భూగోళం ప్రకృతి వనరులను పునరుత్పత్తి చేసుకోగలిగే వేగం కంటే.. ప్రకృతి వనరులను మనుషులు అధిక వేగంతో వాడుకుంటూ ఉండటం వల్ల ఈ ఏడాదంతా వాడుకోవాల్సిన వనరులు ఆగస్టు1 నాటికే పూర్తిగా వాడేసుకున్నట్లు గ్లోబల్‌ ఫుట్‌ప్రింట్‌ నెట్‌వర్క్‌ చెబుతోంది. అంటే.. రేపటి (ఆగస్టు 2) నుంచి మనం పీల్చే గాలి, తాగే నీరూ, వాడే వనరులన్నీ ప్రకృతికి పెనుభారమే! అది తెలియజెప్పేదే ‘ఎర్త్‌ ఓవర్‌ షూట్‌ డే’.ఒక విధంగా చెప్పాలంటే.. మనుషులు భూగ్రహంపై పర్యావరణ వ్యవస్థలు పునరుత్పత్తి చేయగల దానికంటే 1.7 రెట్లు వేగంగా ప్రకృతివనరులను ఖర్చు చేస్తున్నారని 2024 ఎర్త్‌ ఓవర్‌ షూట్‌ డే సూచిస్తోంది. ఈ పర్యావరణ లోటు ఎంత ఎక్కువగా ఉంటే.. అడవుల నిర్మూలన, నేలకోత, జీవవైవిధ్య నష్టం అంత వేగంగా జరుగుతున్నట్లు లెక్క.419 పిపిఎంకి పెరిగిన సీఓ2..భూవాతావరణంలో కార్బన్‌ డయాక్సైడ్‌ సాంద్రత 2023 నాటికి 419.3 పార్ట్స్‌ పర్‌ మిలియన్‌(పిపిఎం) స్థాయికి పెరిగింది. 2022 – 2023 మధ్యలో 2.8 పిపిఎం పెరిగింది. ఏడాదికి 2 పిపిఎం కన్నా ఎక్కువగా పెరగటం వరుసగా ఇది 12వ సంవత్సరం. ఈ సాంద్రత వల్లే భూ తాపం పెరిగిపోతోంది. ఫలితంగా పర్యావరణం గతి తప్పి.. వాతావరణం మార్పులకు లోనవుతోంది.ఎవరు లెక్కిస్తున్నారు?కెనడాలోని యోర్క్‌ యూనివర్సిటీ ‘ఎకలాజికల్‌ ఫుట్‌ప్రింట్‌ ఇనీషియేటివ్‌’ కార్యక్రమంలో భాగంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రకృతి పునరుత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని, ఏయే దేశాల్లో ప్రకృతి వనరుల వాడకం ఏ తీరులో ఉంటోందో లెక్కగడుతోంది. అంతర్జాతీయ, జాతీయ, రాష్ట్రాల స్థాయిలో ఈ గణాంకాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. 1971లో ప్రపంచ పర్యావరణ బడ్జెట్‌ డిసెంబర్‌ ఆఖరి రోజుల వరకు సరిపోతూ ఉండేది. 1973 నుంచి లోటు పెరుగుతూ వచ్చింది. 1997 అక్టోబర్‌ వరకు ఉండేది. ఆ తర్వాత మరింత వేగంగా పెరుగుతూ 2024 ఆగస్టు 1 నాటికే పర్యావరణ వనరుల ఖాతా ఖాళీ అయే స్థితికి చేరింది.పర్యావరణ పాదముద్ర.. ఎంతమేరకు ప్రకృతి వనరులు వాడుతూ ఉంటే అంత పర్యావరణ పాదముద్ర (ఎకలాజికల్‌ ఫుట్‌ప్రింట్‌) ఉంటుందన్నమాట. ఇది ప్రతి మనిషికి, ప్రతి దేశానికీ వేర్వేరుగా ఉంటుంది. ప్రపంచంలో ప్రతి ఒక్కరూ అమెరికన్లలా ప్రకృతి వనరులు వాడితే 5 భూగోళాలు అవసరం అవుతాయి. అయితే ఆ విధంగా చూసుకుంటే మాత్రం ప్రకృతి వనరుల వాడకంలో భారతీయులు పొదుపరులేనని చెప్పాల్సి ఉంటుంది. ప్రపంచంలో అందరూ మనలా ఉండగలిగితే 30% వనరులు మిగిలే ఉంటాయి.మీ పర్యావరణ పాదముద్ర ఎంత?దైనందిన జీవితంలో మనం చేసే ప్రతిపనికీ ప్రకృతి వనరులు ఎంతోకొంత ఖర్చవుతూనే ఉంటాయి. మనం చేసే పనులు, తినే ఆహారం, వాడే వాహన ఇంధనం, ధరించే వస్త్రాలు.. ఇలాంటివన్నీ మన పర్యావరణ పాదముద్ర స్థాయిని నిర్ణయిస్తాయి.జీవన శైలిని మార్చుకొని సహజ వనరుల వాడకాన్ని తగ్గించుకుంటూ ప్రకృతి పరిరక్షణకు దోహదం చేయొచ్చు.. భూతలమ్మీద వాతావరణంలో కర్బన ఉద్గారాలను పెంపొందించే పనులు తగ్గించే పనులను చేపట్టగలిగితే ఆ మేరకు.. ఎర్త్‌ ఓవర్‌ షూట్‌ డేని వెనక్కి జరపగలం! ఏటేటా పెరిగిపోతున్న పర్యావరణ అప్పు భారాన్ని ఆ మేరకు తగ్గించుకోగలుగుతాం. అయితే, పెరుగుతున్న జనాభా నేపథ్యంలో.. స్థూల జాతీయోత్పత్తి(జిడిపి) ఎలాగైనా ఏటా పెరగాల్సిందే అనే మానవాళి ధోరణితో.. ఇదెంత వరకు సాధ్యం అన్నది మిలియన్‌ డాలర్ల ప్రశ్న!ఇవి చదవండి: వీడియో: ఆకతాయిల ఓవరాక్షన్‌.. వరద నీటిలో మహిళపై వేధింపులు!

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ప్రపంచవ్యాప్తంగా పురుషుల్లో పునరుత్పత్తి సామర్థ్యం క్షీణిస్తోందా? 4.85 కోట్ల జంటలు సంతానలేమితో బాధ పడటానికి ఇదే కారణమా? ఐదారు వందల సంవత్సరాల తర్వాత పరిస్థితి మరింత తీవ్రం కానుందా? అంటే... అంతర్జాతీయ అధ్యయనాలు అవుననే అంటున్నాయి. మారుతున్న జీవనశైలి, ఆహారపు అలవాట్లు తదితర కారణాల వల్లే ఈ పరిస్థితి నెలకొంటోందని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నాయి. పురుషుల్లో శుక్రకణాలు తగ్గడమే సంతానోత్పత్తి తగ్గడానికి ప్రధాన కారణమని చెబుతున్నాయి. సమాజంలో సాధారణంగా స్త్రీల పునరుత్పత్తి సామర్థ్యంపైనే ప్రధానంగా చర్చ జరుగుతుంటుందని, పురుషులకు సంబంధించి పెద్దగా చర్చ జరగడం లేదని పలు నివేదికలు చెబుతున్నాయి. పితృస్వామ్య వ్యవస్థ కారణంగానే ఇలా జరుగుతోందని అంటున్నాయి. ఆఫ్రికా, ఆసియా వంటి దేశాల్లోనైతే సంతానలేమికి స్త్రీనే కారణంగా పేర్కొంటూ నిందిస్తారు. కాగా కొన్ని ప్రాంతాల్లో బహు భార్యత్వం ఇప్పటికీ కొనసాగుతుండటానికి గల కారణాలలో సంతానలేమిని అధిగమించాలన్నది ఒకటని అంటున్నారు.   51 శాతం తగ్గిన శుక్రకణాలు  ప్రపంచ వ్యాప్తంగా సంతానలేమిపై ‘çహ్యూమన్‌ రిప్రొడక్షన్‌ అప్‌డేట్‌–2023’నివేదిక వెలువడింది. 20, 21 శతాబ్దాలలో ఏం జరిగిందనేది దీని సారాంశం. 1973 నుంచి 2020 వరకు 50 ఏళ్ల కాలంలో పరిస్థితిని నివేదిక వివరించింది. 1970లో 20–30 వయస్సు గల ఒక యువకుడికి వంద మిలియన్ల శుక్రకణాలు ఉన్నాయనుకుంటే.. 2020 వచ్చే నాటికి అదే వయస్సుగల వారు కొందరిలో 50 శాతం వరకు తగ్గిపోయాయి. అంటే 50 మిలియన్లకు శుక్రకణాలు తగ్గిపోయాయన్న మాట. అలాగే 1972లో ఒక వ్యక్తికి శుక్రకణాలు 101 మిలియన్లు ఉంటే... 2018లో అదే వయస్సు గల వారిలో శుక్రకణాల సంఖ్య 49 మిలియన్లకు పడిపోయాయి. ఇలా గడిచిన ఐదు దశాబ్దాలలో మానవ శుక్రకణాల సాంద్రత 100 మిలియన్ల నుంచి 49 మిలియన్లకు పడిపోయింది. అంటే సుమారుగా 51 శాతం తగ్గిందన్న మాట. అంటే పునరుత్పత్తి సామర్థ్యం ఆ మేరకు తగ్గిపోయిందన్నమాట. ప్రతి ఆరు జంటల్లో ఒకరు సంతానలేమి సమస్యతో బాధపడుతుండటం గమనార్హం.   భారత్‌లో 2.75 కోట్ల మంది..  సంతానలేమితో బాధపడేవారిలో 80 శాతం మందికి ప్రధానంగా శుక్రకణాలు తక్కువగా ఉంటాయి. ఒక్కోసారి జీరో కూడా ఉండొచ్చు. జీరో శుక్రకణాలు ఉండేవారు జనాభాలో 7 నుంచి 10 శాతం మంది ఉంటారని అంచనా. ఇక ఇండియాలో 2.75 కోట్ల మంది సంతాన లేమితో బాధపడుతున్నారు. 48 శాతం మందిలో స్త్రీలు కారణం కాగా, 20.4 శాతం ఇద్దరిలో సమస్యల వల్ల, 31.6 శాతం మందిలో పురుషుల కారణంగా సంతాన సమస్య ఏర్పడింది. ఇక ప్రపంచవ్యాప్తంగా సంతానలేమితో బాధపడే జంటలు 4.85 కోట్లు ఉన్నట్లు అంచనా. సంతానలేమితో బాధపడేవారిలో శుక్రకణాల సంఖ్య 15 మిలియన్ల నుంచి 20 మిలియన్ల కంటే తక్కువగా ఉంటుంది. పురుషులలో హార్మోన్ల లోపం, మానవ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థలో పుట్టుకతో వచ్చే లోపాలు, పురుష ప్రత్యుత్పత్తి అవయవాల్లో ఇన్‌ఫెక్షన్లు, మారుతున్న జీవన విధానం, మానసిక, శారీరక, వృత్తిపరమైన ఒత్తిడులు, ఆలస్యంగా జరుగుతున్న వివాహాలు, ఆహార కల్తీలు, ధూమ మద్యపానానికి అలవాటు పడడం, మాదకద్రవ్యాలకు బానిసలవటం, వాతావరణ కాలుష్యం, మొబైల్స్‌ విపరీత వినియోగం లాంటివి సంతానలేమికి కారణాలుగా చెబుతున్నారు.   వైద్య చికిత్సలతోసమస్యను అధిగమించొచ్చు  సంతానోత్పత్తి సవ్యంగా జరగాలంటే ఆరోగ్యవంతమైన జీవన విధానాన్ని అలవర్చుకోవాలి. శుద్ధిచేసిన ఆహారాన్ని తీసుకోకూడదు. ధూమ, మద్యపానానికి దూరంగా ఉండాలి. నిత్యం వ్యాయామం చేయడం, ధ్యానం లాంటివి అలవరుచుకోవాలి. ఏడెనిమిది గంటల నిద్ర ఉండాలి. అయితే శుక్రకణాల సంఖ్యను పెంచాలన్నా, పునరుత్పత్తి సామర్థ్యం పెంచాలన్నా అనేక వైద్య చికిత్సలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. సరైన చికిత్స చేయించుకుంటే సంతానోత్పత్తి సమస్యలను అధిగమించవచ్చు. ఎజోస్పెర్మియా (జీరో స్పెర్మ్‌ కౌంట్‌) లోపాన్ని సరిదిద్దేందుకు ఆధునిక చికిత్స పద్ధతులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. రెండు రకాలైన (నాన్‌ అబ్‌స్ట్రక్టివ్‌ ఎజోస్పెర్మియా, అబ్‌స్ట్రక్టివ్‌ ఎజోస్పెర్మియా) ఎజోస్పెర్మియా లోపాలను వైద్యపరంగా సరిదిద్దేందుకు అవకాశం ఉంది. ఇక వ్యారికోసి సమస్య కారణంగా శుక్రకణాలు తగ్గిన పురుషులకు మైక్రోసర్జికల్‌ వ్యారోకోసిలెక్టమీ చేయడం ద్వారా వాటిని పెంపొందించవచ్చు.   – డాక్టర్‌ రాఘవేంద్ర కోస్గి, సీనియర్‌ కన్సల్టెంట్‌యూరాలజిస్ట్‌ అండ్‌ ఆండ్రాలజిస్ట్,అపోలో ఆస్పత్రి, హైదరాబాద్‌ 

ఎక్కువ సంతానం ఉంటే అంత దీర్ఘాయువు ఉంటుందని విశ్వసించేవారు మన పెద్దవాళ్లు. కానీ అది వాస్తవం కాదని శాస్త్రవేత్తలు జరిపిన తాజా అధ్యయనంలో వెల్లడైంది. త్వరితగతిన పునరుత్పత్తిని ప్రోత్సహించే జన్యువులు మనిషి ఆయుర్దాయాన్ని తగ్గిస్తాయని చెబుతున్నారు. ఈ పరిశోధన మనిషి వృధాప్య రహస్యాన్ని అర్థం చేసుకునే మార్గాన్ని సుగమం చేసిందన్నారు. ఇక్కడ పునరుత్పత్తిని ప్రోత్సహించే జన్యువులు మనిషి జీవితకాలంపై ఎలా బలంగా ప్రభావం చూపిస్తున్నాయో అనేదాని గురించి చాలా ఆసక్తికర విషయాలు వెల్లడించారు.  పునురుత్పత్తి మనిషి జీవితకాలం తగ్గిపోవడానికి లింకప్‌ చేయబడి ఉంటుందన్న సరికొత్త విషయాన్ని కనుగొన్నారు శాస్త్రవేత్తలు. త్వరితగతిన పిల్లలను కనడాన్ని ప్రోత్సహించే జన్యువులు తక్కువ జీవిత కాలన్ని సూచిస్తాయని అన్నారు. ఈ మేరకు మిచిగాన్‌ విశ్వవిద్యాలయం నేతృత్వంలో శాస్త్రవేత్తలు జరిపిన అధ్యయనంలో తొందరగా తల్లిదండ్రులుగా మారిన వారి జీవితకాలం సుమారు 76 ఏళ్ల వరకే ఉంటున్నట్లు వారి సంభావ్యత జన్యువుల సంబంధం ఆధారంగా నిర్థారించారు. ఈ ఆవిష్కరణ వృధాప్య రహస్యన్ని చేధించే పరిశోధనను సులభతరం చేస్తోందన్నారు శాస్త్రవేత్తలు. అలాగే ఈ సృష్టి మానవుడికి ఇచ్చే జీవిత దశలు చాలా ఆశ్చర్యకరంగానూ, సంక్లిష్టంగానూ ఉంటాయన్నారు. ఈ అధ్యయనంలో  దాదాపు 2 లక్షల మంది పైగా వ్యక్తులు పాల్గోన్నారు. వారందరి  జన్యువులు, పునరుత్పత్తి, వారి జీవిత కాలాన్ని సేకరించి ఆ డేటా ఆధారంగా ఈ కొత్త విషయాన్ని కనుగొన్నామని అన్నారు. జీవశాస్త్రవేత్త జియాంజీ జాంగ్‌ మనషి జీవిత కాలన్ని జన్యుపరంగా పునురుత్పత్తి చాలా బలంగా పరస్పర సంబంధం కలిగి ఉందన్నారు. అంటే ఇక్కడ పునరుత్పత్తిని ప్రోత్సహించే జన్యు పరివర్తనలే జీవితకాలాన్ని తగ్గిస్తాయి. ఇది కాస్త హాస్యస్పదంగా అనిపిస్తున్నా కాస్త నిశితంగా గమనిస్తే గర్భ నిరోధకం, గర్భస్రావం, తదితరాల ఆరోగ్య సంరక్షణపై ప్రభావం చూపుతాయన్నది వాస్తవం. కాబట్టి పునరుత్పత్తి అనేది మనిషి ఆయుర్దాయంపై ప్రభావం చూపుతుందన్నది పరిశోధకులు వాదన. అదే సమయంలో ఇక్కడ జన్యు సంసిద్ధత తోపాటు కొంత పర్యావరణ కారకాలు కూడా మనిషి జీవితకాలం తగ్గిపోయేందుకు కారణమని చెబుతున్నారు. ఇక్కడ పునురుత్పత్తి, జీవితకాలం మద్య జరగుతున్న జన్యు ఉత్ఫరివర్తనాలకు సంబంధించిన సంక్లిష్ట చర్యను అర్థం చేసుకుంటే వృద్ధాప్య రహస్యాన్ని సులభంగా చేధించగలమని అన్నారు. ఈ అధ్యయనాలు వృధాప్యం(వయసు) అనేది సహజ ప్రక్రియ అని, అది పునరుత్పత్తి అనే అంశంపైనే బలంగా ఆధారపడి ఉందని చెబుతున్నాయన్నారు. ఎందుకంటే? మన ఫిట్‌నెస్‌ అనేది పునురుత్పత్తి ఆధారంగానే సెట్‌ చేసి ఉంటుంది. అందువల్ల పునరుత్పత్తి ప్రక్రియ పూర్తవ్వడం పైనే లైఫ్‌ స్పాన్‌ నిర్ణయించబడిందని శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. (చదవండి: కలవరపెడుతున్న 'జాంబీ డీర్‌ వ్యాధి'! మనుషులకు కూడా వస్తుందా?)

బీజింగ్‌:  అంతరిక్ష ప్రయోగాల విషయంలో ఇప్పటిదాకా ఏ దేశమూ చేయని ప్రయత్నాన్ని డ్రాగన్‌ దేశం చైనా చేస్తోంది. గురుత్వాకర్షణ రహిత స్థితిలో జీవుల పునరుత్పత్తి జరుగుతుందా? అసలు అంతరిక్షంలో సంభోగం సాధ్యమేనా? అనేది తెలుసుకోవడానికి సన్నద్ధమవుతోంది. ఇందుకోసం కోతులను అంతరిక్షంలోకి పంపించాలని నిర్ణయించింది. ‘చైనీస్‌ అకాడమీ ఆఫ్‌ సైన్సెస్‌’ ఈ ప్రయోగాన్ని పర్యవేక్షిస్తోంది. చైనా సొంతంగా ‘తియాంగాంగ్‌’ పేరిట స్పేస్‌ స్టేషన్‌ను నిర్మించుకున్న సంగతి తెలిసిందే. ఈ స్టేషన్‌లోని వెంటియన్‌ మాడ్యుల్‌లోకి కోతులను పంపించనున్నారు. గురుత్వాకర్షణ శక్తి ఏమాత్రం లేనిచోట వాటి ప్రవర్తనను అధ్యయనం చేస్తారు. భార రహిత స్థితిలో వాటి మధ్య సంభోగం, ఆడ కోతుల్లో పునరుత్పత్తి జరుగుతాయో లేదో తెలుసుకుంటారు. చంద్రుడు, అంగారకుడిపై నివాసాలు ఏర్పాటు చేసుకొనే దిశగా ఇప్పటికే పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో అంతరిక్షంలో కోతుల పునరుత్పత్తిపై చైనా చేస్తున్న ప్రయోగాల ఫలితాలు కీలకంగా మారుతాయని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. చైనా తియాంగాంగ్‌ స్పేస్‌ స్టేషన్‌ ప్రస్తుతం భూమి నుంచి 388.9 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. ఇందులోని వెంటియన్‌ మాడ్యుల్‌లో ప్రస్తుతం ఆల్గే, చేపలు, నత్తలు వంటి చిన్న జీవులు జీవించడానికి అవకాశం ఉంది. కానీ, అవసరమైతే పెద్ద జీవులకు తగ్గట్లుగా పరిణామం పెంచుకొనేలా మాడ్యూల్‌ను డిజైన్‌ చేశారు. స్పేస్‌ స్టేషన్‌లోకి కోతులను పంపించగానే సరిపోదు, వాటికి ఆహారం అందజేయడం, ఆరోగ్యాన్ని కాపాడడం, వాటి వ్యర్థాలను నిర్వీర్యం చేయడం పెద్ద సవాలేనని చెప్పొచ్చు.  

జీబ్రా ఫిష్‌ అనే ఈ చేపలు చాలా అందంగా ఉంటాయి. అవి ఎంత అద్భుతమైన జీవులంటే తమలోని కొన్ని దేహ భాగాలను అవి మళ్లీ పుట్టించుకోగల ప్రత్యేకత వాటి సొంతం. అవి తమ కంటిలోని రెటీనా కణజాలాన్ని మళ్లీ ఉత్పత్తి చేసుకోగలవు. ఏదైనా దెబ్బతగిలినప్పుడు గాయపడ్డ తమ గుండె కణజాలాన్ని మళ్లీ ఉత్పత్తి చేసుకోగలవని తాజాగా తేలింది.   మనుషుల గుండె కండరాల్లోని కణాలను కార్డియోమయోసైట్స్‌ అంటారు. అవి జీబ్రాఫిష్‌లోలా పునరుత్పత్తి చెందలేవు. గుండె కండరానికి తగినంత ఆక్సిజన్‌ సరఫరా కాని సందర్భాల్లో... గుండెపోటు వస్తుంది. అప్పుడు మన గుండె తాలూకు కణాలు అంటే కార్డియోమయోసైట్స్‌ దెబ్బతింటాయి. ఫలితంగా దెబ్బతిన్న చోట గుండెపై చార/గాటు (స్కార్‌) లాంటిది ఏర్పడుతుంది. దీన్నే ‘ఫైబ్రోసిస్‌’అంటారు. ఇలా జరిగిన సందర్భాల్లో గుండె మునుపటి కంటే బలహీనమవుతుంది.   అయితే జీబ్రాఫిష్‌లో గుండె కణాల ప్రవర్తన కాస్త విభిన్నంగా ఉంటుంది. ఏదైనా కారణంతో గుండె కణజాలం లేదా కణాలు దెబ్బతింటే కేవలం రెండు నెలల వ్యవధిలోనే.. ఒక మిల్లీమీటరు సైజులో ఉండే దాని గుండె కణాల్లో 20 శాతం మళ్లీ పుడతాయి. ఈ అధ్యయనం ద్వారా ఫైబ్రోబ్లాస్ట్స్‌ అనే కనెక్టివ్‌ కణజాలం తాలూకు కణాలు కండక్టర్లుగా పనిచేసి, రిపేరుకు తోడ్పడే సిగ్నల్స్‌ పంపే ప్రోటీన్ల సహాయంతో.. ఇలా కణాలు మళ్లీ పుట్టేలా చేస్తాయని తెలుస్తోంది. ఈ కొత్త అధ్యయనం ద్వారా జీబ్రా ఫిష్‌లో మాదిరిగా గుండె కణజాలం మళ్లీ పుట్టేలా చేసేందుకు... కణ ఆధారిత చికిత్సలు, మందులు అందుబాటులోకి వచ్చే అవకాశం ఉందని పరిశోధకులు అంటున్నారు. దెబ్బతిన్న భాగంలోని కణాలు మళ్లీ పుట్టేలా చేయడానికిగానీ లేదా దెబ్బతిన్న గుండె వద్ద పూర్తిగా రిపేరు చేసేందుకు గానీ వీలవుతుందన్న అద్భుతమైన విషయం తెలియవస్తోంది. ‘‘ఈ చిన్నచేప తమ అవయవాలను ఎలా పునరుత్పత్తి చేసుకోగులుతోందో తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నాం’’అన్నారు జర్మనీలోని బెర్లిన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఫర్‌ మెడికల్‌ సిస్టమ్స్‌ బయాలజీకి చెందిన ఫిలిప్‌ జంకర్‌. ఆయన తన పరిశోధనను సెంటర్‌ ఫర్‌ మాలెక్యులార్‌ మెడిసిన్‌కు చెందిన మాక్స్‌ డెల్‌బ్రక్‌తో పాటు కొనసాగించారు. పరిశోధన ఫలితాలు ‘నేచర్‌ జెనెటిక్స్‌’ జర్నల్‌లో ప్రచురితమయ్యాయి.   మునుపు ఈ ఏడాదే మొట్టమొదటిసారిగా ఓ పంది గుండెను తీసి, మనిషికి అమర్చిన విషయం తెలిసిందే. (అయితే ఆ బాధితుడు ఈ చికిత్స జరిగిన రెండు నెలల్లోనే మరణించాడు). అలాగే ఈ ఏడాది మేలో గుండెపోటు తర్వాత దెబ్బతిన్న కణాలు వాటంతట అవే కొంతవరకు రిపేరు చేసుకుంటాయన్న విషయాన్ని శాస్త్రవేత్తలు పేర్కొన్నారు. ఇక జూన్‌ లో ఎమ్‌ ఆర్‌ఎన్‌ఏ ప్రక్రియ ద్వారా జన్యుపరమైన సూచనలిస్తూ గుండెపోటుకు గురైన ఓ ఎలుక గుండె రిపేరు జరిగేలా ప్రయత్నించి,  విజయం సాధించారు. తాజాగా ఈ అధ్యయనంలో ఓ అల్ట్రా కోల్డ్‌ నీడిల్‌తో మనుషుల్లో గుండెపోటు ఎలా వస్తుందో ఓ ఎలుకకూ అలాగే జరిగేలా చూశారు.  అప్పుడు ఏం జరుగుతుందో  పరిశీలించారు. ‘‘గుండెపోటుతో మనిషిలో ఏం జరుగుతుందో... ఎలుక గుండెకూ అదే జరిగింది. అయితే గుండెపోటుతో మనిషి ఆగిపోవచ్చు. కానీ జీబ్రాషిప్‌లో మాత్రం కొత్త ‘కార్డియోమయోసైట్స్‌’అనే కణాలు ఉద్భవిస్తుంటాయి. వాటితో దాని గుండె తాలూకు రిపేరు ప్రక్రియ కొనసాగుతుంది. కొత్తగా ఉద్భవించిన ఆ కణాలు స్పందనలనూ కొనసాగిస్తున్నాయి’’అని తెలిపారు ఫిలిప్‌ జుంకర్స్‌. ఆశాజనకమే కానీ.. జీబ్రాఫిష్‌ గుండెకు ఎలాంటి గాయం కానప్పుడు దాని నుంచి దాదాపు 2,00,000 కణాలను వేరుచేసి, సింగిల్‌ సెల్‌ సీక్వెన్సింగ్‌ అనే ప్రక్రియ ద్వారా వాటిని స్కాన్‌ చేశారు ఈ పరిశోధన బృందంలోని అధ్యయనవేత్తలు. ఆ కణాలను గుండెపోటు తర్వాత దెబ్బతిన్న కణాలతో పోల్చి చూశారు. వాటిలోని ఏ అంశాలు దెబ్బతిన్న తర్వాత చురుగ్గా మారి, రిపేరుకు తోడ్పడుతున్నాయనే విషయాలను పరిశీలించారు. మూడు రకాల ఫైబ్రోబ్లాస్ట్స్‌ రంగంలోని దూకి, కండరాల్లోని కణాలు తిరిగి పుట్టేలా పురిగొల్పే ప్రోటీన్లను ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయనీ... తిరిగి అవి కనెక్టివ్‌ కణజాలాన్ని ఉద్భవించేలా చేస్తున్నాయని వారి పరిశీలనలో తెలిసింది. మళ్లీ ఆ జన్యువులను పని జరగకుండా ఆపినప్పుడు.. ఈ పునరుత్పత్తి ప్రక్రియ జరగడం లేదని కూడా తెలుసుకున్నారు. తద్వారా ఈ పునరుత్పత్తి /రిపేరు ప్రక్రియలో ఫైబ్రోబ్లాస్ట్స్‌ కీలకమైన భూమిక పోషిస్తున్నట్లు తెలుసుకున్నారు. గుండెపోటు వచ్చినప్పుడు పుట్టే ఇన్‌ఫ్లమేటరీ కణాలైన ‘మ్యాక్రోఫేజెస్‌’కు వ్యతిరేకంగా ఈ ఫైబ్రోబ్లాస్ట్స్‌ పనిచేస్తూ, ఈ రిపేరు ప్రక్రియను కొనసాగిస్తున్నట్లు తెలుసుకున్నారు. ఎపీకార్డియమ్‌ అనే గుండె తాలూకు బయటిపొర సైతం ఈ పునరుత్పిత్తి ప్రక్రియలో చాలా చురుగ్గా పనిచేస్తున్నట్లు తెలుసుకున్నారు. ప్రస్తుతానికి ఈ పరిశోధన కాస్త ఆశాజనకంగానే ఉన్నప్పటికీ మానవుల విషయంలో ఈ ఫైబ్రోబ్లాస్ట్‌ మెకానిజమ్‌ ఏ మేరకు పూర్తి సత్ఫలితాలు ఇస్తుందనే విషయంపై ఇంకా పూర్తి స్పష్టత రాలేదు. కాకపోతే గుండెపోటుతో దెబ్బతిన్న గుండెను సమర్థంగా రిపేరు చేసేందుకు జరిగే ప్రయత్నాల్లో భవిష్యత్తులో ఈ పరిశోధన చాలా వరకు తోడ్పడే అవకాశమున్నట్లు పరిశోధకులు ఆశాభావం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.             –సాక్షి, నేషనల్‌ డెస్క్‌ 

వాషింగ్టన్‌:  అబార్షన్‌ విషయమై అమెరికాలో భిన్నాభిప్రాయాలు ఇప్పటివి కాదు. మత విశ్వాసాలను నమ్మే సంప్రదాయవాదులకు, వ్యక్తి స్వేచ్ఛకు ప్రాధాన్యమిచ్చే ప్రగతిశీలవాదులకు మధ్య ఈ విషయమై ఎన్నేళ్లగానో పోరు నడుస్తోంది. 50 ఏళ్ల క్రితం రో వెర్సస్‌ వేడ్‌ కేసు తర్వాత రాజ్యాంగపరంగా సంక్రమించిన అబార్షన్‌ హక్కులకు సుప్రీంకోర్టు మంగళం పలికి, దాన్ని నిషేధించేందుకు రాష్ట్రాలకు అధికారాలు కట్టబెట్టడంపై మహిళలు భగ్గుమంటున్నారు. పిల్లలను మోసి కనే శ్రమ ఆడవాళ్లదే కాబట్టి దానిపై నిర్ణయం తీసుకునే హక్కు తమకే ఉండాలంటూ దేశవ్యాప్తంగా భారీగా నిరసనలకు దిగారు. మరోవైపు సుప్రీంకోర్టు తీర్పు రాగానే ఏడు రాష్ట్రాలు అలబామా, అర్కన్సాస్, కెంటకీ, లూసియానా, మిసోరి, ఒక్లహామా, సౌత్‌ డకోటా అబార్షన్లను నిషేధించే ప్రక్రియను ప్రారంభించాయి. మరో 23 రాష్ట్రాలు అదే బాటలో ఉన్నాయి. ఇప్పటికే చాలా రాష్ట్రాల్లో అబార్షన్‌ క్లినిక్స్‌ మూసేస్తున్నారు. మహిళల పునరుత్పత్తి హక్కులపై అధ్యయనం నిర్వహించే గట్‌మ్యాచర్‌ ఇనిస్టిట్యూట్‌ గణాంకాల ప్రకారం అమెరికాలో ప్రతి నలుగురిలో ఒకరు 45 ఏళ్ల వయసులోనూ అబార్షన్‌ చేయించుకుంటున్నారు. 20–30 ఏళ్ల వయసు వారిలో ఏకంగా 60 శాతం అబార్షన్లు జరుగుతున్నాయి. వీరిలో ఆఫ్రికన్‌ నిరుపేద, అందులోనూ నల్లజాతి మహిళలే ఎక్కువ. ఇన్సూరెన్స్‌ లేని టీనేజర్లు, వలస వచ్చిన మహిళలపై తీర్పు తీవ్ర ప్రభావం చూపించనుంది. ఆలస్యమూ కొంప ముంచుతుంది డెమొక్రాట్ల పట్టున్న కాలిఫోర్నియా, న్యూయార్క్, వాషింగ్టన్‌ సహా 10 రాష్ట్రాల్లో అబార్షన్లకు చట్టబద్ధత కొనసాగనుంది. దాంతో నిషేధమున్న రాష్ట్రాల మహిళలు అబార్షన్‌కు వందలాది మైళ్ల దూరం ప్రయాణించి ఇలాంటి రాష్ట్రాలకు వెళ్లాలి.

సాక్షి, గుంటూరు: మాంసాహార రాకాసి బల్లుల (డైనోసార్లు) గ్రూపు నుంచి పక్షులు పరిణామం చెందాయనే భావన ఇప్పటి వరకు శాస్త్ర లోకంలో ఉంది. అయితే వాటి పునరుత్పత్తి గురించి ఎవరికీ పెద్దగా అవగాహన లేదు. ఈ నేపథ్యంలో తాజాగా సౌరోపాడ్‌ (వెజిటేరియన్‌) డైనోసార్లు, పక్షులకు పునరుత్పత్తి ప్రక్రియ దగ్గరగా ఉందని తేల్చారు. ఈ మేరకు సరీసృపాల స్వర్ణయుగంగా పేర్కొనే క్రిటేషియస్‌ యుగం (దాదాపు వంద మిలియన్‌ ఏళ్లకు పూర్వం) నాటి టైటనోసారిక్‌ డైనోసార్ల శిలాజీకరణం చెందిన గుడ్లను తెనాలికి చెందిన పాలీయాంథాలజీ శాస్త్రవేత్త డాక్టర్‌ గుంటుపల్లి వీఆర్‌ ప్రసాద్‌ కనిపెట్టారు. ఆయన పరిశోధన పత్రం జూన్‌ 7న నేచర్‌ గ్రూప్‌ జర్నల్‌ సైంటిఫిక్‌ రిపోర్ట్స్‌లో ప్రచురితమైంది.  టైటనోసారిక్‌ డైనోసార్ల గూడు భారతదేశంలో విస్తృతంగా.. అతిపెద్ద జంతువుల్లో సౌరోపాడ్‌ కుటుంబానికి చెందిన డైనోసార్‌ ఒకటి. తీసుకునే ఆహారాన్ని బట్టి వీటిని వెజిటేరియన్స్‌గా భావిస్తారు. క్రిటేషియస్‌ యుగంలో ఇవి భారతదేశంలో విస్తృతంగా ఉండేవి. సరీసృపాల్లో పునరుత్పత్తి కోశంలో ఒకేచోట గుడ్లు వస్తాయి. గర్భాశయంలో గుడ్డు లోపల పొర, పైన పెంకు తయారవుతాయి. ఒకేసారి అన్ని గుడ్లు విడుదలవుతాయి. పక్షుల్లో ఇందుకు భిన్నం. పునరుత్పత్తి నాలుగు భాగాలుగా విభజితమై ఉంటుంది. గుడ్ల నుంచి పైన పెంకు తయారీ వరకు నాలుగు దశలుగా జరిగి గుడ్డు ఒకేసారి విడుదలవుతుంది. పక్షుల్లో కొన్ని ప్రతికూల పరిస్థితులు, ఒత్తిడి ఫలితంగా ఒక్కోసారి గుడ్డు లోపల గుడ్లు తయారవుతుంటాయి. గుడ్డు లోపల గుడ్డు గుడ్డు లోపల గుడ్లు..  సరీసృపాలు అన్నింటిలానే ఆ జాతిలోని డైనోసార్లలోనూ పునరుత్పత్తి ఒకేలా ఉంటుందనే భావన సరికాదని ప్రొఫెసర్‌ గుంటుపల్లి వీఆర్‌ ప్రసాద్‌ తన పరిశోధనలో తేల్చారు. పక్షుల్లో ఉన్నట్టుగానే డైనోసార్లలోనూ పునరుత్పత్తి ఉందని చెబుతున్నారు. మధ్యప్రదేశ్‌లోని ధార్‌ జిల్లా పడ్లియాలో సౌరోపాడ్‌ డైనోసార్ల గూళ్లను, వాటిలో శిలాజీకరణం చెందిన లోపభూయిష్టమైన గుడ్లను ప్రొఫెసర్‌ ప్రసాద్‌ గుర్తించారు. పక్షుల గుడ్ల తరహాలో వీటిలో గుడ్డు లోపల గుడ్డును కనుగొన్నారు. సరీసృపాలు, పక్షుల గుడ్లలో ఎక్కువ పొరలు ఉండటం సహజమే అయి నా, గుడ్డు లోపల గుడ్లు ఉంటాయనేది శాస్త్ర ప్రపంచానికి ఇంత వరకు తెలియదని ఆయన ‘సాక్షి’కి వివరించారు. పరిశోధనల అనంతరం ఈ శిలాజ అవశేషాలను పడ్లియా సమీపంలోని మధ్యప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వ డైనోసార్‌ శిలాజ జాతీయ పార్కులో భద్రపరచినట్టు తెలిపారు. ఈ రకమైన పరిశోధన మనదేశంలో జరగడం ఇదే ప్రథమం. అందు లోనూ పరిశోధకుడు తెలుగు శాస్త్రవేత్త కావడం విశేషం. ఈ పరిశోధనలో ప్రొఫెసర్‌ ప్రసాద్‌తోపాటు యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ ఢిల్లీకి చెందిన పాలీయాంథాలజీ పరిశోధక విద్యార్థిని హర్ష ధిమాన్, మధ్యప్రదేశ్‌కు చెందిన విశాల్‌వర్మ పాలుపంచుకున్నారు.  

Prostate Gland Enlargement Causes Symptoms How It Cured Explained In Telugu: పురుషుడిలో పునరుత్పత్తికి ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథే కీలకం. అదే లేకపోతే సంతానమే లేదు. వృషణాలు వీర్యకణాలను ఉత్పత్తి చేస్తే... అవి తేలిగ్గా ఈదుతూ వెళ్లేందుకు అవసరమైన ద్రవాన్ని ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథి ఉత్పత్తి చేస్తుంది. వీర్యకణాలు అండాలను చేరుకునేవరకు నశించిపోకుండా... ప్రోటీన్లూ, ఎంజైములూ, గ్లూకోజూ, కాస్తంత కొవ్వుల సాయంతో కాపాడుతుంది ఈ ద్రవం. అంతేకాదు... స్త్రీ శరీరంలో కాస్త ఆమ్లగుణం ఉండటం వల్ల... దాన్ని న్యూట్రలైజ్‌ చేసేలా ప్రోస్టేట్‌ ద్రవం కాస్తంత క్షారగుణం కలిగి ఉంటుంది. ఫలితంగా  ద్రవంలోని క్షారగుణం స్త్రీ శరీరంలోని ఆమ్లగుణాన్ని తట్టుకుని మరీ వీర్యకణాలను బతికించి, ఎట్టకేలకు గమ్యానికి చేర్చి అండం పిండమయ్యేలా తోడ్పడుతుంది. కానీ చిత్రమేమిటంటే... బాదంకాయంత ఉండే ఈ గ్రంథి 50 ఏళ్ల వయసు దాటాక అమాంతం పెరిగిపోతుంది. అప్పుడు వచ్చే అనర్థాలను ఎదుర్కొనేందుకు తీసుకోవాల్సిన చర్యలను తెలుసుకోవలసిన చర్యలను తెలుసుకుందాం.  నడి వయసు దాటాక కొంతమందిలో అమాంతం సైజు పెరిగిపోయే ప్రోస్టేట్‌ సాధారణంగా 18–22 గ్రాముల బరువుంటుంది. ఈ ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథి మధ్య నుంచే మూత్రం బయటకు వచ్చే నాళం ఉంటుంది. ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథి పెరగడం వల్ల చాలామందిలో కనిపించే లక్షణమేమిటంటే... మూత్రపు సంచి (బ్లాడర్‌)లో మూత్రం పూర్తిగా నిండిపోతుంది. అయితే సైజు పెరిగిన ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథి మూత్రనాళాన్ని నొక్కేయడంతో మూత్రం బయటకు వచ్చే దారి ఉండదు. ఓ పక్క కడుపు ఉబ్బిపోయిన ఫీలింగ్‌తో ఒత్తుగా మూత్రం వస్తున్నట్లు అనిపించడం... మరో పక్క అది ఎంతకూ బయటకు రాకపోవడం ఇబ్బందిగా మారుతుంది. వెంటనే హాస్పిటల్‌కు చేరిస్తే.. తొలుత ఓ పైప్‌ను ప్రవేశపెట్టి డాక్టర్లు లోపలున్న మూత్రాన్ని ఖాళీ చేస్తారు. ఆ తర్వాత సైజు పెరిగిన ప్రోస్టేట్‌కు అవసరమైన చికిత్స అందిస్తారు.  ఎందుకిలా సైజుపెరుగుతుంది?  కొందరిలో ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథి సైజు అమాంతం ఎందుకు పెరుగుతుందో ఇప్పటికీ తెలియరాలేదు. ఓ వయసు దాటాక వృషణాల్లోని కణాలూ, వాటి నిర్మాణంలో వచ్చే మార్పులతో పాటు అవి ఉత్పత్తి చేసే టెస్టోస్టెరాన్‌ హార్మోన్‌ స్థాయుల మార్పుల వల్ల ఇలా జరుగుతుందన్నది వైద్యశాస్త్రవేత్తల విశ్లేషణ.  లక్షణాలు  ప్రోస్టేట్‌ పెరుగుదలలో రెండు విధాలైన లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. మొదటిది స్టోరేజీ... అంటే మూత్రం భర్తీ అవడం వల్ల కనిపించే లక్షణాలు. రెండోది వాయిడింగ్‌... అంటే మూత్రపు సంచి (బ్లాడర్‌) ఖాళీ కావడానికి సంబంధించిన లక్షణాలు.  స్టోరేజీ  ∙రాత్రివేళలల్లో మామూలు కంటే ఎక్కువగా తరచూ మూత్రానికి వెళ్లాల్సి వస్తుండటం.  ∙పగటివేళల్లో కూడా చాలా ఎక్కువసార్లు మూత్రానికి వెళ్లాల్సిరావడం.  ∙మూత్రం ఏమాత్రం ఆపుకోలేకపోవడం. ∙మూత్రవిసర్జన విషయంలో ఎలాంటి నియంత్రణ లేకపోవడం.  వాయిడింగ్‌   మూత్రవిసర్జనలో ఇబ్బంది.  ధారళంగా కాకుండా... మూత్రపుధార చాలా మెల్లగా రావడం.  మూత్రపు సంచి (బ్లాడర్‌) ఖాళీ కావడానికి చాలా సమయం తీసుకోవడం.  మూత్రవిసర్జనలో నొప్పి.  మూత్రం ఎంతోకొంత లోపలే ఉండిపోవడం. ∙ఒక్కోసారి మూత్రపు ధారలో రక్తపు చారిక కనిపించడం (బ్లాడర్‌లో ఇన్ఫెక్షన్‌ ఉన్నప్పుడు ఇది కని పిస్తుంది). ప్రోస్టేట్‌ సమస్యల నివారణకు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు  బలవంతంగా ఆపుకోకుండా వెంటనే మూత్రవిసర్జన చేసేయడం  మూత్రవిసర్జన కోసం కొన్ని వేళలను నిర్ణయించుకుని... వచ్చినా రాకున్నా ఆ సమయంలో మూత్రవిసర్జనకు వెళ్లడం.  కెఫిన్‌ మోతాదులు ఎక్కువగా ఉండే కూల్‌డ్రింకులూ, కాఫీ వంటివి తీసుకోకపోవడం లేదా చాలా పరిమితంగా తీసుకోవడం.  రోజూ సాధారణంగా తాగేదానికన్నా మరీ ఎక్కువగా నీళ్లు తాగకపోవడం.  నిద్రపోవడానికి  2 – 3 గంటల ముందుగా మాత్రమే నీళ్లు తాగడం.  డాక్టర్‌ సలహా లేకుండా అలర్జీల కోసం / ఊపిరితిత్తుల్లోకి గాలి సాఫీగా ప్రవహించేలా చేసే డీ–కంజెస్టెంట్స్‌ లేదా యాంటీహిస్టమైన్‌ మందులు తీసుకోకపోవడం. ఇది బినైన్‌ ప్రోస్టేటిక్‌ హైపర్‌ప్లేసియా ముప్పును పెంచే అవకాశం ఉంది.  చాలా చల్లని వాతావరణంలో మనల్ని మనం వెచ్చగా ఉంచుకోవడం.  చురుగ్గా ఉండటం. అలా ఉండటం కోసం క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం.  ఆసక్తి ఉన్నవారు ప్రయత్నపూర్వకంగా పొత్తికడుపు కండరాలపై నియంత్రణను పెంచే  ‘కెగెల్స్‌ ఎక్సర్‌సైజ్‌’లు ప్రాక్టీస్‌ చేయడం.  శారీరకంగా, మానసికంగా ఒత్తిడికి లోనుకాకుండా చూసుకోవడం.  చికిత్స  ప్రోస్టెటైటిస్‌ : ప్రోస్టేట్‌ గ్రంథికి వచ్చే ఇన్ఫెక్షన్‌ను ప్రోస్టెటైటిస్‌ అంటారు. మిగతా ఇన్ఫెక్షన్‌ల లాగానే దీనికి యాంటిబయాటిక్స్‌తో చికిత్స చేస్తే పూర్తిగా తగ్గుతుంది.  దీనికి సరైన యాంటిబయాటిక్స్‌తో కాస్త ఎక్కువ కాలం పాటు చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది.  మూత్రం ఏమాత్రం ఆపుకోలేకపోవడం, మూత్రంలో ఎరుపు కనిపించడం,  మూత్రధారలో రక్తపు చారిక, మూత్రం లోపలే ఉండిపోవడం, మాటిమాటికీ వచ్చే ఇన్ఫెక్షన్లూ, కిడ్నీ దెబ్బతినడం వంటి సమస్యలు మందులతో అదుపు కాకపోతే  శస్త్రచికిత్స అవసరమవుతుంది.  ప్రోస్టేట్‌ పెరిగిన పరిమాణం, దాని ఆకృతి వంటి అంశాలను బట్టి వేర్వేరు రకాల ప్రక్రియలు అవసరమవుతాయి. వీటన్నింటిలో బినైన్‌ ప్రోస్టేటిక్‌ హైపర్‌ప్లేసియా సమస్య కోసం సాధారణంగా ‘ట్రాన్స్‌ యురెథ్రల్‌ రిసెక్షన్‌ ఆఫ్‌ ప్రోస్టేట్‌’  (టీయూఆర్‌పీ) అనే శస్త్రచికిత్స ప్రక్రియను అనుసరిస్తుంటారు.  మరికొందరిలో లేజర్‌ సహాయంతో ‘లేజర్‌ ప్రోస్టెక్టమీ’ చేస్తుంటారు. సంప్రదాయ శస్త్రచికిత్సతో పోలిస్తే... రక్తాన్ని పలచబార్చే మందులు వాడుతున్నవారికీ, ప్రోస్టేట్‌ సైజు మరీ విపరీతంగా పెరిగినవారికీ, గుండె సమస్యలున్నవారికీ లేజర్‌ సహాయంతో చేసే చికిత్స వల్ల ప్రయోజనాలుంటాయి.    పెరుగుదలలో రెండు రకాలు  ప్రోస్టేట్‌ పెరుగుదల రెండు రకాలుగా ఉంటుంది. కణాల్లో ఎలాంటి హానికరమైన మార్పు లేకుండా కేవలం సైజు పెరగడం అన్నది మొదటిది. దీన్ని ‘బినైన్‌ ప్రోస్టేటిక్‌ హైపర్‌ప్లేసియా’ అంటారు.  ఇక రెండోది ప్రమాదకరమైన పెరుగుదల. ఇందులో పెరుగుదల అన్నది క్యాన్సర్‌ కణాల వల్ల సంభవించి, ప్రోస్టేట్‌ క్యాన్సర్‌కు దారితీస్తుంది.  సమస్య నిర్ధారణ ఇలా...  ఈ సమస్య నిర్ధారణ కోసం వైద్యులు తన వేళ్లను మల మార్గం గుండా లోనికి ప్రవేశపెట్టి వేళ్ల స్పర్శ సహాయంతో ప్రోస్టేట్‌ పెరిగినదీ, లేనిదీ తెలుసుకుంటారు. దీన్నే ‘డిజిటల్‌ రెక్టల్‌ ఎగ్జామినేషన్‌’ (డీఆర్‌ఈ) అంటారు. మైక్రోస్కోప్‌ సహాయంతో మూత్రపరీక్ష (ఏదైనా ఇన్ఫెక్షన్‌ జాడల కోసం) యూరిన్‌ కల్చర్‌  ∙మూత్ర ప్రవాహ వేగం (యూరనరీ ఫ్లో  / యూరోఫ్లోమెట్రీ) మూత్రపిండాలు (కిడ్నీ), యురేటర్‌ (మూత్రపిండం నుంచి మూత్రపు సంచి వరకు ఉండే ట్యూబ్‌) , మూత్రపు సంచి (బ్లాడర్‌)ల పరిమాణంతో పాటు మూత్రపు సంచిలో మూత్రం మిగిలిపోతోందా అన్న విషయాలు తెలుసుకునేందుకు అల్ట్రాసౌండ్‌ స్కానింగ్‌. ∙బ్లడ్‌ యూరియా, క్రియాటినైన్‌ పరీక్షలు.  -డాక్టర్‌ శ్యామ్‌ వర్మ, రోబోటిక్‌ / ల్యాపరోస్కోపిక్‌ అండ్‌ లేజర్‌ యూరాలజిస్ట్, హైదరాబాద్‌.  


 శ్రీనగర్‌కాలనీ: పునరుత్పత్తి అవయవాలతోపాటు జననాంగం లేని 26 సంవత్సరాల యువతికి ప్రముఖ ల్యాప్రోస్కోపిక్ సర్జన్ డాక్టర్ డి.పద్మావతి న్యూ వెజీనా రీ కన్‌స్ట్రక్షన్ సర్జరీని విజయవంతంగా నిర్వహించి ఆమెకు కొత్త జీవితాన్ని ప్రసాదించారు. ఈ సందర్భంగా శనివారం కృష్ణానగర్‌లోని శీతల్ నర్సింగ్‌హోమ్‌లో ఏర్పాటుచేసిన విలేకరుల సమావేశంలో సర్జరీకి సంబందించిన వివరాలను డాక్టర్ పద్మావతి వెల్లడించారు. పటాన్‌చెరు ప్రాంతానికి చెందిన ఒక యువతి చిన్నతనం నుండి వెజీనా ఎజెనిసిస్‌తో బాధపడుతుండేదని, వైద్యం కోసం తమను సంప్రదించగా ఆమెను పరీక్షించి జన్యుసంబంధ వ్యాధిగా గుర్తించినట్లు తెలిపారు.
 చాలా అరుదుగా.. ఐదు లక్షల మందిలో ఒకరికి పుట్టుకతో వచ్చే జన్యుసంబంధమైన వ్యాధుల్లో వెజినా ఎజెనిసిస్ ఒకటని, ఈ విషయమై ఎలాంటి దిగులు చెందాల్సిన అవసరంలేదని చెప్పారు. ఇదే విషయాన్ని బాధితురాలికి, ఆమె తల్లిదండ్రులకు చెప్పి శస్త్రచికిత్స నిర్వహించామన్నారు. ప్రముఖ సర్జికల్ గ్యాస్ట్రో ఎంటరాలజిస్ట్ డాక్టర్ డి.రామారావు సహకారంతో కృత్రిమ వెజీనాను సృష్టించామన్నారు. ఆపరేషన్ విజయవంవతంగా జరిగిందని, ఆమె ఆరోగ్యంగా వైవాహిక జీవితాన్ని కొనసాగించవచ్చుని తెలిపారు.


 ఇటీవలి కాలంలో హైపో థైరాయిడ్, పి.సి.ఓ.డి, సంతానలేమి, డయాబెటిస్ వంటి దీర్ఘకాలిక వ్యాధుల గురించి తరచూ వింటున్నాం. ఇవన్నీ హార్మోన్ అసమతుల్యతల వలన వచ్చే జబ్బులే. ఇవి మాత్రమే కాకుండా మన దేహక్రియలు సక్రమంగా జరగడానికి అనేక హార్మోన్‌లు దోహదం చేస్తుంటాయి. వాటి పనితీరులో తేడా వచ్చినప్పుడు దేహానికి ఎదురయ్యే సమస్యలు అనేకం. వాటిలో ముఖ్యమైన సమస్యలపై అవగాహన కోసం ఈ  కథనం.
  
 హార్మోన్‌లు అంటే..?
 
 హార్మోన్‌లు పాలీపెప్టైడ్స్‌తో నిర్మితమైన రసాయన వాహకాలు. ఇవి శరీరంలోనే ఉత్పత్తి అవుతాయి. ఉత్పత్తి అయిన  కణజాలం లేదా గ్రంథుల నుంచి దేహభాగాలకు రక్తం ద్వారా ప్రవహిస్తూ నిర్దిష్ట అవయవాలను ప్రభావితం చేస్తాయి. ఇవి సమతౌల్యంతో పని చేస్తేనే జీవక్రియలు సక్రమంగా జరుగుతాయి. ఈ ప్రక్రియలో ఒడుదొడుకులు ఎదురైతే ఆ ప్రభావం జీవక్రియల మీద పడుతుంది. ఈ హార్మోన్లు ఎండోక్రైన్, ఎక్సోక్రైన్ గ్రంథుల నుంచి ఉత్పత్తి అవుతాయి.
  
 ఇవి ఉత్పత్తి అయ్యే మోతాదు చాలా తక్కువే. అయినప్పటికీ వీటి ప్రభావం శరీరంలోని అనేక జీవక్రియల మీద చాలా కీలకంగా ఉంటుంది. సాధారణంగా జీవక్రియలైన జీర్ణక్రియ, శారీరక-మానసిక ఎదుగుదల, ప్రత్యుత్పత్తి, మానసిక సమతుల్యత వంటి ప్రధానమైన పనులను ప్రభావితం చేస్తాయి. ఈ హార్మోన్ల విడుదల అసమతుల్యతకు లోనయినప్పుడు అది జీవక్రియల మీద ప్రభావం చూపి క్రమంగా తీవ్రమైన దీర్ఘకాలిక జబ్బులకు దారి తీసే ప్రమాదం ఉంటుంది.
  
 థైరాయిడ్ సమస్యలు
  
 థైరాయిడ్ గ్రంథి ఉత్పత్తి చేసే (టి3, టి4) హార్మోన్లను థైరాయిడ్ హార్మోన్లు అంటారు. వీటి ఉత్పత్తిలో, పనితీరులో సమతుల్యత లోపించినప్పుడు ఎదురయ్యే సమస్యలను థైరాయిడ్ సమస్యలుగా పరిగణిస్తారు. థైరాయిడ్ హార్మోన్లు రక్తప్రవాహంలో కలిసి శారీరక ఎదుగుదల, జీవక్రియలను నిర్వహణకు తోడ్పడతాయి. థైరాయిడ్ గ్రంథిని మెదడులోని పిట్యూటరీ గ్రంథి నియంత్రిస్తుంది. దేహంలో థైరాయిడ్ హార్మోన్ల స్థాయులు తగినంతగా లేనప్పుడు పిట్యూటరీ గ్రంథి అవసరాన్ని గ్రహించి టిఎస్‌హెచ్ (థైరాయిడ్ స్టిములేటింగ్ హార్మోన్) హార్మోన్‌ని విడుదల చేస్తుంది. టిఎస్‌హెచ్ సంకేతంతో థైరాయిడ్ గ్రంథి టి3, టి4 హార్మోన్లను విడుదల చేసి రక్త ప్రవాహంలోకి పంపుతుంది. ఈ వ్యవస్థ విఫలమై థైరాయిడ్ హార్మోన్ ఉత్పత్తి ఎక్కువైతే హైపర్ థైరాయిడిజమ్, తక్కువైతే హైపో థైరాయిడిజమ్ సమస్యలు తలెత్తుతాయి. వీటితోపాటు గాయిటర్ అనే దీర్ఘకాలిక సమస్య కూడా వస్తుంది.
  
  హైపోథైరాయిడిజమ్: ఇది పిల్లలు, స్త్రీలలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. దీని లక్షణాలు ఇలా ఉంటాయి.
      
  నిస్సత్తువ, చర్మం పొడిబారడం, చెమట తక్కువ, కొద్దిగా బరువు పెరగడం, నెలసరి సరిగ్గా రాకపోవడం, జుట్టు రాలడం, మతిమరుపు, మలబద్ధకం, అజీర్ణం, చలికి తట్టుకోలేకపోవడం, పిల్లల్లో ఎదుగుదల తగ్గడం, ఆడపిల్లల్లో రజస్వల ఆలస్యం కావడం లేదా త్వరగా జరగడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.
      
  వృద్ధుల్లో...  కుంగుబాటు, మతిమరపునకు దారి తీస్తుంది.
      
  గర్భిణుల్లో... జీవక్రియల వేగం పెరుగుతుంది. కాబట్టి థైరాయిడ్ హార్మోన్ అవసరం పెరుగుతుంది. ఆ పెరిగిన అవసరానికి తగినంత ఉత్పత్తి కాకపోయినట్లయితే హైపో థైరాయిడిజమ్ కండిషన్‌కి దారి తీస్తుంది. నిర్ణీత కాలపరిమితిలో పరీక్షలు చేయించుకుంటూ సరైన చికిత్స తీసుకుంటే పుట్టే పిల్లల్లో మానసిక ఎదుగుదల సరిగ్గా ఉంటుంది.
  
  హైపర్ థైరాయిడిజమ్: హైపో థైరాయిడిజమ్‌లాగానే ఇది కూడా ఏ వయసులోనైనా రావచ్చు. అయితే ఇది 20-40 సంవత్సరాల మధ్య వయసులోనే ఎక్కువగా కనిపిస్తుంటుంది. దీనిని త్వరగా గుర్తించకపోయినా, నిర్లక్ష్యం చేసినా దుష్ర్పభావాలు తీవ్రంగా ఉంటాయి. హైపర్ థైరాయిడిజమ్ లక్షణాలు హైపో థైరాయిడిజమ్ లక్షణాలకు భిన్నంగా ఉంటాయి.
      
 ఆహారం సరైన మోతాదులో తీసుకున్నప్పటికీ బరువు గణనీయంగా తగ్గిపోవడం, నిద్రలేమి, గుండెదడ, వేడిని తట్టుకోలేకపోవడం, చెమట అధికంగా ఉండడం, చిరాకు, అస్థిమితం, విరేచనాలు, చేతులు వణకడం, నీరసంగా ఉండడం, నెలసరి త్వరగా రావడంతోపాటు రక్తస్రావం అధికంగా ఉండడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.
  
 గాయిటర్ అంటే..? థైరాయిడ్ గ్రంథి అసహజంగా వాపుకు గురికావడాన్ని గాయిటర్ అంటారు. ఇది అయోడిన్ లోపం వలన వస్తుంది.
  
  స్త్రీలలో ఉండే హార్మోన్లు
  
 ఈస్ట్రోజెన్, ప్రొజెస్టిరోన్, ప్రొలాక్టిన్, ఆక్సిటోసిన్ వంటి హార్మోన్లు స్త్రీలలో రజస్వల, రుతుచక్రం, ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాలు, సంతానోత్పత్తి, ప్రసవానికి ఉపకరిస్తాయి. ఈ హార్మోన్ల అసమతుల్యత వల్ల స్త్రీలలో రుతుచక్ర సమస్యలు, పిసిఓడి (పాలిసిస్టిక్ ఒవేరియన్ డిసీజ్), హిర్సుటిజం (అవాంఛిత రోమాలు), సంతానలేమి సమస్యలు వస్తాయి.
  
 ఈ హార్మోన్ల ప్రభావం యుక్తవయస్సులో స్పష్టంగా కనిపించినప్పటికీ బాల్యం నుంచే మొదలవుతుంది. నవజాత శిశువులలో రొమ్ములు పెరగడం, కొన్నిసార్లు పాలు కూడా రావడం వంటివి జరుగుతాయి. సాధారణంగా తల్లి శరీరంలో ఉత్పత్తి అయ్యే ఈస్ట్రోజెన్ హార్మోన్ మాయ ద్వారా బిడ్డకు చేరడం వలన ఇలా జరుగుతుంది. ఇది కొన్ని నెలలు లేదా కొన్నేళ్లలో పూర్తిగా తగ్గిపోతుంది.
  
  యుక్తవయసులో: ఎల్‌హెచ్, ఎఫ్‌ఎస్‌హెచ్, ఈస్ట్రోజెన్, ప్రొజెస్టిరోన్ వంటి హార్మోన్లు స్త్రీలలో రజస్వల కావడానికి కీలక పాత్ర వహిస్తాయి. అండాశయం నుంచి విడుదలయ్యే స్త్రీబీజం పరిపక్వం చెంది గర్భాశయంలోకి చేరుతుంది. ఈ పరిపక్వత చెందిన స్త్రీ బీజం (అండం) ఫలదీకరణ చెందకపోతే అండాశయం నుంచి ఈస్ట్రోజెన్ మరియు ప్రొజెస్టిరోన్ హార్మోన్ల ఉత్పత్తి తగ్గి రుతుస్రావం జరుగుతుంది.
  
  గర్భధారణ: పరిపక్వం చెందిన అండం ఫలదీకరణ చెందితే గర్భధారణ జరుగుతుంది. గర్భధారణ సమయంలో స్త్రీ హార్మోన్లు క్రమంగా మార్పు చెందుతూ ఉంటాయి. హెచ్‌సిజి అనే హార్మోన్ మాయ ద్వారా ఉత్పత్తి అవుతుంది. ఇది అండాశయాన్ని ప్రేరేపించి అధికమొత్తంలో ఈస్ట్రోజెన్, ప్రొజెస్టిరాన్ హార్మోన్లు విడుదలయ్యేలా చేస్తుంది. ఇది గర్భం కొనసాగించేందుకు సహాయపడుతుంది. ప్రసవం అనంతరం ఈ హార్మోన్ల మోతాదు క్రమంగా తగ్గిపోవడం జరుగుతుంది.
  
  మెనోపాజ్: రుతుక్రమం ఆగిపోయిన తర్వాత స్త్రీలలో హార్మోన్ల స్థాయులు పడిపోతాయి. దీంతో దేహం నుంచి వేడి
  
  ఆవిర్లు, నిద్రలేమి, మానసిక అశాంతి, నీరసం, కీళ్లు, కండరాల నొప్పుల వంటి సమస్యలు వస్తాయి.
  
 పిసిఓడి: స్త్రీలలో సాధారణంగా 20 శాతం మంది పిసిఓడి సమస్యతో బాధపడుతున్నారు. ఈ వ్యాధితో బాధపడే స్త్రీలలో అండాశయం నుంచి పురుష హార్మోన్లయిన టెస్టోస్టిరాన్ అధికంగా విడుదలవుతుంది. దీంతో సంతానలేమి, నెలసరి సమస్యలు (సరిగ్గా రాకపోవడం), అవాంఛిత రోమాల పెరుగుదల వంటి సమస్యలు
  ఏర్పడతాయి.
  
 ఇన్సులిన్ అసమతుల్యత
 
 మధుమేహం లేదా చక్కెరవ్యాధిగా వ్యవహరించే ఈ పరిస్థితిని వైద్యపరిభాషలో డయాబెటిస్ మెలిటస్ అంటారు. డయాబెటిస్ అనేది ఇన్సులిన్ హార్మోన్ స్థాయులు తగ్గడం వల్ల కలిగే అనియంత్రిత జీవక్రియలు (మెటబాలిజమ్), రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయులు పెరగడం వంటి లక్షణాలతో కూడిన రుగ్మత. ఇందులో రెండు రకాలు ఉన్నాయి. అవి డయాబెటిస్ మిలిటస్ టైప్1, టైప్2.
  
  టైప్ 1 డయాబెటిస్: ఇది క్లోమ గ్రంథిలోని ఐలెట్స్ ఆఫ్ లాంగర్‌హ్యాన్స్‌లో ఇన్సులిన్‌ను ఉత్పత్తి చేసే బీటా కణాల సంఖ్య తగ్గిపోవడం లేదా పూర్తిగా నశించిపోవడం వల్ల కలుగుతుంది. ఆటోఇమ్యూనిటీ వల్ల టి- కణాలు బీటా కణాలపై దాడి చేయడం ముఖ్యకారణం.
  
  ఈ వ్యాధిని చిన్నపిల్లల్లో ఎక్కువగా చూస్తుంటాం. కాబట్టి దీనిని ‘జువైనల్ డయాబెటిస్’ అంటారు.
  
  టైప్ 2 డయాబెటిస్: ఇది ఇన్సులిన్ నిరోధకత లేదా ఇన్సులిన్ ఉత్పత్తి తగ్గడం వలన వస్తుంది.
  
  కారణాలు: మధుమేహం వంశపారంపర్యంగా వచ్చే అవకాశం ఉంది. శారీరక శ్రమ లోపించడం, గంటల తరబడి కూర్చుని ఉండడం, కొవ్వు అధికంగా ఉండే ఆహారపదార్థాలను తీసుకోవడం, తీపి పదార్థాలు, కొన్ని రకాల మందుల వాడకం వల్ల ఎదురయ్యే దుష్పరిణామాలు ఈ వ్యాధికి కారణం. స్టిరాయిడ్స్, కొన్ని రకాల వైరస్ ఇన్ఫెక్షన్‌లు, హార్మోన్ల అసమతుల్యత, మానసిక ఒత్తిడి వల్ల కూడా మధుమేహం వస్తుంది.
  
  లక్షణాలు: అతిమూత్రం, అతి ఆకలి, అతి దాహం ప్రధానంగా కనిపించే లక్షణాలు. ఆహారం బాగానే తీసుకుంటున్నప్పటికీ బరువు తగ్గిపోవడం, నీరసం, అలసట కూడా ఉంటాయి. కొందరిలో ఈ లక్షణాలేవీ పైకి కనిపించకపోవచ్చు. కొందరిలో చేతులు, పాదాలు తిమ్మిర్లు లేదా మంట, జననేంద్రియాల వద్ద దురద, ఒళ్లంతా దురదలు, దెబ్బలు గాయాలు త్వరగా మానకపోవడం, తరచూ దంతాల సమస్యలు, చిగుళ్ల వ్యాధులు కనిపిస్తుంటాయి.
  
 డయాబెటిస్‌తో అనర్థాలు:  డయాబెటిస్‌తో బాధపడే వారిలో రక్తంలోని చక్కెర పాళ్లను సరిగ్గా నియంత్రణ చేయకపోవడం వలన దీర్ఘకాలంలో డయాబెటిక్ నెఫ్రోపతి, డయాబెటిక్ న్యూరోపతి, డయాబెటిక్ రెటినోపతి, గుండె సమస్యలు వంటి అనుబంధ సమస్యలు వస్తాయి.
  
 డయాబెటిస్ ఇన్‌సిపిడస్: ఇది ఎడిహెచ్ (యాంటీ డైయూరిటిక్ హార్మోన్) లోపం వలన వస్తుంది. దీనినే అతిమూత్ర వ్యాధి అని కూడా అంటారు.
  
 పారాథార్మోన్
 థైరాయిడ్ గ్రంథికి ఇరుపార్వ్శాలలో పారా థైరాయిడ్‌గ్రంథులు ఉంటాయి. ఈ గ్రంథుల నుంచి ఉత్పత్తి అయిన పారాథార్మోన్ దేహంలో కాల్షియం మెటబాలిజమ్‌ను నియంత్రణలో ఉంచుతుంది. దీని అసమతుల్యత వలన హైపో మరియు హైపర్ పారా థైరాయిడిజమ్ పరిస్థితులు తలెత్తుతాయి. ఈ లక్షణాలు...
      
 ఎముకలు ఆస్టియోపోరోసిస్‌కు గురి కావడం చేత బలహీన పడి త్వరగా విరిగే ప్రమాదం ఉంటుంది. కొన్నిసందర్భాలలో కీళ్ల నొప్పులకు దారి తీస్తుంది. మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు, కండరాలు పట్టివేయడం, నీరసం, అలసట కూడా కలగవచ్చు.
  
  టెస్టోస్టిరాన్ హార్మోన్
  ఇది పురుషులలో ఉండే హార్మోన్. దీని అసమతుల్యత వలన శీఘ్రస్కలనం, అంగస్తంభన సమస్యలు, శుక్రకణ సమస్యలు, సంతానలేమి సమస్యలు తలెత్తుతాయి.
  
 కార్టికో స్టిరాయిడ్స్
 ఇవి అన్ని ముఖ్యమైన జీవక్రియల్లోనూ, రోగనిరోధక వ్యవస్థలోనూ ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తాయి. దీని అసమతుల్యతల వలన కుషింగ్స్, అడిసన్స్ వ్యాధులు వస్తాయి.
  
 అపోహలు - వాస్తవాలు
 
 అపోహ: హోమియోపతి మందులు వాడుతున్నప్పుడు కఠినమైన పథ్యాన్ని పాటించాలి.
 వాస్తవం: హోమియో మందులకు ఎటువంటి పథ్యం అవసరం లేదు. అయితే మందు తీసుకునే ముందు తర్వాత కొద్ది నిమిషాల పాటు ఏమీ తీసుకోకపోతే మందు చక్కగా పనిచేస్తుంది.
      
 అపోహ: హోమియో మందులు తీసుకుంటున్న సమయంలో అల్లోపతి మందులు వాడితే అప్పటి వరకు వాడిన హోమియో మందుల ప్రభావం పోతుంది.
 వాస్తవం: అత్యవసరాలకు అల్లోపతి మందులు వాడవచ్చు. అయితే హోమియో మందులు వేసుకోవాల్సిన సమయంలోనే రెండూ కలిపి తీసుకోకుండా కనీసం 15 నిమిషాల విరామం ఉండాలి.
  
  - నిర్వహణ: యాసీన్ - మంజులారెడ్డి
  
 నిర్ధారణ పరీక్షలు
 హైపోథైరాయిడిజమ్, పి.సి.ఓ.డి, సంతానలేమి
      
  మధుమేహం... రక్తపరీక్ష, మూత్రపరీక్ష, ఎఫ్‌బిఎస్, పిఎల్‌బిఎస్, మూత్రంలో చక్కెరస్థాయులు వంటి పరీక్షలు
      
  థైరాయిడ్ సమస్యలు... టి3, టి4, టిఎస్‌హెచ్, అల్ట్రాసౌండ్ నెక్, ఎమ్‌ఆర్‌ఐ వంటి పరీక్షలు
      
  స్త్రీలలో రుతుచక్ర సమస్యలు, సంతానలేమి, హార్మోన్ సమస్యలకు... ఈస్ట్రోజెన్, ప్రొజెస్టిరాన్, డిహెచ్‌ఇఎ, ఎల్‌హెచ్, ఎఫ్‌ఎస్‌హెచ్, ప్రొలాక్టిన్, ఎస్‌హెచ్‌బిజి వంటి పరీక్షలు
  
 హోమియో మందులు
 సెపియా: ఇది హైపోథైరాయిడిజమ్‌తోపాటు స్త్రీలలో కలిగే హార్మోన్ సమస్యలకు ప్రధానంగా పనిచేస్తుంది. రుతుక్రమ సమస్యలతోపాటు గర్భాశయం జారిపోవడం వంటి అనేక జననేంద్రియ సమస్యలకు వాడదగిన ఔషధం. ఈ సమయంలో చిరాకుగా ఉండడం, కుటంబసభ్యులతో భిన్నంగా ప్రవర్తించడం, ఒంటరిగా ఉండాలనిపించడం వంటి సమస్యలు కలిగి ఉంటారు. వీటన్నింటికీ సెపియా మంచి ఔషధం.
      
  కాల్కేరియా కార్బ్: లావుగా ఉండి చలిని తట్టుకోలేకపోవడం, తల మీద ఎక్కువగా చెమట పట్టడం, రుతుక్రమ సమస్యలతోపాటు మలబద్ధకం ఉన్న వారికి చక్కటి ఔషధం
      
  ఫాస్ఫారిక్ యాసిడ్: మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులకు వాడదగిన మందు. మూత్రంలో చక్కెర స్థాయులు ఎక్కువగా ఉండడం, ఫాస్ఫేట్ నిల్వలు ఎక్కువగా ఉండడం, శారీరక బలహీనత, ఆకలి లేకపోవడం, అతిదాహం, మానసికంగా శోకం, ఆందోళన, ఉదాసీనత వంటి లక్షణాలు ఉంటే ఈ మందు వాడాల్సి ఉంటుంది.
      
  లాకెసిస్: ఇది మెనోపాజ్ దశలో ఉన్న వారికి మంచి ఔషధం.
  
  హోమియో వైద్యంలో ప్రతి వ్యక్తికీ శరీర లక్షణాలను బట్టి మందులు ఇస్తారు. ఇద్దరు వ్యక్తులు మధుమేహంతో వ్యాధితో బాధపడుతున్నప్పటికీ ఇద్దరిలోనూ లక్షణాలు వేరుగా ఉండవచ్చు. మధుమేహంతోపాటు ఎవరికి వారికి విడిగా మరికొన్ని ఇతర వ్యాధులు కలిగి ఉండవచ్చు. వీటన్నింటినీ దృష్టిలో పెట్టుకుని మందులను వాడాల్సి ఉంటుంది.