నెట్టింట్లో మారీచులు

ఎక్కడ ఉంటారో..ఎలా ఉంటారో..ఎవరిని, ఎలా మోసం చేస్తారో కూడా తెలియదు. మోసం ఎలా జరుగుతుందో గుర్తించలేం. తెలిసే సరికి మోసపోతాం. ఒకసారి మోసపోయాక కోలుకోవడం కష్టం.ప్రస్తుతం మారుమూలలకు సైతం ఇంటర్నెట్‌ సౌకర్యం లభించడంతో సామాజిక మాధ్యమాల వినియోగం పెరిగింది. అదే సమయంలో సైబర్‌ నేరాల సంఖ్య కూడా పెరిగిపోతోంది. కొన్ని ఉదంతాలు గమనిస్తే రామాయణంలో సీతాపహరణ సందర్భంగా బంగారులేడి వేషంలో మారీచుడు చేసిన మోసం గుర్తుకురాక మానదు.

●లైక్‌, సబ్‌స్క్రైబ్‌ అంటూ ..

కరోనా ఉధృతి వేళ ఇంటి నుంచి పనిచేసే విధానానికి బాగా ఆదరణ పెరిగింది. దీనికితోడు కరోనా తర్వాత ఉద్యోగాలు కోల్పోయిన చాలామందితో పాటు ఇంటిపట్టున ఉంటూ ఉద్యోగం చేయాలనుకునేవారి సంఖ్య పెరిగింది. వీరిలో చాలామంది గృహిణులు, ఉద్యోగ విరమణ చేసిన వారు కూడా ఉన్నారు. దీంతో వర్క్‌ ఫ్రం హోం కొలువుల కోసం అంతర్జాలంలో అన్వేషించడం ఎక్కువైంది. ఇలాంటి వారిని లక్ష్యంగా చేసుకుని సైబర్‌ మోసగాళ్లు ‘తక్కువ పని గంటలు... ఎక్కువ సంపాదన’అంటూ డిజిటల్‌ ప్రకటనలు గుప్పిస్తున్నారు. వీరిని ఎవరైనా సంప్రదిస్తే డేటా ఎంట్రీ, ప్రముఖుల సామాజిక మాధ్యమ ఖాతాల్లో వచ్చే పోస్టులను లైక్‌, షేర్‌ చేయడం, యూట్యూబ్‌ వీడియోలకు లైకులు కొట్టడం, ఆయా చానళ్లను సబ్‌స్క్రైబ్‌ చేసుకోవడం, మ్యాపులకు రేటింగు ఇవ్వడం, ఈ–కామర్స్‌లో ఉత్పత్తుల కొనుగోలు, సినిమాలు, రెస్టారెంట్లకు సంబంధించి సమీక్షలు రాయడం వంటి పనులు ఉంటాయని చెబుతున్నారు. పని సులభమని, వేలల్లో సంపాదించుకోవచ్చని చెబుతూ నకిలీ వెబ్‌సైట్లతో ముగ్గులోకి దించుతున్నారు. మీకు అధిక ఆదాయం కావాలంటే కొంత పెట్టుబడి పెట్టాలంటూ వల విసురుతున్నారు. వారి నుంచి పెద్దమొత్తంలో డబ్బులు వచ్చిన తరువాత వెబ్‌సైట్లను మూసేస్తున్నారు. ఖాతాలను క్లోజ్‌ చేస్తున్నారు. సిమ్‌లు మార్చేస్తున్నారు. ఆన్‌లైన్‌ ఆఫర్లతో జనాన్ని ముంచేస్తున్న 36 లక్షలకు పైగా వాట్సాప్‌ ఖాతాలను నిషేధించామని కేంద్ర ఐటీ మంత్రి ఆ మధ్య ప్రకటించడం పరిస్థితి తీవ్రతకు అద్దం పడుతోంది.

సాక్షి, కడప డెస్క్‌: సామాజిక మాధ్యమం.. ఇపుడు ప్రపంచాన్ని ఏకం చేస్తున్న ఏకై క మార్గం. అన్ని వర్గాలకు ఉపయోగపడే అంశాలను వ్యాప్తి చేస్తోంది. రోజురోజుకూ ఆధునికతను సంతరించుకుంటూ రెండు వైపులా పదునున్న కత్తిలా మారింది. ఇటీవలికాలంలో తరాల అంతరం లేకుండా సోషల్‌ మీడియాను అధికంగా వాడుతున్నారు. వాట్సాప్‌, ఫేస్‌ బుక్‌, ఇన్‌స్ట్రాగామ్‌, టెలిగ్రామ్‌, ట్విట్టర్‌ తదితర మాధ్యమాలలో తమ భావాలను పంచుకునేవారి సంఖ్య పెరిగింది. ప్రతి ఒక్కరికీ కచ్చితంగా సోషల్‌ మీడియా ఖాతా ఉంటోంది. అయితే సోషల్‌ మీడియా మంచికి ఎంత ఉపయోగపడుతోందో.. మరోవైపు వేరొకరి పరువు తీసేందుకు, బెదిరించి లేదా మోసం చేసి డబ్బు దండుకోవడానికి కూడా వేదిక అవుతోంది. చాలామంది యూజర్లు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోకపోవడం వల్ల మోసగాళ్ల వలలో చిక్కుకుంటున్నారు. అడ్డదారిలో డబ్బు సంపాదించుకోవడానికి సోషల్‌ మీడియాను మార్గంగా ఎంచుకున్నవారు తమ ఉనికి బయట పడకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకుంటూ వ్యవహారాన్ని నడిపిస్తున్నారు. ఎప్పటికప్పుడు రూపు, రూటు మార్చి మోసాలకు తెగబడుతున్నారు.

నకిలీ ఐడీతో మోసానికి రెడీ

తాము ఎంచుకున్న వారి ఫొటోతో ఫేస్‌బుక్‌ తదితర యాప్‌లకు నకిలీ ఐడీ రూపొందిస్తారు. అది అచ్చం అసలు ఖాతాలా భ్రమించేలా చేస్తారు. దాని నుంచి సంబంధిత వ్యక్తి బంధువులు, స్నేహితులకు డబ్బు పంపించమంటూ మెసేజ్‌లు చేసి మోసగిస్తారు. మరికొందరైతే ఖాతాల పాస్‌వర్డ్‌లను సంపాదించి, ఆ వ్యక్తి వివరాలు, ఫొటోలను తస్కరిస్తారు. వాటి ఆధారంగా అసభ్యకర మెసేజ్‌లు, ఇమేజ్‌లు తయారుచేసి బ్లాక్‌మెయిల్‌ చేస్తూ వివిధ రకాలుగా బెదిరిస్తున్నారు.

మనీ రిక్వెస్ట్‌ ఫ్రాడ్‌

ఈ స్కామ్‌లో, యూనిఫైడ్‌ పేమెంట్స్‌ ఇంటర్‌ఫేస్‌ (యూపీఐ) ద్వారా మనీ సెండ్‌ చేసేలా హ్యాకర్లు ప్రజలను మోసం చేస్తారు. వారు ఫేక్‌ మనీ రిక్వెస్ట్‌లు పంపడం లేదా చట్టబద్ధమైన సంస్థల వలె నటించడం వంటి వ్యూహాలు పన్నుతారు. యూపీఐ మనీ రిక్వెస్ట్‌ ఫ్రాడ్‌కి గురైతే ఆర్థిక నష్టాలు, భద్రతా సమస్యలు తలెత్తుతాయి.

బ్యాంక్‌ అకౌంట్‌ డీయాక్టివేషన్‌ స్కామ్‌

స్కామర్లు అనుమానాస్పద యాక్టివిటీ వల్ల బ్యాంక్‌ అకౌంట్‌ డీయాక్టివేట్‌ అయిందని సంప్రదిస్తారు. సాధారణంగా ఆటోమేటిక్‌ కాల్స్‌ లేదా టెక్స్‌ట్‌ మెసేజ్‌లతో ప్రారంభిస్తారు. స్పెసిఫిక్‌ నంబర్‌కు కాల్‌ చేయమని లేదా ఐడెంటిటీ వెరిఫికేషన్‌కి లింక్‌పై క్లిక్‌ చేయమని కోరుతారు. పర్సనల్‌, ఫైనాన్షియల్‌ ఇన్‌ఫర్మేషన్‌ అందిస్తే బ్యాంకు అకౌంట్‌లో డబ్బు మాయమవుతుంది.

ఫ్రీ ఐఫోన్‌ పేరుతో..

ఇలాంటి మోసపూరిత మెసేజ్‌లలో ఐఫోన్‌ని గిఫ్ట్‌గా గెలుచుకున్నట్లు చెబుతారు. వాట్సాప్‌ గ్రూప్‌లు, ఫ్రెండ్స్‌కి షేర్‌ చేసి లింక్స్‌ ద్వారా గిఫ్ట్‌ క్లెయిమ్‌ చేసుకోమని మోసగిస్తారు. ఇటువంటి మెసేజ్‌లు దాదాపు స్కామ్‌కి సంబంధించే ఉంటాయి. నమ్మి మోసపోతే ఆర్థిక నష్టాలు ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుంది.

ఓటీపీ స్కాం

ఓటీపీ స్కాంలో టూ–ఫ్యాక్టర్‌ అథెంటిఫికేషన్‌ కోసం ఉపయోగించే వన్‌–టైమ్‌ పాస్‌వర్డ్‌లను(ఓటీపీ) ప్రజల నుంచి తెలుసుకునేందుకు వివిధ పద్ధతులను ఉపయోగిస్తారు. మోసగాళ్లు ఆథరైజ్డ్‌ ఎంటీటీస్‌గా నటించడం, హానికరమైన లింక్‌లను పంపడం లేదా బ్యాంకుల వద్ద బాధితులుగా నటించడం వంటి వ్యూహాలను ఉపయోగిస్తారు. స్పందించినవారి ఖాతాల నుంచి డబ్బు లాగేస్తారు.

కేవైసీ డీటైల్స్‌ స్కామ్‌: ఈ స్కామ్‌లో, స్కామర్‌లు బ్యాంక్‌ అధికారులాగా నటించి, అకౌంట్‌ డీయాక్టివేషన్‌కు సంబంధించిన బెదిరింపులతో పాటు, నో యువర్‌ కస్టమర్‌(కేవైసీ) అప్‌డేట్‌ల కోసం వ్యక్తిగత వివరాలను తెలియజేయమని కోరుతారు. అవి అందిన వెంటనే మోసగిస్తారు.

ఎలక్ట్రిసిటీ పేమెంట్‌ డిఫాల్టర్‌ స్కామ్‌

కరెంటు బిల్లు చెల్లించలేదని, తక్షణమే చెల్లించకుంటే విద్యుత్‌ను నిలిపివేస్తామని స్కామర్లు నకిలీ మెసేజ్‌లు పంపుతున్నారు. వారు విద్యుత్‌ బోర్డు అధికారుల్లాగా నటించి, భయపెట్టి, డబ్బులు కాజేసే ప్రయత్నం చేస్తారు.

మోసాలకు వేదికగా సోషల్‌ మీడియా

కొత్త పంథాలో సైబర్‌ నేరాలు

యాప్‌ ‘డబుల్‌’తో మోసాలు

వాట్సాప్‌ మెసెంజర్లతో గాలం

వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని తస్కరించి బెదిరింపులు

నకిలీ ఐడీలతో తప్పుదోవ

అన్నమయ్య జిల్లా కేంద్రమైన రాయచోటికి చెందిన ఎస్‌.జాబీర్‌(యూటీఎఫ్‌ జిల్లా కార్యదర్శి) ఉపాధ్యాయుడిగా పనిచేస్తున్నారు. సాంకేతిక కారణాల వల్ల గత ఆది, సోమవారాల్లో ఎస్‌బీఐ ఇంటర్నెట్‌ బ్యాంకింగ్‌ సేవల్లో అంతరాయం ఏర్పడింది. ఇంతలో ఎస్‌బీఐ యాప్‌ను డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకోవాలంటూ ఉపాధ్యాయుల వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో నకిలీ ఎస్‌బీఐ లింక్‌ ప్రత్యక్షమైంది. ఇది నమ్మిన జాబీర్‌ అచ్చు ఎస్‌బీఐ యాప్‌ను తలపించిన ఆ నకిలీ యాప్‌ను డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకున్నారు. బ్యాంకు అకౌంట్‌కు సంబంధించిన వివరాలతో లాగిన్‌ అయ్యారు. వెంటనే ఆయన అకౌంట్‌లోని నగదు మాయమైంది. యాప్‌ డబుల్‌తో మోసం చేశారని గ్రహించిన ఆయన తనతో పాటు మరికొందరు ఉపా ధ్యాయులు కూడా ఇలాగే మోసపోయారని గుర్తించారు. వారితో కలిసి వెళ్లి రాయ చోటి స్పెషల్‌ బ్రాంచ్‌ సీఐ సత్యనారాయణకు తాము మోసపోయిన విధానాన్ని వివరిస్తూ ఫిర్యాదు చేశారు.

వ్యక్తిగత సమాచారం, ఆర్థిక వివరాలను కోరుతూ, వెంటనే స్పందించాలని చెబుతూ సెండ్‌ చేసిన ఈ మెయిల్స్‌ను నమ్మకూడదు. తెలియని సోర్సెస్‌ నుంచి వచ్చిన లింక్‌లపై క్లిక్‌ చేయకూడదు, అందులో ఉన్న ఎలాంటి ఫైల్స్‌ను డౌన్‌లోడ్‌ చేయకూడదు.

సోషల్‌ సెక్యూరిటీ నంబర్‌లు లేదా బ్యాంక్‌ ఖాతా, పాన్‌కార్డు, ఆధార్‌ వంటి వివరాలను మోసగాళ్ల చేతిలో పడకుండా జాగ్రత్త వహించాలి. సున్నితమైన పర్సనల్‌ డేటాని అవసరమైతే తప్ప, ఎవ్వరికీ షేర్‌ చేయకూడదు.

సెండర్‌ లేదా వెబ్‌సైట్‌ అథెంటిసిటీని ఎల్లప్పుడూ చెక్‌ చేయండి. ఫోన్‌ నంబర్‌లు, ఇమెయిల్‌ అడ్రస్‌లు, డొమైన్‌ నేమ్స్‌, సెండర్‌ ఐడెంటిటీ తెలుసుకోవాలి.

తాజా ఆన్‌లైన్‌ స్కామ్‌లు, మోసాల గురించి మీడియా ద్వారా ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకోవాలి. ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ స్కీమ్‌లు, లాటరీ లేదా ప్రైజ్‌ స్కామ్‌లు, రొమాన్స్‌ స్కామ్‌లు, టెక్‌ సపోర్ట్‌ స్కామ్‌ల పట్ల జాగ్రత్తగా ఉండాలి. వార్నింగ్‌ సైన్స్‌, రెడ్‌ ఫ్లాగ్స్‌పై అవగాహన పెంచుకోవాలి.

ఫిషింగ్‌ ప్రయత్నాల పట్ల అప్రమత్తంగా ఉండాలి. ఇందులో స్కామర్‌లు పర్సనల్‌ ఇన్‌ఫర్మేషన్‌ని పొందేందుకు ప్రసిద్ధ కంపెనీలు, బ్యాంకుల నుంచి ఫోన్‌ చేస్తున్నట్లు నమ్మిస్తారు. ఎల్లప్పుడూ ఈ మెయిల్‌ పంపేవారి అడ్రెస్‌లను చెక్‌ చేయాలి. లాగిన్‌ డీటైల్స్‌ లేదా ఆర్థిక వివరాలు కోరిన వారికి ఎలాంటి వివరాలు షేర్‌ చేయకూడదు.

కంప్యూటర్‌, స్మార్ట్‌ఫోన్‌, ఇతర డివైజ్‌లు లేటెస్ట్‌ సెక్యూరిటీ ప్యాచ్‌లు, యాంటీవైరస్‌ సాఫ్ట్‌వేర్‌తో అప్‌డేటెడ్‌గా ఉంచుకోవాలి.

సామాజిక మాధ్యమాలను వినియోగించేవారు మరింత అప్రమత్తంగా ఉండాలి. పబ్లిక్‌ వైఫైను ఉపయోగించకూడదు. దీని వల్ల వ్యక్తిగత సమాచారానికి భద్రత ఉండదు. మన మొబైల్‌ నుంచి వెళ్లే వాటిని హ్యాక్‌ చేసే అవకాశాలు ఉన్నాయి. ఖాతాల్లోని ఫొటోలు, పాస్వర్డ్‌, తదితర వివరాలు, ఇతరులకు చేరే ప్రమాదం ఉంది.

కంప్యూటర్లలో, మొబైళ్లు, ట్యాబ్లలో సోషల్‌ మీడియా యాప్స్‌, సైట్లను తెరిచినప్పుడు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. తిరిగి సరైన రీతిలో లాగ్‌అవుట్‌ చేయాలి. లేనిపక్షంలో సంబంధిత ఖాతా తెరిచే అవకాశం ఉంటుంది. ఇది కొందరు మోసగాళ్లకు తాళం చెవిని ఇచ్చినట్లే.

ఫేస్‌బుక్‌, ట్విట్టర్‌, ఇన్‌స్ట్రాగామ్‌, టెలిగ్రామ్‌ తదితర వాటిని వినియోగించే సందర్భంలో రక్షణ కోసం ఆయా కంపెనీలు పలు చర్యలు చేపట్టాయి. రెండు దశల ధ్రువీకరణను ఆన్‌ చేసుకోవాలి. దీనివల్ల ఇతరులు మన ఖాతాల్లోకి చొరబడేందుకు వీలుండదు. బోగస్‌ ప్రొఫైల్స్‌, ఐడీలు తారసపడిన వెంటనే ఆ సంస్థకు పిర్యాదు చేయాలి. వారు అటువంటి ఖాతాలను స్తంభింపజేస్తారు.

ముఖ్యంగా తాము మోసపోతున్నామని గ్రహించే క్రమంలోనే పోలీసుల ఆశ్రయిస్తే ఫలితముంటుంది.

కడపలోని యోగివేమన విశ్వవిద్యాలయం వైస్‌ చాన్సలర్‌ ఆచార్య చింతా సుధాకర్‌ డీపీ(డిస్‌ప్లే పిక్చర్‌)తో సైబర్‌ మోసగాళ్లు మోసగించే యత్నం చేశారు. వాట్సాప్‌ చాటింగ్‌ ద్వారా ఆయన పరిచయస్తులతో కాంటాక్ట్‌లోకి వెళ్లారు. క్షేమసమాచారాలు అడిగినట్లుగా మెసేజ్‌లు పంపసాగారు. దీంతో వీసీ అప్రమత్తమయ్యారు. మోసగాళ్ల మెసేజ్‌లకు ఎవరూ స్పందించవద్దని రెండు రోజుల క్రితం ఆయన వైవీయూ గూపుల్లో, వ్యక్తిగతంగా అందరికీ మెసేజ్‌లు పంపారు.

1/2

2/2