మాస్కో: రష్యాలోని ఉదారవాద ఎకో మాస్కీ రేడియో స్టేషన్‌పై అధికారులు కన్నెర్ర జేశారు. దీంతో ప్రసారాలు నిలిపివేస్తున్నామని గురువారం రేడియో స్టేషన్‌ ఎడిటర్‌ ఇన్‌ చీఫ్‌ అలెక్సీ వెనిడిక్టోవ్‌ ప్రకటించారు. ఉక్రెయిన్‌పై పలు కీలక కథనాలను ఈ రేడియో ప్రసారం చేసింది. దీంతో తమపై అధికారులు గుర్రుగా ఉన్నట్లు ముందే తెలిసిందని అలెక్సీ చెప్పారు. ఈ నేపథ్యంలో రేడియో ఛానెల్‌ను, వెబ్‌సైట్‌ను మూసేయాలని  నిర్ణయించామన్నారు. ఉక్రెయిన్‌పై కథనాలకుగాను ఎకో మాస్కీతో పాటు రైన్‌ టీవీని మూసేయాలని గతంలో రష్యా ప్రాసిక్యూటర్‌ జనరల్‌ కార్యాలయం డిమాండ్‌ చేసింది. వీటి మూసివేత మీడియా స్వేచ్ఛను హరించడమేనని అమెరికా దుయ్యబట్టింది. నిజాలు చెప్పడాన్ని రష్యా సహించలేకపోయిందని విమర్శించింది. ఇప్పటికే ఇన్‌స్టా, ఫేస్‌బుక్, ట్విట్టర్‌లాంటి సోషల్‌మీడియా ప్లాట్‌ఫామ్స్‌పై రష్యా నియంత్రణలు విధించింది. తమది దురాక్రమణ కాదని, కేవలం ఉక్రెయిన్‌ను నిస్సైనికీకరణ చేయడమే ఉద్దేశమని రష్యా పేర్కొంది. ఇకపై రష్యాలో ఫేక్‌ న్యూస్‌ ప్రసారం చేస్తే 15 ఏళ్ల జైలుశిక్ష విధించేందుకు చర్యలు ప్రారంభించింది.  (చదవండి: అగ్రరాజ్యానికి షాక్‌ ఇచ్చిన రష్యా!)

రష్యాలో ఒక రేడియో స్టేషన్‌ దాదాపు నలభయ్యేళ్లుగా నిరంతరాయంగా పనిచేస్తోంది. దీని నుంచి ఇరవై నాలుగు గంటలూ సిగ్నల్స్‌ వెలువడుతూనే ఉంటాయి. రేడియో సెట్లు, ట్రాన్సిస్టర్లలో ఈ స్టేషన్‌ను ట్యూన్‌ చేస్తే, ఆగి ఆగి నిమిషానికి 25 సార్లు ఒక విచిత్రమైన ధ్వని వస్తూ ఉంటుంది. అప్పుడప్పుడు ఎవరో ఒకరి గొంతు నుంచి ప్రత్యక్ష ప్రసారాలు కూడా దీని నుంచి వెలువడుతూ ఉంటాయి. దీనిని ఎవరు నడుపుతున్నదీ ఇప్పటి వరకు ఎవరికీ తెలియదు. తొలిసారిగా దీని ఉనికిని 1982లో జనాలు తెలుసుకున్నారు. అప్పటి నుంచి గమనిస్తున్నా, ఏనాడూ దీని నుంచి వెలువడే విచిత్రమైన ధ్వనికి, అప్పుడప్పుడు వెలువడే ప్రసారాలకుగాని ఏమాత్రం అంతరాయం కలగలేదు. ఇది ఆర్మీ రహస్య కార్యకలాపాలకు చెందినది కావచ్చనే ఊహాగానాలూ ఉన్నాయి. అయితే, దీనిని నిర్వహిస్తున్నట్లుగా రష్యా ప్రభుత్వం గాని, సైన్యం గాని ఇంతవరకు ఎలాంటి ప్రకటనా చేయలేదు. వారానికి రెండు మూడుసార్లు ఈ రేడియో స్టేషన్‌ నుంచి వ్యవసాయ నిపుణుల సలహాలు, పశువుల పెంపకం వంటి కార్యక్రమాలు కూడా ప్రసారమవుతూ ఉంటాయి. ఈ రేడియో స్టేషన్‌ ప్రసారాలు 4625 కిలోహెర్ట్‌›్జ ఫ్రీక్వెన్సీలో ప్రసారమవుతుంటాయని మాత్రమే జనాలకు తెలుసు. అంతకు మించిన వివరాలేవీ ఎవరికీ తెలీదు. దీని పేరేమిటో కూడా తెలీదు. దీని నుంచి వెలువడే సిగ్నల్‌ ధ్వని కారణంగా జనాలే దీనికి ‘ఎండీజెడ్‌హెచ్‌బీ’ (ఎంజేబీ అని పలకాలి) అని పేరు పెట్టుకున్నారు. రష్యన్‌ మాటలో ఈ మాటకు ‘బజర్‌’ అనే అర్థం ఉంది.     ∙  

ఓ రేడియో ప్రజెంటర్‌ తాను లైవ్‌ షోలో ఉండగానే పండంటి బిడ్డకు జన్మనిచ్చింది. ఆ మధురమైన క్షణాలని కూడా ఈ రేడియో ప్రజెంటర్‌ లైవ్‌లో తన శ్రోతలతో పంచుకుంది.  సెయింట్ లూయిస్ నగరంలోని ''ది ఆర్చ్ స్టేషన్‌''లో కాస్డేడే ప్రోక్టర్ ఉదయం వ్యాఖ్యాతగా పనిచేస్తోంది. సోమవారం రోజు ఆమెకు ఒక్కసారిగా పురిటి నొప్పులు ప్రారంభమయ్యాయి. ఆసుపత్రి విభాగంతో పనిచేసే తమ రేడియో స్టేషన్‌, సిజేరియన్ విభాగం ద్వారా ఆమె బిడ్డ జననాన్ని ప్రసారం చేసింది. రెండు వారాల ముందుగానే బిడ్డ జన్మించినట్టు ప్రోక్టర్‌ చెప్పారు.  రేడియో శ్రోతలతో తన జీవితంలో అ‍త్యంత మధురమైన క్షణాలను పంచుకోవడం చాలా అద్భుతంగా ఉందని ప్రోక్టర్‌ ఆనందం వ్యక్తంచేశారు. ప్రతి రోజూ లాగా తన జీవితం గురించి అన్ని విషయాలను రేడియో శ్రోతలతో పంచుకునే తాను.. ఈ విషయాన్ని కూడా శ్రోతలకు ఎయిర్‌లోనే తెలిపానన్నారు. రేడియో అభిమానులు సైతం బేబికి పేరు పెట్టడంలో ఫుల్‌గా పోటీపడుతున్నారు. 12 సిల్లీ పేర్లను, 12 పేర్లను కపుల్‌ ఎంపికచేశారని ది రివర్‌ఫ్రంట్‌ టైమ్స్‌ న్యూస్‌పేపర్‌ ప్రొగ్రామ్‌ డైరెక్టర్‌ స్కాట్‌ రోడి చెప్పారు. ఎయిర్‌లోనే జన్మనివ్వడం ఓ మ్యాజికల్‌ మూమెంట్‌ అని ప్రోక్టర్‌ కో హోస్ట్‌ స్పెన్సార్‌ గ్రేవ్స్‌ అన్నారు. ప్రస్తుతం ప్రోక్టర్‌ ప్రసూతి సెలవులు తీసుకోనున్నారు.    


 కాబూల్: ఆప్ఘనిస్తాన్లోని ఇస్లామిక్ స్టేట్ అనుకూల ఉగ్రవాదులు సొంతంగా ఓ రేడియో స్టేషన్ను ఏర్పాటు చేసుకొని యథేచ్ఛగా తమ భావజాలాన్ని వ్యాప్తి చేస్తున్నారు. రేడియో కార్యక్రమాల ద్వారా ప్రజలకు ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడాలని పిలుపునిస్తూ.. యువతను ఇస్లామిక్ స్టేట్ ఉగ్రవాదం వైపు మళ్లిస్తున్నారు. ఈ విషయాన్ని ఆప్ఘనిస్తాన్ అధికారులు ఆలస్యంగా గుర్తించారు.
 ఉగ్రవాదులు 'వాయిస్ ఆఫ్ ఖలీఫా' పేరిట రేడియో స్టేషన్ను ఏర్పాటు చేసి స్థానిక 'పాష్తో' భాషలో తమ కార్యక్రమాలను ప్రసారం చేస్తున్నారు. జలాలాబాద్, ఇతర జిల్లాల్లో ఈ రేడియో ప్రసారాలు జరుగుతున్నాయి. ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా తీవ్రమైన పదజాలంతో ప్రసారాలు జరుగుతున్నట్లు గుర్తించిన అధికారులు రేడియో స్టేషన్ కార్యకలాపాలు ఎక్కడి నుండి నిర్వహిస్తున్నారో తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నాలు ప్రారంభించారు. అయితే రేడియో ప్రసారాలు ప్రజలకు చేరకుండా తగు చర్యలు చేపట్టినట్లు అధికారులు వెల్లడించారు.
  


 హీరో రానా రెడ్ ఎఫ్‌ఎమ్ కోసం ఆర్జేగా మారారు. బంజారాహిల్స్‌లోని రేడియోస్టేషన్‌కు వచ్చిన ఆయన.. దృశ్యం సినిమాపై ఆర్జే కాజల్, శ్రోతలు అడిగిన ప్రశ్నలకు బదులిచ్చారు. బాబాయ్ వెంకటేష్‌తో తనకు ప్రత్యేక అనుబంధం ఉందని... ఆయన తనకు బ్రదర్  లాంటివాడు కూడానన్నారు. దృశ్యం మళయాళ మాతృక బాబాయ్‌తో పాటు తాను కూడా చూశానని, చూసిన వెంటనే తప్పకుండా చేద్దామని బాబాయ్‌తో అన్నానన్నారు. ఈ సందర్భంగా శ్రోతల కోరిక మేరకు ‘కృష్ణం వందే...’లోని ఒక పద్యం ఆలపించి అలరించారు.
   సాక్షి, సిటీప్లస్


  రాష్ట్రీయం
  సుమారు 40 సంవత్సరాలపాటు ఆకాశవాణి హైదరాబాద్ కేంద్రంలో పనిచేసిన శారదా శ్రీనివాసన్ తన గొంతుకతో నాటకాల్లోని ఎన్నో పాత్రలకు ప్రాణప్రతిష్ఠ చేశారు. ఆ కేంద్రంలో నాటకం ప్రసారమవుతోందంటే చాలు... అందులో ఆమె నటిస్తున్నారా లేదా అని అందరూ ఎదురు చూసేవారు! ఒక నాటకంలో నటిస్తే, అది కేవలం నటనే కదా అనుకోకుండా, ఆ పాత్రలో లీనమైపోయేవారు... తనే ఆ పాత్ర అన్నంతగా మమైకమైపోయేవారు!  ఒక్కోసారి అంతర్మథన పడేవారు. తను నటించిన నాటకాలలో తనను బాగా కదిలించిన అలాంటి ఒక పాత్ర గురించి... ఆమె మాటల్లోనే...
  
  గ్రీకు ట్రాజెడీ నాటకం ‘ఈడిపస్’ని లక్కాకుల సుబ్బారావు గారు ‘రాజా ఈడిపస్’ పేరున తెలుగులోకి అనుసృజన చేశారు. ఆ నాటకంలో నేను రాణి పాత్ర వేశాను.  అది వేసేటప్పుడు చాలా నెర్వస్‌గా ఫీల్ అయ్యాను. అందులో రాకుమారుడి వల్ల రాజ్యానికి విపత్తు కలుగుతుందని జ్యోతిష్యులు చెప్పడంతో, ఆ బాలుడిని చంపేయమంటాడు రాజు. ఎలాగూ జంతువులు తినేస్తాయి కదా అని, సేవకులు ఆ పిల్లవాడిని అడవిలో వదిలేసి వస్తారు. ఆ పిల్లవాడు ఆటవికుల దగ్గర పెరిగి పెద్దవాడై, దండయాత్రలు చేస్తూ, తల్లి ఉన్న రాజ్యాన్ని కూడ  జయిస్తాడు. యుద్ధంలో గెలుపొందినవారికి రాజ్యంతో పాటు, రాజ్యంలోని రాణివాసం కూడా అధీనంలోకి వస్తుంది. అలా తల్లి కూడా తన అధీనంలోకి వస్తుంది. వారిద్దరికీ తాము తల్లీకొడుకులమని తెలీదు. అటువంటి సమయంలో కొడుకు తల్లి దగ్గర తప్పుగా ప్రవర్తిస్తాడు. అంతా జరిగిపోయాక తల్లికి అతడు తన కొడుకు అని తెలిసి, ఆ వేదన భరించలేక మరణిస్తుంది. కుమారుడు కళ్లు పొడిచేసుకుంటాడు.. క్లుప్తంగా ఇదీ కథ!
  
  ఎందుకో ఆ నాటకంలో నటించాక నాకు దుఃఖం ఆగలేదు! నాటకం ప్రసారం అయినరోజు రాత్రి కూడా నాకు కంటి మీద కునుకు లేదు. తలచుకుంటే.. ఒళ్లు జలదరించేది! మానసికంగా చెప్పరానంత బాధపడ్డాను. ‘ఇది నాటకం క దా! ఎందుకు ఆ సంఘటనను పదే పదే తల్చుకుంటున్నాను. ఎందుకు మర్చిపోలేకపోతున్నాను’ అనుకున్నా తమాయించుకోలేకపోయాను. కొన్నిరోజుల పాటు అలా భయంకరమైన రాత్రులు గడిపాను. ఇలా బాధపడటం కంటె, టేపులలో నుంచి నాటకాన్ని ఇరేజ్ చేసేస్తే సరిపోతుందనుకున్నాను. అలా చేయడం వల్ల నా మనసులోని దుఃఖాన్ని దూరం చేసేయగలననుకున్నాను. నాతో పాటు అందులో నటించిన చిరంజీవిగారి వెంటపడి, నాటకాన్ని చెరిపేయమని ఒక సంవత్సరం పాటు సాధించాను. ఇక నా పోరు పడలేక ఒకరోజున ఆ నాటకాన్ని టేపులలో నుంచి తొలగించేశారు. అప్పటికి కానీ నా మనసు శాంతించలేదు!
  
  ఒక ఆర్టిస్ట్ మనసును ఎవరూ అర్థం చేసుకోలేరు. నటించినన్ని రోజులూ వారు సైకలాజికల్‌గా ఎన్ని బాధలు పడతారో ఎవరికీ తెలియదు. పాత్రలకి ప్రాణం పోయాలని, పాత్రను మూర్తీభవింపచేయాలని అనుకుంటారు నటులు. నిజానికి ఆ నాటకంలో నేను చాలా బాగా నటించానని అందరూ నన్ను మెచ్చుకున్నారు. నాటకం టేపులలో నుంచి చెరిపిన తరవాత అర్థం అయ్యింది... పెద్ద తప్పు చేశానని!
  - సంభాషణ: డా. వైజయంతి