ఎవరికీ పనికిరాని బడాయికోరు ‘బుల్లెట్‌’!

ఎవరికీ పనికిరాని బడాయికోరు ‘బుల్లెట్‌’!

అవలోకనం
అహ్మదాబాద్‌–ముంబైల మధ్య లక్ష కోట్ల వ్యయంతో చేపట్టనున్న బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌ ఉత్త బడాయికోరు ప్రాజెక్టు. ఆరోగ్యం. విద్యల కోసం ఉపయోగపడే డబ్బును అది పీల్చిపారేస్తుంది. దేశ ప్రజలలో అత్యధికులకు దాని వల్ల ఎలాంటి ఉపయోగమూ లేదు. చూడబోతే ప్రభుత్వం సంపన్నులకు ప్రయాణ సదుపాయాలను కల్పించడం కోసం డబ్బు ఖర్చు చేయాలని తెగ ఆరాటపడిపోతోందని అనిపిస్తోంది. ఇలాంటి ఖర్చు ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి చెందేట్టు చేస్తుంది, తద్వారా చివరికి దేశానికి మేలు జరుగుతుంది అనే ఊహపై అది ఆధారపడుతున్నట్టుంది.

అహ్మదాబాద్‌ నుంచి ముంబైకి 200కు పైగా రైళ్లు ఉన్నాయి. వాటిలో మొదటిది అర్ధరాత్రి దాటిన వెంటనే, చివరిది అంతకు కొద్దిగా ముందూ బయల్దేరుతాయి. కాబట్టి, ఆ 524 కిలో మీటర్ల దూరానికి రోజంతా రైళ్లు నడుస్తూనే ఉంటాయి. అహ్మదాబాద్‌లో ఒక ఎయిర్‌పోర్టుంది. అక్కడి నుంచి ముంబైకి రోజుకు 10 విమాన సర్వీసులున్నాయి. అహ్మదాబాద్, ముంబైలు స్వర్ణ చతుర్భుజి రహదారి వ్యవస్థలో (గోల్డెన్‌ క్వాడ్రిలేటరల్‌ హైవే నెట్‌వర్క్‌) భాగం. ఆరు రోడ్ల ఆ రహదారి వ్యవస్థ గుండా రోడ్డు ప్రయాణం దాదాపు రైలంత వేగంగానే సాగుతుంది.  బహుశా దేశంలోనే అత్యుత్తమంగా అనుసంధానమై ఉన్న మార్గం ఇదే కావచ్చు.

ప్రస్తుతం జపాన్‌లో ఉన్న మన ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ  ఆ దేశ ప్రధాని షింజో అబేతో కలసి బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌ ఒప్పందాన్ని ఖరారు చేసుకున్నారు. అందుకే నేనీ విషయాన్ని రాస్తున్నాను. అహ్మదాబాద్‌–ముంబైల మధ్య నడిచే ఆ బుల్లెట్‌ రైలు రూపకల్పన కొద్ది రోజుల్లో మొదలవుతుంది.

ఈ ప్రాజెక్టుకు దాదాపు లక్ష కోట్ల రూపాయలు ఖర్చవుతుంది. అధికారికంగా వ్యయం రూ. 97,636 కోట్లు. కానీ మరో 10,000 కోట్ల అదనవు వ్యయం కూడా చేయాల్సి రావచ్చని నివేదికలు తెలుపుతున్నాయి. ఈ అంకెలను సరైన దృష్టి కోణం నుంచి చూడాలంటే... ఇది  భారత ఆరోగ్య శాఖ బడ్జెట్‌ అంత మొత్తం. మొత్తం బాలలలో 38 శాతం పోషకాహార లోపంతో బాధపడుతూ, రెండేళ్ల వయసుకే గిడసబారిపోతున్న దేశం మనది.

అంటే ఆరోగ్యవంతులైన పిల్లల కంటే వారికి తక్కువ శారీరక, మానసిక శక్తిసామర్థ్యాలే ఉంటాయి. వారెన్నటికీ సంతృప్తికరమైన, సంతోషదాయకమైన జీవితాన్ని గడపలేరు. భారత వార్షిక విద్యా బడ్జెట్‌ కంటే బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌కు అయ్యే ఖర్చు ఎక్కువ. ఈ విషయంలో చూసినా మన దేశం ప్రపంచంలోనే అతి తక్కువ అక్షరాస్యత ఉన్న దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. మన అక్షరాస్యత నాణ్యత సైతం అధ్వానంగా ఉంది. ఆ విషయం గురించి ఇంతకు ముందు రాశాను.
   
రవాణా పరిశ్రమలో మనం పెట్టే పెట్టుబడులు పేదల పట్ల ఎలాంటి శ్రద్ధా చూపుతున్నవి కాదనేది దీనికి సంబంధించిన మరో అంశం. నిజానికి పేదలకే రవాణా సౌకర్యాలు అత్యంత అవసరం. 2005లో మధ్యప్రదేశ్, ఛత్తీస్‌గఢ్‌ రాష్ట్రాల బీజేపీ ప్రభుత్వాలు ప్రభుత్వ రోడ్డు రవాణా బస్సు సేవల వ్యవస్థను మూసేశాయి. బస్సులు లాభాలను ఆర్జించలేక పోవడమే అందుకు కారణం. కానీ మరి పేదలు ఇక ఎలా ప్రయాణిస్తారని అనుకున్నారు? బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌ తదితర ప్రాజెక్టులకు మాత్రం ఈ లాభదాయకత వర్తించదనుకోండి. అహ్మదాబాద్, ముంబైలలో వెలవ బోతున్న వల్లభ్‌భాయ్‌ పటేల్, ఛత్రపతి శివాజీల భారీ విగ్రహాలలాగే ఈ ప్రాజె క్టులు కూడా దేశానికి గర్వ కారణమైనవి.
ఈ బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌ మరో రెండు గుజరాతీ నగరాలకు కూడా సేవలను అంది స్తుండటాన్ని కూడా ఈ ప్రాజెక్టు సమంజసమైనదనడానికి కారణంగా చూపు తున్నారు.  వాటిలో వడోదర అహ్మదాబాద్‌కు 110 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంటే, సూరత్‌ 120 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. వడోదర నుంచి ముంబైకి పలు విమాన సర్వీసులు కూడా ఉన్నాయి.

సూరత్‌లోని నా తల్లిదండ్రులను చూడటానికి నేను వారానికి ఒక్కసారే వెళ్లగలిగేవాడిని. బెంగళూరు నుంచి అక్కడికి వారానికి ఒక్క విమాన సర్వీసే ఉండేది. మరి ఇప్పుడు అదీ లేదనుకోండి. 2014 నవంబర్‌ 6న సూరత్‌ విమానాశ్రయంలో ఒక స్పైస్‌జెట్‌ విమానానికి ప్రమాదం జరిగింది. ‘‘విమా నాశ్రయం ప్రహారీ గోడకు ఒక చోట కన్నం ఉండటంతో గేదె ఒకటి రన్‌ వే మీదకు దూసుకు వచ్చింది. ఆ జెట్‌ విమానం దాన్ని ఢీకొంది. బోయింగ్‌ 737 విమానం ఇంజను తీవ్రంగా దెబ్బతింది, విమానం ఆగిపోయింది. గేదె చచ్చి పోయింది’’ అని వార్తా కథనం.

పౌర విమానయాన శాఖ ఈ ప్రమాదంపై‘‘పౌర విమానయాన శాఖ డైరెక్టర్‌ జనరల్‌ చేత, ఎయిర్‌పోర్ట్స్‌ అథారిటీ ఆఫ్‌ ఇండియా చేత రెండు విచారణలకు ఆదేశించింది, దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న విమానాశ్రయాల పరిధి భద్రతపై సమీక్షకు ఆదేశించింది. మంత్రి అశోక గజపతిరాజు ఈ ఉదయం రెండు గంటలపాటు సమావేశం జరిపి, అన్ని విమానాశ్రయాలకు హద్దులకు ముళ్ల కంచెలు లేదా ఇటుక గోడలకు బదులు కాంక్రీటు గోడలను నిర్మించాలని ఆదేశించారు’’ అని కూడా ఆ కథనం తెలిపింది.

చూడబోతే ప్రభుత్వం సంపన్నుల ప్రయాణాల కోసం డబ్బు ఖర్చు చేయాలని తెగ ఆరాటపడిపోతోందని అనిపిస్తోంది. ఇలాంటి ఖర్చు ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి చెందేట్టు చేస్తుంది, తద్వారా చివరికి దేశానికి మేలు జరుగుతుంది అనే ఊహపై అది ఆధారపడుతున్నట్టుంది. అలాగే అనుకున్నా సూరత్‌ నుంచి ముంబైకి మాత్రమే అటూ ఇటూ చేరవేసే బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌ కంటే సూరత్‌ విమా నాశ్రయాన్ని పనిచేయగల స్థితిలో, సురక్షితమైనదిగా ఉంచడం మేలవుతుంది. దాని వల్ల సూరత్‌ దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలతో అనుసంధానమవుతుంది.

గేదె ఉదంతం ప్రజోపయోగ స్థలాలను సురక్షితంగా, శుభ్రంగా ఉంచడంలో భారత దేశపు అశక్తతను ఎత్తి చూపుతుంది. ఇంతకు ముందు చెప్పిన రూ. 10,000 కోట్ల వ్యయం పైన ఎత్తున ఉండే రైలు మార్గం కోసం ఉద్దేశించినది. అంటే భార తదేశపు గందరగోళానికి ఎగువ నుంచి బుల్లెట్‌ ట్రైన్‌ నడుస్తుందని అర్థం. ఇది బడాయికోరు ప్రాజెక్టు.

ఆరోగ్యం. విద్యల కోసం ఉపయోగపడే డబ్బును ఇది పీల్చిపారేసేది. అత్యధిక భారతీయులకు ఏ మాత్రం ఉపయోగపడనిది. పైగా అహ్మదాబాద్, ముంబైలలో నివసించేవారికి, ఆ రెండు నగరాల మధ్య తిరిగే వారికి సైతం దానివల్ల ఎలాంటి  ప్రయోజనమూ లేదు. ఎందుకంటే ఇప్పటికే ఆ రెండు నగరాల మధ్య మంచి రవాణా సదుపాయాలున్నాయి.

వ్యాసకర్త కాలమిస్టు, రచయిత: ఆకార్ పటేల్
ఈ–మెయిల్‌ : aakar.patel@icloud.com