‘అమ్మా... ఆ చెట్టును నువ్వొకసారి తాకి రావాలి’ అని కోరాడు ఆమె తాత చనిపోయే ముందు. అమ్మమ్మలు, తాతయ్యల మాటల్ని చాదస్తంగా తీసి పారేసేవారు ఉన్న ఈరోజుల్లో ఆ మనవరాలు తాత చివరి కోరిక నెరవేర్చడానికి పాకిస్తాన్‌కు వెళ్లింది. దేశ విభజనకు ముందు తన తాత ఏ చెట్టునైతే పొలంలో తన నీడగా చేసుకున్నాడో ఆ చెట్టును తాకింది.తన పూర్వీకుల స్వగ్రామంలోని మట్టిని మూట గట్టుకుంది. ఇంకా అక్కడే ఉన్న తన వాళ్లను చూసి ఆనందబాష్పాలు రాల్చింది. పెద్దవాళ్ల గుండెల్లో గాఢంగా కొన్ని కోరికలు ఉంటాయి. వాటిని వారు జీవించి ఉండగానే నెరవేరిస్తే ఆనందం. మరణించాక నెరవేరిస్తే మనశ్శాంతి.‘దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే’ అవార్డు వచ్చి, ఇంత పేరు గడించినా సినీ కవి గుల్జార్‌కి గుండెలో ఒక కోరిక ఉండిపోయింది. అది పాకిస్తాన్‌లోని తన పూర్వీకుల సొంత ఊరిని చూసి రావాలనేది. ఒకటి రెండుసార్లు ప్రయత్నించినా అతనికి అనుమతి దొరకలేదు. చనిపోయేలోపు చూస్తానో లేదో అంటాడాయన. దేశ విభజన వల్ల రాత్రికి రాత్రి కుటుంబాలు చెదిరిపోయి కొందరు ఇండియా చేరారు... కొందరు పాకిస్తాన్‌లోనే ఉండిపోయారు. ఇరు దేశాలలో సెటిల్‌ అయిన వారి తలపోతల గురించి ఎంతో సాహిత్యం వచ్చింది. రాకపోకలు జటిలం అయ్యాక ఇక బంధాలు ఫోన్లకు పరిమితం అయ్యాయి. పంజాబీలు అధికంగా ఈ ఎడబాటును భరించారు. రెండేళ్ల క్రితం 90 ఏళ్ల వయసున్న రీనా చిబ్బేర్‌ అనే ఆమె ‘రావల్పిండిలో మా పూర్వీకుల ఇల్లు చూసి రావడానికి అనుమతి ఇవ్వండి’ అని వేడుకుంటే ప్రభుత్వం అనుమతి ఇస్తే ఆమె ఎంతో సంబరంగా వెళ్లడం ప్రధాన వార్తాంశం అయ్యింది. అయితే దేశ విభజన సమయంలో జలంధర్‌కు వచ్చి స్థిరపడిన బహదూర్‌ సింగ్‌కి మాత్రం అలాంటి కోరిక నెరవేరలేదు. 1947లో అతను తన చిన్న తమ్ముణ్ణి తీసుకుని ఇండియా వచ్చేశాడు. నడిమి తమ్ముడు అక్కడే ఉండిపోయాడు. ‘మా తాత చనిపోయే వరకూ కూడా పాకిస్తాన్‌లో ఉన్న తమ్ముణ్ణి గుర్తు చేసుకుని ఏడ్చేవాడు. ఆ అన్నదమ్ములు మళ్లీ జీవితంలో కలవకుండానే కన్ను మూశారు’ అని తెలిపింది కరమ్‌జిత్‌ కౌర్‌. ఆమె ఇటీవలే తాత కోరిక నెరవేర్చడానికి పాకిస్తాన్‌లోని సియోల్‌కోట్‌కు దగ్గరగా ఉన్న తమ పల్లెను దర్శించింది.ఆ ఇల్లు... ఆ చెట్టు‘మా తాతది సియోల్‌కోట్‌ దగ్గర ఉన్న పల్లెటూరు. ఆయన పొలంలో పెద్ద రావిచెట్టు ఉంది. ఆ ఇంటిని, చెట్టును ఆయన ఎప్పుడూ గుర్తు చేసుకునేవారు. వాటి గురించి కథలు కథలు చెప్పేవారు. ఆ చెట్టును ఒకసారి తాకి రావాలి. తల్లీ అనేవారు నాతో. జలంధర్‌ వచ్చేశాక ఆయన తన తమ్ముడికి ఎన్నో ఉత్తరాలు రాశారు. కానీ 1986లో గాని వాటికి జవాబు రాలేదు. అప్పటికే మా తాత నడిమి తమ్ముడు ఇస్లాంలోకి మారాడు. అయితే మా ఇంటి పేరును ‘గుమర్‌’ని వదలకుండా తన పేరు గులామ్‌ ముహమ్మద్‌ గుమర్‌ అని పెట్టుకున్నాడు. ఆ ఇంటిని ఆ చెట్టును అలాగే కాపాడుకుంటూ వచ్చాడు. ఆయన చనిపోయాక ఆయన కొడుకు కుటుంబం మా జ్ఞాపకాలను పదిలంగా ఉంచిందని అర్థమయ్యాక ఎలాగైనా వెళ్లాలని తాతయ్య కోరిక నెరవేర్చాలని నిశ్చయించుకున్నాను’ అంది కరమ్‌జిత్‌ కౌర్‌.ఘన స్వాగతం‘నేను పాకిస్తాన్‌ వెళుతున్నానంటే మా అత్తగారి కుటుంబం వద్దంటే వద్దంది. నాక్కూడా చాలా భయాలు కలిగాయి. కాని అక్కడ నేను అడుగు పెట్టగానే మా నడిమి తాత కుమారుడు నన్ను పట్టుకుని గట్టిగా ఏడ్చేశాడు. నా పెళ్లి కార్డు జాగ్రత్తగా దాచుకుని ఉన్నారు. మా తాత రాసిన ఉత్తరాలు ఉన్నాయి. అప్పట్లో మా ఇంట్లో వాడిన తిరగలి అలాగే ఉంది. మా పొలంలో రావిచెట్టు సంగతి చెప్పనక్కర్లేదు. కళకళలాడుతోంది. మా బంధువులు, రక్త సంబంధీకులు అందరూ కన్నీటి పర్యంతం అయ్యి మర్యాదలు చేశారు. మా వూరి మట్టి తీసుకుని తిరిగి వస్తున్నాను’ అని తెలిపింది కరమ్‌జిత్‌ కౌర్‌.కష్టసాధ్యమైన తాత కోరికను కొద్దిగా అయినా తీర్చిందీ మనవరాలు. ‘ఒరేయ్‌... కాశీ చూపించరా’, ‘మా ఊరు చూపించరా’, ‘ఫలానా బంధువు ఇంటికి తీసుకెళ్లరా’ అని పెద్దవాళ్లు కోరితే కాదనవద్దు. ఆ కోరిక లోతు మనకు తెలియదు. చెప్పినా అర్థం కాదు. చేయవలసిందల్లా కోరింది తీర్చడమే.కుటుంబాలు కలిపే సంస్థతాత మరణించాక లండన్‌లో స్థిరపడిన కరమ్‌జిత్‌కు... కఠినమైన వీసా నియమాల వల్ల పాకిస్తాన్‌కు వెళ్లడం అంత సులువు కాలేదు. అయితే దేశ విభజన సమయంలో విడిపోయిన పంజాబీ కుటుంబాలను తిరిగి కలిపేందుకు ‘జీవే సంఝా పంజాబ్‌’ పేరుతో ఒక సంస్థ పని చేస్తోంది. ఆ సంస్థ ప్రయత్నంతో వాఘా బోర్డర్‌ మీదుగా పాకిస్తాన్‌లోకి అడుగు పెట్టేందుకు కరమ్‌జిత్‌ కౌర్‌కు అనుమతి లభించింది. ‘నేను పాకిస్తాన్‌కు వెళుతున్నానని తెలిసి మా చిన్నతాత కుమారుడు తనని కూడా తీసుకెళ్లమని ఎంతో ఏడ్చారు. కాని ఆయన వయసు రీత్యా వీల్‌చైర్‌లో ఉన్నారు. నీ కోసం మన ఊరి మట్టి తీసుకొస్తానులే పెదనాన్నా అని చెప్పి వచ్చాను’ అంటుందామె భావోద్వేగంతో.

న్యూఢిల్లీ: భారత 76వ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని అట్టారీ-వాఘా సరిహద్దుల్లో ఘనంగా బీటింగ్‌ రీట్రీట్‌ వేడుకలు నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా భారత్‌, పాకిస్థాన్‌ సైనికులు కవాతు చేశారు. ఇరు దేశాల సైనికులు ఉత్సాహంగా పరస్పరం కరచాలనం చేసుకోవడం ఆకట్టుకుంది. పంజాబ్‌లోని అమృత్‌సర్‌లో ఉన్న అట్టారీ సరిహద్దులో జరిగే ఈ వేడుకలను వీక్షించేందుకు పెద్ద సంఖ్యలో ఇరు దేశాల పౌరులు హాజరయ్యారు. భారత స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం సందర్భంగా సోమవారం సాయంత్రం జరిగిన ఈ వేడుకల్లో పాక్‌ రేంజర్లు, బీఎస్‌ఎఫ్‌ జవాన్లు పరస్పరం స్వీట్లు పంచుకున్నారు. 1959 నుంచి ప్రతి ఏటా ఇరు దేశాల సైనికులు ఈ బీటింగ్‌ రీట్రీట్‌ వేడుకలను నిర్వహిస్తున్నారు. ఆజాదీ కా అమృత్‌ మహోత్సవంలో భాగంగా పలు నృత్య ప్రదర్శనలు, గీతాలపనలు నిర్వహించారు. ఇదీ చదవండి: Azadi Ka Amrit Mahotsav: అప్పుడు తులం బంగారం విలువ 88 రూపాయల 62 పైసలు! ఈ విషయాలు తెలుసా?

15 ఏళ్ల వయసులో దేశ విభజన సమయంలో రావిల్పిండిని వదిలి వచ్చేసింది రీనా వర్మ కుటుంబం. అప్పటి నుంచి పాకిస్తాన్‌ వెళ్లి తన ఇంటిని చూసుకోవాలని బాల్యాన్ని గుర్తుకు తెచ్చుకోవాలని ఆమె కోరిక. ఎన్ని దశాబ్దాలు ప్రయత్నించినా వీసా ఇవ్వలేదు. ఇప్పుడు 90 ఏళ్ల వయసు ఆమెకు. వీసా వచ్చింది. 75 ఏళ్ల తర్వాత వాఘా సరిహద్దును దాటి పాకిస్తాన్‌లోకి అడుగుపెట్టింది. ఆమె ఉద్వేగాలు ఎలా ఉంటాయో. ఎవరికైనా ఇది ఎంత గొప్ప అనుభవమో. గత సంవత్సరమే హిందీలో ఒక సినిమా వచ్చింది. నీనా గుప్తా లీడ్‌ రోల్‌. సినిమా పేరు ‘సర్దార్‌ కా గ్రాండ్‌సన్‌’. ఇందులో అమృత్‌సర్‌లోని 90 ఏళ్లు దాటిన ఓ వృద్ధురాలు లాహోర్‌లో ఉన్న తన ఇంటిని చూడాలనుకుంటుంది. దేశ విభజన సమయంలో అల్లర్లకు భర్త చనిపోగా నెలల బిడ్డను తీసుకొని సైకిల్‌ తొక్కుకుంటూ లాహోర్‌ విడిచిపెట్టి భారత్‌కు చేరుకుంటుందామె. మళ్లీ పాకిస్తాన్‌ వెళ్లడం కుదరదు. తన ఇంటితో ముడిపడ్డ జ్ఞాపకాలను తలచుకోని రోజు ఉండదు. పోయే ముందు ఆ ఇంటిని చూసి పోవాలని ఆమె కోరిక. కాని ప్రయాణం చేసే శక్తి ఉండదు. ఆమె బాధను మనవడు అర్థం చేసుకుంటాడు. ఆమె పాకిస్తాన్‌ వెళ్లకపోతే ఏమి ఆమె ఉన్న ఇంటినే ఇక్కడకు తెస్తాను అని పాకిస్తాన్‌ వెళ్లి ఆ ఇంటికి చక్రాలు కట్టి (బిల్డింగ్‌ మూవర్స్‌ సహాయంతో) తెచ్చి ఆమెకు చూపిస్తాడు. ఇది కొంచెం కష్టసాధ్యమైనా సినిమాలో ఎమోషన్‌ పండింది. అయితే రీనా వర్మ విషయంలో ఇంత ప్రయాస లేదు. అదృష్టవశాత్తు ఆమెకు పాకిస్తాన్‌ హైకమిషన్‌ వీసా ఇచ్చింది. కాకపోతే 1965 నుంచి ట్రై చేస్తుంటే 2022కు. మొన్న శనివారం (జూలై 16) వాఘా సరిహద్దు దాటి ఆమె పాకిస్తాన్‌లోకి అడుగుపెట్టింది. 15 ఏళ్ల వయసులో పాకిస్తాన్‌ను వదిలాక ఇన్నేళ్ల తర్వాత తన ఇంటిని చూసుకోవడానికి అక్కడకు వెళ్లింది రీనా వర్మ. రావల్పిండిలో బాల్యం పూణెలో నివసిస్తున్న 90 ఏళ్ల రీనా వర్మ పాకిస్తాన్‌లోని రావల్పిండిలో పుట్టి పెరిగింది. అక్కడి ‘ప్రేమ్‌నివాస్‌’ అనే ఏరియాలో ఆమె బాల్యం గడిచింది. ‘మా నాన్న ప్రభుత్వ ఉద్యోగిగా పని చేసేవాడు. నాకు నలుగురు తోబుట్టువులు. నేను అక్కడి మోడర్న్‌ స్కూల్‌లో చదువుకున్నాను. మా నాన్న ఆ రోజుల్లోనే చాలా ప్రోగ్రెసివ్‌. ఆడపిల్లలను చదివించాలనుకున్నాడు. మా పెద్దక్క 1930లలోనే కాలేజీలో చదివింది. రావల్పిండి శివార్లలో  మూరీ అనే హిల్‌ స్టేషన్‌ ఉంది. కొన్నాళ్లు అక్కడ మా నాన్న పని చేశాడు. అక్కడంతా బ్రిటిష్‌ వాళ్లు ఉండేవాళ్లు. వాళ్లతో మేము కలిసి మెలిసి ఉన్నాం’ అని చెప్పింది రీనా వర్మ. ఆమె అసలు పేరు రీనా చిబ్బర్‌. పెళ్లయ్యాక రీనా వర్మ అయ్యింది. దేశ విభజన 1932లో పుట్టిన రీనా వర్మకు దేశ విభజన నాటికి 15 ఏళ్లు. ‘దేశ విభజన వరకూ మాకు మత కలహాలు అంటే తెలియదు. మా ఇంటికి ముస్లింలు, శిక్కులు వచ్చి పోతుండేవారు. అందరూ స్నేహంగా ఉండేవాళ్లు. కాని దేశ విభజన సమయానికి అల్లర్లు పెరిగిపోయాయి. మా అమ్మ అసలు దేశం విడిపోతుందంటే నమ్మలేదు. కాని మేము ఢిల్లీ వచ్చేశాం’ అంది రీనా వర్మ. ‘ఢిల్లీ వచ్చాక ఆమె తొలి రిపబ్లిక్‌ డే పరేడ్‌లో పాల్గొనడం నాకొక గొప్ప అనుభూతి. అప్పుడు నెహ్రూగారిని చూశాను. మళ్లీ 1962 ఇండో చైనా యుద్ధం తర్వాత జరిగిన రిపబ్లిక్‌ డేలో లతా మంగేష్కర్‌ ‘ఏ మేరే వతన్‌ కే లోగో’ పాడుతున్నప్పుడు నేను నెహ్రూ గారి వెనుకనే కూచుని ఉన్నాను. ఆయన కన్నీరు కార్చడం నేను చూశాను’ అంటుంది రీనా. పెళ్లి తర్వాత ఆమె బెంగళూరు వచ్చి కావేరీ ఎంపోరియమ్‌లో పని చేయడం మొదలెట్టింది. భర్త హెచ్‌.ఏ.ఎల్‌ (హిందూస్తాన్‌ ఏరోనాటిక్స్‌ లిమిటెడ్‌)లో చేసేవాడు. కాని ఎక్కడ ఉన్నా ఆమెకు ఒక్కసారి తిరిగి రావల్పిండి చూసి రావాలనే కోరిక వేధించేది. 1965 నుంచి ప్రయత్నిస్తే... 1965లో పాకిస్తాన్‌ వీసా కోసం ప్రయత్నిస్తే రాలేదు. కాని మధ్యలో క్రికెట్‌ మేచ్‌ల కోసం వీసాలు ఇస్తున్నారంటే 1990లో లాహోర్‌కు వెళ్లింది కాని రావల్పిండికి వెళ్లలేకపోయింది. 2021లో ఆమె తన ఫేస్‌బుక్‌లో రావల్పిండి గురించి రాస్తే పాకిస్తాన్‌కు చెందిన సజ్జద్‌ హైదర్‌ అనే వ్యక్తి రావల్పిండిలోని ఆమె ఇంటి ఫొటో తీసి పంపాడు. అది చూసినప్పటి నుంచి ఆమెకు ఇంకా ఆ ఇల్లు చూడాలనే కోరిక పుట్టింది. మళ్లీ వీసా కోసం అప్లై చేస్తే రాలేదు. ఇంకోసారి వీసాకు అప్లై చేసి ఆ విషయాన్ని ఫేస్‌బుక్‌లో పాకిస్తాన్‌ విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రి హీనా రబ్బానీకి ట్యాగ్‌ చేయడంతో 90 ఏళ్ల రీనా వర్మ కోరికను మన్నించాల్సిందిగా ఆమె ఆదేశాలు ఇచ్చింది. పాకిస్తాన్‌ హై కమిషన్‌ ఆమెకు వెంటనే మూడు నెలల వీసా మంజూరు చేసింది. వాఘా సరిహద్దు గుండా ఆమె రోడ్డు మార్గంలో పాకిస్తాన్‌లో అడుగుపెట్టింది. మాలాంటి వాళ్ల కోసం నిజానికి భారత్, పాకిస్తాన్‌ల మధ్య 60 ఏళ్లు దాటిన వారి కోసం సరిహద్దుల్లో తక్షణ వీసాలు ఇచ్చే ఒప్పందం ఉంది. కాని దానిని పాటించడం లేదు. ‘విడిపోకుండా ఉంటే బాగుండేది. సరే విడిపోయాం. కాని మాలాంటి వాళ్ల కోసం ఇరుదేశాలు వీసాలు ఇస్తే కొన్ని పాత జ్ఞాపకాలను సజీవం చేసుకుంటాం’ అంటుంది రీనా వర్మ. ఈ కథనం అంతా వాఘా దాటిన వెంటనే రాస్తున్నది. ఆమె అక్కడ ఏం చూసిందో ఏం చేసిందో మరో కథనంలో చెప్పుకుందాం. ఒక మంచి తలంపును గట్టిగా తలిస్తే నెరవేరుతుంది అనడానికి రీనా వర్మ ఒక ఉదాహరణ.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: పాకిస్తాన్‌లో చిక్కుకుపోయిన తెలుగు యువకుడు ప్రశాంత్‌ విడుదలయ్యాడు. అతను సోమవారం హైదరాబాద్‌ చేరుకున్నారు. 2017 ఏప్రిల్‌లో హైదరాబాద్‌ నుంచి ప్రశాంత్‌ అదృశ్యమయ్యాడు. తన ప్రియురాలి కోసం పాకిస్తాన్‌ మీదుగా స్విట్జర్లాండ్ వెళ్లే క్రమంలో ప్రశాంత్‌ పాక్ అధికారులకు పట్టుబడ్డాడు. దీంతో ఇంత కాలం ప్రశాంత్‌ పాకిస్తాన్‌లోనే ఉన్నాడు. తాజాగా వాఘా సరిహద్దులో పాక్ అధికారులు ఆ యువకుడిని భారత్‌కు అప్పగించారు. ప్రశాంత్‌ హైదరాబాద్‌లోని ఓ సాఫ్ట్‌వేర్ సంస్థలో పని చేశాడు. 2019లో తన కొడుకును రప్పించే ప్రయత్నం చేయాలని ప్రశాంత్ తండ్రి బాబూరావు  సైబరాబాద్ సీపీ సజ్జనార్‌కు విజ్ఞప్తి చేసిన విషయం తెలిసిందే. ఇక ప్రశాంత్‌ విడుదలతో అతని కుటుంబ సభ్యులు ఆనందం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పాక్ నుంచి ప్రశాంత్ తిరిగొచ్చినందుకు సంతోషంగా ఉందని అతని సోదరుడు శ్రీకాంత్‌ తెలిపాడు. ప్రశాంత్ తిరిగి వచ్చేందుకు నాలుగేళ్లుగా పోలీసుల కృషి ఎంతో ఉందని గుర్తుచేశాడు. ప్రశాంత్ తిరిగి వచ్చేందుకు మీడియా పాత్ర కూడా ఎంతో ఉందని తెలిపాడు. చదవండి: ఎంత చెప్పిన వినరే.. ఏం.. తమాషా చేస్తున్నారా..?

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: దేశవ్యాప్తంగా లాక్‌డౌన్‌ కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో తాజాగా 193 మంది పాకిస్తాన్‌ ప్రజలను మే 5న వారి సొంత దేశానికి తరలించడానికి అనుమతి ఇస్తున్నట్లు భారత ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. ఈ మేరకు భారత విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ అదనపు కార్యదర్శి దమ్ము రవి ఓ పకటనలో తెలిపారు. అట్టారి-వాఘా సరిహద్దు గుండా వారిని తమ దేశానికి పంపించనున్నట్లు ఆయన పేర్కొన్నారు. లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా పది రాష్ట్రాల్లోని 25 జిల్లాల్లో 193 పాకిస్తానీయులు చిక్కుకున్నారు. ఇక వారిని మంగళవారం అట్టారి-వాఘా సరిహద్దు వరకు సురక్షితంగా తీసుకురావాలని ఆయా రాష్ట్రాల పోలీసు ఉన్నతాధికారలకు విదేశాంగశాఖ ఆదేశాలు జారీ చేసింది. (వలస కార్మికులపై ఎందుకింత ఆలస్యం?) మే 5న ఇమ్మిగ్రేషన్‌, సరిహద్దు తనిఖీ ప్రక్రియ ప్రారంభమవుతుందని విదేశాంగశాఖ తెలిపింది. పాకిస్తాన్‌ హైకమిషన్‌ భారత్‌లోని వివిధ ప్రాంతాల్లో చిక్కుకున్న తమ పౌరులను తరలించాలని భారత ప్రభుత్వాన్ని కోరిన విషయం తెలిసిందే. ఇప్పటికే కొంతమంది పాకిస్తాన్‌ ప్రజలను ఒక సమూహంగా తమ దేశానికి భారత ప్రభుత్వం పంపించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయంతో భారత్‌లోని మహారాష్ట్ర, పశ్చిమ బెంగాల్, మధ్యప్రదేశ్, గుజరాత్, రాజస్థాన్, ఛత్తీస్‌గఢ్‌, ఉత్తర ప్రదేశ్, హర్యానా, పంజాబ్, ఢిల్లీలో చిక్కుకున్న193 మంది పాకిస్తాన్‌ ప్రజలు తమ స్వదేశానికి చేరుకోనున్నారు.

న్యూఢిల్లీ/వాషింగ్టన్‌/ఇస్లామాబాద్‌/దుబాయ్‌: పాక్‌లోని లాహోర్‌ నుంచి ఢిల్లీకి వస్తున్న సంఝౌతా ఎక్స్‌ప్రెస్‌ను పాక్‌ అధికారులు భద్రతను సాకుగా చూపుతూ వాఘా సరిహద్దు వద్దే నిలిపివేశారు. ఈ సమయంలో రైలులో 48 మంది పాకిస్తానీలు సహా 117 మంది ప్రయాణికులు ఉన్నారు. ఈ విషయం తెలుసుకున్న భారత బలగాలు, రైల్వే సిబ్బంది సాయంత్రం 5.15 గంటలకు అక్కడికి చేరుకున్నారు. రైలుకు భారత ఇంజిన్‌ను బిగించి భారత సరిహద్దు అట్టారి వద్దకు తీసుకొచ్చారు. పాక్‌ నిర్ణయంతో సరిహద్దుకు ఇరువైపులా ప్రయాణికులు తీవ్రంగా ఇబ్బందిపడ్డారు. చివరికి సాయంత్రం 6.41 గంటల సమయంలో 10 మంది పాకిస్తానీలు సహా 103 మంది ప్రయాణికులతో రైలు అట్టారి నుంచి లాహోర్‌కు బయలుదేరింది. ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు తర్వాత సంఝౌతా సర్వీసును నిలిపేస్తున్నట్లు పాక్‌ రైల్వే మంత్రి రషీద్‌ ప్రకటించారు. అయితే ఈ సర్వీసు కొనసాగుతుందని భారత అధికారులు స్పష్టత ఇచ్చారు. ఇంకోసారి ఆలోచించుకోండి: భారత్‌ తమతో దౌత్య, వాణిజ్య సంబంధాలను తెగదెంపులు చేసుకోవడంపై పాకిస్తాన్‌ పునరాలోచించాలని భారత్‌ కోరింది. ఈ చర్యలతో ఇరుదేశాల మధ్య తీవ్రమైన ఉద్రిక్తత నెలకొన్నట్లు ప్రపంచదేశాలకు చూపించేందుకు పాక్‌ ప్రయత్నిస్తోందని ఆరోపించింది. కాంగ్రెస్‌కు కరణ్‌సింగ్‌ షాక్‌.. ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు విషయంలో కేంద్రం నిర్ణయాన్ని తాను గుడ్డిగా వ్యతిరేకించబోనని కాంగ్రెస్‌ నేత కరణ్‌ సింగ్‌ తెలిపారు. కాంగ్రెస్‌ పార్టీ వ్యవహారశైలిని ఆయన తప్పుపట్టారు. ‘కేంద్రం తీసుకున్న నిర్ణయంలో పలు సానుకూల అంశాలున్నాయి. లదాఖ్‌ను కేంద్రపాలిత ప్రాంతం(యూటీ) చేయడాన్ని స్వాగతిస్తున్నాం’ అని తెలిపారు. సంయమనం పాటించండి: అమెరికా కశ్మీర్, ఇతర సమస్యలపై భారత్‌–పాకిస్తాన్‌ల మధ్య ప్రత్యక్ష చర్చలు ప్రారంభమవ్వాలని తాము కోరుకుంటున్నట్లు అమెరికా తెలిపింది. సమస్యను ఇరుదేశాల చర్చల ద్వారా పరిష్కరించుకుంటాయన్న నమ్మకం తమకుందని యూఏఈ విదేశాంగ మంత్రి అన్వర్‌ తెలిపారు. ఎలాంటి సవాళ్లకైనా సిద్ధం: రాజ్‌నాథ్‌ ఆర్టికల్‌ 370 రద్దుకు సంబంధించి క్షేత్రస్థాయి పనులు గత ప్రభుత్వ హయాంలోనే ప్రారంభమయ్యాయని రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్‌ తెలిపారు. ఎలాంటి భద్రతాపరమైన సవాళ్లు ఎదురైనా ఎదుర్కొనేందుకు సాయుధ బలగాలు సిద్ధంగా ఉన్నాయన్నారు. ‘భారత మిలటరీ బలంగా కశ్మీరీలను అణచివేయగలమని బీజేపీ భావిస్తోందా? కశ్మీర్‌లో ప్రజల పోరాటం త్వరలో ఊపందుకోనుంది. ఈ సందర్భంగా చెలరేగే హింసను ఆపే దమ్ము ప్రపంచదేశాలకు ఉందా?’ అని పాక్‌ ప్రధాని ఇమ్రాన్‌ ఖాన్‌ గురువారం ప్రశ్నించారు. భారతీయ సినిమాల ప్రదర్శనపై దేశవ్యాప్తంగా నిషేధం విధిస్తున్నట్లు పాకిస్తాన్‌ ప్రకటించింది. భారత విమానాలు తమ గగనతలం గుండా రాకపోకలు సాగించడంపై ఎలాంటి ఆంక్షలు విధించలేదని పాకిస్తాన్‌ పౌర విమానయాన శాఖ స్పష్టంచేసింది. ఆజాద్‌ అడ్డగింత కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ నేత, కశ్మీర్‌ మాజీ సీఎం గులాం నబీ ఆజాద్‌ను అధికారులు శ్రీనగర్‌ విమానాశ్రయంలో గురువారం అడ్డుకున్నారు. స్థానిక కశ్మీర్‌ నేతలతో మాట్లాడేందుకు శ్రీనగర్‌ ఎయిర్‌పోర్టులో దిగిన ఆయనను అధికారులు తిరిగి ఢిల్లీకి పంపారు. జాతీయ భద్రతా సలహాదారు దోవల్‌ కశ్మీర్‌లో పర్యటించడం, ఆ సందర్భంగా స్థానికులతో భోజనం చేయడంపై ఆజాద్‌ స్పందిస్తూ.. ‘డబ్బులిస్తే ఎవరైనా మనతోపాటు వస్తారు’ అని అన్నారు. అంతర్జాతీయ వేదికలపై పాక్‌ ఈ వ్యాఖ్యలను అనుకూలంగా చేసుకునే చాన్సుందని బీజేపీ మండిపడింది. లాహోర్‌ నుంచి సంఝౌతా ఎక్స్‌ప్రెస్‌లో భారత్‌కు రానున్న బంధువును పట్టుకుని రోదిస్తున్న ఓ మహిళ

వాఘా/అట్టారీ : శత్రు దేశ యుద్ధ విమానాన్ని తరుముతూ సరిహద్దు దాటి వెళ్లి పాకిస్తాన్‌కు చిక్కిన భారత వైమానిక దళ పైలట్‌ అభినందన్‌ వర్థమాన్‌ సురక్షితంగా స్వదేశం చేరుకున్నారు. పాకిస్తాన్‌ అధికారులు అభినందన్‌ను శుక్రవారం రాత్రి అట్టారీ–వాఘా సరిహద్దులో భారత అధికారులకు అప్పగించారు. వైమానిక దళ అధికారులు, వేలాది మంది ప్రజలు ఆయనకు ఘన స్వాగతం పలికారు. డాక్యుమెంటేషన్, విధానపర ప్రక్రియ కారణంగా ఆయన అప్పగింత కొన్ని గంటల పాటు ఆలస్యమైంది. స్వదేశం తిరిగొచ్చినందుకు సంతోషంగా ఉందని ఆయన అధికారులకు చెప్పారు. అభినందన్‌ను ఆ వెంటనే ప్రత్యేక వాహనంలో అక్కడి నుంచి తీసుకెళ్లారు. తరువాత వైద్య పరీక్షల నిమిత్తం ప్రత్యేక విమానంలో అమృత్‌సర్‌ నుంచి ఢిల్లీకి తరలించారు. ఆర్మీ, నిఘా అధికారుల పర్యవేక్షణలో శనివారం అభినందన్‌ మానసిక, భౌతిక ఆరోగ్య పరిస్థితిని పరిశీలించనున్నారు. అభినందన్‌ రాకతో దేశవ్యాప్తంగా సంబరాలు ప్రారంభమయ్యాయి. ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడు రాహుల్‌ గాంధీ, పశ్చిమ బెంగాల్‌ ముఖ్యమంత్రి మమతా బెనర్జీ తదితరులు అభినందన్‌ స్వదేశం చేరుకోవడంపై హర్షం వ్యక్తం చేశారు. అభినందన్‌ యుద్ధఖైదీయే అని ఆయన్ని అప్పగించిన తరువాత పాకిస్తాన్‌ వ్యాఖ్యానించింది. పాకిస్తాన్‌ ప్రతీకార దాడుల్ని తిప్పికొట్టే క్రమంలో ఫిబ్రవరి 27న పీఓకేలో మిగ్‌–21 విమానం కూలిపోయి అభినందన్‌ పాకిస్తాన్‌ బలగాలకు దొరికిపోయిన సంగతి తెలిసిందే. భారత్‌తో పాటు అంతర్జాతీయ సమాజం తీసుకొచ్చిన ఒత్తిడికి తలొగ్గిన పాకిస్తాన్‌ను ఆయన్ని విడుదలచేసేందుకు అంగీకరించింది. తాజా పరిణామంతో ఇరు దేశాల మధ్య నెలకొన్న యుద్ధ వాతావరణం తొలగిపోయేందుకు ముందడుగు పడినట్లయింది. ఆలస్యంగా అప్పగింత.. అభినందన్‌ను విడుదల చేస్తామని పాకిస్తాన్‌ ప్రధాని ఇమ్రాన్‌ఖాన్‌ ప్రకటించడంతో తమ యుద్ధ హీరో రాక కోసం భారత్‌ ఎంతో ఉద్వేగంగా ఎదురుచూడసాగింది. శుక్రవారం ఉదయం నుంచే అభినందన్‌కు స్వాగతం పలికేందుకు అట్టారీ–వాఘా సరిహద్దుకు పెద్ద ఎత్తున ప్రజలు తరలివచ్చారు. కానీ కొన్ని లాంఛనాల వల్ల అభినందన్‌ అప్పగింత ప్రక్రియ ఆలస్యమైంది. తొలుత సాయంత్రం నాలుగు గంటలకు అప్పగిస్తారని భావించినా, తరువాత సాయంత్రం 6.30 గంటలకు వాయిదా పడింది. చివరకు నలుపు రంగు జాకెట్, ఖాకీ ప్యాంటు ధరించిన అభినందన్‌ రాత్రి 9.10 గంటలకు పాకిస్తాన్‌ వైపున్న వాఘా చెక్‌పోస్టును  దాటి రెండు దేశాలను వేరుపరుస్తున్న గేటు వైపు నడిచారు. ఆ సమయంలో ఆయన వెంట పాకిస్తాన్‌ రేంజర్లు, ఇస్లామాబాద్‌ హైకమిషనర్‌లో భారత వైమానిక దళ అధికారి ఉన్నారు. అట్టారీ–వాఘా సరిహద్దులో అధికారిక లాంఛనాలు ముగిసిన తరువాత 9.21 గంటలకు పాకిస్తాన్‌ అధికారులు అభినందన్‌ను బీఎస్‌ఎఫ్‌ అధికారులకు అప్పగించారు. తరువాత వైమానిక దళ అధికారులు ఆయన్ని అక్కడి నుంచి తీసుకెళ్లారు. అభినందన్‌ ధైర్యసాహసాల పట్ల దేశం గర్విస్తోందని ప్రధాని మోదీ అన్నారు. సాయుధ బలగాలు 130 కోట్ల మంది భారతీయులకు స్ఫూర్తిగా నిలుస్తారని కొనియాడారు. ఉప్పొంగిన దేశభక్తి.. భారత్‌ మాతాకీ జై, వందేమాతరం..నినాదాలతో భారత్‌–పాకిస్తాన్‌ సరిహద్దు ప్రాంతం మార్మోగింది. పాకిస్తాన్‌ నుంచి విడుదలవుతున్న వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ వర్థమాన్‌కు ఘన స్వాగతం పలికేందుకు అట్టారీ–వాఘా సరిహద్దులో శుక్రవారం ఉదయం నుంచే ప్రజలు భారీ ఎత్తున గుమిగూడారు. దేశభక్తి గీతాలు ఆలపిస్తూ, డప్పులు వాయిస్తూ, త్రివర్ణ పతాకాలు ప్రదర్శిస్తూ, మిఠాయిలు పంచుకుంటూ కోలాహలం సృష్టించారు. ఒక్కడి కోసం గంటల తరబడి నిరీక్షిస్తూ తమ దేశభక్తిని చాటుకున్నారు. పలువురు తమ ముఖాలపై త్రివర్ణ పతాకాలను పచ్చబొట్టుగా వేసుకున్నారు. అమృత్‌సర్‌ డిప్యూటీ మేయర్‌ రమణ్‌ బక్షి కూడా ప్రజలతో కలసి పాటలు పాడారు. గజమాలతో సమీప ప్రాంతానికి చెందిన ఓ సిక్కు యువకుడు, డోలు వాయిస్తూ ఓ వృద్ధుడు ప్రత్యేక ఆకర్షణగా నిలిచారు. అధికారులు అనుమతిస్తే తన వద్ద ఉన్న గజమాలతో అభినందన్‌కు స్వాగతం పలుకుతానని ఆ యువకుడు సంబరంతో చెప్పాడు. తన ప్రాణాలను సైతం పణంగా పెట్టి దేశం కోసం పోరాడిన యోధుడిని నేరాగా చూడబోతున్నందుకు గర్వంగా ఉందని ఢిల్లీకి చెందిన యువ పర్యాటకురాలు నేహ ఆనందంతో ఉబ్బితబ్బిబయింది. అవాంఛనీయ ఘటనలు జరగకుండా అక్కడ భద్రతను కట్టుదిట్టం చేశారు. పంజాబ్‌ పోలీసులను కూడా భారీ సంఖ్యలో మోహరించారు. నిరీక్షణ.. నిరీక్షణ.. అట్టారీ–వాఘా సరిహద్దులో వేలాది మంది ప్రజలు, మీడియా ప్రతినిధులు, అధికారులు, ప్రజా ప్రతినిధులు వెయిటింగ్‌....దేశవ్యాప్తంగా కోట్లాది మంది టీవీలకు అతుక్కుపోయి వెయిటింగ్‌. అందరూ ఎదురుచూస్తున్నది ఒక్కడి కోసమే. మధ్యాహ్నం గడిచింది. సాయంత్రం వచ్చింది. అంతలోనే చీకటి కూడా పడింది. అమృత్‌సర్‌ వర్షంలో తడిసి ముద్దయింది. అయినా అదే ఉత్కంఠ, ఉత్సాహం. అభినందన్‌ను విడుదల చేస్తామని పాకిస్తాన్‌ ప్రకటించినా.. ఆయన ఎప్పుడు మాతృభూమిపై అడుగుపెడుతాడని రోజంతా దేశం నిరీక్షించింది. ప్రాంతీయ, జాతీయ స్థాయి అనే తేడా లేకుండా అన్ని టీవీ చానెళ్లలో భారత్, పాకిస్తాన్‌ సంబంధాలపై ఎడతెగని చర్చ, నిపుణుల వ్యాఖ్యలు, అభినందన్‌ విడుదలపై సమాచారం కోసం ఎదురుచూపులతో రోజంతా హడావుడిగా గడిచిపోయింది. దేశభక్తితో దేశం మొత్తం కనెక్ట్‌ అయిపోయింది. అహ్మదాబాద్‌లో గార్బా నృత్యాలు, బెంగళూరులో జోష్‌ నృత్యాలు, పూరిలో సైకత శిల్పం, పలు ప్రాంతాల్లో యజ్ఞాలు నిర్వహించారు. రోజూవారీ పనులు చేసుకుంటూనే..అభినందన్‌ భారత్‌లో అడుగుపెట్టాడన్న సమాచారం కోసం ఓ కన్ను టీవీలు, మొబైల్‌లపై వేశారు. అట్టారీ అవతలి నుంచి ఏ కారొచ్చినా, అందులో అభినందన్‌ ఉన్నాడా? అన్న ఆసక్తి పెరుగుతూనే ఉంది. లేకపోతే ఆయన్ని నేరుగా ఢిల్లీకే తీసుకెళ్తారా? మీడియాతో మాట్లాడనిస్తారా?..ఇలా అధికారిక సమాచారం కొరవడి, ఊహాగానాలు ఊపందుకున్నాయి. అత్తారీలో పొద్దుపోయే వరకూ వేచి చూసిన ప్రజలు నెమ్మదిగా వెనుదిరగగా, కొందరు పాత్రికేయులు అక్కడే ఉన్నారు. ఏదేమైనా అభినందన్‌ రాకకోసం సుదీర్ఘ నిరీక్షణ కొనసాగింది. హర్షం వ్యక్తం చేసిన ప్రముఖులు వింగ్‌ కమాండర్‌ వర్ధమాన్‌ అభినందన్‌కు సుస్వాగతం. మీ అసమాన ధైర్యసాహసాల పట్ల యావత్‌ దేశం గర్విస్తోంది. భారత సాయుధ బలగాలు దేశ ప్రజలకు స్ఫూర్తిగా నిలుస్తున్నాయి. వందేమాతరం’    – ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అభినందన్‌ వర్ధమాన్‌ మీ హుందాతనం, స్థిర చిత్తం, ధైర్య సాహసాలు మాలో ప్రతీఒక్కరినీ గర్వపడేలా చేశాయి. సొంతగడ్డకు సుస్వాగతం. మిమ్మల్ని మేమంతా ప్రేమిస్తున్నాం – కాంగ్రెస్‌ చీఫ్‌ రాహుల్‌ గాంధీ ప్రియమైన అభినందన్‌.. దేశమంతా మీ ధైర్యసాహసం, పరాక్రమంపై గర్వపడుతోంది. మీరు సురక్షితంగా తిరిగిరావడంపై భారతీయులందరూ సంతోషంగా ఉన్నారు. ఇదే అంకితభావం, ఉత్సాహంతో మీరు ఐఏఎఫ్, భారత్‌కు సేవలందించాలని ఆశిస్తున్నా. – బీజేపీ చీఫ్‌ అమిత్‌ షా భారత వాయుసేన వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ క్షేమంగా, ఆరోగ్యంగా తిరిగి రావాలని భగవంతుడిని ప్రార్థించాను. ఈ సమయంలో అభినందన్‌కు, ఆయన కుటుంబసభ్యులకు దేవుడు మనోస్థైర్యం, శక్తి, ధైర్యాన్ని ఇవ్వాలని ఆకాంక్షిస్తున్నాను. – వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి చదవండి: ‘అభినందన్‌ వీడియోలను తొలగించిన యూట్యూబ్‌’ ట్రెండింగ్‌: వెల్‌కమ్‌ బ్యాక్‌ అభినందన్‌ తొలిసారి మోదీ నోట అభినందన్‌ మాట ‘బాలకోట్‌’లో భారత్‌ గురి తప్పిందా?!

ఇస్లామాబాద్‌ / న్యూఢిల్లీ : వాఘా సరిహద్దుకు భారత వాయుసేన(ఐఏఎఫ్‌) పైలట్, వింగ్‌ కమాండర్‌ వర్ధమాన్‌ అభినందన్‌ చేరుకున్నారు. రెడ్‌ క్రాస్‌ ఆధ్వర్యంలో అభినందన్‌కు వైద్య పరీక్షలు నిర్వహించారు. ఇప్పటికే మధ్యవర్తిగా అప్పగింత  ప్రక్రియను రెడ్‌క్రాస్‌ పూర్తిచేసింది. అయితే దౌత్యపరమైన టెక్నికాలిటీస్‌ పూర్తి చేయడంలో ఆలస్యం అవుతోంది. మరి కాసేపట్లో అభినందన్‌ను అప్పగించినట్లు భారత ప్రభుత్వం అధికారికంగా ప్రకటించనుంది. జయహో అభినందన్‌ నినాదాలతో వాఘా సరిహద్దు మార్మోగిపోయింది. పాక్‌ చెర నుంచి విడుదలై అభినందన్‌ క్షేమంగా రావడంతో జై హింద్‌, భారత్‌ మాతాకీ జై నినాదాలతో వాఘా సరిహద్దులో ఆనందోత్సాహలు వెల్లివిరిశాయి. భారత్‌ సహా అంతర్జాతీయ సమాజం నుంచి వస్తున్న ఒత్తిడికి దాయాది దేశం పాకిస్తాన్‌ తలొగ్గిందిన విషయం తెలిసిందే. తాము అరెస్ట్‌ చేసిన వర్ధమాన్‌ అభినందన్‌ను శుక్రవారం విడుదల చేస్తామని ప్రకటించింది. పాక్‌లోని బాలాకోట్‌లో ఉన్న జైషే మొహమ్మద్‌ ఉగ్రవాదుల స్థావరంపై భారత్‌ మంగళవారం తెల్లవారుజామున వైమానిక దాడులు చేసిన సంగతి తెలిసిందే. దీంతో పాక్‌ యుద్ధ విమానాలు మరుసటిరోజు భారత గగనతలంలోకి ప్రవేశించాయి. ఈ సందర్భంగా పాక్‌కు చెందిన ఎఫ్‌–16 యుద్ధ విమానాన్ని భారత్‌ నేలకూల్చగా, ఇండియాకు చెందిన రెండు ఫైటర్‌ జెట్లను కూల్చేశామనీ, వర్ధమాన్‌ అభినందన్‌ అనే పైలట్‌ను అరెస్ట్‌ చేశామని పాకిస్తాన్‌ ప్రకటించుకుంది. వర్ధమాన్‌ అరెస్టును ధ్రువీకరించిన భారత విదేశాంగ శాఖ.. జెనీవా నిబంధనల ప్రకారం అభినందన్‌ విషయంలో మానవతాదృక్పథంతో వ్యవహరించాలనీ, ఆయన్ను సురక్షితంగా విడిచిపెట్టాలని డిమాండ్‌ చేసింది. దీనికితోడు వర్ధమాన్‌ విడుదల విషయంలో అమెరికా, రష్యా, ఫ్రాన్స్, యూరోపియన్‌ యూనియన్‌ సహా పలుదేశాలు పాక్‌పై ఒత్తిడి తీసుకొచ్చాయి. ఈ నేపథ్యంలో గురువారం పార్లమెంటు ఉభయసభలను సమావేశపర్చిన పాక్‌ ప్రధాని ఇమ్రాన్‌ ఖాన్, వర్ధమాన్‌ను విడుదల చేస్తున్నట్లు ప్రకటించారు.

న్యూఢిల్లీ: దాయాది పాకిస్తాన్‌ చెరలో చిక్కుకున్న భారత వైమానిక దళం వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ వర్థమాన్‌ శుక్రవారం విడుదల కానున్న సంగతి తెలిసిందే. అయితే అభినందన్‌ను పాక్‌ నుంచి స్వదేశానికి తీసుకురావడానికి భారత ప్రభుత్వం ఎయిర్‌ఫోర్స్‌కు చెందిన ఓ ప్రత్యేక విమానాన్ని అక్కడికి పంపడానికి సిద్దమైనట్టుగా తెలుస్తోంది. అయితే భారత ప్రభుత్వ ప్రతిపాదనను పాక్‌ తోసిపుచ్చింది. అభినందన్‌ను విడుదల చేయనున్నట్టు ప్రకటించిన పాక్‌ వాఘా సరిహద్దుల్లోనే అతన్ని భారత్‌కు అప్పగించనున్నట్టు తెలిపింది. అభినందన్‌ను రోడ్డు మార్గంలో వాఘా సరిహద్దుకు తీసుకురావడం లేక విమానంలో భారత్‌కు తరలించడం అనే రెండు ప్రత్యామ్నాయాలు ఉన్న నేపథ్యంలో భారత్‌ మాత్రం రెండో మార్గానికే మొగ్గు చూపినట్టుగా తెలుస్తోంది. అభినందన్‌ను వాఘా సరిహద్దుల్లో స్వాగతం పలకడం ద్వారా సమస్యలు తలెత్తే అవకాశం ఉందని భారత ప్రభుత్వం భావించినట్టుగా సమాచారం. పెద్ద ఎత్తున మీడియా హడావుడి మధ్య అక్కడి నుంచి అభినందన్‌ను తరలించడం కష్టంగా మారుతుందనే అంచనాతో భారత్‌ ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్టుగా సమాచారం.

వాఘా పోస్ట్‌:  భారత గడ్డపై వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ ఎట్టకేలకు అడుగుపెట్టారు. వాఘా సరిహద్దులో పాకిస్తాన్ ప్రతినిధి అభినందన్‌ను భారత అధికారులకు  అప్పగించారు. పాక్‌ చెరనుంచి విముక్తి పొందిన అభినందన్‌కు భారత ఎయిర్‌ఫోర్స్‌ సిబ్బంది ఘన స్వాగతం పలికింది. భారత ఐఏఎఫ్‌ అధికారులు అతన్ని రిసీవ్‌ చేసుకున్నారు. అతని విడుదల కోసం రెండురోజులుగా యావత్‌ భారత్‌ ఉత్కంఠతో ఎదురుచూస్తోన్న విషయం తెలిసిందే. భారతకాలమాన ‍ప్రకారం రాత్రి9.19 నిమిషాలకు కమాండర్‌ భరత భూమిపై అడుగుపెట్టాడు. దీంతో భారతమతాకి జై అనే నినాదాలతో వాఘా సరిహద్దు దద్దరిల్లింది. అభినందన్‌ విడుదలపై దేశ వ్యాప్తంగా సంబరాలు చేసుకుంటున్నారు. అయితే ఐసీఆర్‌సీ నిబంధనల ప్రకారం చీకటిపడ్డ తరువాతనే పైలట్‌ను అప్పగించాల్సి ఉన్నందున కొంత ఆలస్యమైందని అధికారులు తెలిపారు. అభినందన్‌ రాకతో అతని కుటుంబసభ్యులు సంతోషాన్ని వ్యక్తం చేశారు. అభినందన్‌కు వైద్య పరీక్షలు... భారత వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ను పాకిస్తాన్‌ ప్రతినిధి భారత్‌కు అప్పగించినట్లు ఇండియన్‌ ఎయిర్‌ఫోర్స్‌ అధికారులు అధికారికంగా ప్రకటించారు. అతనికి వైద్యపరీక్షలు నిర్వహిస్తున్నామని తెలిపారు. అతని రాక తమకు ఎంతో సంతోషాన్ని కలిగించిందని ఆనందన్ని వ్యక్తంచేశారు. భారత్‌ పైలట్‌ అభినందన్‌ వర్ధమాన్‌ అప్పగింతపై అయోమయం కొనసాగుతోంది. పాకిస్థాన్‌ సైన్యం ఆయనను భారత్‌ దౌత్య అధికారులకు అప్పగించారని, ఆయన సొంత గడ్డపై అడుగుపెట్టేశారని వార్తలు వచ్చాయి. అయితే అధికారిక ప్రకటన వెలువడకపోవడంతో గందరగోళం నెలకొంది. అయితే ఈరోజు కచ్చితంగా అభినందన్‌ను అప్పగిస్తారని భారత ఉన్నతాధికారులు చెబుతున్నారు. మాతృభూమిపై అడుగుపెట్టిన అభినందన్‌కు ఘనస్వాగతం లభించిందని అక్కడ ఉన్న మీడియా ప్రతినిధులు రిపోర్ట్‌ చేశారు. పోరాట యోధుడు తిరిగి వచ్చాడన్న సమాచారంతో దేశవ్యాప్తంగా సంబరాలు మిన్నంటాయి. దాయాది పాకిస్తాన్‌ చెరలో చిక్కుకున్న భారత వైమానిక దళం వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ వర్థమాన్‌ను భారత్‌కు అప్పగించింది. జెనీవా ఒప్పందాన్ని అనుసరించి పాక్‌ అధికారులు తొలుత అభినందన్‌ను అంతర్జాతీయ రెడ్‌ క్రాస్‌ కమిటీకి అప్పగించారు. వాఘా బార్డర్‌లో ఐదుగురు ఐఏఎఫ్‌ అధికారులు అభినందన్‌ను రిసీవ్‌ చేసుకున్నారు. కాసేపట్లో ఐఏఎఫ్‌ అధికారులు మీడియా సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేయనున్నారు. మరి కాసేపట్లో అభినందన్‌ను అప్పగించినట్లు భారత ప్రభుత్వం అధికారికంగా ప్రకటించనుంది. అభినందన్‌ను ఈ రోజు విడుదల చేయనున్నట్టు పాక్‌ ప్రకటించిన నేపథ్యంలో ఆయన రాక కోసం దేశ ప్రజలందరు ఎంతగానో ఎదురు చూశారు. దీంతో వాఘా సరిహద్దు వద్ద ఉద్విగ్న పరిస్థితి నెలకొంది. జైహింద్‌, భారత్‌మాతాకి జై, జయహో అభినందన్‌ నినాదాలతో ఆ ప్రాంగణమంతా సందడి నెలకొంది. మువ్వెన్నల జెండాతో వేలాది మంది ప్రజలు హర్షం వ్యక్తం చేశారు. అభినందన్‌పై అప్పగింతపై అయోమయం అభినందన్‌ విడుదలపై ఉత్కంఠ కొనసాగుతోంది. భారత దౌత్యవేత్తలకు ఆయనను అప్పగించినట్టు వార్తలు వచ్చాయి. అయితే అభినందన్‌ను అప్పగించలేదని పాకిస్థాన్‌ వర్గాలు పేర్కొన్నాయి. అయితే దౌత్యపరమైన ప్రక్రియలు పూర్తి చేయడానికి ఎక్కువ సమయం పడుతుందని చెబుతున్నారు. అయితే అభినందన్‌పై అప్పగింతపై రెండు దేశాలు అధికారిక ప్రకటన చేయకపోవడంతో అయోమయం నెలకొంది. యోధుడు వచ్చాడు వీరుడు వచ్చాడు. యోధుడు సొంత గడ్డపై అడుగు పెట్టాడు అంటూ వాఘా పోస్ట్‌ దగ్గర ఉన్న మీడియా ప్రతినిధులు రిపోర్ట్‌ చేశారు. 48 గంటలుగా ఎదురు చూస్తున్న మహా వీరుడు తిరిగొచ్చాడు. సగర్వంగా పురిటి గడ్డపై కాలుమోపాడు. శత్రుమూకల ముందు రొమ్ము విరుచుకుని నిలబడి దేశం మీసం మెలేసిన వాయుసేన వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ వర్ధమాన్‌ శుక్రవారం సాయంత్రం వాఘా సరిహద్దు వద్ద స్వదేశంలో కాలుమోపాడు. అజాత శత్రువుగా శత్రు శిబిరం నుంచి తిరిగొచ్చిన ధైర్యశాలికి దేశం యావత్తు స్వాగతం పలికిందని మీడియా ప్రతినిధులు తెలిపారు. బీటింగ్ రిట్రీట్ వేడుక రద్దు వాఘా సరిహద్దులో ప్రతిరోజూ సాయంత్రం సూర్యాస్తమయానికి రెండు గంటలముందు జరిగే బీటింగ్‌ రిట్రీట్‌ వేడుక రద్దు అయింది. భారత వైమానికదళ వింగ్‌ కమాండర్‌ అభినందన్‌ విడుదల నేపథ్యంలో ఈ కార్యక్రమం వాయిదా పడినట్లు అధికారులు తెలిపారు. కాగా భారత్‌కు చెందిన సరిహద్దు భద్రతా దళం (బీఎస్‌ఎఫ్) సైనికులు, పాకిస్తాన్‌కు చెందిన పాకిస్తాన్ రేంజర్స్ సైనికులు కలిసి ఈ కవాతును నిర్వహిస్తారు. సూర్యాస్తమయానికి సరిగ్గా వారి దేశ పతాకాలను క్రిందకు దించి పరస్పరం కరచాలనం చేసుకుని వెనుదిరుగుతారు. ఈ కవాతును బీటింగ్ రిట్రీట్ అని పిలుస్తారు. ఈ గగుర్పొడిచే కార్యక్రమాన్ని ఇరుదేశాల పౌరులు ఉత్సాహంగా తిలకిస్తారు. ఇరుదేశాల ప్రజలలో దేశభక్తిని పెంపొందించే ఈ కవాతు ఎటువంటి ప్రతికూల పరిస్థితులలో కూడా నిరాటంకంగా జరుగుతుంది. రాగానే అభినందన్‌కు వైద్య పరీక్షలు మరోవైపు భారత్‌ చేరిన వెంటనే అభినందన్‌కు వైద్య పరీక్షలు నిర్వహించనున్నారు. ఇప్పటికే ఎయిర్‌ఫోర్స్‌ వైద‍్య నిపుణులు వాఘా చేరుకున్నారు. ఏమైనా నిఘా వస్తువులు, అనుమానాస్పద వస్తువులు ఉన్నాయా అనే కోణంలో తనిఖీలు చేయనున్నారు. అలాగే అభినందన్‌ దుస్తులు, వస్తువులను సేకరించి పరీక్షలకు పంపనున్నారు. అలాగే పాకిస్తాన్‌ ఇచ్చిన వైద్య నివేదికలతో పోల్చి మరో నివేదిక తయారు చేయనున్నారు.  వైద్య పరీక్షలు అనంతరం అభినందన్‌తో ఇంటలిజెన్స్‌ డీ బ్రీఫింగ్‌ ప్రక్రియలో భాగంగా అధికారులు ప్రశ్నించనున్నారు. పాక్‌లో పట్టుబడిన నాటి నుంచి అప్పగింత వరకూ సమాచార సేకరణ చేస్తారు. పాకిస్తాన్‌ వ్యవహరించిన తీరు, అడిగిన ప్రశ్నలపై సమాచార సేకరణ చేస్తారు. ఈ మొత్తం ఎపిసోడ్‌పై ఐఏఎఫ్‌...ప్రభుత్వానికి ఓ నివేదిక సమర్పించనుంది. అప్పగింత వ్యవహారాలు పూర్తి పైలట్‌ అభినందన్‌ను అప్పగించే వ్యవహారాలను భారత రాయబారి గౌరవ్‌ అహ్లువాలియా పూర్తి చేశారు. అభినందన్‌కు సంబంధించిన పత్రాలను గ్రూప్‌ కెప్టెన్‌ జె.టి.క్రెయిన్‌ పూర్తి చేశారు. కెప్టెన్‌ జె.టి.క్రెయిన్‌ దగ్గరుండి అభినందన్‌ను తీసుకు రానున్నారు. వాఘాకు అభినందన్‌ తల్లిదండ్రులు అభినందన్‌ తల్లిదండ్రులు కొద్దిసేపటి క్రితం వాఘా సరిహద్దుకు చేరుకున్నారు. ఇందుకోసం వారు గత రాత్రి ఢిల్లీ చేరుకున్నారు. అక్కడి నుంచి వాఘాకు బయలుదేరిన వారికి విమానంలో తోటి ప్రయాణికుల నుంచి నుంచి వారికి అపూర్వ గౌరవంతో పాటు అభినందనలు వెల్లువెత్తాయి. తమిళనాడులో ప్రత్యేక పూజలు.. అభినందన్‌ తిరిగి భారత్‌లో అడుగుపెట్టనున్న సందర్భంగా తమిళనాడు పోలీసులు కాళికంబాల్‌ ఆలయంలో ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహించారు. పలు ప్రాంతాల్లో ప్రజలు సర్వమత ప్రార్థనలు జరిపారు. మధ్యాహ్నం తర్వాత అభినందన్‌ విడుదల అభినందన్‌ను విడుదల చేసేందుకు పాకిస్తాన్‌ ఏర్పాట్లు చేస్తోంది. ఈ విషయాన్ని పాక్‌ పార్లమెంట్‌లో ఆ దేశ విదేశాంగ శాఖ మంత్రి ఖురేషి ప్రకటించారు. మధ్యాహ్నం 3 నుంచి 4 గంటల మధ్య సమయంలో  అభినందన్‌ను భారత్‌కు అప్పగించనున్నారు.    అభినందన్‌ విడుదలకు సంబంధించిన పత్రాలను పాకిస్తాన్‌లోని భారత హై కమిషన్‌ అక్కడి ప్రభుత్వానికి అందజేసింది. అభినందన్‌ విడుదలపై మరో మలుపు అభినందన్‌ స్వదేశానికి తిరిగి వస్తున్నారని దేశమంతా ఆనంద డోలికల్లో మునిగిపోయిన వేళ పాకిస్తానీయులు మరోసారి కపట బుద్ధి ప్రదర్శించారు. అభినందన్‌ విడుదలను సవాల్‌ చేస్తూ కోర్టులో పిటిషన్లు దాఖలు చేశారు. లాహోర్‌కు అభినందన్‌ అభినందన్‌ను భారత్‌కు అప్పగించేందుకు పాక్‌ ఏర్పాట్లు చేస్తోంది. రావల్పిండి నుంచి లాహోరుకు అభినందన్‌ను విమానంలో తరలించనున్నారు. అక్కడి నుంచి వాఘా సరిహద్దుకు అభినందన్‌ను తీసుకురానున్నారు. మధ్యహ్నం రెండు గంటల తరువాత అభినందన్‌ వాఘా సరిహద్దుకు చేరుకునే అవకాశం ఉంది.  వాఘా వద్ద భద్రత కట్టుదిట్టం వాఘా సరిహద్దు వద్ద అధికారులు భద్రను కట్టుదిట్టం చేశారు. అభినందన్‌కు స్వాగతం పలకడానికి స్థానికులతో పాటు, పౌరులు చాలా మంది వాఘా సరిహద్దుకు చేరుకుంటున్నారు. స్కూలు చిన్నారులు కూడా అక్కడికి చేరుకుని జాతీయ జెండాలను ప్రదర్శిస్తున్నారు.  మెరుపుదాడులను రాజకీయం చేయడం సరికాదు: అమిత్‌ షా ఐఏఎఫ్‌ జరిపిన మెరుపు దాడులను రాజకీయం చేయడం సరికాదని బీజేపీ జాతీయ అధ్యక్షుడు అమిత్‌ షా అన్నారు. గురువారం బీజేపీ నాయకుడు యడ్యూరప్ప చేసిన వ్యాఖ్యలపై దుమారం రేగడంతో ఆయన ఈ విధంగా స్పందించారు. పాకిస్తాన్‌కు మోదీ ప్రభుత్వం గట్టి హెచ్చరికలు పంపిందని షా వ్యాఖ్యానించారు. పాక్‌ గూఢచారి అరెస్ట్‌ పాకిస్తాన్‌ మరో దుర్మార్గం బట్టబయలైంది. ఫిరోజ్‌పూర్‌లో సంచరిస్తున్న పాక్‌ గూఢచారిని భారత జవాన్లు అదుపులోకి తీసుకున్నారు. బీఎస్‌ఎఫ్‌ క్యాంపుల్లో రెక్కీ నిర్వహిస్తున్న ఆ వ్యక్తి.. భారత బలగాలకు సంబంధించిన ఫొటోలు తీస్తున్నాడు. అతని వద్ద నుంచి పాక్‌ సిమ్‌ కార్ట్‌తో ఉన్న ఫోన్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. మసూద్‌ పాకిస్తాన్‌లోనే ఉన్నాడని ప్రకటన  ఉగ్రవాద సంస్థ జైషే మహ్మద్‌ చీఫ్‌ మసూద్‌ అజర్‌ పాకిస్తాన్‌లోనే ఉన్నాడని పాకిస్తాన్‌ విదేశాంగ మంత్రి షా మహ్మద్‌ ఖురేషి ప్రకటించారు. అంతేకాకుండా పుల్వామా ఉగ్రదాడికి సంబంధించి సరైన ఆధారాలు లభిస్తేనే మసూద్‌ను అరెస్ట్‌ చేస్తామని ఖురేషి స్పష్టం చేశారు. పాక్‌ అధికారులు మధ్యాహ్నం రెండు గంటల తరువాత అభినందన్‌ను వాఘా సరిహద్దు వద్దకు తీసుకురానున్నట్టు సమాచారం. జెనీవా ఒప్పందాన్ని అనుసరించి పాక్‌ అధికారులు తొలుత అభినందన్‌ను అంతర్జాతీయ రెడ్‌ క్రాస్‌ కమిటీకి అప్పగించనున్నారు. అభినందన్‌కు స్వాగతం పలకడం కోసం ఆయన తల్లిదండ్రులు గురువారం అర్ధరాత్రి చెన్నై నుంచి ఢిల్లీకి చేరుకున్నారు. ప్రస్తుతం వారు అమృతసర్‌కు ఫ్లైట్‌లో బయలుదేరారు. విమానంలో తోటి ప్రయాణీకులు నుంచి వారికి అపూర్వ గౌరవంతో పాటు అభినందనలు వెల్లువెత్తాయి. ఇందుకు సంబంధించి ఓ వీడియో ప్రస్తుతం సోషల్‌ మీడియాలో వైరల్‌ అవుతోంది.  భారత వైమానిక దళానికి చెందిన అధికారుల బృందం అభినందన్‌కు స్వాగతం పలకనుంది. కుప్వారాలో ఇద్దరు ఉగ్రవాదుల హతం జమ్ము కశ్మీర్‌ కుప్వారా జిల్లాలో భద్రతా బలగాలకు, ఉగ్రవాదులకు మధ్య గురువారం రాత్రి నుంచి శుక్రవారం ఉదయం వరకు ఎదురుకాల్పులు జరిగాయి. హంద్వారా ప్రాంతంలో జరిగిన ఈ ఎన్‌కౌంటర్‌లో భద్రతా బలగాలు ఇద్దరు ఉగ్రవాదులను మట్టుబెట్టారు.  ఒత్తిడికి తలొగ్గిన పాక్‌.. భారత్‌ సహా అంతర్జాతీయ సమాజం నుంచి వస్తున్న ఒత్తిడికి దాయాది దేశం పాకిస్తాన్‌ తలొగ్గింది. తాము అరెస్ట్‌ చేసిన భారత వాయుసేన(ఐఏఎఫ్‌) పైలట్, వింగ్‌ కమాండర్‌ వర్ధమాన్‌ అభినందన్‌ను శుక్రవారం విడుదల చేస్తామని ప్రకటించింది. అభినందన్‌ వీడియోలను తొలగించిన యూట్యూబ్‌ అభినందన్‌కు సంబంధించిన వీడియోలను వెంటనే తొలగించాలని యూట్యూబ్‌కు కేంద్ర ప్రభుత్వం ఆదేశాలు జారీ చేసింది. దీనిపై స్పందించిన యూట్యూబ్‌.. అభినందన్‌కు సంబంధించిన వీడియోలను తొలగించినట్లు, గూగుల్‌ సర్వీసెస్‌ను అప్‌డేట్‌ చేశామని తెలిపింది.

న్యూఢిల్లీ: భారత్‌–పాకిస్తాన్‌ల మధ్య అట్టారి–వాఘా సరిహద్దులో నిర్వహించే జెండా అవనత కార్యక్రమం ‘బీటింగ్‌ రిట్రీట్‌’ సందర్భంగా పాకిస్తాన్‌ క్రికెటర్‌ హసన్‌ అలీ అత్యుత్సాహం ప్రదర్శించాడు. శనివారం బీటింగ్‌ రిట్రీట్‌ జరుగుతుండగా గ్యాలరీ నుంచి పాక్‌ రేంజర్లు కవాతు చేస్తున్న చోటుకు దూసుకొచ్చిన అలీ.. భారత అభిమానుల వైపు తిరిగి తొడలు చరుస్తూ, రెండు చేతులు గాల్లోకి లేపి వికెట్లు తీసినట్లు సంబరాలు చేసుకున్నాడు. అనంతరం మరో వ్యక్తి అతడిని వెనక్కు తీసుకెళ్లాడు. దీంతో ఈ ఘటనపై సరిహద్దు భద్రతా దళం (బీఎస్‌ఎఫ్‌) అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసింది. ఈ విషయమై బీఎస్‌ఎఫ్‌ ఐజీ(పంజాబ్‌ ఫ్రాంటియర్‌) ముకుల్‌ గోయల్‌ మాట్లాడుతూ..‘ అలీ చర్య బీటింగ్‌ రిట్రీట్‌కున్న గౌరవాన్ని దెబ్బతీసింది. ఇరుదేశాల పౌరులు గ్యాలరీలో కూర్చొని ఎలాంటి సంజ్ఞలనైనా చేయొచ్చు. కానీ కవాతు మధ్యలోకి ఇలా రావడానికి వీల్లేదు. ఈ ఘటనపై పాకిస్తాన్‌ రేంజర్లకు మా నిరసన తెలియజేస్తాం’ అని వెల్లడించారు. అలీ వీడియోను పాక్‌ క్రికెట్‌ బోర్డు ట్వీటర్‌లో పోస్ట్‌ చేయడం గమనార్హం.