TV
theory
-
అంతరిక్షంలోకి దూసుకెళ్లే రాకెట్లు తెలుపు రంగులోనే ఎందుకుంటాయి?
1960 దశాబ్ధంలో చంద్రునిపైకి వ్యోమగాములను తీసుకెళ్లిన సాటర్న్ వీ నుండి నేటి ఫాల్కన్ 9 లేదా ఏరియన్ 5 వరకు చాలా రాకెట్లు తెలుపు రంగులోనే ఉన్నాయి. ఇది యాదృచ్ఛికం కాదు. దీని వెనుక ఉన్న సైన్స్ ఎంతో ఆశ్చర్యాన్ని కలిగిస్తుంది. రాకెట్లు ప్రధానంగా తెలుపు రంగులోనే ఉంటాయి. ఫలితంగా అంతరిక్ష నౌక వేడిగా మారదు. అలాగే లాంచ్‌ప్యాడ్‌పై, ప్రయోగ సమయంలో సూర్యుని రేడియేషన్‌కు గురికావడం వల్ల దానిలోని క్రయోజెనిక్ ప్రొపెల్లెంట్‌లకు వేడి నుండి రక్షణ దొరుకుతుంది. అధికశాతం అంతరిక్ష నౌకలలో చల్లని ప్రొపెల్లెంట్లను ఉపయోగిస్తారు. చాలా రాకెట్ల మొదటి దశలలో ఉపయోగించే ఆర్‌పీ-1 ఇంధనంతో పాటు, దాదాపు అన్ని ఇతర ద్రవ ప్రొపెల్లెంట్లు క్రయోజెనిక్ పదార్థాలై ఉంటాయి. వీటిని ద్రవ రూపంలో ఉంచడానికి సున్నా కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద నిల్వ చేయడం ఎంతో అవసరం. ఉదాహరణకు రాకెట్ ఎగువ దశలలో ఉపయోగించే ద్రవ హైడ్రోజన్ -253 ° C (-423 ° F) కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రతలకు తీసుకురావలసి ఉంటుంది. లిక్విడ్ ఆక్సిజన్, ద్రవ ఇంధన రకాలతో ఉపయోగించే ఆక్సిడైజర్ -183°C (-297°F) వరకూ చల్లబరిచేలా చూడటం అత్యవవసరం. ఈ ప్రొపెల్లెంట్లను లాంచ్ వెహికల్‌లోకి పంప్ చేసిన తర్వాత, శీతలీకరణకు మరో మార్గం ఉండదు. అందుకే అవి వేడెక్కడం జరుగుతుంది. దీని వెనుకగల కారణం ఏమిటంటే పలు రాకెట్ ప్రయోగ కేంద్రాలు భూమధ్యరేఖకు దగ్గరగా ఉన్న ప్రాంతాలలోనే ఉన్నాయి. ఇక్కడ వెచ్చని వాతావరణం వేడి ప్రక్రియను మరింత వేగవంతం చేస్తుంది. ఇప్పుడు రాకెట్లు ఎందుకు తెలుపు రంగులో ఉంటాయో అర్థమయ్యే ఉంటుంది. స్పెక్ట్రమ్‌లోని అన్ని రంగులలో తెలుపు రంగు అనేది సూర్యకాంతి నుంచి వచ్చే వేడిని గ్రహించకుండా చూడటంలో అత్యంత ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది. ఎండ అధికంగా ఉన్న రోజున తెలుపు రంగు చొక్కా ధరించి, బయట తిరిగినప్పుడు ఈ దృగ్విషయాన్ని ఎవరైనా గమనించవచ్చు. రాకెట్ ఇంజనీర్‌లు ఈ దృగ్విషయాన్ని ఆధారంగా చేసుకుని.. రాకెట్ అంతర్గత ట్యాంకుల్లోని క్రయోజెనిక్ ప్రొపెల్లెంట్లు వేడెక్కడాన్ని తగ్గించే ప్రయత్నం చేస్తారు. అందుకే లాంచ్ వెహికల్‌కి తెల్లని పెయింట్ వేయడం చవకైన మార్గం అని గుర్తించారని ప్రత్యేకంగా చెప్పనవసరం లేదు. ఇది కూడా చదవండి: అది ప్రపంచంలోనే అత్యంత విషపూరిత ప్రాంతం.. ఏ జీవికైనా తక్షణం మరణం తధ్యం! -
కరోనా లీక్‌: డబ్ల్యుహెచ్‌ఓ నిపుణుడి వ్యాఖ్యల కలకలం
లండన్‌: కరోనా కేసులు తొలిసారి గుర్తించిన ప్రాంతంలోని ఒక ల్యాబ్‌ భద్రతా ప్రమాణాలపై అప్పట్లోనే అనుమానాలు వచ్చాయని డబ్ల్యుహెచ్‌ఓ నిపుణుడు పీటర్ బెన్‌ ఎంబరెక్‌ చెప్పారు. కరోనా వైరస్ పుట్టుపూర్వోత్తరాలపై చైనాలో పరిశోధనకు వెళ్లిన ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ బృందంలో ఆయన పనిచేశారు. ఆ సమయంలోనే సదరు ల్యాబ్‌ ప్రమాణాలపై తనకు అనుమానాలు వచ్చాయని డానిష్‌ టీవీ డాక్యుమెంటరీలో బెన్‌ తెలిపారు. వూహాన్‌లోని చైనీస్‌ సెంటర్‌ ఫర్‌ డిసీజ్‌ కంట్రోల్‌ అండ్‌ ప్రివెన్షన్‌ ల్యాబ్‌లో కరోనా వైరస్‌లను ఉంచారని, కానీ ఆ ల్యాబ్‌ భద్రతా ప్రమాణాలు కరోనా వైరస్ కట్టడి చేసే స్థాయిలో లేవని బెన్‌ తెలిపారు. చైనా అధికారులు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థపై ఒత్తిడి తెచ్చి, మహమ్మారి మూలాలపై విచారణ సమయంలో లీక్‌ సిద్ధాంతాన్నివిరమించుకోవాలని ఒత్తిడి తెచ్చారని బెన్‌ మాటమార్చడం సంచలనంగా మారింది. సదరు బృందం మాత్రం అప్పట్లో వూహాన్‌ నుంచి కరోనా విడుదల కాలేదంటూ నివేదికనిచ్చింది. ఈ బృందానికి నాయకత్వం వహించిన బెన్‌ తాజాగా అనుమానాలు వ్యక్తం చేయడంపై కలకలం రేగుతోంది. ‘‘ది వైరస్ మిస్టరీ" పేరుతో వచ్చిన తాజా డాక్యుమెంటరీలో బెన్‌ చైనాకు పోవడం, వూహాన్‌ మార్కెట్లో స్టాల్స్‌ను పరిశీలించడం, తన అనుమానాలు వ్యక్తం చేయడం తదితర దృశ్యాలున్నాయి. కరోనా వైరస్ ఏదో ఒక ప్రాణి నుంచి మనిషికి ఈ మార్కెట్లోనే వచ్చిఉంటుందని బెన్‌ అనుమానపడ్డారు. అలాగే వూహాన్‌లోని చైనా ల్యాబ్‌పై ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. మార్కెట్‌కు దగ్గరలో ఉన్న సీడీసీ చైనా ల్యాబ్‌పై తనకు చాలా అనుమానాలున్నాయన్నారు. గబ్బిలాల నుంచి శాంపిళ్లు తీస్తున్న ల్యాబ్‌ వర్కర్‌కు కరోనా తొలిసారి సోకి ఉండే ప్రమాదం ఉందని గతంలో బెన్‌ అభిప్రాయపడ్డారు. బెన్‌ వ్యాఖ్యలు అనుమానాలను బలపరుస్తున్నాయని, చైనా ల్యాబ్‌పై స్వతంత్ర పరిశోధన జరపాలని పలువురు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. చైనా నుంచి మరింత పారదర్శకతను ఆశిస్తున్నామని సంస్థ చీఫ్‌ టెడ్రోస్‌ చెప్పారు. ల్యాబుల్లో ప్రమాదాలు జరగడం సహజమన్నారు. డబ్ల్యుహెచ్‌ఓ మాత్రం ఇంకా పరిశోధనలు జరగాల్సిఉందంటూ ఒక ప్రకటనతో సరిపుచ్చింది. (corona virus: పండుగ ఊరేగింపులపై నిషేధం!) -
DCPCR: థియరీ ఫార్ములా ప్రాక్టికల్స్‌కు వద్దు
సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: 12వ తరగతి ఫలితాల వెల్లడిలో థియరీ ఫార్ములా ప్రాక్టికల్స్‌కు వర్తింపజేయొద్దని సీబీఎస్‌ఈకి ఢిల్లీ కమిషన్‌ ఫర్‌ ప్రొటెక్షన్‌ ఫర్‌ చైల్డ్‌ రైట్స్‌ (డీసీపీసీఆర్‌) సూచించింది. ఆ విధంగా చేయడం సీబీఎస్‌ఈ సొంత పాలసీకి విరుద్ధమని పేర్కొంది. 12వ తరగతి విద్యార్థి తండ్రి ఇచ్చిన ఫిర్యాదుపై డీసీపీసీఆర్‌ ఈ మేరకు స్పందించింది. పరీక్ష కేంద్రం పొరపాటు వల్ల తన కుమారుడు 2019–20లో గణితం ప్రాక్టికల్‌ పరీక్షకు హాజరు కానట్లు నమోదయిందని, అసెస్‌మెంట్‌లో 20కుగానూ 17 మార్కులు వచ్చాయని విద్యార్థి తండ్రి పేర్కొన్నారు. అయితే ప్రొ–రాటా (నిష్పత్తి) ప్రకారం 20కు నాలుగు మార్కులు మాత్రమే ఇస్తున్నట్లు సీబీఎస్‌ఈ రీజినల్‌ డైరెక్టర్‌ చెప్పారని తన ఫిర్యాదులో పేర్కొన్నారు. ‘‘పరీక్షలు నిర్వహించడం, ఫలితాలు వెల్లడించడం సీబీఎస్‌ఈ పాత్ర. పరిధికి మించి అధికారాలు ఉపయోగించడం రాజ్యాంగ విరుద్ధం’’అని డీసీపీసీఆర్‌ ఛైర్‌పర్సన్‌ అనురాగ్‌ తన ఆదేశాల్లో పేర్కొన్నారు. డీసీపీసీఆర్‌–2005 చట్టం ప్రకారం.. విద్యార్థి పరీక్షకు హాజరైనప్పటికీ అబ్సెంట్‌గా నమోదు చేయడం వల్ల విద్యార్థి నష్టపోవడమే కాదు అతడి రాజ్యాంగ హక్కులు ఉల్లంఘించినట్లేనని పేర్కొన్నారు. ఇంటర్నల్‌ గ్రేడ్‌లు ఒకసారి అప్‌లోడ్‌ చేసిన తర్వాత మార్చడం కుదరదని, విద్యార్థి భవిష్యత్తుపై ప్రభావం పడకుండా హాజరు సరిదిద్దే క్రమంలోనే ప్రొ–రాటా విధానం ప్రకారం ప్రాక్టికల్‌ మార్కులు లెక్కించి 20కు నాలుగు మార్కులు ఇచ్చినట్లు కమిషన్‌కు సీబీఎస్‌ఈ వివరించింది. విద్యార్థి ఎన్ని మార్కులు సాధించాడో అన్ని మార్కులు ఇవ్వాలని, ప్రొ–రాటా విధానం ప్రకారం ఇవ్వరాదని డీసీపీసీఆర్‌ స్పష్టం చేసింది. మార్కులు తగిన విధంగా ఇవ్వడానికి సీబీఎస్‌ఈ పాలసీని సవరించాలని పేర్కొంది. భవిష్యత్తులో ఇలాంటి పొరపాట్లు జరగకుండా విద్యాశాఖ చర్యలు చేపట్టాలని సూచించింది. సర్వీసు రూల్స్‌ ప్రకారం బాధ్యులైన వారిపై చర్యలు తీసుకొని విద్యార్థికి రూ.50వేల నష్టపరిహారం చెల్లించాలని ఆదేశించింది. చదవండి: కోవిడ్‌తో 77 మంది లాయర్ల మృతి.. సుప్రీంకోర్టు నివాళి -
హాకింగ్కు ఎందుకు నోబెల్ రాలేదు?
సాక్షి, న్యూఢిల్లీ : భూమిపై మానవ మనుగడకు ప్రమాదం పొంచి ఉందని తొలిసారిగా హెచ్చరించి వారు ఇతర గ్రహాల్లో వీలయినంత త్వరగా నివాసాలు ఏర్పాటుచేసుకోవాలని హెచ్చరించిన తొలి భౌతిక శాస్త్రవేత్త స్టీఫెన్‌ హాకింగ్‌. కాలం గుట్టును శోధించేందుకు యత్నించడమే కాకుండా, కృష్ణబిలాల రహస్యాలపై అహర్నిషలు కృషిచేసిన ఆయన బుధవారం కన్నుమూశారు. మానవాళికి అద్భుతమైన సేవలు అందించి, గొప్ప పరిజ్ఞానాన్ని, ఎవరూ ఊహించని రహస్యాల గుట్టును చెప్పిన ఆయనకు ఎందుకు నోబెల్ బహుమతి రాలేదని ఇప్పుడు సర్వత్రా చర్చ జరుగుతోంది. బ్లాక్ హోల్‌ లు చనిపోతాయి అంటూ ఆయన వెల్లడించిన కొత్త సిద్ధాంతానికైనా నోబెల్ వచ్చి ఉండాలి కదా అని ప్రశ్నించుకుంటున్నారు. కృష్ణబిలాల గురించి సంక్షిప్తంగా.. బ్లాక్ హోల్స్‌ను తెలుగులో కృష్ణ బిలాలు అని అంటారు. ఆకాశంలో మనం చుక్కలుగా పిలుచుకునే నక్షత్రాలు వాటి స్వరూపం, వయసు, పదార్థ ద్రవ్య రాశుల ఆధారంగా రకరకాల మార్పులకు లోనవుతాయి. చివర దశకు చేరుకుంటాయి. కొన్ని నక్షత్రాలు వాటిలో ఉండే హైడ్రోజన్ పూర్తిగా అయిపోయాక శక్తిని విడుదల చేయలేనివిగా మారతాయి. దాంతో నక్షత్రాలలో ఉండే హీలియం తదితర పదార్థాల కేంద్రకాలను విడిగా ఉంచే ఉష్ణ శక్తి నశిస్తుంది. దాంతో ఆ పదార్థాలన్నీ అంతరంగికంగా గురుత్వాకర్షణ బలానికి గురై ఆవగింజంత పరిమాణం (చిన్న సైజు)లోకి కుంచించుకుపోతాయి. అయితే అన్ని నక్షత్రాలూ బ్లాక్ హోల్స్‌గా మారాలని ఏమీ లేదు. సూర్యుడికంటే సుమారు ఒకటిన్నర రెట్లు ఎక్కువ పరిమాణం కలిగినట్టివే కృష్ణబిలాలుగా మారతాయని ప్రముఖ నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత, భారతీయ శాస్త్రవేత్త చంద్రశేఖర్ ఇదివరకే సిద్ధాంతీకరించారు. నోబెల్ ఎందుకు రాలేదు? 'హాకింగ్‌ చెప్పిన కృష్ణబిలాలు సిద్ధాంతాన్ని కొంత అనుమానాలతో కూడిన, ఊహించదగిన భౌతిక సిద్ధాంత కేటగిరిలోకి మాత్రమే చేర్చారు. దానిని ప్రామాణికంగా ఆమోదించదగ్గ మార్గం లేదు' అని ది సైన్స్ ఆఫ్‌ లిబర్టీ అనే నేషనల్‌ జాగ్రఫిక్‌ మేగజిన్‌ రచయిత తిమోతి ఫెర్రిస్‌ తెలిపారు. బ్లాక్ హోల్స్‌ అనేవి అంతమైపోవడానికి చాలా ఏళ్లు పడుతుంది. ఒక అంచనాగా చెప్పాలంటే కొన్ని బిలియన్‌ సంవత్సరాలకుగానీ వాటికి ఏమీ జరగదు. ఇప్పటి వరకు ఏం జరగలేదు కూడా.. అన్నింటికంటే ముందే పుట్టిన ఒక నక్షత్రం సైజు పరిమాణంలోని కృష్ణబిలానికి కూడా ఇప్పటి వరకు ఏమీ కాలేదు' అని ఆయన చెప్పారు. సైద్ధాంతిక పరంగా నిరూపించేందుకు హాకింగ్‌ థియరీకీ అవకాశం లేకపోయినందునే ఆయనకు బహుశా నోబెల్ రాకపోయి ఉండొచ్చని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. -
మళ్లీ కౌంటర్‌ వేసిన ప్రకాశ్‌ రాజ్‌
సాక్షి, బెంగళూర్‌ : సీనియర్‌ నటుడు ప్రకాశ్‌ రాజ్‌ మరోసారి ట్విటర్‌ లో కౌంటర్‌ వేశారు. కేంద్ర మంత్రి సత్యపాల్‌ సింగ్ కు ఈ విలక్షణ నటుడు సూటిగా చురకలు అంటించాడు. ‘‘మనిషి కోతి నుంచి పుట్టాడన‍్న విషయాన్ని మన పూర్వీకులు చూడలేదని మంత్రిగారు చెబుతున్నారు. కానీ, అయ్యా.. అందుకు భిన్నమైన పరిస్థితులను మనం ఇప్పుడు చూస్తున్నామన్న విషయాన్ని మీరు అంగీకరించకుండా ఉండగలరా? మనిషి కోతిలాగా మారి గతాన్ని తవ్వుతూ మళ్లీ రాతి యుగం కాలం నాటికి తీసుకెళ్తున్నాడు’’ అంటూ ప్రకాశ్‌ రాజ్‌ మంత్రిని ఉద్దేశించి ఈ ఉదయం ఓ ట్వీట్‌ చేశారు. కాగా, ఛార్లెస్‌ డార్విన్‌ ప్రతిపాదించిన జీవపరిణామక్రమ సిద్ధాంతాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ సహాయ మంత్రి సత్యపాల్‌ సింగ్ వ్యాఖ్యలు చేసిన సంగతి తెలిసిందే. మానవజాతి భూమి మీద అలాగే ఉండేదని.. కాబట్టి డార్విన్‌ సిద్ధాంతం పూర్తిగా తప్పని ఆయన చెప్పారు. తక్షణమే ఈ సిద్ధాంతాన్ని కళాశాలలు, పాఠశాలల్లో అధ్యాపకులు బోధించడం ఆపాలని మంత్రి పిలుపునిచ్చారు. ఈ నేపథ్యంలో మంత్రిని ట్రోల్‌ చేస్తూ కొందరు సోషల్‌ మీడియాలో పోస్టులు పెడుతున్నారు. “ our ancestors have not seen ape evolving in to man” says minister. But dear sir,..can you deny that we are witnessing..the reverse....man evolving into ape by digging the past and trying to take us back into STONE AGE......#justasking — Prakash Raj (@prakashraaj) 22 January 2018 -
కేంద్ర మంత్రి వివాదాస్పద వ్యాఖ్యలు
సాక్షి, ఔరంగాబాద్‌ : ఛార్లెస్‌ డార్విన్‌ ప్రతిపాదించిన జీవపరిణామక్రమ సిద్ధాంతాన్ని కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ సహాయ మంత్రి సత్యపాల్‌ సింగ్ తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. మానవజాతి భూమి మీద అలాగే ఉండేదని అన్నారు. ఈ నేపథ్యంలో డార్విన్‌ సిద్ధాంతం పూర్తిగా తప్పని చెప్పారు. ఈ సిద్ధాంతాన్ని కళాశాలలు, పాఠశాలల్లో అధ్యాపకులు బోధించడం ఆపాలని పిలుపునిచ్చారు. డార్విన్‌ సిద్ధాంతం ప్రతిపాదించిన విధంగా మానవ పరిణామ క్రమం గురించి పురాతన భారతీయ గ్రంథాల్లో ఎక్కడా ప్రస్తావించలేదని ఆయన చెప్పారు. డార్విన్‌ పేర్కొన్న జీవపరిణామక్రమ సిద్ధాంతం శాస్త్రీయంగా కూడా నిరూపితం కాలేదని అన్నారు. భూమి ఏర్పడ్డనాటి నుంచి మనిషి.. మనిషిగానే సంచరించాడని, అలాగే ఎదిగాడని తెలిపారు. డార్విన్‌ సిద్ధాంతం తప్పని 35 ఏళ్ల కిందటే శాస్త్రవేత్తలు నిరూపించారని గుర్తు చేశారు. -
అంబేద్కర్ సిద్ధాంతానికి ప్రభావితమయ్యాను
హైదరాబాద్‌ : తాను భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బాబా సాహెబ్‌ అంబేద్కర్ సిద్ధాంతానికి ప్రభావితం అయ్యానని కేంద్ర మాజీ మంత్రి, కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ నేత జైపాల్‌ రెడ్డి తెలిపారు. విలేకరులతో మాట్లాడుతూ.. ఆదర్శాలలో ఉక్కుమనిషి సర్ధార్‌ వల్లభాయ్‌ పటేల్, మహాత్మా గాంధీ, అంబేద్కర్, జవహర్‌ లాల్‌ నెహ్రూలకు తేడా ఏమీ లేదన్నారు. కేవలం ప్రాధ్యాన్యతల్లోనే విబేధాలు ఉన్నాయని వివరించారు. దేశ స్వాతంత్రం గాంధీ ప్రాధాన్యతగా భావించారని, దాంట్లో దళితుల స్థానాన్ని అంబేద్కర్ ప్రయారిటీగా భావించారని తెలిపారు. అంబేద్కర్ ఎంత సోషలిస్ట్ కావాలో అంత కాలేదని అన్నారు. ప్రస్తుతం కొందరు నాయకులు మతం రంగు పులుముకొని వస్తున్నారని ప్రజలు దాన్ని గమనించాలని కోరారు. ప్రస్తుత రాజకీయాల్లో కులంతో పాటు డబ్బు ప్రభావం పెరిగిందని వ్యాఖ్యానించారు. అంబేద్కర్ లక్ష్యం పూర్తి కాలేదని, అలాగే ఆదర్శవాదుల లక్ష్యాలు కూడా పూర్తి కాలేదని తెలిపారు. ఆదర్శాల విషయంలో గాంధీ, అంబేద్కర్ల మధ్యలో తేడా లేదని తెలిపారు. -
డాంకీస్‌ థియరీ
ఒక గాడిద తనను తాను గుర్రమని నమ్మసాగింది. మనల్ని మనం గుర్తు పట్టకపోవడం, మనల్ని ఇంకెవరో అనుకోవడం ప్రకృతి సహజం. అబద్ధాన్ని నిజంగా చలామణి చేయాలనుకుంటే తప్పులేదు గానీ, నోరు విప్పకుండా జాగ్రత్త పడటం నేర్చుకోవాలి. స్వరం భాస్వరం లాంటిది. నిప్పుని ఎగదోస్తుంది. అలంకారం వల్ల రూపురేఖలు మారాయి కానీ గొంతు మారలేదు. గాండ్రింపునకు, ఓండ్రింపునకు అక్షరమే తేడా కానీ, అనాటమీ మారిపోతుంది. గాడిద వెళ్లి ఒక మిమిక్రీ ఆర్టిస్టును కలిసింది. ‘‘నా సకిలింపు ఎలా వుండాలంటే, వెయ్యి వాయులీనాలు ఒకేసారి మోగినట్టుండాలి.’’ అని అడిగింది గాడిద. ఆర్టిస్ట్‌ కప్పలా బెకబెకలాడి, కోతిలా కిచకిచమని, వూపిరిని దీర్ఘంగా కుక్కలా వదిలాడు. హైనాలా నవ్వి, తోడేలులా వూళవేసి, పరిషత్‌ నాటకాల పాత్రధారిలాగా ‘‘కుదరదు’’ అని అరిచాడు. ‘‘క్షణానికో ముఖంతో జీవించే మానవులకి, కుదరని పని అంటూ వుందా?’’ అని ప్రశ్నించింది గాడిద. ‘‘నిజమే కానీ, మనుషులు మాత్రమే రకరకాల కూతలు కూయగలరు. జంతువులకు అది చేతకాదు’’‘‘సాధనం వల్ల కానిది ధనం వల్ల అవుతుంది’’ అని గాడిద ఒక క్రెడిట్‌ కార్డు తీసి ఆర్టిస్ట్‌ వీపుపై గోకింది. ‘‘నువ్వు నన్ను కొనదలుచుకున్నావా?’’ అనుమానంగా అడిగాడు ఆర్టిస్ట్‌. ‘‘ఈ ప్రపంచంలో కొనలేని వాళ్లు వుండొచ్చు కానీ, అమ్ముడుపోని వాళ్లు మాత్రం లేరు. అమ్మకం ఒక కళ. కొనడం ఒక ప్రేతకళ.’’‘‘వాక్య నిర్మాణంలో ఏదో దోషముంది’’‘‘మానవ నిర్మాణంలోనే దోషమున్నపుడు, వాక్యాల గురించి ఎందుకు వ్యాఖ్యానం’’‘‘గాడిదలు కూడా వేదాంతం మాట్లాడతాయా?’’‘‘వేదాంతం పుట్టిందే గాడిదల వల్ల, దీన్ని డాంకీస్‌ థియరీ ంటారు’’‘‘ఇంత స్వీయజ్ఞానం వున్నప్పుడు, సకిలింపు కూడా నువ్వే నేర్చుకోవచ్చుగా, యూట్యూబ్‌లో బోలెడు వీడియోలున్నాయి.’’‘‘ప్రయత్నించాను కానీ సాధ్యంకాలేదు. గురువులేని విద్య గుడ్డి విద్యగా భావించి నీ దగ్గరికొచ్చాను’’‘‘ఏది నీ స్వరం వినిపించు’’ ‘క’ గుణింతం లాగా ‘కి కీ కె కే కై’ అంటూ అవరోహణ నుంచి ఆరోహణకి ఎత్తుకుంది. ఆర్టిస్ట్‌కి గుండెలు జారిపోయి, మోకాళ్లలోకి వచ్చి టకటక కొట్టుకున్నాయి. ఎందుకైనా మంచిదని గాడిద వెనుకవైపు లేకుండా జాగ్రత్తపడ్డాడు. సంగీతకచేరీ ముగిసిన తర్వాత గాడిదలు వెనుక కాళ్లు గాల్లోకి లేపి చప్పట్లు కొట్టి లేపమని తమని తాము అభినందించుకుంటాయి. ఆ సమయానికి ఖర్మగాలి అక్కడెవరైనా వుంటే వాళ్ల పళ్లు రాలగొట్టి డెంటిస్ట్‌ల దగ్గరకు పంపుతాయి. డెంటిస్ట్‌ల ప్రాక్టీస్‌ పెరగడానికి, గాడిదల సంగీత సాధన ఒక ముఖ్య కారకం. కుక్కర్‌లాగా విజిల్‌ వేసి, ఓండ్రింపుకి శుభం కార్డు వేసింది గాడిద. ఆర్టిస్ట్‌లో వణుకు తగ్గలేదు. సర్వీస్‌ ఆటోకి వేలాడుతున్నప్పుడు కూడా అతడు ఇంతలా భయపడలేదు. ఫ్యాన్‌ గాలికి ఆరుతున్న ఖద్దరు పంచెలా వణుకుతున్నాడు. ‘‘అంత మైమరుపా?’’ అని అడిగింది గాడిద.‘‘మైమరుపునకి, జలదరింపునకి తేడా తెలుసుకోలేకపోవడమే కళాకారుల లక్షణం. ప్రపంచంలో వున్న సౌండ్‌ ఇంజనీర్లంతా ఏకమైనా నీ ఓండ్రింపుని సకిలింపుగా మార్చలేదు. మనదగ్గర ఏముందో దాన్నే అద్భుతవిద్యగా చలామణి చేయాలి. అయినా గాడిదలు, గుర్రాలకి తేడా తెలియని కంపెనీలు చాలావున్నాయి. పైగా ఓండ్రింపు శబ్దం హెచ్‌ఆర్‌లో బాగా పనికొస్తుంది. వెళ్లి ఏదైనా సాఫ్ట్‌వేర్‌ కంపెనీలో చేరు’’ అని ఉచిత సలహా ఇచ్చాడు ఆర్టిస్ట్‌. ‘‘సాఫ్ట్‌వేర్‌ కంపెనీ అంటేనే గాడిద చాకిరికి బ్రాండ్‌ అంబాసిడర్‌. సజాతి ధ్రువాలు వికర్షించుకుంటాయి. నాకు అవసరం లేదు.’’ ‘‘నువ్వు తెలివైన అడ్డగాడిదలా మాట్లాడుతున్నావ్‌.. ఎవరూ మనల్ని పొగడనపుడు మనకి మనమే ఓ సభ పెట్టించుకొని పొగిడించుకోవాలి. ఎవరూ మనల్ని గుర్తించనపుడు మనమే ‘బిగ్‌ యాస్‌’ ప్రోగ్రామ్‌ పెట్టించుకోవాలి. ప్రమోట్‌ చేసుకోవడం నేర్చుకో. అప్పుడే లోకానికి ఓండ్రింపులో సౌండ్‌ ఆఫ్‌ ది మ్యూజిక్ వినిపిస్తుంది’’గాడిద వెళ్లి ఆ పనిలో దిగింది. సభలు, సన్మానాలు, ఇంటర్వ్యూలు అన్నీ జరిగిపోయాయి. జస్ట్‌ పెయిడ్‌ అంతే. ఓండ్రింపులో ఎన్ని డెసిబుల్స్‌ సంగీతముందో లెక్కలేసే పనిలో విద్వాంసులున్నారు. రాగయుక్త ఓండ్రింపు – ఒక తులనాత్మక పరిశీలన అనే అంశంపై ఒకరిద్దరు కుర్రాళ్లు పరిశోధనలోకి కూడా దిగినట్టున్నారు. నీ దగ్గర వున్న దాన్ని బ్రాండెడ్‌గా అమ్మగలిగితే నువ్వే జేమ్స్‌బ్రాండ్‌. -
నిర్భయ కేసులో 'ఐరన్ రాడ్ థియరీ' నిరూపిస్తే 10 లక్షలిస్తా..!!
న్యూఢిల్లీః నిర్భయ గ్యాంగ్ రేప్ కేసులో ఢిఫెన్స్ లాయర్ కొత్త వాదనకు తెరతీశారు. నిర్భయ కేసులో నిందితుల తరపున వాదనలు వినిపిస్తున్న న్యాయవాది ఎంఎల్ శర్మ సంచలన ప్రకటన చేశారు. కేసులో ఐరన్ రాడ్ థియరీని నిరూపిస్తే 10 లక్షలిస్తానంటూ బహుమతిని ప్రకటించారు. బాధితురాలిపై అత్యాచారానికి పాల్పడ్డ నిందితులు ఆమె శరీరంలోకి ఇనుపరాడ్ ను దించి, అవయవాలను బయటకు లాగారన్న పోలీసుల వాదదను ఆయన కొట్టిపారేశారు. అదో కట్టు కథ అని, అది నిరూపిస్తే పదిలక్షలు ఇస్తానంటూ న్యాయవాది శర్మ ప్రకటించడం.. కేసు మరో ట్విస్ట్ గా మారింది. 2012 లో దేశ రాజధాని ఢిల్లీతో పాటు ప్రపంచదేశాలను కుదిపేసిన నిర్భయ ఘటనలో విచారణ కొనసాగుతోంది. ఈ కేసు సుప్రీంలో చివరి దశలో ఉండగా... విచారణలో కొత్త మలుపులు చోటుచేసుకుంటున్నాయి. కదులుతున్న బస్సులోనే 23 ఏళ్ళ ట్రైనీ ఫిజియోథెరపిస్ట్.. నిర్భయపై సామూహిక అత్యాచారానికి పాల్పడి, ఆమె శరీరంలోకి ఇనుపరాడ్ ను గుచ్చి, అవయవాలను బయటకు లాగారని, తీవ్రమైన గాయాలు అవ్వడంతోనే అనంతరం ఆమె మరణించినట్లు పోలీసులు కోర్టుకు నివేదించారు. అయితే దీనిపై విచారణ పూర్తి చేసిన ప్రత్యేక కోర్టు నిందితులకు మరణశిక్ష విధించగా, ఢిల్లీ హైకోర్టు సైతం ఆ తీర్పును సమర్థించింది. దీంతో దోషులు సుప్రీంను ఆశ్రయించారు. మొత్తం ఆరుగురు నిందితుల్లో రామ్ సింగ్ అనే వ్యక్తి తీహార్ జైల్లో మూడేళ్ల క్రితం ఆత్మహత్య చేసుకున్న సంగతి తెలిసిందే. మరొక నిందితుడు.. జువైనల్ కావడంతో మూడేళ్ల పాటు రిఫామ్ హోమ్ లో ఉంచి, అనంతరం విడుదల చేశారు. జస్టిస్ దీపక్ మిశ్రా నేతృత్వంలోని ముగ్గురు సభ్యుల ధర్మాసనం ముందు కేసుపై విచారణ జరిగిన అనంతరం.. దోషుల తరపు న్యాయవాది కొత్త వాదనను తెరపైకి తెచ్చారు. సుప్రీంకోర్టులో దోషుల తరపున వాదించిన అనంతరం బయటకు వచ్చిన న్యాయవాది ఎంఎల్ శర్మ.. ఇనుప రాడ్ థియరీని నిరూపించినవారికి 10 లక్షల బహుమానం ఇస్తానంటూ సంచలన ప్రకటన చేశారు. బాధితురాలు అత్యాచారం అనంతరం ఆసుపత్రిలో పూర్తి స్పృహలో ఉండగానే వాంగ్మూలం ఇచ్చిందని... ఆమె గానీ, ఆమె స్నేహితుడుగానీ ఇనుపరాడ్ అంశాన్ని ఎక్కడా ప్రస్తావించలేదని అన్నారు. పోలీసులే ఈ కట్టుకథను అల్లినట్లుగా ఆయన ఆరోపించారు. బాధితురాలు చికిత్స పొందిన సింగపూర్ ఆస్పత్రి ఇచ్చిన పోస్ట్ మార్టమ్ రిపోర్ట్ ప్రకారం బాధితురాలి యుటెరస్ గానీ, ఓవరీస్ గానీ డ్యామేజ్ అయినట్లు ఎక్కడా లేదని న్యాయవాది శర్మ వాదిస్తున్నారు. బాధితురాలి వాంగ్మూలంలో ఇనుపరాడ్ ప్రస్తావన లేకున్నా.. పోలీసుల వాదన ఎలా చేరుస్తారని శర్మ ప్రశ్నించారు. నిర్భయ కేసు నిందితుల్లో ముఖేశ్, పవన్ ల తరపున శర్మ.. సుప్రీంలో వాదనలు వినిపించారు. -
క్రాస్ రోడ్స్
హ్యూమర్ ఫ్లస్ మౌనానికి మించిన ఆయుధం, సిద్ధాంతం, వేదాంతం లేనేలేదని ఒకాయన ఎలాగో గ్రహించాడు. అందుకే భోంచేయడానికి తప్ప ఇక దేనికీ నోరు తెరిచేవాడు కాదు. ఎప్పుడైనా ఒకసారి ‘మన వీపు మనకు కనపడదు’ అనేవాడు. దాని అర్థమేంటో ఎవరికీ తెలియదు. ట్రాఫిక్ సిగ్నల్స్ దగ్గర నిలబడి వచ్చిపోయేవాళ్లని గమనిస్తూ ఉండేవాడు. కుడికి వెళ్లాల్సినవాళ్లు ఎడమకి, ఎడమకి వెళ్లాల్సినవాళ్లు కుడివైపు ఎందుకు వెళుతున్నారా అని పరిశీలించేవాడు. కొంతమందికి ఎటు వెళ్లాలో దిక్కు తెలియక మౌనిని దారి అడిగేవాళ్లు. ఆయన నవ్వేవాడు. ‘ఎవడి దారి వాడే వెతుక్కోవాలి’ అనే అర్థముండేది ఆ నవ్వులో. లోకంలో రెండు రకాల వాళ్లుంటారు. తెలిసినా తెలియనట్టు ఉండేవాళ్లు. తెలియకపోయినా తెలిసిందనుకునేవాళ్లు. మూడోరకం కూడా వుంటారు. వాళ్లకెంత తెలుసో వాళ్లకే తెలియదు. సాధారణంగా వీళ్లు పుస్తకాలు రాస్తుంటారు. ఒకసారి ఒక రచయిత ట్రాఫిక్ జామ్‌లో చిక్కుకున్నాడు. ఎవడు ఎవణ్ని తిడుతున్నారో, ఎందుకు హారన్లు కొడుతున్నారో తెలియడం లేదు. జ్ఞానం ట్రాఫిక్‌లో ఇరుక్కున్నప్పుడు అజ్ఞానం ఫ్లై ఓవర్‌పై వెళుతుంది. ఇది గ్రహించిన రచయితకి కోపమొచ్చింది. ఎన్ని పుస్తకాలు అచ్చేసి వదిలినా జనం జ్ఞానులు కావడం లేదని ఆవేదన చెందాడు. మౌని దగ్గరికి వచ్చి, ‘‘ఈ లోకం ఇట్లా ఎందుకుందో తెలుసా?’’ అన్నాడు. రచయితని ఎగాదిగా చూసి, ‘‘మన వీపు మనకి కనపడదు’’ అన్నాడు మౌని. ‘‘కనపడకపోయినా పర్వాలేదు. దురద పుడితే గోకడానికి బోలెడంత మంది ఉంటారు’’ అన్నాడు రచయిత. మౌని చిరునవ్వు నవ్వాడు. ‘‘ఇప్పట్లో ట్రాఫిక్ క్లియర్ కాదు కాబట్టి, జనం ఎక్కడికీ వెళ్లలేరు. తెలియకుండా ఎంతోమంది ఎన్నో ఉపన్యాసాలిస్తున్నప్పుడు, తెలిసి కూడా నేను ఉపన్యసించకుండా వుండడం నేరం. ఎటూ పోలేని వాళ్లకి తొందరగా తత్వం తలకెక్కుతుంది’’ అంటూ రచయిత ప్రజలని ఉద్దేశించి ప్రసంగించడం మొదలుపెట్టాడు. ‘‘ప్రజలారా, ట్రాఫిక్ జామ్‌లో ఇరుక్కున్నందుకు బాధపడకండి. ఈ ప్రపంచమే ట్రాఫిక్ జామ్‌లో ఇరుక్కుంది. ఎవడికి ఎక్కడికెళ్లాలో తెలియదు. ఏ దేశం వెళ్లి జీవించాలో తెలియదు. మానవ సంబంధాలు చిరిగిపోతున్నాయి. ఇప్పుడు కావాల్సింది కంప్యూటర్లు కాదు, కుట్టు మిషన్లు. పేలికలైనవాటిని అతికించుకోవాలి. చేపకు ఈత నేర్పించడం, పక్షులకి ఎగరడం నేర్పించడం లివింగ్ స్కిల్స్ కాదు. కట్టుకథలు అక్కరలేదు, గాయాలకి కట్లు కట్టేవాడు కావాలి. కన్నీళ్లు కార్చినంత మాత్రాన మొసలి మానవతావాది కాలేదు. జింకలకు జింక చర్మాలు అమ్ముతున్న ఈ ప్రపంచాన్ని కళ్లు తెరిచి చూడండి’’ అని రచయిత అరిచాడు. జనం చప్పట్లకు బదులు హారన్లు కొట్టారు. ఇంతలో రచయిత మెడ పట్టుకుని ఎవరో లాగారు. ఎదురుగా ట్రాఫిక్ ఇన్‌స్పెక్టర్. ‘‘నీవల్లే ట్రాఫిక్ జామయ్యింది’’ అన్నాడు ఇన్‌స్పెక్టర్. ‘‘ఇరుక్కున్నవాళ్లకు ఉపన్యాసం ఇచ్చానే కానీ ఉపన్యాసంతో ఇరుకున పెట్టలేదు’’ అన్నాడు రచయిత. ‘‘ఇంతకూ జనాన్ని ఏం చేద్దామనుకుంటున్నావు?’’‘‘జ్ఞానుల్ని చేద్దామని!’’ ‘‘తమ ఓటుని ఎంతకు అమ్ముకోవాలో తెలిసినవాళ్లకి జ్ఞానం అవసరమా? అయినా జ్ఞానం రాజ్యమేలలేదు, రాజ్యానికి జ్ఞానంతో అవసరం లేదు. దీనికి నీకు శిక్ష ఏంటో తెలుసా?’’ అని ఇన్‌స్పెక్టర్ కొరడా తీశాడు. ‘‘నా లక్కీ నంబర్ తొమ్మిది’’ అన్నాడు రచయిత. లక్కీ నంబర్‌కి అదనంగా ఇంకో మూడు కలిపి డజన్ వడ్డించాడు. వీపు చిరిగిపోయింది. ఇది చూసి, ‘‘మన వీపు మనకి కనపడదు’’ అని నవ్వాడుమౌని. రచయిత కంగారుపడి, ‘‘అంటే?’’ అని అడిగాడు భయంగా. మౌని చొక్కా విప్పి వీపు చూపించాడు. కొరడా దెబ్బల గుర్తులు కనిపించాయి. ‘‘దుడ్డుకర్ర వల్ల విజ్ఞత, విజ్ఞత వల్ల మౌనం సంభవిస్తాయని శ్రీకృష్ణుడు సంస్కృతంలో చెప్పాడు. అది సరిగా అర్థంకాక, ఎవరిష్టం వచ్చినట్టు వాళ్లు అనువాదం చేసుకున్నారు’’ అన్నాడు మౌని. - జి.ఆర్.మహర్షి -
పేరులో నేముంది దుబాయ్...
జీవితంలో ఒక్కసారైనా దుబాయ్‌లో షాపింగ్ చేయాలని కోరుకునేవారు చాలామంది ఉంటారు ప్రపంచంలో. షాపింగ్‌కి అంత పేరు గడించిన నగరం మరొకటి లేదేమో. యు.ఏ.ఇలో ఒక ముఖ్య నగరంగా ఉన్న దుబాయ్ పేరు ‘బా’ అనే అక్షరం నుంచి వచ్చి ఉండొచ్చని అంటారు. అంటే ‘సంత’ అని అర్థం. దుబాయ్ ముందు నుంచి సంత ప్రాంతంగా ప్రసిద్ధి అట. అలాగే ‘దబా దుబయ్’ అనే అరబిక్ సామెత నుంచి కూడా దుబాయ్ వచ్చి ఉండొచ్చని అంచనా. అంటే ‘వాళ్లు చాలా సంపదతో వచ్చారు’ అని అర్థం అట. దుబాయ్‌లో అతి మెల్లగా పారే ఉప్పునీటి కాలువ ఉంది. అలాంటి ప్రవాహాన్ని అరబిక్‌లో ‘దబా’ అంటారట. దాని నుంచి కూడా దుబాయ్ అయి ఉంటుంది. ఇక ఇంకొక థియరీ ఏమిటంటే ఒకప్పుడు ఏమీ లేని ఈ ఏడారిలో పిల్ల మిడతలు చాలా కనిపించేవట. అరబిక్‌లో వాటిని పిలిచే మాట మీదుగా కూడా దుబాయ్ వచ్చి ఉండవచ్చు. ఎలా వచ్చినా అది నేడో నిలువెత్తు నగరం. నోరెళ్ల బెట్టి చూడాల్సిన నగరం. -
పైథాగరస్ నంబర్సను కనుక్కొందామా?
చుక్కా రామయ్య, ప్రముఖ విద్యావేత్త చాలా మంది పైథాగరస్ సిద్ధాంతం అంటే.. (భూమి)2 + (ఎత్తు)2 = (కర్ణం)2 అని, దీన్ని త్రిభుజంలో ఏవైనా రెండు భూజాలు ఇచ్చి మిగిలిన భుజం విలువను కనుక్కోవడానికి మాత్రమే ఉపయోగిస్తారని భావిస్తారు. కానీ,పైథాగరస్ సూత్రం (భూమి)2 + (ఎత్తు)2 = (భుజం)2 ఉపయోగించి జామెట్రీ, నంబర్ థియరీ వంటి సమస్యలను కూడా సాధించవచ్చు. ఈ క్రమంలో పైథాగరస్ నంబర్‌‌స అయ్యే వాటి స్వరూపం కింది విధంగా ఉంటుంది. 's', 't' అనేవి పైథాగరస్ నంబర్‌‌స అయితే వాటి స్వరూపం (2st)2 + (s2–t2) s2+t2)2 అవుతుంది. అంటే ఉదాహరణకు s = 1, t = 2 అనుకుంటే అప్పుడు ఫైథాగరస్ నంబర్ సెట్ అనేది 2×1×2)2 + (12–22)2 = (12+22) 42+32 = 52 అంటే 3, 4, 5 అనేవి పైథాగరస్ నంబర్ సెట్ అను కుంటే వాటి స్వరూపాన్ని పైవిధంగా కనుక్కోవచ్చు. s t 2st s2–t2 s2+t2 2 1 4 3 5 3 2 12 5 13 4 1 8 15 7 4 3 24 7 25 5 2 20 21 29 ఈ విధంగా ఏ పైథాగరస్ సెట్ విలువల స్వరూపాన్నైనా కనుక్కోవచ్చు. మరో విషయం పైథాగరస్ సూత్రంలో ఏవైనా రెండు పైథాగరస్ నంబర్‌‌స తెలిస్తే మరో కొత్త పైథాగరస్ నంబర్‌ని కనుక్కోవచ్చు. ఉదాహరణకు x2+y2=z2, a2+b2=c2 అనే రెండు పైథాగరస్ సిరీస్‌ని తీసుకుందాం. అప్పుడు x, y, z; a, b, c పైథాగరస్ నంబర్‌‌స అవుతాయి. కాబట్టి మనకు రెండు పైథాగరస్ నంబర్‌‌స తెలిసినప్పుడు మరో కొత్త పైథాగరస్ నంబర్‌ని ఆల్జీబ్రా ఐడెంటిటీ (Alegbra Identity) ద్వారా (bx-ay)2+(ax+by)2=(a2+b2)(x2+y2) అవుతుంది. ఇప్పుడు 3, 4, 5; 12, 5, 13 అనే రెండు పైథాగరస్ నంబర్‌‌స సిరీస్‌ను తీసుకొని మరో కొత్త పైథాగరస్ నంబర్‌ను కనుక్కోవచ్చు. అంటే a= 3, b= 4, c= 5; x = 12, y= 5, z = 13 (4×12–3×5)2 + (3×12+4×5)2 = [(3)2+(4)2] [(12)2 + (5)2] (48–15)2 + (36+20)2 = (9+16) + (144+25) (33)2 + (56)2 = (25)+(169) (33)2 + (56)2 = (65)2 వస్తుంది. కాబట్టి (bx-ay)2+(ax+by)2=(cz)2 అని రాసుకోవచ్చు. అంటే 3, 4, 5; 12, 5, 13 అనే రెండు పైథాగరస్ నంబర్‌‌స నుంచి 33, 56, 65 అనే కొత్త పైథాగరస్ నంబర్ రూపొందించవచ్చు. విద్యార్థుల మేధస్సుకు ప్రశ్నలు 7, 6తో ఉత్పత్తి అయ్యే పైథాగరస్ నంబర్‌‌స కనుక్కోండి? 5, 15, 20 పైథాగరస్ నంబర్‌‌స అవుతాయా? గమనిక: పై సమస్యలకు మీరు కూడా సులువైన, సరళమైన పద్ధతిలో సాధించి వివరణ పంపవచ్చు. కొత్త పద్ధతిలో పరిష్కారాలను పంపిన విద్యార్థుల పేర్లను ప్రచురిస్తాం. ఈ-మెయిల్: sakshieducation@gmail.com -
వాయువుల కైనెటిక్ సిద్ధాంతం రుజువు ..
P. Vijay Kishore Senior faculty,Hyderabad Chemical bonding & Gaseous State 1. The correct order of bond angles smallest first in H2S, NH3, BF3, and SiH4 is a) H2S < SiH4 < NH3 < BF3 b) NH3 < H2S < SiH4 < BF3 c) H2S < NH3 < SiH4 < BF3 d) H2S < NH3 < BF3 < SiH4 2. The states of hybridisation of boron and oxygen atoms in boric acid (H3BO3) are respectively a) sp2 and sp2 b) sp2 and sp3 c) sp3 and sp2+ d) sp3 and sp3 3. Which one of the following has the regular tetrahedral structure? a) SF4 b) c) XeF4 d) [Ni(CN)4]2 4. The maximum number of 90° angles between bond pair-bond pair of electrons is observed in a) sp3d2 hybridisation b) sp3d hybridisation c) dsp2 hybridisation d) dsp3 hybridisation 5. The bond order in NO is 2.5 while that in NO+ is 3. Which of the following statements is true for these two species? a) Bond length in NO+ is greater than in NO b) Bond length in NO is greater than in NO+ c) Bond length in NO+ is equal to that in NO d) Bond length is unpredictable 7. Lattice energy of an ionic compound depends upon a) Charge on the ion only b) Size of the ion only c) Packing of ions only d) Charge and size of the ions 10. A metal, M forms chlorides in its +2 and +4 oxidation states. Whi-ch of the following statements about these chlorides is correct ? a) MCl2 is more volatile than MCl4 b) MCl2 is more soluble in anhydrous ethanol than MCl4 c) MCl2 is more ionic than MCl4 d) MCl2 is more easily hydrol ysed than MCl4 11. In which of the following molec-ules/ions all the bonds are not equal ? a) SF4 b) SiF4 c) XeF4 d) BF4 12. The increasing order of the first ionization enthalpies of the elem-ents B, P S and F (lowest first) is a) F < S < P < B b) P < S < B < F c) B < P < S < F d) B < S <P < F 13. The decreasing values of bond angles from NH3(106°) to SbH3 (101°) down group-15 of the periodic table is due to a) Increasing bp–bp repulsion b) Increasing p–orbital character in sp3 c) Decreasing lp–bp repulsion d) Decreasing electronegativity 16. Which of the following hydrogen bonds is the strongest ? a) O – H …N b) F – H …F c) O – H ….O d) O – H …F 17. The charge/size ratio of a cation determines its polarizing power. Which one of the following sequ-ences represents the increasing order of the polarising power of the cationic species, K+, Ca2+, Mg2+, Be2+ a) Mg2+ < Be2+ < K+ < Ca2+ b) Be2+ < K+ < Ca2+ < Mg2+ c) K+ < Ca2+ < Mg2+ < Be2+ d) Ca2+ < Mg2+ < Be2+ < K+ 18. Which one of the following pairs of species have the same bond order? a) CN– and NO+ b) CN– and CN+ c) d) NO+ and CN+ 21. Value of gas constant R is a) 0.082 litre atm b) 0.987 calmol–1K–1 c) 8.3 J mol–1 K–1 d) 83 erg mol–1 K–1 22. Kinetic theory of gases proves a) Only Boyle's law b) Only Charles' law c) Only Avogadro's law d) All of these 23. For an ideal gas, number of moles per litre in terms of its pressure P, as constant R and temperature T is a) PT/R b) PRT c) P/RT d) RT/P 24. According to the kinetic theory of gases, in an ideal gas between two successive collision a gas molecule travels a) In a circular path b) In a wavy path c) In a straight line path d) With an accelerated velocity 25. As the temperature is raised from 20°C to 40°C, the average kinetic energy of neon atoms changes by a factor of which of the following? a) 1/2 b) c) d) 2 26. In vander waals' equation of state of the gas law, the constant 'b' is a measure of a) Intermolecular repulsions b) Intermolecular attractions c) Volume occupied by the molecules d) Intermolecular collisions per unit volume 27. Which one of the following state-ments is not true about the effect of an increase in temperature on the distribution of molecular speeds in a gas? a) The area under the distribut-ion curve remains the same as under the lower temperature b) The distribution becomes broader c) The fraction of the molecules with the most probable speed increases d) The most probable speed increases 28. If 10–4 dm3 of water is introduc-ed into a 1.0 dm3 flask at 300 K, how many moles of water are in the vapour phase when equilibri-um is established? (Given: Vapour pressure of H2O at 300 K is 3170 Pa; R = 8.314 JK–1 mol–1) a) 1.27 × 10–3 mol b) 5.56 × 10–3 mol c) 1.53 × 10–2 mol d) 4.46 × Q10–2 mol 29. 'a' and 'b' are vander Waals' constants for gases. Chlorine is more easily liquefied than ethane because a) a and b for Cl2 < a and b for C2H6 b) a for Cl2 < a for C2H6 but b for Cl2 > b for C2H6 c) a for Cl2 > a for C2H6 but b for Cl2 < b for C2H6 d) a and b for Cl2 > a and b for C2H6 30. The compressibility factor for a real gas at high pressure is : a) 1 + RT/pb b) 1 c) 1 + pb/RT d) 1–pb/RT 32. Arrange the vander Waals' constant for the gases I) C6H6(g) A) 0.217 II) C6H5.CH3(g) B) 5.464 III) Ne(g) C) 18.000 IV) H2O(g) D) 24.060 a) I-A, II-D, III-C, IV-B b) I-D, II-A, III-B, IV-C c) I-C, II-D, III-A, IV-B d) I-B, II-C, III-A, IV-D 33. X mL of H2 gas effuses through a hole in a container is 5 second. The time taken for the effusion of the same volume of the gas specified below under identical conditions is a) 10 seconds : He b) 20 seconds : O2 c) 25 seconds : CO d) 55 seconds : CO2 34. The compressibility factor for an ideal gas is a) 1.5 b) 1.0 c) 2.0 d) ¥ 35. According to Graham's law, at a given temperature, the ratio of rates of diffusion rA/rB of gases A and B is given by a) (PA/PB) (MA/MB)1/2 b) (MA/MB) (PA/PB)1/2 c) (PA/PB) (MB/MA)1/2 d) (MA/MB) (PB/PA)1/2 36. A gas will approach ideal behaviour at a) Low temperature and low pressure b) Low temperature and high pressure c) High temperature and low pressure d) High temperature and high pressure 37. The compressibility of a gas is less than unity at STP. Therefore: a) Vm > 22.4 litre b) Vm < 22.4 litre c) Vm = 22.4 litre d) Vm = 44.8 litre 38. The rms velocity of hydrogen is Ö7 times the rms velocity of nitrogen. If T is the temperature of the gas, then a) T(H2) = T(N2) b) T(H2) > T(N2) c) T(H2) < T(N2) d) T(H2) = Ö7 T(N2) 39. At 100°C and 1 atm, if the dens-ity of liquid water is 1.0 g cm–3 and that of water vapour is 0.0006 g cm–3, then the volume occupied by water molecules in 1 litre of steam at that temperature is a) 6 cm3 b) 60 cm3 c) 0.6 cm3 d) 0.06 cm3 40. The root mean square speed of an ideal gas at constant pressure varies with density d as a) d2 b) d c) Öd d) Key 1) c 2) b 3) b 4) a 5) b 6) b 7) d 8) c 9) a 10) c 11) a 12) d 13) d 14) a 15) b 16) b 17) c 18) a 19) b 20) a 21) c 22) d 23) c 24) c 25) c 26) c 27) c 28) a 29) c 30) c 31) b 32) c 33) b 34) b 35) c 36) c 37) b 38) c 39) c 40) d
Advertisement