ఖాదీ అనేది భారతదేశంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ వస్త్రంగా ఉంటుంది. ఆ వస్త్రం ధరిస్తే ఓ పండుగ వాతావరణం కొట్టొచ్చినట్లు అనిపిస్తుంది. అలాంటి ఖాదీ వలస పాలన విముక్తికి చిహ్నాంగా నిలిచి అందరిలోనూ స్వరాజ్య కాంక్ష రగిల్చేందుకు కారణమయ్యింది. అందుకు ఊపిరిపోసింది మహాత్మ గాంధీ. ఇవాళ గాంధీ జయంతి సందర్భంగా ఖాదీతో ఆయన ఎలా స్వాతంత్ర్య పోరాటానికి నాంది పలికారు?. ఆ ఫ్యాబ్రిక్‌ నేడు ఫ్యాషన్‌ ప్రపంచంలో 'జయహో ఖాదీ' అనేలా ఎలా రాజ్యమేలుతుంది తదితర విశేషాల గురించి తెలుసుకుందాం.!ఖాదీ అనేది పర్యావరణ అనుకూలమైన ఫ్యాబ్రిక్‌. భారతీయుల సంప్రదాయ వస్త్రంగా కీర్తించబడుతోంది. అలాంటి ఈ వస్త్రమే స్వరాజ్య కాంక్షకు ఊపిరిపోసి భారతీయులను వలస పాలకుల విముక్తికై పాటు పడేలా చేసింది. దీనికి శ్రీకారం చుట్టింది మహాత్మాగాంధీనే. 1918లో భారతదేశంలోని గ్రామాలలో నివసించే పేద ప్రజల కోసం ఖాదీ ఉద్యమాన్ని చేపట్టారు. నాడు వారికి ఉపాధి లేకుండా చేసి పొట్టకొడుతున్న విదేశీ వస్తువులకు ముగింపు పలికేలా ఈ ఉద్యమాన్ని చేపట్టారు. నిజమైన స్వాతంత్ర్య కాంక్షకు కావల్సింది మనల్ని బానిసలుగా చేసి బాధపెడుతున్న విదేశీయల వస్తువులున బహిష్కరించి స్వదేశీ వస్తువులకు ప్రాముఖ్యత ఇవ్వడమే అని ఓ గొప్ప పాఠాన్ని బోధించారు.ఆయన ఇచ్చిన ఈ పిలుపు ప్రతి ఒక్కడి భారతీయుడి గుండెల్లో స్వతంత్ర కాంక్ష ఉవ్వెత్తున ఎగిసిపడేలా రగిల్చారు. అలా మొదలైన 'ఖాదీ' హవా..ఇప్పటికీ తన వైభవాన్ని చాటుతూ దేశ విదేశాల ప్రజల మన్నలను అందుకుంది. మన ప్యాషన్‌ పరిశ్రమలో తనదైన ముద్రతో సత్తా చాటుతుంది. మన భారతీయ డిజైనర్లు దీన్ని కనుమరగవ్వనివ్వకుండా పునరుజ్జీవింప చేశారు. తమదైన సృజనాత్మకతతో ఖాదీతో చేసిన లెహంగాలు, కోట్లు, వంటి లగ్జరియస్‌ వస్తువులను తీసుకొచ్చి ఫ్యాషన్‌ ప్రియులు ఇష్టపడి ధరించేలా రూపొందించారు.ఖనిజో, అనీత్ అరోరా, రినా ధాకా, అనవిలా 11.11 లేబుల్ సహ వ్యవస్థాపకులు షానీ హిమాన్షు అండ్‌ మియా మోరికావా కొ వంటి దిగ్గజ డిజైనర్లు ఎంతో విలక్షణమైన ఖదీ డిజైన్ల కలెక్షన్లను అందించారు. అలాగే 2019లో జరిగిన పారిస్ ఫ్యాషన్ వీక్‌లో, డిజైనర్ రాహుల్ మిశ్రా తన ఖాదీ సేకరణ ప్రదర్శించి అందర్నీ ఆశ్చర్యపరిచారు. ఇక రెండేళ్ల క్రితం ఎఫ్‌డీసీఐ ఎక్స్‌ లాక్మే ఫ్యాషన్ వీక్‌లో, ఫ్రెంచ్ డిజైనర్ మోస్సీ ట్రారే ఖాదీ డిజైన్‌ని ప్రదర్శించి అందర్ని విస్మయానికి గురిచేశాడు. ఇక ప్రముఖ ఫ్యాషన్‌ డిజైనర్‌గా పేరుగాంచిన సబ్యసాచి ముఖర్జీకి బ్రైడల్‌ డిజైనర్‌ మంచి గుర్తింపు ఉంది. అలాంటి ఆయన ఎన్ని రకాలఫ్యాబ్రిక్‌లతో డిజైన్‌ చేసినా.. ఖాదీ సరిసాటి రాదన్నారు. దీనికి మించిన విలాసవంతమైన వస్త్రం ఇంకొటి ఉండదు అంటూ ఖాదీపై తనకున్నా ఆకాశమంతా అభిమానాన్ని చాటుకునన్నారు. ప్రస్తుతం సామాజికి కార్యకర్తలు, పర్యావరణ ప్రేమికులు పర్యావరణ స్ప్రుహతో గాంధీ చూపిన దారిపై దృష్టి సారించి..ఖాదీకి పెద్ద పీటవేశారు. ఎందుకంటే..ఖాదీకి పరిమిత విద్యుత్ సరిపోతుంది. అంతేగాదు ఒక మీటరు ఖాదీకి మూడు లీటర్ల నీరు చాలు. అదే మిల్లులో ఉత్పత్తి అయ్యే బట్టకు 55 లీటర్ల నీరు ఖర్చు అవుతుంది. అలా స్వతంత్ర పోరాటానికి చిహ్నమైన ఖాదీ ఫ్యాషన్‌ పరిశ్రమలో తన దైన ముద్రవేసి అందరికీ చేరువయ్యింది. అంతేగాదు ఖాదీ అండ్ విలేజ్ ఇండస్ట్రీస్ కమిషన్ (KVIC) ప్రకారం, 2013-14 ఏడాదిలో ఖాదీ వస్త్రాల ఉత్పత్తి ₹811.08 కోట్లు అయితే, 2023-24లో అది ₹3,206 కోట్లకు చేరుకుంది. ఇక 2022-23 ఏడాదికల్లా ఖాదీ వస్త్రాల ఉత్పత్తి ₹2,915.83 కోట్లుగా ఉండటం విశేషం.(చదవండి: బాపూ సమరం తెరపై చూపుదాం)

గ్రామీణ మహిళా కళాకారులను ప్రోత్సహించడానికి, వారి వారసత్వ కళను, ఫ్యాబ్రిక్‌ క్రాఫ్ట్‌ను భారతదేశం అంతటా పరిచయం చేయడానికి ది వోవెన్‌ ల్యాబ్‌ పేరుతో కృషి చేస్తున్నారు భూపాల్‌ వాసి నిఖితా కౌశిక్‌. ముంబైలోని నిఫ్ట్‌ పూర్వవిద్యార్థి అయిన నిఖిత జీరోవేస్ట్‌ పాలసీతో పాతికమంది గ్రామీణ మహిళల చేత పట్టణ మహిళల కోసం ఆధునికంగా డ్రెస్‌లను డిజైన్‌ చేయించి, వారికి ఉపాధి కల్పిస్తున్నారు. ఇటీవల హైదరాబాద్‌లో జరిగిన ‘స్టైల్‌ తత్త్వ’ ఎగ్జిబిషన్‌లో క్రాఫ్ట్స్, హ్యాండ్లూమ్‌ క్లస్టర్స్‌కి వారధిగా ఉంటూ చేస్తున్న కృషిని వివరించారు. ‘‘ఈ రోజు మనం భారతీయులమని చెప్పుకోవడానికి గర్విస్తున్నామంటే మన దేశంలోని విభిన్న సంస్కృతులూ, సంప్రదాయాలూ కారణం. వేటికవి సొంత మార్గాలలో ప్రత్యేకమైనవి. ఫలితంగా మన జీవితంలో దుస్తులు ముఖ్యమైన అంశంగా మారాయి. మన గ్రామీణ మహిళా కళాకారుల హస్తకళ శిల్ప నైపుణ్యాన్ని చేతితో నేసిన వస్త్రాలను మరింత మెరుగుపరచడంలో మా పని కీలకంగా ఉంటుంది. చిట్ట చివరగా ఉపయోగించే చిన్న ఫ్యాబ్రిక్‌ పీస్‌తో కూడా ‘కళ’ద్వారా అందంగా డిజైన్‌ చేస్తాం. ఇందుకోసం నిరంతరం పరిశోధన జరుగుతూనే ఉంటుంది. అందుకే, మా బ్రాండ్‌కు ‘ది వోవెన్‌ ల్యాబ్‌’ అని పేరు పెట్టాం.జీరో వేస్ట్‌ పాలసీ రాజస్థాన్, గుజరాత్‌ భోపాల్‌.. ్రపాంతాల్లోని గ్రామీణ, గిరిజన మహిళల చేతుల్లో రూపుదిద్దుకున్న మా దుస్తుల డిజైన్స్‌ బయట షాపుల్లో లభించవు. ఎగ్జిబిషన్లు, ఆన్‌లైన్‌ ద్వారా అమ్మకం చేస్తుంటాం. మన దేశీ కాలా పత్తితో పాటు టెన్సెల్, రీసైకిల్‌ ఫ్యాబ్రిక్స్, పర్యావరణ అనుకూలమైన క్లాత్‌తోనే డిజైన్‌ చేస్తున్నాం. అరుదైన కాటన్‌ ఫ్యాబ్రిక్, ్రపాచీన కళా వైభవం గల మోడర్న్‌ డిజైనరీ డ్రెస్సులు కాబట్టే వీటి ఖర్చు ఎక్కువే. కానీ, ఎక్కడ ఉన్నా ప్రత్యేకతను చాటుతుంటాయి.మహిళా సాధికారతమా సంస్థకు ఉన్న బలమైన స్తంభాలలో ఒకటి మహిళా సాధికారత. ఇప్పటికి పాతిక మంది గ్రామీణ మహిళలు ఈ డిజైన్స్‌ కోసం కృషి చేస్తున్నారు. కళ పట్ల ఆసక్తి ఉన్న గ్రామీణ బాలికలను ఎంపిక చేసుకొని, శిక్షణ ఇవ్వడమే కాకుండా, వారి ్రపాథమిక విద్య కూడా సవ్యంగా జరిగేలా చూస్తున్నాం. ఒక డ్రెస్‌ కొనుగోలు చేస్తే ఆ మొత్తంతో ఆ కళాకారుల ఇల్లు నెలంతా ఏ ఇబ్బంది లేకుండా గడిచి΄ోతుంది. భవిష్యత్తు తరాలు ఆ కళావైభవాన్ని సొంతం చేసుకోవాలన్నదే నా కల. చాలావరకు సేకరించే కాటన్‌ ఫ్యాబ్రిక్‌ ఐవరీ, గ్రే కలర్‌ వే ఎంచుకుంటాం. కొన్నింటికి మాత్రం నేచురల్‌ రంగులతో డైయింగ్‌ ప్రక్రియ ఉంటుంది. వ్యర్థాలను నివారిస్తూ, పర్యావరణ అనుకూలమైన ఉత్పత్తులను వెలుగులోకి తీసుకురావాలన్నదే మా ప్రయత్నం తప్ప ఫాస్ట్‌ ఫ్యాషన్‌ ΄ోటీ పరుగులో చేరం.రాబోయే తరాలకు మన కళప్రాచీన హ్యాండ్‌ వర్క్స్‌ని వదిలేస్తే అవి అంతే సులువుగా మరుగున పడి΄ోతాయి. క్రాఫ్ట్స్‌ క్లస్టర్స్‌ ఆఫ్‌ ఇండియాతో అనుబంధంగా వర్క్‌ చేస్తున్నాను కాబట్టి దేశంలోని హ్యాండ్లూమ్‌ క్లస్టర్స్‌తోనూ, ఈ మార్గంలో వచ్చే అంతరాలను పూడ్చేందుకు నిఫ్ట్‌లోని వివిధ కేంద్రాలతో అనుబంధంగా వర్క్‌ చేస్తున్నాను.ఫ్యాబ్రిక్‌ సేకరణ, డిజైన్స్‌ సృష్టి, వ్యర్థాలు మిగలకుండా జాగ్రత్తపడటం అనేది ఓ సవాల్‌గా ఉంటుంది. కానీ, పర్యావరణ హితంగా, మనసుకు నచ్చిన పని చేస్తుండటం ఎప్పుడూ ఉత్సాహాన్ని ఇస్తుంది. అంతేకాదు, ఈ డిజైన్స్‌ని ఇష్టపడి కొనుగోలు చేసేవారి ద్వారా ప్రాణం పెట్టే కళాకారులకు ఉపాధి ΄÷ందేలా చేయడం మరింత సంతృప్తిని ఇస్తుంది’’ అని వివరించారు ఈ డిజైనర్‌. – నిర్మలారెడ్డి, సాక్షి ఫీచర్స్‌ ప్రతినిధి

హ్యాండ్‌ పెయింట్స్‌లో మనదైన ఆత్మ కనిపిస్తుంటుంది. ఫ్యాబ్రిక్‌నే కాన్వాస్‌గా మలిచి, రంగుల కలయికతో కూర్చి తీర్చిదిద్దిన డిజైన్స్‌ ఎప్పుడూ ట్రెండ్‌లో ఉంటాయి. ఏ డిజైన్‌కి అదే ప్రత్యేకత. ఇక అవి గతం నుంచి ప్రేరణ పొం​దినవైతే అలనాటి హుందాతనాన్నీ, గాంభీర్యాన్నీ ఆహ్లాదాన్ని మనకూ పంచుతాయి.సాగరిక ఘాట్గే భారతీయ నటి, మోడల్‌ కూడా. ఆమె తన తల్లి ఊర్మిళ ఘాట్గేతో కలిసి ఫ్యాబ్రిక్‌పై చేసిన హ్యాండ్‌ పెయింట్‌ అందాన్ని కిందటేడాది డిసెంబర్‌ నుంచి ‘అకూటీ’ ద్వారా మన కళ్లకు కడుతున్నారు. మహారాష్ట్రలోని కొల్హాపూర్‌లో ఉండే ఊర్మిళ ఘాట్గే, సాగరిక ఘాట్గే. తమ సొంత లేబుల్‌తో హ్యాండ్‌పెయింట్‌ చీరలు, బ్లేజర్లు, దుపట్టాలు, సల్వార్‌సెట్‌లు డిజైన్‌ చేస్తున్నారు. ప్రకృతి సంబంధించిన మోటిఫ్‌లతో మన కళ్లకు కడుతున్నారు ఈ తల్లీకూతుళ్లు.తల్లి పెయింటింగ్స్‌ నుంచి ప్రేరణ పొం​ది అందరి ముందుకు వాటిని తీసుకు రావడంలో చేసిన ప్రయత్నాన్ని ఎంతో ఆనందంగా మనకు పరిచయం చేస్తారు సాగరిక. ‘నా చిన్నతనంలో మా కుటుంబంలో స్త్రీలు షి΄ాన్లు, టిష్యూలు, బ్రోకేడ్‌లను ధరించే విధానం, వారి ఆభరణాలు.. ఎంతో అందంగా కనిపించేవి. మా అమ్మ మహారాష్ట్రలోని రాచకుటుంబానికి చెందిన వ్యక్తి. కొల్హాపూర్‌లో తన గార్డెన్‌లో ఆమె పెంచిన పూల తోటలో ఎన్నో పూలు ఆమె అభిరుచికి అద్దం పట్టేలా ఉండేవి. నా చిన్నతనంలో మా అమ్మ వేసే పెయింటింగ్స్, బట్టల ముక్కలను కళాత్మక కళాఖండాలుగా మార్చే విధానం ఆశ్చర్యాన్ని కలిగించేది.ప్రకృతిని ఇష్టపడి ఆమె చేతితో చేసిన పెయింట్‌ పూల నమూనాలు ఆమె ధరించిన వస్త్రాలపైకి వచ్చేవి. కొన్నాళ్లకు అవి ఆమె బ్రాండ్‌గా పేరొందాయి. దానికి జీవం పోయడానికి కొంతమంది కళాకారులకు శిక్షణ ఇచ్చింది. ఈ రోజు ‘అకూటి’ పేరుతో రిచ్‌ టెక్స్‌టైల్స్, హ్యాండ్‌పెయింటెడ్‌ గార్మెంట్స్‌తో కొలువుదీరింది. నా కుటుంబంలోని ప్రసిద్ధ మహిళల చుట్టూ రూపొం​దించబడిన ఈ బ్రాండ్‌ మా మూలాలకు కట్టుబడి ఉంటుంది. నిజమైన అందం, గాంభీర్యం ఈ డిజైన్లలో ప్రతిఫలిస్తుంటుంది. ఆకూటీలో చీరలు, కో–ఆర్డ్‌ సెట్‌లు, బ్లేజర్లు, దుపట్టాలు, సల్వార్‌ సెట్స్‌ ఉన్నాయి. అన్నీ ప్రకృతికి సంబంధించిన మోటిఫ్‌లతో చేతితో పెయింట్‌ చేయబడ్డాయి’ అంటూ తమ ఫ్యాబ్రిక్‌ కళను పరిచయం చేస్తున్నారు.ఇవి చదవండి: Tech Talk: యూట్యూబ్‌లో కామెంట్‌ను ఎడిట్, డిలీట్‌ చేయడానికి..

వేసవిలో కాటన్‌ డ్రెస్సుల ప్రాముఖ్యత గురించి తెలిసిందే. అలాగే, ఈ సీజన్‌కి టెక్స్‌టైల్‌ జ్యువెలరీ అంతే స్పెషల్‌గా ఉంటుంది. ఎంచుకునే ఫ్యాబ్రిక్‌ ఏదైనా చేతితో రూపొందించే ఈ జ్యువెలరీ కొనుగోలు ఖర్చూ తక్కువే. అలాగే, ఎవరికి వారు నచ్చినట్టు ఇంట్లోనూ తయారుచేసుకోవచ్చు. యువతను ఎప్పుడూ ప్రత్యేకంగా ఉంచే ఈ స్పెషల్‌ జ్యువెలరీ అంతే తాజాదనపు అనుభూతిని సొంతం చేస్తుంది. ప్రకృతికి దగ్గరగా.. ఫ్యాబ్రిక్‌ ఎంపిక! పువ్వులంటేనే ప్రకృతి తెలియపరిచే ప్రేమ భాష. డిజైనర్‌ స్టూడియోలలో వాడగా ఉపయోగించిన మెటీరియల్‌తో అందమైన పూలను తయారుచేయవచ్చు. వాటిని పూసలు, జరీ దారాలతో ఆభరణాలుగా మార్చవచ్చు.ఈ పువ్వుల ఆభరణాలు దుస్తుల అందాన్ని మరింతగా పెంచుతాయి. పాదం నుంచి తల వరకు ప్రతి ఆభరణాన్ని వస్త్రాలంకరణతో మెప్పించవచ్చు. చందేరీ, సిల్క్, నెటెడ్, కాటన్‌ వంటి ఏ మెటీరియల్‌ అయినా ఈ ఆభరణాల తయారీలో ఉపయోగించవచ్చు. గార్మెంట్స్, బీడ్స్, జరీ లేదా కాటన్‌ దారాలను ఉపయోగించి చేసిన నెక్‌పీస్‌లు సంప్రదాయ చీరల మీదకే కాదు వెస్ట్రన్‌ డ్రెస్సుల మీదకూ ప్రత్యేక హంగుగా నిలుస్తున్నాయి. కాటన్‌ దారాలు, క్లాత్‌తో తయారుచేసిన పువ్వులను ఉపయోగించి చేసిన బన్‌ క్లిప్స్‌ వేసవి సీజన్‌కి ప్రధాన ఆకర్షణగా నిలుస్తున్నాయి. ఎంపిక చేసుకున్న ఫ్యాబ్రిక్‌కి కాంబినేషన్‌గా సిల్వర్‌ లేదా ఇతర లోహాలతో తయారైన మువ్వలు, గవ్వలు, జూకాలను జత చేయవచ్చు. దీని వల్ల ఈ జ్యువెలరీకి మరిన్ని హంగులు అమరుతాయి.

సహజ రంగులు అద్దుకున్న ఫ్యాబ్రిక్‌ స్కిన్‌ ఫ్రెండ్లీగా అమరిపోతుంది. ఆ దుస్తుల్లో ఎక్కడ ఉన్నా హుందాతనం కనిపిస్తుంది. అందుకే స్లో ఫ్యాషన్‌గా పేరున్న దుస్తులు ఇప్పుడు ఫాస్ట్‌గా యువతను ఆకట్టుకుంటున్నాయి. టై అండ్‌ డై తోనూ అట్రాక్ట్‌ చేస్తున్నాయి.హైదరాబాద్‌లోని తెలంగాణ క్రాఫ్ట్‌ కౌన్సెల్‌లో సహజ రంగులతో దారాలను, ఫ్యాబ్రిక్‌ను ఎంత కలర్‌ఫుల్‌గా మార్చేయవచ్చో కళ్లకు కడుతున్నారు.  పోచంపల్లి, ఇకత్, పటోల వంటి.. మన చేనేతల్లో రంగుల వాడకం తెలిసిందే. అయితే ఈ రంగులు అన్నీమొక్కల బెరడు, పండ్లతొక్కలు, ఆకులు, పువ్వులు, వేర్లు.. మొదలైనవాటితో తయారు చేసి, ఆ ప్రింట్లను దుస్తుల మీదకు తీసుకురావడం పెద్ద ప్రక్రియే. కానీ, వీటివల్ల ప్రకృతికి దగ్గరగా ఉంటాం. పైగా కాటన్‌ ఫ్యాబ్రిక్, సహజ రంగుల వల్ల  సూర్యుని నుంచి హానికరమైన అల్ట్రావయొలెట్‌ కిరణాల నుంచి మన చర్మాన్ని కాపాడుకోవచ్చు. డై చేసిన ఈ సహజ రంగులు ఎంతకాలమైనా మన్నికగా ఉండటంతో ఈ కాటన్‌ వస్త్రాలకు డిమాండ్‌ కూడా పెరుగుతోంది. మన దేశీయ కళను మరింత విస్తృతంగా కళ్లకు కడుతుంది. సహజరంగు దారాలు కాటన్, పట్టుదారాలను ముందుగా రంగులో ఉడికించి, తర్వాత వాటిని నీడలో ఆరబెట్టి, మగ్గం మీద నేయడానికి వాడుతారు. ఈ రంగు దారాలతో చీరలు, ఫ్యాబ్రిక్‌ను తయారుచేస్తారు. సేంద్రీయ రంగులతో తయారైన ఫ్యాబ్రిక్‌ రంగులు, ప్రింట్స్‌ కాలక్రమేణా వెలిసిపోతాయి అనుకుంటారు. కానీ, సరైన జాగ్రత్తలతో వేసిన సహజ రంగులు చాలాకాలం పాటు ఉంటాయి. ఫ్యాబ్రిక్‌ మన్నికను మించి కూడా రంగులు తమ సహజ గుణాన్ని చూపగలవు.   ప్రక్రియలో నేర్పు అవసరం టై అండ్‌ డై, యార్న్‌ డై టెక్నిక్స్‌కు నేచరల్, సింథటిక్‌ రెండింటికీ వాడచ్చు. మనకు ఎన్ని రంగులు కావాలో ముందు డిసైడ్‌ చేసుకోవాలి. డైయింగ్‌ పద్ధతి పూర్తయ్యాకే మనకు కావాల్సిన డిజైన్‌ వస్తుంది కాబట్టి, టై చేసే విషయంలో సరైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. దానిమ్మ, బంతిపువ్వు, బీట్‌రూట్, ఆలివ్స్‌.. ఇలా అన్నింటినుంచి లేత, ముదురు రంగులను సహజంగా తయారు చేసుకోవచ్చు.  – డా. లక్ష్మీ పూజ శంకు అసిస్టెంట్‌ ప్రొఫెసర్, జయశంకర్‌ తెలంగాణ స్టేట్‌ అగ్రికల్చర్‌ యూనివర్శిటీ  ►ముందు నీళ్లను బాగా మరిగించి, అందులో ఎంపిక చేసుకున్న పువ్వు లేదా బెరడు వంటివి వేసి ఉడికించాలి. పదార్థంలో ఉన్న రంగు అంతా నీళ్లలోకి వచ్చేశాక, వడకట్టుకొని, ఆ నీటిని మళ్లీ మరిగించాలి ∙ ►మిషనరీ లేదా మగ్గంపై తయారైన కొత్త క్లాత్‌లో స్టార్చ్, దుమ్ము ఉంటుంది. ఎంపిక చేసుకున్న క్లాత్‌ని ముందుగానే బాగా ఉతికి, ఆరేసి ఉంచాలి. ► డిజైన్‌ను బట్టి క్లాత్‌ను మడిచి, గట్టిగా ముడివేసి, ఉడుకుతున్న రంగులో ముంచి, అరగంట ఉంచి, తీసి, తర్వాత నీడలో ఆరబెట్టాలి. ►యార్న్‌ అయినా అదేవిధమైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. అయితే, రంగు తయారీలో సమయం, పీహెచ్‌ లెవల్స్‌ ని పెంచడంలో మరికొన్ని పద్ధతులు ఉన్నాయి. ► వీటిని అనుసరిస్తే రంగుల్లో రకరకాల షేడ్స్‌ తీసుకురావచ్చు ∙నేచరల్‌ కలర్స్‌ అంత ఫాస్ట్‌ కలర్స్‌ మరేమీ ఉండవు. ► ప్రాచీన సౌందర్యం, ఆ హుందాతనం మనల్ని ఎలాగైతే ఆకట్టుకుంటుందో అంత బాగా ఈ సహజ రంగుల అందం కట్టిపడేస్తుంది.  – నిర్మలారెడ్డి

చల్లని గాలి కావాలంటే ఏసీ ఉంటే చాలు కదా అనుకుంటారు పిల్లలు.  మంచి నీళ్లు కావాలంటే ఫ్రిజ్‌లోంచి వస్తాయి కదా అనుకుంటారు.  పండ్లు కావాలంటే మార్కెట్‌ నుంచి తెచ్చుకోవచ్చు కదా అంటారు. పాలు ప్యాకెట్ల నుంచే వస్తాయని అనుకునే రేపటి తరం ‘పర్యావరణం’ అనే పెద్ద పదం గురించి అర్థం చేసుకోవాలంటే వారి బుర్రలకు మొక్కను పరిచయం చేయాల్సిందే!  ‘అయితే అందుకు, ఇంట్లో పెద్దలే పూనుకోవాలి’ అంటారు హైదరాబాద్‌ మణికొండలో ఉంటున్న సోదరీమణులు రాజశ్రీ, నవ్యశ్రీ. చదువుకుంటూ, సొంతంగా ఫ్యాషన్‌ డిజైనర్స్‌గా రాణిస్తున్న ఈ అక్కాచెల్లెళ్లు ఈ వేసవిలో ఓ కొత్త ఆలోచన చేశారు. ఫ్యాబ్రిక్‌ ప్లాంట్‌ టాయ్స్‌ చేసి, చుట్టుపక్కల పిల్లలకు ఇస్తే బాగుంటుంది కదా అనుకున్నారు. అదే ఆచరణలో పెట్టారు. పిల్లలను ఆకట్టుకునేలా ఫ్యాబ్రిక్‌ ప్లాంట్‌ టాయ్స్‌ చేయడం మొదలుపెట్టారు. ‘కాస్త ఫ్రీ టైమ్‌ కేటాయించుకునే చేస్తున్నాం. కానీ, ఒక టాయ్‌ పూర్తవడానికి వారం రోజులైనా పడుతుంది’ అంటున్నారు.  గ్యాడ్జెట్స్‌కు కాస్త దూరంగా!  ఎండ అని పిల్లలు ఎక్కువ శాతం ఇంటి పట్టునే ఉంటున్నారు. స్కూళ్ళు లేకపోవడంతో కాస్త పెద్ద పిల్లలు కూడా ఇంటికే పరిమితం అయ్యారు. ఫోన్లు, టీవీలు, ల్యాప్‌టాప్‌ స్క్రీన్లకు తమ కళ్లను అప్పజెప్పేసి వీడియోగేమ్స్‌తో కుదురుగా కూర్చుంటున్నారు. ‘గ్యాడ్జెట్స్‌తో ఉండే పిల్లలకు పర్యావరణం గురించి క్లాసు తీసుకుమంటామంటే వింటారా. మనమే ఇప్పుడు అమ్మో, ఏం ఎండలు.. వేడికి తట్టుకోలేకపోతున్నాం..’, ‘చల్లని గాలి అన్నదే కరువైంది. అన్నీ బిల్డింగ్‌లే... చెట్లు ఎక్కడ ఉన్నాయి’ అంటూ అల్లాడిపోతున్నాం. మరి పిల్లలకు వాతావరణం గురించి అర్థమయ్యేదెలా..?’ అనిపించింది. మా సొంత ఊరు వరంగల్‌కి వెళ్లినప్పుడు ఈ భావన మరింత బలపడింది. పట్టణాలలో ఉన్న పిల్లలకు చెట్ల గురించి, వాటి పెంపకం గురించి తక్కువ తెలుసు అని. వీటిని కొంతవరకైనా అర్థమయ్యేలా ఆసక్తికరంగా చెప్పడం కోసం ఏం చెయ్యాలా అని ఆలోచించాను’ అని వివరిస్తుంది నవ్యశ్రీ. బొమ్మలతో వివరణ.. ‘పిల్లలకు బొమ్మలంటే చాలా ఇష్టం. కానీ, వాటిలోనూ హానికారకమైనవే ఉన్నాయి. నర్సరీ పిల్లల బుర్రల్లోకి మంచి ఆలోచనలు వచ్చేవిధంగా, అలాగే వారి శరీరానికి, ఆరోగ్యానికి ఏ మాత్రం హాని చేయని బొమ్మలైతే బాగుంటుందనిపించింది. ఈ విషయంగా శోధిస్తున్నప్పుడు ఫ్యాబ్రిక్‌ ప్లాంట్స్‌ బొమ్మల ఐడియా బాగా నచ్చింది’ అంటూ తాము ఎంచుకున్న పర్యావరణ కాన్సెప్ట్‌ను తెలియజేసింది రాజశ్రీ. కొబ్బరి చిప్పలు, వెదురు కొమ్మలు, మట్టి కుండలలో చిన్న చిన్న మొక్కల పెంపకం తెలిసిందే. ఐదేళ్ల లోపు పిల్లల శరీరానికి, మనసుకు హత్తుకునేలా చెప్పగలిగేదే ప్లాంటేషన్‌. అది ఎప్పుడూ ముచ్చటైనదే.  ఫ్యాబ్రిక్‌తో మేకింగ్‌.. ‘టెడ్డీబేర్‌ క్లాత్‌ను ఉపయోగించి, బొమ్మ ఆకారం వచ్చేలా చేశాను. అందులో కొంత కోకోపిట్‌ నింపి, తల భాగంలో హెయిర్‌ ఎలా అయితే ఉంటుంది, అలా గోధుమ గడ్డి పెరిగేలా ఏర్పాటు చేశాను. అక్క వాటికి కళ్లూ, ముక్కు.. వంటివి పెట్టి ఆర్టిస్టిక్‌గా తయారుచేసింది. బొమ్మ తలభాగంలో పైన కొన్ని నీళ్లు చల్లుతూ ఉంటే వారం రోజుల్లో మొలకలు ఏపుగా పెరిగాయి. అప్పుడు మా చుట్టుపక్కల పిల్లలను పిలిచి, చూపించాం. ఎంత ఆనందించారో మాటల్లో చెప్పలేం. రోజంతా ఈ ప్లాంట్‌ బొమ్మలతోనే గడిపాశారు. ఆ సమయంలో వాతావరణం గురించి, చెట్ల గురించి ఎన్నో విషయాలు మాట్లాడాం. తరవాత వాటిని వారికే ఇచ్చేశాం. వరి, ఇతర చిరుధాన్యాలతోనూ ఇలాంటి బొమ్మలను సిద్ధం చేశాం. వీలున్నప్పుడల్లా చేస్తున్నాం. పాత క్లాత్స్‌తో తయారు చేసిన ప్లాంట్‌ టాయ్స్‌ని పిల్లలచేతే తయారుచేయించవచ్చు. ఇందుకు ఈ వేసవి సమయం మరింత అనువైది’’ అని తమ ప్రయత్నం గురించి వివరించింది నవ్యశ్రీ. ఆడుకున్నా మేలే.. పిల్లలకు ఈ బొమ్మలు ఏ మాత్రం హానిచేయవు. పొరపాటున నోట్లో పెట్టుకున్నా ఏ హానీ కలగదు. పైగా గోధుమగడ్డి వంటివి ఆరోగ్యానికి మంచివే. వారి ముందే బొమ్మల హెయిర్‌(గడ్డి) కత్తిరించి జ్యూస్‌ చేసి, ఇవ్వచ్చు. పిల్లలు ఈ విధానాన్ని బాగా ఆనందిస్తారు. ఈ ప్లాంట్స్‌తో మొక్కలను ఎలా పెంచవచ్చు, చెట్లు వాతావరణానికి, ఆరోగ్యానికి చేసే మేలేమిటి.. వంటివన్నీ చెప్పవచ్చు. దీనికి పెద్దగా కష్టపడక్కర్లేదు’ కూడా అని వివరిస్తున్నారు ఈ అక్కాచెల్లెళ్లు. రేపటì  పర్యావరణ సమతుల్యతకు ఈ రోజే జాగ్రత్త పడాల్సిన అవసరం ఉంది. అందుకు, పిల్లల్లో మొక్కల పెంపకం పట్ల ఆసక్తి ఎలా పెంచవచ్చో ఇంటి నుంచే మొదలుపెట్టవచ్చు. వాతావరణ కాలుష్యానికి కారకమయ్యే ప్రతీ విషయాన్ని వివరించి, మనం జాగ్రత్తపడటంతో పాటు రేపటితరాన్నీ అప్రమత్తం చేయచ్చు.  – నిర్మలారెడ్డి 

‘‘జీవితంలో అది అవ్వాలనుకుని ఇదయ్యాం! కాలం కలిసి రాక నేను అనుకున్నది జరగలేదు అందుకే చివరికి ఇలా స్థిరపడ్డాను’’ అని వాపోతుంటారు చాలామంది. అయితే, మనలో నైపుణ్యం, సాధించాలన్న పట్టుదల, అడుగు ముందుకేసే ధైర్యం ఉంటే.. కాస్త ఆలస్యం అయినా అనుకున్నది సాధించవచ్చని నిరూపించారు సంజుక్తా దత్త. అసోంలోని నాగౌన్‌ జిల్లాలో పుట్టిన సంజుక్తా దత్తాకు చిన్నప్పటినుంచి చీరలంటే మక్కువ. అస్సామీ మహిళలు సాంప్రదాయంగా ధరించే మేఖల ఛాడర్‌ (రెండు రకాల బట్ట, రంగులలో తయారయ్యే చీర) అంటే బాగా ఇష్టం. ఈ చీరలను మరింత అందంగా ఎలా తీర్చిదిద్దవచ్చో ఆలోచించి, వివిధ రకాల డిజైన్లతో చీరలు రూపొందించి కుటుంబ సభ్యులు, స్నేహితులు, కొన్ని తనకోసం తయారు చేసేది. అవి అందర్నీ ఆకర్షిస్తుండడంతో.. ఫ్యాషన్‌  డిజైనింగ్‌ మీద మరింత ఆసక్తి పెరిగింది. కానీ ఇంట్లో వాళ్ల ఇష్టం మేరకు ఇంజినీరింగ్‌ చదివింది. ఇంజినీరింగ్‌ అయిన వెంటనే ఉద్యోగం రావడంతో ‘అసోం పబ్లిక్‌ వర్క్స్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌’లో అసిస్టెంట్‌ ఇంజినీర్‌గా చేరింది. ఉద్యోగం చేస్తున్నప్పటికీ తన మనసు మాత్రం ఫ్యాషన్‌  డిజైనింగ్‌పైనే ఉంది. పదేళ్ల ఉద్యోగం వదిలేసి... ఒక పక్క ఉద్యోగం చేస్తూనే మరోపక్క ఖాళీ సమయం ఉన్నప్పుడల్లా తనకిష్టమైన ఫ్యాబ్రిక్‌ డిజైన్‌ ను చేస్తుండేది. తన డిజైన్లు నచ్చిన వారంతా ‘చాలా బావున్నాయి’ అని పదేపదే పొగుడుతుండడంతో... ఫ్యాషన్‌ డిజైనింగ్‌కు పూర్తి సమయాన్ని కేటాయించాలని నిర్ణయించుకుంది. పదేళ్లుగా చేస్తోన్న ఇంజినీర్‌ ఉద్యోగానికి వెంటనే రాజీనామా చేసి, గువహటీలో మేఖల ఛాడర్‌ల చేనేత యూనిట్‌ను ప్రారంభించింది. ఈ యూనిట్‌లో స్వయంగా డిజైన్‌  చేసిన వస్త్రాలను ఏడాదిన్నరలోనే మూడు వేల వరకు విక్రయించింది సంజుక్తా. ఒక్క యూనిట్‌తో ప్రారంభమైన సంజుక్తా చేనేత యూనిట్‌ రెండేళ్లలోనే వందల యూనిట్లుగా విస్తరించింది. దాంతో కమర్షియల్‌ బోటిక్‌ను కూడా ప్రారంభించింది. ఈ బోటిక్‌ను కొనుగోలుదారులు కూడా సందర్శించే వీలు కల్పించడంతో మంచి స్పందన వచ్చింది. ఈ ప్రోత్సాహంతో అస్సామీ సాంప్రదాయ జ్యూవెల్లరి దగ్‌ దుగి, కెరు మోనీ, జున్‌ బైరీలను సరికొత్తగా తీర్చిదిద్ది విక్రయించింది. ఒకపక్క అస్సామీ పట్టు, మరోపక్క సాంప్రదాయ జ్యూవెల్లరీలను తనదైన డిజైన్లతో దేశవ్యాప్తంగా ఆదరణ పొందేలా చేసింది.  అస్సామీ పట్టు ఎంతో నైపుణ్యం కలిగిన ఛాడర్‌ కళాకారులతోనే మేఖల ఛాడర్‌ను తయారు చేయించడం సంజుక్తా డిజైన్ల ప్రత్యేకత. స్థానికంగా దొరికే పట్టు దారాలు, ఛాడర్‌లను అనుభవజ్ఞులైన చేనేత కళాకారులతో రూపొందిస్తోంది. ప్రస్తుతం సంజుక్తా స్టూడియో, యూనిట్లలో వందలసంఖ్యలో కళాకారులకు ఉపాధి కల్పిస్తోంది. ఒక్క గువహటీలోనేగాక ముంబై, ఢిల్లీ, బెంగళూరులో ధరించే ఈ ఛాడర్‌లకు మంచి డిమాండ్‌ ఉండడంతో సంజుక్తా డిజైన్లు త్వరగానే పాపులర్‌ అయ్యాయి. సోషల్‌ మీడియా ప్రచారం ద్వారా కూడా మరిన్ని ఆర్డర్లు తీసుకుంటూ తన డిజైన్‌ లను దేశం నలుమూలలకు విస్తరించి, ప్రస్తుతం కోట్ల టర్నోవర్‌తో దూసుకుపోతోంది.   ఆల్ఫూల్‌..  కరిష్మాకపూర్, బిపాషా బసు, హేమమాలిని, జహీర్‌ఖాన్‌  వంటి సెలబ్రిటీలు కూడా సంజుక్తా డిజైన్‌  చేసిన డ్రెస్‌లను పలు ఈవెంట్‌లలో ధరించారు. బ్రిటిష్‌ రాజవంశానికి చెందిన కేట్‌ మిడిల్టన్‌  2015లో ‘కాజీరంగా జాతీయ పార్క్‌’ సందర్శించినప్పుడు సంజుక్త రూపొందించిన డ్రెస్‌ను ధరించారు. ప్రస్తుతం అమెరికాలో జరుగుతోన్న న్యూయార్క్‌ ఫ్యాషన్‌  వీక్‌ – 2022లో ‘ఆల్ఫూల్‌’ పేరిట తన కొత్త డిజైను ప్రదర్శించింది. అసోం పట్టుతో నేసిన చీరలు, గౌన్లు, డ్రేప్‌ స్కర్ట్స్‌ ఇండో వెస్ట్రన్‌  లెహంగాలను రూపొందించి, 25 రోజులపాటు సమయం కేటాయించి తుదిమెరుగులు దిద్దారు. దీంతో ధగధగ మెరుస్తోన్న పట్టు డ్రెస్‌లు చూపరులనే గాక అంతర్జాతీయ డిజైనర్లనూ ఆకట్టుకుంటున్నాయి.   

పల్లెకి వెళ్తే లంగా ఓణీ టూర్‌కి వెళ్తే లాంగ్‌ గౌన్‌ ఒక డ్రెస్‌ కొంటే రెండు వెరైటీ డ్రెస్సులు విప్పు.. కుట్టు.. కట్టు.  వెస్ట్రన్‌వేర్‌గా ఈ లాంగ్‌ గౌన్‌ని ధరించి ఈవెనింగ్‌ పార్టీలో మెరిపించవచ్చు. ఇదే డ్రెస్‌ నడుము దగ్గర విప్పి, సెట్‌ చేసుకుంటే లెహెంగా చోలీలా డిజైన్‌ మార్చుకోవచ్చు. దీనికి రెడీగా ఉన్న ఓణీని జత చేస్తే సంప్రదాయ సొగసుతో ఆకట్టుకోవచ్చు. ఈ లెహంగా గౌన్‌ కాంబినేషన్‌ షిఫాన్, బెనారస్, రా సిల్క్‌.. ఫ్యాబ్రిక్‌తో డిజైన్‌ చేసినవి. ఎంబ్రాయిడరీ, ప్రింట్లు అదనపు ఆకర్షణగా నిలుస్తున్నాయి. ఈ రెడీమేడ్‌ డిజైనర్‌ వేర్‌ ఆన్‌లైన్, మార్కెట్‌లో రెడీగా ఉంది. ఒక సెట్‌ ధర ఐదు వేల రూపాయల నుంచి అందుబాటులో ఉంది.


 దేవీనవరాత్రి ఉత్సవాలలోభక్తిశ్రద్ధలతో చేసే నృత్యం... గర్భా.
  అదయ్యాక... వినోద కార్యక్రమాలలో ఉల్లాసంగా చేసే డాన్స్... దాండియా.
  నిజానికి దాండియా డాన్స్ కాదు.
  ఫైటింగ్!!
  దుర్గాదేవికి, మహిషాసురుడికీ మధ్య జరిగిన యుద్ధానికి నృత్యరూపకం!
  దాండియాలో ప్రధాన ఆకర్షణ...
  యువతులు ధరించే దుస్తులు!
  భక్తిని, సంప్రదాయాన్ని మేళవించి ఎంబ్రాయిడరీ వర్క్ చేస్తే ఎలా ఉంటుందో...
  అలా ఉంటుంది దాండియా డ్రెస్!
  దాండియా ఆడితేనే దశమి ‘ముస్తాబు’ పూర్తైట్లు!
  
  1- నీలం, నలుపు, నారింజ రంగుల ప్రింటెడ్ కాటన్ ఫ్యాబ్రిక్‌తో రూపొందించిన లెహంగా ఇది. చోళీని పూర్తి అద్దకం వర్‌‌కతో తీర్చిదిద్దారు.
  మల్టీకలర్‌లో మెరిసిపోతున్న ఈ దాండియా డ్రెస్‌కు పూర్తి గిరిజన సంప్రదాయ హంగులను అద్దారు.
  
  
  2- బాందినీ ప్రింట్ ఉన్న జార్జెట్ మెటీరియల్‌తో డిజైన్ చేసిన లెహంగా, చోళీ ఇది. ఎంబ్రాయిడరీ, పూసలు, గవ్వలు, అద్దకం వర్‌‌క ఈ డ్రెస్‌కు కళను తీసుకువచ్చాయి.
  
  3- తెల్లని కాటన్ ఫ్యాబ్రిక్‌తో డిజైన్ చేసిన గాగ్రాచోళీ దుపట్టా! లెహంగాపైన చేసిన ప్యాచ్‌వర్‌‌క, చమ్కీ, నడుం దగ్గర గవ్వల బెల్ట్ ఈ డ్రెస్‌ను ఆకర్షణీయంగా మార్చాయి.
  
  4- పసుపు, పచ్చ, నారింజ రంగులతో రూపొందించిన గాగ్రాచోళీ దాండియా వేడుకకు రెట్టింపు కళ తీసుకువస్తోంది. ఉలెన్ బాల్ హ్యాంగింగ్‌‌స, అద్దకం వర్‌‌క ఈ డ్రెస్‌కు హైలైట్!
  
  డిజైనర్ టిప్స్...
  బాందినీ ప్రింట్లు, రంగురంగుల ఫ్యాబ్రిక్‌తో రూపొందిన గాగ్రా దుస్తులు ఈ ఉత్సవాల్లో ప్రత్యేకంగా నిలుస్తాయి. లోబ్యాక్, లో వెయిస్ట్, ఎంబ్రాయిడరీ, మిర్రర్ వర్క్, కలర్‌ఫుల్ ప్రింట్స్ ఈ దుస్తుల ప్రత్యేకత.
      
  దాండియా సందర్భంగా దుస్తులకు తగిన యాక్సెసరీస్‌ను ఎంచుకోవడం చాలా ముఖ్యం. లెహంగాలకు తోడుగా ఎంబ్రాయిడరీ చేసిన చిన్న చిన్న బ్యాగ్‌లు, మెటల్, ప్లాస్టిక్ గాజులను ఎంచుకోవాలి.
      
  చె వులకు పెద్ద పెద్ద ఝుంకీలు, మెడలో వెడల్పాటి ఆభరణాలు ధరిస్తే వావ్ అనిపిస్తారు. గాజులతో పాటు చురియాన్ (రింగులతో ఉండే గాజులు) కూడా ధరించాలి. ఇవి దాండియా లుక్‌ను మరింత హైలెట్ చేస్తాయి. మాంగ్-టికా(ముక్కుకు పెట్టుకునే ఓ పెద్ద రింగ్) ధరించవచ్చు. పెద్ద రాళ్ల ఉంగరాలు ఇప్పుడు ఫ్యాషన్. దాండియా దుస్తులకు నప్పేలా పెద్ద పెద్ద ఉంగరాలు, నృత్యాలకు ఇబ్బంది కలిగించని విధంగా పాదాలకు జోధ్‌పూర్ షూ ధరించడం మంచిది. రాత్రివేళనే ఈ వేడుకలు ఉంటాయి కాబట్టి మేకప్ కూడా గ్రాండ్‌గా ఉండాలి. ఐ మేకప్, ఐ షాడోస్ దుస్తుల అందాన్ని రెట్టింపు చేస్తాయి.
      
  పూర్తిస్థాయి గాగ్రాఛోళీ లేనప్పుడు అద్దాలు అతికించిన బాందినీ దుపట్టాను ఎంచుకుని దాండియాలో పాల్గొనవచ్చు. దాండియా స్టిక్స్‌ను సైతం పెయింట్‌తో, లేసులతో అందంగా అలంకరించుకుంటే అవి దుస్తుల అలంకరణకు ధీటుగా ఉంటాయి.
      
  బాందినీ ప్రింట్లు ఉన్న జార్జెట్ లెహంగాలు, లైట్ వెయిట్‌తో ఉండే నెటెడ్ లెహంగాలు దాండియా కళను రెట్టింపు చేస్తాయి. కోర్‌సెట్ స్టైల్ బ్లౌజ్‌లు, కాంట్రాస్ట్ కలర్ దుపట్టాలు ఆక ర్షణీయంగా కనిపిస్తాయి. బ్లౌజ్‌కు గోల్డ్‌కలర్,  లెహంగా కోసం రెడ్ లేదా ఆరెంజ్ కలర్... రంగులు బాగా నప్పుతాయి.
  
      
  మెటాలిక్, గోల్డ్ కలర్ యాక్సెసరీస్, సిల్వర్ జ్యూయలరీ ధరించవచ్చు. షార్ట్ లెహంగా ధరిస్తే 2 సిల్వర్ యాంక్లెట్లు జత చేయాలి. ఇప్పుడు చాలామంది స్వంతంగా కూడా యాంక్లెట్స్ తయారుచేసుకుంటున్నారు. ఇవి ఎంత ఫ్యాన్సీగా ఉంటే అంత అందంగా ఉంటుంది.
 
  ఆయేషా లఖోటియా
  ఫ్యాషన్‌డిజైనర్,
  ఎల్ ఫ్యాషన్ స్టూడియో