అమెరికాకు చెందిన డేవ్‌ బెన్నెట్‌ అతి పెద్ద వంకాయను పండించి గిన్ని స్‌ వర్డ్‌ రికార్డు సొంతం చేసుకున్నాడు. ఈ వంకాయ ఆశ్చర్యపరిచే విధంగా ఏకంగా 3.778 కేజీల బరువు ఉంది. సుమారు 16 అడుగుల పొడవు, 35 సెంటిమీటలర్ల చుట్టుకొలతతో ఉంది. జూలై 31న అయోవాలోని బ్లూమ​ఫీల్డ్‌లో ఇంత పెద్ద భారీ వంకాయ కాసినట్లు గుర్తించాడు. ఇది సాధారణ మార్కెట్లలో పండించే వంకాయ కంటే 10 రెట్లు పెద్దదిగా ఉంది. ఈ వంకాయకి సంబంధించిన విత్తనాలను ఏప్రిల్‌లో నాటినట్లు తెలిపాడు. జూలై నాటికి కాయడం ప్రారంభించిందని వివరించాడు. అంతేగాదు ఇదే ప్రపంచంలోనే అత్యంత భారీ వంకాయ అని గిన్నిస్‌ వరల్డ్‌ రికార్డు ప్రకటించింది. ఈ అద్భుతమైన వంకాయను ప్రపంచ రికార్డుల జాబితాలో చేర్చుతున్నందుకు సంతోషంగా ఉందని అధికారులు తెలిపారు. అందుకు సంబంధంచిన వీడియో నెట్టింట తెగ వైరల్‌ అవుతోంది.(చదవండి: ఆ దేశంలో జీన్స్‌ బ్యాన్‌..పొరపాటున ధరిస్తే అంతే సంగతులు..!)

మండే ఎండలనుంచి ఉపశమనం కలిగేలా వర్షం పడితే భలే హాయిగాఉంటుంది కదా. మరి ఈ చల్లని వాతావరణానికి తగ్గట్టుగా ఏ మిర్చి బజ్జీనో, వేడి వేడిగా ఉల్లిపాయ పకోడీనో, లేదంటే కారం కారంగా మరమరాలతో చేసిన ముంత మసాలానో తింటే ఇంకా బావుంటుంది. అయితే వంకాయ ముంత మసాలా ఎపుడైనా తిన్నారా? దీనికి సంబంధించిన వీడియో ఒకటి ఇన్‌స్టాలో వైరల్‌గా మారింది. చక్కగా నవనవలాడే వంకాయలను నూనెలో వేయించి, ఆ తరువాత ముందుగానే మెత్తగా, చేతిజారుగా కలుపుకొని ఉంచుకున్న శనగపిండలో ముంచి నూనెలో బజ్జీలా వేయించాడు. తరువాత ఆ వంకాయ బజ్జీ పొట్ట చీల్చి కొద్దిగా మసాలా, సన్నగా తరిగిన కొత్తిమీర, ఉల్లిపాయ ముక్కల్ని కూరాడు. పైన నిమ్మరసం చల్లి, దాన్ని మళ్లీ ముక్కలుగా కట్‌ చేసి, కొత్తిమీర, వేయించిన వేరు శనగపప్పు,మిక్సర్‌ యాడ్‌ చేసి అందించాడు. అయితే నెటిజన్లు భిన్నంగా స్పందించారు. భయ్యా, వంకాయల్లో పురుగులుంటాయిగా.. చూడకుండా వేయించేస్తే ఎలా అంటూ ప్రశ్నించారు.అన్ని వంకాయలు తినడానికి శుభ్రంగా ఉండవు, ఎప్పుడూ కట్‌ చేసి, పురుగులో ఉన్నాయో లేదో చెక్‌ చేయాలి. వంకాయ క్యాలీఫ్లవర్‌లో ఉండే కీటకాలు కొన్నిసార్లు పైకి కనిపించవు.. శభ్రంగా కడగాలి కూడా అంటూ కమెంట్‌ చేశారు. View this post on Instagram A post shared by Mehul Hingu (@streetfoodrecipe) నిజమే కదా... ఏ కూరలైనా వండుకునేముందుకు శభ్రంగా కడగాలి. లేదంటే పురుగు మందు అవశేషాలు మన కడుపులోకి చేరతాయి. అలాగే పురుగులను కూడా చెక్‌ చేసుకోవాలి. ఈ జాగ్రత్తలను పాటిస్తూ, ఈ వంకాయ ముంత మసాలాను ఒకసారి ట్రై చేయండి!

పురాతన తవ్వకాల్లో శాస్త్రవేత్తలు వెలికి తీసిన పనిముట్లు, ఆయుధాలు, విలువైన వస్తువుల గురించి కథలు కథలుగా విన్నాం. అలాగే వేటితో వంటలు చేసుకునేవారు, వారు ఉపయోగించిన వంట సామాగ్రి గురించి విన్నాం. కానీ పురాతన కాలంలో ఎలాంటి కూరలు వండుకునేవారు, ఏం తినేవారు తెలియదు. వాటి గురించి చరిత్రకారులు రాసిన దాఖాలాలు కూడా లేవు. అయితే తాజాగా ఫర్మానాలో జరిపిన తవ్వకాల్లో నాలుగువేల ఏళ్ల నాటి పురాతన వంటకం వెలుగులోకి వచ్చింది. మన పూర్వీకులు అప్పట్లోనే అలా వండుకుని తినేవారా అని కంగుతిన్నారు శాస్త్రవేత్తలు. ఇంతకీ అదేం కర్రీ?.. ఏ దేశపు వంటకం అంటే.. మన పూర్వీకుల తరుచుగా ఏం వంటకాలు వండుకుని తినేవారు అనే దిశగా సాగిన తవ్వకాల్లో కొంత వరకు పురొగతి సాధించారు శాస్త్రవేత్తలు. ప్రతి వంటకం తరతరాలుగా ఒకరి నుంచి ఒకరికి వచ్చిన వంటకాలే. అయితే ఆ కాలంలో కుండలు, దంతాల అవశేషాల సామాగ్రితో చేసుకునేవారు. ఇక్కడ శాస్త్రవేతలు హరప్పా నగరమైన రాఖీగర్హికి ఆగ్నేయంగా ఉన్న ఫర్మానాలో పూర్వీకుల వంటకాలు గురించి చేసిన అన్వేషణలో  నాలుగు వేల ఏళ్ల నాటి పురాతన వంటకాన్ని గుర్తించారు వారు తవ్వకాల్లో ఒక కుండలో పసుపు, అల్లం, వెల్లుల్లి, వంకాయలతో చేసి అవశేషాలను గుర్తించారు. ఈ మిశ్రమం ఆధునికులకు బాగా తెలిసిన రెసిపీనే. ముఖ్యంగా ఇది భారతదేశ వంటకం. దీంతో ఈ కూర ప్రస్తుతం ఇప్పటి వరకు నమోదయ్యిన పురాతన కూరల్లో ఒకటిగా నిలిచింది. మన పూర్వీకులు, అరటి పండ్లు, మామిడి వంటివి తినేవారని, పొట్లకాయ, ఖర్జురాలు ఎక్కువగా ఉపయోగించినట్లు తవ్వకాల్లో గుర్తించారు గానీ కచ్చితమైన ఆధారాలు లేవు. అయితే తాజాగా గుర్తించిన పురాతన కూరలో వాడిన అల్లం పసుపు హరప్పా నాగరికతకు సంబంధించిన తవ్వకాల్లోనే గుర్తించడం జరిగింది. అంతేగాదు ఈ సుగంధ ద్రవ్యాలే 2023లో వియత్నాంలో 2 వేల ఏళ్ల నాటి ఇసుకరాయి స్లాబ్‌పై కనిపించి కూర అవశేషాల్లో కూడా గుర్తించారు శాస్త్రవేత్తలు. అక్కడ పరిశోధకులు మైక్రోస్కోపిక్ ద్వారా స్టార్చ్ ధాన్యాలను పరిశీలించారు. విశ్లేషణలో పసుపు, అల్లం, వంటి విభిన్న సుగంధద్రవ్యాల మూలాలను గుర్తించారు. దీన్ని బట్టి చూస్తే ఆసియా వంటకాల మూలాలు చరిత్రలో స్థిరంగా ఉ‍న్నాయని తెలుస్తోందన్నారు శాస్తవేత్తలు. ఇక పురాతన వంటకాన్ని ఎలా చేస్తారో చూద్దామా..! మన భారతీయలు ఈజీగా చేసుకునే వంకాయ వేపుడే!.. నాటి పుర్వీకులు చేసుకునేవారు. ఈ ఆధారాలను బట్టి చూస్తే.. వంకాయ వేపుడు పురాతన వంటకంగా తెలుస్తోంది. ఈ రెసిపీని నాటి పూర్వీకులు ఎలా చేసుకున్నారనే దాని గురించి ప్రముఖ చెఫ్‌ కునాల్‌ ఇన్‌స్టాగ్రామ్‌ వేదికగా సవివరంగా వెల్లడించారు.  కావాల్సిన పదార్థాలు. . రెండు పెద్ద సైజు వంకాయలు నాలుగు టేబుల్‌ స్పూన్ల నూనె అల్లం వెల్లుల్లి పేస్ట్‌ కరివేపాకు పసుపు ఉప్పు తగినంత తయారీ విధానం: ఓ కడాయిలో నూనె వేసుకుని పచ్చిమిర్చి, అల్లం వెల్లుల్లి, కరివేపాకు వేయించి ఆ తర్వాత తరిగి పెట్టుకున్నవంకాయ ముక్కలు, తగినంత ఉప్పు వేసుకుని మగ్గనివ్వాలి. ఓ ఐదు నిమిషాలు అలాగే స్టవ్‌ మీద ఉంచి తర్వాత దించేయాలి. అంతే వంకాయ వేపుడు రెడీ..! View this post on Instagram A post shared by Kunal Kapur (@chefkunal) (చదవండి: 'మోదీ మామిడి': ఈ పండు ప్రత్యేకత ఏంటో తెలుసా..!)  

ఫిబ్రవరి 8న అంటే రేపు (గురువారం) పాకిస్తాన్‌లో సాధారణ ఎన్నికలు జరగనున్నాయి. ఎన్నికల బ్యాలెట్ పత్రాలను ఇప్పటికే ముద్రించి సిద్ధంగా ఉంచారు. ఇక్కడ విశేషమేమిటంటే ఎన్నికల సంఘం ఇచ్చిన ఎన్నికల గుర్తులు ఇంత విచిత్రంగా ఉన్నాయని తెలిస్తే  ఎవరైనా పడీపడీ నవ్వుకుంటారు. అయితే ఇటువంటి ఎన్నికల గుర్తులపై పలువురు అభ్యర్థులు తమ అభ్యంతరాలను వ్యక్తం చేశారు.  పాక్‌ ఎన్నిక‌లను ప్ర‌పంచ‌మంతా ఆసక్తికరంగా చూస్తోంది. ఈ ఎన్నికల్లో మూడుసార్లు ప్రధానిగా పనిచేసిన నవాజ్ షరీఫ్ తిరిగి ప్రధాని రేసులో ముందున్నారు. షాబాజ్ ప్రభుత్వంలో విదేశాంగ మంత్రిగా పనిచేసిన బిలావల్ భుట్టో కూడా ప్రధాని పదవికి పోటీ పడుతున్నారు. కాగా ఎన్నికల కోసం కమిషన్ జారీ చేసిన విచిత్రమైన ఎన్నికల గుర్తులు ఏవో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.  మొబైల్ ఫోన్ ఛార్జర్, సిమ్ కార్డ్, గాడిద బండి, వంకాయ్‌, బూట్లు, బాటిల్‌, వాష్ బేసిన్, నెయిల్ కట్టర్, స్క్రూ, స్పూన్, తవా, షటిల్ కాక్ ఇవన్నీ ఎన్నికల సంఘం.. అభ్యర్థులకు కేటాయించిన గుర్తులే.. మాజీ ప్రధాని ఇమ్రాన్ ఖాన్ మద్దతుదారు అమీర్ మొఘల్ వంకాయ్‌ ఎన్నికల గుర్తును పొందారు. ఎన్నికల సంఘం ఉద్దేశపూర్వకంగా తమకు అవమానకరమైన, విచిత్రమైన ఎన్నికల గుర్తులను కేటాయించిందని పలువురు అభ్యర్థులు ఆరోపించారు. ఇమ్రాన్ ఖాన్ పార్టీ పాకిస్థాన్ తెహ్రీక్-ఇ-ఇన్సాఫ్ (పీటీఐ) ఎన్నికల గుర్తును రద్దు చేసిన తర్వాత ఈ వివాదం మొదలైంది.  పీటీఐ అభ్యర్థులు స్వతంత్ర అభ్యర్థులుగా ఎన్నికల్లో పోటీకి దిగారు. పాకిస్తాన్‌లో ఓటింగ్ కోసం 26 కోట్ల బ్యాలెట్ పేపర్లను ప్రింట్ చేశారు. పాక్‌లోని మొత్తం 22 కోట్ల జనాభాలో 12.69 కోట్ల మంది ఓటర్లు నూతన ప్రభుత్వాన్ని ఎన్నుకోనున్నారు. నవాజ్ షరీఫ్, బిలావల్ భుట్టో, ఇమ్రాన్ ఖాన్.. ఈ ముగ్గురూ పాక్‌ రాజకీయాల్లో కీలకపాత్ర పోషించారు. వీరికి చెందిన పాకిస్తాన్ ముస్లిం లీగ్-నవాజ్, పాకిస్తాన్ తెహ్రీక్-ఇ-ఇన్సాఫ్, పాకిస్తాన్ పార్టీ పీపుల్స్ పార్టీ  అభ్యర్థుల మధ్యే గట్టి పోటీ ఉండనుంది. 

కిచెన్‌ టిప్స్‌ ►వంకాయ ముక్కలను కోసిన వెంటనే ఉప్పు నీటిలో వేయాలి.టేబుల్‌ స్పూను నిమ్మరసం వేసిన నీటిలో కోసిన వంకాయ ముక్కలపై వేస్తే రంగుమారవు. ►రెండు స్పూన్ల నీటిలో స్పూను పాలు పోసి చక్కగా కలపాలి. ఈ పాల మిశ్రమాన్ని వంకాయ ముక్కలపై చల్లాలి. ముక్కలు చేదుగా మారవు. వంకాయ ముక్కలు లేదా కూరగాయ ముక్కలు వేసే నీటిలో టేబుల్‌ స్పూను వెనిగర్‌ వేసి కలపాలి. అప్పుడు కూరగాయ ముక్కలు రంగు మారకుండా ఉంటాయి.  ►పండిన అరటిపండు గుజ్జు, కొద్దిగా పెరుగు వేసి చపాతీపిండిని ముద్దగా కలిపితే చపాతీలు మరింత మృదువుగా మెత్తగా, రుచికరంగా ఉంటాయి. ►సమోసా పిండిలో కొద్దిగా నిమ్మరసం వేసి కలిపితే సమోసాలు మరింత క్రిస్పీగా కరకరలాడతాయి. వర్షంలోనూ క్లియర్‌ వ్యూ మిర్రర్‌ వర్షాకాలంలో కారు అద్దాలు తడిసి ఎదురుగా వస్తోన్న వాహనాలు సరిగా కనపడవు. వైప్స్, గుడ్డతో తుడిచినప్పటికీ ఇంకా మసకమసకగానే కనిపిస్తుంది. ఇలా కాకుండా అద్దం క్లియర్‌గా కనిపించాలంటే.. బంగాళ దుంపను రెండు చెక్కలు చేయాలి. ఒక చెక్కను తడిసిన అద్దంపై రుద్దాలి. అద్దం మీద ఉన్న తడిపోయి క్లియర్‌గా ఉంటుంది. మరోసారి వర్షం నీళ్లు పడినా సులభంగా జారిపోయి అద్దం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.

బైగన్‌ కా బార్తా తయారీకి కావల్సినవి: మీడియం సైజు వంకాయలు – రెండు ; వెల్లుల్లి రెబ్బలు – నాలుగు ; నూనె – ఒకటిన్నర టేబుల్‌ స్పూన్లు ; వెల్లుల్లి తరుగు – రెండు టీస్పూన్లు ; అల్లం – అంగుళం ముక్క (సన్నగా తురుముకోవాలి) ; పచ్చిమిర్చి తరుగు – రెండు టీస్పూన్లు ; ఉల్లిపాయ తరుగు – అరకప్పు ; కారం – ఒకటిన్నర టేబుల్‌ స్పూన్లు, ధనియాల పొడి – టీస్పూను ;  ఉప్పు – రుచికి తగినంత; కొత్తిమీర తరుగు – రెండు టేబుల్‌ స్పూన్లు. తయారీ విధానమిలా.. వంకాయలను శుభ్రంగా కడిగి తడిలేకుండా తుడుచుకోవాలి. ఇప్పుడు వంకాయలకు కొద్దిగా నూనె రాసి మూడు వైపులా మూడుగాట్లు పెట్టాలి. ఈ చీలిక మధ్యలో వెల్లుల్లి రెబ్బలను లోపలికి పోయేలా పెట్టాలి. ఇప్పుడు వంకాయను మంటమీద నేరుగా పెట్టి చక్కగా కాల్చుకోవాలి. వంకాయ కాలిన తరువాత చల్లారనిచ్చి, వెల్లుల్లి రెబ్బలను బయటకు తీసి సన్నగా తరగాలి. వంకాయను మెత్తగా చిదుముకోవాలి. బాణలిలో నూనెవేసి, కాగిన తరువాత వెల్లుల్లి, అల్లం, పచ్చిమిర్చి తరుగు వేసి రెండు నిమిషాలు వేయించాలి. ఇప్పుడు చిదుముకున్న వంకాయ గుజ్జు, ఉడికించి తరిగిన వెల్లుల్లిని వేసి ఐదు నిమిషాలు మగ్గనివ్వాలి. కారం, ధనియాల పొడి రుచికి సరిపడా ఉప్పువేసి కలపాలి. నూనె పైకి తేలేంత వరకు మగ్గనిచ్చి కొత్తిమీర తరుగు చల్లుకుని దించేస్తే బైగాన్‌ బార్తా రెడీ. రోటీల్లోకి మంచి సైడ్‌ డిష్‌.

సాయంకాలం వేళ భిన్న రుచులు ఆస్వాదించాలనుకునే వాళ్లు ఇలా వంకాయ బోండా ట్రై చేసి చూడండి! వంకాయ బోండా తయారీకి కావలసినవి: ►వంకాయలు – 10 (కాడలు తీయకుండా గుత్తివంకాయల్లా కట్‌ చేసుకుని, నూనెలో దోరగా వేయించి తీసుకోవాలి) ►ఉల్లిపాయ – 1(ముక్కలు కట్‌ చేసుకోవాలి) ►నువ్వులు – 2 టేబుల్‌ స్పూన్లు ►జీలకర్ర – అర టీ స్పూన్ ►నిమ్మరసం – 2 టేబుల్‌ స్పూన్లు ►కారం – 1 టీ స్పూన్ ►ఉప్పు – తగినంత ►శనగపిండి – 1 కప్పు ►బియ్యప్పిండి – పావు కప్పు ►వాము – అర టీ స్పూన్ ►పసుపు – చిటికెడు ►తినే సోడా – కొద్దిగా ►నీళ్లు – సరిపడా ►నూనె – డీప్‌ ఫ్రైకి చాలినంత తయారీ: ►ముందుగా నువ్వులు, ఉల్లిపాయ ముక్కలు, జీలకర్ర.. మెత్తగా మిక్సీ పట్టుకోవాలి. ►నిమ్మరసం, అర టీ స్పూన్‌ కారం, కొద్దిగా ఉప్పు కలిపి పక్కన పెట్టుకోవాలి. ►అనంతరం ఒక బౌల్‌ తీసుకుని అందులో.. శనగపిండి, బియ్యప్పిండి, వాము(చేత్తో నలపాలి), పసుపు, అర టీ స్పూన్‌ కారం, తినే సోడా, కొద్దిగా ఉప్పు వేసుకుని బాగా కలియతిప్పాలి. ►కొద్దికొద్దిగా నీళ్లు పోసుకుంటూ పలుచగా కలుపుకోవాలి. ►ఇప్పుడు చల్లారిన వంకాయల్లో ఉల్లిపాయ మిశ్రమం పెట్టుకుని.. వాటిని శనగపిండి మిశ్రమంలో బాగా ముంచి.. నూనెలో దోరగా వేయించుకోవాలి. ►వేడి వేడిగా ఉన్నప్పుడే ఉల్లిపాయ ముక్కలు, పచ్చిమిర్చి ముక్కలు, కొత్తిమీర, టొమాటో కచప్‌ వంటివి జోడించి తింటే భలే రుచిగా ఉంటాయి ఈ బోండాలు. ఇవి కూడా ట్రై చేయండి: Recipes: పాలిచ్చే తల్లులకు శ్రేష్ఠం.. సొప్పు పాల్య, మోహన్‌ లడ్డు Potato Popcorn Recipe: పొటాటో పాప్‌కార్న్‌ ట్రై చేయండిలా!

న్యూఢిల్లీ: పార్లమెంట్‌లో ధరల పెరుగుదల పై చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి. ఈ విషయమై తృణమూల్‌ ఎంపీ కకోలి ఘోష్‌ దస్తీదార్‌ పార్లమెంట్‌లో లేచి నిలబడి మాట్లాడుతూ... చర్చకు అనుమతిచ్చినందుకు ధన్యావాదాలని చెబుతూ... పెద్ద ఎత్తున ధరల పెరుగుదల  గురించి విమర్శలు చేశారు. ఇక తాము పచ్చి కూరగాయాలే తినాలని కోరుకుంటుందా ప్రభుత్వం అంటూ నిలదీశారు. వంటగ్యాస్‌ ధర గత కొన్ని నెలల్లోనే నాలుగు సార్లు పెరిగిందని ఇక ఏం వండుకుని ప్రజలు తింటారంటూ.. ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. వంటగ్యాస్‌ ధర ఇలాపెరుగుతూ ఉంటే పచ్చి కూరగాయాలే తినాలంటూ... పార్లమెంట్‌లోనే అందరి ముందు పచ్చి వంకాయ తిని చూపిస్తూ... ప్రభుత్వ తీరు పై మండిపడ్డారు. అంతేకాదు ఈ వంటగ్యాస్‌ ధర రూ. 600 నుంచి రూ. 1100కి ఎలా పెరిగిందో వివరించి చెప్పడమే కాకుండా సిలిండర్‌ ధరలు తగ్గించాలని డిమాండ్‌​ చేశారు. పైగా ఉజ్వల పథకం కింద కనెక్షన్లు పొందిన పేద లబ్దిదారులకే ప్రభుత్వం సబ్సిడీని పరిమితం చేయడంతో సామాన్య కుటుంబాలు వంట గ్యాస్‌ కొనుగోలుకు సబ్సిడీ లేని రేట్లు చెల్లిస్తున్నారని కూడా ఈ సందర్భంగా కకోలి ఘోష్‌ చెప్పుకొచ్చారు. ఐతే కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలు సస్పెండ్‌ అవ్వడంతో ఈ చర్చలు రెండుసార్లు వాయిదాపడ్డా తదనంతరం లోక్‌సభలో ఈ ధరల పెరుగుదల గురించి చర్చలు ఘాటుగా జరిగాయి. (చదవండి: పాత్రా చావల్‌ స్కామ్‌: వీడిన సస్పెన్స్‌.. ఈడీ కస్టడీకి సంజయ్‌ రౌత్‌.. ముంబై PMLA కోర్టు ఆదేశం)

ఆహా ఏమి రుచి అనరా మైమరచి.. రోజూ తిన్నా మరీ మోజే తీరనిదీ.. తాజా కూరలలో రాజా ఎవరండీ... ఇంకా చెప్పాలా వంకాయేనండీ.. అవును నిజమే.. మహానుభావులు సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి గారు చెప్పినట్లు కూరగాయలలో వంకాయ నిజంగా కింగే! తెలుగువారి మెనూలో కచ్చితంగా ఉండే కూరగాయ ఇది.  గుత్తి వంకాయ, వెన్న వంకాయ, వంకాయ నువ్వుల పులుసు, వంకాయ ఉల్లి పచ్చడి.. ఇలా ఏ రకంగా ఎవరు వండినా, ఎలా వండినా... తనదైన రుచిని వంటకానికి అద్దడం వంకాయ ప్రత్యేకత. కేవలం రుచిలోనే కాదండోయ్‌... ఆరోగ్య ప్రయోజనాలను అందించడంలోనూ వంకాయ భేష్‌! వంకాయలో ఉండే పోషకాలు:  ►వంకాయల్లో స్వల్పంగా పిండి పదార్థాలు ఉంటాయి. ►చక్కెర, పీచు పదార్థాలు పుష్కలం. ►ఇక విటమిన్ల విషయానికొస్తే... విటమిన్‌–బి1, బి2, బి3, బి6, బి9, విటమిన్‌–సి, విటమిన్‌–ఇ, విటమిన్‌–కె వంటివి ఉంటాయి. ►క్యాల్షియం, ఐరన్, మెగ్నీషియం, మాంగనీస్, ఫాస్ఫరస్, పొటాషియం వంటి ఖనిజ లవణాలు వంకాయలో ఉంటాయి. ►యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు ఎక్కువ. ►కేలరీలు తక్కువ. చదవండి: Goru Chikkudu Kaya Benefits: షుగర్‌ పేషెంట్లు గోరు చిక్కుడు కూర తింటే... ఇందులోని ఆ గుణాల వల్ల... వంకాయ కూర తినడం వల్ల కలిగే ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు:   ►వంకాయలు రోగనిరోధక శక్తిని పెంచుతాయి.  ►జీర్ణకోశాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచడంలో తోడ్పడతాయి.   ►ఫలితంగా స్థూలకాయాన్ని, గుండెజబ్బులు, రక్తపోటు ముప్పును నివారిస్తాయి. ►వంకాయలో గ్లైసెమిక్‌ ఇండెక్స్‌ 15. కాబట్టి ఇది డయాబెటిస్‌ పేషంట్లకు మంచిది. ►అంతేకాదు వంకాయలో క్యాలరీలు తక్కువ, పోషకాలు ఎక్కువ ఉంటాయి.  ►కొవ్వు శాతం తక్కువ.. నీరు ఎక్కువగా ఉంటుంది.  ►కాబట్టి టైప్ 2 మధుమేహ రోగులు, డైట్ కంట్రోల్ చేస్తోన్న స్థూలకాయులు దీనిని తరచూ తినడం మంచిది.  ►అదే విధంగా వంకాయ హైబీపీని అదుపు చేస్తుంది. ►రక్తంలోని చెడు కొలెస్ట్రాల్‌ను వంకాయలు తగ్గిస్తాయి.  ►న్యాసునిన్ క్లోరోజెనిక్ రూపంలో ఉండే ఫైటో న్యూట్రియెంట్లు వంకాయలో పుష్కలంగా ఉంటాయి. తద్వారా ఇవి పలు రకాల క్యాన్సర్ల బారిన పడకుండా కాపాడగలుగుతాయి. ►ఫోలేట్, మెగ్నీషియం, పొటాసియం, విటమిన్ బీ1, బీ6, విటమిన్ కె బీటా కెరోటిన్‌ వంటివి గుండెవ్యాధుల బారిన పడకుండా కాపాడతాయి.  ►ఉబ్బసాన్ని తగ్గించడంలో కూడా వంకాయ ఎంతో ఉపయోగపడుతుంది.  గమనిక: ఆర్థరైటిస్ ఉన్నవారు తింటే కొన్నిసార్లు కీళ్లనొప్పులు ఎక్కువయ్యే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి వాళ్లు కొంచెం తక్కువ తీసుకోవడం మంచిది. చదవండి: Pista Pappu Benefits: రోజూ పిస్తా పప్పు తింటున్నారా.. అయితే అందులోని విటమిన్‌ బీ6 వల్ల..

ఎల్‌.ఎన్‌.పేట: కిలో వంకాయలు రూ.100కు అమ్ముతున్నారు. కార్తీక మాసం కావటంతో భక్తులు మాంసాహారం మాని శాఖాహార భోజనం వైపు చూస్తున్నారు. కొన్ని రోజుల క్రితం కిలో రూ.20 నుంచి రూ.40ల మధ్య ఉన్న కూరగాయల ధరలు ప్రస్తుతం రూ.80 నుంచి రూ.100కు చేరుకున్నాయి. తాజాగా, సోమవారం మార్కెట్‌లో కిలో వంకాయల ధర రూ.100 పలకడంతో వినియోగదారులు అవాక్కవుతున్నారు  

దక్షిణ భారతదేశంలోని వంటకాల్లో తమదైన విలక్షణత ఉంటుంది. ఇక్కడి వంటకాలలో ఎక్కువగా కొబ్బరి, రకరకాల మసాలాలు, పచ్చిమిర్చి, బియ్యం, కరివేపాకు, అల్లం వెల్లుల్లితో వండిన స్థానిక కూరగాయలు, అప్పడాలు, వడియాలు, మజ్జిగ మిరపకాయలు, ఒరుగులు వంటి ఎండబెట్టిన కరకరలాడే వంటకాలు.. ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఒక రాష్ట్రంలోని ఆహారం మరొక రాష్ట్రాన్ని పోలకుండా ఉంటుంది. ఎవరి విలక్షణత వారిది. అంతెందుకు? ఒక్క కర్ణాటక రాష్ట్రంలోనే ఉత్తరాది ప్రాంతాలకు, దక్షిణాది ప్రాంతాలకు వంటల విషయంలో పూర్తి తేడా ఉంది. మంగళూరు ప్రాంతపు వంటలకి, కొడవ వంటకు, ఉడిపికి ఎంతో తేడా ఉంటుంది. ఇన్ని రకాల వైరుధ్యం గురించి చదివి తెలుసుకోవడానికి జీవితకాలం సరిపోదు. విమలా పాటిల్‌ రచించిన ‘‘ఎ కుక్స్‌ టూర్‌ ఆఫ్‌ సౌత్‌ ఇండియా’’ పుస్తకంలో పండుగ వంటలు, నిత్యం వండుకునే వంటకాల గురించి పూర్తిగా తెలుస్తుంది. దక్షిణాది వంటకాల గురించి తెలుసుకోవాలనుకునేవారికి ఇదొక గైడ్‌లాంటిది. భోజనంలో ఆప్యాయత విమల మంచి రచయిత, ఎడిటర్‌ కూడా. ప్రముఖ మహిళా పత్రిక ‘ఫెమినా’ను రెండు దశాబ్దాల కాలం పాటు ముందుండి నడిపారు. కళలు, విహారం, సాంఘిక అంశాలు, మహిళా విముక్తి వంటి రకరకాల అంశాల మీద అనేక వ్యాసాలు రచించారు. భారతీయ వస్త్ర పరిశ్రమను, చేనేతలను ప్రచారం చేయడం కోసం ప్రపంచపర్యటన చేశారు. ఇన్నిటికీ విలక్షణంగా వంటలకు సంబంధించి 12 పుస్తకాలు రచించారు. ‘ద వర్కింగ్‌ ఉమెన్స్‌ కుక్‌ బుక్, ఎంటర్‌టెయినింగ్‌ ఇండియన్‌ స్టయిల్, రెసిపీస్‌ ఫర్‌ ఆల్‌ అండ్‌ ఫాబ్యులస్‌ రెసిపీస్‌ ఫ్రమ్‌ ఇండియన్‌ హోమ్స్‌... వంటివి కొన్ని పుస్తకాలు.‘ఎ కుక్స్‌ టూర్‌ ఆఫ్‌ సౌత్‌ ఇండియా’ పుస్తకంలో, దక్షిణాది వారి ఆప్యాయత, అభిమానం, ఆదరణల గురించి ప్రస్తావించారు. ‘వెండి పళ్లెం, కంచు కంచం, స్టీల్‌ కంచం, అరటి ఆకు, విస్తరాకు... ఆతిథ్యం ఇచ్చే వ్యక్తి స్థితిగతుల మీద ఆధారపడి ఎందులో భోజనం పెట్టినా వారు చూపే ఆప్యాయతలో మాత్రం పేదధనిక తేడాలు ఉండవు... అని రాశారు ఈ పుస్తకంలో. తేలిగ్గా అర్థమయ్యేలా ‘ఎ కుక్స్‌ టూర్‌ ఆఫ్‌ సౌత్‌ఇండియా’ పుస్తకం స్పయిసీ బ్రింజాల్‌ కర్రీతో మొదలవుతుంది. తమిళనాడు విభాగం నుంచి, మసాలాలు గ్రైండ్‌ చేసిన వంటకాలను రుచి చూపించారు. ఈ పుస్తకంలో నూనె కొలతల దగ్గర నుంచి అన్నీ ఎంతో పద్ధతిగా రచించారు విమల. ఇందులో ప్రత్యేకంగా... ఎంతసేపు ఉడికించాలి అనేదానికి బదులుగా, ‘గ్రేవీ చిక్కబడేవరకు’ అని, ‘వంకాయలు సగం వేగేవరకు’ అని ప్రత్యేకంగా వివరించారు. ఇలా రాయడం వల్ల, ఆ వంటకంలో ప్రావీణ్యత సంపాదించడంతో పాటు, ఇతరులకు కూడా వంటకాన్ని తేలికగా వివరించగలుగుతారు.ఈ పుస్తకాన్ని ఆరు విభాగాలు చేశారు. ఆంధ్ర, కర్ణాటక, కేరళ, తమిళనాడు, స్నాక్స్, స్వీట్స్‌. చివరి రెండు రకాలు కేవలం దక్షిణ భారత దేశానికి మాత్రమే చెందినవి కాదు. ఇందులో కొన్ని సరుకులకి (ఇంగ్రెడియంట్స్‌) ఇంగ్లిష్, హిందీ, తమిళం, తెలుగు, మలయాళం, కన్నడ భాషలలో అనువాద పదాలు కూడా ఇచ్చారు. ఈ పుస్తకం దక్షిణాది భోజనం సంప్రదాయాన్ని పూర్తిగా వివరిస్తోంది. – జయంతి 

వంకాయకు మన భారతదేశమే పుట్టినిల్లు. ప్రాచీన కాలంలోనే అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన ఈ శాక రాజం, ఆధునిక యుగంలో కూడ అగ్రస్థానంలో నిలిచింది. తెలుగువారితో విడదీయరాని బంధం ఏర్పరచుకొంది. ‘వంకాయ వంటి కూరయు, లంకాపురి‡ వైరి వంటి రాజుంగలడే...’ అన్న ఒక చాటువులోని పద్య పాదాలు ఈ కూర ఔన్నత్యానికి ప్రతీకలు. ఆయుర్వేదంలో కూడా దీనికి విశిష్ట స్థానం ఉంది.  సంస్కృతంలో పర్యాయపదాలు...వృంతాక, నీలఫలా, రక్తఫలా, శాకబిల్వ, రాజ కూష్మాండ, వంగణ, అంగణ, సింహీ మొదలైనవి. దీనినే వార్తాక అని కూడా అంటారు. అయితే ఆయుర్వేదంలో, వాకుడు (కంటకారీ) మొక్కని కూడా వార్తాకమంటారు. ఇది గుర్తుంచుకొని సందర్భోచితంగా అర్థం చేసుకోవాలి. ఇది లె లుపు, ముదురు + లేత నీలి రంగులలోనూ లభిస్తుంది. చిన్నవిగాను, పెద్దవిగాను, గుండ్రంగాను, కోలగా కూడా ఉంటాయి. వంకాయను అమెరికా, ఆస్ట్రేలియాలలో ‘ఎగ్‌ ఎలిఫెంట్‌’ అనీ, దక్షిణాఫ్రికా, ఆసియా ఖండాలలో ‘బ్రింజాల్‌’ అనీ పిలుస్తుంటారు. పోర్చుగీసు భాషలో దీనిని ‘బెరింగేల’ అంటారు. వీటి వ్యాపార సమయంలో వారు పలికే భాష రూపాంతరం చెంది ‘బ్రింజాల్‌’గా మారింది. వంకాయలోని పోషక ఔషధ విలువల్ని ఆయుర్వేద సంహితాకారులు ఈ విధంగా వివరించారు... వృంతాకం స్వాదు తీక్షో›్ణష్ణం కటుపాకమపిత్తలం జ్వరవాత బలాసఘ్నం దీపనం శుక్రలం లఘు... శ్వేత వృంతాకం కుక్కుటాండ సమం భవేత్‌  తత్‌ అర్శస్సు విశేషేణ హితం... వంకాయ రుచికరంగా ఉండి, ఉష్ణకరమై, ఆకలిని పుట్టించి వాత కఫ దోషాలను హరిస్తుంది. తేలికగా జీర్ణమౌతుంది. వీర్యవర్థకం. స్థూలకాయులలో బరువు తగ్గడానికి చక్కటి ఆహారం.నూ¯ð తో వేయించి ఉప్పు కలిపి సేవిస్తే మాత్రం శరీర బరువు పెరుగుతుంది. (ఉడికించిన కూర మంచిది).(తదేవహి గురు స్నిగ్ధం సతైలం లవణాన్వితం)తెల్ల వంకాయ: దీని పోషక విలువలు, కోడిగుడ్డుతో సరిసమానం. ఇది మూలవ్యాధి (అర్శస్సు – పైల్స్‌) తగ్గడానికి చాలా ఉపయుక్తం. దీనితో పోలిస్తే నీలం రంగు వంకాయలో పోషక విలువలు మరింత అధికం.ఆధునిక జీవరసాయన శాస్త్రం: వంకాయలో కొవ్వులు శూన్యం. మాంసకృత్తులు నామమాత్రంగాను, పిండి పదార్థాలు ఓ మోస్తరుగాను ఉంటాయి. 3.5 శాతం శర్కర, మూడు శాతం పీచుపదార్థాలు ఉంటాయి. బీ కాంప్లెక్సు, ఫోలేట్లు, సి, కె, ఎ విటమిన్లు చక్కగా లభిస్తాయి. ఒక శాతం ఐరన్, మూడు శాతం మెగ్నీషియం ఉంటాయి. సోడియం శూన్యం, క్యాల్షియం సమృద్ధిగాను, పొటాషియం అత్యధికంగాను లభిస్తాయి. కాబట్టి బలకరం, స్థౌల్యహరం, సుఖ విరేచనకారి. రక్తపోటుని అదుపు చేసి గుండెకు మేలు చేస్తుంది. వంకాయను ఎలా వండుకోవాలి... వేపడం అంత మంచిది కాదు. రుచికరంగా ఉన్నా, నూనెను వేడి చేయడం, ఉప్పు కలపడం ద్వారా మంచి గుణాలు మరుగున పడిపోతాయి. ఉడికించి వండటం శ్రేష్ఠం. దీనిలో కలిపే మసాలాల వైరుధ్యాన్ని బట్టి కూరను పిలిచే పేరు మారుతుంది. ఉదా: కొత్తిమీర, అల్లం కారం, జీలకర్ర కారం, మెంతి కారం, ఉల్లి కారం, వంకాయ + బంగాళ దుంప ముద్ద కూర మొదలైనవి. ఈ రోజుల్లో కనిపించే ‘బగారా బైంగన్‌’ కూరలో మసాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. వంకాయను వెతుక్కోవలసి వస్తుంది. దీనివలన ప్రయోజనం శూన్యం. వంకాయపై (పెద్ద సైజువి) కొంచెం నూనె పూసి, నిప్పులపై కాల్చి, అనంతరం తొక్కను తొలగించి, గుజ్జులా పిసికి, దానికి ‘చింతపండు రసం, ఉప్పు, పచ్చి మిర్చి తగుపాళ్లలో కలిపి, ఇంగువ పోపు, కొత్తిమీర చేర్చి పచ్చడి చేస్తారు. దీనిని ‘వంకాయ పులుసు పచ్చడి’ అంటారు. చింతపండు రసం కలపకుండా చేసే దానిని  ‘చప్ప పచ్చడి’ అంటారు. దీంట్లోకి... వేయించిన అల్లం ముక్కలు, చిన్న సైజు గుమ్మడి లేక పిండి వడియాలు కూడా జోడిస్తారు. ఉత్తర భారతంలో ఈ చప్ప పచ్చడిలో ఉల్లిపాయ ముక్కలు, వెల్లుల్లి, టొమాటో వేయించి కలుపుతారు. దీనిని ‘భడ్తా’ అంటారు. వంకాయతో చుక్కకూర కలిపి వండిన కూర చాలా రుచికరం. తేలికగా జీర్ణమై వాతహరంగా పని చేసి ఆరోగ్యానికి మంచిదని ఆయుర్వేద భావప్రకాశ సంహితాకారుడు ఉటంకించాడు. ‘‘చుక్రికా స్యాత్తు పత్రామ్లా రోచనీ శతవేధినీ ... స్వాద్వీ వాతఘ్నీ కఫ పిత్తకృత్‌ రుచ్యా లఘుతరా పాకే వృంతాకేన అతి రోచనీ’ అపోహలు: చాలామంది వంకాయను ఆరోగ్యానికి శత్రువుగా పరిగణిస్తారు, తినరు కూడా. ఎలర్జీ కలుగుతుందంటారు. ఆయుర్వేద మందులు వాడుతుంటే, ‘వంకాయ, గోంగూర (పుంటి కూర)’ తినకూడదని భావిస్తుంటారు. ఇవన్నీ అపోహలు మాత్రమే. సత్య దూరం, అశాస్త్రీయం. గమనిక: ఏ కూరలకైనా పండించిన ప్రదేశం, పోసిన నీరు, వేసిన ఎరువు, ఇతర వాతావరణ పరిస్థితుల్ని బట్టి పోషక విలువలు పోయి, అనారోగ్య కారకమవుతుంది, చేదుగా కూడా ఉంటుంది. ఆరగించుyì ! వంకాయననుదినంబు శాకరాజంబు బల్యంబు లోకమందు తెల్ల వంకాయ గుణముల తీరు జూడ అర్శ మొలలను పూర్తిగ నణచి వేయు ఇక అపోహ వలదు సుమ్మి, హృద్యమదియ పులుసు పచ్చడి రుచి చూడ ముదము గాదె కూర నుడికించి చేయుము కూర్మి మీర సమ్మతంబిది! శ్రీరామచంద్ర సమము. – డా. వృద్ధుల లక్ష్మీనరసింహశాస్త్రి,ప్రముఖ ఆయుర్వేద వైద్యులు

రాజుల్లో నెం. 1 ఎవరు? ఇంకెవరు రాజారాముడే. అందుకే లంకాధిపు వైరి వంటి రాజు లేనేలేడన్నారు. మరి మహిళామణుల్లో నెం. 1 ఎవరు? మరింకెవరు... పంకజముఖి సీతే!  రుచి ‘సింహాసనం’పై కూర్చోబెట్టగల కాయగూర ఏదంటూ అప్పట్లోఓ సార్వత్రిక ఎన్నిక జరిగిందట. దాంట్లో మన వంకాయదే ఏకగ్రీవ ఎంపికట.  అందుకే అది కాస్తా నెం. ‘వన్‌’ కాయ అయ్యింది. మనం తినడానికి వీలుగా ‘వన్‌’టకమై వచ్చింది. రుచుల ‘బ్రింజాల’ మాయాజాలంలో  పడదాం రండి.  బేబీ బ్రింజాల్‌ స్టఫ్డ్‌ కర్రీ కావలసినవి చిన్న వంకాయలు – పావు కేజీ; ఆవాలు – అర టీ స్పూన్‌; కొత్తిమీర – కొద్దిగా; నూనె – 3 టేబుల్‌ స్పూన్లు స్టఫింగ్‌ కోసం జీడి పప్పులు – 5; వేయించిన నువ్వులు – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; గరం మసాలా – పావు టీ స్పూన్‌; వేయించిన పల్లీలు – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; టొమాటో – 1 (చిన్న చిన్న ముక్కలు చేయాలి); ఎండు కొబ్బరి తురుము – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; వేయించిన గసగసాలు – పావు టీ స్పూన్‌; చింతపండు గుజ్జు – ఒక టీ స్పూన్‌; ఉప్పు – తగినంత; వేయించిన ఎండు మిర్చి – 10 తయారీ ∙ముందుగా వంకాయలను శుభ్రంగా కడిగి మధ్యకి నాలుగు భాగాలుగా కట్‌ చేసి (గుత్తివంకాయ కూరకు తరిగే మాదిరిగా) ఉప్పు నీళ్లలో వేసి పక్కన ఉంచాలి. స్టఫింగ్‌ తయారీ ∙స్టఫింగ్‌ కోసం చెప్పిన పదార్థాలను మిక్సీలో వేసి మెత్తగా చేయాలి. వంకాయల మధ్యలో తగినంత మిశ్రమం ఉంచాలి. ఇలా అన్ని వంకాయలలో స్టఫ్‌ చేసి పక్కన ఉంచాలి. స్టౌమీద బాణలిలో నూనె వేసి, కాగాక ఆవాలు వేసి చిటపటలాడించాలి. ఇందులో స్టఫ్‌ చేసిన వంకాయలను వేసి ఒకసారి కలిపి, కొద్దిసేపు మూత ఉంచాలి. వంకాయలు కొద్దిగా మెత్తబడిన తరవాత మూత తీసేసి, గరిటెతో జాగ్రత్తగా కలపాలి. వంకాయలు బాగా ఉడికి, మెత్తబడ్డాక, కొత్తిమీర చల్లి దింపేయాలి. వేడి వేడి అన్నంలోకి ఈ కూర రుచిగా ఉంటుంది. బ్రింజాల్‌ గ్రిల్డ్‌ పార్సెల్స్‌ కావలసినవి: పెద్ద వంకాయలు – 2; మోజరిల్లా చీజ్‌ – 50 గ్రా.; టొమాటోలు – 4; బచ్చలి ఆకులు – అర కప్పు; ఉప్పు – తగినంత; మిరియాల పొడి – కొద్దిగా;  సాస్‌ కోసం ఆలివ్‌ ఆయిల్‌ – 4 టేబుల్‌ స్పూన్లు; వెనిగర్‌ – ఒక టీ స్పూన్‌; ఎండబెట్టిన టొమాటో పేస్ట్‌ – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; నిమ్మ రసం – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌;  తయారీ వంకాయలను శుభ్రంగా కడిగి తొడిమలు తీసేయాలి. పల్చగా, పొడవుగా, నిలువుగా తరగాలి. (ముక్కలు నల్లబడకుండా ఉప్పు నీళ్లలోకి తరగాలి)ఒక పెద్ద పాత్రలో నీళ్లు, తగినంత ఉప్పు వేసి స్టౌమీద ఉంచి మరిగించాలి. తరిగి ఉంచుకున్న వంకాయ ముక్కలను అందులో వేసి, రెండు నిమిషాలు ఉంచి దింపేయాలి. నీళ్లను పూర్తిగా ఒంపేసి, ముక్కలను పొడి వస్త్రంలో వేసి తడిపోయేవరకు ఆరబెట్టాలి. రెండు వంకాయ ముక్కలను తీసుకుని ఒకదానికి ఒకటి క్రాస్‌గా ఒక ప్లేట్‌లో అమర్చాలి. వాటి మధ్యలో టొమాటో చక్రాలు ఉంచి, వాటి మీద ఉప్పు, మిరియాల పొడి, బచ్చలి ఆకులు, కొద్దిగా మోజరిల్లా చీజ్‌ వేసి, ఆ పైన మళ్లీ బచ్చలి ఆకులు, టొమాటో ముక్క ఉంచాలి. రెండు చివరలను వంకాయతో మడతలు వేసి బ్రింజాల్‌ పార్సెల్స్‌ను మూసేయాలి. వీటిని ఫ్రిజ్‌లో సుమారు అరగంటసేపు ఉంచాలి. సాస్‌ తయారీ ఒక పాత్రలో ఆలివ్‌ ఆయిల్, వెనిగర్, టొమాటో పేస్టు, నిమ్మరసం వేసి బాగా కలిపాక, ఉప్పు, మిరియాల పొడి వేసి కలపాలి. బ్రింజాల్‌ పార్సెల్స్‌ను ఫ్రిజ్‌లో నుంచి బయటకు తీసి, వాటి నిండా సాస్‌ వేయాలి. పెనం మీద చీజ్‌ వేసి కరిగాక, ఈ పార్సెల్స్‌ను ఉంచి, రెండు వైపులా కాల్చి తీసేయాలి.  (గ్రిల్‌ చేసుకునేవారు పది నిమిషాల పాటు గ్రిల్‌ చేసుకోవాలి) హైదరాబాదీ దమ్‌ కీ  బైగన్‌ కావలసినవి నూనె – 4 టేబుల్‌ స్పూన్లు; వంకాయలు – అర కేజీ; పసుపు – అర టీ స్పూన్‌; ఉప్పు – తగినంత; నీళ్లు – ఒక కప్పు; నూనె – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌ (మసాలా వేయించడానికి) మసాలా పేస్ట్‌ కోసం కాశ్మీరీ మిర్చి – 8; జీలకర్ర – ఒక టీ స్పూన్‌; మిరియాలు – ఒక టీ స్పూన్‌; ఏలకులు – 3; దాల్చిన చెక్క – చిన్న ముక్క; లవంగాలు – 4; బిరియానీ ఆకు – ఒక; వెనిగర్‌ – 2 టేబుల్‌ స్పూన్లు; ఉల్లిపాయ – 1 (పెద్దది) + 2 (మీడియం సైజువి) ; ఉల్లి తరుగు – ముప్పావు కప్పు; అల్లం తురుము – పావు టీ స్పూను; వెల్లుల్లి రెబ్బలు – 6 గార్నిషింగ్‌ కోసం: కొత్తిమీర తరుగు – పావు కప్పు తయారీ ∙వంకాయలను చిన్న సైజు ముక్కలుగా తరగాలి. (చిన్న వంకాయలను వాడుతుంటే గుత్తి వంకాయ మాదిరిగా తరగాలి). ∙స్టౌ మీద బాణలిలో నాలుగు టేబుల్‌ స్పూన్ల నూనె వేసి కాగాక, వంకాయ ముక్కలను అందులో వేసి బంగారు రంగులోకి మారేవరకు వేయించి, తీసి పక్కన ఉంచాలి. ∙మిక్సీలో ముప్పావు కప్పు ఉల్లి తరుగు, వెల్లుల్లి రేకలు, అల్లం తురుము, కాశ్మీరీ ఎండు మిర్చి, జీలకర్ర, మిరియాలు, లవంగాలు, ఏలకులు, బిరియానీ ఆకు వేసి మెత్తగా చేయాలి. ఆ తరవాత వెనిగర్, 3 టేబుల్‌ స్పూన్ల నీళ్లు జతచేసి మెత్తగా పేస్ట్‌లా చే సి బయటకు తీయాలి. ∙స్టౌమీద బాణలిలో ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌ నూనె వేసి కాగాక, మసాలా ముద్ద వేసి వేయించాలి. పసుపు జత చేసి మసాలా మిశ్రమాన్ని సుమారు పది నిమిషాల పాటు వేయించాలి. మిశ్రమం బాగా చిక్కబడ్డాక కప్పుడు నీళ్లు పోసి బాగా కలిపాక, తగినంత ఉప్పు జత చేసి మరోమారు కలపాలి. వేయించి పక్కన పెట్టుకున్న వంకాయ ముక్కలను జత చేసి, మసాలా ముద్ద పట్టేలా మృదువుగా కలిపి, మూత పెట్టి, ఏడెనిమిది నిమిషాలు ఉడికించి దింపేయాలి. కొత్తిమీరతో గార్నిష్‌ చేయాలి. వేడి వేyì  అన్నంలోకి రుచిగా ఉంటుంది. వంకాయ కాల్చిన పచ్చడి కావలసినవి గుండ్రంగా, పెద్దగా ఉండే వంకాయ వంకాయ – 1; చింతపండు – 50 గ్రా. (తగినన్ని నీళ్లలో నానబెట్టి, చిక్కగా గుజ్జు తీసుకోవాలి); ఉల్లి తరుగు – పావు కప్పు; పచ్చిమిర్చి తరుగు – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; బెల్లం తురుము – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; ఉప్పు – తగినంత; టొమాటో తరుగు – 2 టేబుల్‌ స్పూన్లు పోపు కోసం ఎండు మిర్చి – 6; ఆవాలు – ఒక టీ స్పూన్‌; జీలకర్ర – ఒక టీ స్పూన్‌; పచ్చి సెనగపప్పు – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; మినప్పప్పు – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; కొత్తిమీర తరుగు – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; కరివేపాకు – రెండు రెమ్మలు; నూనె – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌  తయారీ ∙వంకాయను శుభ్రంగా కడిగి, తడి తుడిచి, వంకాయకు నూనె పూసి, స్టౌమీద ఉంచి కాల్చాలి. కాయ మొత్తం కాలి, మెత్తగా అయిన తరవాత దింపేయాలి. చల్లారాక తొక్క తీసి గుజ్జును ఒక గిన్నెలోకి తీసుకుని చేతితో మెత్తగా చేయాలి. ఉప్పు, పసుపు జత చేసి బాగా కలపాలి. స్టౌమీద బాణలిలో నూనె వేసి కాగాక పచ్చి సెనగపప్పు, మినప్పప్పు, ఆవాలు, జీలకర్ర, ఎండు మిర్చి, కరివేపాకు వేసి వేయించాలి. ఉల్లి తరుగు, పచ్చిమిర్చి తరుగు జత చేసి మరోమారు వేయించాక, వంకాయ గుజ్జులో వేసి కలపాలి. చింతపండు రసం, బెల్లం తురుము జత చేసి చేతితో బాగా కలపాలి. టొమాటో తరుగు వేసి మరోమారు కలిపి, కొత్తిమీరతో గార్నిష్‌ చేయాలి. ఈ పచ్చడి అన్నంలోకి రుచిగా ఉండటమే కాకుండా, ఆరోగ్యానికి మంచిది. వంకాయ మసాలా బోండా కావలసినవి చిన్న వంకాయలు – పావు కేజీ; సెనగపిండి – పావు కేజీ; బియ్యప్పిండి – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; ధనియాల పొడి – ఒక టీ స్పూన్‌; గరం మసాలా –  అర టీ స్పూను; కారం – ఒక టీ స్పూన్‌; ఉప్పు – తగినంత; నూనె – డీప్‌ ఫ్రైకి సరిపడా; నువ్వుల పొడి – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; పల్లీల పొడి – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; వంట సోడా – చిటికెడు; కొబ్బరి తురుము – ఒక టేబుల్‌ స్పూన్‌; వాము – అర టీ స్పూన్‌; ఉల్లి తరుగు – ఒక కప్పు; పల్చగా తీసిన చింతపండు పులుసు – 2 కప్పులు తయారీ ∙వంకాయలను శుభ్రంగా కడిగి, గుత్తి వంకాయ మాదిరిగా మధ్యలోకి నాలుగు చెక్కలుగా చీల్చాలి. అలా అన్ని వంకాయలను తరిగి పక్కన ఉంచాలి. స్టౌ మీద గిన్నెలో ఉప్పు, చింతపండు పులుసు పోసి, అందులో తరిగిన వంకాయలను వేసి ఉడికించాలి. పక్కన స్టౌ మీద బాణలి ఉంచి వేడయ్యాక నూనె వేసి కాగాక, ఉల్లి తరుగు వేసి బంగారు రంగులోకి వచ్చేవరకు వేయించి, తీసేయాలి. అందులో కొబ్బరి తురుము, ధనియాల పొడి, గరం మసాలా, మిరప కారం, కొబ్బరి తురుము, నువ్వుల పొడి, ఉప్పు వేసి బాగా కలపాలి. చింతపండు రసంలో ఉడికిన వంకాయలను బయటకు తీసి చల్లారనివ్వాలి. కొబ్బరి తురుము మిశ్రమాన్ని వంకాయలలో స్టఫ్‌ చేయాలి. ఒక గిన్నెలో సెనగ పిండి, బియ్యప్పిండి, వాము, వంట సోడా, ఉప్పు, తగినన్ని నీళ్లు పోసి బజ్జీల పిండి మాదిరిగా కలపాలి. స్టౌమీద బాణలిలో నూనె పోసి కాగనివ్వాలి. స్టఫ్‌ చేసిన వంకాయలను సెనగపిండి మిశ్రమంలో ముంచి కాగిన నూనెలో బోండాలు వేసి వేయించి పేపర్‌ టవల్‌ మీదకు తీసుకోవాలి. నూనెలో వేయించిన పచ్చిమిర్చి, కరివేపాకుతో గార్నిష్‌ చేసి వేడివేడిగా అందించాలి.  


 తాడేపల్లిగూడెం : వంకాయల ధర ఘాటెక్కించింది. గడచిన ఐదారు వారాల ధరలతో పోల్చుకుంటే ఒక్కసారిగా పెరిగింది. కిందటి వారం కిలో రూ.40 నుంచి రూ.50 వరకు ఉన్న ధర ఆదివారం ఒక్కసారిగా రూ.80కి చేరింది. నల్ల వంకాయలు కిలో రూ.60కి ఎగబాకాయి. దొండకాయలు రూ.24, ఆ కాకరకాయలు రూ.50, చిక్కుళ్లు రూ.60, దోసకాయలు రూ.24, బీరకాయలు రూ.40, బెండకాయలు రూ.40, కంద రూ.40 చేసి విక్రయించారు. క్యాబేజీ రూ.20కి లభ్యమైంది. చామదుంపలు కిలో రూ.30, టమాటాలు కిలో రూ.30, క్యారెట్‌ రూ.40, బీట్‌రూట్‌ రూ.30, కీరాదోసకాయలు రూ.30, క్యాప్సికం రూ.60కి లభించాయి. బీన్స్‌ రూ.60 చేసి విక్రయించారు. మిర్చి కిలో రూ.16 పలకగా గోరుచిక్కుళ్లు రూ. 32 పలికాయి. ములగకాడలు జత పది రూపాయలు, మామిడి కాయలు జత రూ.30 చేసి విక్రయించారు. ఉల్లిపాయలు కర్నూలు రకం కిలో పది రూపాయలు, మహారాష్ట్ర రకం రూ.15 చేసి అమ్మకాలు సాగించారు. 
  


 నడిగూడెం : ప్రస్తుతం వాతావరణం చల్లబడుతుండడంతో వంగ పంటకు తెగుళ్లు, పురుగులు ఆశిస్తున్నాయి. నివారణ చర్యలు చేపట్టకపోతే పంట దిగుబడిపై ప్రభావం అవకాశం ఉంది. ఎప్పటికప్పుడు సస్యరక్షణ చర్యలు చేపడితే అధిక పంట దిగుబడులు పొందవచ్చని కోదాడ ఉద్యానవన శాఖ అధికారి రవినాయక్‌ తెలిపారు. పురుగులు, తెగుళ్ల నివారణకు సలహాలు, సూచనలు ఆయన మాటల్లోనే.. 
 ఆశించే పురుగులు.. నివారణ చర్యలు
  మొవ్వు, కాయతొలుచు పురుగు
 ఈ పురుగు నాటిన 30–40 రోజుల నుంచి ఆశిస్తుంది. మొక్క పెరుగుదల దశలో మొవ్వును, తర్వాత దశలో కాయలను తొలిచి నష్టాన్ని కలుగచేస్తుంది. కాయలు వంకర్లు తిరిగిపోతాయి. కొమ్మల చివర్ల పెరుగుదల ఆగిపోతుంది. దీని నివారణకు ఆశించిన కొమ్మలను తుంచివేయాలి. తొలిదశలో వేప నూనె లీటరు నీటికి 5 మి.లీ లేదా కార్బరిల్‌ 50 శాతం 3 గ్రాములు, లీటరు నీటికి, లేదా ప్రొఫెనోఫాస్‌ 2.మి.లీ లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.
  రసం పీల్చే పురుగులు( దీపపు పురుగులు, పేనుబంక, లె ల్లదోమ)
 ఈ పురుగులు ఆకుల అడుగు భాగాన చేరి, రసాన్ని పీల్చివేస్తాయి. దీంతో ఆకులు పసుపు రంగులోకి మారి, పైకి ముడుచుకొని ఎండిపోతాయి. వీటి నివారణకు డైమీధోయేట్‌ లేదా మిథైల్‌డెమటాన్‌ లేదా ఫిప్రోనిల్‌ లీటరు నీటికి  2 మి.లీ చొప్పున పిచికారీ చేయాలి.
  ఎర్రనల్లి
 ఆకుల అడుగు భాగాన చేరి రసం పీల్చడం వలన ఆకులు పాలిపోయి తెల్లగా మారుతాయి. ఆకులపై సాలె గూడు వంటి తీగలు ఏర్పడతాయి. దీని నివారణకు లీటరు నీటికి నీటిలో కరిగే గంధకం 3 గ్రాములు లేదా డైకోఫాల్‌ 5 మి.లీ. లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.
  
 ఆశించే తెగుళ్లు.. నివారణ చర్యలు
  ఆకుమాడు తెగులు
  నారును పొలంలో నాటిన తర్వాత 30 రోజులకు ఈ తెగులు ఆశిస్తుంది. ఆకులన్నీ మాడిపోయినట్లుగా కనిపిస్తాయి. ఈ తెగులు ఆశించినప్పుడు ఆకులపై గోధుమ రంగు మచ్చలు ఏర్పడతాయి. తర్వాత పసుపు రంగుకు మారి వాడి రాలిపోతాయి. తేమతో కూడిన చల్లని వాతావరణంలో ఈ తెగులు ఎక్కువగా కన్పిస్తుంది. దీని నివారణకు కాపర్‌ ఆక్సీ క్లోరైడ్‌ 3 గ్రాములు లేదా మాంకోజెబ్‌ 2.5 గ్రాములు, లేదా కార్బెండిజమ్‌ 1 గ్రాము లీటరు నీటికి కలిపి 10 రోజుల వ్యవధిలో రెండుసార్లు పిచికారీ చేయాలి.
  ఆకుమాడు, కాయకుళ్లు తెగులు
 ఆకులపై అక్కడక్కడ గోధుమ రంగుతో కూడిన మచ్చలు కన్పిస్తాయి. తెగులు ఉధృతమైతే ఆకులు మాడి రాలిపోతాయి. తెగులు సోకిన కాయలు పసుపురంగుకు మారి, కుళ్లిపోతాయి. దీని నివారణకు నారుమడిలో విత్తేముందు 50 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ ఉష్ణోగ్రత గల వీటిలో విత్తనాలను 30 నిమిషాలపాటు నానబెట్టి విత్తుకోవాలి. తెగులు సోకిన పొలంలో పంటమార్పిడి తప్పనిసరిగా పాటించాలి. కాపర్‌ ఆక్సీ క్లోరైడ్‌ 3 గ్రాముల మందును లీటరు నీటికి కలిపి  10 రోజుల వ్యవధిలో 2–3 సార్లు పిచికారీ చేయాలి.
  వెర్రి తెగులు
  ఆకులు సన్నగా మారి, పాలిపోయిన ఆకుపచ్చని రంగు కలిగి ఉంటాయి. మొక్కలు గుబురుగా, చీపురు కట్టలా కనబడతాయి. పూత, కాత లేకుండా మొక్కలు గొడ్డు బారిపోతాయి. ఇది వైరస్‌ తెగులు. దీని నివారణకు ఆశించిన మొక్కలను తొలగించి, నాశనం చేయాలి. నారుదశలో నాటడానికి ముందు 250 గ్రాములు కార్బోప్యూరాన్‌ గుళికలను  100 చ.మీ నారుమడికి వేయాలి.
  
 జాగ్రత్తలు..
 ప్రధానంగా పురుగు ఆశించిన కాయలను, కొమ్మలను తుంచి నాశనం చేయాలి. 
 అంతరపంటలుగా బంతి, ఉల్లి, వెల్లుల్లి పంటలను వేసుకోవాలి.
 లింగాకర్షక బుట్టలను ఎకరానికి 4 చొప్పున పెట్టాలి.
 తలనత్త ఆశించిన కొమ్మలను పురుగు ఆశించిన ప్రాంతం నుంచి ఒక అంగుళం కిందికి తుంచి నాశనం చేయాలి.
 అల్లిక రెక్కల పురుగులను మొక్కకు 2 చొప్పున పంట పెరిగే దశలో విడుదల చేయాలి.
 ఎకరానికి 200 కిలోల చొప్పున వేప పిండిని దుక్కిలో వేయాలి.
  


 
 కాలానికి లొంగనిదీ ‘వంగమెుక్క’
 
 
  జె.తిమ్మాపురం (పెద్దాపురం) : 
 
 పెద్దాపురం మండలం జె.తిమ్మాపురంలో ఓ వంగమెుక్క కాలంపై, రుతువులపై గెలుపు బావుటా ఎగరేసింది. గ్రామానికి చెందిన పాలచర్ల విశ్వనాథం తన పొలంలో నాలుగేళ్ల క్రితం నాటిన ఆ మెుక్క ఏపుగా ఎదిగి అప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకూ పూత, పిందె, కాయలతో ఫలసాయాన్నిస్తూనే ఉంది. ప్రస్తుతం ఏడడుగుల ఎత్తు పెరిగిన వంగమెుక్క ఆ ఊళ్లో ఓ విశేషంగా ఆకర్షిస్తోంది. దాంతో పాటు నాటిన మెుక్కలు ఎన్నడో చనిపోయాయని, వాటి స్థానంలో ఇప్పటి వరకూ ఐదారుసార్లు వేరే మెుక్కలు వేశానని, ఈ మెుక్క మాత్రం నిక్షేపంలా ఉండి కాపు కాస్తూనే ఉందని విశ్వనాథం సంతోషంతో చెప్పారు. 
 
 
  


 తెలుగువారి మెనూలో కచ్చితంగా ఉండే కూరగాయ... వంకాయ. ఎవరు వండినా, ఎలా వండినా... తనదైన రుచిని వంటకానికి అద్దడం వంకాయ ప్రత్యేకత. అలాంటి వంకాయతో సాక్షి పాఠకులు వండిన నాలుగు కమ్మని వంటకాలు... ఈవారం ‘రీడర్స్ కిచెన్’లో!
  
 వెన్న వంకాయ
 కావలసినవి : లేత వంకాయలు - పావుకిలో, పచ్చిమిర్చి - 6, ఉల్లిపాయలు - 2, వెన్న - అరకప్పు, చింతపండు - కొద్దిగా, కరివేపాకు - 1 రెమ్మ, జీలకర్ర - 2 చెంచాలు, ఆవాలు - 1 చెంచా, మినప్పప్పు - 1 చెంచా, శనగపప్పు - 1 చెంచా, ఇంగువ - 2 చెంచాలు, చక్కెర - 1 చెంచా, పసుపు - చిటికెడు, ఉప్పు - తగినంత, కొత్తిమీర - కొద్దిగా
 
 తయారీ : ముందుగా వంకాయలను శుభ్రంగా కడిగి, మధ్యలో చీరాలి (గుత్తివంకాయకు చేసుకున్నట్టుగా); తర్వాత వాటిని ఐదు నిమిషాల పాటు నీటిలో ఉడికించి పక్కన పెట్టాలి; ఉల్లిపాయలు, పచ్చిమిర్చి, చింతపండు, జీలకర్ర, ఉప్పు, పసుపు, చక్కెర వేసి మెత్తని పేస్ట్ తయారు చేసుకోవాలి; ఈ పేస్ట్‌ను వంకాయల మధ్యలో కూరాలి; స్టౌమీద బాణలి పెట్టి వెన్న వేయాలి; కరిగిన తర్వాత మినప్పప్పు, శనగపప్పు, ఆవాలు, మిగిలిన జీలకర్ర, కరివేపాకు, ఇంగువ వేయాలి; వేగిన తర్వాత స్టఫ్ చేసి పెట్టుకున్న వంకాయలను వేయాలి; మాడిపోకుండా కలుపుతూ సన్నని మంటమీద వేయించాలి; వంకాయలు బాగా మగ్గి మెత్తబడిన తర్వాత కొత్తిమీర వేసి దించేసుకోవాలి.
  
 వంకాయ నువ్వుల పులుసు
  
 కావలసినవి : వంకాయలు - పావుకిలో, నువ్వులు - 2 చెంచాలు, ఎండుమిర్చి - 4, ఉల్లిపాయ - 1, చింతపండు - నిమ్మకాయ అంత, బెల్లం - కొద్దిగా, ఉప్పు - తగినంత, కొత్తిమీర - కొద్దిగా, తాలింపుకోసం - జీలకర్ర, ఆవాలు, శనగపప్పు, మినప్పప్పు, కరివేపాకు
 
 తయారీ : చింతపండును నీటిలో నానబెట్టి పులుసు తీయాలి; వంకాయలకు నూనె రాసి, మంటమీద కాల్చాలి; అవి చల్లారిన తర్వాత తొక్క ఒలిచేసి, గుజ్జులా చేసుకోవాలి; నువ్వులు, ఎండుమిర్చి కలిపి పొడి చేసుకోవాలి; స్టౌమీద బాణలి పెట్టి, కొద్దిగా నూనె వేయాలి; వేడెక్కాక తాలింపు దినుసులు వేయాలి; చిటపటలాడాక ఉల్లిపాయ ముక్కలు వేసి, రంగు మారేవరకూ వేయించాలి; తర్వాత చింతపండు పులుసు వేసి మూతపెట్టాలి; పులుసు తిరగబడుతున్నప్పుడు వంకాయగుజ్జు, ఉప్పు, నువ్వులు-మిర్చి పొడి, బెల్లం వేసి ఉడికించాలి; మిశ్రమం కాస్త దగ్గరపడిన తర్వాత కొత్తిమీర చల్లి దించేసుకోవాలి.
  
 బైగన్ మంచూరియా
  
 కావలసినవి : వంకాయలు - పావుకిలో, బ్రెడ్ - 4 స్లైసెస్, మైదా - 2 చెంచాలు, ఉల్లిపాయలు - 2,  పచ్చిమిర్చి - 2, అల్లం వెల్లుల్లి పేస్ట్ - 2 చెంచాలు, ఆవాలు - 1 చెంచా, జీలకర్ర - 1 చెంచా,కారం - 1 చెంచా, పచ్చికొబ్బరి పొడి - 1 చెంచా, ధనియాల పొడి - 1 చెంచా, టొమాటో సాస్ - 2 చెంచాలు, పసుసు - చిటికెడు, ఉప్పు - తగినంత, కరివేపాకు - 2 రెమ్మలు, కొత్తిమీర - కొద్దిగా, నూనె - తగినంత
 
 తయారీ : బ్రెడ్ స్లైసెస్‌ను పొడిలా చేసుకోవాలి; వంకాయలను ఉడికించి, మెత్తని గుజ్జులా చేసుకుని, దీనిలో ఉప్పు, కారం, 1 చెంచా అల్లం వెల్లుల్లి పేస్ట్, పసుపు, మైదా వేసి కలపాలి; ఈ మిశ్రమాన్ని చిన్న చిన్న ఉండలుగా చేసుకుని, బ్రెడ్ పొడిలో దొర్లించి, నూనెలో డీప్ ఫ్రై చేసి పెట్టుకోవాలి; స్టౌమీద మరో బాణలి పెట్టి, కాస్త నూనె వేయాలి; వేడెక్కాక ఆవాలు, జీలకర్ర వేయాలి; చిటపటలాడాక ఉల్లిపాయ ముక్కలు, పచ్చిమిర్చి, కరివేపాకు వేయాలి; వేగిన తర్వాత మిగిలిన అల్లం వెల్లుల్లి పేస్ట్, కొబ్బరిపొడి, ధనియాల పొడి వేసి కాసేపు వేయించాలి; తర్వాత వేయించి పెట్టుకున్న వంకాయ బాల్స్, టొమాటో సాస్, కొత్తిమీర వేయాలి; సన్నని మంటమీద ఐదు నిమిషాల పాటు ఉడికించి దించేయాలి; జీడిపప్పు, కొత్తిమీరతో అలంకరించుకుని వడ్డించాలి.
  
 వంకాయ ఉల్లి పచ్చడి
 కావలసినవి : వంకాయలు - పావుకిలో, ఉల్లిపాయ ముక్కలు - 1 కప్పు, ఎండుమిర్చి - 3, పచ్చిమిర్చి - 3, చింతపండు - కొద్దిగా, జీలకర్ర - 2 చెంచాలు, ఆవాలు - 2 చెంచాలు, ఛాయ మినప్పప్పు - 2 చెంచాలు, ఇంగువ - అరచెంచా, ఉప్పు - తగినంత, పసుపు - చిటికెడు, నూనె - 4 చెంచాలు, కరివేపాకు - 2 రెమ్మలు
 
 తయారీ : ముందుగా వంకాయలను కాల్చి, తొక్క తీసి, మెత్తని గుజ్జులా చేసుకోవాలి. ఈ గుజ్జు 2 కప్పులు ఉండేలా చూసుకోవాలి; ఈ గుజ్జు, ఉల్లిపాయ ముక్కలు కలిపి మెత్తని పేస్ట్‌లా చేసి పక్కన పెట్టుకోవాలి; తర్వాత ఎండుమిర్చి, పచ్చిమిర్చి, చింతపండు, ఉప్పు, పసుపు కలిపి మెత్తగా గ్రైండ్ చేసుకోవాలి; ఇప్పుడు స్టౌ మీద బాణలి పెట్టి నూనె వేయాలి; వేడెక్కాక కరివేపాకు, ఆవాలు, జీలకర్ర, మినప్పప్పు వేయాలి; చిటపటలాడాక ఇంగువ కూడా వేయాలి; ఆపైన రుబ్బి పెట్టుకున్న రెండు మిశ్రమాలూ వేసి బాగా కలపాలి; రెండు నిమిషాల పాటు సన్నని మంటమీద ఉంచి దించేసుకోవాలి; దీనిలో కాసిన్ని పచ్చి ఉల్లిపాయ ముక్కలు కలుపుకుని, నెయ్యితో పాటు అన్నంలో కలుపుకుని తింటే చాలా బాగుంటుంది.
  
 మధుమేహ రోగులకు మంచిది!
 వంకాయలో క్యాలరీలు తక్కువ, పోషకాలు ఎక్కువ ఉంటాయి. ఫ్యాట్ కంటెంట్ తక్కువ ఉంటుంది. ఫైబర్, నీరు ఎక్కువగా ఉంటాయి. కాబట్టి టైప్ 2 మధుమేహ రోగులు, డైట్ కంట్రోల్ చేస్తోన్న స్థూలకాయులు దీనిని తరచూ తినడం మంచిది. అలాగే వంకాయ హైబీపీని కంట్రోల్ చేస్తుంది. శరీరంలోని చెడు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిని తగ్గిస్తుంది. న్యాసునిన్ క్లోరోజెనిక్ రూపంలో ఉండే ఫైటో న్యూట్రియెంట్లు వంకాయలో పుష్కలంగా ఉంటాయి. ఇవి పలు రకాల క్యాన్సర్ల బారిన పడకుండా కాపాడతాయి.
 
 ఫోలేట్, మెగ్నీషియం, పొటాసియం, విటమిన్ బీ1, బీ6, విటమిన్ కె బీటా కెరోటిన్‌లు గుండెవ్యాధుల బారిన పడకుండా కాపాడతాయి. ఉబ్బసాన్ని తగ్గించడంలో కూడా వంకాయ ఎంతో ఉపయోగపడుతుంది. అయితే ఆర్థరైటిస్ ఉన్నవారు తింటే కొన్నిసార్లు కీళ్లనొప్పులు ఎక్కువయ్యే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి వాళ్లు కొంచెం తక్కువ తీసుకోవడం మంచిది.


 టమాటా
  ఆ కాయతొలుచు పురుగు: ఇది పంటను అధికంగా ఆశిస్తుంది. లేత ఆకులు, కొమ్మలను తినేస్తుంది. కాయలను తొలిచి నాశనం చేస్తుంది. దీని నివారణకు లీటరు నీటిలో రెండు గ్రాముల చొప్పున నీటిలో కరిగే కార్బోరిల్ పొడిని కలుపుకుని పిచికారీ చేయాలి.
 
  ఆ పచ్చదోమ, పిల్లపురుగు: పెద్ద పురుగు ఆకు అడుగు భాగాన ఉండి రసం పీలుస్తుంది. ఆకులు వడిలిపోతాయి. మొక్కలు చేవ తగ్గి దిగుబడులు తగ్గుతాయి.
  దీని నివారణకు లీటరు నీటిలో 2 మిల్లీలీటర్ల మెటాసిస్టాక్ మందును కలుపుకుని పిచికారీ చేయాలి.
 
  వంగ
  అక్షింతల పురుగు: వీటిలో పెద్ద పురుగులు, పిల్ల పురుగులు ఆకులను తింటాయి. దీంతో మొక్కలు శక్తిహీనంగా మారుతాయి. వీటి నివారణకు లీటరు నీటిలో మూడు మిల్లీలీటర్ల మలాథియాన్, లీటరు నీటిలో .03 శాతం మిథైల్ పెరాథియాన్ కలిపి పిచికారీ చేయాలి.
 
  బెండ
  పువ్వు, కాయ తొలుచు పురుగు: ఇవి లేతకొమ్మలు, ఆకులు, కాయలను తొలిచి గింజలతో సహా లోపలి భాగాలను తినేస్తాయి. వీటి నివారణకు పురుగు ఆశించిన కొమ్మలు, కాయలను తుంచి దూరంగా పడేయాలి. లీటరు నీటిలో 2 మిల్లీలీటర్ల క్వినాల్‌ఫాస్ మందు లేదా మూడు లీటర్ల నీటిలో 0.15 శాతం మందును కలిపి పిచికారీ చేయాలి.


 అన్ని రంగాల్లో దూసుకుపోతున్న స్వయం సహాయక సంఘాల మహిళలు సాగులోనూ సగం అని నిరూపిస్తున్నారు. మండల పరిధిలోని కంబాలపల్లి, వెల్టూర్ గ్రామాల్లో ఎన్‌పీఎం ఆధ్వర్యంలో వీరు పండిస్తున్న పంటలు సాగు రంగానికే ఆదర్శంగా నిలుస్తున్నాయి. వీటిని పరిశీలించేందుకు వస్తున్న దేశ, విదేశాల ప్రతినిధులు, అధికారులు భేష్ అని మెచ్చుకుంటున్నారు. మండలంలో ప్రస్తుతం 15 గ్రామాల్లో ఈ పద్ధతిన పలు రకాల పంటలు సాగవుతున్నాయి.
 
 400 గ్రూపులకు చెందిన 4,792 మంది మహిళా రైతులు 10,393 ఎకరాల్లో శ్రీవరి, పసుపు, కంది, బెం డ, కాకర, వంకాయ, మిర్చి, టమాటా, సోరకాయ, బీరకాయ, ఆకు కూరలతో పాటు ఉల్లిగడ్డ తదితర పంటలను పండిస్తూ మంచి లాభాలు పొందుతున్నారు. ఎన్‌పీఎం తరఫున కంబాలపల్లి, పొట్టిపల్లి, మద్దికుంట, వెల్టూర్, నిజాంపూర్ గ్రామాలకు 50 వేలు మంజూరయ్యాయి. సేంద్రియ సాగుకు ముందుకు వచ్చే మహిళలకు ఎన్‌పీఎం నిధులను సమానంగా పంపిణీ చేశారు. స్త్రీనిధి ద్వారా కూడ కూరగాయల పంటలు పండించేందుకు మహిళలు డబ్బులు రుణంగా తీసుకున్నారు.
 
 పంటచేతికి వచ్చిన తరువాత నెలసరి వాయిదాల్లో వీటిని తిరిగి చెల్లిస్తున్నారు. సేంద్రియ ఎరువులు తయారు చేసి విక్రయించేందుకు ముందుకు వచ్చిన గ్రామానికి చెందిన ఒక్కో మహిళకు రూ.10 వేలు అందజేశారు. ఈమె ఇంటి వద్ద ఎన్‌పీఎం దుకాణం ఏర్పాటు చేసి ఒక లీటరుకు రూ.2 నుంచి రూ.5 వరకు  తీసుకుంటుంది. ఎన్‌పీఎం ఆధ్వర్యంలో మహిళలు పండించిన కూరగాయలను సదాశివపేట పట్టణానికి తరలించి విక్రయిస్తున్నారు.
 
  ఎరువుల తయారీ ఇలా
  రసాయనిక ఎరువులు వాడకుండా సేంద్రియ ఎరువులతోనే మహిళలు కూరగాయల పంటలు పండిస్తున్నారు. చీడపీడల నివారణకు ఎన్‌పీఎం దుకాణంలో ఎరువులు, మందులు కొనుగోలు చేస్తున్నారు. ఇందులో నాడెపు కంపోస్టు ఎరువు, నీమాస్త్రం, బ్రహ్మాస్త్రం, ఎరువులను వాడుతున్నారు.
 
  నాడెపు కంపోస్టు
  దీని తయారీకి ఇంటి వద్ద పెరట్లో ఇటుకలతో 60 ఫీట్ల పొడవు, మూడు ఫీట్ల వెడల్పు, మూడు ఫీట్ల ఎత్తులో గొయ్యి తీస్తారు. దీనిలో 100 కిలోల ఆకులు (ఏవైనా), వ్యర్థాలు వేసి వాటిపై ఆవుపేడ పూసి మూడు నెలల పాటు నిల్వ ఉంచ డంతో నాడెపు కంపోస్టు తయారవుతుంది. దీన్ని పంట వేసే ముందు దుక్కుల్లో వేసుకుంటే భూసారం పెరగడంతో పాటు మిత్ర పురుగులు వృద్ధి చెందుతాయి.
 
  నీమాస్త్రం
  కూరగాయ మొక్కలు మొలకెత్తాక ఎలాంటి చీడపీడలు సోకకుండా నీమాస్త్రం అందించాలి. ఒక ఎకరాకు సరిపడా ఎరువు, ద్రావణ తయారీకి.. 10 లీటర్ల ఆవు మూత్రం, 5 కిలోల ఆవుపేడ తీసుకుని డ్రమ్ములో వేసి 100 లీటర్ల నీటితో కలియబెట్టాలి. ఇలా 48 గంటలపాటు ఉంచాక నీమాస్త్రం తయారవుతుంది. దీన్ని నీటి కాలువల ద్వారా కానీ, మొక్కలపై కానీ పిచికారీ చేసుకోవాలి. 15 రోజులకు ఒకసారి దీన్ని మొక్కలకు అందించాలి.
 
  బ్రహ్మాస్త్రం
  మొక్కలకు తెగుళ్లు సోకకుండా దీన్ని వాడతారు. దీని తయారికి ఐదు రకాల చెట్ల ఆకులను 2 కిలోల చొప్పున తీసుకుని ముద్దగా నూరి 10 లీటర్ల ఆవు మూత్రంలో కలపాలి. ఒక పాత్రలో పోసి మూతపెట్టి అరగంటపాటు ఉడకబెట్టాలి. ద్రావణం చల్లారిన తర్వాత గుడ్డతో వడబోయాలి. ఇది ఒక ఎకరాకు సరిపోతుంది. 100 లీటర్ల నీటికి 2 నుంచి 3 లీటర్ల బ్రహ్మాస్త్రాన్ని కలిపి 10 రోజులకు ఒకసారి మొక్కలపై  స్ప్రే చేస్తే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.


 బాల్కొండ: మండలంలోని పలువురు రైతులు వాతావరణానికి అనుకూలంగా పంటమార్పు చేస్తున్నారు. ప్రస్తుతం కూరగాయల సాగుపై దృష్టి సారిస్తున్నారు. మండలంలోని బుస్సాపూర్ గ్రామ రైతులు పంట మార్పిడి చేసి కూరగాయలకు సాగు చేయుటకు ఆసక్తి చూపుతున్నారు.
 
 ప్రధాన పంటలైన మొక్క జొన్న, సోయా, జొన్న, సజ్జ , పసుపు పంటలను అధిక మొత్తంలో సాగు చేయడం వల్ల డిమాండ్ తగ్గి రైతులకు గిట్టుబాటు ధర లభించడం లేదు. దీంతో రైతులు కూరగాయల వైపు మళ్లుతున్నారు. గేదే నిత్యం పాలిచ్చినట్లు కూరగాయల వలన రైతులకు నిత్యం డబ్బులు వస్తున్నాయని రైతులు అంటున్నారు.
 
  అందకే ఎకరాల్లో వంకాయ, టమాట, కొతిమీర, పువ్వుగోబీ, గోబీగడ్డ , బెండకాయ, బీరకాయలను అధిక ంగా సాగు చేస్తున్నారు. అన్నివేళల పనికి వచ్చే మిరప సాగును కూడా పెంచారు, ఇలా పలు రకాల కూరగాయలను రైతులు సాగు చేస్తున్నారు. జిల్లాలో ఆలుగడ్డను కూడా సాగు చేస్తున్నారు. పంట మార్పిడితోనే దిగుబడి పెరుగుతుందని అధికారులు సూచించడంతో రైతులు కూరగాయల సాగుబాట పట్టారు. బుస్సాపూర్‌లో ఓరైతు అరఎకరంలో గోబీ, అందులోనే అంతర్ పంటగా కొతిమీర సాగు చేశాడు.  ఇలా రైతులు రకరకాల ప్రయోగాలను చేస్తు  ప్రత్యామ్నాయ పంటలతో లాభాలు పొందుతున్నారు.
 
  మార్కెట్‌లు అందుబాటులో లేక..
  కూరగాయల విక్రయాలకు రైతులకు మార్కెట్లు అందుబాటులో లేక తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు.  బాల్కొండ మండలంలో  కూరగాయలు సాగు చేసే రైతులు ఆదిలాబాద్ జిల్లా నిర్మల్ లేదా ఆర్మూర్ సమీపంలో ఉన్న పెర్కిట్, అంకాపూర్ మార్కెట్లకు తీసుకెళ్లాలి. దీంతో రైతులకు రవాణా భారం అధికమవుతోంది. ప్రభుత్వం స్పందించి, స్థానికంగా మార్కెట్లు ఏర్పాటు చేసి, కూరగాయలను సాగు చేసే రైతులను ప్రోత్సహించాలని కోరుతున్నారు.


 - పంటకు అంతుచిక్కని తెగుళ్లు
 - ఈ ఏడాది అనుకూలించని వాతావరణం
 - కోసిన కాయల్లో సింహభాగం పుచ్చులే..
 - క్రిమిసంహారకాలు వాడినా ఫలితం శూన్యం
 - సాగుకు సూచనలిచ్చే నాథులే లేరు
 - జాడలేని ఉద్యానశాఖ అధికారులు
 - కష్టానికి దక్కని ఫలితం..
 - అప్పుల ఊబిలో రైతులు
  
  పిట్టలవానిపాలెం, న్యూస్‌లైన్ : తాజా కూరల్లో రాజా ఎవరంటే... ఠక్కున చెప్పే సమాధానం వంకాయ అని. గుత్తి వంకాయ పేరు వింటే నోరూరని వారుండరు.. ఆ కూర చూస్తేనే లొట్టలేస్తుంటాం.. ఆస్వాదిస్తూ తింటాం.. అంతటి రుచిగల వంగ.. సాగుచేసే రైతుకు మాత్రం కష్టనష్టాల్నే మిగుల్చుతోంది. గుత్తి వంకాయ రకం సాగుకు బాపట్ల ప్రాంతానికి రాష్ర్టంలోనే ప్రత్యేక గుర్తింపు ఉంది.
 
 ఇక్కడ పండించే పంట బాపట్ల వంకాయగా పేరెన్నిక గన్నది. ఈ ఏడాది వాతావరణం అనుకూలించక పోవడంతో తెగుళ్లు అధికమయ్యాయి. ఎన్ని క్రిమిసంహారక మందులు వాడినా తెగుళ్ల ఉద్ధృతి మాత్రం తగ్గలేదు. రైతు కష్టానికి ఫలితం దక్కడం లేదు. దిగుబడిలో 90 శాతానికిపైగా పుచ్చులే కావడంతో రైతుకు నష్టాలే ఎదురవుతున్నాయి.
 
 50 కిలోల బరువుండే టిక్కీ వంకాయల్లో 10 కిలోలకు మించి పుచ్చుల్లేనివి దొరకడం లేదంటే నష్ట తీవ్రత ఏమేరకు ఉందో అర్ధం చేసుకోవచ్చు. బాపట్ల, కర్లపాలెం, పిట్టలవానిపాలెం మండలాలోని గరువు నేలల్లో రైతులు దాదాపు వెయ్యి ఎకరాల్లో వంగతోటలు విస్తారంగా సాగు చేస్తారు. వాతావరణంలో మార్పుల కారణంగా మొక్కలను ఆశిస్తున్న అంతుచిక్కని తెగుళ్లు రైతులను ఆందోళనకు గురిచేస్తున్నాయి. ఇక్కడి తోటల్లో ప్రధానంగా కొమ్మ తెగులు, వెర్రితల తెగులు, కాయపుచ్చు, చె ట్లు ఎండిపోవడంలాంటి తెగుళ్లు కనిపిస్తున్నాయి.  
 
 కాయపుచ్చు విషయంలో ఎకరం తోటలో 20 టిక్కీల వంకాయలు తెగితే అందులో 10 కిలోలు కూడా మంచి కాయలు దక్కే పరిస్థితి లేదని రైతులు వాపోతున్నారు. అందిన చోటల్లా అప్పులు చేసి సాగుకు, పురుగుమందులు తదితరాల కోసం ఎకరానికి రూ.లక్షకు పైగా ఖర్చుచేశామని, కనీసం పెట్టుబడి కూడా దక్కక నష్టాలొస్తున్నాయని ఆవేదన చెందుతున్నారు.
 
 
  దుకాణదారుల సూచనలే.. తోటల్లో సస్యరక్షణ, ఎరువుల వాడకం, నీటి యాజమాన్యానికి సంబంధించి సలహాలు సూచనలు అందించాల్సిన ఉద్యాన శాఖాధికారులు  అసలు ఉన్నారో లే రో తెలియని పరిస్థితి. వ్యవసాయశాఖ అధికారులను సంప్రదిస్తే కూరగాయల సాగు తమకు సంబధించినది కాదని సమాధానమిస్తున్నారు.
 
 దీంతో రైతులు చేసేది లేక తమ అనుభవం ఆధారంగా స్థానికంగా ఎరువులు, పురుగుమందుల దుకాణ దారులు ఇచ్చే సలహాల మేరకు క్రిమిసంహారక మందులు వాడుతున్నారు. అయినా ఎలాంటి ఫలితం దక్కడం లేదు. ఈ విషయంపై పొన్నూరు ఉద్యానవన శాఖాధికారి డి.కల్యాణిని న్యూస్‌లైన్ వివరణ కోరగా వంగతోటలను పరిశీలించి అవసరమైన మేరకు సలహాలు, సూచనలు అందిస్తానని తెలిపారు.