఉన్న వారి గురించి బయట ప్రపంచానికి తెలిసిన తర్వాతనే వీరికి ఆహారం అందించే ఏర్పాట్లు చేయగలిగాము. కానీ అంతకు ముందు వారు కేవలం గుహలో ఉన్న మురికి నీటినే తాగి ఆకలి తీర్చుకున్నారు. అందువల్లే బరువు తగ్గారు. ఇప్పు‍డు కూడా వీరికి కేవలం పాలను మాత్రమే ఇస్తున్నాము. అందులోనూ ఎక్కువ ప్రోటీన్‌లు ఉండేలా చూస్తున్నాం’ అన్నారు. అంతేకాక ‘వీరిలో కొందరు కండరాల నొప్పులతో మరికొందరు జలుబు, దగ్గు,జ్వరం లాంటి వ్యాధులతో బాధపడుతున్నారు. ఎంత లేదన్నా వీరందరిని ఓ వారం రోజుల పాటు వైద్యుల పర్యవేక్షణలోనే ఉంచాలి. కాబట్టి అంత వరకూ తల్లిదండ్రులను వీరిని చూడటానికి అనుమతించం’ అని తెలిపారు. ప్రస్తుతం తల్లిదండ్రులు పిల్లలకు దూరంగా నిల్చుని అద్దాలలోంచి చూడటానికి మాత్రమే అనుమతినిచ్చినట్లు తెలిపారు. దాదాపు 20 మంది ఆస్ట్రేలియన్‌ సహాయక సిబ్బంది ఈ రెస్క్యూ ఆపరేషన్‌లో పాల్గొన్నారు. వీరిలో రిచర్డ్ హారిస్ ధైర్యసాహసాలు అందరిని ఎంతో ఆకట్టుకున్నాయి. ఈ ఆపరేషన్‌లో సహకరించిన వారందరిని థాయ్‌ ప్రభుత్వ ప్రత్యేకంగా సత్కరించింది. ఈ ఆపరేషన్‌లో పాల్గొన్న సిబ్బందికి థాయ్‌ ప్రజలు మాత్రమే కాక మొత్తం ప్రపంచం అంతా ధన్యవాదాలు తెలుపుతోంది.         

మే సాయ్‌: థాయ్‌లాండ్‌లో గుహలో చిక్కుకున్న చివరి ఐదుగురిని సహాయక బృందాలు మంగళవారం క్షేమంగా బయటకు తీసుకొచ్చాయి. దీంతో మూడు రోజులుగా థాయ్‌లాండ్‌ నౌకాదళ సిబ్బందితో కలసి వివిధ దేశాల నిపుణులు చేపట్టిన ఆపరేషన్‌ విజయవంతమైంది. 18 రోజుల నరక యాతన తర్వాత మొత్తం 13 మంది గుహ నుంచి సురక్షితంగా బయటపడ్డారు. ఓ ఫుట్‌బాల్‌ జట్టుకు చెందిన 12 మంది బాలురు, వారి కోచ్‌ జూన్‌ 23న థాయ్‌లాండ్‌లోని థామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలోకి వెళ్లి, భారీ వర్షాల కారణంగా బయటకు వచ్చే దారి మొత్తం పూర్తిగా నిండిపోవడంతో, గుహ ప్రవేశ ద్వారం నుంచి లోపలికి రెండున్నర మైళ్ల దూరంలో చిక్కుకుపోయారు. మొత్తం 13 మందిలో ఆదివారం నలుగురిని, సోమవారం మరో నలుగురిని సహాయక బృందాలు గుహ నుంచి బయటకు తీసుకుకొచ్చారు. మిగిలిన నలుగురు పిల్లలతోపాటు వారి కోచ్‌ను  మంగళవారం రక్షించడంతో అంతా ఊపిరి పీల్చుకున్నారు. కోచ్, పిల్లలంతా క్షేమంగా∙ఉన్నారని అధికారులు చెప్పారు. వివిధ దేశాలకు చెందిన నిపుణులు వచ్చి సహాయక చర్యల్లో పాల్గొన్నారు. అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్, సాంకేతిక రంగ నిపుణుడు, ప్రముఖ పారిశ్రామిక వేత్త ఎలన్‌ మస్క్‌ తదితర ప్రముఖులు పిల్లలను రక్షించేందుకు అవసరమైన సాయం చేస్తామని ప్రకటించారు. కేవలం పిల్లలను కాపాడేందుకే ఎలన్‌ మస్క్‌ ఏకంగా ఓ చిన్నపాటి జలాంతర్గామిని తయారు చేయించి పంపారు. ట్రంప్‌ సహా ఎంతోమంది ప్రముఖులు సహాయక బృందంపై ప్రశంసల వర్షం కురిపించారు. గుహ నుంచి బయటపడతారో లేదో కూడా తెలియకపోయినా మనోధైర్యం కోల్పోకుండా ఇన్నాళ్లూ గుహలోనే కాలం గడిపిన బాలురను పలువురు ప్రశంసిస్తున్నారు. మరోవైపు బాలురను కాపాడేందుకు గుహలోకి వెళ్లిన వైద్యుడు, డైవర్లంతా క్షేమంగా బయటపడినట్లు థాయ్‌లాండ్‌ ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. సాధ్యమవుతుందని కూడా ఎవరూ ఊహించని దానిని తాము చేసి చూపించామని ఈ ఆపరేషన్‌కు నేతృత్వం వహించిన చియాంగ్‌ రాయ్‌ గవర్నర్‌ నరోంగ్సక్‌ ఒసటనకోర్న్‌ అన్నారు. పకడ్బందీ వ్యూహంతో విజయం చిన్నారులను కాపాడేందుకు థాయ్‌ ప్రభుత్వం పకడ్బందీ వ్యూహాన్ని రచించింది. తొలుత ఈ ఆపరేషన్‌ను వర్షాలు తగ్గాకే చేపట్టాలని భావించారు. గుహలోని నీటిని పెద్దపెద్ద మోటార్ల ద్వారా బయటకు తోడేందుకు ప్రయత్నించినా భారీ వర్షాలు కురుస్తుండటంతో ఆ ప్రయత్నం ఫలించలేదు.  గుహలో ఆక్సిజన్‌ సిలిండర్లు అమర్చడానికి వెళ్లిన డైవర్‌ సమన్‌ గుణన్‌ శుక్రవారం మృతి చెందడం ప్రమాద తీవ్రతను తెలియజేసింది. అనేక మార్గాలను అన్వేషించిన అనంతరం చివరకు నీటిలోనే పిల్లలను బయటకు తీసుకురావాలని ప్రభుత్వం తీర్మానించింది. పక్కా ప్రణాళికను సిద్ధం చేసి గజ ఈతగాళ్లను రంగంలోకి దించింది. ఆదివారం నుంచి డైవర్లు పిల్లలను బయటకు తీసుకురావడం ప్రారంభించారు. క్షణక్షణం ఉత్కంఠను రేపుతూ మొత్తం మూడు రోజుల పాటు ఈ మిషన్‌ కొనసాగింది. అమెరికా, బ్రిటన్, డెన్మార్క్‌ వంటి వివిధ దేశాలకు చెందిన మొత్తం 13 మంది సుశిక్షితులైన డైవర్లు ఈ మిషన్‌లో పాల్గొన్నారు. వారికి రక్షణగా మరో అయిదుగు థాయ్‌ నేవీ సీల్స్‌ (నౌకాదళ సిబ్బంది) ఉన్నారు. నీటిలో భయపడకుండా మందులు నీటిలోనూ పిల్లలను బయటకు తీసుకొస్తున్న సమయంలో పిల్లలెవరూ భయపడకుండా ఉండేందుకు డైవరు ఏర్పాట్లు చేశారు. ఇరుకు దారుల్లో ఈదేటపుడు ఆందోళన చెందకుండా ప్రత్యేక మందులిచ్చామని, అవి మత్తుమందులు కావని అధికారులు తెలిపారు. డైవర్లు ప్రతీ బాలుడి ముఖానికి మాస్క్‌ తొడిగారు. ఈదేటపుడు వెట్‌ సూట్‌ వేశారు. బూట్లు వేసి, హెల్మెట్‌ పెట్టారు. ఒక్కో బాలుడి వెంట ఇద్దరు డైవర్లు ఉన్నారు. ఒక డైవర్‌ ఆక్సిజన్‌ ట్యాంక్‌ని పట్టుకుంటే అతని వెనుక భాగాన బాలుడిని కట్టారు. మరో డైవర్‌ బాలుడి వెనకాల ఇంకో ఆక్సిజన్‌ ట్యాంక్‌ పట్టుకుని పిల్లాడు ఎలా ఉన్నాడో జాగ్రత్తగా గమనించారు. పిల్లలు చిక్కుకున్న ప్రదేశం నుంచి గుహ వెలుపలి వరకు 8 మిల్లీ మీటర్ల మందమున్న తాడు కట్టారు. డైవర్లు ఆ తాడు వెంబడి ఈదుతూ పిల్లలను బయటకు తీసుకొచ్చారు. చీకట్లో వర్షపు నీరు, బురద, రాళ్ల మధ్య ఇరుకైన దారుల్లో ఈదుకుంటూ పిల్లల్ని తీసుకొచ్చారు. ఇరుకుప్రాంతాల్లో డైవర్లు తమ ఆక్సిజన్‌ ట్యాంక్‌ని బయటకు తీసి పిల్లల్ని సన్నటి దారిగుండా లాగి తీసుకొచ్చారు.   కొన్ని చోట్ల పిల్లలు దాదాపు పావుగంటపాటు నీటిలోనే ఉండాల్సి వచ్చింది. ఒక్కో బాలుడిని బయటకు తేవడానికి డైవర్లకు అయిదుగంటల సమయం పట్టింది. బాలురను రక్షించేందుకు ప్రముఖ పారిశ్రామిక వేత్త ఎలన్‌ మస్క్‌ తయారు చేయించిన చిన్నపాటి జలాంతర్గామి సాంకేతికత పరంగా  బాగున్నప్పటికీ ఆచరణలో అది పనికి రాదని, రక్షించేందుకు దాన్ని వాడలేమని సహాయక పర్యవేక్షక నిపుణులు స్పష్టంచేశారు. 18 రోజుల్లో ఏం జరిగింది? (గుహలో చిక్కుకున్న వైల్డ్‌బోర్స్‌ ఫుట్‌బాల్‌ జట్టు సభ్యులు, కోచ్‌(ఎడమ) (ఫైల్‌)) ♦ జూన్‌ 23: ఉదయంపూట కోచ్‌తో కలిసి గుహలోకి విహారయాత్రకు వెళ్లారు. లోపలికెళ్లగానే అప్పుడే భారీ వర్షం మొదలై గుహద్వారం మొత్తం నీటితో నిండిపోవడంతో గుహలోనే చిక్కుకున్నారు. చీకటి పడినా పిల్లలెవ్వరూ ఇళ్లకు రాకపోవడం, ఎక్కడున్నారో తెలీకపోవడంతో వారి తల్లిదండ్రులు పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేశారు. గుహ ప్రవేశ ద్వారం వద్ద వారి సైకిళ్లు కనిపించడంతో అర్ధరాత్రి నుంచే గాలింపు చేపట్టారు. ♦జూన్‌ 25: పిల్లల పాదముద్రలు, చేతిముద్రలను గుర్తించిన సహాయక బృందం. ♦ జూన్‌ 26: గుహలోకి ప్రవేశించిన దాదాపు 12 మంది థాయ్‌ నౌకాదళ సిబ్బంది. బురదనీటితో గుహ దారి నిండిపోవడం వల్ల వాళ్లు లోపలికి వెళ్లడం కష్టంగా ఉందన్న హోం మంత్రి. ♦ జూన్‌ 27: భారీ వర్షంతో గాలింపు చర్యలకు అంతరాయం. గుహ దారుల్లో పెరిగిన నీటి ప్రవాహం. థాయ్‌ సహాయక బృందానికి జతకలిసిన అమెరికా, బ్రిటన్‌ సహా పలు దేశాల సిబ్బంది. ♦ జూన్‌ 28: నీటిని బయటకు తోడడం, గుహలోకి చేరుకునేందుకు ఇతర మార్గాల కోసం అన్వేషణ ప్రారంభం. ♦ జూన్‌ 30: వర్షాలు తగ్గడంతో మళ్లీ ఊపందుకున్న గాలింపు చర్యలు. పిల్లలను బయటకు తెచ్చేందుకు సాయమందించడం కోసం ఆస్ట్రేలియా, చైనాల నుంచి కూడా వచ్చిన పలువురు నిపుణులు. ♦ జూలై 2: బాలురు, వారి కోచ్‌ ఉన్న ప్రదేశాన్ని గుర్తించి, పిల్లలతో మాట్లాడి వీడియో రికార్డ్‌ చేసుకొచ్చిన ఇద్దరు బ్రిటిష్‌ డైవర్లు. తాము ఆరోగ్యంగానే ఉన్నామన్న పిల్లలు. ♦ జూలై 4: ఆహారం, ఔషధాలతో బాలుర వద్దకు చేరుకున్న ఏడుగురు నౌకాదళ సిబ్బంది, ఓ వైద్యుడు. వారిని బయటకు తెచ్చేందుకు అనువైన పరిస్థితులపై చర్చ. ♦ జూలై 5: నీటిని బయటకు తోడే ప్రక్రియ విస్తృతం. డైవింగ్‌ ఎలా చేయాలో పిల్లలకు శిక్షణనిచ్చిన సహాయక సిబ్బంది. ♦ జూలై 6: గుహలో ఆక్సిజన్‌ స్థాయిలు తగ్గిపోతుండటంపై ఆందోళన. ఆక్సిజన్‌ అందక సహాయక బృందంలోని ఓ డైవర్‌ మృతి. మళ్లీ భారీ వర్షాలు మొదలైతే పిల్లలు మరిన్ని రోజులు గుహలోనే ఉండాల్సి వస్తుందనీ, వారిని త్వరగా బయటకు తెచ్చేందుకు తీవ్రంగా శ్రమిస్తున్నామన్న అధికారులు. ♦ జూలై 8: ఎట్టకేలకు పిల్లలను బయటకు తెచ్చే ప్రక్రియ మొదలు. వరద నీటితో నిండిన ఇరుకైన దారుల గుండా నలుగురు పిల్లలను సురక్షితంగా గుహ నుంచి బయటకు తెచ్చిన డైవర్లు. ♦ జూలై 9: మరో నలుగురు బాలురను బయటకు తెచ్చిన సహాయక బృందం ♦ జూలై 10: మిగిలిన నలుగురు బాలురు, కోచ్‌ను కూడా రక్షించిన సిబ్బంది. 18 రోజుల యాతన నుంచి వారికి విముక్తి. (పిల్లలను రక్షించిన తరువాత స్థానిక మీడియా కేంద్రంలో స్థానికుల సందడి )

మే సాయ్‌: థాయ్‌లాండ్‌లోని తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకున్నవారిలో మరో నలుగురు విద్యార్థుల్ని సహాయక బృందాలు సోమవారం రక్షించాయి. ఆదివారం నలుగురు విద్యార్థుల్ని కాపాడిన 10 గంటల తర్వాత మిగిలినవారిని బయటకు తీసుకొచ్చేందుకు సోమవారం సహాయక చర్యల్ని ప్రారంభించారు. స్థానిక కాలమానం ప్రకారం ఉదయం 11 గంటల నుంచి రాత్రి 8.30 గంటల వరకూ సాగిన ఈ ఆపరేషన్‌లో మరో నలుగురు విద్యార్థుల్ని డైవర్లు గుహ నుంచి సురక్షితంగా బయటకు తీసుకొచ్చారు. అనంతరం వీరందరిని థాయ్‌ రాయల్‌ పోలీస్‌ హెలికాప్టర్‌ ద్వారా 56 కి.మీ దూరంలో ఉన్న చియాంగ్‌రాయ్‌ ప్రచనుక్రోహ్‌ ఆస్పత్రికి తరలించారు. దీంతో ఈ ఘటనలో ప్రమాదం నుంచి బయటపడ్డ విద్యార్థుల సంఖ్య 8కి చేరుకుంది. ప్రస్తుతం సహాయక కోచ్‌ ఎకపాల్‌(25)తో పాటు నలుగురు విద్యార్థులు ఇంకా గుహలోనే ఉన్నారు. జూన్‌ 23న తామ్‌ లూవాంగ్‌ గుహలోకి వెళ్లి చిక్కుకున్న 12 మంది విద్యార్థులతో పాటు కోచ్‌ను రక్షించేందుకు థాయ్‌లాండ్‌ అధికారులు ఆదివారం యుద్ధ ప్రాతిపదికన సహాయక చర్యలు చేపట్టిన సంగతి తెలిసిందే. కాగా, సోమవారం చీకటిపడటంతో ఆపరేషన్‌ను నిలిపివేసిన అధికారులు.. మంగళవారం సహాయక చర్యల్ని పునరుద్ధరించనున్నారు. వాతావరణం అనుకూలం.. ఈ ఆపరేషన్‌ను పర్యవేక్షిస్తున్న చియాంగ్‌ రాయ్‌ ప్రావిన్సు గవర్నర్‌ నరోంగ్‌ సక్‌ మీడియాతో మాట్లాడుతూ.. తొలిరోజు లాగే సోమవారం కూడా సహాయక చర్యలకు వాతావరణం అనుకూలంగా ఉందని తెలిపారు. గుహలోని పరిస్థితులపై అవగాహన ఉండటంతో ఆదివారం సహాయక చర్యల్లో పాల్గొన్న డైవింగ్‌ నిపుణుల్నే సోమవారం రంగంలోకి దించామన్నారు. ఆపరేషన్‌కు ముందు గుహలోని మార్గంలో ఆక్సిజన్‌ సిలిండర్లను చేరవేశామన్నారు. రాత్రి 9 గంటల ప్రాంతంలో తొలి బాలుడ్ని తీసుకురాగలమని అంచనా వేసినప్పటికీ.. సాయంత్రం 5.40 గంటలకే బయటకు తీసుకొచ్చామని నరోంగ్‌సక్‌ తెలిపారు.మిగిలిన ముగ్గురిని కూడా దాదాపు 3 గంటల వ్యవధిలోనే బయటకు తీసుకొచ్చామన్నారు. శారీరకంగా దృఢంగా ఉన్న విద్యార్థులనే తొలుత బయటకు తెచ్చేందుకు ప్రాధాన్యమిచ్చామని అన్నారు. వీరిని స్ట్రెచర్ల సాయంతో హెలికాప్టర్‌ ద్వారా ఆస్పత్రికి తరలించామన్నారు. విద్యార్థులతో పాటు కోచ్‌ను కాపాడేందుకు 50 మంది థాయ్‌లాండ్‌ డైవర్లు, 40 మంది అంతర్జాతీయ డైవింగ్‌ నిపుణులు కృషి చేస్తున్నట్లు వెల్లడించారు. ప్రస్తుతం ఇక్కడి వాతావరణం పొడిగానే ఉన్నప్పటికీ.. ఎగువ ప్రాంతాల్లో కొన్నిచోట్ల ఆదివారం రాత్రి కురిసిన భారీ వర్షాలకు గుహలో నీటి ప్రవాహం పెరిగే అవకాశముందని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలోని నీటిని భారీ మోటార్ల సాయంతో తోడేస్తున్నట్లు పేర్కొన్నారు. అనుకున్నదాని కంటే తొందరగానే విద్యార్థుల్ని గుహ నుంచి బయటకు తీసుకొస్తున్నామని నరోంగ్‌సక్‌ తెలిపారు. ఒకట్రెండు రోజుల్లో ఆపరేషన్‌ ముగిసే అవకాశముందన్నారు. కాగా, సోమవారం గుహ నుంచి బయటకొచ్చిన నలుగురు విద్యార్థుల వివరాలు వెల్లడించేందుకు ఆయన నిరాకరించారు. విద్యార్థులంతా క్షేమమే కానీ.. చియాంగ్‌ రాయ్‌ ఆస్పత్రి ప్రస్తుతం చికిత్స పొందుతున్న 8 మంది విద్యార్థుల ఆరోగ్యం నిలకడగా ఉన్నట్లు సీనియర్‌ వైద్యుడొకరు తెలిపారు. తమకు ఆహారం అందించాల్సిందిగా విద్యార్థులు కోరారన్నారు. అయితే వీరికి ఇన్ఫె క్షన్‌ సోకి ఉండొచ్చన్న అనుమానంతో ప్రస్తు తం వైద్యుల పర్యవేక్షణలో ఉంచినట్లు వెల్లడించారు. ఇలా గుహల్లో చిక్కుకున్న సందర్భాల్లో వ్యక్తులకు హైపోథెర్మియా(శరీర ఉష్ణోగ్రత ఒక్కసారిగా పడిపోవడం), పక్షులు, గబ్బిలాల విసర్జితాల కారణంగా శ్వాససంబంధ వ్యాధు లు వచ్చే అవకాశముందన్నారు. విద్యార్థులను 48 గంటల పాటు వైద్యుల పర్యవేక్షణలో ఉంచి ఎలాంటి సమస్య లేదని నిర్ధారించుకున్నాక తల్లిదండ్రులకు అప్పగిస్తామన్నారు. అరుదైన ఆహ్వానం తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకున్న వైల్డ్‌ బోర్స్‌ జట్టుకు అరుదైన ఆహ్వా నం లభించింది. నిర్ణీత సమయంలోగా అందరూ బయటకు రాగలిగితే రష్యా రాజధాని మాస్కోలో ఆదివారం జరిగే సాకర్‌ ప్రపంచకప్‌ ఫైనల్‌కు రావాలని ఈ జట్టు సభ్యుల్ని ఫిఫా అధ్యక్షుడు గియానీ ఇన్ఫాన్టీనో ఆహ్వానించారు. ఈ ప్రమాదంలో చిక్కుకున్న తమ విద్యార్థులు తిరిగివచ్చాక వారికోసం ప్రత్యేక తరగతులు నిర్వహిస్తామని మే సాయ్‌ ప్రసిత్‌సర్త్‌ పాఠశాల యాజమాన్యం తెలిపింది.  

మే సాయ్‌ : థాయ్‌లాండ్‌లోని తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకున్న 13 మందిని రక్షించేందుకు చేపట్టిన ఆపరేషన్‌ విజయవంతమైంది. ఆదివారం 12 గంటలపాటు కొనసాగిన ఈ ఆపరేషన్‌లో నలుగురు విద్యార్థుల్ని బయటకు తీసుకు రాగా, సోమవారం నాడు మరో నలుగురిని కాపాడినట్లు తెలిసింది. గుహ నుంచి బయటకు వచ్చిన వీరిని సైనిక హెలికాప్టర్‌ ద్వారా ఆస్పత్రికి తరలించి చికిత్స అందిస్తున్నారు. కాగా గుహ నుంచి క్షేమంగా బయటపడిన విద్యార్థుల పేర్లను మాత్రం అధికారులు వెల్లడించడం లేదు. దాంతో గుహ నుంచి బయటపడినవారిలో తమ పిల్లలు ఉన్నారా? లేదా? అనే విషయం తల్లిదండ్రులకు ఇంతవరకూ తెలియలేదు. ఈ విషయం గురించి తల్లిదండ్రులు ‘మా పిల్లలు అందరూ క్షేమంగా ఉన్నారనుకుంటున్నాం. అందుకే మిగతా వారిని కూడా క్షేమంగా బయటకు తీసుకువచ్చే వరకూ ఇక్కడే ఉంటాం’ అని తెలిపారు. అయితే విద్యార్ధులను తల్లిదండ్రుల వద్దకు పంపించకుండా ఉండటానికి కారణం ఉందంటున్నారు డాక్టర్లు. ఈ విషయం గురించి థాయ్‌లాండ్‌ ఆరోగ్య కార్యదర్శి డాక్టర్‌ జెస్సడ చోకేడమాంగ్‌సూక్‌ ‘విద్యార్ధులను వారి తల్లిదండ్రుల వద్దకు చేర్చడానికి ముందు కొన్ని రోజుల పాటు వారిని ఆస్పత్రిలో వైద్యుల పర్యవేక్షణలో ఉంచడం మంచిది. ఎందుకంటే ఇన్నిరోజులు వారు గుహలో అసాధారణ పరిస్థితుల్లో ఉన్నారు. అందుకే ఒకటి, రెండు రోజులు పరీక్షించి, వారికి ఎటువంటి ఆరోగ్య సమస్యలు లేవని నిర్ధారించుకున్న తర్వాత పిల్లల్ని తిరిగి వారి కుటుంబాల చెంతకు చేరుస్తాం’ అన్నారు.  ఈ విషయం గురించి ఆక్స్‌ఫర్డ్‌ యూనివర్సిటి సైకాలజిస్ట్‌ డాక్టర్‌ జెన్నిఫర్‌ వైల్డ్‌ ‘గుహ నుంచి క్షేమంగా బయటపడిన వారు మిగతా వారి గురించి ఆలోచించడం అవసరం. ఎందుకంటే వారి మిత్రులు ఇంకా గుహలోనే ఉన్నారు. కనుక వారంతా బయటకొచ్చిన తర్వాత అందరిని ఒకే సారి వారి కుటుంబాల చెంతకు చేర్చడం మంచిది అన్నారు. తల్లిదండ్రుల నుంచి పిల్లలను దూరంగా ఉంచడం బాధకరమైన విషయమే. కానీ ఇది వారు ఒకరికోసం ఒకరు ఆలోచించాల్సిన సమయం. అందరూ క్షేమంగా బయటపడిన తర్వాత వారు కలసికట్టుగా ముందుకు సాగడం గురించి ఆలోచించాలి’ అన్నారు. అంతేకాక ‘ఇన్ని రోజులు గుహలో ఉండి బయటపడిన తర్వాత వారికి కొన్ని ఆందోళనలు కలిగే అవకాశం ఉంది. కొందరు ఆ భయం నుంచి ఇంకా తేరుకోలేక పోవచ్చు. ఒత్తిడి వల్ల తలనొప్పి, కడుపునొప్పి వంటి అనారోగ్యాలు కలగవచ్చు. అందుకే పిల్లలను కొన్నాళ్ల పాటు వైద్యుల పర్యవేక్షణలో ఉంచడం అవసరం’ అని తెలిపారు.

మే సాయ్‌: థాయ్‌లాండ్‌లోని తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలో చిక్కుకున్న 13 మందిని రక్షించేందుకు తొలిరోజు చేపట్టిన ఆపరేషన్‌ విజయవంతమైంది. ఆదివారం 12 గంటలపాటు కొనసాగిన ఈ ఆపరేషన్‌లో నలుగురు విద్యార్థుల్ని బయటకు తీసుకొచ్చారు. కోచ్‌తో పాటు మిగిలిన 8 మంది విద్యార్థుల్ని రక్షించేందుకు సోమవారం ఆపరేషన్‌ ప్రారంభిస్తామని విపత్తు నిర్వహణ అధికారులు తెలిపారు. గుహ నుంచి బయటకు వచ్చిన వీరిని సైనిక హెలికాప్టర్‌ ద్వారా ఆస్పత్రికి తరలించి చికిత్స అందిస్తున్నారు. తాము కాలం, నీటితో పోటీపడి సహాయక చర్యల్ని చేపడుతున్నట్లు ఈ ఆపరేషన్‌ను పర్యవేక్షిస్తున్న చియాంగ్‌ రాయ్‌ ప్రావిన్సు గవర్నర్‌ నరోంగ్‌సక్‌ అన్నారు. వాతావరణశాఖ హెచ్చరికలతో.. రాబోయే 3–4 రోజుల్లో భారీ వర్షాలు కురిసే అవకాశముందన్న వాతావరణశాఖ హెచ్చరికల నేపథ్యంలో తొలుత బాలుర కుటుంబాలకు సమాచారమిచ్చిన అధికారులు ఆపరేషన్‌ను ప్రారంభించారు. ఒక్కో బాలుడ్ని ఇద్దరు డైవర్లు 4 కి.మీ మేర సురక్షితంగా తీసుకొచ్చేలా ప్రణాళికలు వేశారు. వీరు దారితప్పకుండా మార్గంపొడవునా తాళ్లను అమర్చారు. తర్వాత 15 మంది అంతర్జాతీయ డైవింగ్‌ నిపుణులతో పాటు ఐదుగురు థాయ్‌ నేవీ సీల్స్‌ రంగంలోకి దిగారు. ఆదివారం ఉదయం 10 గంటల నుంచి రాత్రి 9 గంటల వరకూ చేపట్టిన ఆపరేషన్‌లో నలుగురు పిల్లల్ని గుహ నుంచి బయటకు తీసుకురాగలిగారు. ఈ సందర్భంగా గుహలోని ఆక్సిజన్‌ స్థాయి తగ్గిపోకుండా కిలోమీటర్‌ మేర ప్రత్యేకమైన పైపుల్ని అమర్చారు. నీటిని నిరంతరాయంగా తోడేస్తుండటంతో గుహలోని నీటి మట్టం కాస్త తగ్గడం సహాయక చర్యలకు సాయపడింది. గుహలోని ఇరుకు మార్గాలు, బురద నీటితో దారి కన్పించకపోవడం, ఈ పిల్లలకు ఈత రాకపోవడం సహాయక చర్యలకు ప్రధాన అవరోధాలుగా మారాయి. ఈ విద్యార్థుల్ని బయటకు తీసుకొచ్చేందుకు గుహ పైభాగంలో దాదాపు 400 మీటర్ల మేర 100 రంధ్రాలను తవ్వినప్పటికీ ఫలితం లేకపోయింది.   వెంటనే ఆస్పత్రికి తరలింపు గుహ నుంచి బయటకు తీసుకొచ్చిన నలుగురు చిన్నారుల్ని అధికారులు వెంటనే హెలికాప్టర్‌లో చియాంగ్‌ రాయ్‌ ప్రచనుక్రోహ్‌ ఆస్పత్రికి తరలించారు. ప్రస్తుతం వీరికి 35 మంది వైద్యులు చికిత్సచేస్తున్నారు. కాపాడిన నలుగురు పిల్లల్లో ఒకరి పరిస్థితి ఆందోళనకరంగా ఉందని ఆస్పత్రి వైద్యుడొకరు తెలిపారు. దక్షిణ థాయ్‌లాండ్‌లోని ఓ స్కూల్‌కు చెందిన వైల్డ్‌ బోర్స్‌ అనే సాకర్‌ జట్టు కోచ్‌తో పాటు 12 మంది విద్యార్థులు తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహను జూన్‌ 23న సందర్శించారు. వీరు గుహలోకి వెళ్లగానే భారీ వర్షాలతో వరద పోటెత్తి ప్రవేశమార్గం మూసుకుపోయింది. ముందుకొచ్చిన ఎలన్‌ మస్క్‌.. చిన్నారుల్ని సురక్షితంగా బయటకు తీసుకురావడానికి స్పేస్‌ఎక్స్, బోరింగ్‌ కంపెనీ నిపుణుల్ని ఘటనాస్థలానికి పంపినట్లు ప్రముఖ పారిశ్రామికవేత్త, స్పేస్‌ఎక్స్‌ అంతరిక్ష సంస్థ వ్యవస్థాపకుడు ఎలన్‌ మస్క్‌ తెలిపారు. పిల్లల్ని బయటకు తీసుకొచ్చేందుకు ప్రత్యేకమైన చిన్న సబ్‌మెరైన్‌ను పంపామన్నారు. చిన్నారుల్ని బయటకు తెచ్చేందుకు థాయ్‌లాండ్‌ ప్రభుత్వంతో కలసి పనిచేస్తున్నట్లు అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్‌ చెప్పారు. జూన్‌ 23 నుంచి.. జూన్‌ 23: సహాయక కోచ్‌ ఎకపాల్‌(25)తో కలసి 12 మంది విద్యార్థులు తామ్‌ లువాంగ్‌ గుహలోకి ప్రవేశించారు. ప్రవేశద్వారం వరదనీటితో మునిగిపోవడంతో వీరంతా లోపల ఇరుక్కున్నారు. జూన్‌ 24: గుహ ప్రవేశద్వారం వద్ద విద్యార్థుల సైకిళ్లు, కాలి గుర్తుల్ని అధికారులు కనుగొన్నారు. జూన్‌ 26: వరదతో గుహాలోని పట్టాయ బీచ్‌ ప్రాంతం ఇరుకుగా మారడంతో లోపలకు వెళ్లిన నేవీ సీల్‌ డైవర్లు వెనక్కువచ్చారు. జూన్‌ 27: దాదాపు 30 మంది అమెరికా పసిఫిక్‌ కమాండ్‌ సైనిక నిపుణులు, ముగ్గురు బ్రిటిష్‌ డైవర్లతో కలసి సహాయక చర్యల్లో పాల్గొన్నారు. కానీ వరద ప్రవాహం కారణంగా ఎలాంటి పురోగతి కన్పించలేదు. జూన్‌ 28: గుహలోని నీటిని తోడేసేందుకు పంపుల్ని ఏర్పాటుచేశారు. విద్యార్థుల్ని రక్షించేందుకు ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలను అన్వేషించేందుకు డ్రోన్లను రంగంలోకి దించారు. జూలై 2: 12 మంది విద్యార్థులతో పాటు కోచ్‌ ఎకపాల్‌ సజీవంగా ఉన్నట్లు బ్రిటిష్‌ డైవర్లు గుర్తించడంతో అందరూ ఊపిరిపీల్చుకున్నారు. వీరికి ఆహారం, మందుల్ని అందించారు. జూలై 6: రక్షించేందుకు వెళ్లిన సమన్‌ కునన్‌ అనే నేవీ సీల్‌ కమాండర్‌ ట్యాంక్‌లో ఆక్సిజన్‌ అయిపోవడంతో చనిపోయారు. జూలై 8: సహాయక ఆపరేషన్‌ను ముమ్మరం చేసిన అధికారులు నలుగురు విద్యార్థుల్ని సురక్షితంగా బయటకు తీసుకొచ్చారు.   విలన్‌ కాదు.. హీరో ఎకపాల్‌ చాన్‌తవాంగ్‌(25)..  12 మంది చిన్నారులు ప్రమాదంలో చిక్కుకోవడానికి ఇతనే కారణమని పలువురు మొదట్లో విమర్శించారు. కానీ గుహలో చిన్నారులు అనారోగ్యానికి గురికాకుండా ఎకపాల్‌ జాగ్రత్తలు తీసుకున్నాడని లోపలకు వెళ్లిన డైవర్లు తెలిపారు. గతంలో బౌద్ధ సన్యాసిగా ఉన్న ఆయన విద్యార్థులు మానసికంగా కుంగిపోకుండా ధ్యానం, ఇతర అంశాలపై దృష్టి సారించేలా చేశాడని వెల్లడించారు. పదేళ్లకే తల్లిందండ్రులను కోల్పోయిన ఎకపాల్‌ ఓ బౌద్ధాశ్రమంలో సన్యాసిగా చేరారు. మూడేళ్ల క్రితం సన్యాస దీక్షను వదిలిపెట్టిన ఎకపాల్‌ తన అమ్మమ్మను చూసుకునేందుకు మే సాయ్‌కు వచ్చేశారు. అక్కడే ఉన్న ఓ స్కూల్‌లో ఉన్న వైల్డ్‌ బోర్స్‌ అనే సాకర్‌ జట్టుకు సహాయక కోచ్‌గా చేరారు. గుహలో 15 రోజుల పాటు చిక్కుకున్నా చిన్నారులు మానసిక స్థైర్యాన్ని కోల్పోకుండా ఎకపాల్‌ జాగ్రత్తలు తీసుకున్నారు. చివరికి తన ఆహారం, నీటిని సైతం ఆకలితో ఉన్న చిన్నారులకు ఇచ్చేశారు. దీంతో ఆయన ప్రస్తుతం గుహలో నీరసంతో బలహీనంగా తయారయ్యారు. సాకర్‌తో విద్యార్థుల్ని చదువుపై దృష్టి సారించేలా చేయొచ్చని నమ్మిన ఎకపాల్‌.. పాఠశాలలో మంచి మార్కులు సాధించిన విద్యార్థులకు సాకర్‌ దుస్తులు, షూలు ఇచ్చేలా ప్రధాన కోచ్‌ నొప్పరట్‌ను ఒప్పించారు. కాగా, ఎకపాల్‌ కారణంగానే తమ చిన్నారులు ఇంకా ప్రాణాలతో ఉన్నారని పలువురు విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు వ్యాఖ్యానించడం గమనార్హం.


 కందుకూరు: కొత్త ప్రభుత్వం రావడంతోనే పాత పథకాలకు మంగళం పాడుతోంది. ఇప్పటికే పలు అభివృద్ధి కార్యక్రమాలకు ఆటంకాలు ఎదురవుతుండగా..ప్రస్తుతం మరో భారీ పథకానికి ప్రభుత్వం నుంచి ఆశించిన సహకారం లభించడం లేదు. వర్షపు నీటి ముంపు నుంచి కందుకూరు మున్సిపాలిటీని కాపాడే లక్ష్యంతో రూ.100 కోట్ల అంచనాలతో రూపొందించిన భారీ పథకానికి ప్రభుత్వం నుంచి ఎదురుదెబ్బ తగిలింది.  
  
  = గుంటూరు నగర కార్పొరేషన్ అంత స్థాయిలో కందుకూరు మున్సిపాలిటీ విస్తీర్ణం కలిగి ఉంది. దాదాపు 61 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణం మున్సిపాలిటీ సొంతం. 50 వరకు కాలనీలున్నాయి. వీటిలో శివారు ప్రాంతాల కాలనీలన్నీ ఇప్పటికీ సరైన మౌలిక వసతులకు నోచుకోక కునారిల్లుతున్నాయి. ఎన్ని ప్రభుత్వాలు మారినా ఈ కాలనీల్లో పరిస్థితులు మాత్రం మారడం లేదు. పైగా ఎక్కడికక్కడ ఆక్రమించి కట్టుకున్న గృహాలు కావడంతో మున్సిపల్ టౌన్ ప్లానింగ్‌కి విరుద్ధంగా ఇష్టారీతిన ఇళ్లు వెలిశాయి.
  = మున్సిపాలిటీలో ఇప్పటి  వరకు కేవలం రెండే రెండు కాలనీలకు మున్సిపల్ అనుమతులున్నాయంటే పరిస్థితి అర్థం చేసుకోవచ్చు. వీటిలో వాసవీనగర్. ఐఎస్‌రావ్ నగర్‌లకు మాత్రమే అనుమతులున్నాయి.
  = మిగిలిన కాలనీల్లో ఏ ఒక్కదానికి కూడా మున్సిపల్ అనుమతులు లేవు. దీంతో ఈ కాలనీలో ఇష్టారీతిన రోడ్లు, కుంటలు ఆక్రమించి ఇళ్ల నిర్మాణం చేపట్టారు. ఇక్కడే అసలు సమస్య తలె త్తుతోంది. కొద్దిపాటి వర్షం కురిసినా దాదాపు 70 శాతం పట్టణంలో నీరు నిలుస్తుంది. ఏ కాలనీలో చూసినా మోకాలు లోతు నీళ్లు పారుతుంటాయి. ప్రతి ఇంటిలోకి నీరు వచ్చి చేరుతుంది.
  = ఇక లోతట్టు ప్రాంతాలైన జనార్ధనకాలనీ, ఉప్పుచెరువు, లంబాడిడొంక, శ్రీరామ్‌నగర్, ఏకలవ్యనగర్, శ్రీనగర్‌కాలనీ తదితర ప్రాంతాల్లో అయితే వర్షపు నీరు తగ్గే వరకు ఇల్లు ఖాళీ చేసి ఇతర ప్రాంతాలకు వెళ్లాల్సిందే.
  = ఉప్పుచెరువులో నీటి ఉధృతికి రెండు, మూడు రోజుల పాటు ఇళ్లలోకి పోయే అవకాశం ఉండదు. పట్టణ ం నడిబొడ్డున ఉన్న కాలనీల్లోనూ దాదాపు ఇదే పరిస్థితి నెలకొంటోంది. సరైన డ్రైనేజీ వ్యవస్థ లేకపోవడమే ఇందుకు ప్రధాన కారణం. ఏ వైపూ వర్షపు నీరు పోయే అవకాశం లేకపోవడంతో వర్షపు నీరు మొత్తం పొంగి ఇళ్లలోకి వచ్చి చేరుతుంటుంది.
 
  శాశ్వత పరిష్కారం కోసం భారీ ప్రణాళిక
  = వర్షపు నీటి ముంపు నుంచి పట్టణాన్ని శాశ్వతంగా రక్షించేందుకు మున్సిపల్ అధికారులు గతంలో భారీ ప్రణాళికను రూపొందించారు. దాదాపు రూ.100 కోట్ల ఖర్చుతో ప్రతిపాదనలు తయారు చేసి ప్రభుత్వానికి పంపారు.
  = దీని ప్రకారం మున్సిపాలిటీలోని భారీ డ్రైనేజీ వ్యవస్థను నిర్మించి వర్షపు నీటిని మళ్లించాలనేది ప్రణాళిక.
  = పట్టణం మొత్తం మీద 60 కిలోమీటర్ల మేర ఈ డ్రైనేజీ వ్యవస్థను నిర్మించాల్సి ఉంది. ప్రధాన కాలనీలతో పాటు, లోతట్టు ప్రాంతాలను కలుపుతూ భారీ డ్రైనేజీ వ్యవస్థను చేపట్టి పట్టణంలో నుంచి వచ్చే వర్షపు నీటి ఇటు ఓవీ రోడ్డు వైపు ఉన్న వాగులోకి, అలాగే కొండముడుసుపాలెం వద్ద ఉన్న ఎర్రవాగులోకి మళ్లించే విధంగా రూపకల్పన చేశారు.
  = గతంలో మున్సిపల్‌శాఖ మంత్రిగా నియోజకవర్గం నుంచి మహీధర్‌రెడ్డి ఉండడంతో దాదాపు నిధులు విడుదలైనట్టేనని అంతా భావించారు. ఎన్నికలకు ముందే నిధులు విడుదలవుతాయని ప్రచారం సాగింది. అధికారులు కూడా అదే ఆశతో ఉన్నారు. అయితే అప్పట్లో బ్రేక్ పడ్డ ఈ పథకం ప్రస్తుతం ముందుకు కదిలే పరిస్థితి కానరావడం లేదు.
  = ప్రభుత్వం నుంచి ఆశించిన సహకారం లేకపోవడమే ఇందుకు కారణం. ఈ పథకానికి సంబంధించి ఫైల్ పూర్తిగా రద్దు చేసినట్లు సమాచారం. రూ.100 కోట్లు విలువ చేసే ఈ పథకానికి ఒకేసారి ఇంత పెద్ద మొత్తంలో నిధులు ఇచ్చే అవకాశం లేకపోవడంతో ఫైల్‌ను రద్దు చేసినట్లు అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. దీంతో పట్టణ వాసుల వర్షపు నీటి ముంపు సమస్యకు ఇప్పట్లో పరిష్కారం లేనట్లే.