‘చేతబడి’ప్రభావిత గ్రామాల్లో కోహెడ మండలం ఒకటి. ఇక్కడ 21 గ్రామాలకు కలిపి ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, 8 ఉప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు ఉన్నాయి. పీహెచ్‌సీకి రోజుకు సగటున 90 మంది వరకు ఔట్‌ పేషెంట్లు వస్తారు. ఇంతమందికి ఉన్న ఒక్క వైద్యురాలే వైద్యం చేయాలి. పిల్లలు, యువకులు, వృద్ధులు ఎవరు వచ్చినా రోగాలు ఏవైనా ఆ డాక్టరే చూడాలి, ఉన్న కాసిని మందులే ఇవ్వాలి. లేకపోతే పైఆస్పత్రులకు వెళ్లాలంటూ రిఫర్‌ చేయాల్సిన పరిస్థితి. నల్లగొండ జిల్లా కొండమల్లేపల్లి పీహెచ్‌సీలోనూ ఇదే పరిస్థితి. దీంతో తగిన వైద్యం అందక గ్రామీణులు, గిరిజనులు భూత వైద్యులు, మంత్రగాళ్లను ఆశ్రయిస్తున్నారు. మరింతగా మూఢ నమ్మకాల్లో కూరుకుపోతున్నారు..
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్‌: రాష్ట్రాన్ని ‘మంత్రతంత్రాలు’పట్టిపీడిస్తున్నాయి.. గ్రామీణ, గిరిజన ప్రాంతాలను ‘దెయ్యాలు, భూతాలు’కకావికలం చేస్తున్నాయి.. రోజురోజుకూ ప్రజల్లో మూఢ నమ్మకాలు మరింతగా చుట్టుముడుతున్నాయి.. రోజూ ఏదో ఒక చోట ‘చేతబడి, బాణామతి’పేరిట దారుణ ఘటనలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి.. పసిపిల్లలకు జ్వరం రావడం దగ్గరి నుంచి పొలాల్లో రైతులకు పాముకాటు దాకా అన్నింటికీ మంత్రగాళ్లను, భూత వైద్యులనే ఆశ్రయిస్తున్నారు. ఏ చిన్న వ్యాధి వచ్చినా వారి దగ్గరికే వెళుతున్నారు.. గ్రామాల్లో ప్రజలకు తగిన వైద్యం అందకపోవడం, ఆర్థిక, సామాజిక నేపథ్యం, మూఢ నమ్మకాలు, భూత వైద్యులు, మంత్రగాళ్లు జనాలను మరింతగా గారడీ చేస్తూ, భయపెడుతూ తమదారికి తెచ్చుకుంటుండడం వంటివన్నీ ఈ పరిస్థితికి కారణంగా మారుతున్నాయి.
 
 ఈ మంత్రతంత్రాల అపవాదు కారణంగానే జూలై 10న కరీంనగర్‌ జిల్లా కందుగులలో గంట కొమురయ్య దంపతులు, ముగ్గురు బిడ్డలను హత్య చేసి, ఆత్మహత్యకు పాల్పడ్డారు. ఈ నేపథ్యంలో కరీంనగర్, జనగామ, సిద్దిపేట, నల్లగొండ, నాగర్‌కర్నూల్‌ జిల్లాల్లోని పలు గ్రామాల్లో ‘సాక్షి’ ప్రత్యేక పరిశీలన జరిపింది. అక్కడ ప్రజల ఆర్థిక సామాజిక నేపథ్యం, ప్రజావైద్యం అందుతున్న తీరు, మూఢ నమ్మకాల పరిస్థితులను పరిశీలించింది. దాదాపు మూడు రోజుల పాటు జరిగిన ఈ పరిశీలన సందర్భంగా అధిక శాతం జనం మంత్రతంత్రాలు, చేతబడి, భూతవైద్యులపై నమ్మకాన్ని వ్యక్తపరచడం ఆందోళన కరం.
  
 ఇదో మాయల తంత్రం
 హుస్నాబాద్‌ మండలం బల్లూనాయక్‌ తండాకు చెందిన మాయేందర్‌ (పేరు మార్చాం) అనే వ్యక్తి ఉద్యోగాలు ఇప్పిస్తానని చెప్పి కొందరు యువకుల నుంచి డబ్బు వసూలు చేసి మోసం చేశాడు. మోసపోయిన వారు కొద్దిరోజులుగా ఇంటికొచ్చి గొడవ చేస్తున్నారు. దీంతో మాయేందర్‌ తల్లిదండ్రులు తమ కుమారుడికి ఎవరో చేతబడి చేసి చెడుమార్గం పట్టిస్తున్నారని భావించి.. అతడిని తీసుకుని ముల్కనూర్‌ గ్రామంలోని ఓ ఎరుకల సాని వద్దకు వెళ్లారు. ఆమె మాయేందర్‌పై పాలోళ్లే చేతబడి చేయించారని చెప్పింది. హుస్నాబాద్‌ మండలం చౌటపల్లిలోని ఓ మంత్రగాడి వద్దకు తీసుకెళ్లాలని సలహా ఇచ్చింది. దీంతో వారు తమ కుమారుడిని తీసుకుని ఆ మంత్రగాడి వద్దకు వెళ్లారు.
  
 ఎద్దు తొక్కని ఇసుక.. ఏడు బావుల నీళ్లు..
 కోహెడ మండలం సముద్రాలలో మరో ఘటన కనిపించింది. ఇటీవల వ్యవసాయానికి 24 గంటల విద్యుత్‌ ప్రభావంతో రైతుల బోర్లలో నీళ్లు తగ్గుతున్నాయి. చెంచరు చేరుపల్లి గ్రామానికి చెందిన శ్రీమన్‌రావు (పేరు మార్చాం) అనే రైతు బోరు కూడా అడుగంటి పోయింది. కానీ శ్రీమన్‌రావు ఏదో అనుమానం పెట్టుకుని సముద్రాల గ్రామంలోని ఉస్మాన్‌ఖాన్‌ అనే మంత్రగాడి వద్దకు వచ్చాడు. ఉస్మాన్‌ఖాన్‌ దివ్యదృష్టితో చూసినట్లుగా చేసి... పక్కనున్న పొలం యజమానే ‘మంత్రాలు’చేయించాడని చెప్పాడు. ఆ దుష్టశక్తిని తరిమేసి, బోరులోకి మళ్లీ నీళ్లు మళ్లించటానికి క్షుద్ర పూజ చేయాలన్నాడు.
 
 ఇందుకోసం ఎద్దు తొక్కని ఇసుక, ఏడు బావుల నీళ్లు, పసుపు కలిపిన బియ్యం, నల్ల వక్కలు, ఆరు నిమ్మకాయలు తెచ్చుకోవాలని చెప్పాడు. ఆ సామగ్రి తెచ్చాక ఏవేవో పూజలు చేసి.. వాటిని మూట కట్టి ఇచ్చాడు. వాటిని బోరులో, పంట పొలంలో చల్లితే పాతాళగంగ మళ్లీ పైకి వస్తుందని చెప్పి పంపించాడు. ఈ మంత్రగాడు పసిపిల్లలకు విరోచనాలు, జలుబు, జ్వరం, పెద్దలకు స్వైన్‌ఫ్లూ, కేన్సర్‌ వంటి వ్యాధులకు కూడా భూత వైద్యం చేస్తాడని.. ప్రతి గురువారం, ఆదివారం చాలా మంది జనం వస్తుంటారని స్థానికులు చెబుతున్నారు.
  
 ఎన్నో విధాలుగా..
 పసిపిల్లలు మూత్రం పోయడానికి ఇబ్బంది పడడం దగ్గరి నుంచి పెద్దల అనారోగ్య సమస్యల వరకు చాలా మంది భూత వైద్యులను ఆశ్రయిస్తున్నారు. ఇక గ్రామాల్లో కొన్ని వర్గాల వారిని చెప్పుచేతల్లో ఉంచుకోవడానికి బాణామతిని సాకుగానూ ఉపయోగించుకుంటున్నారు. వారిపై మంత్రతంత్రాల ఆరోపణలు చేసి.. నిర్దోషిగా రుజువు చేసుకోవడానికి వేడి నూనెలో చేతులు పెట్టడం, కాలుతున్న గడ్డపార పట్టుకోవాలని చెప్పడం వంటి పరీక్షలు పెడుతున్నారు.
  
 ఒంట్లో మేకులు పీకగలరు!
 నల్లగొండ జిల్లా గుండ్లపల్లికి చెందిన కాశమ్మ (65) ఒంటరిగా జీవిస్తోంది. ఇటీవల కీళ్ల నొప్పులు రావడంతో ముగ్గురు భూత వైద్యుల వద్దకు వెళ్లింది. దీనిపై ఆమెను పలకరిస్తే... ‘‘డిండి సర్కారు దవాఖానకు (పీహెచ్‌సీ)కి పోతే మందు గోలీలు ఇచ్చారు. నెల రోజులు మింగినా నొప్పులు తగ్గలేదు. చెర్వుగట్టు గ్రామంలో మంత్రాలు వేస్తారంటే అక్కడికి వెళ్లిన. మా పాలోళ్లే మంత్రాలు చేశారని ఆ మంత్రపాయన చెప్పిండు. నిమ్మకాయలు మంత్రించి ఇచ్చిండు. నాలుగు అమావాస్యలు వెళితే పాణం కొద్దిగా కుదురుకుంది. తర్వాత మా చెల్లె కల్వకుర్తి (నాగర్‌కర్నూలు జిల్లా)కి తీసుకపోయింది. అక్కడి భూత వైద్యురాలు కూడా నాకు ఎవరో చేతబడి చేశారని, మట్టి బొమ్మను చేసి కీళ్లకు మొలలు గుచ్చారని చెప్పింది. నా ఒంటి మీద గుచ్చిన మొలలను గుర్తుపట్టి ఆమె పంటితో పీకేసింది. ఆరు మొలలు ఎల్లినయ్‌. నిమ్మకాయలు మంత్రించి ఇచ్చి, వారం వారం రమ్మని చెప్పింది. ఇప్పుడు మంచిగనే అనిపిస్తోంది..’’అంటూ చెప్పింది.
  
 పోలీసు కేసులకే పరిమితం
 మంత్రాలు, చేతబడి, బాణామతి అనేవి వైద్య విజ్ఞానం అందుబాటులో లేని రోజుల్లో రోగికి మనోధైర్యం కల్పించడం కోసం మొదలైన ప్రక్రియలనీ.. కానీ అవి సంస్కృతిలో భాగమై వస్తున్నాయని సామాజికవేత్తలు చెబుతున్నారు. కానీ ప్రభుత్వం మాత్రం ఈ మంత్రతంత్రాల సమస్యను కేవలం శాంతి భద్రతల సమస్యగానే చూస్తోందని అంటున్నారు. పోలీసు రికార్డులను బట్టి ప్రతి జిల్లాలో ఏటా సగటున 15 నుంచి 20 కేసుల వరకు మంత్రాలు, చేతబడి, బాణామతి, చెర్దుబాటు పేరుతో నమోదవుతున్నాయి. ఇక పోలీసుస్టేషన్‌ వరకు రాకుండా జరుగుతున్న ఘటనలు 100 నుంచి 150 వరకు ఉంటాయని చెబుతున్నారు. పోలీసు లు కూడా నేరం జరిగిన తరువాత వెళ్లి కేసులు నమోదు చేయడానికే పరిమితమవుతున్నారని స్పష్టం చేస్తున్నారు. ఏప్రిల్‌లో సిద్దిపేట జిల్లా దుబ్బాకలో సుదర్శన్, ఆయన భార్య రాజేశ్వరిని స్థానికులు మంత్రాల నెపంతో హత్య చేశారు. ఈ ఘటనకు రెండు రోజుల ముందు నుంచే వారిని బంధించి ఉంచారు. దీనిపై వారి కుమారుడు శ్రీధర్‌ పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేసినా ఫలితం లేకపోవడం గమనార్హం.
  
 ఆస్పత్రులున్నా.. సౌకర్యాలేవి?
 రాష్ట్రంలో ఐదు వేల మందికి ఒకటి చొప్పున ఒక ఉప వైద్య కేంద్రం, 30 వేల మంది జనా భాకు ఒక పీహెచ్‌సీ, లక్ష మంది జనాభాకు ఒక సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం (సీహెచ్‌సీ) ఉన్నాయి. మొత్తంగా 10,760 గ్రామా లుండగా... పీహెచ్‌సీలు 930, సీహెచ్‌సీలు 125 మాత్రమే ఉన్నాయి. ఇక 4,500 ఉప కేంద్రాలున్నా వాటిలో వైద్యులుం డరు,  ఏఎన్‌ఎంలే ఉంటారు. వాటిలో తగిన వైద్య సేవలు అందుబాటులో ఉండవు. పీహెచ్‌ సీల్లో ఉండే ఒక రిద్దరు వైద్యులు.. రోగులంద రికీ వైద్యసేవలు అందించే పరిస్థితి లేదు. అంటే కేవలం 10% గ్రామాలకే వైద్య సేవలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఇక ఉన్న ఆస్పత్రులనూ వైద్యుల కొరత వేధిస్తోంది. వైద్యులు, నర్సులు కలిపి వెయ్యి వరకు ఖాళీలున్నాయి. వైద్యులు ఉన్నచోట వారు వస్తారో రారో తెలియని పరిస్థితి నెలకొంది.
  
 ప్రజావైద్యం దిక్కులేకే..
 ప్రభుత్వం గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ప్రజావైద్యాన్ని విస్మరించిన ఫలితంగానే పల్లెల్లో బాణామతి, చేతబడుల వంటి మూఢనమ్మకాలు మరింతగా పెరిగిపోతున్నాయనే విమర్శలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. మూఢ నమ్మకాలకు తోడు ప్రజలకు ప్రభుత్వ వైద్యం, మందులు సరిగా అందుబాటులో లేకపోవటంతో వారు భూత వైద్యులను ఆశ్రయిస్తున్నారు. దీనికి సాంస్కృతిక నేపథ్యం కూడా కొంత తోడయింది. అసలు సగటున ప్రతి నాలుగు ఊళ్లకు ఓ పేరుపొందిన మంత్ర వైద్యుడు ఉండగా.. సగటున పది గ్రామాలకు కలిపి కూడా ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం లేకపోవడం గమనార్హం. ప్రజలు పది ఇరవై కిలోమీటర్ల దూరం వెళ్లి వైద్యం పొందాల్సిన పరిస్థితి. ఉన్న ప్రభుత్వాస్ప త్రుల్లోనూ వైద్యులు, మందుల కొరత వేధిస్తోంది. టీఆర్‌ఎస్‌ ప్రభుత్వం ఏర్పాటయ్యాక ప్రసూతి కేంద్రాలను మెరుగు పరిచింది. కానీ సాధారణ రోగాలు, దీర్ఘకాలిక వ్యాధులు, మొండి వ్యాధులను పసిగట్టి వైద్యం చేసే పరిస్థితి లేదు. పేదల ఆర్థిక స్థితికి అనుగుణంగా చవక మందులు అందుబాటులో లేవు.
  
 ప్రత్యేక విభాగం ఏర్పాటు చేయాలి..
 ‘‘రుజువులకు అందని ఓ అభూత కల్పనను జనంపైకి ప్రయోగించి వారి అమాయకత్వాన్ని సొమ్ము చేసుకుంటున్న ప్రక్రియ బాణామతి. ఈ నెపంతో దళిత, గిరిజన కుటుంబాలపై దాడులు జరుగుతున్నాయి. ఆర్థిక నేపథ్యం, ప్రజా వైద్యం అందుబాటులో లేకపోవటం వల్లే ప్రజలు ఇంకా మంత్రాలను నమ్ముతున్నారు. దీనిని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేవలం శాంతి భద్రతల సమస్యగానే చూస్తోంది. మూఢ నమ్మకాల నిర్మూలన కోసం ప్రత్యేక విభాగం ఏర్పాటు చేయాలి..’’
 – తాటి రమేశ్, జన విజ్ఞాన వేదిక కన్వీనర్‌ 


 న్యూఢిల్లీ : ప్రతిపక్షాల నిరసనల మధ్య లోక్ సభలో ఆమోదం పొందిన 40 సవరణలతో కూడిన ఆర్థిక బిల్లు-2017పై రాజ్యసభలో వాడివేడిగా చర్చ జరిగింది. ఈ చర్చ సందర్భంగా రాజ్యసభలో మాట్లాడిన వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఎంపీ విజయసాయి రెడ్డి, పలు ముఖ్యమైన ప్రశ్నలను కేంద్రానికి సంధించారు. రాజకీయ పార్టీలకు  కంపెనీలు అందించే విరాళాలపై మాట్లాడిన ఆయన, ప్రస్తుత బిల్లు ప్రకారం కంపెనీలు ఏ రాజకీయ పార్టీకి విరాళాలు అందించాయో తమ లాభ, నష్టాల అకౌంట్లో చూపించాల్సినవసరం లేకుండా కంపెనీల చట్టం 182(3) సెక్షన్ కు సవరణలు చేశారని చెప్పారు. అయితే దానివల్ల  ఎలక్ట్రోరల్ ఫండింగ్ లో పారదర్శకత లోపిస్తుందని ఆందోళన వ్యక్తంచేశారు.
  
 ప్రస్తుతం ఆయా కంపెనీలు తమ నికరలాభాల్లో సగటున 7.5 శాతం రాజకీయ పార్టీలకు విరాళాలు ఇస్తున్నాయి. కానీ ఆ పరిమితిని కంపెనీల చట్టం 2013 సెక్షన్ 182కు సవరణ చేసి ఎత్తివేశారు. ఎగ్జిక్యూటివ్ ప్రమేయంతో అపాయింట్మెంట్లను, రీపాయింట్మెంట్లను, సభ్యులను తొలగించడం చేపడితే, అది ట్రిబ్యునల్ స్వతంత్రతపై ప్రభావం చూపుతుందన్నారు. కొత్త బిల్లు క్లాస్ 184 ప్రకారం కేంద్రప్రభుత్వమే ట్రిబ్యునల్ చైర్పర్సన్, వైస్ చైర్పర్సన్లను, స్పెసిఫైడ్ ట్రిబ్యునల్ సభ్యుల నియమ, నిబంధనల నియమావళిని రూపొందించనుంది.  ఈ బిల్లులోనే నగదు లావాదేవీలను రూ.3 లక్షల నుంచి రూ.2 లక్షలకు కుదించాలనే కీలక నిబంధనను కూడా చేర్చారు. 
  


 
 పరారీలో నిందితుడు 
 
 ఆందోళనలో బాధితులు
 
 పోలీస్‌స్టేషన్‌లో ఫిర్యాదుకు సిద్ధం  
 
  హసన్పర్తి: హసన్పర్తికి చెందిన ఓ వ్యాపారి రూ.50 లక్షలతో ఉడాయించాడని సమాచారం. వ్యాపార నిమిత్తం వివిధ వర్గాల నుంచి అప్పుగా తీసుకున్న డబ్బులు చెల్లించలేనని భావించి ఊరు వదిలి వెళ్లిపోయాడు. వివరాలిలా ఉన్నాయి... హసన్పర్తికి చెందిన ఓ వ్యాపారి నగరంలోని 46వ డివిజన్ గోపాలపురం విజయానగర్‌ కాలనీలో ఓ షాప్‌ నిర్వహణకు వివిధ వర్గాల నుంచి పెద్ద మొత్తంలో డబ్బు తీసుకున్నాడు.  దీంతో పాటు రోజూవారీ చీటీల రూపంలో కూడా అప్పు చేశాడు. అయితే వ్యాపారంలో పెద్ద మొత్తంలో నష్టం రావడంతో అప్పు చెల్లించలేననే భయంతో   పరారయ్యాడు. అయితే పరారీ కావడానికి నాలుగు రోజుల ముందు కూడా రూ. 2 లక్షలు అప్పు చేసినట్లు బాధితులు పేర్కొన్నారు. 
 రూ.10 వడ్డీ చొప్పున...
  వ్యాపారి తనకు అవసర నిమిత్తం రూ.10 చొప్పున వడ్డీకి డబ్బులు తీసుకున్నట్లు స్థానికులు చర్చించుకుంటున్నా రు. ప్రతి రోజు రూ.3వేల చొప్పున వడ్డీ కట్టే వాడని సమాచారం. షాప్‌ ద్వారా వచ్చే  లాభంతో పాటు అదనంగా డబ్బులు వడ్డీ రూపంలో అప్పుల వారికి చెల్లించేవాడని తె లిసింది. దీంతో ఇటు అప్పులు పెరగడం, అటూ షాప్‌లో నష్టాలు రావడంతో ఉడాయించాడు. చిట్టీలు నడిపించే వారు రెండు రోజులుగా అతని కోసం ప్రయత్నించినా అ డ్రస్‌ లభించలేదు. అతడి ఇంటికి వెళ్లినప్పటికీ కుటుంబ సభ్యుల నుంచి సరైన సమాధానం రావడం లేదని బాధితులు పేర్కొన్నారు. దీంతో అప్పులు ఇచ్చిన వారు పోలీ స్‌స్టేన్లో ఫిర్యాదు చేయడానికి సిద్ధమవుతున్నారు.      


 కడప కార్పొరేషన్‌: స్టేట్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ హైదరాబాద్, కోఠీ శాఖ నుంచి మాట్లాడుతున్నామని ఫోన్‌ చేసి ఖాతాలో ఉన్న రూ.49వేల నగదును డ్రా చేసుకున్న ఘటన కడప నగరంలో చోటు చేసుకుంది. వివరాలిలా ఉన్నాయి.. కాగితాల పెంట సమీపంలోని సత్తార్‌ కాలనీలో నివాసముంటున్న ఎస్‌. ఖాదర్‌ అమీన్‌కు స్టేట్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ హైదరాబాద్‌ మెయిన్‌ బ్రాంచిలో ఖాతా ఉంది. కాగా సోమవారం ఉదయం 6.19 గంటలకు 7431951929 ఫోన్‌ నంబర్‌ నుంచి ఒక అపరిచిత వ్యక్తి ఫోన్‌ చేసి హిందీలో మాట్లాడుతూ నేను ఎస్‌బీహెచ్, కోఠి శాఖ నుంచి మాట్లాడుతున్నాను, మీ ఏటీఎం కార్డు తాత్కాలికంగా పనిచేయడం లేదు, మీ ఆధార్‌ కార్డు,  ఏటీఎం కార్డు నంబర్లు చెబితే పనిచేస్తుందని చెప్పాడు. దీంతో ఖాదర్‌ తన ఆధార్‌కార్డు, ఏటీఎం కార్డుపై ఉన్న నంబర్లు చెప్పాడు, మీరు లైన్‌లోనే ఉండండి, ఒక మెసేజ్‌ వస్తుందని చెప్పాడు, అన్నట్లుగానే కొద్ది సెకన్లలోనే మెసేజ్‌ వచ్చింది. ఆ మెసేజ్‌లో ఉన్న పాస్‌వర్డ్‌ చెప్పమనగా అది కూడా చెప్పడంతో బ్యాంకులో ఉన్న మొత్తం బ్యాలెన్స్‌ రూ. 49వేలు  విత్‌డ్రా చేసినట్లుగా మెసేజ్‌ రావడంతో అవాక్కయ్యాడు. బ్యాంకులో ఆరాతీయగా ఆన్‌లైన్‌ షాపింగ్‌ చేయడం వల్ల ఆ నగదు డ్రా అయిందని చెప్పారు. చేసేది లేక బాధితుడు కడప తాలూకా పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేశాడు.
  
  


 కడప అగ్రికల్చర్‌:
 విద్యుత్‌ చౌర్యానికి పాల్పడితే జైలు శిక్ష తప్పదని దక్షిణ మండల విద్యుత్‌ పంపిణీ సంస్థ ఛీప్‌ విజిలెన్స్‌ ఆఫీసర్‌ పి. మనోహర్‌రావు తెలిపారు. మంగళవారం సాయంత్రం విద్యుత్‌ భవన్‌లో ఏర్పాటు చేసిన విలేకరుల సమావేశంలో ఆయన మాట్లాడారు. వైఎస్సార్‌ జిల్లాలో విద్యుత్‌ చౌర్యం ఎక్కువగా ఉందని తెలిపారు. గాలివీడు, నందిమండలం బి. కోడూరు, చాపాడు, కోడూరు రూరల్, వల్లూరు, తొండూరు, జమ్మలమడుగు మండలాల్లో 8 జిల్లాల నుంచి వచ్చిన అధికారులతో దాడులు చేయించామన్నారు. ఆయా మండలాల్లో విద్యుత్‌ మీటర్‌లో వెళ్లకుండా బైపాస్‌ చేసిన 244 మందిని గుర్తించామన్నారు. ప్రధాన వైర్ల నుంచి కొక్కీలు తగిలించి నేరుగా కరెంటును వాడుకుంటున్న 111 మందిపైన, గహ విద్యుత్‌ కనెక్షన్‌ను తీసుకుని వ్యాపార సముదాయాలకు వాడుకుంటున్న 15 మందిపైన, బ్యాక్‌ బిల్లింగ్‌ కేసులో నలుగురిపైన, అదనపులోడు వాడుకుంటు మీటర్లను మార్చుకోకుండా ఉండే 50 మందిపైన, మొత్తంగా 424 మందిపైన కేసులు నమోదు చేశామన్నారు. ఆయా ప్రాంతాల్లో విద్యుత్‌ చౌర్యానికి పాల్పడిన వారికి రూ. 28.80 లక్షల అపరాధ రుసుం విధించామన్నారు. విద్యుత్‌ చౌర్యానికి పాల్పడకుండా కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన దీన్‌దయాళ్‌ ఉపాధ్యాయ విద్యుత్‌ యోజన కింద రూ .125లకే సర్వీసు ఇస్తున్నామని, అలాగే రూ. 3200ల పరికరాలు కూడా ఉచితంగా అందజేస్తున్నామన్నారు. విద్యుత్‌ చౌర్యానికి పాల్పడకుండా సంస్థకు సహకరించాలని కోరారు. ఈ దాడుల్లో తిరుపతి విజిలెన్స్‌ ఎస్‌ఈ వి. రవి, ఏపీటీఎస్‌ సీఐ గౌతమి తదితరులు పాల్గొన్నట్లు తెలిపారు.
  


 కట్టంగూర్‌:  రెండున్నర లక్షల రూపాయలు అపహరణకు గురైన సంఘటన మండల కేంద్రం పరిధిలోని జాతీయ ర హదారిపై ఆదివారం చోటు చేసుకుంది.  పోలీసులు తెలిపిన వివరాల ప్రకారం నల్లగొండకు చెందిన గోపగోని సరిత నకిరేకల్‌లోని తమ బంధువుల ఇంటివద్ద నుంచి డబ్బును తీసుకుని మధ్యాహ్నం గం.2.30 సమయంలో ఏపీ24టీవీ1140 నంబరు గల తెల్లరంగు ఆటోమ్యాజిక్‌లో ఎక్కింది. దస్తీలో రూ.రెండున్నర లక్షలను మూటకట్టి బ్యాగు అడుగుబాగంలో పెట్టి, పైబాగంలో తన దుస్తులను పెట్టంది. అట్టి బ్యాగును తను కూర్చున్న సీటు ఎదురుగా ఉన్న సీటు కింది బాగంలో పెట్టంది. ఆటో నకిరేకల్‌ నుంచి బయలుదేరుతుండగా ముగ్గురు మహిళలు ఆటో ఎక్కి తన ఎదురుగా కూర్చున్నారు. కట్టంగూర్‌ గ్రామ శివారులోని పెట్రోలు బంక్‌ సమీపంలోకి రాగానే ఒక మహిళ పాపతో కలిసి ఆటో ఎక్కింది. కట్టంగూర్‌ నుంచి నల్లగొండ క్రాస్‌రోడ్డు దాటగానే అంబేద్కర్‌నగర్‌ స్టేజీ వద్ద ముగ్గురు మహిళలు దిగిపోయారు. నల్లగొండలోని ఎల్లమ్మదేవాలయం వద్ద సరిత ఆటో దిగుతూ  బ్యాగును తీసుకుని తన అక్క ఇంటికి బయలుదేరింది. అనుమానంతో బ్యాగును చెక్‌ చేసుకోవటంతో డబ్బులు పోయినట్లు గుర్తించింది. బాధితురాలు ఫిర్యాదు మేరకు కేసు నమోదు చేసుకుని దర్యాప్తు జరుపుతున్నట్లు ఎస్‌ఐ సత్యనారాయణ తెలిపారు.
  


 పాల్వంచ రూరల్‌: కోడిగుడ్డు ధర..క్రమంగా పెరుగుతూ ఇప్పుడు ఒక్కో ఎగ్‌ రేట్‌ రూ.6కు చేరడంతో వినియోగదారులు బాబోయ్‌..అంటున్నారు. నిన్న, మొన్నటి వరకు ఒక్కోకోడిగుడ్డు ధర రూ.3నుంచి 4 వరకు ఉండేది. కొన్ని చోట్ల రూ.5కు కూడా అమ్మారు. ఇప్పుడు మరో రూపాయి పెరిగి రూ.6కు చేరింది. ప్రస్తుతం మార్కెట్‌లో 30 కోడిగుడ్లకు రూ.180కు అమ్ముతున్నారు. ఒక్క గుడ్డుకు ఆరు రూపాయలు వెచ్చించాలంటే పేదలు ఆలోచించాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. 
  


 చింతలపూడి: రాష్ట్రంలో పశ్చిమగోదావరి జిల్లాను పైలెట్‌ ప్రాజెక్టుగా ఎంపిక చేసి 43 మండలాల్లో 43 మినీ రైతు బజార్లను ఏర్పాటు చేస్తున్నట్టు రాష్ట్ర స్త్రీ, శిశు సంక్షేమ శాఖ మంత్రి పీతల సుజాత తెలిపారు. చింతలపూడి మార్కెట్‌ యార్డులో ఏర్పాటు చేసిన రైతు బజారును గురువారం ఆమె ప్రారంభించారు. జిల్లాలో ఆరు రైతు బజార్లలో మినహా మిగిలిన వాటిని శీతల గిడ్డంగులతో ప్రారంభిస్తున్నామన్నారు. చింతలపూడి, లింగపాలెం, జంగారెడ్డిగూడెం, తణుకు, తాడేపల్లిగూడెం, నిడదవోలు, కొయ్యలగూడెం, నల్లజర్ల, మండలాల్లో రైతు బజార్ల కోసం ప్రభుత్వం రూ.47 లక్షలు మంజూరు చేసిందని చెప్పారు. 
 ఏలూరులో ఈ–మార్కెట్‌ విధానం
 రాష్ట్రంలోని పది మార్కెట్‌ కమిటీల్లో ఈ–మార్కెట్‌ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టామన్నారు. దీనిలో భాగంగా ఏలూరు మార్కెట్‌ యార్డులో నిమ్మకాయల అమ్మకానికి ఈ–మార్కెట్‌ విధానం ప్రవేశపెట్టామని చెప్పారు. చింతలపూడిలో శీతల గిడ్డంగిని ఏర్పాటు చేసి పూర్తిస్థాయి రైతు బజారుగా అభివద్ధి చేస్తామన్నారు. శుక్రవారం ప్రారంభించనున్న కోటి మొక్కల ఉద్యమంలో ప్రతిఒక్కరూ భాగస్వాములు కావాలని పిలుపునిచ్చారు. వచ్చేనెల 5వ తేదీ నుంచి ఎన్టీఆర్‌ గృహ నిర్మాణ పథకంలో ఇళ్ల నిర్మాణం ప్రారంభిస్తామని చెప్పారు. రూ.10 కోట్లతో గుంటుపల్లి, కామవరపుకోట రహదారిని అభివద్ధి పరుస్తున్నామన్నారు. మార్కెటింగ్‌ శాఖ ఏడీ పి.ఛాయాదేవి,ఎంపీపీ దాసరి రామక్క, ఉద్యాన శాఖ ఏడీ దుర్గేష్, మార్కెట్‌ కమిటీ కార్యదర్శి టీటీవీఎస్‌ఎస్‌ నారాయణ తదితరులు పాల్గొన్నారు.  
 మంత్రిని కలిసిన ‘చింతలపూడి’ రైతులు
 చింతలపూడి ఎత్తిపోతల రైతులకు న్యాయం చేయడానికి ప్రభుత్వం సానుకూలంగా ఉందని మంత్రి పీతల సుజాత తెలిపారు. చింతలపూడి వచ్చిన ఆమె ఎత్తిపోతల పథకం రైతులను కలిశారు. ప్రభుత్వం తమకు నష్టపరిహారం చెల్లించకుండా కాలువ పనులు చేపడుతుందని రైతులు ఆమె దష్టికి తీసుకువచ్చారు.  
  


 జనగామ: వరంగల్ లోక్‌సభ ఎన్నికల నేపథ్యంలో పోలీసులు తనిఖీలు చేపట్టారు. జిల్లాలోని జనగాం మండలం పెంబర్తి చెక్ పోస్టు వద్ద తనిఖీలు చేపట్టగా పెద్ద ఎత్తున నగదు బయటపడింది. కారులో తరలిస్తున్న రూ. 9.50 లక్షల నగదును పోలీసులు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. సరైన పత్రాలు లేకపోవడంతో నగదును  స్వాధీనం చేసుకుని దర్యాప్తు చేస్తున్నారు.
  


 కేంద్రానికి లేఖ రాసిన సీఎం చంద్రబాబు
 
 హైదరాబాద్: గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రెవెన్యూ లోటు భర్తీ కింద 11,700 కోట్ల రూపాయలను తక్షణం ఇవ్వాల్సిందిగా ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేంద్రాన్ని కోరింది. ఈ మేరకు ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబునాయుడు కేంద్ర ప్రభుత్వానికి బుధవారం లేఖ రాశారు. గత ఆర్థిక సంవత్సరం రెవెన్యూ లోటును భర్తీ చేస్తామని కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించిన విషయం తెలిసిందే. అయితే గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రెవెన్యూ లోటు భర్తీ కింద అడ్ హాక్‌గా 2,300 కోట్ల రూపాయలను కేంద్రం ఇచ్చింది.
 
 మిగతా రెవెన్యూ లోటు భర్తీకి సంబంధించి అకౌంటెంట్ జనరల్ ఆడిట్ లెక్కలు వచ్చిన తరువాత ఇస్తామని కేంద్రం పేర్కొంది. ఈ నేపథ్యంలో అకౌంటెంట్ జనరల్ ప్రొవిజనల్‌గా గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రాష్ట్ర రెవెన్యూ లోటు రూ.14,000 కోట్లుగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి సమర్పించారు. దీని ఆధారంగా ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు మిగతా 11,700 కోట్ల రూపాయలను వెంటనే విడుదల చేయాల్సిందిగా కేంద్రాన్ని కోరుతూ లేఖ రాశారు.


 న్యూఢిల్లీ:   అక్టోబర్ 2  గాంధీ జయంతి జాతీయ సెలవు  రోజును  మార్చే హక్కు ఏ రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి లేదని  కేంద్ర మంత్రి  ముక్తర్ అబ్బాస్ నక్వీ స్పష్టం చేశారు. రాజ్యసభలో ప్రశ్నోత్తరాల సమయంలో కాంగ్రెస్  ఎంపీ శాంతారామ్ నాయక్ లేవనెత్తిన ప్రశ్నకు ఆయన వివరణ ఇచ్చారు. అది ప్రింటింగ్  తప్పిదమని, దాని సరిచేస్తామని పేర్కొన్నారు.
 
 గోవాలోని బీజేపీ ప్రభుత్వం  క్రిస్మస్, గుడ్ ఫ్రైడే పండుగలకు సెలవు ప్రకటించి, గాంధీ జయంతిని విస్మరించడం దుమారం రేపిన సంగతి తెలిసిందే.
  


 న్యూఢిల్లీ:  రాహుల్ గాంధీ విచారణ అంశంపై  రాజ్యసభలో కాంగ్రెస్ పార్టీ ఆగ్రహం వ్యక్తం చేసింది.   ఇది ప్రజాస్వామ్య విలువలకు, జాతి స్వేచ్ఛకు  వ్యతిరేకమైందని కాంగ్రెస్ సీనియర్ నాయకుడు గులాం నబీ ఆజాద్  మండిపడ్డారు.    పార్లమెంటు  లోపలా, బయటా రాజకీయ పార్టీలను భయపెట్టేలా కేంద్ర ప్రభుత్వం వ్యవహిరిస్తోందన్నారు.
 ఈ వివాదంపై సభలో ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్ జైట్లీ వివరణ ఇచ్చారు.  గోరంతను కొండంతలు గా చేయడానికి కాంగ్రెస్ ప్రయత్నిస్తోందన్నారు. కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో కూడా ఇలాంటి విచారణలు జరిగాయని గుర్తు చేశారు.
 కాంగ్రెస్ ఉపాధ్యక్షుడు రాహుల్ గాంధీ ఇంటికి ఢిల్లీ పోలీసులు వెళ్లి ఆయన గురించి వాకబు చేయడం దుమారం రేపిన సంగతి తెలిసిందే.
 మరోవైపు శరద్ యాదవ్  మహిళల శరీర రంగుపై చేసిన వ్యాఖ్యలపై దుమారం రేగింది.   సభ ప్రారంభంలోనే బీజేపీ నాయకుడు రవిశంకర్ మహిళలపై అనుచిత కమెంట్స్ చేసిన  శరద్ యాదవ్  తక్షణమే  క్షమాపణ చెప్పాలని డిమాండ్  చేశారు.    దేశంలోని మహిళల శరీర రంగుపై దయచేసి వ్యాఖ్యలు చేయొద్దంటూ  కేంద్రమంత్రి స్మృతి ఇరానీ  ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. సౌత్ ఇండియన్ మహిళలు నల్లగా ఉన్నా, అందంగా ఉంటారని,  వాళ్లు డాన్స్ చేస్తోంటే   చూడాలని ఉంటుందంటూ  గత శనివారం  సమాజ్ వాదీ నేత శరద్ యాదవ్ కమెంట్ చేయడం, ప్రతిపక్షాలు క్షమాపణకు పట్టుబట్టడం తెలిసిందే.
  


 న్యూఢిల్లీ: మందుల తయారీ కంపెనీల ఒత్తిడికి తలొగ్గి కొన్ని రకాల మందుల ధరల నియంత్రణను ప్రభుత్వం ఎత్తేయడం వల్ల సామాన్యులకు భారంగా మారిందని సీపీఎం  లోక్‌సభలో ఆరోపించింది. కొద్ది రోజుల క్రితం ప్రభుత్వం 108 రకాల మందుల ధరల నియంత్రణ నుంచి వైదొలిగింది. దీంతో ఆయా మందుల రేట్లు ఒక్కసారిగా పెరిగిపోయాయని ఆ పార్టీ సభ్యుడు పీ.రాజీవ్‌ సభ దృష్టికి తీసుకొచ్చారు.
 
 సామాన్యులు ఎక్కువగా వాడే టీబీ, ఎయిడ్స్‌, బీపీ, క్యాన్సర్‌, గుండె జబ్బులకు సంబంధించిన మందుల ధరలు రాకెట్‌ వేగంతో దూసుకుపోతున్నాయని సీపీఎం సభ్యుడు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. క్యాన్సర్‌ జబ్బుకు వాడే గిల్‌వెక్‌ అనే మెడిసిన్‌ ధర రూ.8500ల నుంచి లక్షా 8 వేలకు పెరిగిందన్నారు.  ధరలు విపరీతంగా పెరగడం వల్ల సామాన్య ప్రజలు ప్రాణాంతక జబ్బులు వచ్చినా మందులను కొనలేని పరిస్థితి ఏర్పడే ప్రమాదం ఉందని రాజీవ్ ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.
 **


 కథ- డా॥జి.సురేశ్ బాబు
  
 నేనొస్తున్నానని ఆయనకప్పటికే తెలిసుండటంతో నన్ను చూడంగానే రిజిష్టరు తెరిచి లెక్కలు సరిచూశాడు. ఒక మూగ నమస్కారం చేస్తూ, ఆయన ముందు ఆత్మీయ పరిచయ మందహాసం ప్రదర్శిస్తూ చిన్నపిల్లాడిలా నించున్నాను.
  
 వంచిన తల ఎత్తకుండానే సొరుగులోంచి నాలుగొందల రూపాయలు తీసి, నా చేతిలో పెట్టి, నేనెక్కడ సంతకం చెయ్యాలో చూపించాడు. అంతా నిమిషంలో జరిగిపోయింది. ఇంక... ఇక్కడ నాకేం పనిలేదు. ఐనా నా కాళ్లు ఆ దుకాణంలోకి నడిచాయి. ఆయన నన్ను పట్టించుకోవడం ఆపి, అప్పటికే అక్కడ నించుని ఉన్న తన కస్టమర్లకు తన ‘ఎక్స్‌పెర్ట్’ సలహాల్ని ఇవ్వడం కొనసాగిస్తున్నాడు.
  ‘‘జయుడు శానా బాగుండాది. ఓ పదివెయ్యనా!’’
  ‘‘వొడువని ముచ్చట గూడా కలిపి ఇరవై పక్కన పెట్టుండ్రి.’’
  ‘‘జ్యోతిరెడ్డిది చదివిన్రా? శానా కాపీలు పోయినయి.’’
  ‘‘ఇంతకుముందు ఇచ్చిన్రు గదా, అవి అట్లనే వున్నై. సూర్యదేవర మాడల్ ఒక్కటి వేసుకోండి’’.
  ఆయన స్టూల్ ఎక్కకుండానే, కనీసం సరిగ్గా చూడకుండానే పైన అటక షెల్ఫులోంచి ‘మాడల్’ని ఒక్క వేలితో లాగి, టేబిల్‌పైకి విసిరేడు. అన్ని పుస్తకాల మధ్య నావి ఎక్కడున్నాయో వెదికే ప్రయత్నం చెయ్యబోయి ఇంక బైటకి నడిచాను.
    
  మెట్రోరైలు స్తంభాల నిర్మాణం పుణ్యమా అని మట్టిని పీల్చి రుచి చూసే అవకాశం లభిస్తోంది రోజూనూ. పోనీ, హెల్మెట్ పెట్టుకుంటే... మెడనెప్పి; మాస్క్ కట్టుకుంటే కళ్లజోడును మసకబార్చే శ్వాస! గుండెల నిండా ఊపిరి పీలుస్తూ గాడీ కా సవ్వారీ చెయ్యాలంటే ఈ హైదరాబాద్ విడిచి వూరెళ్లిపోవాల్సిందే!
  కానీ వెళ్లం... వెళ్లలేం. వెళ్తే ఆ ఊపిరికి ఉబుసు పోదు, ఆ స్వేచ్ఛకి గమ్యం ఉండదు. జన్మస్థలం కన్నా కర్మస్థలం గొప్పది కదా. పోం.
  కిలోమీటరు దూరంలో ఉన్న ఇంకో షాపుకెళ్లాను.
  నేను పొద్దున్నే ఫోన్ చేసిన విషయం ఇతనికి ఠాక్కున వెలిగింది, నన్ను చూడంగానే.
  ‘‘రండ్రండి, తీసిపెట్టాను. కాయితం తెచ్చారా?’’ అదీ పలకరింపు.
  నేను నమస్కారం చేసి ఎలా వున్నారు సార్ అనడిగాను.
  నా అమ్ముడు పోని పుస్తకాలన్నీ గుట్టలుగా పేర్చి ఉండటం గమనించి, నా మనసు కాసేపు మూగబోవడం గమనించినట్టున్నాడు - ‘‘ఏం చేస్తాం సర్?! మీరు రాయాలి, మేం అమ్మాలి, వాళ్లు కొనాలి. భక్తి పుస్తకాలు రాయగూడదూ?’’ అంటూ ఓదార్చబోయాడు.
  నా పుస్తకాన్నొకదాన్ని చేతుల్లోకి తీసుకుని ఆప్యాయంగా తడిమి, ‘‘ఇది నా బెస్ట్ వర్క్ సర్. మనిషికి భక్తి ఎందుకు అవసరమో సశాస్త్రీయంగా చెప్పాను. ఏడేళ్లు మార్చి మార్చి రాసి మరీ అచ్చేశాను. పత్రికల్లో రివ్యూ కూడా బాగానే ఇచ్చారు. కానీ కేవలం వంద కాపీలు కూడా అమ్మలేకపోయా’’ వాపోయాను.
  మొన్నామధ్య... రాజారామ్మోహన్‌రాయ్ స్కీములో గ్రంథాలయ సంస్థవారికి అర్జీ పెట్టుకున్నాను - ఈ పుస్తకాలు కొంటారేమోనని!
  ‘‘మీరేం అనుకోనంటే నిజం చెబుతాను. ఇది పాత పుస్తకం కదూ?!’’
  నా కళ్లలో నీళ్లు సుళ్లు తిరక్కముందే నా కాళ్లకింద ఉన్న థర్డు ఫ్లోరు కంపించింది. ఇంకా నయం, ‘కాపీ’ అనలేదు.
  ‘‘ఇలాంటివి పరిశీలనలో రిజెక్టవుతాయి నాయనా’’ అన్నాడతను మళ్లీ.
  నాకింకేం మాట్లాడాలనిపించలేదు. గబగబా గ్రంథాలయం నుండి ఇంటికి పారిపోయాను - నా ఆత్మాభిమానాన్ని మూసీలోకి తోసుకుంటూ.
  ఇంటికి రాగానే రెండు పెద్ద అట్టపెట్టెల్లో ఇంకా తాళ్లు విప్పని రెండొందల ‘అవే’ పుస్తకాలు దర్శనమిచ్చాయి.
  ‘‘ఈ డబ్బాలు తీసుకెళ్తారా? లేకపోతే కప్‌బోర్డుల్లో సర్దెయ్యండి. ఇల్లూడ్వడాన్కి అడ్డమొస్తున్నయ్.’’
    
  ‘‘సార్, సార్! ఎటో ఆలోచిస్తున్నారు! ఇదిగోండి మీ పైసలు...’’ అంటూ మూడొందల అరవై నా చేతిలో పెట్టాడు.
  ‘‘ఇంకా ఏంటి సార్ సంగతులు! ఏం రాశారు కొత్తగా? పాపం - ప్రతి యేడాదీ ఒక్కసారి కలుస్తారు అసలే!’’
  ‘‘ఏం రాయమంటారు?’’ ఎదురు ప్రశ్నించాను.
  ‘‘పెర్సనాల్టీ డెవలప్‌మెంట్, భక్తి, వంటలు, కెరీర్...’’
  ‘‘కథలు వద్దా?’’
  ‘‘అవి పోవట్లేదు సార్!’’ పెదవి విరిచి తనే మళ్లీ ‘‘యండమూరి సారే పబ్లిక్ ఏం చదివే మూడ్‌లో ఉన్నారో కనిపెట్టి అవ్వే రాస్తున్నారు. మీరెంత సార్! మీరు కూడా ట్రెండ్‌ని ఫాలో కండి! వాళ్లకే తప్పట్లేదు!!’’ హితబోధ.
  నిజానికి, పుస్తకాలు చదివి బాగుపడటం, సిన్మాలు చూసి చెడిపోవటం అనేది ప్రచారంలో ఉంది కానీ, అది అబద్ధం. ఆల్రెడీ ఆ దారిలో ఉన్నవాడికి అవి కాస్త సంతోషమో సలహానో ఇస్తాయనేది నిజం!
  ‘‘నాకేం రాయాలనిపిస్తే అది మాత్రమే రాయగల అసమర్థుణ్ని’’ నా రెజ్యుమిలోని చిన్న వాక్యం వదిలి బైక్ ఎక్కాను.
  షట్ అప్ మాన్. నువ్వు రైటర్‌గా అవతరించింది లోకంలోని దీనజనోద్ధరణకి కాదా? కాదు! ఐతే నువ్వు డిస్ క్వాలిఫైడ్. యూ ఆర్ ఫైర్‌డ్. కొంచెం కూడా నటించడం రాదేం?
    
  ‘‘హలో - ఇక్కడెవ్వరూ లేరా?’’ చేతిలో రసీదుతో తలుపుమీద తట్టాను లోనికి పరికించి.
  ఒక గొంతు సవరింపు శబ్దం వినబడి అటువైపు చూశాను. నేలమీద భోజనం చేసి పక్కనే ఉన్న చెత్తబుట్టలో చెయ్యి కడుక్కుంటూ అతను కనబడ్డాడు. నావైపు తిరిగి ఏంటన్నట్టు చూశాడు. నేను నా కన్‌సైన్‌మెంట్ కాయితం చూపించాను. పట్టించుకోనట్టుగా వెనక్కి తిరిగి తన లంచ్ బాక్సును మెల్లిగా సర్దాడు. నాకెందుకో అతను అటు వోనర్ లాగానో ఇటు పనోడిలాగానో అన్పించలేదు. కాసేపటికి అతను లేచి నుంచుని మెల్లిగా నావైపు రావడం మొదలెట్టాడు.
  ఇంతలో ఒక ముసలావిడ, ‘‘బాబూ ఒక స్కేల్ ఇవ్వు నాయినా, పెద్దది!’’ అంటూ వచ్చి నా పక్కన నుంచుంది.
  ‘‘ఇది పుస్తకాలమ్మే షాపమ్మా. ఇక్కడ స్కేళ్లు అమ్మరు!’ ’చెప్పాన్నేను.
  ‘‘పుస్తకాల షాపులో స్కేళ్లు దొరక్కపోతే బట్టల షాపులో దొరుకుతయా?’’ అందావిడ వెటకారంగా. నేను నోర్మూశాను.
  ఇంతలోఆ షాపతను వచ్చి నాకు దగ్గరగా నుంచుని నా చేతిలోని కాయితం లాక్కొని పరీక్షగా చూశాడు. ఆయన మూతికి ఇందాక తిన్న మెతుకులు అలానే ఉన్నాయి.
  ‘‘బాబూ, స్కేలు’’
  ‘‘ముందుకెళ్లు - ఆ టర్నింగ్‌లో వుంటై!’’
  ‘‘అది చెప్పడాన్కి ఇంతసేప్పట్టిందా?’’ వెళ్లిపోయిందావిడ. నాకు ఠక్కున వెలిగింది - నేనొచ్చి దాదాపు ఇరవై నిమిషాలు.
  ‘‘సార్, మా వోనర్ వూరెళ్లాడు. రానీకే వారం పడ్తుంది’’ ఇది చెప్పడానికి ఇంకో ఐదు నిమిషాలు!
  ‘‘మీ రసీదు నెంబరు రాసుకుని ఆయనొచ్చాక...’’ ఇంకా ఏదో సర్దుబాటు వివరణ.
  నా రసీదు నా చేతికొచ్చింది. అహ, లాక్కున్నాను. ఈ కాయితంతో ఈ షాపుకు గత యేడాది నుండీ నెలకోసారి చొప్పున వచ్చి వాకబు చేసినప్పుడల్లా - రకరకాల జవాబులు, మారే మనుషులు. నాకు రావాల్సిన డబ్బు కేవలం ఆరొందలే.
  రోడ్డెక్కి నా బైక్ పార్కింగ్ చేసిన ప్రదేశం వైపుకి తిరిగి నడుస్తున్నాను. ఆ సందులో గణపతి విగ్రహాన్ని ట్రాక్టర్‌లోకి ఎక్కిస్తున్నారు. కొద్ది గంటల్లో ఈయన టాంక్‌బండ్‌లో సగం తేలుతూ... మళ్లీ ఏడాదికి ట్రాక్టరెక్కి వస్తాడు! మళ్లీ నిమజ్జనం! వీళ్లే తెస్తారు. వీళ్లే తోస్తారు. నా లోపలి రచయితక్కూడా ఇదే తంతు. ప్రతిసారీ జన్మిస్తాడు, రాస్తాడు... ఇంక రాయకూడదని ఓ గట్టి నిశ్చయానికి వచ్చి, వాణ్ని నిమజ్జనం చేస్తాను. కానీ... నాకు తెలుసు - వాడు మళ్లీ లేస్తాడని!


  1.    Raju purchased an item of Rs. 46,000 and sold it at loss of 12 per cent. With that amount he
  purchased another item and sold it at a gain of 12 per cent.
  What was his overall gain/loss?
  1) Loss of Rs. 662.40
  2) Profit of Rs. 662.40
  3) Loss of Rs. 642.80
  4) Profit Rs. 642.80
  5) None of these
  
  2.    The sum of six consecutive even numbers of set-A is 402. What is the sum of another set-B of four  consecutive numbers whose low est number is 15 less than double the lowest number of set- A?
  1) 444    2) 442    3) 440
  4) 446     5) None of these
  
  3.    Call rate of a SIM company-A is 1 paisa for every 3 seconds. Another SIM company-B charges 45 paisa per minute. A man talked 591 seconds from SIM Company-A and 780 seconds from SIM company-B. What would be the total amount he spent?
  1) Rs. 7.80    2) Rs. 7.40
  3) Rs. 7.46     4) Rs. 7.82
  5) Rs. 8.46
  
  4.    A 280 meter long train moving with an average speed of 108 km/hr crosses a platform in 12 seconds. A man crosses the same platform in 10 seconds. What is the speed of the man in
  meter / second?
  1) 5 m/s  2) 8 m/s  3) 12 m/s
  4) Can't be determined
  5) None of these
  
  5.    The ratio between the three angles of a quadrilateral is
  13 : 9 : 5 respectively. The value of the fourth angle of the quad rilateral is 36°. What is the difference between the largest and the second smallest angles of the quadrilateral?
  1) 104° 2) 108° 3) 72° 4) 96°
  5) None of these
  
  Directions (6-10): What approxi-mate value should come in place of the question mark (?) in the following questions.
  6.    5554.999 ÷ 50.007 = ?
  1) 110        2) 150      3) 200
  4) 50          5) None of these
  
  7.    (18.001)3 =?
  1) 5830       2) 5500    3)6000
  4) 6480       5) None of these
  
  8.    23.001 ×18.999 × 7.998 = ?
  1) 4200       2) 3000     3) 3500
  4) 4000       5) None of these
  
  9.    9999 ÷ 99 ÷ 9 = ?
  1) 18      2) 15      3) 6      4) 11               
  5) None of these
  
  10.    22.005 % of 449.999 = ?
  1) 85     2) 100     3) 125    4) 75               
  5) None of these
  
  11.    Three numbers are in the ratio of 3: 4: 5 respectively. If the sum of the first and third numbers is more than the second number by 52, then which will be the largest number?
  1) 65      2) 52      3) 79      4) 63
  5) None of these
  
  12.    The compound interest on a certain amount for 2 years at the rate of 8 p.c.p.a. is Rs. 312. What will be the simple interest on the same amount and at the same rate and same time?
  1) Rs. 349.92       2) Rs. 300
  3) Rs. 358.92       4) Rs. 400
  5) None of these
  
  13.    The length of a rectangle exceeds its breadth by 7 cms. If the length is decreased by 4 cm. and the breadth is increased by 3 cms., then the area of the new rectangle will be same as the area of the original rectangle. What will be the perimeter of the original rectangle?
  1) 45 cms    2) 40 cms.    3) 50 cms    
  4) 55 cms    5) None of these
  
  14.    The sum of the digits of a two digit number is 12. If the new number formed by reversing the digits is greater than the original number by 54, then what will be the original number?
      1) 28     2) 48     3) 39     4) 93
  5) None of these
  
  15.    In a fraction, twice the nume-rator is two more than the denominator. If 3 is added to the numerator and the denom-inator each, then the resultant fraction will be 2/3 .What was the original fraction?
  1) 5/18   2) 6/13    3) 13/6  4) 7/12
  5) None of these
  
  16.    Four-fifth of a number is 10 more than two-third of the same number. What is the number?
  1) 70      2) 75      3) 69     4) 85
  5) None of these
  
  17. A shopkeeper purchased 200 bulbs for Rs. 10 each. However, 5 bulbs were fused and had to be thrown away. The remain- ing were sold at Rs.12 each. What will be the percentage profit?
  1) 25      2) 15      3) 13    4) 17
  5) None of these
  
  18.    Girish started a business investing Rs. 45,000. After 3 months, Vijay with Rs. 60,000 and After another 6 months, Ankush with Rs. 90,000 joined him. At the end of the year, they made a profit of Rs. 16,500. What is Girish's share of profit?
  1) Rs. 5,500    2) Rs. 6,000
  3) Rs. 6,600    4) As. 5,900
  5) None of these
  
  19.    A person walking 5/6 of his usual rate is 40 minutes late. What is his usual time?
  1) 2 hours 20 minutes     
  2) 3 hours 20 minutes    
  3) 3 hours    4) 4 hours    
  5) None of these
  
  20.    From 5 different green balls, four different blue balls and three different red balls, how many combinations of balls can be chosen taking at least one green and one blue ball?
  1) 3600    2) 3620    3) 3720
  4) 3900    5) 4800
  
  21.    What is the average age of a family of five members, whose ages are 42, 49, 56, 63 and 35 years respectively?
  1) 60 years    2) 49 years
  3) 45 years    4) 58 years
  5) None of these
  
  22. A and B are two taps which can fill a tank individually in 10 minutes and 20 minutes respectively. However, there is a leakage at the bottom which can empty a filled tank in 40 minutes. If the tank is empty initially, how much time will both the taps take to fill the tank (leakage is still there)?
  1) 8 minutes    2) 7 minutes
  3) 10 minutes    4) 15 minutes
  5) None of these
  
  23.    What is 50% of 40% of Rs. 3,450?
  1) Rs. 690    2) As. 520
  3) Rs. 517.5    4) Rs. 499.2
  5) None of these
  
  24.    An urn contains 9 blue, 7 white and 4 black balls. If 2 balls are drawn at random, then what is the probability that only one ball is white?
  1) 71/190    2) 121/190
  3) 91/190    4) 93/190
  5) None of these
  
  25.    If the price of 5 transistors and 2 pen stands is Rs. 810, then what will be the price of 7 transistors and 9 pen stands?
  1) Rs. 1,320    2) Rs. 1,500
  3) Rs. 1,150    
  4) Can't be determined
  5) None of these
  
  Directions (Q.26-30): The bar graph given below shows the foreign exchange reserves of a country (in million US $) from 1991-92 to 1998-99. Answer the questions based on graph.
  26.    The foreign exchange reserves in 1997-98 was how many times that in 1994-95?
  1) 1.5  2) 2  3) 3.5  4) 2.6      5) 4.2
  
  27.    What was the percentage increase in the foreign exchange reserves in 1997-98 over 1993-94?
  1) 80%    2) 90%    3) 100%
  4) 110%  5) 125%
  
  28.    For which year, the percent increase of foreign exchange reserves over the previous year is the highest?
  1) 1994-95    2) 1995-96    
  3) 1998-99    4) 1992-93    
  5) None of these
  
  29.    The foreign exchange reserves in 1996-97 were approximately what percent of the average foreign exchange reserves over the period under review?
  1) 80%     2) 100%   3) 125%
  4) 130%   5) 150%
  
  30.    The ratio of the number of years, in which the foreign exchange reserves are above the average reserves, to those in which the reserves are below the average is?
  1) 3:5            2) 2:3      3) 4:7
  4) 3:7            5) None of these
  
  Directions (Q. 31-35): The total annual CO2 emissions from various sectors are 5 mmt. In the Pie Chart given below, the percentage contribution to CO2 emissions from various sectors is indicated.
  31.    Which of the following sectors together emit 2.5 mmt of CO2 every year?
  1) Thermal and Transport
  2) Domestic and Commercial
  3) Transport and Commercial
  4) Commercial and Thermal
  5) None of these
  
  32.    Which of the following sectors have emission difference of 1 mmt between them?
  1) Domestic and Commercial
  2) Transport and Commercial
  3) Thermal and Domestic
  4) Thermal and Transport.
  5) None of these
  
  33.    Emission of Domestic sector is how much % of Transport and Commercial sector combined?
  1) 20%       2) 15%       3) 30%
  4) 35%       5) 40%
  
  34.    In the next year, if emission from Commercial sector decre-ases by 20% of its current emission, while other sectors continue to emit same amount of CO2 as earlier then what will be the new % contribution of Thermal power sector (appr oximately)?
  1) 31.9%     2) 39.8%   3) 42.7%    
  4) 36.5%     5) 40.5%
  
  35.    Which of the following is incorrectly matched?
  1) Domestic = 54 degrees.
  2) Thermal = 125 degrees.
  3) commercial = 72 degrees.
  4) transport = 108 degrees.
  5) None of these
  
  Directions (36-40): In the following number series, a wrong number is given. Find out that wrong number.      (SBI Clerk 10-2-2008)
  36.    2, 11, 38, 197, 1172, 8227, 65806
  1) 11        2) 38      3) 197  
  4) 1172    5) 8227
  
  37.    16, 19, 21, 30, 46, 71, 107
  1) 19   2) 21   3) 30   4) 46   5) 71
  
  38.    7, 9, 16, 25, 41, 68, 107, 173
      1) 107  2) 16   3) 41   4) 68  5) 25
  
  39.    4, 2, 3.5, 7.5, 26.25, 118.125
  1) 118.125    2) 26.25    
  3) 3.5        4) 2    5) 7.5
  
  40.    16, 4, 2, 1.5, 1.75, 1.875
  1) 1.875    2) 1.75
  3) 1.5        4) 2       
  5) 4
  
  Key
  1)  1    2)  2    3)  4    4)  2    5)  4
  6)  1    7)  1    8)  3    9)  4    10) 2
  11) 1    12) 2    13) 3    14) 3    15) 4
  16) 2    17) 4    18) 1    19) 2    20) 3
  21) 2    22) 1    23) 1    24) 5    25) 4
  26) 1    27) 3    28) 4    29) 3    30) 1
  31) 3    32) 3    33) 3    34) 4    35) 2
  36) 4    37) 1    38) 4    39) 3    40) 2