భగభగమండే ఎండల్లో చర్మ సంరక్షణ కోసం ఈ జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి..!

మానవ మనుగడకు ఎండ ఎంత అవసరమో... అందులోని రేడియేషన్‌తో... అందునా ముఖ్యంగా రేడియేషన్‌ స్పెక్ట్రమ్‌లోని అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాలతో అంత ప్రమాదం. ఎండ ఎప్పుడూ బాహ్య అవయవమైన చర్మంపైనే పడుతుంది కాబట్టి మొదటి ప్రమాదం మేనికే. పైగా ఇప్పుడు వేసవి ఎండల తీవ్రత చాలా ఎక్కువగా ఉంది. గత కొన్నేళ్లతో ΄ోలిస్తే ఫిబ్రవరి మొదటి వారాల్లోనే ఎండ తీవ్రతలు మొదలయ్యాయి. ఈ ఎండల్లో రేడియేషన్‌ నుంచి ముఖ్యంగా అందులోని అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాల దుష్ప్రభావాలనుంచి ఎలా రక్షించుకోవాలో తెలుసుకుందాం. 

సూర్యకాంతిలో అల్ట్రావయొలెట్‌ రేడియేషన్‌ భూ వాతావరణంలోకి ప్రవేశించగానే అందులోని అల్ట్రా వయొలెట్‌–ఏ, అల్ట్రా వయొలెట్‌–బీ, అల్ట్రా వయొలెట్‌–సీ (వీటినే సంక్షిప్తంగా యూవీ–ఏ, యూవీ–బీ, యూవీ–సీ అంటారు) అనే మూడు రకాల రేడియేషన్లు వాతావరణంలో ప్రవేశించాక ప్రధానంగా యూవీ–ఏ, యూవీ–బీ కిరణాలు చర్మంపై పడతాయి. అదృష్టవశాత్తూ అల్ట్రా వయొలెట్‌ రేడియేషన్‌లోని ప్రమాదకరమైన యూవీ–íసీ వాతావరణంలోకి ఇంకి΄ోతాయి. దాంతో యూవీఏ, యూవీబీ రెండూ చర్మంపై పడతాయి. అయితే ఈ రేడియేషన్‌లో దాదాపు 5 శాతం తిరిగి వెనక్కు వెళ్తాయి. మరికొంత పరిమాణం అన్నివైపులకూ చెదిరిపోతుంది. 

ఎండ తీవ్రంగానూ, నేరుగా పడే  భూమధ్యరేఖ, ఉష్ణమండల ప్రాంతాల్లో యూవీ కిరణాల ప్రభావం ఎక్కువ అని చాలామంది అనుకుంటారు గానీ... నిజానికి మంచు కప్పి ఉన్న ప్రాంతాల్లోనే రేడియేషన్‌ ప్రభావమెక్కువ. అంటే భూమధ్య రేఖ కంటే ధ్రువాల వైపు ΄ోతున్న కొద్దీ, అలాగే ఎత్తుకు పోయిన కొద్దీ..., అలాగే వేసవి ముదురుతున్న కొద్దీ, వాతావరణంలో మబ్బులు లేకుండా నీలం రంగు ఆకాశం ఉన్నప్పుడూ ఈ రేడియేషన్‌లోని యూవీ కిరణాల తీవ్రత 
పెరుగుతుంది. 

రేడియేషన్‌లో ప్రమాదకరమైనది యూవీ–బీ... 
యూవీ–ఏ, యూవీ–బీలలో రెండోది (యూవీ–బీ) చాలా ప్రమాదకరమైనది. అది చర్మం తాలూకు ‘ఎపిడెర్మిస్‌’ అనే పొరను తాకాక అక్కడి డీఎన్‌ఏ, ఆర్‌ఎన్‌ఏ, ట్రి΄్టోఫాన్, టైరోజిన్, మెలనిన్‌లు ఆ కిరణాలను చర్మంలోకి ఇంకి΄ోయేలా చేస్తాయి. ఆ తర్వాత అవి  చర్మంలోని మరో పొర ‘డెర్మిస్‌’నూ తాకుతాయి. అక్కడి ఇంట్రావాస్కులార్‌ హీమోగ్లోబిన్, డెర్మిస్‌లోని టిష్యూ బైలింబిన్‌ అనే కణజాలాలు వాటిని గ్రహించి మళ్లీ వెనకకు పంపుతాయి. 

అయితే ఈ ప్రక్రియలో అల్ట్రావయెలెట్‌ కిరణాలు గ్రహించిన ప్రతి డీఎన్‌ఏలో ఎంతోకొంత మార్పు రావడం జరుగుతుంది. అలాంటి మార్పులు చాలా పెద్ద ఎత్తున లేదా తీవ్రంగా జరిగినప్పుడు చర్మంపై అవి దుష్ప్రభావాల రూపంలో వ్యక్తమవుతాయి. 

ఇన్‌డోర్స్‌లో ఉన్నా ప్రమాదమే... 
ఇండ్లలో ఉన్నవాళ్ల మీద అల్ట్రావయొలెట్‌ రేడియేషన్‌ దుష్ప్రభావం ఉండదన్నది చాలా మందిలో ఉండే మరో అ΄ోహ. ఆరుబయటితో పోలిస్తే ఇన్‌డోర్స్‌లో కాస్త తక్కువే అయినా... రేడియేషన్‌ దుష్ప్రభావాలు గదుల్లో ఉన్నా ఎంతోకొంత ఉండనే ఉంటాయి. గదిలో ఉన్నప్పుడు మనకు అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాల ప్రభావం ఉండదని అనుకుంటాంగానీ... ఇళ్లలో ఉండే ట్యూబ్‌లైట్స్, ఎలక్ట్రిక్‌ బల్బుల నుంచి కూడా దాదాపు 5 శాతం వరకు రేడియేషన్‌ ఉంటుంది. ఆకాశంలో మబ్బులు కమ్మి ఉన్నప్పుడు అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాల తీవ్రత కొద్దిగా తక్కువగా ఉండవచ్చు.  

కొన్ని వ్యాధుల్లో ఎండ వల్ల పెరిగే తీవ్రత... 
కొందరిలో ఈ కింద పేర్కొన్న ఆరోగ్య సమస్యల్లో ఏదో ఒకటి ముందుగానే ఉండవచ్చు. అయితే తీక్షణమైన ఎండకు అదేపనిగా ఎక్కువ సేపు ఎక్స్‌పోజ్‌ కావడం వల్ల ముందున్న వ్యాధి తీవ్రత పెరగవచ్చు. ఆ ఆరోగ్య సమస్యల్లో ఇవి కొన్ని... 

• యాక్నె (మొటిమలు) 

• అటోపిక్‌ ఎగ్జిమా (స్కిన్‌ అలర్జీ) 

• పెలగ్రా 

• లూపస్‌ అరిథమెటోసిస్,  హెర్పిస్‌ సింప్లెక్స్‌ 

• బుల్లస్‌ పెఫిగోయిడ్‌ 

• లైకెన్‌ ప్లానస్‌ 

• సోరియాసిస్‌ 

• వైరల్‌ ఇన్ఫెక్షన్స్‌ 

• మెలాస్మా వంటివి ముఖ్యమైనవి. 

రేడియేషన్‌ వల్ల  చర్మానికి జరిగే అనర్థాలివి... 
అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాలకు ఎక్స్‌పోజ్‌ కావడం వల్ల...

• సన్‌ బర్న్స్‌ 

• సన్‌ ట్యానింగ్‌ 

• చర్మం మందంగా మారడం 

• గోళ్లకు నష్టం కావడం 

అసలు వయసు కంటే పెద్ద వయసు వారిగా కనిపించడం. ఇక ఈ అంశాల గురించి  వివరంగా చెప్పాలంటే... 

సన్‌బర్న్స్‌:  రేడియేషన్‌లోని అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాల ప్రభావం మొట్టమొదట కణాల్లోని చర్మకణాల్లోని డీఎన్‌ఏ పై పడుతుంది. అంతకంటే ముందు మొదట చర్మం వేడెక్కుతుంది. తర్వాత ఎర్రబారుతుంది. ఆరుబయటకు వెళ్లినప్పుడు ఆ ప్రభావం నేరుగా ఎండ పడే చోట...  అంటే... ఎండకు ఎక్స్‌΄ోజ్‌ అయ్యే ముఖం మీద, చేతుల మీద త్వరగా కనిపిస్తుంది. బాగా ఫెయిర్‌గా ఉండి తెల్లటి చర్మంతో ఉన్నవారిలో సన్‌బర్న్స్‌ త్వరగా కనిపిస్తాయి. అయితే మన దేశవాసుల్లో సన్‌బర్న్స్‌ కాస్త తక్కువే.  

సన్‌ ట్యానింగ్‌ :  ఎండ తగిలిన కొద్దిసేపట్లోనే చర్మం రంగు మారి అలా అది కొన్ని నిమిషాలు మొదలుకొని కొన్ని గంటల పాటు అలాగే ఉంటుంది. దీన్నే ‘ఇమ్మీడియెట్‌ ట్యానింగ్‌’ అంటారు. ఇలా మారిన రంగు (నల్లబారడం) మొదట  తాత్కాలికంగానే ఉంటుంది. కానీ ఎప్పుడూ ఎండలోనే ఉండేవారిలో రంగు మారడం చాలాకాలం పాటు కొనసాగి, ఆ మారిన రంగు కాస్తా అలాగే చాలాకాలం పాటు ఉండిపోతుంది. దీన్నే ‘డిలేయ్‌డ్‌ ట్యానింగ్‌’ అంటారు. 

అటు తర్వాత అలా చాలాకాలం పాటు ఎండకు అదేపనిగా ఎక్స్‌పోజ్‌ అవుతూ ఉండేవారిలో చర్మం మందంగా మారుతుంది. ఇలా కావడాన్ని ‘హైపర్‌ప్లేషియా’ అంటారు. తెల్లగా, ఎర్రగా ఉన్నవారిలో ఇలా ప్రస్ఫుటంగా కనిపిస్తుంది.

ఎండ ప్రభావం గోళ్ల మీద కూడా...
ఎండకు అదేపనిగా ఎక్స్‌΄ోజ్‌ అవుతుండే గోళ్లకు కూడా నష్టం జరిగే అవకాశముంది. నిత్యం అల్ట్రావయొలెట్‌ రేడియేషన్‌కు గురయ్యే గోళ్లలో వేలి నుంచి గోరు విడివడి ఊడి΄ోయే అవకాశముంటుంది.  ఇలా జరగడాన్ని వైద్యపరిభాషలో ‘ఒనైకోలైసిస్‌’ అంటారు. 

ఎండ తీవ్రతతో వచ్చే చర్మవ్యాధులివి... 
ఎండలోని అల్ట్రావయొలెట్‌ రేడియేషన్‌కు అదేపనిగా ఎక్స్‌పోజ్‌ అయ్యేవారిలో కొన్ని రకాల చర్మవ్యాధులు వచ్చే అవకాశముంది. అవి... 

పాలీమార్ఫిక్‌ లైట్‌ ఎరప్షన్స్‌ : ఇవి యుక్తవయస్కుల్లో, పిల్లల్లో ఎక్కువ. చర్మంపై ముఖ్యంగా చెంపలపైన, ముక్కుకు ఇరువైపులా ఎర్రగా ర్యాష్‌ రావడం, అరచేతి పైనా, మెడ వెనక ఈ ర్యాష్‌ కనిపిస్తుంది. ఇందులో దురద కూడా ఎక్కువే. ముఖం మీద తెల్లటి మచ్చలు వస్తాయి. 

ఆక్టినిక్‌ ప్రూరిగో: ఈ సమస్య ప్రధానంగా అమ్మాయిల్లో ఎక్కువ. చర్మం అలర్జీలు ఉన్నవారిలో ఎక్కువ. మొదట చిన్న చిన్న దురద పొక్కుల్లాగా వచ్చి, అవి పెచ్చులు కట్టి, మచ్చలా మారుతుంటాయి. అలా వచ్చిన మచ్చ ఎన్నటికీ పోదు. 

హైడ్రోవాక్సినిఫార్మ్‌ : ఈ సమస్య పిల్లల్లో కనిపించడం ఎక్కువ. ఇవి దురదగా ఉండే రక్తపు నీటి పొక్కుల్లా ఉంటాయి. చాలా ఎర్రగా మారి, ఆ తర్వాత ఎండి, రాలిపోతాయి. అటు తర్వాత అక్కడ చికెన్‌పాక్స్‌లో ఉండే మచ్చలాంటిది పడుతుంది. చెంపలు, చెవులు, ముక్కు, చేతుల మీద ఈ పొక్కులు ఎక్కువగా వస్తుంటాయి. 

సోలార్‌ అట్రికేరియా: ఎండకు బాగా ఎక్స్‌పోజ్‌ అయిన వాళ్లల్లో కొద్ది నిమిషాల్లోనే అకస్మాత్తుగా చర్మం మీద ఎర్రగా, దద్దుర్లు వస్తాయి. ఇవి ఎవరిలోనైనా రావచ్చు. 

క్రానిక్‌ యాక్టినిక్‌ డెర్మటైటిస్‌:  ఇదో రకం స్కిన్‌ ఇన్ఫెక్షన్‌. ఇది వచ్చిన చోట చర్మం ఎర్రగా, మెరుస్తున్నట్లుగా, మందంగా మారి, దురద వస్తుంది. అది వచ్చిన చోట చర్మం పొడిగా మారడమే కాకుండా ఉబ్బినట్లుగా అవుతుంది. ఇది ముఖ్యంగా ముఖం మీద ఎక్కువగా కనిపించినప్పటికీ మాడు, వీపు, మెడ, ఛాతి, చేతుల మీదికి కూడా  వ్యాపిస్తుంది. పెద్దవయసు వారిలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. స్కిన్‌ అలర్జీ, పుప్పొడితో కనిపించే అలర్జీలతోపాటు కలిసి వస్తుంది. 

చర్మ కేన్సర్లు : నిరంతరం నేరుగా, తీక్షణంగా పడే ఎండలో ఎక్కువగా ఉండేవారికి చర్మక్యాన్సర్లు వచ్చే అవకాశం ఎక్కువ. వీటిల్లో మెలనోమా, నాన్‌మెలనోమా అని రెండు రకాల క్యాన్సర్లు రావచ్చు. 

అల్ట్రా వయొలెట్‌ రేడియేషన్‌తో ఉండే కొన్ని ప్రయోజనాలివి...  
అల్ట్రా వయొలెట్‌ రేడియేషన్‌ వల్ల కొన్ని ఉపయోగాలు ఉంటాయి. అవి...  

విటమిన్‌ డి ఉత్పత్తికి : అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాలకు ఎక్స్‌΄ోజ్‌ కాక΄ోతే అసలు విటమిన్‌–డి ఉత్పత్తే జరగదు. ఎముకల బలానికీ, వ్యాధినిరోధక వ్యవస్థ పటిష్టంగా ఉండటానికీ, అనేక జీవక్రియలకూ విటమిన్‌–డి చాలా అవసరమన్న విషయం అందరికీ తెలిసిందే. ఎముకల బలానికి అవసరమైన క్యాల్షియమ్‌ మెటబాలిజమ్, ఎముకల పెరుగుదల, నాడీ వ్యవస్థ సక్రమంగా పనిచేయడం కోసం, ఇన్సులిన్‌ ఉత్పత్తికి కూడా అల్ట్రా వయొలెట్‌ రేడియేషన్‌ కొంతమేరకు అవసరమవుతుంది. 

కొన్ని రకాల ఆరోగ్య సమస్యల చికిత్సల్లో : 
సోరియాసిస్, విటిలిగో, ఎగ్జిమా వంటి కొన్ని ఆరోగ్య సమస్యల చికిత్సలో అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాలను 
ఉపయోగిస్తుంటారు.  

పుట్టుకామెర్ల చికిత్సలో : నవజాత శిశువుల్లో వచ్చే పుట్టుకామెర్లు (జాండీస్‌)ను తగ్గించడం కోసం అల్ట్రా వయొలెట్‌ కిరణాలు ఉపయోగపడతాయి. 

ఎండలో ఉండే వ్యవధి, తీవ్రత... 
పెరుగుతున్న కొద్దీ దుష్ప్రభావాల పెరుగుదల... ఎండకు ఎంతసేపు అదేపనిగా ఎక్స్‌పోజ్‌ అవుతుంటే దుష్ప్రభావాలూ అంతగా పెరుగుతాయి. అలాగే అల్ట్రావయొలెట్‌ రేడియేషన్‌ తాలూకు తీవ్రత పెరుగుతున్నకొద్దీ నష్టాల తీవ్రత దానికి అనుగుణంగా పెరుగుతూనే ఉంటుంది. ఇందుకు ‘ఫొటో ఏజింగ్‌’ ఒక ఉదాహరణ. 

ఫొటో ఏజింగ్‌ అంటే ఎండకు ఎక్స్‌పోజ్‌ అవుతున్న కొద్దీ అంటే... ఎక్స్‌పోజ్‌ అయ్యే వ్యవధి పెరుగుతున్న కొద్దీ ఆ వ్యక్తి తన వాస్తవ వయసుకంటే ఎక్కువ వయసు పైబడినట్లుగా కనిపిస్తుంటాడు. అల్ట్రా వయొలెట్‌–బి రేడియేషనే ఇందుకు కారణం. ఆ కిరణాల వల్ల ముఖం అలాగే మేని  మీద ముడుతలు రావడం, చర్మం మృదుత్వం కోల్పోవడం, నల్లటి మచ్చలు రావడం, వదులుగా మారి΄ోవడం, తన పటుత్వం కోల్పోవడం వల్ల ఇలా ఏజింగ్‌  కనిపిస్తూ ఉంటుంది. 

యూవీ రేడియేషన్‌ అనర్థాల నుంచి కాపాడుకోవడం ఇలా... 

• ప్రధానంగా వేసవితో పాటు మిగతా అన్ని కాలాల్లోనూ ఎండ తీక్షణత ఎక్కువగా ఉండే సమయంలో అంటే... ఉదయం పది నుంచి సాయంత్రం నాలుగు వరకు ఎండలోకి వెళ్లకుండా జాగ్రత్త పడాలి. 

• చర్మంపై సూర్యకాంతి పడకుండా పొడవు చేతి చొక్కాలు (పొడడైన స్లీవ్స్‌ ఉండే దుస్తులు) తొడగడం మంచిది. 

• ఎండలోకి వెళ్లాల్సి వచ్చినప్పుడు ముఖం కవర్‌ అయ్యేలా చేసే బ్రిమ్‌ హ్యాట్స్‌తో పాటు వీలైతే సన్‌గ్లాసెస్‌ కూడా వాడుకోవడం మంచిది. 

• ఎండలోకి వెళ్లడానికి అరగంట ముందుగా సన్‌ ప్రొటెక్షన్‌ ఫ్యాక్టర్‌ (ఎస్‌పీఎఫ్‌)  ఎక్కువగా ఉన్న మంచి సన్‌స్క్రీన్‌ లోషన్‌ రాసుకోవాలి. అలా ప్రతి మూడు గంటలకు ఓసారి రాసుకుంటూ ఉండాలి. ఈదేటప్పుడు, చెమట పట్టినప్పుడు రాసుకునేందుకు వీలుగా కొన్ని వాటర్‌ రెసిస్టాంట్‌ సన్‌స్క్రీన్‌ క్రీమ్స్‌ కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఈ సన్‌స్క్రీన్స్‌ ఎంచుకునే ముందర ఒకసారి చర్మవ్యాధి నిపుణలను సంప్రదించి తమకు సరిపడే ఎస్‌పీఎఫ్‌ను తెలుసుకుని వాడటం మంచిది. 

• డీ–హైడ్రేషన్‌ నివారించడానికి నీళ్లు, ద్రవాహారాలు ఎక్కువగా తాగుతుండాలి.  

డా. వై. అరుణ కుమారి, సీనియర్‌ డెర్మటాలజిస్ట్‌ 

(చదవండి: కష్టాలు మనిషిని కనివినీ ఎరుగని రేంజ్‌కి చేరుస్తాయంటే ఇదే..!)