ఉపసంహరించిన రూ.2000 నోట్లలో ఇప్పటి వరకూ 98.12 శాతం తిరిగి బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థకు చేరాయని, ఇంకా రూ.6,691 కోట్ల విలువైన నోట్లు ప్రజల వద్ద ఉన్నాయని రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) తెలిపింది. 2023 మే 19న ఆర్బీఐ రూ. 2000 డినామినేషన్ నోట్లను చెలామణి నుంచి ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు ప్రకటించింది.చలామణిలో ఉన్న రూ.2000 నోట్ల మొత్తం విలువ 2023 మే 19న వ్యాపారం ముగిసే సమయానికి రూ. 3.56 లక్షల కోట్లు ఉండగా 2024 డిసెంబర్ 31న వ్యాపారం ముగిసే సమయానికి రూ.6,691 కోట్లకు తగ్గిందని ఆర్‌బీఐ తాజాగా తెలిపింది. 98.12 శాతం నోట్లు తిరిగి వచ్చాయని పేర్కొంది. రూ. 1000, రూ. 500 నోట్ల రద్దు తర్వాత 2016 నవంబర్‌లో రూ. 2000 నోట్లను ఆర్బీఐ ప్రవేశపెట్టింది.అన్ని బ్యాంక్ శాఖల్లో రూ.2000 నోట్లను డిపాజిట్ చేసుకునే లేదా మార్చుకునే సదుపాయాన్ని 2023 అక్టోబర్ 7 వరకు ఆర్బీఐ అందుబాటులో ఉంచింది. ఈ సదుపాయం ఆర్బీఐ 19 ఇష్యూ కార్యాలయాల్లో ఇప్పటికీ అందుబాటులో ఉంది. 2023 అక్టోబరు 9 నుండి ఆర్‌బీఐ ఇష్యూ కార్యాలయాలు రూ. 2000 నోట్లను బ్యాంక్ ఖాతాలలో డిపాజిట్ చేయడానికి స్వీకరిస్తున్నాయి.అహ్మదాబాద్, బెంగళూరు, బేలాపూర్, భోపాల్, భువనేశ్వర్, చండీగఢ్, చెన్నై, గౌహతి, హైదరాబాద్, జైపూర్, జమ్మూ, కాన్పూర్, కోల్‌కతా, లక్నో, ముంబై, నాగ్‌పూర్, న్యూఢిల్లీ, పాట్నా, తిరువనంతపురంలో 19 ఆర్బీఐ కార్యాలయాలు ఉన్నాయి. నేరుగా వీటి ద్వారా రూ. 2000 నోట్లను మార్చుకోవచ్చు. లేదా పోస్ట్ ద్వారా ఆర్బీఐ ఇష్యూ కార్యాలయాలకు పంపవచ్చు.

చలామణి నుంచి ఉపసంహరించిన రూ. 2000 నోట్ల మార్పిడికి సంబంధించి రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని తెలియజేసింది. ఖాతాల వార్షిక మూసివేత కారణంగా ఏప్రిల్ 1న 19 ఆర్బీఐ కార్యాలయాల్లో రూ. 2000 నోట్లను మార్చుకోవడం లేదా డిపాజిట్ చేయడానికి వీలు ఉండదని పేర్కొంది.  రూ. 2000 నోట్ల మార్పిడి ఈ సదుపాయం ఏప్రిల్ 2న తిరిగి ప్రారంభమవుతుందని సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. మే 19, 2023 నుండి ఆర్బీఐ 19 ఇష్యూ కార్యాలయాల్లో రూ. 2000 నోట్ల మార్పిడికి అనుమతిస్తోంది. అహ్మదాబాద్, బెంగళూరు, బేలాపూర్, భోపాల్, భువనేశ్వర్, చండీగఢ్, చెన్నై, గౌహతి, హైదరాబాద్, జైపూర్, జమ్మూ, కాన్పూర్, కోల్‌కతా, లక్నో, ముంబై, నాగ్‌పూర్, న్యూఢిల్లీ, పాట్నా, తిరువనంతపురంలలో ఆర్‌బీఐ ఇష్యూ కార్యాలయాలు ఉన్నాయి.  ఆర్‌బీఐ గత ఏడాది అక్టోబరు నుంచి ఖాతాదారులు రూ.2000 నోట్లను వారి బ్యాంకు ఖాతాల్లో డిపాజిట్ చేసేందుకు స్వీకరిస్తోంది. 2023 మే 19 నాటికి చెలామణిలో ఉన్న రూ. 2,000 కరెన్సీ నోట్లలో 2024 మార్చి 1 నాటికి 97.62 శాతం బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థకు తిరిగి వచ్చాయి. రూ. 2,000 నోట్ల ఉపసంహరణ ప్రకటించిన 2023 మే 19న వ్యాపారం ముగిసే సమయానికి రూ. 3.56 లక్షల కోట్ల నుంచి, 2024 ఫిబ్రవరి 29 నాటికి చెలామణిలో ఉన్న మొత్తం నోట్ల విలువ రూ.8,470 కోట్లకు తగ్గిందని ఆర్‌బీఐ ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది.

దేశంలో చలామణిలో ఉన్న కరెన్సీ వృద్ధి గణనీయంగా తగ్గిపోయింది. ఫిబ్రవరి 9తో ముగిసిన వారానికి చలామణిలో ఉన్న కరెన్సీ వృద్ధి 3.7 శాతానికి పడిపోయిందని వార్తా సంస్థ పీటీఐ తాజాగా నివేదించింది. ఏడాది క్రితం ఇది 8.2 శాతంగా ఉండేది. కరెన్సీ-ఇన్-సర్క్యులేషన్ (CiC) అనేది చెలామణిలో ఉన్న నోట్లు, నాణేలను సూచిస్తుంది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) తీసుకున్న రూ.2,000 నోట్ల ఉపసంహరణ నిర్ణయం కారణంగా కరెన్సీ-ఇన్-సర్క్యులేషన్ తగ్గుముఖం పట్టింది. ఆర్బీఐ ప్రకారం.. వాణిజ్య బ్యాంకులు జనవరిలో డిపాజిట్లలో రెండంకెల వృద్ధిని నమోదు చేశాయి. దీనికి కూడా రూ.2,000 కరెన్సీ నోట్ల ఉపసంహరణే కారణమని చెప్పవచ్చు.  ఇక రిజర్వ్ మనీ (RM) వృద్ధి విషయానికి వస్తే ఏడాది క్రితం ఉన్న 11.2 శాతం నుంచి ఈ ఫిబ్రవరి 9 నాటికి 5.8 శాతానికి క్షీణించింది. చలామణిలో ఉన్న కరెన్సీ, ఆర్బీఐలో బ్యాంకుల డిపాజిట్లు, ఇతర డిపాజిట్లు ఈ రిజర్వ్‌ మనీలో భాగంగా ఉంటాయి. రిజర్వ్‌ మనీలో అతిపెద్ద భాగం అయిన  కరెన్సీ-ఇన్-సర్క్యులేషన్‌ వృద్ధి ఏడాది క్రితం నాటి 8.2 శాతం నుంచి 3.7 శాతానికి క్షీణించడం రూ. 2,000 నోట్ల ఉపసంహరణను ప్రతిబింబిస్తోంది. ఆర్బీఐ 2032 మే 19న రూ. 2,000 డినామినేషన్ నోట్లను చెలామణి నుంచి ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు ప్రకటించింది. జనవరి 31 నాటికి రూ. 2,000 నోట్లలో దాదాపు 97.5 శాతం బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థకు తిరిగి వచ్చాయి. దాదాపు రూ. 8,897 కోట్ల విలువైన నోట్లు ఇప్పటికీ ప్రజల వద్ద ఉన్నాయి. 2023 మే 19న నోట్ల ఉపసంహరణ ప్రకటించినప్పుడు వ్యాపారం ముగిసే సమయానికి చెలామణిలో ఉన్న రూ.2,000 నోట్ల మొత్తం విలువ రూ.3.56 లక్షల కోట్లు.  రూ.2000 నోట్లు ఉన్న వ్యక్తులు, సంస్థలు వాటిని 2023 సెప్టెంబరు 30లోగా మార్చుకోవాలని లేదా బ్యాంకు ఖాతాల్లో డిపాజిట్ చేయాలని మొదట్లో ఆర్బీఐ గడువు విధించింది. ఆ తర్వాత గడువు 2023 అక్టోబర్ 7 వరకు పొడిగించింది. ప్రస్తుతం ఆర్బీఐ కార్యాలయాల్లో మాత్రమే రూ.2000 నోట్ల డిపాజిట్‌కి వీలుంది. కాగా 2016 నవంబర్‌లో రూ. 1,000, రూ. 500 నోట్ల రద్దు తర్వాత రూ.2,000 నోట్లను ప్రవేశపెట్టారు.

ఉపసంహరించిన రూ.2000 నోట్లకు సంబంధించి భారతీయ రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ కీలక ప్రకటన చేసింది. ఈ నోట్లలో 97.38 శాతం ఇ‍ప్పటికే బ్యాంకులకు చేరాయని, ఇంకా రూ.9,330 కోట్ల విలువైన నోట్లు మాత్రమే ప్రజల వద్ద ఉన్నాయని ఆర్‌బీఐ సోమవారం వెల్లడించింది. రూ.2000 నోట్లను చెలామణి నుంచి ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు గతేడాది మే 19న ఆర్బీఐ ప్రకటించింది. అప్పటికి రూ.3.56 లక్షల కోట్ల విలువైన రూ.2 వేల నోట్లు చలామణిలో ఉండగా 2023 డిసెంబర్ 29 నాటికి రూ.9,330 కోట్లకు తగ్గినట్లు ఆర్‌బీఐ ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. అంటే 97.38 శాతం నోట్లు బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థకు తిరిగి చేరినట్లు పేర్కొంది. ఇప్పటికీ ప్రజల వద్ద రూ. 2,000 నోట్లకు చట్టబద్ధమైన చెల్లుబాటు కొనసాగుతుందని ఆర్‌బీఐ స్పష్టం చేసింది. ప్రజలు తమ వద్ద రూ.2 వేల నోట్లను దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న 19 ఆర్‌బీఐ కార్యాలయాల్లో ఎక్కడైనా డిపాజిట్ చేయవచ్చు. మార్చుకోవచ్చు. ఆర్‌బీఐ ఆఫీసులకు రాలేనివారు పోస్టు ద్వారా రూ.2వేల నోట్లను పంపి తమ బ్యాంకు అకౌంట్లలో డిపాజిట్‌ చేసుకోవచ్చు. మొదట్లో రూ.2 వేల నోట్లను అన్ని బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్‌ చేయడానికి మార్చుకోవడానికి సెప్టెంబర్ 30 వరకు ఆర్‌బీఐ సమయం ఇచ్చింది. తర్వాత గడువును అక్టోబర్ 7 వరకు పొడిగించింది. అనంతరం బ్యాంకు శాఖలలో డిపాజిట్, మార్పిడి సేవలు నిలిపేసింది. అక్టోబర్ 9 నుంచి ఆర్‌బీఐ కార్యాలయాలలో మాత్రమే ఈ నోట్లు డిపాజిట్‌, మార్చుకునే అవకాశం కల్పించింది.  ఆర్‌బీఐ కార్యాలయాలు ఇవే.. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌కు దేశవ్యాప్తంగా 19 ఇష్ష్యూ కార్యాలయాలు ఉన్నాయి. అవి అహ్మదాబాద్, బెంగళూరు, బేలాపూర్, భోపాల్, భువనేశ్వర్, చండీగఢ్, చెన్నై, గౌహతి, హైదరాబాద్, జైపూర్, జమ్మూ, కాన్పూర్, కోల్‌కతా, లక్నో, ముంబై, నాగ్‌పూర్, న్యూఢిల్లీ, పాట్నా, తిరువనంతపురం. రూ.2వేల నోట్లను వీటిల్లో ఎక్కడైనా మార్చుకోవచ్చు.

రూ.2 వేల నోట్ల డిపాజిట్‌ లేదా మార్పిడి సేవలను బ్యాంకు శాఖలు అక్టోబర్‌ 7 వరకు అందించాయి. ఆ తర్వాత అక్టోబర్‌ 8 నుంచి ఆర్బీఐ కార్యాలయాల్లో మాత్రమే ఈ నోట్లు మార్చుకునేందుకు వీలు కల్పించారు. దీంతో ఇంకా తమ వద్ద రూ.2 వేల నోట్లు ఉన్నవారు ఆర్బీఐ కార్యాలయాలకు వచ్చి మార్చుకుంటున్నారు. అయితే కొంత మంది కిరాయి వ్యక్తులు క్యూలైన్లలో హల్‌చల్‌ చేస్తున్నారు. ఈ మేరకు మీడియాలో రావడంతో ఒడిశా పోలీస్‌ శాఖలోని ఎకనామిక్ అఫెన్స్ వింగ్ అధికారులు భువనేశ్వర్‌లోని ఆర్బీఐ కార్యాలయానికి చేరుకున్నారు. రూ. 2 వేల నోట్లు మార్చుకునేందుకు ఇక్కడి క్యూ లైన్లలో నిలబడిన వ్యక్తులను.. తమ నోట్లే మార్చుకుంటున్నారా లేదా వేరొకరి కోసం వచ్చారా అని ఆరా తీశారు. ఒక్కొక్కరికి రూ.300! నోట్ల మార్పిడి కోసం ఆర్బీఐ కార్యాలయం వద్ద క్యూలో ఉన్నంటున్న వారిలో కొంతమంది వేరొకరి నోట్లను మార్చడం కోసం క్యూలో నిల్చుంటున్నారని, ఇందు కోసం రూ.300 కిరాయి తీసుకుంటున్నట్లుగా మీడియాలో కథనాలు వచ్చాయి.  ఆర్బీఐ కౌంటర్‌లో రూ. 2,000 కరెన్సీ నోట్లను మార్చుకునేందుకు కొంతమంది కిరాయి వ్యక్తులు వస్తున్నట్లు మీడియా కథనాలు రావడంతో తాము ఇక్కడికి వచ్చినట్లు ప్రత్యేక బృందానికి చెందిన ఒక అధికారి తెలిపారు. నోట్లను మార్చుకోవడానికి క్యూలో నిలబడిన వ్యక్తుల ఆధార్ కార్డులను పరిశీలించామని, వారి వృత్తి గురించి కూడా అడిగామని చెప్పారు. క్యూలో చాలా మంది క‌చ్చితంగా 10 రూ. 2,000 నోట్లను ప‌ట్టుకుని క‌నిపించార‌ని మ‌రో అధికారి తెలిపారు. కాగా ఆర్బీఐ కార్యాలయాల కౌంటర్లలో ఒక్కొక్కరు గరిష్టంగా 10 రూ.2 వేల నోట్లు అంటే రూ.20 వేలు మాత్రమే మార్చుకునేందుకు వీలుంది. ఈ నేపథ్యంలో క్యూలో నిల్చున్న వ్యక్తులను ప్రశ్నించడమే కాకుండా అక్కడి సీసీటీవీ ఫుటేజీని కూడా అధికారులు తనిఖీ చేశారు. అయితే ఈ వ్యవహారంపై ఒడిశా పోలీస్‌ ఎకనామిక్ అఫెన్స్ వింగ్ అధికారులు తనను కలవలేదని ఆర్బీఐ రీజినల్ డైరెక్టర్ ఎస్‌పీ మహంతి తెలిపారు. క్యూలో అనుమానిత వ్యక్తులను వారు ఆరా తీసి ఉండవచ్చని, దీనికి సంబంధించి దర్యాప్తు సంస్థ వివరణ కోరడానికి వస్తే పూర్తిగా సహకరిస్తామని ఆయన చెప్పారు.

మ్యూచువల్ ఫండ్ ఫోలియోలు, డీమ్యాట్ ఖాతా, ట్రేడింగ్ ఖాతాలు, రూ.2000 నోట్ల డిపాజిట్‌ వంటి  ఆర్థికంగా ముఖ్యమైన పలు అంశాలకు డెడ్‌లైన్‌ సెప్టెంబర్‌ 30తో ముగియనుంది. అలాగే పలు కొత్త నిబంధనలు అక్టోబర్‌ 1 నుంచి అమల్లోకి రానున్నాయి. అవేంటో ఒక్కొక్కటిగా ఈ కథనంలో తెలుసుకుందాం. మ్యూచువల్ ఫండ్‌లకు నామినీల చేర్పు ప్రస్తుతం ఉన్న అన్ని మ్యూచువల్ ఫండ్ ఫోలియోలకు నామినీలను చేర్చడానికి గడువు సెప్టెంబర్ 30తో ముగుస్తుంది. ఆ తర్వాత డెబిట్‌లకు వేలు లేకుండా ఫోలియోలు ఫ్రీజ్‌ అవుతాయి. (RBI Rules: వారికి 6 నెలలే సమయం.. ఆర్బీఐ కీలక నిబంధనలు) కొత్త టీసీఎస్‌ నియమాలు క్రెడిట్ కార్డ్‌లపై విదేశీ ఖర్చులు రూ. 7 లక్షలు దాటితే 20 శాతం టీసీఎస్‌ అక్టోబర్ 1 నుంచి అమలు కానుంది. వైద్య లేదా విద్యా ప్రయోజనాల కోసం రూ. 7 లక్షలకు మించి ఖర్చు చేస్తే 5 శాతం టీసీఎస్‌ విధిస్తారు. ఇక విదేశీ విద్య కోసం రుణాలు రూ.7 లక్షల పరిమితి దాటితే 0.5 శాతం టీసీఎస్‌ చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. డీమ్యాట్, ట్రేడింగ్ ఖాతాలకు నామినేషన్ కరెంట్ ట్రేడింగ్, డీమ్యాట్ ఖాతాదారులకు లబ్ధిదారుని నామినేట్ చేయడానికి చివరి తేదీ సెప్టెంబర్ 30తో ముగుస్తుంది. మార్కెట్ రెగ్యులేటర్ సర్క్యులర్ ప్రకారం.. 'ట్రేడింగ్‌, డీమ్యాట్ ఖాతాల అసెస్‌మెంట్ ఆధారంగా నామినేషన్ వివరాల ఎంపిక (అంటే నామినేషన్ లేదా నామినేషన్ నుంచి వైదొలగడానికి డిక్లరేషన్ అందించడం) గడువు తర్వాత అప్‌డేట్ చేయడానికి వీలుండదు. వాటాదారుల నుంచి స్వీకరించిన ప్రతిపాదనలు, ఖాతాల స్తంభనకు సంబంధించి 2022 ఫిబ్రవరి 24 నాటి సెబీ సర్క్యులర్‌లోని 3 (ఎ) పేరా, 2021 జూలై 23 నాటి సెబీ సర్క్యులర్‌లోని పేరా 7లో పేర్కొన్న నిబంధనలు సెప్టెంబర్ 30 నుంచి అమల్లోకి వస్తాయి. రూ. 2,000 నోట్ల మార్పిడి రూ.2000 నోట్లను ఆర్బీఐ చలామణి నుంచి ఉపసంహరించిన విషయం తెలిసిందే. ఈ రూ.2000 నోట్లను మార్చుకునేందుకు రిజర్వ్ బ్యాంక్ సెప్టెంబర్ 30ని డెడ్ లైన్ గా నిర్ణయించింది. ఇప్పటికీ తమ వద్ద రూ. 2,000 నోట్లు ఉన్న వారు గడువు తేదీలోపు బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్ చేయాలి.   బర్త్‌ సర్టిఫికెట్‌ తప్పనిసరి ఆధార్‌ నుంచి విద్యా సంస్థల్లో ప్రవేశాలు, ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల దరఖాస్తు కోసం జనన ధృవీకరణ పత్రాలను సింగిల్‌ డాక్యుమెంట్‌గా కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. దీనికి సంబంధించిన జనన మరణాల నమోదు (సవరణ) చట్టం-2023 అక్టోబర్ 1 నుంచి అమలులోకి వస్తుంది.

పవిత్ర గణేష్ చతుర్థిని దేశవ్యాప్తంగా పూర్తి ఉత్సాహంతో జరుపుకుంటున్నారు. ఈ క్రమంలో ఆసియా బిలియనీర్‌ ముఖేష్‌ అంబానీ కుటుంబం జరుపుకున్న వినాయక చవితి వేడుకులు విశేషంగా నిలిచాయి. ముంబైలోని వీరి లగ్జరీ నివాసం యాంటిలియా విద్యుద్దీప కాంతులతో మెరిసిపోయింది. ప్రతి సంవత్సరం మాదిరిగానే,ఈ ఏడాదికూడా మహారాష్ట్రలోని ముంబైలోని లాల్‌బాగ్‌లో లాల్‌బాగ్చా రాజా ప్రజలు దర్శనం కోసం అందంగా కొలువు దీరాడు. ప్రతీ ఏడాది   అంబానీకుంటుంబంతోపాటు, పలువురు బాలీవుడ్‌ సెలబ్రిటీలు, సినీ రాజకీయ రంగ ప్రముఖులు  ఈ గణపతిని దర్శించుకుంటారు. ఈ ఏడాది మాత్రం ఈ వేడుకను అంబానీ కుటుంబం మరో మెట్టు పైకి తీసుకువెళ్లింది. ముఖేష్‌  తన చిన్న కుమారుడు అనంత్ అంబానీతో కలిసి లాల్‌బాగ్చా రాజాను సందర్శించి గణేశుడిని ప్రార్థనలు చేశారని తెలుస్తోంది.  (ఫైల్‌ ఫోటో ) ఈ సందర్బంగా  భారీ దండను కూడా బొజ్జ గణపయ్యకు అందించడం విశేషంగా నిలిచింది. తండ్రి కొడుకులిద్దరూ సంప్రదాయ  దుస్తుల్లో ఆకట్టుకున్నారు. ముఖేష్ అంబానీ నీలిరంగు కుర్తా-పైజామాను ధరించగా, అనంత్ అంబానీ మెరూన్-హ్యూడ్ దుస్తుల్లో విఘ్ననాయకుడి ఆశీస్సులు తీసుకున్నారు. దీనికి సంబంధించి లేటెస్ట్‌ ఫోటోలతోపాటు, పాత వీడియో సోషల్‌మీడియాలో చక్కర్లు కొడుతున్నాయి. View this post on Instagram A post shared by LalbaugchaRaja (@lalbaugcharaja)

చలామణి నుంచి ఉపసంహరించిన రూ. 2000 కరెన్సీ నోట్లలో 93 శాతం బ్యాంకులకు తిరిగి  చేరినట్లు భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) శుక్రవారం వెల్లడించింది. కేవలం రూ.0.24 లక్షల కోట్ల విలువైన రూ. 2000 నోట్లు మాత్రమే ప్రజల వద్ద ఉన్నాయని సెంట్రల్ బ్యాంక్ తెలిపింది. ఆర్బీఐ గత మే నెల 19వ తేదీన క్లీన్ నోట్ పాలసీలో భాగంగా రూ.2000 నోటును చలామణి నుంచి ఉపసంహరిస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. తక్షణమే ఈ నోట్ల జారీని నిలిపివేయాలని బ్యాంకులను కోరింది. తమ వద్ద ఉన్న రూ.2000 నోట్లను వెనక్కి ఇచ్చేసి మార్చుకోవాలని ప్రజలకు సూచించింది. ఇందుకు సెస్టెంబర్‌ 30వ తేదీ వరకు గడువు విధించింది. ఇదీ చదవండి: Mera Bill Mera Adhikar: ‘జీఎస్టీ లక్కీ డ్రా’ షురూ.. రెడీగా రూ. 30 కోట్లు! అదృష్టం ఎవరిని వరిస్తుందో.. బ్యాంకుల నుంచి అందిన సమాచారం ప్రకారం.. ఆగస్టు 31 నాటికి చలామణి నుంచి వెనక్కి వచ్చిన రూ. 2000 నోట్ల మొత్తం విలువ రూ. 3.32 లక్షల కోట్లు అని ఆర్బీఐ ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. మొత్తం నోట్లలో 93 శాతం నోట్లు వెనక్కి రాగా ఇక ప్రజల వద్ద ఉన్న రూ. 2000 నోట్ల విలువ కేవలం రూ. 0.24 లక్షల కోట్లు.

దేశంలో చలామణిలో ఉన్న రూ. 2000 నోట్లను భారతీయ రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఉపసంహరించిన విషయం తెలిసిందే. గత మే నెల 19న ఈ నిర్ణయం ప్రకటించిన ఆర్బీఐ తమ వద్ద ఉన్న రూ.2000 నోట్లను మార్చుకోవాలని లేదా డిపాజిట్‌ చేయాలని కోరింది. ఇందుకు సెప్టెంబర్‌ 30ని తుది గడువుగా ప్రకటించింది.  ఇప్పటికే చాలా మంది తమ వద్ద ఉన్న రూ.2000 నోట్లను బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్‌ చేసేశారు. నోట్ల ఉపసంహరణ ప్రకటించినప్పటి నుంచి జులై 31 వరకు సుమారు 88 శాతం రూ. 2000 నోట్లు బ్యాంకులకు చేరినట్లు తెలిసింది. వీటి విలువ రూ. 3.14 లక్షల కోట్లు. ఇంకా రూ. 0.42 లక్షల కోట్ల విలువైన రూ.2000 నోట్లు వెనక్కి రావాల్సి ఉంది. డిజిటల్‌ లోన్‌ గురించి తెలుసా? ఈ డాక్యుమెంట్లుంటే సులువుగా రుణం!  ఈ నేపథ్యంలో ఇంకా తమ వద్ద రూ.2000 నోట్లు ఉన్నవారు వెంటనే డిపాజిట్‌ చేయాలని ఆర్బీఐ ​కోరుతోంది. అయితే బ్యాంకులకు వెళ్లి నోట్లు డిపాజిట్‌ చేయలేనివారి కోసం ప్రముఖ ఈ-కామర్స్‌ సంస్థ అమెజాన్‌ సులువైన పరిష్కారంతో ముందుకొచ్చింది. అమెజాన్‌ కస్టమర్లు ఏదైనా క్యాష్‌ ఆన్‌ డెలివెరీ ఆర్డర్‌ చేసినప్పుడు తమ వద్ద ఉన్న రూ.2000 నోట్లను మార్చుకోవచ్చు. ఆర్డర్‌ చేసిన వస్తువు ధరను మినహాయించుకుని మిగిలిన మొత్తాన్ని మీ అమెజాన్‌ పే వ్యాలెట్‌లో డిపాజిట్‌ చేసుకోవచ్చు. నెలవారీ రూ. 50,000 గరిష్ట డిపాజిట్ పరిమితికి లోబడి అమెజాన్‌ కస్టమర్లు తమ వద్ద ఉన్న రూ. 2,000 నోట్లను సులభంగా మార్చుకోవచ్చు. అయితే, ఈ సదుపాయం ప్రత్యేకంగా కేవైసీ ధ్రువీకరించిన కస్టమర్‌లకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉంది. కాబట్టి నోట్లు మార్చుకునే ముందు కేవైసీ ప్రక్రియను పూర్తి చేయడం చాలా అవసరం. మీ అమెజాన్‌ పే వ్యాలెట్‌లో అప్‌డేట్ చేసిన మొత్తాన్ని ఆన్‌లైన్ షాపింగ్, ​ క్యూఆర్‌ ఆధారిత చెల్లింపులు, రీఛార్జ్‌లు, స్విగ్గీ, జొమాటో వంటి ప్లాట్‌ఫామ్‌లలో డిజిటల్ చెల్లింపుల కోసం ఉపయోగించవచ్చు.  అమెజాన్‌ పే వ్యాలెట్‌తో నోట్లు మార్చుకోండిలా.. అమెజాన్‌ యాప్‌లో వీడియో కేవైసీని పూర్తి చేయండి. క్యాష్ ఆన్ డెలివరీ ఆర్డర్ చేయండి. డెలివరీ ఏజెంట్‌కు రూ.2000 నోట్లు ఇవ్వండి ఏజెంట్ మీ అమెజాన్‌ పే వ్యాలెట్‌లో మిగిలిన బ్యాలెన్స్‌ని తక్షణమే అప్‌డేట్ చేస్తారు.

ముంబై: ఆర్‌బీఐ రూ.2,000 నోటును ఉపసంహరిస్తున్నట్టు చేసిన ప్రకటన బ్యాంక్‌ డిపాజిట్లు భారీగా పెరిగేందుకు దారితీసింది. బ్యాంక్‌ డిపాజిట్లు ఆరేళ్ల గరిష్టానికి చేరి, జూన్‌ 30 నాటికి 191.6 లక్షల కోట్లుగా ఉన్నాయి. వ్యవస్థలో రూ.2,000 నోటు రూపంలో మొత్తం రూ.3.62 లక్షల కోట్లు చెలామణిలో ఉండగా, ఇందులో 75 శాతానికి పైగా బ్యాంక్‌లోకి తిరిగొచ్చినట్టు ఈ నెల మొదట్లో ఆర్‌బీఐ ప్రకటించడం గమనార్హం. అంటే రూ.2.7 లక్షల కోట్లకు పైగా డిపాజిట్లు కేవలం రూ.2,000 నోటు రూపంలోనే వచ్చినట్టు తెలుస్తోంది. ఏడాదిలో చూసుకుంటే బ్యాంక్‌ డిపాజిట్లు 13 శాతం వృద్ధితో రూ.191.6 లక్షల కోట్లకు చేరినట్టు కేర్‌ రేటింగ్స్‌ సీనియర్‌ డైరెక్టర్‌ సంజయ్‌ అగర్వాల్‌ తెలిపారు. 2017 మార్చి తర్వాత ఇదే గరిష్ట స్థాయి అని చెప్పారు. డిపాజిట్లపై వడ్డీ రేట్లు పెరగడం, రూ.2,000 నోటు ఉపసంహరణ ఇందుకు మద్దతుగా నిలిచినట్టు తెలిపారు. డిపాజిట్లు, రుణాల మధ్య వ్యత్యాసం 3.26 శాతం మేర జూన్‌ 30తో ముగిసిన పక్షం రోజుల్లో తగ్గింది. మరోవైపు రుణాల్లో వృద్ధి 16.2 శాతంగా ఉంది. ఇదీ చదవండి ➤ IT Dept clarification on PAN: పనిచేయని పాన్‌ కార్డులపై ఐటీ శాఖ క్లారిఫికేషన్‌ జూన్‌ 30తో ముగిసిన పక్షం రోజుల్లో రూ.143.9 లక్షల కోట్లకు రుణాలు పెరిగాయి. వ్యక్తిగత రుణాలు, ఎన్‌బీఎఫ్‌సీ, వ్యవసాయం, అనుబంధ రంగాల నుంచి ఎక్కువ డిమాండ్‌ కనిపించింది. అంతక్రితం ఏడాది ఇదే కాలంలో రుణ వితరణలో వృద్ధి 14.5 శాతంగానే ఉంది. ఉత్పత్తి అనుసంధాన ప్రోత్సాహక పథకాల (పీఎల్‌ఐ) మద్దతుతో మూలధన వ్యయాలు పెరుగుతుండడం, ఇక ముందూ రుణాలకు డిమాండ్‌ను నడిపిస్తుందని కేర్‌ రేటింగ్స్‌ అంచనా వేసింది. 2023–24లో 13–13.5 శాతం వృద్ధి చెందొచ్చని పేర్కొంది.

రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్బీఐ) మే నెలలో రూ.2 వేల నోట్లను ఉపసంహరించింది. 'క్లీన్ నోట్ పాలసీ'లో భాగంగా రూ.2 వేల నోట్లను చలామణి నుంచి ఉపసంహరిస్తున్నట్లు ప్రకటించిన ఆర్బీఐ ఈ నోట్లు చట్టబద్ధమైన చెల్లుబాటులో కొనసాగుతాయని తెలిపింది.  రూ.2 వేల నోట్లను తమ బ్యాంకు ఖాతాల్లో జమ చేసుకోవాలని లేదా ఏదైనా బ్యాంకు శాఖలో ఇతర డినామినేషన్‌ నోట్లతో మార్చుకోవాలని ప్రజలకు సూచించింది. ఇప్పటివరకు రూ.2.5 లక్షల కోట్లు  ఉపసంహరించిన రూ. 2,000 కరెన్సీ నోట్లను సెప్టెంబర్ చివరి నాటికి మార్చుకోవాలని లేదా డిపాజిట్ చేయాలని కోరిన ఆర్బీఐ ఇందు కోసం అవసరమైన సౌకర్యాలను కల్పిస్తోంది. కాగా ఇప్పటివరకు దాదాపు రూ.2.5 లక్షల కోట్ల విలువైన నోట్లు వెనక్కివచ్చినట్లు టైమ్స్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా నివేదించింది.  మొత్తంగా రూ.3.6 లక్షల కోట్ల విలువైన నోట్లు వెనక్కి రావాల్సి ఉండగా మూడింట రెండు వంతులకు పైగా నోట్లు తిరిగి వచ్చాయి. అంటే ఇంకా దాదాపు రూ.లక్ష కోట్ల విలువైన నోట్లు వెనక్కి రావాల్సి ఉంది. గడువు పూర్తయ్యే వరకు వేచి ఉండకుండా రూ.2,000 నోట్లను వెంటనే డిపాజిట్‌ చేయాలని ఆర్బీఐ అధికారులు సూచిస్తున్నారు. ఇదీ చదవండి: ఈపీఎఫ్‌ఓలోకి భారీగా చేరికలు.. సగం మందికిపైగా పాతికేళ్లలోపు వారే!

సాక్షి, ముంబై:  రూ.2 వేల నోటు ఉపసంహరణపై రిజర్వ్ బ్యాంక్ (ఆర్బీఐ) ప్రకటన తరువాత బడా బాబులతోపాటు, సామాన్య ప్రజలు దాకా తమ దగ్గర ఉన్న పెద్ద నోట్లను వదిలించుకునే పనిలో తలమునకలై ఉన్నారు. ఎంత చెట్టుకు అంతగాలి అన్నట్టు తమ తమ స్థాయిల్లో రూ.2 వేల నోట్ల మార్పిడికి నానా తంటాలు పడుతున్నారు. ముఖ్యంగా బంగారం కొనుగోళ్లలో పెద్ద నోటుదే ప్రస్తుత హవా. తాజాగా మరో ఆసక్తికరమైన విషయం వెలుగులోకి వచ్చింది. రోజువారీ నిత్యావసరాలు మొదలు ప్రీమియం బ్రాండెడ్ వస్తువుల కొనుగోళ్లదాకా.. మామిడిపండ్ల నుంచి ఖరీదైన వాచీల దాకా రూ.2 వేల నోటుతోనే కొనుగోలు చేస్తున్నారట. రూ.2 వేల నోటు చలామణికి మరో నాలుగు నెలల్లో (సెప్టెంబరు 30) గడువు ముగియనున్న నేపథ్యంలో మార్కెట్లో ఏది కొన్నా చెల్లింపులు మాత్రం రూ.2 వేల నోటుతోనే.  దీనికి  తోడు డిజిటల్‌ పేమెంట్స్‌లో క్యాష్‌ ఆన్‌ డెలివరీ ఆప్షన్‌ ఇపుడు కస్టమర్లు ది బెస్ట్‌గా భావిస్తున్నారట.  ఆన్‌లైన్‌లో   వేసవి సీజన్‌లో అత్యధికంగా లభించే మామిడిపళ్ల దగ్గరనుంచి  ఖరీదైన వాచీలను, ఇతరత్రా వస్తువులను కొనుగోలు చేస్తూ క్యాష్ ఆన్ డెలివరీ ఆప్షన్ ఎంచుకునే వారి సంఖ్య  విపరీతంగా పెరిగిందని మార్కెట్ వర్గాలు చెబుతున్నాయి.  రోజూ 8 నుంచి 10 పెద్ద నోట్లు వస్తున్నాయని ముంబైలోని ఓ మామిడి పళ్ల వ్యాపారి చెప్పారు. (సింపుల్‌ వన్‌: లాంగెస్ట్‌ రేంజ్‌ స్కూటర్‌ వచ్చేసింది, ధర ఎంతో తెలుసా?) సెంట్రల్ ముంబైలోని రాడో స్టోర్‌లో స్టోర్ మేనేజర్ మైఖేల్ మార్టిస్ మాట్లాడుతూ  తమ స్టోర్‌లో  2000 రూపాయల నోట్లు  60-70 శాతం పెరిగిందని పేర్కొన్నారు. అంతేకాదు తమ వాచ్ అమ్మకాలు  గతంలో 1-2 నుండి రోజుకు 3-4కు పెరిగిందని మార్టిస్ చెప్పారు. పెట్రోల్‌ బంకుల్లో కూడా ఎక్కువగా రూ.2 వేల నోటే ఇస్తున్నారని, దీంతో చిల్లర సమస్య ఎదుర్కొంటున్నామని బంకు యజమానులు చెబుతున్నారు. రూ.2 వేల నోటుపై ఆర్బీఐ ప్రకటించింది మొదలు  తమకు క్యాష్ ఆన్ డెలివరీ ఆర్డర్లు పెరిగాయని  జొమాటో ప్రతినిధి తెలిపారు. బంగారం షాపులకు కూడా రద్దీ పుంజుకోవడంలో పెద్దగా ఆశ్చర్యపోవాల్సిన అవసరం లేదు. ట్రైన్ రిజర్వేషన్లకు, బస్ టికెట్లకు ఇలా ఒకటేమిటి.. దాదాపు ప్రతీ లావాదేవీ  పెద్ద నోటుతోనే.  (ఇంటర్నెట్‌ను షేక్‌ చేస్తున్న ‘గార్బేజ్‌ క్వీన్స్‌’ : వైరల్‌ ఫోటోలు) కాగా దేశంలోనే అతిపెద్ద డినామినేషన్‌ నోటు రూ.2 వేల నోటును ఉపసంహరించుకుంటున్నట్టు ప్రకటించిన ఆర్బీఐ  ఈ కరెన్సీ నోట్లను బ్యాంకుల్లో మార్చుకునేందుకు,  ఖాతాల్లో జమ చేసుకునేందుకు  అవకాశం కల్పించింది. ఈ గడువును సెప్టెంబర్ 30గా నిర్ణయించిన సంగతి తెలిసిందే.

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: ‘రూ.2 వేల నోటా.. బాబోయ్‌ మాకొద్దు’ గ్రేటర్‌లో ఇప్పుడు ఎక్కడికెళ్లినా ఇదే మాట వినిపిస్తోంది. ఇప్పుడు రూ.2 వేల నోటుతో ఎలాంటి వస్తువులను కొనుగోలు చేయలేని పరిస్థితి నెలకొంది. చిల్లర వర్తకుల నుంచి బడా వ్యాపార సంస్థల వరకు రూ.2వేల నోటుపై లావాదేవీలు నిలిచిపోయాయి. ఈ నోటును చలామణిలోంచి ఉపసంహరిస్తున్నట్లు ఆర్‌బీఐ ప్రకటించిన కొద్ది క్షణాల్లోనే రూ.2 వేల నోటుపై అన్ని రకాల లావాదేవీలు స్తంభించాయి. వాస్తవానికి సెప్టెంబర్‌ 30 వరకు లీగల్‌గా చలామణి చేసుకొనే అవకాశం ఉన్నట్లు ఆర్‌బీఐ స్పష్టం చేసింది. అదే సమయంలో ఈ నెల 23 నుంచి ఈ నోట్ల మార్పిడికి వెసులుబాటు కల్పించింది. నిబంధనల మేరకు అన్ని రకాల వస్తుసేవల కొనుగోళ్లలో ఈ నోట్లను వినియోగించవచ్చు. కానీ మార్కెట్‌లో మాత్రం ఆ పరిస్థితి లేదు. శనివారం సాయంత్రం నుంచే రూ.2 వేల నోటు స్తంభించింది. దీంతో షాపింగ్‌ మాల్స్‌, వైన్‌ షాప్స్‌, పెట్రోలు బంకుల్లో నోటును తీసుకోడానికి సిబ్బంది నిరాకరిస్తున్నారు. ఈ నెల 22 వరకు నేరుగా తీసుకునే వెసులుబాటు ఉన్నా చాలా వరకు వెనుకంజ వేస్తున్నారు. కూరగాయల దుకాణం నుంచి మాల్స్‌ వరకు... ‘రిజర్వ్‌బ్యాంకు ఉన్నపళంగా రెండు వేల నోట్లను చెల్లుబాటు నుంచి రద్దు చేస్తున్నట్లు ప్రకటించడంతో పెద్ద నోట్ల రద్దు నాటి కాలం గుర్తుకొస్తోంది. ఈ నోటు తీసుకొని ఎక్కడికి వెళ్లినా వెనుదిరిగా రావాల్సివస్తోంది’ అని కుషాయిగూడకు చెందిన ప్రభుత్వ ఉపాధ్యాయుడు ఒకరు విస్మయం వ్యక్తం చేశారు. కూరగాయల దుకాణం నుంచి షాపింగ్‌మాల్స్‌, సూపర్‌మార్కెట్‌లు వంటి అన్ని చోట్ల ఇదే పరిస్థితి. బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్‌ చేసేందుకు ఎలాంటి చిక్కులెదురవుతాయోనన్న భయంతో వ్యాపారులు వెనుకంజ వేస్తుండగా నోట్ల మార్పిడి కోసం బ్యాంకుల వద్ద పడిగాపులు కాయడం తమ వల్ల కాదంటూ చిరువర్తకులు చేతులెత్తేస్తున్నారు. దీంతో ఈ నోటుకు లీగల్‌గా ఇంకా చెల్లుబాటు ఉన్నప్పటికీ ఆచరణలో అమలు కావడం లేదు. ‘చాలా వరకు గూగుల్‌ పే, ఫోన్‌ పే, పేటీఎం వంటి డిజిటల్‌ కరెన్సీనే వినియోగిస్తున్నాం. ఈ నోట్ల చలామణికి ఇంకా అవకాశం ఉంది కదా అని వెళితే మాత్రం చుక్కెదురవుతోంది’ అని ఉప్పల్‌కు చెందిన సుధాకర్‌రెడ్డి తెలిపారు. గడువు ఉందన్నా వద్దంటున్నారు సెప్టెంబర్‌ 30 వరకు లీగల్‌గా చలామణి చేసుకొనేందుకు అవకాశం ఉందన్నా వ్యాపారులు వినిపించుకోవడం లేదు. రెండు వేల నోటు ఇస్తే వద్దంటూ వెంటనే తిరిగి చేతిలో పెట్టేస్తున్నారు. – రాఘవాచారి, దమ్మాయిగూడ బ్యాంకుల వద్ద పడిగాపులు అకస్మాత్తుగా ఎలాంటి ఇబ్బందులు వస్తాయో తెలియదు. అందుకోసం ఇంట్లో కొద్దో గొప్పో దాచుకుంటాం కదా. వాటిని మార్పిడి చేసుకొనేందుకు ఇప్పుడు బ్యాంకులకు వెళ్లాలంటేనే భయమేస్తోంది.పెద్దనోట్ల రద్దు నాటి కాలం గుర్తుకొస్తోంది. – టి.బాలాచారి, కుషాయిగూడ మార్పిడి కోసం ఎదురు చూపులు... మరోవైపు ఇంటి అవసరాల కోసం కొద్దిమొత్తంలో దాచుకున్న జనం రూ.2 వేల నోట్లను మార్పిడి చేసుకొనేందుకు ఎదురు చూస్తున్నారు. ప్రతి రోజు రూ.20 వేల చొప్పున మార్చుకొనేందుకు ఈ నెల 23 నుంచి వెసులుబాటు ఉండడంతో బ్యాంకుల వద్ద పెద్దఎత్తున జనం బారులు తీరే అవకాశం ఉంది, తమ బ్యాంకు ఖాతాల్లో మాత్రం రెండు వేల నోట్లను జమ చేసుకొనేందుకు ఎలాంటి పరిమితుల్లేవు. కానీ ఖాతాలతో సంబంధం లేకుండా ఏ బ్యాంకు నుంచైనా మార్చుకొనేందుకు మాత్రం రూ.20 వేల వరకే అవకాశం ఉంది.

దేశంలో ప్రస్తుతం చలామణిలో ఉన్న కరెన్సీ నోట్లలో అత్యధిక విలువ కగిలిన నోటు రూ.2 వేల నోటు. అయితే తాజాగా రూ.2 వేల నోట్లను చలామణి నుంచి ఉపసంహరిస్తున్నట్లు ప్రకటించింది రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్బీఐ).   'క్లీన్ నోట్ పాలసీ'లో భాగంగా రూ.2 వేల నోట్లను చలామణి నుంచి ఉపసంహరిస్తున్నట్లు ప్రకటించిన ఆర్బీఐ ఈ నోట్లు చట్టబద్ధమైన చెల్లుబాటులో కొనసాగుతాయని తెలిపింది.  రూ.2 వేల నోట్లను తమ బ్యాంకు ఖాతాల్లో జమ చేసుకోవాలని లేదా ఏదైనా బ్యాంకు శాఖలో ఇతర డినామినేషన్‌ నోట్లతో మార్చుకోవాలని ప్రజలకు సూచించింది. రూ.500 నోట్లదే అత్యధిక వాటా ఆర్బీఐ డేటా ప్రకారం..  2022 మార్చి 31 నాటికి చెలామణిలో ఉన్న నోట్లలో రూ. 500 నోటు అత్యధిక విలువ కలిగిన కరెన్సీ అని తేలింది. ఇది మొత్తం విలువ పరంగా రూ. 22.77 లక్షల కోట్ల విలువైనది. చలామణిలో ఉన్న మొత్తం నోట్లలో దీని వాటా 73.3 శాతం. దీని తర్వాత స్థానంలో  రూ. 2,000 నోట్లు ఉన్నాయి. మొత్తం చెలామణిలో ఇవి 13.8 శాతంగా ఉన్నాయి. ఇదీ చదవండి: RS 2000 Note: ముగిసిన రూ.2 వేల నోటు శకం.. ఆరేళ్ల ప్రస్థానం.. అయితే  తాజాగా మే19న ఆర్బీఐ విడుదల చేసిన ప్రకటన ప్రకారం.. మార్చి 31, 2023న చెలామణిలో ఉన్న నోట్లలో రూ. 2 వేల నోట్ల మొత్తం విలువ రూ. 3.62 లక్షల కోట్లు.  అన్ని డినామినేషన్‌ నోట్లో వీటి వాటా 10.8 శాతం మాత్రమే. రూ. 2 నోట్లలో దాదాపు 89 శాతం మార్చి 2017కి ముందు ముద్రించినవే.  ఏయే నోట్లు ఎంతెంత? 2022 మార్చి చివరి నాటికి చలామణిలో వివిధ డినామినేషన్‌ నోట్ల సంఖ్య, విలువలు ఇలా ఉన్నాయి.  రూ.2వేలు - 21,420 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.4,28,394 కోట్లు రూ.500 - 4,55,468 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.22,77,340 కోట్లు రూ.200 - 60,441 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.1,20,881 కోట్లు రూ.100 - 1,81,420 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.1,81,421 కోట్లు రూ.50 - 87,141 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.43,571 కోట్లు రూ.20 - 1,10,129 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.22,026 కోట్లు రూ.10 - 2,78,046 లక్షల నోట్లు - విలువ రూ.27,805 కోట్లు బిజినెస్‌కు సంబంధించిన లేటెస్ట్‌ అప్‌డేట్స్‌, కథనాల కోసం సాక్షి బిజినెస్‌ పేజీని చూడండి

అయ్యగారు ఏమి చేస్తున్నారు అంటే కింద పారబోసినదానిని ఎత్తిపోస్తున్నారని ఒక నానుడి. కేంద్ర ప్రభుత్వం తీరు కొన్ని విషయాలలో అలాగే ఉంది. దేశంలో గతంలో 500 రూపాయలు, వెయ్యి రూపాయల నోట్లను రద్దు చేస్తున్నట్లుగా ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ సడన్‌గా ప్రకటించి అందరిని ఆశ్చర్యంలో ముంచెత్తారు. రద్దైన నోట్ల స్థానే కొత్త  500 రూపాయలను నోట్లను అందుబాటులోకి తెచ్చారు. వెయ్యి రూపాయల నోట్లను మాత్రం తిరిగి ముద్రించలేదు. కాని  రెండువేల రూపాయల నోట్లను ప్రవేశ పెట్టి ప్రజలను అయోమయంలోకి నెట్టారు. చేసిన తప్పును సరిదిద్దుకోవడమో, లేక బ్లాక్ మనీ రెండు వేల రూపాయల నోట్ల రూపంలో మరింత పెరిగిందన్న భావనవల్లో తెలియదు కాని మొత్తం మీద ఇప్పుడు ఆ నోట్లను ఉపసంహరించుకున్నారు. ఒక రకంగా చూస్తే ఇది మంచి నిర్ణయమే. కాని ఇది కూడా సరైన టైమ్ లో సరైన తీరుగా తీసుకున్నదేనా అన్న చర్చ వస్తోంది. ఈ కొత్త విధానం వల్ల రియల్ ఎస్టేట్ రంగంపై విశేష ప్రభావం చూపవచ్చన్న సందేహం వస్తోంది. అలాగే రాజకీయ నేతలకు ఎన్నికలలో ఖర్చు చేయడానికి ఇప్పుడు ఉన్న వెసులుబాటు కొంత తగ్గవచ్చు. ఆరేళ్ల క్రితం నోట్ల రద్దును ప్రదాని మోదీ ప్రకటించినప్పుడు ఆయన దానిని చాలా ప్రతిష్టాత్మకంగా భావించారు. దానివల్ల దేశంలోని నల్లధనం అంతా ఖతం అయిపోతుందని చెప్పారు. అదే క్రమంలో తను చేసిన ఈ నిర్ణయం నేపధ్యంలో తనపై హత్యకు కుట్ర జరుగుతోందని కూడా ఆయన వెల్లడించి దేశాన్ని దిగ్భ్రమకు గురి చేశారు. నోట్ల రద్దువల్ల దేశానికి చాలా మేలు జరిగిందని కేంద్ర ప్రభుత్వ పెద్దలు కాని, బీజేపీ నేతలు కాని ప్రచారం చేసేవారు. నిజంగానే నల్లధనం లేకుండా చేయాలంటే 500, వెయ్యి నోట్లను మించి రెండువేల రూపాయల నోట్లను తీసుకు రావడం ఏమటని అనేక మంది మేదావులు ప్రశ్నించినా సమాధానం వచ్చేది కాదు. నల్లదనం పోతుందని అనుకుంటే , సుమారు 16 లక్షల కోట్ల మేర నోట్లను జనం నగదుగా మార్చుకున్నారు. ఈ క్రమంలో కొందరు ధనికులు చేసిన విన్యాసాలు కథలు,కథలుగా వచ్చాయి. ఇందులో కొన్ని బ్యాంకులు కూడా కుమ్మక్కయ్యాయి. ఏమైతేనేమి.. నోట్ల రద్దు వల్ల ఆశించిన లక్ష్యం నెరవేరలేదన్నది నిజం. చాలామంది పెద్దవాళ్లు తమ వద్ద ఉన్న నల్లడబ్బును వివిధ రూట్లలో సురక్షితంగా తెల్లధనంగా చేసుకోగలిగారు. సామాన్యులు మాత్రం నోట్ల మార్పిడి కోసం క్యూలలో నిలబడి నానా పాట్లు పడ్డారు. కొందరైతే తమ ప్రాణాలు కూడా కోల్పోయారు. కొందరు తెలివైన వారు తమకు సన్నిహితులనో, లేక కమిషన్ బేసిస్ మీద కొంతమందిని క్యూలలో నిలబెట్టి తమ డబ్బును విజయవంతంగా మార్చుకోగలిగారు. అదంతా చరిత్ర. నోట్ల రద్దుతో ఉగ్రవాదం అంతరించిపోతుందని మోదీ చెప్పేవారు. కాని జమ్ము-కశ్మీర్ రాష్ట్రంలో ఉగ్రవాదం తగ్గలేదని గత కొన్ని సంవత్సరాలలో జరిగిన ఘటనలు తెలియచేస్తున్నాయి. అయితే నోట్ల రద్దులో మోదీ చిత్తశుద్దిని జనం పెద్దగా శంకించలేదు.అందువల్లే వారు ఇబ్బందులు పడ్డా, ఆ తర్వాత సాధారణ ఎన్నికలలో దాని ప్రభావం పడకుండానే ఆయన మరోసారి విజయం సాధించారు. రెండువేల రూపాయల నోట్లను తీసుకు రావడం వల్ల  ఎన్నికలలో ఓటు రేటు ఆ మేరకు పెరిగిందన్నది వాస్తవం. రాజకీయులకు నోట్లను దాయడం మరింత సులువైంది. ఆర్బిఐ మాజీ గవర్నర్ రఘురామరాజన్ వంటివారు ఈ నోట్ల రద్దు తీరును తప్పు పట్టారు. అయినా కేంద్రం పట్టించుకోలేదు. కాని క్రమేపీ వాస్తవ పరిస్థితి అర్ధం చేసుకుంది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ రెండువేల రూపాయల నోట్లను ముద్రించడం నిలుపుదల చేసింది.బ్యాంకులు కూడా ఆ నోట్లను ప్రజలకు ఇవ్వకుండా ఆదేశాలు జారీ చేసింది. తద్వారా రెండువేల రూపాయల నోట్ల సర్కులేషన్ ను తగ్గిస్తూ వచ్చి, ప్రస్తుతం పూర్తిగా ఉపసంహరించుకుంది. దీనివల్ల ప్రజలపై పెద్ద ప్రభావం పడకపోవచ్చని నిపుణుల అభిప్రాయంగా ఉంది. అయితే రియల్ ఎస్టేట్ వ్యాపారంపై కొంత ప్రభావం కనిపించవచ్చు. ఎందుకంటే ఎంత కాదన్నా ఈ రంగంలో నల్లధనం పాత్ర గణనీయంగా ఉందన్నది వాస్తవం.ఇప్పుడు ఆయా సంస్థల వద్ద ఉన్న ఆ నోట్లను ఎలా మార్చుకుంటారన్నది ఆసక్తికరమైన విషయం. కేవలం ఇరవైవేల రూపాయల వరకే ఒకధపా నోట్లను డిపాజిట్ చేసుకోవచ్చన్న కండిషన్ సహజంగానే ఇబ్బంది కలిగిస్తుంది. యధా ప్రకారం ఈ రెండువేల రూపాయల నోట్లు ఎక్కువగా ఉన్న సంస్థలు, వ్యక్తులు కూలికి జనాన్ని తెచ్చి క్యూలలో నిలబెట్టి ఆ డబ్బును మార్చుకునే అవకాశం ఉంటుంది. ఎందుకంటే మొత్తం ఒకేఖాతాలో మార్చుకుంటే ఆదాయ పన్నుశాఖకు పట్టుబడే అవకాశం ఉంటుంది.ఆ తలనొప్పిని ఎవరూ కోరుకోరు.డిజిటల్ కరెన్సీ వినియోగం బాగా పెరిగినా, నల్లధనం పాత్ర పూర్తిగా పోలేదు. చదవండి: 2 వేల నోటుపై వేటు.. సందేహాలొద్దు.. సమాధానాలివిగో! భూముల వాస్తవ మార్కెట్ విలువకు, రిజిస్ట్రేషన్ విలువకు అధిక తేడా ఉండడమే దీనికి కారణం. ఈ విషయాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం పరిగణనలోకి తీసుకుని తగు పరిష్కారం కనిపెట్టనంతవరకు ఏదో రకంగా ఈ నల్లధనం సమస్య దేశాన్ని వెంటాడుతూనే ఉంటుంది.ఇక భవిష్యత్తులో జరగనున్న శాసనసభ, లోక్ సభ ఎన్నికలలో ఈ రెండువేల నోట్లను వాడే అవకాశం ఉండదు. అందువల్ల ఆ నోట్లను పోగుచేసుకుని ఉన్న పక్షంలో ఆయా రాజకీయ నేతలు ముందుగానే తమ నియోజకవర్గ ఓటర్లకు రెండువేల రూపాయల నోట్లను ఈ సెప్టెంబర్ లోగానే పంపిణీ చేసే అవకాశం లేకపోలేదు. రెండువేల రూపాయల నోట్ల ఉపసంహరణ వల్ల ఓటు ధర తగ్గుతుందా?లేదా? అన్నది ఇంకా అప్పుడే చెప్పలేం. ఎందుకంటే ఏదో రూపంలో 500 రూపాయల నోట్లను స్టాక్ చేసి ఉండవచ్చు. ప్రతిపక్షాలను దెబ్బతీయడానికి రెండువేల రూపాయల నోట్ల ఉపసంహరణ అని కొందరు అనుమానం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.కాని ఆ మాట నేరుగా చెప్పలేని పరిస్థితి. ప్రభుత్వ చర్యల వల్ల నల్లధనం నిర్మూలన పూర్తిగా లేకుండా చేయగలిగితే కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని అభినందించవచ్చు. కాని ఇందులో అదికారంలో ఉన్న బీజేపీ చిత్తశుద్దిని శంకించే పరిస్థితులు ఉన్నాయి. తనతో అంటకాగని రాజకీయ పార్టీలు, నేతలకు సంబంధించి దాడులు చేయించి, తమకు మద్దతు ఇచ్చేవారి జోలికి వెళ్లకపోతే పెద్ద ప్రయోజనం ఉండదు. ఉదాహరణకు ఎపి మాజీ ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు మాజీ పీఎస్ ఇంటిలో సోదాలు జరిపిన ఆదాయపన్ను శాఖ రెండువేల కోట్ల రూపాయల అక్రమాలను గుర్తించినట్లు ప్రకటించింది. ఇది జరిగి నాలుగేళ్లు అయినా ఆ కేసు ముందుకు వెళ్లలేదు. చదవండి: సీఎం జగన్‌ ‘సూత్రం’.. వారికి గుణపాఠం అవుతుందా? ఎన్నికల వ్యయం పెరగడంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించారన్న విమర్శలు ఎదుర్కునే చంద్రబాబు నాయుడు విలువల గురించి నోట్ల రద్దు గురించి సుద్దులు చెబుతుంటారు. నోట్ల రద్దును తొలుత పొగిడిన ఆయన ఆ తర్వాతకాలంలో బీజేపీకి దూరం అయ్యాక, నోట్ల రద్దుతో దేశాన్ని మోదీ నాశనం చేశారని అన్నారు. ఇప్పుడేమో 2 వేల రూపాయల నోట్లను రద్దు చేయడం తనవల్లేనని చెప్పుకుంటున్నారు. దేశంలో ఏమి జరిగినా అదంతా తన గొప్పే అని చెప్పుకోవడం ఆయనకు అలవాటే. తద్వారా ఆయన అపహాస్యం పాలవుతుంటారు. తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ కూడా తొలుత నోట్ల రద్దును స్వాగతించారు. కాని తదుపరి ఆయన కూడా విమర్శలు చేశారు. ఇప్పుడు రెండువేల నోట్ల రద్దు కూడా తిరోగమన చర్యేనని, కుట్రపూరితం అని మంత్రి జగదీష్ రెడ్డి అన్నారు. కాంగ్రెస్ పార్టీ రిజర్వుబ్యాంక్ చర్యను తుగ్లక్ చర్యగా అభివర్ణించింది. సహజంగానే విపక్షాలు కేంద్రాన్ని ఈ విషయంలో విమర్శిస్తాయి. నోట్లను రద్దు చేయడం ఏమిటి? 2 వేల రూపాయల నోట్లు తేవడం ఏమిటి? ఇప్పుడు వాటిని ఉపసంహరించడం ఏమిటి? వీటన్నిటిని స్థూలంగా పరిశీలిస్తే కేంద్రం అనండి, రిజర్వు బ్యాంక్ అనండి గతంలో తప్పు చేసినట్లు అర్దం అవుతుంది. కాకపోతే ఆ విషయాన్ని చెప్పుకోవడం అవమానం కనుక, ప్రజలలో పలచన అవుతారు కనుక కామ్ గా తమ పని తాము చేసుకుపోయారని అనుకోవచ్చు. లేకుంటే ప్రధాని మోదీ మళ్లీ ప్రజల ముందుకు వచ్చి దీనిని గొప్పగా ప్రకటించుకుని ఉండేవారేమో! -కొమ్మినేని శ్రీనివాసరావు, ఆంధ్రప్రదేశ్ మీడియా అకాడమీ ఛైర్మన్

సాక్షి, ముంబై: నల్లధనం కట్టడి పేరిట పెద్ద నోట్లను రద్దు చేసి రూ.2,000 నోటును తెచ్చిన మోదీ సర్కారు.. అనూహ్యంగా దానికి కూడా చెక్‌ చెప్పింది. రూ.2,000 నోటును చెలామణీ నుంచి పూర్తిగా ఉపసంహరిస్తున్నట్లు రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) శుక్రవారం ప్రకటించింది.  ‘వివిధ అంశాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని, రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా  ’క్లీన్‌ నోట్‌ పాలసీ’ (డిజిటల్‌ విధాన ప్రోత్సాహం) ప్రకారం రూ.2,000 డినామినేషన్‌ నోట్లను చెలామణీ నుంచి ఉపసంహరించుకోవాలని నిర్ణయించడం జరిగింది..’ అని ప్రకటనలో పేర్కొంది. (Rs 2000 Note Ban: రూ. 2 వేల నోట్లు రద్దు) తక్షణమే రూ.2,000 నోట్లను జారీ చేయడాన్ని నిలిపివేయాల్సిందిగా బ్యాంకులను కోరినట్లు తెలిపింది. అయితే ఈ నోట్లను ఖాతాల్లో డిపాజిట్‌ చేసుకోవడానికి లేదా బ్యాంకుల్లో మార్చుకోవడానికి మే 23వ తేదీ నుంచి సెప్టెంబర్‌ 30 వరకు ప్రజలకు సమయం ఇచ్చింది. ఒకదఫా రూ.20,000 పరిమితి వరకూ (అంటే రూ.2,000 నోట్లు 10) ఇతర డినామినేషన్లలోకి మార్చుకోవచ్చని తెలిపింది. (రూ. 2000 నోట్ల రద్దు: షాపింగ్‌ చేసుకోవచ్చా?) అలాగే మే 23 నుంచి ఇష్యూ డిపార్ట్‌మెంట్‌లను కలిగి ఉన్న 19 ఆర్‌బీఐ ప్రాంతీయ కార్యాలయాల్లో (ఆర్‌వో) కూడా ఒకేసారి రూ.20,000 పరిమితి వరకు మార్చుకునే సదుపాయాన్ని కల్పిస్తున్నట్లు పేర్కొంది. కాగా నల్లధనం నిల్వలను పెంచుకునేందుకు అత్యధిక విలువ కలిగిన నోట్లను ఉపయోగిస్తున్నారనే ఆందోళనల నేపథ్యంలో ఆర్‌బీఐ ఈ అనూహ్య చర్య తీసుకున్నట్లు తెలుస్తోంది.  చదవండి: 2 వేల నోటు తీసుకురావడమే తప్పు’ 2018–19లోనే ముద్రణ నిలిపివేత పాత రూ.500, రూ.1,000 నోట్ల రద్దు సమయంలోనే రూ.2,000 నోటును ప్రవేశ పెట్టడం జరిగింది. అప్పట్లో చెలామణీలో ఉన్న రూ. 500, రూ.1,000 నోట్ల చట్టబద్ధమైన చెల్లుబాటును ఉపసంహరించుకున్న తర్వాత, ఆర్థిక వ్యవస్థలో కరెన్సీ అవసరాన్ని త్వరితగతిన తీర్చడానికి ఆర్‌బీఐ ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. అయితే 2018–19లోనే ఆర్‌బీఐ రూ.2,000నోట్ల ముద్రణను నిలిపివేసింది. ఈ నోట్లు ఇప్పటికే అరుదుగా చెలామణీలో ఉన్నాయి. ఈ నోట్లు చెల్లుతాయా?  2016 నవంబర్‌లో పాత రూ.500, రూ.1,000 నోట్ల రద్దు చేసిన సందర్భంలో ఆ నోట్లు తక్షణమే చెల్లకుండా పోయాయి. దీంతో చాలా మందిలో దీనిపై సందేహాలు నెలకొన్నాయి. అయితే, ఈసారి సెప్టెంబర్‌ 30 వరకూ రూ.2,000 నోటు లీగల్‌ టెండర్‌ కొనసాగనుంది. అంటే ఈ నోటు సాంకేతికంగా అప్పటివరకూ చెల్లుబాటులోనే ఉంటుందని అర్థం.   సాధారణ లావాదేవీలకు రూ.2 వేల నోట్లను వినియోగించవచ్చని ఆర్‌బీఐ తెలిపింది. అలాగే వాటిని స్వీకరించవచ్చు కూడా. అయితే, 2023 సెప్టెంబర్‌ 30లోగా మీ వద్ద ఉన్న ఆ నోట్లను బ్యాంకులో డిపాజిట్‌ చేయాలి లేదా మార్చుకోవాలి. అన్ని బ్యాంకు శాఖలతో పాటు దేశవ్యాప్తంగా ఆర్‌బీఐకి ఉన్న 19 ప్రాంతీయ కార్యాలయాల్లో వాటిని మార్చుకోవచ్చు.   అవసరాలకు ప్రస్తుత కరెన్సీ స్టాక్‌ ఓకే..  రూ. 2,000 నోటును ప్రస్తుతం సాధారణ లావాదేవీలకు వినియోగించడం లేదని తాము గమనించినట్లు ఆర్‌బీఐ పేర్కొంది. ప్రస్తుతం ఇతర డినామినేషన్లలో చెలామణీలో ఉన్న నోట్ల నిల్వ ప్రజల కరెన్సీ అవసరాలను తీర్చడానికి సరిపోతుందని స్పష్టం చేసింది. రూ.2,000 నోట్లను డిపాజిట్‌ చేయడానికి లేదా మార్చుకోవడానికి సెపె్టంబర్‌ 30 వరకు ఉన్న సమయాన్ని ఉపయోగించుకోవాలని ప్రజలకు సూచించింది. చదవండి: రూ. 2000 నోట్ల రద్దు: షాపింగ్‌ చేసుకోవచ్చా? వివాదాలకు దూరంగా కేంద్రం!  2016 నవంబర్‌లో ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోదీ పెద్ద నోట్ల రద్దు ప్రకటన చేసినప్పుడు, ఆయా వ్యవహారాలను చూసే ఆర్‌బీఐని కేంద్రం తక్కువచేసిందన్న విమర్శలు వచ్చాయి. ఈ నేపథ్యంలోనే కేంద్రం ఈసారి దీనికి దూరంగా ఉందని, రిజర్వ్‌ బ్యాంకే కీలక నిర్ణయాన్ని ప్రకటించిందని అంటున్నారు.  చెలామణీలో రూ.3.62 లక్షల కోట్ల విలువైన రూ.2,000 నోట్లు  ఆర్‌బీఐ వెలువరించిన వివరాల ప్రకారం.. రూ.2,000 డినామినేషన్‌ బ్యాంక్‌ నోట్లలో దాదాపు 89 శాతం మార్చి 2017కు ముందు జారీ అయ్యాయి. వాటి జీవిత కాలం 4–5 సంవత్సరాలుగా అంచనా వేయడం జరిగింది. 2018 మార్చి 31వ తేదీ నాటికి రూ.2,000 నోట్ల గరిష్ట చెలామణీ విలువ రూ.6.73 లక్షల కోట్లుగా ఉంది. చెలామణీలో ఉన్న మొత్తం నోట్లలో వీటి విలువ 37.3 శాతం. ఇక 2023 మార్చి 31వ తేదీ నాటికి రూ.2,000 నోట్ల చెలామణీ విలువ రూ.3.62 లక్షల కోట్లకు తగ్గింది. ప్రస్తుతం చెలామణీలో ఉన్న మొత్తం నోట్లలో ఈ విలువ 10.8 శాతం మాత్రమే. అంటే ఈ మొత్తమే ప్రజల నుంచి బ్యాంకింగ్‌ వ్యవస్థలోకి రావాలన్నమాట. 

ముంబై: ఆర్థిక వ్యవస్థ నుంచి 2000 వేల రూపాయల నోట్లు క్రమంగా వెనక్కుమళ్లుతున్నాయి. 2022 మార్చి నాటికి చెలామణిలో ఉన్న మొత్తం నోట్లలో వీటి శాతం కేవలం 1.6 శాతానికి పడిపోయింది. నోట్ల సంఖ్య 214 కోట్లుగా ఉంది. ఆర్‌బీఐ 2021–22 వార్షిక నివేదిక ఈ విషయాన్ని వెల్లడించింది. రుణ వృద్ధిలో బ్యాంకింగ్‌ కీలకపాత్ర పోషించాలని నివేదిక సూచిస్తూనే, అదే సమయంలో రుణ పునర్‌వ్యవస్థీకరణకు సంబంధించిన అకౌంట్ల పనితీరును జాగ్రత్తగా ఎప్పటికప్పుడు పరిశీలించాలని, బ్యాలెన్స్‌ షీట్ల పటిష్టతపై దృష్టి సారించాలని ఉద్ఘాటించింది.దేశంలో వర్చువల్‌ కరెన్సీని ప్రవేశపెట్టడం వల్ల కలిగే లాభ,నష్టాలను పరిశీలిస్తున్నామని తెలిపింది. డిజిటల్‌ కరెన్సీని ప్రారంభించేందుకు  గ్రేడెడ్‌ విధానాన్ని (దశలవారీ పరిశీలిలన) అవలంబిస్తామని పేర్కొంది. నివేదికలోని కొన్ని ముఖ్యాంశాలు పరిశీలిస్తే.. ఈ ఏడాది మార్చి నాటికి మొత్తం చెలామణిలో ఉన్న అన్ని డినామినేషన్ల కరెన్సీ నోట్ల సంఖ్య 13,053 కోట్లు. 2021 ఇదే నెల్లో ఈ నోట్ల సంఖ్య 12,437 కోట్లు.  మార్చి 2020 చివరి నాటికి, చెలామణిలో ఉన్న రూ. 2000 డినామినేషన్‌ నోట్ల సంఖ్య 274 కోట్లు. ఇది మొత్తం చెలామణిలో ఉన్న కరెన్సీ నోట్లలో 2.4 శాతం. మార్చి 2021 నాటికి చెలామణిలో ఉన్న మొత్తం బ్యాంకు నోట్లలో 245 కోట్లకు లేదా 2 శాతానికి ఈ పరిమాణం క్షీణించింది. ఇక గత ఆర్థిక సంవత్సరం చివరి నాటికి 214 కోట్లకు (1.6 శాతానికి) పడిపోయింది. విలువ పరంగా కూడా రూ. 2000 డినామినేషన్‌ నోట్లు చెలామణిలో ఉన్న మొత్తం కరెన్సీ నోట్ల విలువలో 22.6 శాతం నుండి మార్చి 2021 చివరి నాటికి 17.3 శాతానికి, మార్చి 2022 చివరి నాటికి 13.8 శాతానికి తగ్గాయి. నివేదిక ప్రకారం ఈ ఏడాది మార్చి చివరి నాటికి చెలామణిలో ఉన్న రూ.500 డినామినేషన్‌ నోట్ల సంఖ్య 3,867.90 కోట్ల నుంచి 4,554.68 కోట్లకు పెరిగింది. పరిమాణం పరంగా మొత్తం బ్యాంక్‌ నోట్లలో మార్చి చివరినాటికి రూ. 500 డినామినేషన్‌ అత్యధికంగా 34.9 శాతం వాటాను కలిగి ఉంది. ఆ తర్వాత రూ. 10 డినామినేషన్‌ బ్యాంక్‌ నోట్ల వెయిటేజ్‌ చెలామణిలో ఉన్న నోట్లలో 21.3 శాతంగా ఉంది. రూ.500 డినామినేషన్‌ నోట్లు మార్చి 2021 చివరి నాటికి 31.1 శాతం. మార్చి 2020 నాటికి 25.4 శాతం వాటా కలిగి ఉంది. విలువ పరంగా చూస్తే, ఈ నోట్లు మార్చి 2020 నుండి మార్చి 2022 వరకు 60.8 శాతం నుండి 73.3 శాతానికి పెరిగాయి.  2021 మార్చి చివరినాటికి రూ.28.27 లక్షల కోట్లుగా ఉన్న అన్ని డినామినేషన్ల మొత్తం కరెన్సీ నోట్ల విలువ ఈ ఏడాది మార్చి చివరి నాటికి రూ.31.05 లక్షల కోట్లకు పెరిగింది. విలువ పరంగా రూ. 500, రూ. 2000 నోట్ల వాటా 31 మార్చి 2022 నాటికి చెలామణిలో ఉన్న బ్యాంక్‌ నోట్ల మొత్తం విలువలో 87.1 శాతం. ఇది మార్చి 2021 నాటికి 85.7 శాతం. చెలామణిలో ఉన్న బ్యాంకు నోట్ల విలువ–పరిమాణం 2020–21లో వరుసగా 16.8 శాతం, 7.2 శాతం పెరిగాయి.  2021–22లో వరుసగా ఈ పెరుగుదల 9.9 శాతం, 5 శాతంగా ఉంది.  చెలామణిలో ఉన్న కరెన్సీ (సీఐసీ) బ్యాంకు నోట్లు,  నాణేల రూపంలో ఉంది. ప్రస్తుతం రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) రూ. 2, రూ. 5, రూ. 10, రూ. 20, రూ. 50, రూ. 100, రూ. 200, రూ. 500, రూ. 2000 డినామినేషన్లలో బ్యాంకు నోట్లను జారీ చేస్తోంది. 50 పైసలు, రూ. 1, రూ. 2, రూ. 5, రూ. 10, రూ. 20 నాణేలు చెలామణిలో ఉన్నాయి.   పెరిగిన ఆర్‌బీఐ బ్యాలెన్స్‌ షీట్‌  నివేదిక ప్రకారం, రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) బ్యాలెన్స్‌ షీట్‌ 8.46 శాతం పెరిగి రూ.61.9 లక్షల కోట్లకు చేరింది. కరెన్సీ జారీ కార్యకలాపాలు, ద్రవ్య విధానం, నగదు నిల్వల నిర్వహణ, ఇందుకు అనుగుణంగా నిర్వహించే విధులను ఆర్‌బీఐ బ్యాలెన్స్‌ షీట్‌ ప్రతిబింబిస్తుంది. సెంట్రల్‌ బ్యాంక్‌ ఆదాయం 20.14 శాతం పెరిగితే, వ్యయాలు భారీగా 280.13 శాతం పెరిగి 1,29,800.68 కోట్లకు చేరాయి.  2020–21లో మొత్తం మిగులు రూ.99,122 కోట్లయితే, 2021–22లో ఈ పరిమాణం 69.42 శాతం తగ్గి రూ.30,307.45 కోట్లకు చేరింది. ఈ మొత్తాన్ని కేంద్రానికి డివిడెండ్‌గా ఇవ్వాలని గతవారం ఆర్‌బీఐ నిర్ణయించింది. 2022 మార్చి నాటికి మొత్తం అసెట్స్‌లో దేశీయ అసెట్స్‌ వెయిటేజ్‌ 28.22 శాతం అయితే, ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్, పసిడి (గోల్డ్‌ డిపాజిట్లు, నిల్వలు) వాటా 71.78 శాతంగా ఉంది. 2021 మార్చి నాటికి ఈ వెయిటేజ్‌లు వరుసగా 26.42 శాతం, 73.58 శాతాలుగా ఉన్నాయి. గోల్డ్‌ హోల్డింగ్స్‌ ఇదే కాలంలో 695.31 మెట్రిక్‌ టన్నుల నుంచి 760.42 మెట్రిక్‌ టన్నులకు చేరింది. కాగా ఉద్యోగుల వ్యయాలు 19.19 శాతం తగ్గి రూ.4,788.03 కోట్ల నుంచి రూ.3,869.43 కోట్లకు తగ్గాయి. 2021–22లో వివిధ సూపర్‌యాన్యుయేషన్‌ ఫండ్స్‌కు (ఉద్యోగుల పెన్షన్‌ ప్రణాళికలకు) సంబంధించి చెల్లింపులు తగ్గడం దీనికి కారణం. సంస్కరణలు, ద్రవ్యోల్బణం కట్టడే కీలకం   సుస్థిర, సమతౌల్య, సవాళ్లను ఎదుర్కొనగలిగే ఆర్థిక వృద్ధికి వ్యవస్థాగత సంస్కరణలు కీలకమని ఆర్‌బీఐ పేర్కొంది. ముఖ్యంగా మహమ్మారి సవాళ్లు, భౌగోళిక ఉద్రిక్తతల నేపథ్యంలో ఆర్థిక సంస్కరణల వేగవంతం ముఖ్యమని వివరించింది. దీనితోపాటు ద్రవ్యోల్బణం కట్టడి, మూలధన వ్యయాల పెంపు, పటిష్ట ద్రవ్య విధానాలు, సరఫరాల సమస్యలు అధిగమించడం కూడా ఎకానమీ పురోగతిలో కీలకమని వివరించింది. ప్రస్తుతం ఎకానమీ ఎదుర్కొంటున్న ప్రధాన సవాళ్లలో ద్రవ్యోల్బణం ఒకటని వివరించింది. ఎకానమీ రికవరీలో స్పీడ్‌ తగ్గిందని కొన్ని హై–ఫ్రీక్వెన్సీ ఇండికేటర్లు సంకేతాలు ఇచ్చినట్లు తెలిపింది. ద్రవ్యోల్బణం కట్టడికి ప్రభుత్వ సహకారం, సమన్వయంతో ఆర్‌బీఐ తగిన అన్ని చర్యలూ తీసుకుంటుందని స్పష్టం చేసింది. భౌగోళిక ఉద్రిక్తతలు సమసిపోయి, కోవిడ్‌ తదుపరి వేవ్‌లు తగ్గితే తిరిగి ఎకానమీ స్పీడ్‌ అందుకుంటుందన్న భరోసాను వెలిబుచ్చింది. అధిక టోకు ధరల సూచీ ఆధారిత ద్రవ్యోల్బణం వినియోగ ధరల సూచీ ఆధారిత రిటైల్‌ ధరలపై ఒత్తిడి తెస్తుందని ఆర్‌బీఐ పేర్కొంది. 

చెన్నై: రూ.2 వేల నోటు విషయంలో ప్రభుత్వ రంగ ఇండియన్‌ బ్యాంకు కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. ఇకనుంచి తన ఏటీఎమ్‌లలో పెద్ద నోటు లభ్యం కాదని స్పష్టీకరించింది. రెండువేల నోటును రద్దు చేస్తారంటూ గత కొంతకాలంగా ఊహాగానాలు వెలువడిన నేపథ్యంలో బ్యాంకు నిర్ణయం ప్రస్తుతం చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఏటీఎమ్‌లలో రెండు వేల నోటు నింపడం ఆపివేయాలంటూ ఇండియన్‌ బ్యాంకు సంబంధింత బ్రాంచ్‌లకు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఇకమీదట తన ఏటీఎమ్‌లలో రెండు వేల నోటు కనిపించదని, దానికి బదులుగా రూ.200 నోటును అందుబాటులో ఉంచుతామని వెల్లడించింది.(రూ. 2 వేల నోటు కనబడుటలేదు!!) వినియోగదారుల సౌకర్యార్థమే ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు పేర్కొంది. దీంతో మార్చి 1 నుంచి ఇండియన్‌ బ్యాంకు ఏటీఎమ్‌లలో రూ.2 వేల నోటు అదృశ్యం కానుంది. కాగా ఇప్పటికే వినియోగదారులు సైతం ఏటీఎమ్‌లలో తీసుకుంటున్న పెద్ద నోట్లను బ్యాంకుకు వెళ్లి మార్చుకుంటున్నారు. మరోవైపు మిగతా బ్యాంకులు కూడా అదే బాటలో వెళతాయేమోనని కొందరు వినియోగదారులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.(రెండు వేల నోటు, మరో షాకింగ్‌ న్యూస్‌)

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ  : నోట్ట రద్దు తరువాత చలామణిలోకి వచ్చిన పెద్ద నోటు రూ.2వేల నోటుపై తాజాగా ఒక సంచలన విషయం వెలుగులోకి వచ్చింది. నకిలీ నోట్లను చెక్‌ పెట్టేందుకంటూ  రూ.500, రూ.1000 నోట్లను రద్దు చేసి నరేంద్ర మోదీ సర్కార్‌  ఆ తరువాత అత్యంత కట్టుదిట్టమైన భద్రతా ఫీచర‍్లతో రూ.2వేల నోటును తీసుకొచ్చిన సంగతి తెలిసిందే. అయితే రూ.2వేల నోట్లు కాపీ కొట్టడానికి ఈజీగా, భద్రతా డొల్లతనంతో నిండి ఉన్నాయని తాజాగా తేలింది.  దేశంలో హల్‌ చల్‌ చేస్తున్న నకిలీనోట్లలో సగానికిపైగా రూ.2 వేల నోట్లు ఉన్నాయని,  తాజా రికార్డుల ద్వారా తెలుస్తోంది. ఎన్‌సీఆర్‌బీ (నేషనల్‌ క్రైమ్‌ రికార్డ్స్‌ బ్యూరో) అందించిన డేటా ప్రకారం పీఎం నరేంద్ర మోదీ డీమోనిటైజేషన్ ప్రకటన తర్వాత  దేశవ్యాప్తంగా పట్టుబడిన నకిలీ నోట్లలో ఎక్కువ శాతం  రూ.2వేల నోట్లు ఉన్నాయని ఈ డేటా వెల్లడించింది.  మొత్తంలో 56 శాతం రూ. 2వేల నకిలీ నోట్లు మార్కెట్లోకి ప్రవేశించాయి.. అంతేకాదు  రాష్ట్రంలో అత్యధిక స్థాయిలో నకిలీ కరెన్సీ పట్టుబడి, గుజరాత్‌  ఫేక్‌ కరెన్సీ అడ్డాగా మారిందని డేటా ద్వారా తెలుస్తోది. కాగా 2016, నవంబర్ 8న రూ .1000, రూ .500 నోట్లను రద్దు చేసినట్టు ప్రకటించిన ప్రధాని మోదీ, అవినీతి, నకిలీ నోట్లు, నల్లధనాన్ని నిరోధించేందుకు తమ ప్రభుత్వం చారిత్రక నిర్ణయం తీసుకుందని వెల్లడించారు.  భారతదేశంలో నకిలీ కరెన్సీపై తాము ఈ చేపట్టిన ఈ మహాయజ్ఞంలో ప్రజలు తమకు సహకరించాలనీ ​ కోరిన సంగతి తెలిసిందే.  Promise: Demonetization will eliminate fake currency, mitron bas 50 din dijiye Reality: Latest NCRB data shows 👉 56% of all fake currency seized in India is the new ₹2000 note 👉 Gujarat is the hub of fake currency. State where highest number of fake notes were found — Dhruv Rathee (@dhruv_rathee) January 15, 2020

సాక్షి, ముంబై: దేశీయ కరెన్సీలో అధిక విలువ కలిగిన రూ.2 వేల నోటు ముద్రణను కేంద్ర బ్యాంకు రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బిఐ) నిలిపివేసింది. ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఇంతవరకు ఒక్క రూ.2వేల నోటు కూడా ముద్రణ కాలేదట. ఆర్టీఐ (సమాచార హక్కు చట్టం) ప్రశ్నకు ప్రతిస్పందనగా 2020 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ .2,000 విలువ కలిగిన కొత్త బ్యాంక్ నోట్లను ముద్రించలేదని ఆర్‌బీఐ తెలిపింది.  ప్రధానంగా ఈ ఏడాది ప్రారంభంలో ఆంధ్ర-తమిళనాడు సరిహద్దులో 6 కోట్ల రూపాయల అక్రమ నగదును స్వాధీనం  చేసుకున్న నేపథ్యంలో బ్లాక్‌మనీని అరికట్టేందుకు ఈ చర్య  చేపట్టింది. ఇటీవల కాలంలో రూ.2వేల నోట్లు ఎన్ని ముద్రణ అయ్యాయంటూ  ఓ దినపత్రిక అడిగిన ప్రశ్నకు సమాధానంగా ఆర్టీఐ ఈ విషయాన్ని వెల్లడించింది. నల్లధనాన్ని అడ్డుకట్ట వేసేందుకు రూ.2వేల నోట్ల ముద్రణను ఆర్బీఐ నిలిపి వేసినట్లు ఆ శాఖ వెల్లడించింది. ఆర్‌టీఐ సమాచారం ప్రకారం 2017లో  రూ .2 వేల కరెన్సీ నోట్లను 3,542.991 మిలియన్ నోట్లను ముద్రించినట్లు ఆర్‌బిఐ తెలిపింది. 2018లో 111.507 మిలియన్ నోట్లు మాత్రమే ముద్రించింది. అయితే 2019లో ఈ సంఖ్య మరింత దిగజారి సగానికి పైగా పడిపోయి, 46.690 మిలియన్ల రూ.2వేల నోట్లను మాత్రమే తీసుకొచ్చింది. కాగా 2016 నవంబర్‌లో మోదీ ప్రభుత్వం రూ.500, రూ.1000 నోట్లను  అనూహ్యంగా రద్దు చేసింది.  ఆ తరువాత రూ.2 వేల నోటును  చలామణిలోకి తీసుకొచ్చిన విషయం తెలిసిందే. 

సాక్షి, ముంబై:  పెద్ద నోట్లు రద్దు తరువాత దేశీయ బ్యాంకులను మరో కొత్త  తలనొప్పి వేధిస్తోంది.  డీమానిటైజేషన్‌ తరువాత చలామణిలోకి తీసుకొచ్చిన కరెన్సీ వ్యవహారంలోనే ఈ కొత్త చిక్కు. పాడైపోయిన, లేదా చిరిగిపోయిన 200,  2000 రూపాయల నోట్ల  మార్పిడి  బ్యాంకర్లకు తాజాగా పెద్ద  సమస‍్యగా  పరిణమించింది.  దీనికి  సంబంధించిన   ఆర్‌బీఐ చట్ట నిబంధనలను త్వరితగతిన సవరించాలంటూ రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ)కు బ్యాంకర్లు విజ్ఞప్తి చేస్తున్నారు.   తాజా కరెన్సీ నోట్లకు అనుగుణంగా ఆర్‌బీఐ ‘నోట్ రీఫండ్’  చట్ట నిబంధనల్లో కొత్తగా మార్పులు చేపట్టకపోవడంతో  ఈ నోట్ల మార్పిడికి అవకాశం లేదు. దీంతో ఎక్స్చేంజ్ కౌంటర‍్లలో  ఇలాంటి (పాడైపోయిన, మాసిన) నోట్లు పేరుకుపోతున్నాయి.  ఆర్‌బీఐ చట్టంలోని   సెక్షన్ 28   ప్రకారం  రూ .5, రూ 10, రూ .50, రూ 100, రూ .500, 1,000, రూ .5,000, రూ. 10,000 విలువ కలిగిన కరెన్సీ నోట్లు ఎక్స్చేంజ్ చేసుకునేందుకు అవకాశం ఉంది. కానీ పెద్ద నోట్ల రద్దు తర్వాత  కొత్తగా చలామణిలోకి తీసుకొచ్చిన  200 రూపాయలు, 2,000 నోట్లు ఈ జాబితాలో ఇంకా చేర్చలేదని,  దీంతో సదరు నోట్ల మార్పిడి కష్టంగా మారిందని  వివిధ బ్యాంకులు వాపోతున్నాయి. అయితే, ఈ చట్ట సవరణ  అవసరంపై ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖకు ఇప్పటికే నివేదించామని  ఆర్‌బీఐ చెబుతోంది. మరోవైపు చలామణిలో రూ.500, రూ.200, రూ.100 నోట్లు చాలినన్ని ఉన్నాయని ఆర్థిక వ్యవహారాల కార్యదర్శి సుభాష్ చంద్ర గార్గ్‌ ఇటీవల( ఏప్రిల్‌,17న) ప్రకటించారు. సుమారు రూ.7 లక్షల కోట్ల విలువైన రూ.2,000 నోట్లు చలామణిలో ఉన్నాయని  వెల్లడించారు.  దీంతోపాటు రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా కొత్త రూ.2,000 నోట్ల ముద్రణ నిలిపి వేసిందని కూడా స్పష్టం చేశారు.  కాగా 2016, నవంబర్ 8వ తేది రాత్రి రూ.500, రూ.1,000 నోట్లను రద్దు చేస్తున్నామని ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ ప్రకటించడం, వీటి స్థానంలో కొత్తగా రూ.500, రూ.2,000, 200 నోట్లను  తీసుకువచ్చిన సంగతి  తెలిసిందే.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: దేశవ్యాప్తంగా మరోసారి నగదు కష్టాలు తీవ్రతరమయ్యాయి. ఏటీఎంల్లో, బ్యాంకుల్లో నగదు లభించకపోవడంతో మరోసారి పెద్దనోట్ల రద్దు ప్రభావం దేశాన్ని కుదిపేస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో అందరినీ వేధిస్తున్న ప్రశ్న ఒక్కటే. మళ్లీ నోట్ల కష్టాలు ఎందుకు పునరావృతం అయ్యాయి? రూ. 2వేల నోట్లు బయటకు రాకుండా నిజంగానే నిలిపేశారా? ఇదే విషయమై తృణమూల్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ సీనియర్‌ నేత దినేశ్‌ త్రివేది కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని ప్రశ్నించారు. దేశంలో నగదు కొరతకు అసలు కారణాలు ఏమిటో వెల్లడించాలని కోరారు. రూ. 2వేల నోట్ల చెలామణిని నిలిపేయాలన్న ఆలోచన కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఉందా? అని నిలదీశారు. ఆర్థిక రంగానికి సంబంధించిన పార్లమెంటరీ స్థాయీ సంఘం సభ్యుడిగా ఉన్న దినేశ్‌ త్రివేది బుధవారం విలేకరులతో మాట్లాడారు. ‘రూ. 2వేల నోట్లను నిలిపివేయడంతోనే దేశంలో మళ్లీ నగదు కొరత ఏర్పడినట్టు కనిపిస్తోంది’ అని ఆయన అన్నారు. నగదు కొరత విషయంలో నిజానిజాలపై కేంద్రం వెంటనే ప్రకటన చేయాలని ఆయన డిమాండ్‌ చేశారు. ఈ విషయంలో నిజాలు తెలుసుకునే హక్కు ప్రజలకు ఉందని, ప్రజాస్వామ్యంలో ప్రజలను మభ్యపెట్టజారని, ప్రభుత్వం వాస్తవాలను దాచిపెట్టడం సరికాదని అన్నారు. గత కొన్ని నెలలుగా తనకు కూడా బ్యాంకుల్లో రూ. 2వేల నోట్లు ఇవ్వడం లేదని ఆయన పేర్కొన్నారు. రూ. వెయ్యి, 500 నోట్లను రద్దు చేయడంతో వ్యవస్థలోని వాటి విలువను భర్తీ చేయడానికి కేంద్రం రూ. 2వేలనోట్లు అమల్లోకి తీసుకొచ్చిందని, ఈ నేపథ్యంలో రూ. 2వేల నోట్ల కొనసాగింపుపై కేంద్రం స్పష్టత ఇవ్వాలని ఆయన పేర్కొన్నారు.

భోపాల్‌ : పెద్ద నోట్ల రద్దు తర్వాత మార్కెట్‌లోకి తీసుకొచ్చిన రూ.2000 నోట్లు ఇటీవల చలామణిలో తగ్గిపోతున్న సంగతి తెలిసిందే. ఏటీఎంలలో కూడా ఈ నోట్లు తక్కువగానే వస్తున్నాయి. అయితే రూ.2000 నోట్లు మార్కెట్‌ నుంచి అదృశ్యమైపోతున్నాయని మధ్యప్రదేశ్‌ ముఖ్యమంత్రి శివ్‌రాజ్‌ సింగ్‌ చౌహాన్‌ కూడా మండిపడ్డారు. దీని వెనుక అతిపెద్ద కుట్రే ఉందని ఆయన ఆరోపించారు. రైతుల సమావేశంలో పాల్గొన్న చౌహాన్‌, డిమానిటైజేషన్‌కు ముందు రూ.15,00,000 కోట్ల విలువైన కరెన్సీ చలామణిలో ఉండేవని తెలిపారు.  డిమానిటైజేషన్‌ తర్వాత కరెన్సీ సర్క్యూలేషన్‌ రూ.16,50,000 కోట్లకు పెరిగిందని, కానీ రూ.2000 నోట్లు మార్కెట్‌ నుంచి అదృశ్యమైపోతున్నట్టు చెప్పారు.  రాష్ట్రంలో కొన్ని చోట్ల ఏటీఎంలలో నగదు లేక ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పాలవుతున్నారన్నారు. రూ.2000 డినామినేషన్‌ నోట్లను ఎక్కడికి పోతున్నాయ్‌? వాటిని ఎవరూ సర్క్యూలేషన్‌ నుంచి బయటికి తీసుకుపోతున్నారు? నగదు కొరతకు బాధ్యులెవరు? ఈ సమస్యలను సృష్టించడానికి ఏదో కుట్ర జరుగుతోంది. దీనిపై తమ ప్రభుత్వం కఠినంగా వ్యవహరిస్తుందని ఆయన హెచ్చరించారు. ఈ సమస్యను కేంద్ర ప్రభుత్వం వద్దకు తీసుకెళ్లనున్నట్టు చౌహాన్‌ తెలిపారు.  ప్రతిపక్ష పార్టీ  కాంగ్రెస్‌ను ఉద్దేశించి ఆయన ఈ వ్యాఖ్యలు చేసినట్టు తెలుస్తోంది. ఏమైనా వ్యవసాయ సమస్యలుంటే రైతులు తన అధికారిక రెసిడెన్సీలోని కంట్రోల్‌ రూం నెంబర్‌ 0755-2540500 కు కాల్‌ చేయాలని సూచించారు. వ్యవసాయదారుల ప్రయోజనాల విషయంలో ఎలాంటి రాజకీయాలు ఉండవని చౌహాన్‌ చెప్పారు.   


 పెద్ద నోట్ల రద్దు అనంతరం మార్కెట్‌లోకి తీసుకొచ్చిన తొలి నోటు రూ.2000 కరెన్సీ నోటే. డీమానిటైజేషన్‌ ప్రక్రియలో భాగంగా తొలుత ఈ నోట్లనే ఎక్కువగా మార్కెట్‌లోకి తీసుకురావడంతో ప్రజలు చిల్లర దొరకక నానా కష్టాలు పడిన సంగతి తెలిసిందే. ప్రస్తుతం రూ.2000 కరెన్సీ నోట్ల సరఫరాను రిజర్వు బ్యాంకు ఆఫ్‌ ఇండియా తగ్గించినట్టు తెలుస్తోంది. కొన్ని వారాల నుంచి 2000 రూపాయి నోట్ల సరఫరా పడిపోయినట్టు ఓ ఆంగ్ల పత్రిక రిపోర్టులో తేలింది. 2000 రూపాయి నోట్ల సరఫరాను తగ్గించి, ఆర్బీఐ ఎక్కువగా కొత్త రూ.500 నోట్ల సరఫరాపై దృష్టిసారించినట్టు ఈ రిపోర్టు నివేదించింది. '' ప్రస్తుతం ఎక్కువగా రిజర్వు బ్యాంకు నుంచి ఎక్కువ విలువ కలిగిన నోట్లలో 500 రూపాయి నోట్లే ఎక్కువగా వస్తున్నాయి'' అని స్టేట్‌ బ్యాంకు ఆఫ్‌ ఇండియా చీఫ్‌ ఆపరేటింగ్‌ ఆఫీసర్‌ నీరజ్‌ వ్యాస్‌ చెప్పారు. కేవలం 2000 రూపాయి నోట్లను రీసర్క్యూలేషన్‌ కిందనే తిరిగి మళ్లీ తమ దగ్గరకు వస్తున్నాయని, కొత్తగా ఆర్బీఐ నుంచి ఏమీ రావడం లేదన్నారు.
  
 ప్రతి ఏటీఎంలలో నగదును స్టోర్‌ చేయడానికి నాలుగు క్యాసెట్లు ఉంటాయని, ఒకవేళ ఒక క్యాసెట్‌ 2000 రూపాయి నోట్లను కలిగిఉంటే ఆ మొత్తం రూ.60 లక్షల వరకు ఉంటుందని తెలిసింది. అదేవిధంగా ఒకవేళ ఆ క్యాసెట్‌ను రూ.500 నోట్లతో నింపితే, మెషిన్‌ సామర్థ్యం రూ.25 లక్షలకు పడిపోతుందని వెల్లడైంది. కానీ కస్టమర్లకు తేలికగా చిల్లర దొరకడానికి, ఏటీఎంల వద్ద సామర్థ్యం తగ్గినప్పటికీ, చిన్న కరెన్సీ నోట్లు రూ.500 నోట్లనే ఎక్కువగా సరఫరా చేయాలని  ఆర్బీఐ దృష్టిసారించిందని తెలిసింది. ప్రీ-డీమానిటైజేషన్‌ సమయంలో ఉన్న నగదు కంటే తక్కువగానే ప్రస్తుతం మార్కెట్‌లో నగదు ఉంది. సెంట్రల్‌ బ్యాంకు త్వరలోనే చిల్లర సమస్యను మరింత తగ్గించడానికి కొత్త రూ.200 నోట్లను మార్కెట్‌లోకి ప్రవేశపెట్టబోతుంది. కానీ ఆ నోట్లను ఆర్బీఐ ఏటీఎంల ద్వారా అందించదని రిపోర్టులు పేర్కొంటున్నాయి.  
  


 భోపాల్‌: దొంగనోట్లు ముద్రించే వాళ్లు తప్పు చేశారంటే నమ్మొచ్చు.. కానీ, ఆర్బీఐ కూడా తప్పు చేసిందంటే నమ్మగలమా.. కానీ, ఒక్కసారి కూడా నమ్మక తప్పదేమో. ఎందుకంటే.. మహాత్మాగాంధీ బొమ్మ లేకుండా కొత్త రెండు వేల రూపాయల నోట్లు ముద్రించారు. అవును ఈ నోట్లు కూడా బ్యాంకుకు రావడం.. అక్కడి నుంచి రైతులకు వెళ్లడం తిరిగి రైతుల నుంచి బ్యాంకు రావడం కూడా జరిగిపోయింది.
 
 మధ్యప్రదేశ్‌లోని షియోపూర్‌ జిల్లాలోని ఓ ఏజెన్సీ గ్రామానికి చెందిన కొంతమంది రైతులు ఎస్‌బీఐ బ్యాంకుకు వెళ్లి రూ.2000 నోట్లు తీసుకున్నారు. అయితే, తొలుత కొత్త నోట్లేగా చూసుకోవాల్సిన పనేముందనుకొని ఇంటికెళ్లారు. అనంతరం చూసుకోగా వాటిపై గాంధీ బొమ్మ కనిపించలేదు. దీంతో అవి దొంగనోట్లు అనుకొని తిరిగి బ్యాంకు వద్దకు తీసుకురాగా వాటిని తనిఖీ చేసిన అధికారులు అవి దొంగనోట్లు కాదని, ఆర్‌బీఐ నోట్లేనని, వాటిని తీసుకొని తిరిగి వారికి వేరే నోట్లు ఇచ్చారు. ముద్రణ లోపం కారణంగా తప్పు జరిగి ఉంటుందని వారు వివరించారు.


 తళతళ మెరిసిపోతున్న కొత్త రెండువేల రూపాయల నోట్లు బయటకు వచ్చి సరిగ్గా వారంరోజులు కాలేదు. అప్పుడే లంచగొండి అధికారులు కొత్తనోట్లతో తమ చేతివాటం మొదలుపెట్టారు. తమ అవినీతికి కొత్తనోట్లు అడ్డుకాదంటూ చాటారు. సాక్షాత్తూ ప్రధాని మోదీ సొంతం రాష్ట్రం గుజరాత్‌లో ప్రభుత్వ అధికారులు కొత్తరెండువేల నోట్ల రూపంలో నాలుగు లక్షలు లంచం తీసుకుంటూ అడ్డంగా దొరికిపోయారు. ప్రజలు వెయ్యి, రెండువేలు పొందడానికే బ్యాంకుల ముందు నానా అవస్థలు పడుతున్న తరుణంలో ఏకంగా రూ. 4 లక్షల కొత్తరెండువేల నోట్లు వెలుగుచూడటం పోలీసులనే షాక్‌కు గురిచేసింది.
 
 కచ్‌లోని కండ్ల పోర్ట్‌ ట్రస్‌ అధికారులైన సూపరింటెండెంట్‌ ఇంజినీర్‌ శ్రీనివాసు, సబ్‌ డివిజినల్‌ అధికారి కుంటేకర్‌ లంచం తీసుకుంటూ అవినీతి నిరోధక శాఖ (ఏసీబీ)కి దొరికిపోయారు. వారి తరఫున లంచం తీసుకునేందుకు రుద్రేశ్వర్‌ సునముడి అనే వ్యక్తి రాగా, పక్కాగా స్కెచ్‌ వేసి అతడిని రెడ్‌హ్యాండెడ్‌గా ఏసీబీ పట్టుకుంది. పెద్దనోట్ల రద్దు తర్వాత బ్యాంకులు వారానికి రూ. 20 వేలు మాత్రమే తీసుకోవడానికి పరిమితి విధించగా, ఇంతమొత్తంలో కొత్తనోట్లు ఎలా వెలుగులోకి వచ్చాయన్నది పోలీసులను విస్మయపరుస్తోంది. ఈ వ్యవహారంలో ముగ్గురు వ్యక్తులను పోలీసులు అరెస్టు చేశారు.  
  


 లక్నో: పాత 500, 1000 రూపాయల నోట్లను మార్చుకోవాలంటే గంటల కొద్దీ బ్యాంకుల ముందు పడిగాపులు కాయాలి. ఎకౌంట్‌లోని డబ్బు డ్రా చేయాలన్నా ఇదే పరిస్థితి. ఇక ఏటీఎంల వద్ద పెద్ద క్యూలో నిల్చున్నా తమ వంతు వచ్చేసరికి అందులో డబ్బు ఉంటుందన్న నమ్మకం లేదు. చాలా ఏటీఎంలలో డబ్బులు లేవు. ఇన్ని కష్టాలు పడి కొత్త 2000 రూపాయల నోటు సంపాదిస్తే మరో సమస్య ఎదురవుతోంది.
 
 
 కొత్త 2000 రూపాయల నోటును చాలా చోట్ల తీసుకోవడం లేదని ప్రజలు వాపోతున్నారు. దీనికి చిల్లర నోట్లు అందుబాటులో లేకపోవడమే కారణమని చెబుతున్నారు. కొత్త 2 వేల నోటు తీసుకుని వెళితే చిల్లర లేదని వ్యాపారులు చెబుతున్నారని, ఏం చేయాలో పాలుపోవడం లేదని ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని కాన్పూర్‌ వాసి చెప్పారు. రద్దయిన 500, 1000 రూపాయల నోట్ల స్థానంలో కొత్తగా 500, 2000 రూపాయల నోట్లను ప్రవేశపెట్టిన సంగతి తెలిసిందే. కాగా 2 వేల రూపాయల నోటు అందుబాటులోకి రాగా, 500 రూపాయల నోట్లు ఇంకా రాలేదు. దీంతో 2 వేల రూపాయల నోటు మార్చేందుకు చిల్లర సమస్య ఏర్పడింది. ప్రస్తుతం ఎక్కువగా 100, 50 నోట్లే అందుబాటులో ఉన్నాయి. 2 వేల నోటుకు సరిపడా, లేదా కాస్త తక్కువగా సరుకులు తీసుకుంటే నోటు తీసుకుని చిల్లర వాపసు ఇస్తున్నారు. అదే తక్కువ మొత్తంలో కొనేందుకు వెళితే 2 వేల రూపాయల నోటును తీసుకోవడం లేదు