ఆరోగ్యకరమైన జీవనం కోసం పోషకాలు,విటమిన్లు, ఖనిజాలు ఇలా చాలా అసవరం. వీటిల్లో ఏది లోపించినా ఏదో శారీరక ఇబ్బందులు తప్పవు. అలాంటి వాటిల్లో విటమిన్‌ బీ 12. ఇది ఎర్రరక్త కణాల వృద్దికి, నాడీ వ్యవస్థకు చాలా తోడ్పాటునిస్తుంది. ఆహారం ద్వారానే మనం బీ12 విటమిన్ తీసుకోవాల్సి ఉంటుందని అనేది గమనించాలి. మరి బీ 12 లోపంతో వచ్చే అనర్థాలు, లభించే ఆహారం గురించి తెలుసుకుందాం.వయసులో ఉన్నవారితో పోలిస్తే సాధారణంగా వయస్సుపైబడినవారు, స్త్రీలు, శాకాహారుల్లో విటమిన్ బీ 12 లోపం ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. భారతీయుల్లో సుమారు 47 శాతం మందిలో విటమిన్ బీ12 లోపంతో బాధపడుతున్నట్టు అంచనా. శరీరంలోని వివిధ అవయవాల పనితీరుపై ఇది ప్రభావం చూపిస్తుంది.విటమిన్ కాలేయంలో ఐదేళ్లపాటు నిల్వ ఉంటుంది. ఈ నిల్వలు తగ్గినప్పుడు బీ 12 లోపంకనిపిస్తుంది. లక్షణాలు రక్తహీనత, నీరసం అలసట, నిరాశ, నిస్సహాయత, గుండె దడ, నరాల సమస్యలు , ఒత్తిడిలాంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఇంకా చర్మం పాలిపోయినట్లు ఉండడం, శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బందులు, తల తిరగడం, తలనొప్పి, ఇన్ఫెక్షన్లు, నోరు పొడిబారడం, అతిసారం, మలబద్దకం, ఆకలి లేకపోవడం,జ్ఞాపకశక్తి తగ్గడం, ఏకాగ్రత తగ్గడం, డిప్రెషన్, చిరాకు ఇవన్నీ బీ 12 లోపం వల్ల కావచ్చు. బోలు ఎముకల వ్యాధి కూడా వచ్చే అవకాశం ఉంది.విటమిన్ బీ12 లేకపోవడం వల్ల వచ్చే అరుదైన పరిస్థితి ఆప్టిక్ న్యూరోపతి సంభవిస్తుంది. కంటి నుండి మెదడుకు దృశ్యమాన సమాచారాన్ని ప్రసారం చేసే ఆప్టిక్ నరం దెబ్బతింటుంది. ఇది క్రమంగా చూపు కోల్పోయేలా చేస్తుంది. చర్మంపై హైపపర్‌ పిగ్మంటేషన్ (డార్క్ స్పాట్స్) కనిపిస్తాయి. బీ 12 ఎక్కువైనా, బొల్లి ,నోటి పూతల, తామర, మొటిమలు లాంటి లక్షణాలు కనిస్తాయి. (ప్రపంచ ప్రఖ్యాత బాడీ బిల్డర్ గుండెపోటుతో కన్నుమూత)బీ12 లభించే ఆహారంచేపలు, రొయ్యలు, మాంసం, శనగలు, బాదం పప్పు, పుట్ట గొడుగులు, జీడిపప్పు, అల్లం, ఉల్లిపాయ, ప్రాన్స్ , మాంసం, గుడ్లలో విటమిన్ బీ 12 లభిస్తుంది. శాకాహారులు తృణధాన్యాలు పోషక ఈస్ట్ వంటి బలవర్ధకమైన ఆహారం తీసుకోవాలి. ఇంకా చీజ్, పాల ఉత్పత్తులు,సోయా ,బియ్యంలో కూడా ఇది లభిస్తుంది. వైద్యుల సలహా మేరకు ‘విటమిన్ బీ12 సప్లిమెంట్లు తీసుకోవచ్చు.ఇదీ చదవండి : ఓనం అంటే సంబరం సరదా, సాధ్య!

అలసిన శరీరాన్ని సేదతీర్చడంలోనూ, మనసును సాంత్వన పరచడంలోనూ టీ ని మించింది లేదని అందరూ అంటారు. అలాగని టీ ఎక్కువగా తాగడం అంత మంచిది కాదంటున్నారు ఆరోగ్య నిపుణులు. ఎక్కువసార్లు టీ తాగితే శరీరంలో ఐరన్‌ లోపం ఏర్పడుతుందంటున్నారు. టీలో అధికంగా ఉండే టానిన్‌ ఐరన్‌ శోషణను నిరోధిస్తుంది. ఐరన్‌ లోపం వల్ల శరీరంలో బలహీనత, అలసట, నిద్రలేమి, అనేక ఇతర సమస్యలు పెరుగుతాయి. టీ లో కెఫిన్‌ శాతం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఇది విశ్రాంతి లేకపోవడం, నిద్ర లేకపోవడం, వికారం వంటి దుష్ప్రభావాలకు కారణమవుతుంది. జీర్ణ సమస్యలు ఖాళీ కడుపుతో టీ తాగడం వల్ల శరీరంలో జీర్ణ సమస్యలు వస్తాయి. ఇది గ్యాస్, మలబద్ధకం, ఉబ్బరం వంటి సమస్యలకు దారితీస్తుంది. ఇది జీర్ణశక్తిని ప్రభావితం చేస్తుంది. జీర్ణక్రియ మందగిస్తుంది. గుండెల్లో మంట ఖాళీ కడుపుతో టీ తాగడం వల్ల గుండెల్లో మంట పుడుతుంది. దీని కారణంగా ఆహార నాళంలో యాసిడ్‌ ఏర్పడి యాసిడ్‌ రిఫ్లక్స్‌ సమస్యలతో పాటు పుల్లని తేన్పులు, వికారం కలుగుతాయి.  నిద్ర సమస్యలు... కొంతమందికి రాత్రి నిద్రపోయే ముందు టీ తాగడం అలవాటు. అయితే ఇది వారి నిద్రపై చెడు ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. నిద్ర నాణ్యత దెబ్బతింటుంది. ఇది రాత్రిపూట తరచుగా మూత్ర విసర్జన సమస్యను కలిగిస్తుంది. రాత్రి పడుకునే ముందు టీ కి బదులు ఒక గ్లాసు గోరువెచ్చని నీరు తాగడం మంచిది.  పేగులపై దుష్ప్రభావం... అధికంగా తాగే టీ మన పేగులపై చెడు ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. ఎక్కువగా టీ తీసుకునే వ్యక్తులు కెఫిన్, టానిన్‌ల కారణంగా ఆందోళన, ఒత్తిడి, విశ్రాంతి లేకపోవడం, తలనొప్పి, తల తిరగడం వంటి సమస్యలను ఎదుర్కొంటారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌:  మధుమేహంతో పాటు గుండెజబ్బులు, మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా అన్ని దేశాల్లోనూ పెరుగుతున్నాయి. మరి ముఖ్యంగా భారత్‌ ఇతర ఆసియా దేశాల్లో ఇది మరీ ఎక్కువగా ఉంది. కానీ వ్యాధి సోకడం, లక్షణాల వంటివి ప్రాంతాన్ని బట్టి మారిపోతున్నాయి. మధుమేహాన్ని తీసుకుంటే టైప్‌ 2 మధుమేహం అమెరికా లాంటి దేశాల్లో ఊబకాయం ఉన్నవారిలో కన్పిస్తుంది. కానీ భారత్‌లాంటి కొన్ని దేశాల్లో బక్కపలుచగా ఉన్నప్పటికీ దీనిబారిన పడుతున్నారు. అందరిలోనూ జన్యువులు ఒకే రకంగా ఉన్నప్పటికీ జన్యువుల పైభాగంలో వాతావరణం, సూక్ష్మ పోషకాల లోపం వల్ల చోటు చేసుకుంటున్న కొన్ని మార్పుల కారణంగా ఈ తేడాలు చోటు చేసుకుంటున్నట్లు తేలింది. మరోవైపు వీటి కోసం తయారు చేసిన ఔషధాలు ఒక ప్రాంతంలో పనిచేస్తే మరొక ప్రాంతంలో పని చేయడం లేదు. మధుమేహంతో పాటు గుండె జబ్బులు, మానసిక సమస్యలకు పైన పేర్కొన్న తేడాలు కారణమవుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితిని అధిగమించేందుకు, అందరికీ సమర్ధంగా ఉపయోగపడే మందులు కనిపెట్టేలా, మానవజాతి ఆరోగ్యాన్ని పరిరక్షించేలా ఓ మహా ప్రయత్నం మొదలైంది. భారత్‌ సహా నాలుగు దేశాల్లోని 13 వేల మంది నుంచి సేకరించిన సమాచారాన్ని విశ్లేషించడం ద్వారా వ్యాధి ముప్పును తగ్గించే ప్రాజెక్టుకు శాస్త్రవేత్తలు శ్రీకారం చుట్టారు. డైవర్స్‌ ఎపిజెనిటిక్, ఎపిడిమియాలజీ పార్ట్‌ నర్‌షిప్‌ (డీప్‌) అని పిలుస్తున్న ఈ అంతర్జాతీయ ప్రాజెక్టులో ఇరవై పరిశోధక బృందాలు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఇరవై సంస్థలు భాగస్వాములు కానున్నాయి.   ఇప్పటివరకు ‘యూరప్‌’ సమాచారమే ఆధారం  ప్రజారోగ్యం విషయంలో ఇప్పటివరకూ జరిగిన పరిశోధనలకు అత్యధికంగా యూరోపియన్‌ మూలాలున్న మానవుల నుంచి సేకరించిన సమాచారమే ఆధారం. అంటే ఆరోగ్య సమస్యల పరిశోధనల్లో ఇతర ప్రాంతాల వారి భాగస్వామ్యం చాలా తక్కువన్నమాట. అంతేకాకుండా జన్యుపరమైన, వాతావరణ సంబంధిత వైవిధ్యతను కూడా ఇప్పటివరకూ పెద్దగా పరిగణనలోకి తీసుకోలేదు. కొంచెం వివరంగా చెప్పాలంటే మన జన్యువులు, మనం ఉన్న వాతావరణం ప్రభావం.. మనకొచ్చే వ్యాధులపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుందో ఇప్పటివరకూ స్పష్టంగా తెలియదన్నమాట. కాగా ‘డీప్‌’ప్రాజెక్టు ఈ లోటును భర్తీ చేస్తుందని అంచనా వేస్తున్నారు. దాదాపు రూ.25 కోట్ల ఖర్చుతో ఐదేళ్ల పాటు ఈ ప్రాజెక్టు కొనసాగనుంది. సీసీఎంబీ నేతృత్వంలో యూకేలోని బ్రిస్టల్‌ యూనివర్సిటీ, లండన్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ హైజీన్‌ అండ్‌ ట్రాపికల్‌ మెడిసిన్,, ఎంఆర్‌సీ యూనిట్, ద గాంబియాలు ఇందులో పాల్గొననున్నాయి. అధ్యయనంలో భాగంగా కొన్ని వ్యాధులు కొన్ని ప్రాంతాల వారికి లేదా సమూహాలకు మాత్రమే ఎందుకు వస్తాయన్న విషయాన్ని తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేస్తారు. దీనిద్వారా ఒక ప్రాంత ప్రజల కోసం తయారు చేసిన మందులు ఇతర ప్రాంతాల వారికీ సమర్థంగా ఉపయోగపడతాయా? లేదా? అన్నది స్పష్టమవుతుందని ఈ అధ్యయనానికి నేతృత్వం వహిస్తున్న శాస్త్రవేత్త ఆర్‌.గిరిరాజ్‌ ఛాందక్‌ తెలిపారు.   సీసీఎంబీ ఎప్పుడో చెప్పింది...  హైదరాబాద్‌ కేంద్రంగా పనిచేస్తున్న సెంటర్‌ ఫర్‌ సెల్యులార్‌ అండ్‌ మాలిక్యులర్‌ బయాలజీ (సీసీఎంబీ) చాలాకాలంగా భారతీయుల జన్యు నిర్మాణంలోని తేడాలు.. టైప్‌–1, టైప్‌–2 మధుమేహం, క్లోమగ్రంథి వ్యాధులపై వాటి ప్రభావం గురించి పరిశోధనలు చేస్తోంది. విటమిన్‌ బీ–12, ఫొలేట్‌ తదితర సూక్ష్మ పోషకాలు, పర్యావరణాలు.. వ్యాధులు సోకేందుకు ఉన్న అవకాశాలపై ప్రభావం చూపుతున్నట్లు కూడా సీసీఎంబీ నిరూపించింది. పర్యావరణం నుంచి అందే సంకేతాల ఆధారంగా డీఎన్‌ఏలో వచ్చే కొన్ని రకాల మార్పులు మనిషి ఆరోగ్యం, వ్యాధులకు కారణమవుతున్నట్టుగా కూడా సీసీఎంబీ ప్రయోగాత్మకంగా రుజువు చేసింది. అంటే ఇప్పటివరకూ జరిగిన పరిశోధనలన్నీ యూరోపియన్లపై ఆధారపడి జరిగినవి కావడంతో వారికి పనిచేసే మందులు, చికిత్స పద్ధతులు కచ్చితంగా మనకూ పనిచేస్తాయన్న గ్యారెంటీ లేదన్నమాట. అలాగే మనకు పనిచేసే మందులు బ్రిటిష్‌ వారికి లేదా అమెరికన్లను అక్కరకు వస్తాయా? అన్నది కూడా ప్రశ్నార్థకమే అన్నమాట.   భారతీయులకూ భాగస్వామ్యం  జన్యువులు – జన్యువులకు మధ్య, జన్యువులకు పర్యావరణానికి మధ్య జరుగుతున్న కార్యకలాపాలు అర్థం చేసుకునేందుకు మధుమేహం, గుండెజబ్బుల వంటి అసాంక్రమిక వ్యాధులకూ వీటికి ఉన్న సంబంధాలను అర్థం చేసుకునేందుకు ఈ ప్రాజెక్టు ఉపయోగపడుతుంది. ఈ ప్రాజెక్టులో భారతీయులను కూడా చేర్చుకోవడం ఎంతో ఆసక్తికరమైన అంశం. – డాక్టర్‌ ఆర్‌.గిరిరాజ్‌ ఛాందక్, ‘డీప్‌’ప్రాజెక్ట్‌ హెడ్‌  

శరీరానికి అన్ని విటమిన్లు అందితేనే ఆరోగ్యంగా ఉండగలం. ఏ విటమిన్‌ లోపించిన దాని దుష్ప్రభావం కచ్చితంగా ఉంటుంది. అందులోనూ మన శరీరానికి ప్రకృతి సిద్ధంగా లభించే విటమిన్ల విషయంలో అజాగ్రత్త వహిస్తే ఆ పరిస్థితి మరి దారుణంగా ఉంటుంది. విటమిన్లలో సహజసిద్ధంగా లభించే విటమిన్‌ డీ. ఇది మనకు సూర్యరశ్మి నుంచి లభిస్తుంది. ఆ విటమిన్‌ లోపం కారణంగా తినబుద్ది కాదని, పూర్తిగా నీరసించి దారుణమైన స్థితికి వచ్చే ప్రమాదం ఉందని చెబుతున్నారు న్యూట్రిషియన్లు. ఐతే విటమిన్‌ డీ లోపించిదని  ఇచ్చే సంకేతాలు, లక్షణాలు ఏంటో చూద్దామా! డీ విటమిన్‌ లోపం గురించి ఇచ్చే పది సంకేతాలు ఏంటంటే.. అలసిపోవడం మాటిమాటికి అలసట వస్తున్నా లేదా ఎక్కువ సేపు ఏ పనిచేయక మునుపే తొందరగా అలసటతో కూర్చుండిపోతే డి విటమిన్‌ లోపించిందని అర్థం. ఇది డీ విటమిన్‌​ లోపానికి సంబంధించిన బలమైన సంకేతంలో ప్రధానమైంది నిద్ర పట్టకపోవడం టైంకి పడుకున్నా కూడా నిద్ర పట్టకపోతే అది డీ విటమిన​ లోపమే కారణం. మెలటోనిన్‌ అనే హార్మోన్‌ మానవ సిర్కాడియన్‌ లయలపై ప్రభావం చూపుతుంది. ఫలితంగా నిద్ర పట్టకపోవడం అనే సమస్య ఎదురవుతుంది. ఈ డీ విటమిన్‌ శరీరంలో నిద్ర వచ్చే హార్మోన్‌ని ఉత్పత్తి అయ్యేలా చేసి కంటి నిండా నిద్రపోయేలా చేస్తుంది.  కీళ్లపై ప్రభావం దీర్ఘకాలిక కండరాల అసౌకర్యం, బలహీనతకు మూలం విటమిన్‌ డీ. కాల్షియం శోషణలో సహయపడుతుంది. ఇది లేకపోవడం వల్ల కీళ్లపై ప్రభావం చూపుతుంది.  డిప్రెషన్‌ లేదా విచారం డిప్రెషన్‌కి డీ విటమిన్‌తో ఎలాంటి సంబంధం లేనప్పటికి..పరిశోధనల్లో అలటస కారణంగా మానసికంగా బలం కీణించి అనేక రుగ్మతలకు లోనై డిప్రెషన్‌కి గురయ్యే ప్రమాదం ఉందని నిపుణులు చెబుతున్నారు.  జుట్టు రాలడం డీ విటమిన్‌ లోపిస్తే జుట్టు రాలడం, జుట్టు పెరుగుదలపై ప్రభావం చూపడం వంటివి జరగుతాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో ఆ లోపం ఎక్కువగా ఉంటే అలోపేసియాకు కూడా కారణమయ్యే అవకాశం ఉంది. దీంతో తలపై జుట్టు తోపాటు, శరీరంపై ఉండే వెంట్రుకలన్నింటిని పూర్తిగా కోల్పోయేలా ప్రమాదం ఉంది. కండరాల బలహీనత విటమిన​ డీ ఆరోగ్యకరమైన కండరాల పెరుగుదల, అభివృద్ధికి తోడ్పడుతుంది.  అలాగే కండరాల సంకోచాన్ని నియంత్రించడానికి కీలకం కూడా. శరీరంలో తక్కువ డీ విటమిన్‌ స్థాయిలు వివిధ రకాల కండరాల కణాల పనితీరుని ప్రభావితం చేసినట్లు పలు పరిశోధనల్లో తేలింది.  డార్క్‌ సర్కిల్స్‌ కళ్లు బూడిద రంగులోకి మారడం, కళ్ల కింద ఉన్న చర్మం ఉబ్బడం లేదా మృదువుగా లేనట్లు ఉన్నట్లయితే ఎక్కువసేపు ఎండలో గడపాలని అర్థం. ఆకలి లేకపోవడం ఆహారం పట్ల ఆకస్మికంగా విరక్తి ఏర్పడటం, ఆకలి అనే అనూభూతి లేకపోవడం వంటివి జరుగుతాయి.  తరుచుగా అనారోగ్యం రోగ నిరోధక వ్యవస్థ బలహీనంగా ఉండి, తరుచుగా అనారోగ్యానికి గురవ్వడం జరుగుతుంది.  చర్మం పాలిపోవడం ఆరోగ్యకరమైన చర్మ కణాల ఉత్పత్తికి విటమిన్‌ డీ అవసరం. కాబట్టి చర్మం పాలిపోయినట్లుగా ఉంటే విటమిన్‌ డీ లోపం ఉన్నట్లు క్లియర్‌గా అర్థమవుతుంది. కావున ఆయా వ్యక్తులు సూర్యరశ్మీలో గడపడం అత్యంత ముఖ్యం. అంతేగాదు అధిక రక్తపోటు, మధుమేహం, ఫైబ్రోమైయాల్జియా,మల్టిపుల్ స్క్లెరోసిస్ వంటి నాడీ సంబంధిత పరిస్థితులు విటమిన్ డీ లోపంతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి.  ఏం చేయాలంటే.. విటమిన్ డీ కి చక్కని సోర్స్ సూర్య రశ్మే. ఆ తరువాత స్థానంలో చేపలు, కాడ్‌లివర్ ఆయిల్, గుడ్డు పచ్చ సొన, ష్రింప్, ఫోర్టిఫైడ్ మిల్క్, ఫోర్టిఫైడ్ బ్రేక్ ఫాస్ట్ సెరియల్, ఫోర్టిఫైడ్ యోగర్ట్, ఫోర్టిఫైడ్ ఆరెంజ్ జ్యూస్ ఉంటాయి. (చదవండి: 1990లలో అపహరించిన జీప్‌ అనూహ్యంగా ఎలా బయటపడిందంటే)

ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం లేదా పోషకాల విషయానికి వస్తే అందరికీ ముందుగా గుర్తు వచ్చేది  ప్రోటీ న్లు, కాల్షియం లేదా విటమిన్లు. వీటిలో జింక్‌ ఒకటి. ఇది ఆహారం ద్వారా లభిస్తుంది. జింక్‌ లోపం ఉంటే ఆరోగ్యం దెబ్బతింటుంది. ముఖ్యంగా జుట్టు చిట్లడం, రాలడం అధికమవుతుంది. అకారణంగా జుట్టు రాలుతున్నా, జుట్టు పలుచబడుతున్నా జింక్‌ లోపమేమో అనుమానించాలి. ఇదే కాదు, శరీరంలో జింక్‌ లోపం ఉన్నప్పుడు ఇంకా ఎలాంటి లక్షణాలు ఉంటాయో, నివారణకు ఏం చేయాలో తెలుసుకుందాం.  మన శరీరానికి జింక్‌ చాలా అవసరం. రోగనిరోధక శక్తి, కణ విభజన, కణాల ఎదుగుదల, ప్రొటీన్లు, డీఎన్‌ఏ నిర్మాణం వంటి వాటికి దాదాపు 300 ఎంజైమ్‌లు అవసరం. ఆ ఎంజైమ్‌లను పనిచేసేలా చేయడం కోసం జింక్‌ అత్యవసరం. మనం తినే ఆహారంలో చాలా పరిమిత పరిమాణంలో జింక్‌ లభిస్తుంది. శరీరం జింక్‌ను నిల్వచేసుకోదు. అందుకే జింక్‌ లభించే ఆహారాన్ని రోజూ తినాలి. మగవారికి రోజూ 11 మిల్లీగ్రాముల జింక్‌ అవసరం అయితే, మహిళలకు 8 మిల్లీ గ్రాముల జింక్‌ అవసరం. అదే గర్భిణిలు, తల్లిపాలు ఇచ్చే మహిళలకు మాత్రం 12 మిల్లీ గ్రాములు అవసరం పడుతుంది. జింక్‌ లోపిస్తే శరీరంలో చాలా మార్పులు జరుగుతాయి. రోగనిరోధక శక్తి తగ్గిపోతుంది. జింక్‌ లోపాన్ని కొన్ని లక్షణాల ద్వారా తెలుసుకోవచ్చు.  చర్మాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచేందుకు, గాయాలైనప్పుడు రక్తం త్వరగా గడ్డ కట్టేలా చేసేందుకు జింక్‌ చాలా అవసరం. జింక్‌ లోపం ఏర్పడినప్పుడు గాయాలు తగిలినా అవి త్వరగా నయం కావు. అంతేకాదు ముఖంపై మొటిమలు వస్తాయి.  బరువు తగ్గడం.. జింక్‌ లోపం వల్ల జీర్ణశక్తిలో మార్పులు వస్తాయి. ఆకలి మందగిస్తుంది. ఆహారం తినాలనిపించదు. ఫలితంగా బరువు తగ్గిపోతారు. ఇలా పోషకాల లోపం వల్ల బరువు తగ్గడంతో అనేక ఆరోగ్యసమస్యలు ఉత్పన్నమవుతాయి.  జుట్టు రాలిపోవడం.. జింక్‌ లోపం వల్ల జుట్టు చిట్లడం, రాలడం అధికమవుతుంది కాబట్టి అకారణంగా జుట్టు అధికంగా రాలుతున్నా, జుట్టు పలుచబడుతున్నా జింక్‌ లోపమేమో అనుమానించాలి. దానికి సంబంధించిన సప్లిమెంట్స్‌ తీసుకుని సమస్య సద్దుమణిగితే నిశ్చింతగా ఉండవచ్చు.  తరచూ జలుబు.. జింక్‌ తగ్గితే రోగనిరోధక శక్తి తగ్గిపోతుంది. దాని వల్ల తరచూ జలుబు, దగ్గు, ఇన్ఫెక్షన్ల బారిన పడే అవకాశం ఎక్కువ. తరచూ మీకు జలుబు చేస్తున్నా, అనారోగ్యం బారిన పడుతున్నా జింక్‌ లోపం ఉందేమో చూసుకోవాలి. జింక్‌ తగినంత అందితే జలుబు తగ్గుతుంది.  చూపు మసక బారడం.. ఆరోగ్యకరమైన చూపుకు జింక్‌ చాలా అవసరం. శరీరానికి తగినంత జింక్‌ అందనప్పుడు దృష్టి మందగిస్తుంది. మసకగా కనిపిస్తుంది. అస్పష్టంగా అనిపిస్తుంది. జింక్, విటమిన్‌ ఎ ఆరోగ్యకరమైన చూపును ఇస్తాయి కాబట్టి శరీరంలో జింక్‌ లోపిస్తే చూపు మసకబారుతుంది.  గందరగోళం.. మీకు మనసు, ఆలోచనలు గందరగోళంగా ఉన్నాయా? అయితే జింక్‌ లోపం ఉందేమో చూసుకోండి. జింక్‌ తగినంత అందకపోతే మెదడు సరిగా పనిచేయదు. పనిపై ఏకాగ్రత్‌ కుదరదు. జ్ఞాపకశక్తి సమస్యలకు కూడా తలెత్తుతాయి.    సంతానోత్పత్తిపై ప్రభావం.. జింక్‌ లోపం పురుషులకు చాలా ఇబ్బందిని కలిగిస్తుంది. దీనివల్ల పురుషుల సంతానోత్పత్తి ప్రభావితమవుతుంది. మీరు తండ్రి కావాలనుకుంటే తప్పనిసరిగా జింక్‌ తీసుకోవడంపై శ్రద్ధ వహించాలి. తగినంత పరిమాణంలో జింక్‌ తీసుకోని పురుషులు తండ్రి కావడానికి చాలా సమస్యలు ఎదుర్కోవాల్సి ఉంటుంది.  రోగనిరోధక శక్తి బలహీనం.. శరీరానికి సంబంధించి అనేక విధులకు జింక్‌ అవసరమవుతుంది. ఇది రోగనిరోధక శక్తిని బలపరుస్తుంది. మళ్లీ మళ్లీ అనారోగ్యం బారిన పడకుండా కాపాడుతుంది. అయితే జింక్‌ లోపం ఉంటే అది రోగనిరోధక శక్తిని బలహీనపరుస్తుంది కాబట్టి లోప నివారణకు సప్లిమెంట్లు తీసుకోక తప్పదు.  ఇలా నివారించాలి.. జింక్‌ లోప నివారణకు శనగలు, గింజ ధాన్యాలు, పుచ్చగింజలు, జనపనార గింజలు, ఓట్స్, జీడిపప్పు, పెరుగు, డార్క్‌ చాకొలెట్లను తీసుకోవాలి. వైద్యుల సలహా మేరకు విటమిన్‌ సప్లిమెంట్లు కూడా తీసుకోవచ్చు.    

స్వాతంత్య్రానికి ముందు బాంబే, ఢిల్లీ వంటి నగరాలకే పరిమితమై కేవలం 12 మంది మాత్రమే చిన్నపిల్లల వైద్య నిపుణులు దేశవ్యాప్తంగా సేవలు అందించినట్లు ఇండియన్‌ అకాడమీ ఆఫ్‌ పీడియాట్రిక్స్‌ ఇటీవల వెల్లడించింది. ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా చిన్న పిల్లల వైద్యులు 50 వేల మంది వరకు ఉండొచ్చని అకాడమీ అంచనా. ఏటా సుమారు 1500 మంది చిన్నపిల్లల వైద్యంలో డిగ్రీలు పొందుతున్నారు. అయినప్పటికీ పది వేల జనాభాకు ఒక చిన్న పిల్లల వైద్యులు ఉండాలనే కేంద్ర ప్రభుత్వ లక్ష్యం నెరవేరడం లేదు.   భారతదేశం స్వాతంత్య్ర అమృతోత్సవాలను నిర్వహించుకునేందుకు సిద్ధమైన దశలోనూ జనాభాలో 40 శాతం మందిగా ఉన్న 47 కోట్ల మంది పిల్లల ఆరోగ్య సంరక్షణ అంతంత మాత్రం పురోగతి తోనే ఉంది.  కేంద్ర స్త్రీ శిశు సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ సమాచారం ప్రకారం.. 2021 అక్టోబరు నాటికి మన దేశంలో 33 లక్షల మంది పిల్లల్లో తీవ్రమైన పోషకాహార లోపం ఉంది. చిన్నారుల మరణాల్లో 70 శాతం ఈ కారణాల వల్లనే సంభవిస్తున్నాయి. 2018–2050 మధ్య ప్రపంచంలో 200 కోట్ల జననాలు సంభవించవచ్చని యునిసెఫ్‌ అంచనా వేసింది. అందులో ఐదో వంతు భారత్‌లోనే జన్మించే అవకాశం ఉంది. అందుకని శిశువుల ఆరోగ్య సంరక్షణకు ఇప్పటి నుంచే భరోసా కల్పించే ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసుకుని అమలు పరచాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఇందుకు మనం చైనాను ఆదర్శంగా తీసుకోవచ్చు. చిన్న పిల్లల మరణాలను చైనా సమర్థంగా అదుపు చేయగలిగింది. నాణ్యమైన వైద్య సేవలను అందించడం ద్వారా ఆ లక్ష్యాన్ని సాధించింది. అదే బాటలో మనమూ పయనించాలి. ఆరోగ్యవంతమైన రేపటి భారత్‌ కోసం చక్కటి ఆరోగ్య బాటను ఏర్పరచాలి.

Vitamin B12 Deficiency: విట‌మిన్ బి12 లోపాన్ని చాలా ప్ర‌మాద‌కారిగా పరిగణించాలని తాజా అధ్యయనాలు వెల్లడించాయి. ఇది రక్తహీనత, నాడీ సంబంధిత సమస్యలు, అతిసారం, గ్లోసిటిస్ (స్మూత్ టంగ్‌), కండరాల బలహీనత వంటి స‌మ‌స్య‌లకు దారి తీస్తుందని వైద్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. విట‌మిన్ బి12 లోపం ఉంటే.. మొద‌ట్లో మైకం క‌మ్మిన‌ట్లుగా, మ‌గ‌త‌గా, శ్వాస‌తీసుకోవ‌డం భారంగా ఉంటుందని.. ఈ లక్షణాలను ఏమాత్రం నిర్లక్ష్యం చేసినా పైన పేర్కొన్న రుగ్మతలతో పాటు బాబిన్‌స్కీ రిఫ్లెక్స్ సంభ‌విస్తుందని డాక్టర్లు అంటున్నారు.  బాబిన్‌స్కీ రిఫ్లెక్స్ అంటే.. అరికాళ్లపై కొట్టిన‌ప్పుడు పాదానికి ఉన్న అన్నివేళ్లు కిందికి వంగుతుంటే బొట‌న‌వేలు మాత్రం పైకి లేస్తుంది. రెండేళ్లలోపు పిల్ల‌ల్లో ఈ రిఫ్లెక్ష‌న్‌ సాధార‌ణమే అయినప్పటికీ.. పెద్ద‌వారిలో ఈ రిఫ్లెక్ష‌న్‌ క‌నిపిస్తే అది కేంద్ర నాడీ వ్య‌వ‌స్థ‌కు సంబంధించిన రుగ్మ‌త‌కు సంకేతమ‌ని నేష‌న‌ల్ లైబ్రెరీ ఆఫ్ మెడిసిన్ నిపుణులు అంటున్నారు.  విటమిన్‌ బి12 లోపం ఉందా..? ఇలా చేయండి అరికాళ్ల‌పై త‌ట్టి చూసుకోవ‌డం ద్వారా విట‌మిన్ బి12 స్థాయిలు ప‌డిపోయిన విష‌యాన్ని అంచ‌నా వేయ‌వ‌చ్చు. అరికాళ్లపై కొట్టిన‌ప్పుడు పాదానికి ఉన్న అన్నివేళ్లు కిందికి వంగిపోతూ, బొట‌న‌వేలు మాత్రం పైకి లేస్తుంటే అది బి12 లోపానికి సంకేతంగా పరిగణించవచ్చు. అయితే సమగ్ర రక్త పరీక్షల ద్వారా మాత్రమే ఈ లోపాన్ని తెలుసుకునే అవకాశం ఉంటుంది. విట‌మిన్ బి12 స్థాయిలు 150ng/l కంటే త‌క్కువ‌గా ఉంటే దాన్ని లోపంగా చెప్ప‌వ‌చ్చు. చదవండి: Jhilam Chattaraj: నాన్న మరణిస్తే కూతురి.. తల వెంట్రుకలు కూడా ఏడుస్తాయి!

ప్రపంచంలో దాదాపు సగం మందికి పౌష్టికాహారం లభించడం లేదు... ఇంకే, ఇందుకు కరోనానే కారణం అనుకుంటున్నారా? కాదు. ప్రపంచంలో ప్రతి సమస్యకు కరోనా కారణం కాదని, నిజానికి జనాలకు తగినంత హెల్తీ ఫుడ్‌ దొరక్కపోవడం కరోనా ముందునుంచే ఉందని గణాంకాలు చెబుతున్నాయి.ఈ సమస్యను ఎదుర్కోవాలంటే సాగు రంగంలో విప్లవాత్మక మార్పులు తీసుకురావాలన్నది నిపుణుల మాట. మరి ప్రపంచ దేశాలు పట్టించుకుంటాయా? అనేది ట్రిలియన్‌ డాలర్ల ప్రశ్న! ప్రపంచంలో ఒకపక్క అన్నమో రామచంద్రా అనేవారి కేకలు పెరిగిపోతుంటే, మరోపక్క పౌష్టికాహారం దొరక్క అలో లక్ష్మణా అనే వాళ్ల సంఖ్య అంతే వేగంగా పెరుగుతోంది. ఏదో  తిన్నాం అంటే తిన్నాం అన్నట్లు కడుపునింపుకోవడమే తప్ప శరీరానికి సరిపడా పోషకాలనిచ్చే ఆహారం తీసుకునే వీలు చిక్కని వారి సంఖ్య 300 కోట్లను దాటిందని గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. కరోనా కారణంగా వచ్చిన లాక్‌డౌన్‌ తదితర ఆంక్షలు ప్రపంచ ఎకానమీలను దెబ్బతీశాయి. ఇప్పటికీ పలు దేశాల ఆర్థిక వ్యవస్థలు గాడిన పడలేదు. అనేక దేశాలు మాంద్యం దిశగా జారుకుంటున్నాయి. ఇదే తరుణంలో నిత్యావసరాల ధరలకు రెక్కలు వచ్చాయి. దీంతో పోషకాలు సమృద్ధిగా లభించే మొక్కజొన్న, పాలు, బీన్స్‌ తదితర చౌక ఆహార పదార్ధాలు సైతం సామాన్యుడికి అందకుండా పోతున్నాయని నివేదికలు చెబుతున్నాయి. అయితే ఇది ఇప్పుడు తలెత్తిన సమస్య కాదని, చాలా సంవత్సరాలుగా జనాభాను ఈ సమస్య పీడిస్తోందని న్యూట్రిషనిస్టులు, ఎకానమిస్టులు చెబుతున్నారు. కరోనా మాత్రమే కారణమా?  ప్రపంచ ఆహార పదార్ధాల ధరలను విశ్లేషించే అధికారిక గణాంకాల ప్రకారం కరోనాకు ముందు ప్రపంచంలో పౌíష్టికాహారం అందనివారి సంఖ్య 40 శాతం ఉంది. అంటే ప్రస్తుత సంక్షోభానికి ముందు కూడా పౌష్టికాహార లోపం జనాభాలో అధికమనే తెలుస్తోంది. ఇందుకు ప్రధాన కారణం సంపద కొందరి వద్దే పోగుపడడమని నిపుణులు విశ్లేషిస్తున్నారు. అల్పాదాయాలు, ఆహారపదార్ధాల అధిక ధరలు.. ఎన్నాళ్లుగానో దాదాపు సగం జనాభాను పీడిస్తున్న సమస్యలు. పోషకాలు సమృద్ధిగా ఉండే ఆహారం దొరకకపోవడంతో ఎక్కువమంది అనీమియా, డయాబెటిస్‌ లాంటి వ్యాధులకు గురవుతున్నారు. మరి మిగిలిన 60 శాతం జనాభా ఓకేనా అంటే నిరాశాపూరిత సమాధానమే ఎదురవుతుంది. వీరికి పౌíష్టికాహారం లభించే అవకాశాలున్నా, వారంతా ఎల్లప్పుడూ మంచి ఆహారం తీసుకుంటున్నారని చెప్పలేమని నిపుణులు చెబుతున్నారు. పోషకాలుండే పదార్ధాలు అందుబాటులో ఉండకపోవడం, ఆధునిక ఉద్యోగాల కారణంగా వంటకు సమయం చాలకపోవడం, అనారోగ్యకారక ఆహార పదార్ధాల ఉత్పత్తిదారులు చూపే ప్రకటనలకు మోసపోవడం, పోషకాల గురించి అవగాహన లేకపోవడం.. లాంటి కారణాలతో వీరికి కూడా పూర్తి న్యూట్రిషన్‌ అందడం లేదు. అంటే రమారమిన ముప్పావు శాతం ప్రపంచ జనాభాకు పౌíష్టికాహారం అందడం లేదన్నది నిపుణుల మాట.  ఏం చేయాలి?  అధికాదాయ ఉద్యోగాల కల్పన, అల్పాదాయ వర్గాలకు సామాజిక రక్షణలను విస్తృతీకరించడం, స్థానికంగా న్యూట్రిషన్‌ విలువలుండే ఆహారాల ఉత్పత్తి, సాగును ప్రోత్సహించడం ద్వారా ప్రజలకు కనీస పౌష్టికాహారం అందించవచ్చని ప్రభుత్వాలకు నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఇందుకు ఉదాహరణగా అమెరికాలోని ఎస్‌ఎన్‌ఏపీ కార్యక్రమాన్ని చూపుతున్నారు. ఈ ప్రోగ్రాం కింద అల్పాదాయ అమెరికన్లు తమకు కావాల్సిన ఆహారంలో కొంత కొనుగోలు చేసేందుకు ప్రభుత్వం సాయం చేస్తుంది. అయితే అన్ని దేశాల్లో ఇలాంటి కార్యక్రమాలు అమలు చేయడం కష్టం కనుక, వీలయినంతగా ఆహార పదార్థ్ధాల ధరలను తగ్గించేందుకు చర్యలు తీసుకోవడమే ఉత్తమమని నిపుణుల సూచన. ఇందుకోసం  వ్యవసాయ రంగ నూతన టెక్నాలజీల్లో పబ్లిక్‌ పెట్టుబడులు పెంచడం అవసరమంటున్నారు. ఆహార సంక్షోభాన్ని అధిగమించేందుకు ఈ ఏడాది జరగనున్న సదస్సుల్లో పౌష్ఠికాహార లభ్యతపై కూడా ప్రభుత్వాలు దృష్టి సారించాలని సూచించారు.

నా వయసు 50 ఏళ్లు. నేను ఒక ప్రభుత్వ ఉన్నతోద్యోగిని. ప్రతి ఏడాదీ క్రమం తప్పకుండా మాస్టర్‌ హెల్త్‌చెకప్‌ చేయించుకుంటూ ఉంటాను. అయితే ప్రతిసారీ పరీక్షల్లో నేను ఒక విషయం గమనిస్తున్నాను. నా విటమిన్‌ బి12, విటమిన్‌–డి పాళ్లు చాలా తక్కువగా ఉంటున్నాయి. మిగతా అన్ని పరీక్షలూ నార్మల్‌గా ఉంటున్నాయి. ప్రతిసారీ ఇందుకోసం మందులు వాడుతున్నా, నాకు ఆ పరీక్షల్లో నార్మల్‌ రిజల్ట్‌ రావడం లేదు. ఇలా ఎందుకు జరుగుతోంది? దయచేసి దీనికి శాశ్వత పరిష్కారం ఏదైనా ఉందా?  – ఒక సోదరుడు, హైదరాబాద్‌  విటమిన్‌ బి12 సాధారణంగా మాంసాహారంతో పాటు పాలు, పాల ఉత్పాదనల్లోనే చాలా ఎక్కువగా లభ్యమవుతుంటుంది. ఒకవేళ మీరు శాకాహారి అయి ఉండి, పాలు చాలా తక్కువగా తీసుకునేవారైతే మీకు విటమిన్‌ బి12, విటమిన్‌–డి లు పూర్తిస్థాయిలో భర్తీ అయ్యే అవకాశాలు ఉండవు. అయితే చాలామంది మాంసాహారం తీసుకునేవారిలో సైతం, దాన్ని రక్తంలోకి తీసుకెళ్లే కొన్ని కాంపోనెంట్స్‌ లేకపోవడం వల్ల అవి భర్తీకాకపోవచ్చు. ఇలా విటమిన్‌ బి12 తక్కువగా ఉన్నవారు వాటిని డాక్టర్‌ సూచించిన మోతాదులో (అంటే సాధారణంగా మొదట... ప్రతి రోజు ఒకటి చొప్పున నాలుగు రోజులూ, ఆ తర్వాత ప్రతివారం ఒకటి చొప్పున నాలుగు వారాలు, ఇక ఆ తర్వాత ప్రతి నెలా ఒకటి చొప్పున ఆర్నెల్లు... ఆ తర్వాత మూడు నెలలకొకసారి చొప్పున) ఇంజెక్షన్‌ రూపంలో తీసుకోవాలి.  ఇక విటమిన్‌–డి అనేది కేవలం సూర్యకాంతితోనే మనకు లభ్యమవుతుంది. ఆహారం ద్వారా లభ్యం కావడం చాలా చాలా తక్కువ (అందులోనూ చాలా ఎక్కువ మోతాదులో డి–విటమిన్‌ చేర్చితే తప్ప). ఒకవేళ విటమిన్‌–డి కోసం మీరు ఎండలో తిరిగినా కేవలం మీ ముఖం, బట్టలతో కప్పి లేని చేతుల వంటి భాగాలు మినహా మిగతా భాగాలు ఎండకు ఎక్స్‌పోజ్‌ కావు. మీ మేని రంగు నలుపు అయితే మీకు విటమిన్‌–డి పాళ్లు తక్కువగా సమకూరే అవకాశం ఉంది. అందుకే ఈ అంశాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొని విటమిన్‌–డి లోపం ఉన్నట్లు కనుగొన్నప్పుడు విటమిన్‌–డి 60,000 యూనిట్ల టాబ్లెట్లను వారానికి ఒకటి చొప్పున ఎనిమిది వారాలు వాడాల్సిందిగా డాక్టర్లు సూచిస్తారు. ఆ తర్వాత కూడా  ప్రతి నెలా ఒక టాబ్లెట్‌ తీసుకొమ్మని సూచిస్తారు. మీరు ఒకసారి మీ ఫిజీషియన్‌/న్యూరాలజిస్ట్‌ను కలిసి చర్చించి, మీ డాక్టర్‌ సలహా మేరకు విటమిన్‌ సప్లిమెంట్లు వాడండి. డాక్టర్‌ బి. చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డి,  చీఫ్‌ న్యూరాలజిస్ట్, సిటీ న్యూరో సెంటర్,  రోడ్‌ నెం. 12, బంజారాహిల్స్, హైదరాబాద్‌  

సూర్యుడి లేలేత కిరణాల నుంచి మాత్రమే మన శరీరం తయారుచేసుకోగల విటమిన్‌ –డి∙తగ్గితే మధుమేహం వచ్చే ముప్పు ఎక్కువ అవుతుందని హెచ్చరిస్తున్నారు సియోల్‌ నేషనల్‌ యూనివర్శిటీ శాస్త్రవేత్తలు. మధుమేహ లక్షణాలు ఏ కొంచెం కూడా లేని కొంతమందిపై వీరు దాదాపు పదేళ్లపాటు అధ్యయనం జరిపారు. అధ్యయనంలో పాల్గొన్న వారి రక్తంలో విటమిన్‌ – డి మోతాదులను తరచూ పరిశీలించడంతోపాటు, నిరాహారంగా ఉన్నప్పుడు రక్తంలో చక్కెర శాతాన్నీ లెక్కకట్టారు. పరిశోధన కోసం విటమిన్‌ – డి మోతాదు ప్రతి మిల్లీలీటర్‌ రక్తపు ప్లాస్మాలో 30 నానోగ్రాములు కనిష్ఠంగా ఉండాలని అనుకున్నారు.  పదేళ్ల కాలంలో 47 మందికి మధుమేహం సోకగా.. 337 మందికి ప్రీడయాబెటిస్‌ ఉన్నట్లు స్పష్టమైంది. విటమిన్‌ – డి∙మోతాదులతో పోల్చి చూసినప్పుడు 30 నానోగ్రాములున్న వారు మధుమేహం బారినపడే అవకాశం 33 శాతం వరకూ ఉండగా.. 50 నానోగ్రాములు ఉన్నవారికి ఇది 20 శాతం మాత్రమే ఉంది. మధుమేహుల్లో చాలామంది విటమిన్‌ – డి లోపంతో బాధపడుతూండటం ఇప్పటికే శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారని, దీన్నిబట్టి ఈ రెండింటికీ మధ్య సంబంధం ఉన్నట్లు స్పష్టమవుతోందని ఈ పరిశోధనల్లో పాల్గొన్న శాస్త్రవేత్త సూ పార్క్‌ అంటున్నారు. 


 ఫ్లోరిడాః వృద్ధాప్యంలో మతిమరువు రావడానికి విటమిన్ బి-12 తక్కువ స్థాయిలో ఉండటమే కారణం కావచ్చని తాజా పరిశోధనలు వెల్లడిస్తున్నాయి. వయసు పెరగడం వల్ల జీర్ణాశయంలో ఆమ్లాలు విడుదలయ్యే స్థాయి తగ్గిపోవడంతో  ఆహారంలోని బి-12 ను గ్రహించే శక్తి శరీరం కోల్పోతుందని, దీంతో  క్రమ క్రమంగా వృద్ధుల్లో విటమిన్ లోపానికి దారితీస్తుందని ఫ్లోరిడాకు చెందిన సైంటిస్టులు పరిశోధనలద్వారా కనుగొన్నారు.
 
 వయసు పైబడినవారిలో మతిమరుపు రావడానికి ముఖ్య కారణం విటమిన్ బి-12 లోపం కావచ్చని నోవా ఆగ్నేయ యూనివర్శిటీ ఫార్మకాలజీ ప్రొఫెసర్.. రిచర్డ్ డెట్ మెదడుపై నిర్వహించిన తాజా పరిశోధనల్లో వెల్లడైంది. ఈ లోపంతో బాధపడేవారిలో సమస్య బయటకు పెద్దగా కనిపించకపోయినా... క్రమంగా పెరుగుతూ వస్తుంది. దీంతో చెప్పిన విషయాలను మరచి పోవడం, మళ్ళీ మళ్ళీ అడుగుతుండటమే కాక, ప్రతి విషయానికీ తిగమక పడటం వంటి లక్షణాలు వృద్ధుల్లో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయని అధ్యయనాల ద్వారా తెలుసుకున్నారు. మనిషి శరీరంలోని నాడీ వ్యవస్థ పనిచేయడానికి బి-12 విటమిన్ ఎంతగానో సహకరిస్తుంది. అందుకే విటమిన్ లోపం ఏర్పడగానే శరీరంలో నిస్సత్తువ, అవయవాలు పట్టుతప్పి, మూత్రం తెలియకుండా వచ్చేయడం, బీపీ తగ్గడంతో పాటు మతిమరుపు వంటి అనేక సమస్యలు మెల్లమెల్లగా బయట పడతాయని పరిశోధకులు అంటున్నారు. సరైన సమయంలో సమస్యను గుర్తించకపోతే అది.. రక్త హీనతకు కూడా దారి తీసే అవకాశం ఉంటుందని చెప్తున్నారు.
 
 వయసులో ఉన్నపుడు మనశరీరం కణజాలంలోనూ, కాలేయాల్లోనూ బి-12 ను నిల్వ చేసుకుంటుందని, అందుకే ఆ సమయంలో విటమిన్ తగినంత శరీరానికి అందకపోయినా పెద్దగా తేడా కనిపించదని చెప్తున్నారు. అయితే ఉండాల్సిన కన్నా భారీ స్థాయిలో లోపం ఏర్పడితే మాత్రం శరీరంలో సమస్యలు ఉత్పన్నమయ్యే అవకాశం ఉంటుందంటున్నారు. బి-12 లోపం నివారించాలంటే ఆ విటమిన్ ఎక్కువగా ఉండే పదార్థాలైన
 చేపలు, మాంసం, కాలేయం వంటివి తీసుకోవాలని సలహా ఇస్తున్నారు.  చికెన్, గుడ్లు, పాలు, పాల పదార్థాల్లో కూడా బి-12 ఉన్నా.. తక్కువ మోతాదులో ఉంటుందని, శాకాహారంలో అయితే బి-12 పెద్దగా కనిపించదని పరిశోధకలు చెప్తున్నారు. అందుకే శాకాహారులు..  బి-12 లోపం కనిపిస్తే వైద్యుల సలహా మేరకు విటమిన్ మాత్రలు వాడాల్సి ఉంటుందని సూచిస్తున్న పరిశోధకులు.. తమ అధ్యయనాలను  ప్లాస్ వన్ జర్నల్ లో నివేదించారు.


 కోపం చేతల్లో కాదు మాటల్లో మాత్రమే ఉండాలి.
 ప్రేమ మాటల్లోనే కాదు చేతల్లోనూ, మనస్సులోనూ ఉండాలి.
  
 ప్రేమ విషయంలో తనకు పోటీని, తనను మించిన వ్యక్తిని భరించలేకపోవడం మనిషి స్వభావం. తను ఆరాధిస్తున్న అమ్మాయి అలసత్వం, లేదా ఆ అమ్మాయి దూరమవడం అబ్బాయిని ఉద్రేకపరుస్తుంది. చూస్తూనే ఉన్నాం.  ఈ మధ్య కాలంలో ప్రేమ విఫలమై, కొందరు ఆత్మహత్యలు చేసుకుంటుంటే, కొందరు ప్రియురాలి మీద ఎదురుదాడికి దిగుతున్నారు. కూకట్‌పల్లి ఘటన, జర్మన్ పెలైట్ ఉదంతం ఇందుకు తాజా ఉదాహరణలు.
 
 లోపం అబ్బాయిలదా? అమ్మాయిలదా? అనడం కంటే ప్రేమించిన తరువాత విడిపోయాక ఒకరు మరిచిపోవడం, ఇంకొకరు మరిచిపోలేక సతమతమైపోవడమే కారణం అని చెప్పాలి. ప్రేమ సహజం. ఎవరైనా ఎప్పుడైనా ప్రేమలో పడితే అన్నీ సవ్యంగా ఉంటేనే పెళ్లి దాకా వెళ్తుంది. లేకుంటే చాలా కేసులలో విడిపోవడమే జరుగుతుంది. కాని అప్పుడు అమ్మాయిలు చాలా మానసికంగా కుంగిపోయినా తట్టుకోగలుగుతున్నారు. కారణం వారిలో ఉండే హార్మోన్ల సమతుల్యత వల్ల వాళ్లు ఎలాగోలా కొద్దికాలంలోనే జీవితంలో రాజీపడగలుగుతున్నారు. కాని అబ్బాయిలు కసి, ఆవేశం తట్టుకోలేక తెగబడుతున్నారు. కారణం వారికి ఆ అమ్మాయి మీద ప్రేమ ఎక్కువగా ఉండి, తన నుండి ఆమె విడివడిపోయాక అంతకంటే అందమైన లేక ఎక్కువ క్వాలిటీస్ ఉండే అమ్మాయి తనకు దొరకదనే భయం ఆవేశానికి ఉసిగొల్పుతోంది. దాంతో ఆమె తన సొంతం కావాలనే ఆత్రుత, ఉక్రోషం పట్టలేక క్షణిక ఆవేశంలో తెగబడుతున్నారు.
 
 
 ఇలాంటి వ్యక్తులు తమ ఆలోచనా సరళి సరిగ్గానే ఉందో లేదో అనలైజ్ చేసుకోవాలి. అస్సలు తమ మనస్సుకు ఏమనిపిస్తుందో ఫ్రెండ్స్‌తో వెలిబుచ్చి, వారి సలహా తీసుకోవాలి. ఒకవేళ అలా తమ భావాలు వ్యక్తీకరించడానికి స్నేహితులే దొరకకపోతే తప్పక కౌన్సెలింగ్‌కు వెళ్లి తీరాలి. డాక్టర్‌ను కలవడం నామోషిగా ఫీలై తమలో తాము కుమిలిపోయి నాలుగు గోడలమధ్య కొంత కాలం చీకటిలో గడిపి కసి, ఆవేశం, పంతం పెంచుకుని తమ ఆలోచనలే కరెక్టు అని అమ్మాయిల మీద పడి నరకడం ఉన్మాదమే. ఇలాంటి ఉన్మాదకర ఆలోచనలు ఎందరి జీవితాలనో విషాదంలో ముంచుతాయి. నేను చూసిన మా తోటి న్యూస్ రీడర్ లక్ష్మీ సుజాత జీవితం ఇప్పటికీ మేం మరిచిపోలేం. తనతో ఏమాత్రం పోటీకి రాలేని; అందం, ఉద్యోగం ఏమీ ఉన్నతంగా లేని మేకప్‌బాయ్‌కి  గౌరవం ఇవ్వడమే ఆమె చేసిన తప్పు. హైదరాబాద్‌కు కొత్తగా వచ్చి అప్పుడే కొత్తగా స్టూడియోలో చేరి టీవీ తెరపై తనను తాను ఇంకా ఎలా షైన్ చేసుకోవాలా అని మా అందరి దగ్గర కూర్చుని మెళకువలు నేర్చుకుంటూ ఎంతో వినయంగా ఉండే ఆ అమ్మాయి... పైపైకి ఎదుగుతూ పోవడం చూసి మేము చాలా చాలా ఆశ్చర్యపోయేవాళ్లం. అలాంటి అమ్మాయి తనను నెగ్లెక్ట్ చేస్తూ మిగతా అందరితో చనువుగా ఉంటోందని, ఏమాత్రం తనను పట్టించుకోవడం లేదనే కసితో ఎంతో నెమ్మదిగా, నింపాదిగా ఉండే మేకప్‌బాయ్, విజయవాడ హోటల్‌లో విచక్షణారహితంగా చంపేశాడు. ఇది మేం చాలా సంవత్సరాలు మరిచిపోలేకపోయాం. ఇద్దరిలో ఎవరిది తప్పు? మొదట్లో పరిచయం అయిన వ్యక్తితోనే జీవితాంతం సర్దుకుపోవాలని ఎవరు శాసించారు? ఎదుగుతున్న దశలో టీవీ ఫీల్డ్ లేదా సినిమా రంగం లేదా ప్రైవేట్, ప్రభుత్వ రంగాల్లో ఉద్యోగం చేస్తున్న అమ్మాయి ఎవరైనా సరే, ఇక్కడ అమ్మాయిలను అబ్బాయిలు త్వరగా పరిచయం చేసుకుంటారు. అదే అబ్బాయిలను పనికట్టుకుని పరిచయం చేసుకునే అమ్మాయిలు తక్కువే. ఆ తర్వాత అంతటితో పరిచయం ఆగిపోతే ఫర్లేదు. అంతకంటే ఉన్నతమైన భావాలు, ఆశయాలు, విద్య, ఉద్యోగం ఉండే అబ్బాయిలు పరిచయం అయితే, సహజంగానే ప్రశాంతత కోరుకోవడం ‘అలజడి లేని జీవితం కోరుకోవడం’ అమ్మాయిల తప్పు అని ఏ సమాజమూ నిర్ణయించకూడదు.
 
 అలా అని నేను అబ్బాయిలను తప్పుబట్టడం లేదు ఇక్కడ. మీకు ఏ అమ్మాయి అయినా గుడ్‌బై చెబితే, కొంచెం రోజులు బాధపడినా త్వరగా మర్చిపోవడానికి ప్రయత్నించండి అంటాను. ఎందుకు మిమ్మల్ని మీరు మార్చుకోలేరు? స్థలం, ఉద్యోగం, ప్రదేశం మార్చివేయండి. మీ ప్రస్తుత జీవన గతి కంటే ఉన్నతంగా చేరుకోవాలని కసి పెంచుకోండి. ఆ అమ్మాయి మీద కసి మీ జీవితాన్ని బాగుచేసుకోవడానికి ఉపయోగించుకోండి. అంతకంటే అందమైన మంచి అమ్మాయి మిమ్మల్ని మీ జీవితాన్ని ఇష్టపడుతుందనే ఊహతో, ఆశతో మీ గమ్యం మార్చుకోండి. తప్పొప్పుల్ని ఆలోచించకండి. మీ ఆవేశం, ఆక్రోశం, ఆవేదన మీ జీవనగమనాన్ని మార్చాలి. మీ జీవితం చూసి ఆ అమ్మాయే గర్వించేలా, ఇంకా చెప్పాలంటే (నవ్వుతూ చెప్తున్నా) ఈర్ష్యపడేలా మిమ్మల్ని మీరు మలచుకోండి.
 
 ప్రేమలు, ప్రేమ విఫలమవడం ఇవన్నీ ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలో ఏదో ఒక వయస్సులో జరుగుతాయి. ఇవన్నీ కొన్ని పేజీలు మాత్రమే. మీకు ఇంకా పుస్తకంలో చాలా పేజీలు ఉన్నాయి ఫ్రెండ్స్! ఆ పుస్తకం ఇంట్రస్టింగ్‌గా, కలర్‌ఫుల్‌గా మార్చుకోండి.  ప్రేమించి విడిపోవాల్సి వస్తే పరస్పరం, గౌరవం, అవగాహనతో విడిపోండి, స్నేహితులుగా మిగిలిపోండి. అంతేగాని మీకు దక్కనిది మరెవరికీ దక్కకూడదు అని తెగనరక్కండి. అది దుర్మార్గం... ఆలోచించండి.
  
  కోట విజయలక్ష్మి
  (స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా)
  సీనియర్ న్యూస్ రీడర్, జెమినీ