ఆరుగురు ప్రధానమంత్రులపై నీరజా చౌధరి తాజాగా ‘హౌ ప్రైమ్‌ మినిస్టర్స్‌ డిసైడ్‌’ పుస్తకాన్ని వెలువరించారు. ఈ పుస్తక విజయ రహస్యం అంతా కూడా... చరిత్రనూ, జీవిత చరిత్రనూ మిళితం చేసి, దానికి ఉల్లాసభరితమైన చిట్టి పొట్టి కథల్ని, కబుర్లూ–కాకరకాయలను జోడించడంలోనే ఉంది. ఈ ప్రధానులలో ఎవరి మీదనైనా మీకు ఇదివరకే ఉన్న అభిప్రాయాన్ని పునరాలోచింపజేసేంతటి రహస్యాల వెల్లడింపులేమీ ఈ పుస్తకంలో లేవు. ఇది పునఃసమీక్ష కాదు. కానీ ఇందులో ఉల్లేఖనాలు, ఉటంకింపులతో పాటు... మీకు ఇప్పటికే తెలిసి ఉన్న వివరాలకు జోడింపుగా పరిశోధనాత్మక వివరాలు ఉన్నాయి. విషయాలను మీరు మరింత బాగా అర్థం చేసుకోడానికి ఈ పుస్తకం సహాయపడుతుంది. ప్రధానంగా జీవిత చరిత్రలు నాకు మనో రంజకంగా ఉంటాయి. అందుకు కారణం ఆ ముఖ్య పాత్రల జీవితాలలో మనం పాలుపంచుకోవడం ఒక్కటే కాదు, అవి చదవడానికి సరదాగా అనిపించే అనేక చిన్న చిన్న నిజ జీవితపు ఘటనల ఆసక్తికరమైన కథలతో నిండి ఉంటాయి. గంభీరమైన చరిత్ర పుస్తకాలు ఇందుకు భిన్నమైనవి. అవి మరింత విశ్లేషణాత్మకంగా ఉండడం వల్ల వాటిని చదివేందుకు ప్రయాస పడవలసి వస్తుంది. ఇక అవి దేనినైనా పునఃమూల్యాంకనం జరుపుతున్నట్లుగా ఉంటే కనుక అవి అర్థం చేసుకునేందుకు దుర్భేద్యంగా తయారవడం కద్దు.    పఠనీయతను, పారవశ్యాన్ని రెండు శైలులుగా జతపరచి ఆరు గురు ప్రధానమంత్రులపై నీరజా చౌధరి తాజాగా ‘హౌ ప్రైమ్‌ మినిస్టర్స్‌ డిసైడ్‌’ పుస్తకాన్ని వెలువరించారు. ఈ పుస్తక విజయ రహస్యం అంతా కూడా... చరిత్రనూ, జీవిత చరిత్రనూ మిళితం చేసి, దానికి ఉల్లాసభరితమైన చిట్టి పొట్టి కథల్ని, కబుర్లూ–కాకరకాయలను జోడించడంలోనే ఉంది.  ఉదాహరణకు, రాజీవ్‌ గాంధీపై నీరజ రాసిన అధ్యాయం ఇలా మొదలౌతుంది. ‘‘రాజీవ్‌! ఈ ముస్లిం మహిళా బిల్లుపై మీరు నన్నే ఒప్పించలేకపోతే, దేశాన్ని ఎలా ఒప్పించబోతారు? అని సోనియా తన భర్తతో అన్నారు.’’ ఇక పీవీ నరసింహారావు అధ్యాయ ప్రారంభ వాక్యం అయితే మరింతగా ఆసక్తిని రేకెత్తించేలా ఉంటుంది. ‘‘డిసెంబరు 6వ తేదీ మధ్యాహ్నం పన్నెండు గంటల సమయం తర్వాత మీరు పూజలో కూర్చొని ఉన్నారని విన్నాను అని వామపక్ష పాత్రికేయుడు నిఖిల్‌ చక్రవర్తి ప్రధాని నరసింహారావుతో అన్నారు’’ అని ఉంటుంది. ఆ విధమైన ప్రారంభ వాక్యంతో లోపలికి వెళ్లకుండా ఉండటం అసాధ్యం.  ఇప్పుడేమిటంటే, ఈ ప్రధానులలో ఎవరి మీదనైనా మీకు ఇది వరకే ఉన్న అభిప్రాయాన్ని పునరాలోచింపజేసేంతటి రహస్యాల వెల్లడింపులేమీ ఈ పుస్తకంలో లేవు. ఇది పునఃసమీక్ష కాదు. కానీ ఇందులో ఉల్లేఖనాలు, ఉటంకింపులతో పాటు... మీకు ఇప్పటికే తెలిసి ఉన్న వివరాలకు జోడింపుగా పరిశోధనాత్మక వివరాలు ఉన్నాయి. విషయాలను మీరు మరింత బాగా అర్థం చేసుకోడానికి ఈ పుస్తకం సహాయపడుతుంది.  నరసింహారావుపై ఆమె చేసిన వ్యాఖ్యలైతే విశేషంగా మనల్ని ఆకట్టుకుంటాయి. మొదటిది – ఆ మనిషి గురించి ఆమెకు ఉన్న అవగాహన. ‘‘పీవీ నరసింహారావు... తనతో తను వాగ్వాదానికి దిగు తారు. ఒక విషయాన్ని ఆయన అంతర్గతంగా చర్చించుకుంటారు. ఎంత లోతుగా వెళతారంటే, ఏ వైపూ స్పష్ట మైన చిత్రం కనిపించని స్థాయిలో ఆ విషయంలోని రెండు దృక్కోణాలనూ వీక్షి స్తారు’’ అంటారు నీరజ. ఇంకా అంటారూ, 1996లో ఆయన మెజారిటీ కోరుకోలేదనీ, ఆయన కోరుకున్న విధంగానే మెజారిటీ రాలేదనీ! ఎందుకంటే మెజారిటీ వస్తే సోనియాగాంధీకి దారి ఇవ్వవలసి వస్తుంది కదా! ‘‘కాంగ్రెస్‌ మైనారిటీలో ఉంటేనే రావుకు మళ్లీ ప్రధాని అయ్యే అవకాశం ఉంటుంది’’ అని రాశారు నీరజా చౌధరి. ఆమె సరిగ్గానే చెప్పారు. ఇంతకు ముందె ప్పుడూ నాకు ఆ ఆలోచనే తట్టలేదు.  వాజ్‌పేయితో నరసింహారావుకు ఉన్న దగ్గరితనం నా దృష్టిని మొత్తం అటు వైపునకే మరల్చింది. ‘‘ఇద్దరూ కలిసి చాలా దూరం ప్రయాణించారు. సంక్షోభ సమయాలలో ఒకరినొకరు కాపాడు కున్నారు’’ అని రాస్తారు నీరజ. 1996 అక్టోబరులో జరిగిన ఐక్యరాజ్య సమితి సర్వసభ్య సమా వేశంలో వాజ్‌పేయి... నరసింహారావుకూ, భువనేశ్‌ చతుర్వేది అనే ఒక జూనియర్‌ మంత్రికీ మధ్య కూర్చొని ఉన్నారు. అప్పుడు ‘‘వాజ్‌   పేయి... రావు వైపు ఒరిగి, ‘కల్యాణ్‌ సింగ్‌ హమారే బహుత్‌ విరో«ద్‌ మే హై, ఉన్‌ కో నహీ బన్‌నా చాహియే’ (కల్యాణ్‌ సింగ్‌ నన్ను వ్యతిరేకి స్తున్నారు. ఆయన ఉత్తరప్రదేశ్‌ ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్ట కూడదు) అన్నారు’’ అని భువనేశ్‌ చతుర్వేదిని ఉటంకిస్తూ నీరజ రాశారు.  ఆ సాయంత్రం చతుర్వేది, ‘వాజ్‌పేయికి సహాయం చేయాలా?’ అని రావును అడిగారు. అందుకు ఆయన ‘హా... కెహ్‌ దో వోరాజీ కో’ (అవును... అవసరమైనది చేయమని వోరాజీకి చెప్పండి) అన్నారు. వోరా ఆనాటి యూపీ గవర్నర్‌.  నరసింహారావు సందేశం వోరాకు అందింది. కల్యాణ్‌ సింగ్‌ ముఖ్యమంత్రి కాలేదు. నీరజ వివరణ ఎక్కువ మాటలతో ఉండదు. ‘‘లక్నోలో కల్యాణ్‌ సింగ్‌ను ముఖ్యమంత్రిగా నియమించడం అంటే అధికారం అద్వానీ చేతుల్లోకి వెళ్లడం. ఇది వాజ్‌పేయికి సమస్యల్ని సృష్టించ వచ్చు. వాజ్‌పేయి విషయంలో యూపీకి ఉన్న ప్రాము ఖ్యాన్ని అర్థం చేసుకుని, తన స్నేహితుడికి సహాయం చేయాలని రావు నిర్ణయించు కున్నారు’’ అని ఒక్కమాటలో చెప్పేశారు నీరజ. తిరిగి ఐదేళ్ల తర్వాత పీవీ నరసింహారావుకు ప్రతిఫలంగా వాజ్‌పేయి సహాయం అందించారు. 2000 సెప్టెంబరులో అవిశ్వాస తీర్మానాన్ని వీగి పోయేలా చేసేందుకు ఎంపీలకు లంచం ఇచ్చిన కేసులో ట్రయల్‌ కోర్టు రావును దోషిగా నిర్ధారించింది. అప్పుడు, ‘‘ఆ కేసును మూసి వేయించడానికి వాజ్‌పేయి సహాయం కోరారు నరసింహారావు’’ అని నీరజ రాశారు. ‘‘మధ్యవర్తిగా తను వాజ్‌పేయి దగ్గరకు వెళ్లినట్లు చతుర్వేది నాతో చెప్పారు: ‘నేను అటల్‌జీని కలవడా నికి వెళ్లాను. అప్పుడు ఆయన నన్ను లోపలికి పిలిచారు. ‘ఇస్‌ కో ఖతమ్‌ కీజియే’ (ఆ విషయాన్ని ముగించండి) అని అన్నారు’’ అని భువనేశ్‌ చతుర్వేది తనతో చెప్పి నట్లు నీరజా చౌధరి పేర్కొన్నారు.   2002 మార్చిలో ఢిల్లీ హైకోర్టు నరసింహారావును నిర్దోషిగా ప్రకటించింది. ‘‘హైకోర్టు తీర్పుపై అప్పీలు చేయకూడదని వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వం నిర్ణయించుకోవడం గమనార్హం’’, ‘‘సీబీఐ కూడా కేసును ఉపసంహరించుకుంది’’ అని రాశారు నీరజ. నా ఇన్నేళ్లలోనూ నేను ఇలాంటి ఇచ్చిపుచ్చుకోవడాలను చూడ లేదు. వాళ్లిద్దరూ ప్రత్యర్థులు. ప్రధాని పదవి కోసం తలపడ్డవారు. అయినప్పటికీ తమకెదురైన సవాళ్లను మొగ్గలోనే తుంచేయడానికి ఒకరికొకరు సహాయం చేసుకున్నారు.  ‘నా వీపు నువ్వు గోకు, నీ వీపు నేను గోకుతా’ అనే మాటకు ఇదొక చక్కని నిదర్శనం. అత్తరు వాసనలా బయటికి కూడా రాదు. ఈ విషయంపై వారి వారి పార్టీలు ఎలా స్పందిస్తాయో తెలుకోవాలని నాకు ఇప్పుడు కుతూహలంగా ఉంది. కరణ్‌ థాపర్‌  వ్యాసకర్త సీనియర్‌ జర్నలిస్ట్‌

న్యూఢిల్లీ: దేశ రాజధాని న్యూఢిల్లీ తీన్‌మూర్తి భవన్‌లో అంతర్జాతీయ ప్రఖ్యాతి వహించిన నెహ్రూ మెమోరియల్‌ మ్యూజియం అండ్‌ లైబ్రరీ (ఎన్‌ఎంఎంఎల్‌)ని ప్రధానమంత్రి మ్యూజియం అండ్‌ లైబ్రరీ సొసైటీ (పీఎంఎంల్‌) అని అధికారికంగా పేరు మార్చడం వివాదస్పదమవుతోంది. కాంగ్రెస్, బీజేపీ మధ్య మాటలు మంటలు చెలరేగాయి. నెహ్రూ పేరుని చరిత్ర పుటల్లోంచి తొలగించడానికి ప్రధాని మోదీ ప్రయతి్నస్తున్నారంటూ కాంగ్రెస్‌ మండిపడుతూ ఉంటే, ప్రధానమంత్రులందరికీ సమ ప్రాధాన్యం ఇచ్చామని బీజేపీ ఎదురుదాడికి దిగింది. నెహ్రూ మ్యూజియం పేరు మార్చాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయించినప్పుడే దీనిపై వివాదం రేగింది. కాగా మ్యూజియం పేరు మారుస్తూ  సోమవారం నాడు అధికారికంగా ఉత్తర్వులు జారీ అయ్యాయి. ‘‘నెహ్రూ మెమోరియల్‌ మ్యూజియం లైబ్రరీ ఇక నుంచి ప్రైమ్‌ మినిస్టర్స్‌ మ్యూజియం అండ్‌ లైబ్రరీగా మారింది. ప్రజాస్వామ్యానికి అనుగుణంగా వైవిధ్యాన్ని చాటి చెప్పడానికే ఈ పేరు మార్పు జరిగింది. ఈ నెల 14 నుంచి ఉత్వర్వులు అమల్లోకి వచ్చాయి’’ అని పీఎంఎంల్‌ వైస్‌ చైర్మన్‌ సూర్యప్రకాశ్‌ వెల్లడించారు. తీన్‌మూర్తి భవనంలో 16 ఏళ్లపాటు నెహ్రూ అధికారిక నివాసంగా ఉంది. 1966 , ఏప్రిల్‌1న అందులో నెహ్రూ  మ్యూజియంను ఏర్పాటు చేశారు.   నెహ్రూని అప్రతిష్టపాల్జేయడమే మోదీ ఎజెండా: కాంగ్రెస్‌   నెహ్రూ వారసత్వాన్ని అప్రతిష్టపాల్జేయడమే ప్రధాని మోదీ ఎజెండా అని కాంగ్రెస్‌ ప్రధాన కార్యదర్శి జైరామ్‌ రమేష్‌ ఆరోపించారు. ఈ మేరకు ట్విటర్‌లో ఒక పోస్టు పెట్టారు. ‘‘ప్రధాని మోదీ అభద్రతా భావం, భయాందోళనల మధ్య నెహ్రూ మ్యూజియం పేరు మార్చారు. నెహ్రూ వారసత్వాన్ని విధ్వంసం చేయాలని ఆయన భావిస్తున్నారు. మ్యూజియం పేరులో ఎన్‌ స్థానంలో పీ అని మార్చారు. అందులో ‘‘పీ’’ అంటే చిన్నతనం, ఇబ్బంది పెట్టడం’’ అని జైరామ్‌ రమేష్‌ పేర్కొన్నారు. నెహ్రూ పేరు మార్చారు కానీ స్వాతంత్య్ర సంగ్రామంలో ఆయన పోషించిన పాత్రను, భారత్‌ను లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య దేశంగా ఆయన నడిపించిన విధానాన్ని చెరిపేయలేరని ఆ ట్వీట్‌లో పేర్కొన్నారు.   ప్రధానమంత్రులందరి ఘనత చాటడానికే: బీజేపీ కాంగ్రెస్‌ చేసిన ఆరోపనల్ని బీజేపీ కొట్టిపారేసింది. దేశ ప్రధానమంత్రులందరి ఘనతలు ప్రపంచానికి చాటి చెప్పడానికే మ్యూజియం పేరుని మార్చినట్టు స్పష్టం చేసింది. లాల్‌బహదూర్‌ శాస్త్రి, పీ.వీ.నరసింహారావు, హెచ్‌.డి.దేవెగౌడ, ఐకే గుజ్రాల్‌ ఇలా ఎందరో భారత దేశాన్ని గొప్పగా తీర్చిదిద్దారని, ఈ  మ్యూజియం ఏ ఒక్కరికో, ఒక కుటుంబానికో చెందినది కాదని బీజేపీ అధికార ప్రతినిధి షెహజాద్‌ పూనావాలా అన్నారు.

న్యూజిలాండ్‌ ప్రధాన మంత్రి జెసిండా ఆర్డర్న్‌ గురువారం అనుహ్యంగా తర పదవికి రాజీనామా చేస్తానని ప్రకటించిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ నేపథ్యంలో  ఆమె తదుపరి ప్రధాని వారసుడిగా విద్యాశాఖ మంత్రి క్రిస్‌ హిప్కిన్స్‌ కొత్త ప్రధానిగా ఎన్నిక కానున్నారు. ఆమె తర్వాత పార్టీ సభ్యుల్లో కొత్త ప్రధానిగా హిప్కిన్స్‌ అయ్యే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఈ 44 ఏళ్ల రాజకీయ నాయకుడు పార్లమెంటు సభ్యుల సమావేశంలో పాలక లేబర్‌ పార్టీకి నాయకత్వం వహించే ఏకైక వ్యక్తిగా జెసిండా స్థానంలో ఉన్నారు. ఆయన ఒక్కరే పోటీలో ఉండటం వల్ల దీనికోసం తొలుత పార్టీ సభ్యుల ఆమోదం పొందాల్సి ఉంది.  పైగా ఆ స్థానానికి పోటీపడేందుకు పార్టీలో సరైన సభ్యులు ఎవ్వరూ లేకపోవడంతో చట్ట సభ సభ్యులంతా ఆయనవైపే మొగ్గు చూపుతున్నట్లు తెలుస్తోంది. ఈ మేరకు హిప్కిన్స్‌ ఆదివారం లాంఛనంగా జరిగే తన సహచరుల ఆమోదం కోసం వేచి ఉన్నాడు. దీంతో న్యూజిలాండ్‌ దేశ 41వ ప్రధాన మంత్రిగా హిప్కిన్స్‌ బాధ్యతలు చేపట్టనున్నారు. ఐతే ఆమె వారసుడిగా కేవలం 48 గంటల్లో ఎన్నుకున్నందున తాను ఫిబ్రవరి 7నాటికి పదవీవిరమణ చేస్తానని జెసిండా ఆర్డర్న్‌ తెలిపారు. ఈ క్రమంలో హిప్‌కిన్స్‌ మాట్లాడుతూ తాను చాలా నిర్ణయాత్మకంగా ఉన్నానని, పనులు వేగవంతంగా పూర్తి చేయగలనని ధీమాగా చెప్పారు. అదీగాక హిప్‌కిన్స్‌కి సాధారణ ఎన్నికల్లో పోటీ చేసేందుకు ఇంకా ఎనిమిది నెలల సమయం ఉంది. పైగా తాను ఈ ఎన్నికలలో విజయం సాధించగలనని నమ్మకంగా చెప్పారు. అలాగే మాజీ ప్రధాని జెసిండాను అవసరమైన సమయంలో కీలక బాధ్యతలను నిర్వర్తించిన అత్యవసరమైన నాయకురాలిగా ప్రశంసించారు. ఆమె ఇక ఈ బాధ్యతలను మోయలేని స్థితిలో ఉందని అన్నారు. ఆమె ప్రకృతి వైపరిత్యాలు, కోవిడ్‌ మహమ్మారీ, అత్యంత ఘోరమైన ఉగ్రదాడి సమయంలో దేశాన్ని సమర్థవంతంగా నడిపించిన ధైర్యవంతురాలైన నాయకురాలని కొనియాడారు. కాగా, తాను ఈ కొత్త పదవిని శక్తిమంతమైనదే గాక తనకొక కొత్త ఉత్సాహన్ని తీసుకొచ్చేదిగా భావిస్తున్నానని హిప్కిన్స్‌ చెప్పుకొచ్చారు. అలాగే న్యాయ మంత్రి కిరీ అల్లన్ హిప్కిన్స్‌ అద్భుతమైన బలమైన ప్రధాని అవుతాడని విశ్వసిస్తున్నట్లు చెప్పారు. అదీగాక కరోనా ఉధృత సమంయంలో సమర్ధవంతంగా పనిచేసి ప్రజల్లో గుర్తింపు తెచ్చుకున్నారు. పైగా పార్టీలో సమస్య వచ్చినప్పుడూ చాకచక్యంగా పరిష్కరించి గ్రేట్‌ ట్రబుల్‌ షూటర్‌గా కూడా హిప్కిన్స్‌కు పేరుంది. ఐతే వచ్చే ఎన్నికల్లో దేశంలోని ఆర్థిక వ్యవస్థ పెద్ద సవాలుగా మారునుంది. ఆయన ఓటర్లను ఆర్థిక వ్యవస్థను గాడిలో పెట్టగలనని చెప్పి ప్రసన్నం చేసుకోవాల్సిందే. ఇదిలా ఉండగా, జెసిండా పదవీవిరమణ ప్రకటన విషాదంగా అనిపించినా, ఈ ప్రకటన అనంతరం చాలాకాలం తర్వాత తొలిసారి బాగా నిద్రపోయానని ఆమె చెప్పడం విశేషం.  (చదవండి: రష్యా నుంచి గోవా వస్తున్న విమానానికి బాంబు బెదిరింపు.. గాల్లో ఉండగానే..)

బ్రిటన్‌ రాజకీయాల్లో భారత సంతతి వ్యక్తి రిషి సునాక్‌ చరిత్ర సృష్టించారు. బ్రిటన్‌ ప్రధానిగా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికై.. ఆ పదవి చేపడుతున్న మొట్టమొదటి భారత సంతతి వ్యక్తిగా నిలిచారు. గడిచిన 200 ఏళ్లలో బ్రిటన్‌ ప్రధానుల్లో రిషి సునాక్‌ అత్యంత పిన్నవయస్కుడిగా గుర్తింపు పొందారు.  వివిధ దేశాల అధినేతలుగా భారత సంతతి వ్యక్తుల జాబితాలో చేరారు రిషి సునాక్‌. ఈ సందర్భంగా దేశాల అధినేతలుగా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తున్న భారత సంతతి వ్యక్తుల వివరాలు తెలుసుకుందాం..  ► ప్రవింద్‌ జుగ్నాథ్‌.. భారత సంతతికి చెందిన ప్రవింద్‌ జుగ్నాథ్‌ 2017లో మారిషస్‌ ప్రధానిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. ప్రవింద్‌ పూర్వీకులు ఉత్తర్‌ప్రదేశ్‌ నుంచి మారిషస్‌కు వలస వెళ్లారు. ఆయన హిందూ కుటుంబంలో జన్మించారు.  ► పృథ్విరాజ్‌ సింగ్‌ రూపున్‌.. 2019లో మారిషస్‌ ఏడవ అధ్యక్షుడిగా పదవీ బాధ్యతలు చేపట్టారు పృథ్విరాజ్‌ సింగ్‌ రూపున్‌. ఆయన భారత మూలలున్న ఆర్య సమాజ్‌ హిందూ కుటుంబంలో జన్మించారు.  ► ఆంటోనియా కోస్టా.. భారత మూలలు కలిగిన ఆంటోనియా కోస్టా 2015లో పోర్చుగల్‌ ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. గోవాలో ఆయనను బబుష్‌గా పిలుస్తారు. కొంకణి భాషలో అత్యంత ప్రియమైన వ‍్యక్తిగా దాని అర్థం.  ► ఛాన్‌ సంటోఖి.. చంద్రికాపెర్సాద్‌ ఛాన్‌ సంటోఖి.. సురినామిస్‌ దేశంలో కీలక రాజకీయ నేత. మాజీ పోలీసు అధికారి. 2020లో సురినామిస్‌ 9వ అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఇండో-సురినామిస్‌ హిందూ కుటుంబంలో 1959లో జన్మించారు సంటోఖి.  ► మొహమెద్‌ ఇర్ఫాన్‌ అలీ.. గయానా 9వ ఎగ్జిక్యూటివ్‌ ప్రెసిడెంట్‌గా 2020, ఆగస్టు 2న ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు మొహమెద్‌ ఇర్ఫాన్‌ అలీ. లియోనోరాలోని ఇండో-గయానీస్‌ ముస్లిం కుటుంబంలో జన్మించారు ఇర్ఫాన్‌ అలీ.  ► హలిమా యాకోబ్‌.. భారత మూలలున్న హలిమా యాకోబ్‌ సింగపూర్‌ రాజకీయ నాయకురాలు, మాజీ న్యాయవాది. 2017 నుంచి 8వ అధ్యక్షురాలిగా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తున్నారు. సింగపూర్‌ చరిత్రలో తొలి మహిళా అధ్యక్షురాలిగా చరిత్ర సృష్టించారు. హలిమా తండ్రి పూర్వీకుల కారణంగా ఆమె భారతీయ ముస్లింగా గుర్తింపు పొందారు.  ► వేవల్‌ రామ్‌కలవాన్‌.. సీషెల్లోస్ రాజకీయ నాయకుడు, 2020, అక్టోబర్‌ 26 నుంచి దేశాధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తున్నారు. ఆయన 1961, మార్చి 15న మహేలో జన్మించారు. 1993-2011, 2016-2022 వరకు ప్రతిపక్ష ఎంపీగా కొనసాగారు. ఆయన గ్రాండ్‌ పేరెంట్స్‌ భారత్‌లోని బిహార్‌ రాష్ట్రానికి చెందిన వారే. ► కమలా హారీస్‌.. భారత సంతతి వ్యక్తి కమలా హారిస్‌ అగ్రరాజ్యం అమెరికా ఉపాధ్యాక్షురాలిగా బాధ్యతలు చేపట్టి చరిత్ర సృష్టించారు. 2019లో అధ్యక్ష పదవికి పోటీ పడినప్పటికీ.. విజయవంతం కాలేకపోయారు. ఆ తర్వాత ఉపాధ్యక్షురాలిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఇదీ చదవండి: బ్రిటన్ కొత్త ప్రధానమంత్రిగా రిషి సునాక్‌

స్వాతంత్య్రం వచ్చినప్పటి నుంచి ఇప్పటి దాకా భారత్‌ను 14 మంది ప్రధానమంత్రులు పాలించగా... వారిలో ఎనిమిది మంది ఉత్తరప్రదేశ్‌ నుంచి ఉన్నారు. గుజరాత్‌కు చెందిన నరేంద్ర మోదీ యూపీలో వారణాసి నుంచి ప్రాతినిథ్యం వహిస్తున్నారు కాబట్టి ఈ సంఖ్య తొమ్మిదికి చేరింది. యూపీకి చెందిన వారు, యూపీ నుంచి లోక్‌సభకు ఎన్నికైన వారిలో ఎవరెన్ని రోజులు అధికారంలో ఉన్నారంటే... 

న్యూఢిల్లీ: దేశరాజధానిలో దేశ ప్రధానమంత్రులతో కూడిన మ్యూజియం ఏడాదిలోగా పూర్తవనుంది. దీనిని తీన్‌మూర్తి ఎస్టేట్స్‌లో ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ఇందులో ప్రధానమంత్రిగా మోదీ హయాంలో చేపట్టిన కార్యక్రమాల వివరాలను కూడా పొందుపరచనున్నారు. ఈ విషయాన్ని కేంద్ర మంత్రి మహేశ్‌ శర్మ సోమవారం వెల్లడించారు. దీనిని రూ. 271 కోట్ల వ్యయంతో నిర్మిస్తున్నారు. 10,975,36 చదరపు మీటర్ల విస్తీర్ణంలో నిర్మితమయ్యే ఈ మ్యూజియం ఇప్పటిదాకా ఫ్రధానమంత్రి పదవుల్లో ఉన్నవారు చేపట్టిన కార్యక్రమాల వివరాలకు వేదికవనుంది. బేస్‌మెంట్‌ కలిపి మొత్తం మూడు ఫ్లోర్‌లను నిర్మిస్తారు. ఇందులో ప్రతి ఫ్లోర్‌లోనూ గ్యాలరీలు ఉంటాయి. ‘సంవత్సరంలోగా దీనిని నిర్మిస్తాం. చరిత్ర అంతా ఇందులో అందుబాటులో ఉంటుంది’ అని శర్మ ఈ సందర్బంగా చెప్పారు. దీనిని ఇప్పటిదాకా పీఎం పదవుల్లో కొనసాగినవారందరికీ అంకితం చేస్తారా అని అడగ్గా అందుకు అవునని ఆయన జవాబిచ్చారు.   మన్మోహన్‌ అభ్యంతరం చెప్పినా...  మ్యూజియం నిర్మాణ ప్రతిపాదనపై మాజీ ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్‌ సింగ్‌ అభ్యంతరం వ్యక్తం చేశారు. గత నెలలో ప్రధానమంత్రి మోదీకి ఓ లేఖ కూడా రాశారు. తీన్‌మూర్తి భవన్‌... వాస్తవానికి నెహ్రూ మెమోరియల్‌ మ్యూజియం అండ్‌ లైబ్రరీ (ఎన్‌ఎంఎంఎల్‌)అని, ఇప్పుడు మ్యూజియాన్ని నిర్మించడమంటే ఈ మెమోరియల్‌ ఏర్పాటు ఉద్దేశాన్ని దెబ్బతీయడమే అవుతుందని ఆయన తన లేఖలో పేర్కొన్నారు. అందువల్ల ఎన్‌ఎంఎంఎల్‌ జోలికి వెళ్లొద్దని కోరారు. ప్రస్తుతమున్న మ్యూజియం... చరిత్రకు, వారసత్వ సంపదకు ప్రతీక అని మన్మోహన్‌ తన లేఖలో పేర్కొన్నారు. అయినప్పటికీ ప్రస్తుత ప్రభుత్వం ఆయన విన్నపాన్ని ఖాతరు చేయలేదు.   పీఎంలు వ్యక్తులు కాదు: శర్మ  అయితే కాంగ్రెస్‌ అభ్యంతరాన్ని కేంద్ర మంత్రి శర్మ తోసిపుచ్చారు. ప్రధానులు వ్యక్తులు కాదని, వారు సంస్థల వంటివారని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. ప్రస్తుతం ముగ్గురు మాజీ ప్రధానులకే స్మారకాలు ఉన్నాయని, జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ, లాల్‌బహదుర్‌ శాస్త్రి, ఇందిరాగాంధీలకు మాత్రమే పరిమితమయ్యాయని అన్నారు. ఈ మ్యూజియం భావి ప్రధానులకు కూడా చోటు కల్పిస్తుందని ఆయన వివరించారు. ఈ స్థలం ప్రభుత్వానిదని, కొంతభాగాన్ని ఎన్‌ఎంఎంఎల్‌కు కేటాయించారని, 23 ఎకరాల భూమి ఇంకా ఉందని, అందువల్ల ఆ స్థలాన్ని వాడుకోవాలని నిర్ణయించామని,  ఇందులో తప్పేముందని  ఆయన ప్రశ్నించారు. 

భారత్‌ 72వ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవాన్ని ఎంతో ఘనంగా సెలబ్రేట్‌ చేసుకుంటోంది. వాడవాడలా మువ్వెన్నల జెండా రెపరెపలాడుతోంది. ఈ 72వ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని ఆటోమేటివ్‌ ఫ్రెండ్స్‌కు మరింత ప్రత్యేకతను అందించేందుకు.. మన ప్రధానులు, అధ్యక్షులు వాడిన స్పెషల్‌ కార్ల జాబితాను రిపోర్టులు విడుదల చేశాయి. మన ప్రధానులు, అధ్యక్షులు వాడిన టాప్‌-5 కార్లేమిటో ఓ సారి చూద్దాం.. మెర్సడెస్‌-బెంజ్‌ 500 ఎస్‌ఈఎల్‌... చాలా వేగంగా దూసుకుపోయే కార్లంటే రాజీవ్‌ గాంధీకి చాలా ఇష్టం. తన అధికారిక కారుగా ఐకానిక్‌ హిందూస్తాన్‌ అంబాసిడర్‌ను వాడేవారు. తన వద్ద పలు స్పెషల్‌ కార్లను ఉంచుకునేవారు. వాటిలో రేంజ్‌ రోవర్‌ వాగ్యు  నుంచి మెర్సడెస్‌-బెంజ్‌ 500 ఎస్‌ఈఎల్‌ వరకు ఉండేవి. అయితే ఎవరైనా అత్యున్నత హోదాలో ఉంటే, వారు తన కారును నడుపుకోరు. ప్రత్యేకంగా డ్రైవర్‌ నియమించుకుని, వారితో నడిపిస్తారు. కానీ రాజీవ్‌ గాంధీ అలా కాదంట. ఎంచక్కా డ్రైవర్‌ను పక్కసీట్లో కూర్చో పెట్టుకుని, తానే స్వయంగా డ్రైవ్‌ చేసేవారట. ఆయన దేశమంతా మెరూన్‌లో పర్యటించారు. పార్లమెంట్‌ వాహనంగా రేంజ్‌ రోవర్‌ వాగ్యును తీసుకెళ్లేవారట. మెర్సడెస్‌ బెంజ్‌ ఎస్‌-క్లాస్‌ లిమౌసిన్.. భారత్‌ తొమ్మిదవ అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు నిర్వహించిన డాక్టర్‌ శంకర్‌ దయాల్‌ శర్మ బుల్లెట్‌, గ్రెనేడ్‌ ప్రూఫ్‌ మెర్సడెస్‌ బెంజ్‌ ఎస్‌-క్లాస్‌ లిమౌనిస్‌ వాడిన తొలి అధ్యక్షుడు. మెర్సడెస్‌ బెంజ్‌ ఎస్‌-క్లాస్‌ లిమౌసిన్‌, వీఆర్‌9-లెవల్‌ బాలిస్టిక్‌ ప్రొటెక్షన్‌ను కలిగి ఉంది. .44 క్యాలిబర్, సైనిక రైఫిల్ షాట్లు, బాంబులు, గ్యాస్ దాడుల నుంచి ఇది కాపాడుతోంది. అధ్యక్షుడి మెర్సడెస్‌ బెంజ్‌ ఎస్‌-క్లాస్‌ లిమౌసిన్‌ వీల్‌బేస్‌ 3368ఎంఎం, పొడువు 5448ఎంఎం, వెడల్పు 1900ఎంఎం, ఎత్తు 1494ఎంఎం ఉండేది. 6.0 లీటరు వీ12 పెట్రోల్‌ ఇంజిన్‌ను ఇది కలిగి ఉంది. 7 స్పీడ్‌ డ్యూయల్‌ క్లచ్‌ ట్రాన్స్‌మిషన్‌ దీని ప్రత్యేకత.  హిందూస్తాన్‌ అంబాసిడర్‌... అన్ని రాష్ట్రాల అధిపతులు ఐకానిక్‌ హిందూస్తాన్‌ అంబాసిడర్‌నే ఎక్కువగా ఎంచుకునేవారు. దీన్ని ప్యుగోట్‌కు అమ్మడానికి కంటే ముందస్తు వరకు కూడా ముఖ్యమంత్రులు చాలా వరకు ఈ వాహనాన్నే వాడేవారు. 1958 నుంచి 2014 వరకు ఈ అంబాసిడర్‌ను తయారు చేశారు. హిందూస్తాన్‌ మోటార్స్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా దీన్ని రూపొందించేది. ఐకే గుజ్రాల్‌ పదవీ కాలంలో ఈ అంబాసిడర్‌ను మోస్ట్‌ లోయల్‌ వెహికిల్‌గా పరిగణించేవారు. హెచ్‌డీ దేవే గౌడ, అటల్‌ బిహారీ వాజపేయిలు అంబాసిడర్‌నే తమ వాహనంగా వాడేవారు.  బీఎండబ్ల్యూ 7-సిరీస్‌ 760 లి.. సుదీర్ఘకాలం పాటు అంబాసిడర్‌నే అధికారిక వాహనంగా ఉంటూ వచ్చింది. కానీ మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ అంబాసిడర్‌ నుంచి బీఎండబ్ల్యూ 7-సిరీస్‌ 760 లికి మారారు. ప్రస్తుత ప్రధాని కూడా దీన్నే తన అధికారిక వాహనంగా వాడుతున్నారు. దీని ఖరీదు సుమారు రూ.10 కోట్ల వరకు ఉంటుంది. ఈ వాహనానికి వీఆర్‌ 7 సర్టిఫికేషన్‌ ఉంటుంది. అంటే ఏకే47ను, అధిక తీవ్రత పేలుళ్లను, అలాగే రోడ్డు పక్కన బాంబు పేలుళ్లను తట్టుకోగలదు. 7 సిరీస్‌ 760 లి వాహనం హెవీ షీట్‌ మెటల్‌ను కలిగి ఉండి, 4 టన్నుల కంటే ఎక్కువ బరువు ఉంటుంది.  రేంజ్‌ రోవర్‌ స్పోర్ట్‌... టాటా మోటార్స్‌కు చెందిన రేంజ్‌ రోవర్‌ స్పోర్ట్‌లో ప్రయాణించడానికి కూడా మోదీ ఎక్కువగా ఇష్టపడతారు. ఇటీవల ఫుల్‌-సైజ్‌ ఎస్‌యూవీని వాడటం మొదలు పెట్టారు. దీంతో తేలికగా కారులో నుంచి బయటికి వెళ్లడం, లోపలికి వెళ్లడం చేయొచ్చు. పానోరామిక్‌ సన్‌రూఫ్‌ కూడా ఉంటుంది. దీంతో కారు బయటికి రాకుండానే ప్రధాని ప్రజలకు అభివందన చేయొచ్చు. బీఎండబ్ల్యూ 7-సిరీస్‌ 760 లి మాదిరిగానే రేంజ్‌ రోవర్‌ స్పోర్ట్‌ కూడా వీఆర్‌7 గ్రేడ్‌తో బాలిస్టిక్‌ ప్రొటెక్షన్‌ను కలిగి ఉంది. గ్యాస్‌ అటాక్‌ జరుగకుండా గ్యాస్‌-సేఫ్‌ ఛాంబర్‌ కూడా ఏర్పాటు చేశారు. థిక్‌ బుల్లెట్‌-ప్రూఫ్‌ విండోలు, వెహికిల్‌ పైన సాయుధ ప్లేట్లు ఉన్నాయి.  


 న్యూఢిల్లీ : బిహార్ ఎన్నికల్లో భారీ సంఖ్యలో ఓటు వేయాలని ప్రజలకు ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోదీ పిలుపునిచ్చారు. ముఖ్యంగా తన యువ స్నేహితులు పెద్ద సంఖ్యలో తరలివచ్చి ఓటు హక్కును వినియోగించుకోవాలని ఆయన కోరారు. ఈ మేరకు ప్రధానమంత్రి ట్వీట్ చేశారు. 243 స్థానాలున్న బిహార్ అసెంబ్లీకి తొలి విడత ఎన్నికలు సోమవారం ఉదయం ప్రారంభమైన విషయం తెలిసిందే. మొత్తం ఐదు దశల్లో జరగనున్న ఈ ఎన్నికల్లో మొదటి విడతలో 49 స్థానాలకు సోమవారం పోలింగ్ జరుగుతోంది.
 
 కాగా,  బిహార్‌లోని కైమూర్ జిల్లా భభువాలో ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోదీ సోమవారం ఎన్నికల ప్రచార సభ నిర్వహించటానికి ఎన్నికల సంఘం అనుమతించింది. రాష్ట్రంలో సోమవారం తొలి దశ పోలింగ్ జరుగుతున్న నేపథ్యంలో.. ఈ సభను నిర్వహించటం కుదరదని జిల్లా కలెక్టర్ శనివారం అనుమతి నిరాకరించటం వివాదాస్పదమైంది.
  
 
 Urging all those voting today in Bihar to vote in large numbers. I particularly urge my young friends to cast their vote.
 — Narendra Modi (@narendramodi) October 12, 2015
  
  


 కెన్నెడి హత్య తరువాత భారత్ పట్ల అమెరికా వైఖరిలో మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. అప్పుడు మొదలైన భారత్ వ్యతిరేక వైఖరి 1971లో పరాకాష్టకు చేరుకుంది. అప్పుడు జరిగిన భారత్-పాక్ యుద్ధంలో పాక్‌ను అమెరికా బాహాటంగానే సమర్థించింది.
  ప్రపంచ రాజకీయ దృశ్యం నిశితంగా, క్లిష్టంగా మారిన కాలంలో ప్రధాని నరేంద్రమోదీ అమెరికా పర్యటనకు వెళుతున్నారు. ఒకప్పుడు వీసా తిరస్కరించిన దేశమే ఇప్పుడు ఎర్ర తివాచీ పరిచి ఆ వ్యక్తికే స్వాగత సత్కారాలు చేయడానికి సిద్ధం కావడం మారిన పరిస్థితులనే సూచిస్తోం ది. కమ్యూనిస్టు వ్యతిరేక కూటమిలో చేర్చుకోవాలని ప్రచ్ఛన్నయుద్ధకాలంలో ఆశించి భంగపడిన అమెరికా, ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదం మీద జరిపే పోరులో భారత్ కలసి రావడం వరంగానే భావిస్తోంది. 2009లో బరాక్ ఒబామా అధ్యక్ష పదవికి ఎన్నిక కావడం అమెరికా చరిత్ర లోనే కొత్త అధ్యాయం. అయితే భారత్‌తో సంబంధాల విషయంలో ఆయన మెరుగైన ఫలితాలు సాధించలేకపోయారన్న వాదన ఉంది.  అంతకుముందు జార్జి బుష్ (జూనియర్) సాధించిన విజయాలను కూడా ఆయన నిలబెట్టలేదన్న విమర్శ వినిపిస్తుంది. వాణిజ్య, వ్యూహాత్మక అవసరాలకు అత్యధిక ప్రాధాన్యం ఇస్తూనే, అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదం మీద రాజీలేని వైఖరిని ప్రదర్శి స్తున్న మోదీ ఇప్పుడు అమెరికా పర్యటనను ప్రారంభిం చడం ఆసక్తికి కారణమవుతోంది.
  
 ఓ అచ్చుయంత్రం కొని, చేతులు కాల్చుకున్న అమె రికా హాస్య, వ్యంగ్య రచయిత మార్క్‌ట్వైన్ 1896లో ఆసి యాలో పర్యటించాడు. కొంత నిధి సేకరించి, కష్టాల నుంచి బయటపడడం ఆయన ఉద్దేశం. అప్పుడే భారత దేశం వచ్చి ఇక్కడి వైవిధ్యానికి మురిసిపోయాడు. మన సాంస్కృతిక సంపదనీ, లేమినీ కూడా చూశాడు. దాదాపు 120 సంవత్సరాల తరువాత ఇప్పుడు అమెరికా హఠాత్తుగా భారత్ పట్ల విశేషమైన ఆసక్తిని ప్రదర్శించడం,మైత్రికి తహతహలాడుతున్నట్టు కనిపించడం వెనుక ఇలాంటి కారణమే కనిపిస్తుంది. ఉగ్రవాదం విషయంలో చేతులు కాల్చుకున్న ఆ అగ్రరాజ్యం భారత్ వంటి ఒక ‘విశ్వసనీయ’ మిత్రుడి కోసం అన్వేషిస్తున్న మాట నిజం. 1776 ముందు నాటి అమెరికా స్వాతంత్య్ర పోరాటం నుంచి భారత స్వాతంత్య్రోద్యమం ప్రేరణను కూడా పొందింది. ఆ విధంగా భారత్ మీద అమెరికాకు కొంత సానుభూతి ఉంది. కానీ ఈ సానుకూల దృక్పథం 1947 తరు వాత భారత్-అమెరికా సంబంధాలలో ఒకే రీతిన కొనసాగక పోవడమే పెద్ద వైచిత్రి. మారిన ప్రపంచ రాజకీయ దృశ్యం, రెండో ప్రపంచ యుద్ధానంతర పరిణామాలు, ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం, కమ్యూనిజం, సోవియెట్ రష్యా పతనం, అమెరికా కేంద్రంగా ఏకధ్రువ ప్రపంచం, అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదం మీద పోరు - ఇవన్నీ మన రెండు దేశాల సంబంధాలను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేశాయి. ఆయా కాలాలను బట్టి ఒక్కొక్కసారి కౌగిలింతలకూ, ఒక్కొక్కసారి కత్తులు దూసుకోవడానికి కారణమైనాయి.
 
 నేటి ప్రధాని మోదీ తొలి అమెరికా అధికారిక పర్యటన ఈ నెల 26 నుంచి 30 వరకు జరుగుతోంది. అయితే మన ప్రథమ ప్రధాని నెహ్రూ అక్టోబర్ 11, 1949 నుంచి నవం బర్ 7, 1949 వరకు పర్యటించారు. సహజంగా సామ్య వాద ప్రియుడైన నెహ్రూ సోవియెట్ రష్యా వైపు మొగ్గుతూ ఉండేవారు. అలీన విధానంతో అటు రష్యాకూ, ఇటు తమకూ అందకుండా ఉనికిని నిలుపుకుంటున్నందుకు భారత్ మీద అమెరికా ఒకింత అలకతో ఉండేది. కాశ్మీర్ సమస్య పరిష్కారంలో మధ్యవర్తిత్వం వహించడానికి అమెరికాకు అవకాశం ఇవ్వరాదని 1948 నుంచి భారత్ విధానం నిర్ణయం చేసుకుంది. కానీ 1962 నాటి చైనా దురాక్రమణ విషయంలో భారత్ వాదనను సంపూర్ణంగా సమర్థించిన దేశం అమెరికాయే. కొంత ఆయుధ సంపత్తిని కూడా అమెరికా భారత్‌కు సరఫరా చేసింది. మరో యుద్ధమే జరిగితే చైనాపై అణ్వాయుధం ప్రయోగించాలని అమెరికా భావించిన విషయం తరువాత బయటపడింది. నిజానికి చైనా రిపబ్లిక్‌ను గుర్తించవద్దంటూ అమెరికా చేసిన సూచనను  భారత్ ఆదిలో నిరాకరించింది. కానీ 1963లో జాన్ ఎఫ్ కెన్నెడి హత్య తరువాత భారత్ పట్ల అమెరికా వైఖరిలో మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. అప్పుడు మొద లైన భారత్ వ్యతిరేక వైఖరి 1971లో పరాకాష్టకు చేరు కుంది. అప్పుడు జరిగిన భారత్-పాక్ యుద్ధంలో  పాక్‌ను అమెరికా బాహాటంగానే సమర్థించింది. అధ్యక్షుడు రిచర్డ్ నిక్సన్ పాకిస్థాన్‌కు ఆయుధాలను సమకూర్చాడు. 1974లో నాటి భారత ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ పోఖ్రాన్-1 అణుపరీక్ష జరపడంతో భారత్-అమెరికా సంబంధాలు మరింత బల హీనపడ్డాయి. భారత్ తన అలీన విధానం నుంచి కొంచెం పక్కకు జరిగి సోవియెట్ రష్యాతో స్నేహ, సహకార ఒప్పం దం మీద సంతకాలు చేసింది కూడా అప్పుడే.
  
 మొరార్జీ దేశాయ్ నాయకత్వంలో జనతా పార్టీ ప్రభు త్వం వచ్చే వరకు మన రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలు మెరుగుపడలేదు. జనతా ప్రభుత్వం సోవియెట్ రష్యా వ్యతిరేఖ వైఖరిని అవలంబించినట్టు విశ్లేషకులు చెబుతారు. జనతా హయాంలోనే అమెరికా అధ్యక్షుడు జిమ్మీ కార్టర్ భారత్‌లో పర్యటించారు. అయినప్పటికీ ఇండియాకు అణు పదార్థాల ఎగుమతి మీద ఉన్న నిషేధాన్ని అమెరికా తొలగించలేదు. మళ్లీ 1980లో అధికారంలోకి వచ్చిన ఇందిర రష్యాను వ్యతిరేకించక తప్పని పరిణామాలు చోటు చేసుకున్నాయి. అఫ్ఘానిస్థాన్‌లో రష్యా జోక్యాన్ని ఇందిర నిరసించి, పరోక్షంగా అమెరికాకు సన్నిహితమయ్యారు. అయితే భోపాల్ విషవాయువు కేసులో ప్రధాన నిందితుడు ఆండర్సన్‌ను అప్పగించే విషయంలో రెండు దేశాలకు మధ్య సంబంధాలలో మరోసారి ఒడిదుడుకులు వచ్చాయి.
  
 సోవియెట్ రష్యా పతనం తరువాత ప్రపంచ రాజ కీయ దృశ్యం సంపూర్ణంగా మారింది. రాజీవ్ గాంధీ హత్య కారణంగా కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించే అవకాశం మొదటిసారి నెహ్రూ కుటుంబానికి చెందని వ్యక్తి  పీవీ నరసింహారావుకు దక్కింది. డాక్టర్ మన్మోహన్ సహ కారంతో పీవీ ఆర్థిక సంస్కరణలను తెచ్చారు. సరళీకరణ విధానాలతో భారత్ మాత్రమే కాకుండా, ప్రపంచం మొత్తం అమెరికాతో ఆర్థిక సంబంధాలను నెరపవలసి వచ్చింది. 1998, మేలో ఎన్‌డీయే ప్రధాని అటల్ బిహారీ వాజపేయి పోఖ్రాన్ -2 అణుపరీక్ష జరపడంతో చరిత్రలో ఎన్నడూ లేని అథమ స్థాయికి అమెరికా-భారత్ సంబం ధాలు చేరుకున్నాయి. పోఖ్రాన్-2కు జవాబు అన్నట్టు పాకిస్థాన్ అదే నెలలో అణు పరీక్ష జరిపింది. ఉపఖండానికి అణు బెడదను ఊహించి అమెరికా, జపాన్ సహా పలు దేశాలు భారత్‌పై ఆంక్షలు విధించాయి. నాటి అమెరికా అధ్యక్షుడు బిల్ క్లింటన్ భారత్‌లో అమెరికా రాయబారిని వెనక్కి పిలిపించారు. అమెరికా ఆంక్షలు భారత్‌ను ఏమీ చేయలేకపోవడం, మారిన పరిస్థితులను బట్టి క్లింటన్ 2000 సంవత్సరంలో భారత్‌లో పర్యటించి, సం బంధా లకు మళ్లీ ఊపిరి పోశారు. చిత్రం ఏమిటంటే, 1962 యుద్ధంలో  చైనాను అభిశంసించినట్టే, ఈ మధ్యలో జరిగిన కార్గిల్ ఘర్షణలో ఇండియా శత్రుదేశమైన పాకిస్థాన్‌ను అమెరికా తప్పుపట్టింది. అధీన రేఖ వెంబడి ఉన్న పాక్ సేన లను ఉపసంహరించాలని ఆ దేశం మీద ఒత్తిడి తెచ్చింది.
  
 సెప్టెంబర్ 11, 2001నాటి డబ్ల్యూటీసీపై దాడులు, భారత పార్లమెంటు మీద దాడి ఘటనలతో ఇరు దేశాలు మరింత సన్నిహితమైనాయి. మన్మోహన్ సింగ్ హయాంలో ఇవి జరిగాయి.అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదం మీద తాము ఆరంభించిన పోరులో  భారత్‌ను ఒక విశ్వసనీయ మిత్రు నిగా భావిస్తున్నట్టు జార్జిబుష్ ప్రకటించారు. 2005లోనే రక్షణ ఒప్పందాలను చేసుకున్నాయి. ఆ సంవత్సరంలోనే ఇరు దేశాలు పౌర అణు సహాయ ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి. దీనితో అణు సంబంధ ఎగుమతులకు సంబంధిం చి భారత్ మీద ఉన్న అన్ని నిషేధాలు తొలగిపోయాయి.
  
 ఒబామా తన పదవీ స్వీకారం సందర్భంగా భారత ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్‌ను తొలి అంతర్జాతీయ అతిథిగా విందుకు ఆహ్వానించారు కూడా. అయినా ఆ ఆతిథ్యం ఫలి తాలను ఇవ్వలేకపోయింది. తన హయాంలో పటిష్టమైన బంధం, తన కళ్ల ఎదుటే నీరుగారుతున్న దృశ్యాన్ని మన్మో హన్ చూడవలసి వచ్చింది. హెచ్ 1బీ వీసాల వివాదం, దేవయాని ఖోబ్రాగడే అరెస్టు వంటివి ద్వైపాక్షిక సంబం ధాల మీద గట్టి ప్రభావాన్నే చూపించాయి. 21వ శతాబ్దం లో భారత్ ఒక ఆర్థికశక్తిగా ఆవిర్భవించబోతున్నది. ఆసి యాలో ఇదే స్థాయి ఆర్థిక శక్తి చైనా. చైనా అధ్యక్షుడు జిన్ పింగ్‌ను మోదీ తన గ్రామానికి తీసుకువెళ్లడం ద్వారా తన మనోగ తాన్ని మోదీ వ్యక్తీకరించారు. ఇదే అమెరికాను తొందరపెట్టి ఉండవచ్చు. ఏమైనా, ప్రస్తుతం మోదీ  యాత్ర పట్ల అమెరికా చూపుతున్న ఆసక్తి ఇక్కట్లతో బల హీనపడుతున్న ఒక పెద్ద రాజ్యం, బలపడుతున్న ఒక ఆర్థిక శక్తితో వ్యవహరించవలసిన తీరునే తలపిస్తున్నది.
 -డాక్టర్ గోపరాజు నారాయణరావు


 1.    Identify the correct sequence in which the following Deputy Prime Ministers were appointed in India?
      i) Sardar Vallabhbhai Patel
      ii) Ch. Devi Lal
      iii) Ch. Charan Singh    iv) Morarji Desai
      a) i, ii, iv, ii    b) i, iv, ii, iii
      c) iv, i, ii, iii    d) i, iv, iii, ii
 
  2.    Who of the following constituted an oligarchy within the Constituent Assembly of India?
      a)    Nehru, Patel, Prasad, Azad
      b)    Ambedkar, B.N.Rao, K.M.Munshi, Nehru
      c)    Patel, Azad, Munshi, Ambedkar
      d)    Krishnamachari, Pannikar, Nehru, Patel
 
  3.    In order to ensure free and fair elections and to conduct all elections to the Panchayats, the power is vested with
      a) Chief Election Commissioner of India
      b) Chief Minister of the State
      c) State Election Commission
      d) Chief Secretary of the State
 
  4.    Assertion (A): The President of India is the Constitutional Head of the State
      Reason (R): All powers are vested in the Council of Ministers headed by the Prime Minister
      Select the correct answer from the codes given below:
      a)    Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A)
      b)    Both (A) and (R) are true, but (R) is not the correct explanation of (A)
      c)    (A) is true, but (R) is false
      d)    (A) is false, but (R) is true.
 
  5.    Consider the following statement about the Union Public Service Commission
      i)    President has the authority to decide about the composition of the Commission.
      ii)    President also has the authority to determine the conditions of services of chairman and members of commission
      iii)    President can also determine the ground or circumstances over which the chairman and members of commission can be removed
      Which among the above is/are not correct?
      a) i and ii only    b) iii only
      c) i only        d) ii only
 
  6.    Consider the following statements about the recently notified 14th Finance Commission and select the correct answer.
      i)    14th Finance Commission will be headed by Y.V.Reddy and will have three fulltime members
      ii)    The commission will devise a formula for sharing of taxes and grants bet-ween the Centre and States for a five year period from April 1, 2015 to 2020
      iii)    Term of reference of commission includes recommending measures to generate revenue surpluses for capital investment as well as potential for additional resource mobilization to improve the tax to GDP ratio.
      iv)    It will also look into the impact of the proposed goods and service tax and suggest a mechanism to compensate for any revenue loss.
      a) i, ii and iii    b) ii, iii and iv
      c) i, iii and iv    d) All of the above
 
  7.    Which of the following is not a part of the mandate for the National Commission for Scheduled Castes?
      a)    To inquire into Specific complaints re-lating to rights and safeguards of SCs.
      b)    To take action against the perpetrators of violation of the rights and safeguards of the SCs.
      c)    To participate and advise in the planning process relating to the socio-economic development of the SCs
      d)    To submit an annual report to the President on these matters.
 
  8.    A Bill becomes an Act after being duly passed by both the houses of Parliament and given an assent by the President. According to the Indian Constitution the President has the veto power over the
      Bills passed by the Parliament.
      Match the following.
      List A (Veto Powers)
          A. Absolute Veto
          B. Suspensive veto
          C. Pocket veto
      List B (Provisions)
      I.    President returns the Bill or part of it for the reconsideration
      II.    President is withholding the assent to a Bill.
      III.    President is not taking any action for an indefinite time.
      a) A-II, B-I, C-III    b) A-I, B-II, C-III
      c) A-II, B-III, C-I    d) A-I, B-III, C-II
 
  9.    Consider the following statements regarding the formation of new state or altering the boundaries of an existing State.
      A.    No Bill for a purpose can be introduced except on the recommendation of the President.
      B.    The President shall, before giving his recommendation, refer the bill to the legislative of the state
          which is going to be affected by the changes proposed in the bill for expressing its views on the changes.
      C.    The legislative of the state should express its views within the period specified by the President.
      D.    the President is bound by the views of the State Legislature
          Which of the above statement is/are correct?
      a) A, B and C    b) A and B only
      c) B only        d) All of them
 
  10.    In which of the following important matters both the Houses (Rajya Sabha and Lok Sabha) enjoy equal powers?
      I.    Election and impeachment of the President.
      II.    Election and impeachment of the Vice-President
      III.    Approving the Proclamation of emergency and the proclamation regarding failure of constitutional machinery in States
      Select the correct answer from below
      a) Only I and II    b) Only I and III
      c) Only II and III    d) All I, II, III
 
  11.    The Council of Ministers and Cabinet are often used interchangeably though there is a definite distinction between them. Which of the following is NOT true about the Council of Ministers?
      I.    The Council of Ministers is collectively responsible to the Lower House of the Parliament.
      II.    It deals with all major legislative and financial matters
      III.    It is a constitutional body, dealth in detail by the Article 74 and 75 of the Constitution
      IV.    It was inserted in the Article 352 of the Constitution in 1978 by the 44th Constitutional Amendment Act.
      Select the correct answer from below
      a) Only I, II, and III    b) Only II and IV
      c) Only I, II and IV    d) All of the above
 
  12.    Which of the following statement is/are correct?
      A.    An amendment of the Constitution may be initiated only by the introduction of a Bill for the purpose in either House of the Parliament
      B.    The previous sanction of the President is required for introducing in Parliament any bill for amendment of the Constitution
      C.    In some specific constitutional amendments, the amendment requires to be ratified by the States by resolution to that effect passed by those legislatures before, the Bill is presented to the President for assent.
      a) A and B only    b) A and C only
      c) B and C only    d) All of them
 
  13.    According to the Right to Information Act 2005, there is a provision under which the Act is not applicable to certain organisations specified in the second schedule of the act. These organisations could be...
      a)    Organisations which are very sensitive in nature and are making secret investigations regarding corruption related cases.
      b)    Organisations which have been given the responsibility of getting the trail of Swiss Bank accounts and investigating the FERA cases
      c)    Organisations which are established for intelligence and security work.
      d)    All the above
 
  14.    Consider the following statements
      A.    The Attorney General of India has the right to speak in the House of the Parliament or in any Committee thereof, and also has the right to vote.
      B.    He is entitled to the privileges of a member of a Parliament in the performance of his official duties.
      C.    The Attorney General must have the same qualifications as are required to be a judge of the Supreme Court.
      Which of the above statement is/ are correct?
      a) A and B only     b) A and C only
      c) B and C only    d) All of them
 
  15.    Consider the following statements
      A)    Women and children
      B)    Socially and educationally backward classes
      C)    SC's and ST's
      D)    physically handicapped
      Protective Discrimination under article 15 of the constitution extends to which of the above classes of persons?
      a) A, C        b) A, B
      c) A, B, C    d) A, B, C, D
 
  16.    According to the Constitution 73rd amendment act, the chairperson of the Panchayat at the intermediate and district level will be
      a)    Directly elected    b) Indirectly elected
      c)    It is left to the decision by the concerned state legislature
      d)    In accordance with the decision of the state government
 
  17.    Consider the following
      1.    National Emergency can be imposed in a part or whole of India.
      2.    National Emergency can be withdrawn from a part of India
      3.    National Emergency can be reimposed even when the country is already in a state of emergency
      4.    National emergency can be approved every 6 months by Parliament as per 44th amendment.
      Which of the above are true with respect to National Emergency?
      a) 1, 3        b) 1, 3, 4
      c) 1, 2, 3        d) 1, 2, 3, 4
 
  18.    Which of the following unique combinations are found in the Indian Constitution?
      A. Parliamentary form of government
      B. Written constitution
      C. Judicial Review
      D. Republic
      a) A, B        b) A, C
      c) A, D         d) All in one
 
  19.    Match the following
      List I        List II
      (Article)        (Feature)
      A) 248    1. State Finance Commission
      B) 243 I    2. Residuary Power of the union
      C) 148    3. Administration of union
          territories
      D) 239    4. Office of CAG
  Codes:
          A     B     C    D
      a)     1     2     4     3
      b)     2     1     3     4
      c)     2     1     4     3
      d)     2     4     3     1
 
  20.    Which one of the following Organization helps the budget division in the process of consolidation of the budget data?
      a) National Sample Survey Organization
      b) Central Statistical Organization
      c) The National Informatics Center
      d) Institute of Media studies
 
  21.    The decline in cash flows of Corporate in recent years could be attributed to
      a)    Sluggish demand conditions
      b)    High input cost
      c)    Delays in collection of receivables after delivery of goods
      d)    All of the above
 
  22.    High inflation in the last few years, particularly food inflation in India has been the result of
      a)    Low import of food grains
      b)    Structural and seasonal factors
      c)    Failure of monsoons
      d)    Decline in the area under food grains
 
  23.    Which one of the following is a reason for reduced trade deficit and Lower Current Account Deficit during 2013-14?
      a)    Demand slow down and restrictions on non-essential imports
      b)    Demand slow down and restrictions on exports
      c)    Demand slow down and restrictions on essential imports
      d)    Demand slow down and removing restrictions on imports
 
  24.    Real GNP per capita in a nation is affected by
      I    The quantity and quality of resources under the nations command
      II    how efficiently the nation uses its res-ources in producing goods and services
      III    the size of the dependent population
      Which of the following is correct?
      a) III only    b) I and II only
      c) I and III only    d) I, II and III
 
  25.    Which of the following is not a basic function of money
      a)    Medium of exchange
      b)    Store of value    c) Unit of account
      d)    Measure of economic status of a country
 
  26.    The term underground economy refers to
      a)    The subway system
      b)    Market activity not reported to the government
      c)    The coal mining industry
      d)    All Ore Mining
 
  27.    Laws, customs, conventions and other institutional elements that sustain an economy fall under the category of
      a) Rules of the game
      b) Human Capital    c) Natural resources
      d) Capital infrastructure
 
  28.    A trend in developing countries is that
      a)    The birth rate furring a typical woman's lifetime has increased from three to six children
      b)    Attitudes toward family size are changing
      c)    As women become better educated, they earn less
      d)    As women become less educated, they tend to have fewer children
 
  29.    Soft budget constraints will lead to
      a)    Quick responses to changes in supply and demand
      b)    Good investment decisions
      c)    Inefficiency    d) High product quality
 
  30.    A problem for developing countries is that the prices of primary products fluctuate more widely than do the prices of finished goods because
      a)    Crop supply changes very little despite the weather
      b)    Crop supply fluctuate with the weather
      c)    Weather never varies
      d)    Crop demand fluctuates with the weather
 
  31.    The yeardstick most often used to compare living standards across nation is
      a) Average production cost per unit
      b) Sales revenue per month
      c) Output per capita    d) Imports per year
 
  32.    The difference between a specific tariff and an ad valorem tariff is that a specific tariff
      a)    Is a set amount of money per unit of a product, while an ad valorem tariff is a set per centage of product price
      b)    Is a set per centage of product price, while an ad valorem tariff is a set amount of money per unit of a product
      c)    Applies only to imports, while an ad valorem tariff applies only to exports
      d)    Sets a strict quota limit on the amount one individual can purchase, while an ad valorem tariff sets no such limit.
 
  33.    To review Tendulkar's methodology on poverty an expert group was set up by the Planning Commission under the chairmanship of
      a) Abhijit Sen    b) Rangarajan
      c) Padmanabhan    d) Y.V.Reddy
 
  34.    Which of the following is not classified as a service in the current account?
      a)    Transportation
      b)    Tourist expenditures
      c)    Income earned from foreign investments
      d)    Unilateral transfers
 
  35.    Which one of the following is not true?
      a)    An exchange rate is the price of one currency in terms of another
      b)    An exchange rate is the means by which the price of a good in one country is translated into the price to the buyer in another country
      c)    The exchange rate will affect the willingness of the foreign buyers and sellers to trade with each other
      d)    The exchange rate is the price of a currency in terms of another currency for exchanges of goods and services but not for financial transactions
 
  36.    RuPay has been developed by
      a)    Reserve Bank of India
      b)    National Payment Corporation Limited
      c)    Public Accounts Committee
      d)    The Comptroller and Auditor General
 
  37.    Which of the following group was declared as most valuable brand in 2014 by Brand Finance Global 500?
      a) Reliance Group    b) Adani Group
      c) Tata Group    d) GMR group
 
  38.    Which one of the following is called 'Pearl of the Antilles'?
      a)    Rowlatt act
      b)    Formation of Swaraj Party
      c)    Fast unto death by Mahatma Gandhi
      d)    Formation of Home Rule League by Tilak
 
  39.    Arrange the following Governor General in ascending order of their period?
      I)    Marques of Hastings
      II)    Lord Cornwallis
      III)    George Barlow
      IV)    Lord Amherst
      a) II, III, I, IV    b) I, II, IV, III
      c) III, IV, II, I    d) II, I, III, IV
 
  40.    Arrange the following in Chronological order?
      I)    Cripps Mission
      II)    Simon Commission
      III)    Cabinet Mission
      IV)    Wavell Plan
      a) III, II, I, IV    b) II, I, IV, III
      c) II, IV, III, I    d) II, I, III, IV
 
  41.    William Bentinck annexed following states. Arrange them in ascending order with respect to the years of their annexation?
      I) Cachar        II) Coorg
      III) Jaintia    IV) Mysore
      a) 4, 1, 2, 3    b) 4, 2, 1, 3
      c) 2, 1, 4, 3    d) 1, 2, 3, 4
 
  42.    Which one is wrong about Amir Khusrow?
      a)    He was nicknamed as the 'Parrot of India'
      b)    He wrote the 'Tughlqnama'
      c)    He created a new style of Persian which came to be called the ' Sabak-i-Hindi' or the style of India
      d)    He was the court poet of Balban
 
  43.    The Graeco-Roman merchants visiting South India during Sangam Age were referred to in the Tamil literature as?
      a) Romans    b) Yavanas
      c) Videshes
      d) None of the above
 
  44.    Match List-I with List-II and select the answer from the codes given below
      List-I
          I) Purna Kassapa
          II) Gosala Maskariputra
          III) Ajita Kesakambali
          IV) Paduka Katyayana
      List-II
          A) Samkhya School
          B) Ajivika Sampradaya
          C) Charvaka School
          D) Valsheshika School
      a) I-A, II-B, III-C, IV-D
      b) I-B, II-C, III-A, IV-D
      c) I-C, II-D, III-B, IV-A
      d) I-D, II-C, III-A, IV-B
 
  45.    Match List-I with List-II and select the answer from the code given below?
      List-I
      I) Abdur Razzaq
      II) Numiz        III) Marco Polo
      IV) Ibn Battuta    V) Niccolo Conti
      List-II
      A)    An Italian, visited Kakatiya Kingdom during the reign of Rudrama Devi
      B)    An Italian, visited Vijayanagar during the reign of Devaraja II
      C)    Persian, visited Vijayanagar during Devaraja II
      D)    Moroccan, visited Vijayanagar during the reign of Harihara I
      E)    Portuguese, visited Vijayanagar during the reign of Achyutaraya
      a) I-C, II-E, III-A, IV-D, V-B
      b) I-E, II-C, III-D, IV-A, V-A
      c) I-A, II-B, III-D, IV-C, V-E
      d) I-B, II-A, III-E, IV-D, V-C
 
  46.    Match List-I with List-II and select the correct answer using the codes given below the lists?
      List-I
          I) Udranga    II) Uparika
          III) Visti    IV) Vithi
      List-II
          A) State Official
          B) A type of land tax
          C) Territorial division
          D) Forced labour
          E) Administrative department
      Codes:
      a) I-D, II-E, III-B, IV-C
      b) I-B, II-A, III-D, IV-C
      c) I-B, II-D, III-C, IV-E
      d) I-C, II-D, III-A, IV-B
 
  47.    Match List-I with List-II and select the correct answer using the codes given below the lists?
      List-I
          I) Langahs    II) Muzaffarid
          III) Jams    IV) Karranis
      List-II
          A) Thattah    B) Gujarat
          C) Multan    D) Bengal
      a) I-D, II-C, III-A, IV-B
      b) I-B, II-C, III-A, IV-D
      c) I-C, II-B, III-A, IV-D
      d) I-A, II-B, III-D, IV-C
 
  48.    Match the following and select the answer from the code given below?
      I)    Itimad-ud-Daula's Tomb
      II)    Humayun's Tomb
      III)    Akbar's Tomb
      IV)    Tomb of Aurangzeb's Wife
      A)    'Forerunner' of the Tajmahal
      B)    Begining of the use of white marble by the mughals
      C)    Influence of Buddhist Vihara
      D)    Replica of the Taj Mahal
      a) I-A, II-B, III-C, IV-D
      b) I-B, II-C, III-D, IV-A
      c) I-C, II-D, II-A, IV-B
      d) I-D, II-C, III-B, IV-A
 
  49.    Match the following theories and Propounders about the origin of congress, and select the answer from the code given below
      I)    Mysterious origin Theory
      II)    Dufferin's Authorship Theory
      III)    Dufferin's - Hume Conspiracy theory
      IV)    Safety-Valve Theory
          A) Lajpat Rai    B) R.P. Dutta
          C) W.C. Banerjee
          D) Pattabhi Sitarmayya
      a) I-A, II-B, III-C, IV-D
      b) I-B, II-C, III-D, IV-A
      c) I-C, II-D, III-A, IV-B
      d) I-D, II-C, III-B, IV-A
 
  50.    Match the following
      List-I
          I) Comrade    II) Al Hilal
          III) The Indian Musalman
          IV) Leader
      List-II
      A) Madan Mohan Malaviya
      B) WW Hunter
      C) Abul Kalam Azad
      D) Maulana Mohammad Ali
      a) I-A, II-B, III-C, IV-D
      b) I-D, II-C, III-B, IV-A
      c) I-B, II-C, III-D, IV-A
      d) I-C, II-D, III-A, IV-B
 
  51.    Consider the following statements in the Context of Dara Shikoh?
      I)    He began as an orthodox but ended up as a liberal sufi
      II)    He had several Sanskrit works translated into persian
      III)    He wrote a biography of Muslim Saints
      a) I, II, and III are correct
      b) I and II are correct
      c) I and III are correct
      d) II and III are correct
 
  52.    Consider the following statements?
      The policy of trade followed by the British government proved ruinous to the Indian economy on account of
      I)    Tough competition from foreign goods
      II)    Enormous increase in imports
      III)    Rise in the prices of raw materials
      IV)    Increased production of cash crops like jute
      a) I, II and IV are correct
      b) I, II and III are correct
      c) II and IV are correct
      d) I, II and IV are correct
 
  53.    Coral Reefs are developed in
      1.    Tropical seas and oceans
      2.    Shallow seas and oceans
      3.    Tropical seas and oceans of high salinity
      a) 1 only    b) 1, 2    c) 2, 3    d) All
 
  54.    Performance of Indian Mansoon is influenced by
      1.    Temperature and pressure changes in Equatorial Indian ocean
      2.    Elnino
      3.    Summer surface Temperatures of Tibetan Plateau
      a) 2 only         b) 1, 2
      c) 2, 3        d) All the above
 
  55.    Identify the correct pair (s)
      1. Yazudis: Northern Iraq
      2. Kurds: Northern Iraq
      3. Tauregs: Iranian Plateau
      a) 1 only    b) 1, 2    c) 2, 3    d) All
 
  56.    Which of the following are not part of Western Ghats ecosystem
      1. Siruveni     2. Silent valley
      3. Valley of flowers
      a) 1 only     b) 1, 2     c) 3 only    d) 1, 3
 
  57.    Match the following
      A. AGPL
      B. Radcliffline
      C. MC Mohan Line
      D. Indira Point
          1. Arunachal Pradesh
          2. Great Nicobar
          3. Gujarath
          4. J&K
          A    B    C    D
      a)    4    3    1    2
      b)    4    3    2    1
      c)    3    4    2    1
      d)    3    4    1    2
 
  58.    Rich reserves of this mineral are concentrated in Eastern Ghats of India. It is known for malleability. It’s processing requires large quantity of Electricity. This description best suites.
      a) Sphalerite    b) Bornite
      c) Bauxite    d) Galena
  59.    Which of the following tree species are not found in Taiga ecosystems.
      1. Pine    2. Fir    3. Spruce    4. Cedar
      a) 1,2    b) 3    c) 3,4    d) None
 
  60.    Identify the areas associated with Nonconventional energy in India from out of the following.
      1. Kalba Devi     2. Pugga Valley
      3. Viznijam
      a) 2 only    b) 3 only    c) 2,3    d) All
 
  61.    Consider the following statements.
      1.    Level of urbanisation of India is less than that of Asian Average.
      2.    Level of urbanisation of India is less than that of African average.
      3.    Level of urbanisation of India is less than that of world average which of the above are correct
      a) 3 only     b) 3, 2    c) All     d) None
 
  62.    Arrange the following Threatened / Endangered species in the North - South direction in order of the location of their Habitat
      1. Lion tailed Macaque
      2. One Horned Rhino
      3. Wild Ass    4. Pine Marten
      a) 4,2,3,1    b) 4,2,1,3    c) 2,4,1,3    d) 2,4,3,1
 
  63.    Which of the following about Thar desert are true.
      1. Dominance of seifs
      2. Occurrence of saline lakes in Bagar.
      3. Formed in the Pleistocene period.
      a) 1 only     b) 1,2    c) 2 only    d) All
 
  64.    Moving away from coal to other fuels is not easy and possible for Indian economy immediately because.
      1.    India’s Coal reserves are huge.
      2.    Indian Coal is of best quality High Grade cooking Variety.
      3.    Oil and Natural Gas reserves are scarce.
      4.    Non conventional energies are not commercialised.
      a) 1, 3     b) 1, 2, 3    c) 1, 3, 4    d) All
 
  65.    Which of the following are the problems of water resources in India.
      1. Inadequacy    2. Inability to store
      3. Pollution
      4. Wastage during use
      a) 1, 2     b) 2, 3, 4    c) 1, 2, 3    d) All    
 
  66.    Gond tribes spread over
      1. Telangana    2. Chattisgarh
      3. Maharashtra     4. Orissa
      a) 1, 2    b) 2, 3    c) 1, 2, 3    d) All
 
  67.    Which of the following crops require water logging
      1. Paddy     2. Sugar Cane     3. Cotton
      a) 1 only      b) 1, 2     c) All     d) None
 
  68.    From which of the following regions, many rivers originate and drain out in different directions.
       a) Nanda Devi peak    b) Siachen glacier
      c) Kailas Ranges     d) Mishmi Ranges
 
  69.    Consider the following statements..
      1.    HIV transmission cannot take place through breast feeding
      2.    HIV is an enveloped and lentivirus
      Which of statements is/are true..
      a) 1 only        b) 2 only
      c) Both 1& 2    d) Neither 1 nor 2
 
  70.    The information system developed on TB patients
      a) Nikshay    b) Indus
      c) Bharosa    d) Nirbhay
 
  71.    The defluoridation technique called Nalgonda Technique was developed by
      a)    Central Electronic Engineering Research Institute
      b)    National Environmental Engineering Research Institute
      c)    Central Mechanical Engineering Research Institute
      d)    Indian Institute of Chemical Technology
 
  72.    Match the following
      Reactor site
          A) Chhaya mithivirdi
          B) Bargi    
          C) Jaitapur
          D) Haripur
      State
          1) West Bengal
          2) Gujarat
          3) Madhya Pradesh
          4) Maharashtra
          A    B    C    D
      a)    3    4    2    1
      b)    1    2    3    4
      c)    2    3    1    4
      d)    2    3    4    1
 
  73.    What is slogan of 2014 World TB Day..
      a)    Reach the 3 million: Find, Treat, Cure TB
      b)    Reach the 9 million: Find, Treat, Cure TB
      c)    Raise the voice against TB
      d)    Stop TB
 
  74.    The method of immobility Nuclear Waste in glass matrix
      a) Enrichment    b) Vitrification
      c) annealing    d) matrix ceiling
 
  75.    The effect of radiation on humans is measured in the unit.
      a) millicurie    b) becquerel
      c) millisieverts    d) None of these
 
  76.    Consider the following statements..
      1)    India's Indigenous cryogenic engine was first tested successfully onboard GSLV-D3
      2)    Such cryogenic engine was developed by Liquid Propulsion System Centre. Which of these statements is/are true
      a) only 1        b) only 2
      c) Both 1&2    d) Neither 1 nor 2
 
  77.    Which of these elements is called Brimstone
      a) Fluorine    b) Oxygen
      c) Bromine    d) Sulphur
 
  78.    Which of following animals exhibit bioluminescence
      a) palolo worm    b) Glow worm
      c) noctiluca    d) All of these
 
  79.    The atomic theory was first explained in
      a) samkhya    b) vaiseshika
      c) Nyaya        d) Yoga
 
  80.    The virus responsible for severe birdflu epidemic in China in recent years..
      a) H1N1    b) H5N1    c) H7N9    d) H1N2
 
  81.    Which of the following is a completely aquatic mammal
      a) Walrus    c) Otter    d) Beaver    d) Dugong
 
  82.    Which of the following amphibian male exhibits remarkable parental care behaviour
      a) Rhacophorus    b) Alytes
      c) Tiger salamander    d) Hyla
 
  83.    Which of the following animals show discontinuous distribution..
      a) Flightless birds    b) Lungfish
      c) Marsupials    d) All of these
 
  84.    The reasons for long shelf life of Honey
      a) low water and high sugar content
      b) low sugar and high water content
      c) presence of microbicidal chemicals
      d) presence of antibiotics
 
  85.    Which of the following animal/plant are threat to indigenous biodiversity
      a) Parthenium    b)Lantana
      c) Blue bar pigeon    d) All of these
 
  86.    Which of the following is a non-fissile material
      a) Uranium-238    b) Uranium-235
      c) Uranium-233    d) Plutonium-239
 
  87.    Match the following..
      A) Pyrolusite    1) Lead
      B) Rutile        2) Mercury
      C) Cinnabar    3) Titanium
      D) Galena    4) Manganese
          A    B    C    D
      a)    1    2    3    4
      b)    4    3    2    1
      c)    3    4    1    2
      d)    4    3    1    2
 
  88.    The traditional female sea diver of Japan is called
      a) Ama    b) LIngha    c) Miki    d) Norio
 
  89.    With reference to Kasturirangan committee report on Western Ghats, Cultural landscape is
      a)    landscape not affected by humans
      b)    Landscape inhabited by indigenous tribes
      c)    Landscape afftected by humans
      d)    Landscape outside protected areas
 
  90.    The transitional zone between two ecosystems
      a) Ecozone    b) Ecotone
      c) Ecological Niche
      d) Ecological footprint
 
  91.    The Ecological adaptation in which animals in temperate zones have smaller extremities
      a) Gloger's rule    b) Bergmann's rule
      c) Jordan's rule    d) Allen's rule
 
  92    Out of the 17 megadiversity countries identified India stands
      a) 7th    b) 10th    c) 12th    d) 14th
 
  93.    The biodiversity hotspot "Succulent Karoo' is located in
      a) Africa     b) North America
      c) South America     d) Europe
 
  94.    The state animal of Tamil Nadu
      a) Sambar     b) Gaur
      c) Nilgiri Tahr     d) Blackbuck
 
  95.    Which harmful chemical in packaging materials is affecting human biological system
      a) Diethylhexyl fumarate
      b) Polychlorinated biphenyls
      c) biphenyl
      d) polyaromatic hydrocarbons
 
  96.    The sacred Khecheopalri lake is located at
      a) Mizoram     b) Sikkim
      c) Meghalaya     d) Manipur
 
  97.    The International convention to prevent and control transboundary movement of hazardous substances
      a) Bonn convention
      b) Stockholm convention
      c) Basel convention
      d) Ramsar convention
 
  98.     A very good example of ex-situ conservation
      a) National park     b) sanctuary
      c) Botanical garden
      d) Conservation reserve
 
  99.    India's first Post Office Saving Bank ATM was inaugurated in which of the following city recently
      a) Hyderabad    b) Chennai
      c) Bengaluru    d) New Delhi
 
  100. Which of the following is most likely to happen during a recession?
      a) Decrease in inventory
      b) Producers will be cautiously optimistic
      c) Capacity under utilization
      d) Expansion in bank credit
  
  
  key
      1) d     2) a     3) c     4) c     5) a
      6) d     7) b     8) a     9) a     10) b
      11) a     12) b     13) d     14) d     15) c
      16) c     17) c     18) d     19) a     20) c
      21) d     22) b     23) a     24) b     25) d
      26) b     27) a     28) b     29) c     30) b
      31) d     32) a     33) b     34) d     35) d
      36) b     37) c    38) c     39) a     40) b
      41) a     42) d     43) b     44) a     45) a
      46) b     47) c    48) a     49) d     50) a
      51) d     52) d     53) b     54) d     55) b
      56) c     57) a     58) c     59) d     60) d
      61) c     62) a     63) c     64) c     65) b
      66) c     67) b     68) c    69) c     70) a
      71) b     72) d     73) a     74) b     75) c
      76) b     77) d     78) d     79) b     80) c
      81) d     82) b     83) d     84) a     85) d
      86) a     87) a     88) a    89) c     90) b
      91) d     92) a     93) a     94) c     95) a
      96) b     97) c     98) c     99) b     100) c