అంబేడ్కర్‌ జయంతికి కేంద్ర మంత్రులు అంబేడ్కర్‌పై పత్రికల్లో వ్యాసాలు రాశారు. ఒకరు దీన్ని కాంగ్రెస్‌ విమర్శకు వాడుకుంటే, మరొకరు అంబేడ్కర్‌ నోట అబద్ధాలు కుక్కారు. వీటిని ఆదర్శాల పేరుతో భావితరాలకు బోధిస్తారట. ఆర్య దండ యాత్ర సిద్ధాంతాన్ని అంబేడ్కర్‌ తప్పు పట్టారనీ, సంస్కృతాన్ని అధికార భాషగా ఆమోదించడానికి మద్దతుగా రాజ్యాంగ సభలో సవరణను ప్రవేశపెట్టారనీ. హిందీని తమ భాషగా స్వీకరించడం భారతీయులందరి విధి అని ప్రకటించారనీ ఇలా ఎన్నో అవాస్తవాలను రాశారు వారు. ‘‘ఇండో–ఆర్యులు ఇండియాకు వలస వచ్చి స్వదేశీయులను తరిమేశారు. వలస వాద, బ్రాహ్మణవాద కథనాలు కులాధిపత్య సమర్థనలు. ఆర్యులు సాంస్కృతిక భాషా సమూహం, ప్రత్యేక జాతి కాదు. రుగ్వేదం వంటి ప్రాచీన గ్రంథాల్లోని విభేదాలు సామాజిక అంత ర్గత పోరాటాల ప్రతిబింబాలు. ఆర్య దండయాత్ర సూత్రం ఆర్యేతర శూద్రుల, దళితుల అణచివేత సాధనం.’’ అని రాశారు అంబేడ్కర్‌. ఆర్య సూత్ర జాతి సంస్కృతుల ఊహలను సవాలు చేశారు. యజుర్, అధర్వణ వేదాల రుషులు శూద్రు లకు తగిన ప్రాధాన్యమిచ్చినట్లు అంబేడ్కర్‌ అనలేదు. ‘‘శూద్రులు ముందు ఆర్య క్షత్రియుల్లో భాగం. జనశ్రుతి (శూద్రుడు) వైదికజ్ఞాన అభ్యాసం, కవశ ఐలూశ (శూద్రుడు) శ్లోకాల రచన సంగతులు ఈ వేదాల్లో ఉన్నాయి. వేదాలు శూద్రుల జాతి, సామాజిక హీనతను సమర్థించ లేదు. మనుస్మృతి ఆ పని చేసింది. బ్రాహ్మణ, ప్రత్యేకించి ఉపనయన, ఆచారాల విభేదాలతో వారిని నాల్గవ వర్ణానికి దిగజార్చారు. శూద్రుల ఉన్నత స్థాయి తగ్గింపునకు వేదకాలం తర్వాతి బ్రాహ్మణ నీతి ఇది’’ అని అన్నారు. అంబేడ్కర్‌ శూద్రులతో పోల్చి ఆర్యులను పొగడలేదు. ఆర్య ఉన్నత జాతి సూత్రీ కరణను తిరస్కరించారు. ద్రవిడ, నాగ, దాస తెగలు అనార్యుల్లో భాగమని, వారు ఆర్యు లకు ఏ విధంగానూ తక్కువ కారని అంబేడ్కర్‌ అభిప్రాయం. అంబేడ్కర్‌ అధి కార భాషగా సంస్కృతానికి మద్దతివ్వలేదు. సంస్కృతాన్ని ప్రజలు అతి తక్కువగా వాడు తారని, పాలనకు, ప్రజలు ఒకరితోనొకరు మాట్లాడుకోవడానికి సంస్కృతం ఆచరణీయం కాదనేది ఆయన అభిప్రాయం. హిందీని రుద్దడం హిందీయేతర భాషా ప్రాంతాల అణచివేతకుదారి తీయగల అపాయాన్ని జాగ్రత్తగా పరిగణించాలన్నారు. ఆంగ్లంతో పాటు హిందీ భారత ప్రజల లంకె భాషగా ఉండాలని అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ నిర్మాణ సభలో వాదించారు. మరిఅంబేడ్కర్‌ ఆదర్శాలను సంఘ్‌ సర్కారు ఆచరిస్తుందా? – సంగిరెడ్డి హనుమంత రెడ్డి,ఆల్‌ ఇండియా ప్రోగ్రెసివ్‌ ఫోరం జాతీయ కార్యదర్శి

న్యూఢిల్లీ:లోక్‌సభ కార్యకలాపాలను ఎప్పటికప్పుడు సంస్కృతంలోకి అనువదించడంపై డీఎంకే ఎంపీ దయానిధిమారన్‌ అభ్యంతరం చెప్పారు. ఈ విషయమై మంగళవారం(ఫిబ్రవరి11) లోక్‌సభ ప్రశ్నోత్తరాల సమయంలో దయానిధి మాట్లాడారు.‘2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం దేశంలో కేవలం 73వేల మంది మాత్రమే సంస్కృతం మాట్లాడుతున్నారని తేలింది.సంస్కృతం ఎవరికీ అర్థం కాదు. ఇది కేవలం ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌ భావజాలంతో చేస్తున్న పని. సంస్కృతంలోకి అనువదించడం వల్ల ప్రజలు కష్టపడి కడుతున్న పన్నులు వృథా అవుతున్నాయి’అని మారన్‌ వ్యాఖ్యానించారు. దీనికి లోక్‌సభ స్పీకర్‌ ఓంబిర్లా తీవ్రంగా స్పందించారు. మారన్‌కు గట్టి కౌంటర్‌ ఇచ్చారు.‘క్‌సభలో కేవలం సంస్కృతమే కాదు హిందీ సహా పలు భాషల్లో అనువాదం జరుగుతోంది. మీ సమస్య ఏంటో అర్థం కావడం లేదు’అని మారన్‌ను ఉద్దేశించి స్పీకర్‌ అన్నారు.స్పీకర్‌​ మాట్లాడుతుండగా డీఎంకే సభ్యులు పెద్ద ఎత్తున నినాదాలు చేశారు.

రాజానగరం: రాష్ట్ర తెలుగు, సంస్కృత అకాడమీ ఆధ్వర్యంలో హంస పురస్కారాల ప్రదాన కార్యక్రమం మంగళవారం వేడుకగా జరిగింది. తెలుగు భాషాభివృద్ది కి విశిష్ట సేవలందిస్తున్న తొమ్మిది మంది ప్రముఖులను ఘనంగా సన్మానించి, పురస్కారాలను అందజేశారు. తూర్పుగోదావరి జిల్లా రాజానగరం ఆదికవి నన్నయ యూనివర్సిటీలోని తెలుగు విభాగం, రాష్ట్ర తెలుగు, సంస్కృత అకాడమీ సంయుక్త ఆధ్వర్యంలో గిడుగు వెంకట రామ్మూర్తి పంతులు జయంతి, తెలుగు భాషా దినోత్సవం  నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా తొమ్మిది మందికి హంస పురస్కారాలు ప్రదానం చేశారు.వీరిలో సాహిత్యంలో ఎస్‌.అబ్దుల్‌ అజీజ్‌ (రచయిత, కర్నూలు), మెడుగుల రవికృష్ణ (ఉపాధ్యాయుడు, గుంటూరు), డాక్టర్‌ జడా సుబ్బారావు (అసిస్టెంట్‌ ప్రొఫెసర్, నూజివీడు), వైహెచ్‌కే మోహనరావు (విలేకరి, పిడుగురాళ్ల), సామాజిక రచనలో ఎండపల్లి భారతి (రచయిత్రి, చిత్తూరు), కవిత్వంలో మాడభూషి సంపత్‌కుమార్‌ ఆచార్యులు (నెల్లూరు), అవధానంలో సూరం శ్రీనివాసులు (రిటైర్డ్‌ హెచ్‌ఎం, నెల్లూరు), సాంకేతిక రచనలు డాక్టర్‌ కేవీఎన్‌డీ వరప్రసాద్‌ (అసిస్టెంట్‌ ప్రొఫెసర్, రాజమహేంద్రవరం) ఉన్నారు. వ్యాసరచన పోటీల్లో గండికోట హిమశ్రీ (బుచ్చిరెడ్డిపాలెం, నెల్లూరు), జస్మితరెడ్డి (మంగళగిరి)లకు ప్రథమ, ద్వితీయ బహుమతులు అందజేశారు. ఈ కార్యక్రమంలో రాష్ట్ర పౌరసరఫరాలు, వినియోగదారుల వ్యవహారాల శాఖ మంత్రి కారుమూరి నాగేశ్వరరావు, రాజమహేంద్రవరం ఎంపీ మార్గాని భరత్‌రామ్, రాష్ట్ర తెలుగు, సంస్కృత అకాడమీ చైర్‌పర్సన్‌ నందమూరి లక్ష్మీపార్వతి,‘నన్నయ’ వీసీ ఆచార్య పద్మరాజు, సాహితీవేత్త, సంఘ సేవకురాలు జక్కంపూడి విజయలక్ష్మి, ప్రముఖ సాహితీవేత్త శలాక రఘునాధశర్మ, రిజిస్ట్రార్‌ ఆచార్య కె. సుధాకర్‌ ప్రసంగించారు.

గొప్ప వాక్కును కొందరు మహాత్ములు పద్యరూపంలో చెప్పారు. మరి కొందరు గద్యరూపంలో చెప్పారు, ఇంకొందరు గీతం రూపంలో చెప్పారు. పోతన భాగవతాన్ని పద్య, గద్యరూపంలో చెప్పారు. ప్రధానంగా పద్య రూపంలో చెప్పారు. పద్యానికి ఉన్న లక్షణం –అది ఛందోబద్దం. నాలుగుసార్లు చదివితే అది నోటికొచ్చేస్తుంది. జ్ఞాపకంలో ఉండిపోతుంది. జీవితంలో ఏది ప్రధానంగా జ్ఞాపకం ఉంచుకోవాలో, అలా ఉంచుకుని సందర్భాన్నిబట్టి గుర్తు తెచ్చుకుని సానుకూలంగా ఆచరణలో పెట్టుకోగలిగిన వాటిని ఛందోబద్దంగా ఇస్తే అవి మనసుకు హత్తుకుని మనకు అవసరాన్నిబట్టి ప్రయోజనం కలిగిస్తాయి. కానీ అంత జ్ఞాపకం పెట్టుకోవలసిన అవసరం లేని వాటిని గద్యరూపంలో(వచనంగా) అందించాడు పోతన, పద్యం, గద్యం కలిసి రాసినప్పుడు. తెలుగులో పద్యరూపంలో చెప్పినట్టుగానే, సంస్కృతంలో శ్లోకరూపంలో చెప్పారు. ఒక పద్యాన్ని చదవడంకన్నా, ఒక శ్లోకాన్ని చదవడంకన్నా, మేము వాక్యరూపంలో ఉన్న వచనాన్ని(గద్యాన్ని) చదువుకుని ప్రయోజనం పొందుతామని ఇష్టపడేవారికి గద్యంలో కూడా అందుబాటులో ఉంచారు. మరికొందరు చాలా తేలికగా అవతలివారికి బోధ చేయడానికి గీతం రూపంలో అందించారు. గీతం అంటే పాట. పాట మనసును రంజింప చేస్తుంది. సహజంగా పుట్టుకచేత క్రౌర్యం ఉన్నవి కూడా సంగీతం వినబడేటప్పటికి అవి వాటి క్రూరత్వాన్ని ఆ కాసేపు పక్కనబెట్టేస్తాయి. అలాగే గాఢమైన అజ్ఞానంతో ఏమీ తెలియనివారు కూడా సంగీతంతో కూడిన గీతం వినేటప్పటికి గొప్ప శాంతిని పొందుతారు. పశువులు కావచ్చు, పసిబిడ్డలు కావచ్చు .. పాటవినేటప్పటికి ఒక తన్మయావస్థకు లోనుకావడం జరుగుతుంది. ఏడుస్తున్న వాళ్ళు కూడా ఆ కాసేపు ఏడుపు ఆపేస్తారు. మనసు శాంతిని పొందుతుంది. సమాజ హితం కోసం పద్యరూపంలోగానీ, గద్య, గీత రూపాల్లో కానీ ఎవరు ఏమీ ఆశించకుండా వాక్కులుగా వెచ్చించారో వారు శాశ్వత్వాన్ని పొందారు. ‘ఇమ్మనుజేశ్వరాధములకిచ్చి పురంబులు వాహనంబులున్‌/ సొమ్ములు? గొన్ని పుచ్చుకొని సొక్కి శరీరము? బాసి కాలుచే/ సమ్మెట పోటులం బడక సమ్మతి శ్రీహరి కిచ్చి చెప్పె నీ/ బమ్మెర పోతరాజొకడు భాగవతంబు జగద్ధితంబుగన్‌.’ అంటాడు పోతన. నేను సమాజహితాన్ని కోరి పలుకుతున్నాను తప్ప నేనేమీ ఆశించడంలేదన్నాడు.. అదే  శాశ్వతమైనది. బ్రహ్మశ్రీ చాగంటి కోటేశ్వరరావు

నాంపల్లి (హైదరాబాద్‌): దేశంలో సంస్కృత, హిందీ, పాశ్చాత్య భాషలకు కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయాలు ఏర్పడినట్లుగా తెలుగు భాషకు కూడా జాతీయ స్థాయిలో ఒక విశ్వవిద్యాలయం ఏర్పడితే తప్ప తెలుగు భాషా, సంస్కృతిని విస్తృత స్థాయిలో భవిష్యత్‌ తరాలకు అందించలేమని సుప్రీంకోర్టు విశ్రాంత ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్‌ డాక్టర్‌ ఎన్వీ రమణ అభిప్రాయపడ్డారు. శనివారం తెలుగు వర్సిటీ ఎన్టీఆర్ కళా మందిరంలో ఏర్పాటు చేసిన మండలి వెంకటకృష్ణారావు సంస్కృతీ పురస్కార ప్రదానోత్సవ సభకు ఆయన ముఖ్యఅతిథిగా హాజరై ప్రసంగించారు. తెలుగు వర్సిటీ ఆశించిన స్థాయిలో లేదని అసంతృప్తిని వ్యక్తం చేశారు. నగర శివార్లలోని బాచుపల్లిలో వందెకరాల విస్తీర్ణంలో ఏర్పాటు కాబోతున్న తెలుగు విశ్వవిద్యాలయాన్ని అంతర్జాతీయ విశ్వవిద్యాలయంగా తీర్చిదిద్దాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు. అందుకు తెలుగు భాషపై మక్కువ కలిగిన, భాషకు ఎనలేని కృషి చేస్తున్న రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి చొరవ తీసుకోవాలని కోరారు. సభకు అధ్యక్షత వహించిన వర్సిటీ ఉపాధ్యక్షుడు ఆచార్య తంగెడ కిషన్‌రావు మాట్లాడుతూ... రాష్ట్ర తర తెలుగు సంస్థలకు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం తెలుగు భాషా సంస్కృతి ఔన్నత్యాన్ని పెంచే సాహిత్యాన్ని అందజేయడమే కాకుండా ఆయా సంస్థలతో ఒప్పందం చేసుకుని తెలుగు భాష, బోధన, పరివ్యాప్తికి కృషి చేస్తున్నదని అన్నారు. విశిష్ట అతిథిగా హాజరైన రాష్ట్ర ప్రణాళికా సంఘం ఉపాధ్యక్షులు బోయినపల్లి వినోద్‌ కుమార్‌ మాట్లాడుతూ... శాస్త్రీయ విజ్ఞానం మాతృ భాషలో విద్యార్థులకు అందుబాటులో ఉంచితే దేశం మరింత అభివృద్ధి సాధిస్తుందని పేర్కొన్నారు. ఆత్మియ అతిథిగా హాజరైన మండలి బుద్ధ ప్రసాద్‌ మాట్లాడుతూ... ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాలలోని తెలుగు వారికన్నా ప్రవాసాంధ్రులకే తెలుగు భాషపై మక్కువ ఎక్కువని అన్నారు. జర్మనీ మాజీ ఎంపీ డాక్టర్‌ జి.రవీంద్ర కార్యక్రమంలో పాల్గొని తెలుగులో మాట్లాడి సభికులను ఆకట్టుకున్నారు. అంతర్జాతీయంగా తెలుగు భాషా సంస్కృతి, ఆధ్యాత్మిక వికాసానికి చిరస్మరణీయమైన సేవలందిస్తున్న లండన్‌లోని యునైటెడ్‌ కింగ్‌డమ్‌ తెలుగు అసోసియేషన్‌ (యుక్తా) సంస్థ వ్యవస్థాపక అధ్యక్షులు సత్య ప్రసాద్‌ కిల్లీకి మండలి వెంకట కృష్ణారావు సంస్కృతి పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేశారు. ఈ కార్యక్రమానికి మండలి వెంకటకృష్ణారావు తెలుగు కేంద్రం సంచాలకులు ఆచార్య వై.రెడ్డి శ్యామల సమన్వయకర్తగా వ్యవహరించగా, సంస్థ కో ఆర్డినేటర్‌ డాక్టర్‌ విజయ్‌పాల్‌ పాత్లోత్‌ వందన సమర్పణ చేశారు.

సంస్కృతాన్ని ఇష్టపడే కొందరు భారతీయ అమెరికన్లు తమ పుస్తకాలను సంస్కృతంలో ఎందుకు రాయరు? వీరు ఆంగ్లంలో రాస్తూనే, ఆ భాషను వలసవాదమంటూ దాడి చేస్తారు. చారిత్రకంగా సంస్కృతాన్ని కొందరు రచయితలే నియంత్రించారు. వారు దాని ప్రాప్యతను, విస్తృతిని పరిమితం చేశారు. శూద్రులకు ఆ భాషలో చదవడానికి, రాయడానికి గల అవకాశాన్ని నిరాకరించారు. కానీ, ఇప్పుడు వాళ్లూ సామాజికపరమైన లేదా విద్యాపరమైన ప్రాముఖ్యం కలిగిన పుస్తకాలు రాయడానికి సంస్కృతాన్ని ఉపయోగించడం లేదు. అలా సంస్కృత అంతర్ధానానికి చైతన్యవంతంగా బాధ్యత వహిస్తున్నారు. అయినా ఆ అంతర్ధానానికి మాత్రం మిగిలిన ప్రపంచాన్ని నిందిస్తూ ఉంటారు. దాదాపుగా భారతీయ అమెరికన్లతో కూడిన రాజీవ్‌ మల్హోత్రా నేతృత్వంలోని బృందం ఇటీవల ‘టెన్‌ హెడ్స్‌ ఆఫ్‌ రావణ: ఎ క్రిటిక్‌ ఆఫ్‌ హిందూఫోబిక్‌ స్కాలర్స్‌’ పుస్తకాన్ని ప్రచురించింది. ఇంగ్లిషులో రాసిన ఈ పుస్తకం... ఈ రచయితతో సహా రొమిల్లా థాపర్, ఇర్ఫాన్‌ హబీబ్, శశిథరూర్, రామచంద్ర గుహ, దేవదత్‌ పట్నాయక్, షెల్డన్‌ పొలాక్, వెండీ డోనిగర్, ఆద్రీ త్రూష్కే, మైకేల్‌ విట్జెల్‌లను విమర్శించింది. మల్హోత్రా బృందం ఈ పండితులను పౌరాణిక పాత్ర అయిన రావణుడితో పోల్చింది. ఈ పండితులు ప్రాచీన సంస్కృత పుస్తకాలు ప్రబోధించిన ధర్మాన్ని చంపేశారని ఆరోపించింది. ‘చారిత్రక రావణుడికి మల్లే ఈ పండితుల రచనల్లో నేడు చాలామంది హిందువులు అధర్మంగా భావిస్తున్న అంశాలు ఉన్నాయి కాబట్టే ఈ పుస్తకంలో పది మంది సమకాలీన విద్వాంసులను లక్ష్యంగా’ ఎంచుకున్నట్లు మల్హోత్రా తన పరిచయంలో పేర్కొన్నారు.  ఈ పుస్తకంలో లక్ష్యంగా ఎంచుకున్న నలుగురు విదేశీ పండితులు సంస్కృత భాషపై కృషి చేశారు. చాలాకాలం వివిధ పాశ్చాత్య విశ్వ విద్యాలయాలలో సంస్కృత భాషను బోధించారు. మరోవైపు, మల్హోత్రాకు అమెరికాలో ‘ఇన్ఫినిటీ ఫౌండేషన్‌’ అనే ఆర్థిక నెట్‌వర్క్‌ ఉంది. ఈ పుస్తకాన్ని ప్రచురించిన ఢిల్లీలోని ‘గరుడ ప్రకాశన్ ’ సంస్థనూ నడుపుతున్నారు. ఇప్పుడు ప్రశ్న ఏమిటంటే: సంస్కృతాన్ని ఇష్టపడే ఈ భారతీయ అమెరికన్లు తమ పుస్తకాన్ని సంస్కృతంలో ఎందుకు రాయలేదు? వీరు ఆంగ్లంలో రాస్తూనే, ఆ భాషను వలసవాదమంటూ దాడి చేస్తారు. సంస్కృతాన్ని గొప్ప ప్రపంచ సజీవ భాష అంటారు, కానీ ఆ భాషలో ఏ గ్రంథాన్నీ రాయరు. సంస్కృతాన్ని మృత భాష అని షెల్డన్‌ పొల్లాక్‌ సరిగ్గానే అన్నారు. తమ దైనందిన జీవితంలో సంస్కృతాన్ని ఉప యోగించే, అందులో భావ వ్యక్తీకరణ చేసే కుటుంబాలు ఎన్ని ఉన్నాయి? ఒక భాషను స్థానికంగా మాట్లాడేవారు లేనప్పుడు భాష మరణిస్తుంది. ఆధిపత్య నియంత్రణను కొనసాగించడానికి సంస్కృతాన్ని ఉపయోగించే వ్యక్తుల సమూహమే ఆ భాషను చంపేసింది. చారిత్రకంగా సంస్కృతాన్ని కొందరు రచయితలే నియంత్రించారు. వారు దాని ప్రాప్యతను లేదా విస్తృతిని పరిమితం చేశారు. శూద్రులకు ఆ భాషలో చదవడానికి లేదా రాయడానికి గల అవకాశాన్ని నిరాకరించారు.  సామాజికపరమైన లేదా విద్యాపరమైన ప్రాముఖ్యం కలిగిన పుస్తకాలు రాయడానికి సంస్కృతాన్ని ఇప్పుడు వాళ్లూ ఉపయోగించడం లేదు. అలా సంస్కృత అంతర్ధానానికి చైతన్యవంతంగా బాధ్యత వహిస్తున్నారు. కానీ ఆ అంతర్ధానానికి మిగిలిన ప్రపంచాన్ని నిందిస్తూ ఉంటారు. ఇతర సంస్కృతులకు చెందిన యూదుల వంటివారు తమ ఆధునిక పుస్తకాలను హీబ్రూలో రాస్తున్నారు. యువల్‌ నోవా హరారీ ప్రభావవంతమైన రచన ‘సేపియన్స్– ఎ బ్రీఫ్‌ హిస్టరీ ఆఫ్‌ హ్యూమన్ కైండ్‌’ను మొదట హీబ్రూలోనే రాశారు. అలాగే గ్రీకులు గ్రీకు భాషలో రాస్తారు. అరబ్బులు అరబిక్‌లోనే రాస్తారు. బ్రాహ్మణ వాదులు మాత్రం సంస్కృతంలో రాయరు. శూద్ర, దళిత, ఆదివాసీ ప్రజానీ కాన్ని మోసం చేయడానికి మాత్రమే సంస్కృతాన్ని పొగడటాన్ని నేటికీ కొనసాగిస్తున్నారా?  బ్రాహ్మణవాద మేధావులకు ఆరెస్సెస్, బీజేపీ ఆర్థికంగా, సంస్థాగతంగా మద్దతు ఇస్తున్నాయి. భారతదేశ వ్యవసాయ చేతివృత్తుల చరిత్రను విస్మరిస్తూ సంస్కృత గతాన్ని మాత్రమే వీరు కీర్తిస్తున్నారు. వివిధ విభాగాలలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా అందుబాటులో ఉన్న జ్ఞానాన్నంతటినీ సంస్కృత గ్రంథాలైన వేదాలు, ఉపనిషత్తులు, బ్రాహ్మణాలు, రామాయణం, మహాభారతాల నుండే దొంగిలించారనే భావనను ప్రచారం చేస్తారు. బ్రాహ్మణవాద శాస్త్రవేత్తలు కూడా ఆధునిక విజ్ఞాన శాస్త్రాలన్నీ ప్రాచీన సంస్కృత పుస్తకాలలో ఉన్నాయని పేర్కొన్నారు. ఈ పండితుల్లో ఎంతమంది సంస్కృతంలో ఆ పుస్తకాలను చదివారు? సంస్కృతంలో ఇంత అపారమైన సృజనాత్మక శక్తి ఉన్నట్లయితే, ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తరించి ఉన్న భారతీయ మేధావులు... ప్రపంచ తాత్విక, మే«ధాపరమైన రచనలను హరారీ వంటి వ్యక్తులకు ఎందుకు వదిలివేస్తున్నారు?  భారతదేశ చరిత్ర పొడవునా సంస్కృతాన్ని ‘మాతృభాష’గా కాకుండా ‘పితృభాష’గా పరిగణిస్తూ వచ్చారు. సంస్కృతాన్ని ద్విజ కుటుంబాలలో కూడా మాతృభాషగా మారడానికి అనుమతించలేదని గుర్తుంచుకోవాలి. తల్లి, ఆమె బిడ్డల మధ్య సంభాషణతో సహా ఇంటిలో రోజువారీ జీవితంలో ఒక భాషను క్రమం తప్పకుండా ఉపయోగిస్తే మాత్రమే దానిని ‘మాతృభాష’గా పరిగణించవచ్చు.  కులీన గృహాలలో కూడా సంస్కృతాన్ని మాతృభాషగా మారడానికి అనుమతించనప్పుడు, ఉత్పత్తి వర్గాల్లో దాన్ని స్వీకరించే ప్రశ్న తలెత్తదు. ఈ పరిస్థితుల దృష్ట్యా, నాగరికతకు రక్షణకర్తలుగా తమను తాము గుర్తించుకునే ఈ భారతీయ అమెరికన్ల సమూహం... సంస్కృతంలో తమ పుస్తకాలను ఎందుకు రాయడం లేదని ప్రశ్నించాల్సి ఉంది. ఈ బృందం ప్రధానంగా అమెరికా, యూరప్, కెనడా, ఆస్ట్రేలియాల్లో నివసిస్తున్న వ్యక్తులలోని భారతీయ ఆలోచనా విధానాన్ని నిర్వలసీకరించడం, ఆర్థిక వనరులను సమీకరించడం లక్ష్యంగా పెట్టు కుంది. కానీ, భారతదేశంలో స్థాపించిన సంస్కృత పాఠశాలలు,సంస్కృత విశ్వవిద్యాలయాలకు వారు తమ పిల్లలను ఎందుకు పంపరు? బదులుగా వారు తమ పిల్లలను ప్రతిష్ఠాత్మకమైన అమెరికన్‌ విశ్వవిద్యాలయాలకు మాత్రమే ఎందుకు పంపాలని భావిస్తున్నారు? ‘టెన్‌ హెడ్స్‌ ఆఫ్‌ రావణ’ పుస్తకాన్ని రచించిన ఈ వ్యక్తులు,సంస్కృత పుస్తకాల నుండి వచ్చిన భారతదేశ నాగరికత మా లాంటి ఎవరికీ తెలియదని ఆరోపించారు. నాగరికత అంటే వారి దృష్టిలో అర్థం ఏమిటి? పుస్తకాల ద్వారా నాగరికతను నిర్మించవచ్చా? సంస్కృత పుస్తకాలకు చెందిన ఏదైనా అనువాదాన్ని చదివితే... శూద్ర, దళిత, ఆదివాసీ వర్గాల నుండి సామాజిక శక్తులు ఏవీ లేవని అది సూచిస్తుంది. ఇవి యుద్ధం, యజ్ఞాలు, క్రతువుల చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. ఆహార ఉత్పత్తి, సేకరణ, జంతువుల మేతకు చెందిన వ్యవస్థలను ఈ పుస్తకాలలో ఏ కోశానా పొందుపర్చలేదు. ఈ హిందూత్వ రచయితలతో సహా మానవులందరూ శూద్ర వ్యవసాయా ధారిత ప్రజానీకం ఉత్పత్తి చేసే ఆహారంతోనే జీవిస్తున్నారని గుర్తించడం ముఖ్యం. ఆ ‘సంస్కృత యుగం’లో భూమిని పండించిన వారి గురించి, జంతువుల మేత ద్వారా మాంసాన్ని, పాలను ఉత్పత్తి చేసిన వారి గురించి ఎప్పుడూ రాయలేదు. హాస్యాస్పదంగా, ఈ భారతీయ అమెరికన్‌ కులీన వర్గాలు, ప్రత్యేకించి అమెరికాలో కుల వ్యతిరేక చట్టాలను వ్యతిరేకించే ఇన్ఫినిటీ ఫౌండేషన్‌ సభ్యులు తమను తాము ‘మేధావులైన క్షత్రియులు’గా పేర్కొంటారు. అది కులతత్వం కాదా? మరోవైపున వీరి సంస్కృత యుగం పట్ల దళితులు, ఆదివాసీలు, శూద్రులకు ఏ మాత్రం ఆసక్తి లేదు. ఇంగ్లిష్‌ యుగంలోకి వెళ్లాలనీ, జ్ఞానోత్పత్తికి సంబంధించిన అన్ని కేంద్రాల నుండి ఈ శక్తులను స్థానభ్రంశం చేయాలనీ, ఆహార ఉత్పత్తి, జ్ఞానోత్పత్తి మధ్య సంబంధాన్ని ప్రతిష్ఠించాలనీ వారు కోరుకుంటున్నారు. ఇది అమృత్‌ కాల్‌ కాదు; నిజానికి ఇది శూద్ర కాలం. ఈ యుగంలో సంస్కృత పుస్తకాలలో వర్ణించినట్లుగా ఉత్పత్తి అనేది లోకువైనది కాదు; ఇక్కడ ఉత్పత్తి చాలా పవిత్రమైనది.  ప్రొ‘‘ కంచ ఐలయ్య షెపర్డ్‌  వ్యాసకర్త ప్రముఖ రచయిత, సామాజిక కార్యకర్త

పత్రికలలో ‘‘2500 ఏళ్లుగా పాణిని వ్యాకరణాన్ని తప్పుగా అర్థం చేసుకున్నారు’’ అనే వార్త చదివి తెల్లబోయాను. రిషిరాజ్‌ పోపట్‌  అనే 27 ఏళ్ల యువకుడు కేంబ్రిడ్జి విశ్వవిద్యాలయంలో పీహెడీ చేస్తున్నారట. అతడు చేసిన ప్రతిపాదన ఇది. సంస్కృత వ్యాకరణం పన్నెండు సంవత్సరాలు చద వాలని ప్రసిద్ధి. పూర్వం అలా చదివేవారు. ఇరవై ఏడేళ్ల యువకుడు ఇంగ్లీషులో చదివి ఇలా చెప్పడం ఒక వింత. తమ జీవితాలను విద్యాతపస్సులకు అంకితం చేసిన మునులు వరరుచి, పతంజలి. వారు వ్యాకరణ శాస్త్ర గ్రంథాలను రచించిన వారు. పతంజలి ముని యోగ శాస్త్రాన్ని రచించిన వారు. ప్రపంచంలో చాలా యోగాలకు ఆయన యోగశాస్త్రం మూలం. ‘మహా భాష్యం వా పాఠయేత్, మహా రాజ్యం వా పాలయేత్‌’ అని ఆర్యోక్తి. పతంజలి ముని వ్యాకరణ మహా భాష్యాన్ని పాఠం చెప్పడం ఒక పెద్ద రాజ్యాన్ని పాలించడంతో సమానం. మహా భాష్యమైనా పాఠం చెప్పాలి. మహా రాజ్యమైనా ఏలాలని పై సంస్కృత సూక్తికి అర్థం. తరువాత కైయటుడు, భట్టోజి దీక్షితులు, నాగేశ భట్టు మొదలైన వారు బహుశాస్త్ర పండితులు. వీరు వ్రాసిన గ్రంథాలన్నీ అర్థం చేసుకోవడమే గొప్ప విషయం. వీరందరినీ కించపరిచే ఇతడు చెప్పిన విషయాన్ని పరిశీలించాలి. ఒక పదం తయారు చేయడంలో రెండు సూత్రాలు ఒకేసారి ప్రవర్తిస్తూంటే వానిలో ఏ సూత్రం ప్రవర్తింప చేయాలనే విష యంలో పాణిని ముని ‘విప్రతిషేధే పరం కార్యమ్‌’ అనే సూత్రం చెప్పారు. సమానమైన బలం కలిగిన రెండు సూత్రాలకు వైరుధ్యం కలిగినపుడు వరుస క్రమంలో తరువాత ఉన్న సూత్రం ఎంచు కోవాలి అని పాణిని మునిని అనుసరించిన గ్రంథకర్తలు తెలిపారు. ‘‘ఈ పద్ధతి వ్యాకరణం ద్వారా అనేకమైన తప్పు రూపాలను తయారు చేస్తుంది’’ అని ఇతడి ప్రతిపాదన. కాబట్టి ఇతడు ఈ సూత్రానికి వేరే అర్థం చెబుతున్నారు. ఒక పదం తయారు చేసే క్రమంలో ఒకచోట రెండు సూత్రాలు ప్రవర్తించవలసినపుడు వాటికి వైరుధ్యం వస్తే ఆ పదంలో రెండో భాగంలో ప్రవర్తించ వలసిన సూత్రాన్నే ప్రవర్తింప చేయాలి. ఈ పద్ధతిని అవలంబిస్తే సుమారు అన్ని పదాల తయారీలో సరైన సమాధానం లభిస్తుందని ఇతడి ప్రతిపాదన సారాంశం. ఉదాహరణానికి మంత్ర + భిస్‌ అని ఉన్నపుడు 7 అ – 3 పా – 103 సంఖ్యగల సూత్రంచే మంత్రంలోని త్ర వర్ణమందు గల అకారానికి ఏ కారం వస్తుంది. దీనివల్ల మంత్రేభిః అనే అసాధు రూపం ఏర్పడుతుంది.   7 అ – 1 పా – 9 సంఖ్యగల సూత్రంచే భిస్‌ కు ఐస్‌ వస్తుంది. మంత్ర + ఐస్‌ = మంత్రైః అని తయారవుతుంది. ఇది సరి అయిన రూపం. కాబట్టి రెండు సూత్రాలకు విప్రతిషేధం వస్తే వరుస క్రమంలో తరువాతి సూత్రం అని చెప్పకూడదు. మంత్ర + భిస్‌ అనే చోట తరువాత ఉన్న ఐస్‌ కి భిస్‌ వస్తోంది. ఇది పదంలో కుడివైపున జరిగే కార్యం. దానిని విధించే సూత్రాన్ని ఎంచుకోవాలని పాణిని అభిప్రాయం. దీనివలన మంత్రైః అనే సరి అయిన రూపం ఏర్పడుతుందని రిషి రాజ్‌ ప్రతిపాదనం.  సూత్ర గ్రంథాలలో అల్పాక్షరాలలో అనల్పమయిన అర్థాన్ని ఇముడ్చుతారు. దానిలో సారం చాలా ఉంటుంది. దోషం ఉండదు. ఇలాంటి సూత్రాలు విద్యను కంఠస్థం చేయడానికి ఉపయోగిస్తాయి. కాని విద్యార్థికి సూత్రంలో భావం ఎలా తెలుస్తుంది? గురువుల వల్ల, సూత్ర గ్రంథాల అధ్యయనం వల్ల, సూత్రాలపై రాసిన వ్యాఖ్యల వల్ల   తెలుస్తుంది. సూత్ర గ్రంథాలకు గురుశిష్య పరంపరగా వచ్చిన అర్థమే గ్రంథకర్త అభిప్రాయం అయ్యే అవకాశాలు అధికం. అలాగే గురు శిష్య పరంపరగా ఈ సూత్రాల అధ్యయనం సాగేది. ఒక సూత్రానికి కొత్త అర్థం చెప్పి పూర్వ గ్రంథాలు చెప్పినది తప్పు అనడం సమంజసం కాదు. కాత్యాయనునికి వరరుచి అని మరో పేరు. ఆయన వార్తికాలన్నీ మహా భాష్యంలో ఉన్నాయి. విడిగా లేవు. పతంజలి యోగ శాస్త్రం వ్రాశారు. వీరి వ్యాకరణ భాష్యాన్ని మహా భాష్యం అంటారు.   బహువచనే ఝల్యేత్‌   7 అ – 3  పా – 103 సూ.  ఝలాదౌ బహు వచనే  సుపి పరే అతోఙ్గ స్యైకార స్సా్యత్‌ రామేభ్యః ఇది పతంజలి భాష్యం.  పై సూత్రం మంత్ర + భిస్‌ అన్నచోట త్ర కారానికి ఏత్వం విధించగలదు. ఇది తరువాతి సూత్రం కనుక మంత్రే + భిస్‌ అని అయ్యే అవకాశం ఉంది.  అతో భిస ఐస్‌   7 అ – 1  పా – 9 సూ.   ‘అకారాన్తా  దఙ్గా  ద్భి స ఐస్‌ స్యాత్, రామైః’  ఇది భాష్యంలోనిది. మంత్ర + భిస్‌ అని ఉన్నపుడు పై సూత్రం చే ఐస్‌ వచ్చి మంత్రైః అని అవుతుంది.  విప్రతిషేధే పరం కార్యమ్‌  ఈ సూత్రం చేత సమాన బలం కలిగిన రెండు సూత్రాలు ఒక చోట ప్రవర్తించవలసి వస్తే తరువాత ఉన్న సూత్రం ప్రవర్తించాలి. కానీ ఇక్కడ వరుసలో పూర్వం ఉన్న సూత్రం ప్రవర్తించిన రూపమే సరియైనది. కారణ మేమిటి ?    అతో భిస ఐస్‌   7 అ – 1  పా – 9 సూ.  వృక్షైః, ఇహ పరత్వా దేత్వం ప్రాప్నోతి.  ... కృతైత్త్వే  భూత పూర్వ మకారం భవిష్యతి. ఐస్తు నిత్యమ్‌.  ... కృతే ప్యేత్వే ప్రాప్నోతి అకృతేపి ప్రాప్నోతి. నిత్యత్వా ధైత్వే  కృతే విహత నిమిత్తత్వాత్‌ ఏత్వం న భవిష్యతి.  – వ్యాకరణ మహాభాష్యం (244 పు.)  7 అ – 3  పా – 103 వ సూత్రం  పర సూత్రం కనుక దాని చేత మంత్ర + భిస్‌ అనే చోట త్ర కారంలో అకారానికి... ఏత్వం చేస్తే ఆ ఏకార స్థానంలో పూర్వం ఉన్నది అకారం కనుక అపుడు కూడా భిస్‌కు ఐస్‌ వస్తుంది. కావున ఐస్‌ నిత్యం. ఐస్‌ చేస్తే ఝలాది వర్ణం పరంగా లేదు కనుక ఏత్వం రాదు అని భాష్యకారులు చెప్పారు. మంత్రలోని త్ర కారంలో ఉన్న అకారానికి వచ్చిన ఏ కారం అకారం వంటిది ఎలా అవుతుందని ప్రశ్న. సంస్కృత వ్యాక రణంలో ‘యథోత్తరం మునీనాం ప్రామాణ్యమ్‌’ అని నియమము. పాణిని ముని సూత్రాలకు భాష్యం లేకపోతే అవి అర్థం కావు. పాణిని ముని సూత్రాలకంటే కాత్యాయన ముని వార్తికాలకు, అంతకంటె పతంజలి ముని భాష్యానికి ప్రామాణ్యం ఎక్కువ. వార్తికాలు, భాష్యం లేకపోతే పాణిని సూత్రాలు మొత్తం సంస్కృత పద సముద్రానికి లక్షణం చెప్పలేవు. పతంజలి ముని ఒక శ్లోకం ఉదాహరించారు.     శ్లో. ఏత్వం భిసి పరత్వాచ్చే దత ఐస్క భవిష్యతి కృత ఐత్వే భూత పూర్వా్య ధైస్తు నిత్య స్తథాసతి ఇది కాత్యాయన ముని వార్తికం అయి ఉంటుంది.  కాబట్టి ఈ కారిక, పతంజలి ముని వచనం ప్రమాణంగా తీసుకుని ఐస్‌ను విధించే సూత్రం నిత్యమని చెప్పడం సముచితమే. ‘త్రిముని వ్యాకరణమ్‌’ అని ఆర్యోక్తి. ముగ్గురూ వ్యాకరణ విషయంలో ప్రామాణికులే. పరం కంటే నిత్యం బలమయినది. కనుక ఏత్వం రాకుండా ఐస్‌ వచ్చిందని భావం. పర సూత్రం కంటె నిత్యం బల మయినదని ‘పూర్వ పర నిత్యాన్తరఙ్గానా ముత్తరోత్తరం బలీయః’ అనే పరిభాష తెలుపుతుంది. కావున పర సూత్రమైన ‘బహువచనే ఝల్యేత్‌’ అనే సూత్రాన్ని నిత్య సూత్రమైన ‘అతో భిస ఐస్‌’ బాధించింది. మంత్ర + ఐస్‌ = మంత్రైః అయ్యింది. ‘అతో భిస ఐస్‌’ నిత్య సూత్రమెలా అవుతుంది? ఏత్వం ఒక వర్ణానికి చెందిన విధి కదా అని ప్రశ్న. ఒక వర్ణానికి చెందిన విధిలో ఆదేశం స్థానివంటిది కాదని నిషేధం ఉంది. అపుడు ఏకారం అకారం వంటిది కాదు. ఇక్కడ భాష్యం వార్తికం ఎలా సరిపడతాయని ఆక్షేపం వస్తుంది. ‘అచః పరస్మిన్‌ పూర్వవిధౌ’ అనే సూత్రానికి మహాభాష్యంలో ‘అజాదేశః పరనిమిత్తకః పూర్వస్య విధిం ప్రతి స్థానివద్‌ భవతి. కుతః పూర్వస్య ఆదేశాద్‌’ అనే వాక్యాలున్నాయి.   మంత్ర + భిస్‌ అనే చోట ‘బహువచనే ఝల్యేత్‌’ అనే సూత్రంచే త్రకారంలో ఉన్న అకారానికి ఏత్వం వచ్చి మంత్రే + భిస్‌ అయ్యింది. ఇప్పుడు ‘అతో భిస ఐస్‌’ అనే సూత్రం చేత ‘భిస్‌’నకు ఐత్వం వస్తున్నపుడు ఆదేశం అయిన ఐస్‌ కంటే పూర్వ మందున్న ఏకారానికి స్థానివద్భావం చేస్తే భిస్‌ నకు ఐస్‌ ప్రాప్తించి మంత్రైః అవుతుంది.   కాబట్టి పైన పతంజలి ముని, కాత్యాయన ముని పేర్కొన్నట్లు ‘అతో భిస ఐస్‌’ నిత్య సూత్రం అయ్యింది. పరం కంటె నిత్యం ప్రబలం కనుక మంత్రైః అనే రూపం సిద్ధిస్తోంది. కాబట్టి ఇక్కడ ఎటువంటి తప్పు, సమస్య, గందర గోళం లేవు.   రిషి రాజ్‌ పోపట్‌ పరిశోధన చేసి ఒక సూత్రానికి కొత్త అర్థం చెప్పి సంస్కృత వ్యాకరణ మార్గంలో ఋషి పుంగవులను, ఋషి తుల్యులను కించ పరిచాడు. తాను విప్రతిషేధే అనే సూత్రానికి కొత్త అర్థం చెప్పడం వల్ల కొన్ని రూపాలు కుదరడం లేదు. ఇది అతడి ప్రసంగం చూసి చేసిన విమర్శ. అతడి సిద్ధాంత గ్రంథాన్ని విమర్శిస్తే అదో పెద్ద గ్రంథమవుతుందేమో! (క్లిక్ చేయండి: జ్ఞాపకాలు విప్పి చెప్పిన కథనాలు) - డాక్టర్‌ చిఱ్ఱావూరి శివరామ కృష్ణ శర్మ  వ్యాసకర్త రీడర్‌ (విశ్రాంత) ఆంధ్ర జాతీయ కళాశాల, మచిలీపట్టణం

తాళ్లపల్లి యాకమ్మ ఇంట్లో ఎవరూ చదువుకోలేదు. కథలు అంటే తెలియదు. మహబూబాబాద్‌ దళితవాడలో అర్ధాకలితో పెరిగిన యాకమ్మ తల్లిదండ్రుల్ని కోరింది ఒక్కటే – చదివించమని. ఇంటర్‌లో పెళ్లయినా ఆ తర్వాత పిల్లలు పుట్టినా యాకమ్మ చదువు మానలేదు. తెలుగులో పిహెచ్‌డి చేసింది. ఎం.ఏ సంస్కృతం చేసింది. ఆ సమయంలో కథలు చదివి తన బతుకు గోస కూడా కథలుగా రాయాలనుకుంది. రెండు కథాసంపుటాలు, ఒక నవల వెలువరించింది. ‘చదువుకుంటే ఏమవుతుందో నన్ను చూసైనా నా జాతి ఆడపిల్లలు తెలుసుకోవాలని నా తపన’ అంటున్న యాకమ్మ పరిచయం. ‘దళిత ఆడపిల్లలు బాగా చదువుకోవాలి. ఉద్యోగాలు తెచ్చుకోవాలి. ఆర్థికంగా గట్టిగా నిలబడాలి. ఆ తర్వాత రాజకీయ అధికారం కోసం ప్రయత్నించి పదవులు పొంది దళితుల కోసం, పేదల కోసం పని చేయాలి’ అంటారు యాకమ్మ. ఆమె ‘కెరటం’ అనే దళిత నవల రాశారు. అందులోని మల్లమ్మ అనే దళిత మహిళ పాత్ర అలాగే ప్రస్థానం సాగిస్తుంది. కష్టపడి చదువుకుని, ఉద్యోగం పొంది, ఆ తర్వాత సవాళ్లను ఎదుర్కొని సర్పంచ్‌ అయ్యి, ఆ తర్వాత ఎం.ఎల్‌.ఏ. అవుతుంది. ‘ప్రజలు’ ఎప్పుడూ ప్రజలుగానే ఉండిపోవడం ఏ కొద్దిమంది మాత్రమే ఎం.ఎల్‌.ఏనో ఎం.పినో అవ్వాలనుకోవడం ఎందుకు అని యాకమ్మ ప్రశ్న. యాకమ్మది వరంగల్‌ జిల్లా మహబూబాబాద్‌. అక్కడికి దగ్గరగా ఉన్న అన్నారంలోని యాకూబ్‌ షా వలీ దర్గాలో మొక్కుకుంటే పుట్టిందని తల్లిదండ్రులు యాకమ్మ అని పేరు పెట్టారు. ఇంటికి పెద్ద కూతురు యాకమ్మ. ఇంకో చెల్లి. తండ్రి మాదిగ కులవృత్తిని నిరాకరించి దొర దగ్గర జీతానికి పోయేవాడు. తల్లి కూలి పని చేసేది. ఇద్దరూ కూడా తమకు పుట్టిన ఇద్దరు ఆడపిల్లలు తమలాంటి జీవితం కాకుండా మంచి జీవితం చూడాలని అనుకునేవారు. ముఖ్యంగా తల్లి అబ్బమ్మ తన కూతుళ్లను బాగా చదివించాలనుకునేది. యాకమ్మ కూడా అందుకు తగ్గట్టే చదువును ఇష్టపడేది. అక్కడ పదోతరగతి దాటితే పెళ్లి చేయడం ఆనవాయితీ. యాకమ్మ ఇంటర్‌కు రాగానే పెళ్లి చేయాలని తల్లిదండ్రులు అనుకున్నారు. యాకమ్మ తల్లిదండ్రులను, భర్తను అడిగింది ఒక్కటే– పెళ్లయ్యాక కూడా చదువు కొనసాగించేందుకు అనుమతి ఇవ్వమని. మంచినీళ్లు తాగి పెళ్లయ్యాక అత్తగారింట యాకమ్మకు చదువు వీలయ్యేది కాదు. భర్త వీరాస్వామి డ్రైవర్‌గా పని చేసేవాడు. అతని తోబుట్టువుల రాకపోకలు ఉండేవి. సంపాదన చాలక తినడానికి కూడా ఉండేది కాదు. తల్లిదండ్రులు ఇచ్చిన రెండు జతల బట్టలతోనే కాలేజీకి వెళ్లి డిగ్రీ పూర్తి చేసింది యాకమ్మ. లంచ్‌బెల్‌లో స్నేహితురాళ్లు లంచ్‌ చేస్తుంటే దూరంగా చెట్టు కింద కూచుని మంచినీళ్లు తాగి మళ్లీ తరగతులకు వచ్చేది. ఆకలి ఉన్నా చదువు ఆపలేదు. ఇద్దరు పిల్లలు పుట్టినా చదువు ఆపలేదు. తెలుగులో పీహెచ్‌డీ యాకమ్మ కాకతీయ యూనివర్సిటీలో పి.జి. ఆ తర్వాత ద్రవిడ యూనివర్సిటీ నుంచి పి.హెచ్‌.డి. చేసింది. తెలుగు పండిట్‌గా ఉద్యోగం రావడంతో పిల్లలకు పాఠాలు చెప్పాలంటే సంస్కృతం కూడా తెలిసి ఉండాలని సంస్కృతంలో పి.జి. చేసింది. ఆ సమయంలోనే తన గైడ్‌ బన్న ఐలయ్య ద్వారా సాహిత్యం తెలిసింది. కథలు చదివే కొద్దీ తన జీవితంలోనే ఎన్నో కథలు ఉన్నాయి ఎందుకు రాయకూడదు అనిపించింది. కాని ఎలా రాయాలో తెలియదు. అయినా సరే ప్రయత్నించి రాసింది. ‘కథలు రాస్తున్నాను’ అని వారికీ వీరికీ చెప్తే ‘ఈమె కూడా పెద్ద రచయితనా? ఈమెకు ఏం రాయవచ్చు’ అని హేళన చేశారు. కానీ వాళ్లే ఆ తర్వాత ఆమె రచనలను అంగీకరించారు. యాకమ్మ కుమార్తె ఎం.బి.బి.ఎస్‌ చేస్తోంది. కుమారుడు ఇంటర్‌ చదువుతున్నాడు. భర్త అనారోగ్యం వల్ల పని తగ్గించుకున్నాడు. ఇంటిని, ఉద్యోగాన్ని చూసుకుంటూనే కథను విడవకుండా సాధన చేస్తోంది యాకమ్మ. చదువుకుంటే జీవితాలు మారతాయని తనను చూసి తెలుసుకోండి అని అట్టడుగు వర్గాల ఆడపిల్లలకు ఆమె మాటల ద్వారానో కథల ద్వారానో చెప్తూనే ఉంటుంది. ‘ఆడపిల్లలు చదువుకోవాలి. సమాజాన్ని మార్చాలి. పెళ్లి పేరుతోనో డబ్బులేదనో వారిని చదువుకు దూరం చేయొద్దు’ అంటుంది యాకమ్మ. ఆమె చీకట్లను తరిమికొట్టడానికి విద్యను, సాహిత్యాన్ని ఉపయోగిస్తోంది. యాకమ్మ ఒక గొప్ప వెలుగు. రెండు సంపుటాలు యాకమ్మ 2018 నుంచి రాయడం మొదలుపెట్టింది. కథ వెంట కథ రాసింది. ‘మమతల మల్లెలు’, ‘రక్షణ’ అనే రెండు సంపుటాలు వెలువరించింది. ఆ తర్వాత దళిత నవల ‘కెరటం’ రాసింది. తన జీవితం నుంచి తాను చూసిన జీవితాల నుంచి కథలను వెతికింది. వెతలు తెలిపింది. కోవిడ్‌ నేపథ్యంలో వరుసపెట్టి కథలు రాసి ‘దుఃఖ నది’ అనే సంకలనం తెచ్చింది. వెక్కిరించిన వాళ్లు, వివక్ష చూపిన వారు మెల్లగా సర్దుకున్నారు. వరంగల్‌ జిల్లా మొత్తం ఇప్పుడు యాకమ్మ అంటే ‘కథలు రాసే యాకమ్మేనా’ అని గుర్తిస్తున్నారు. ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలకు పిలుస్తున్నారు. అవార్డులు ఇస్తున్నారు. ఇదీ యాకమ్మ ఘనత. – సాక్షి ఫీచర్స్‌ ప్రతినిధి

స్టేషన్‌ఘన్‌పూర్‌: ఇంటర్‌ సెకండియర్‌ పరీక్షల్లో సిబ్బంది సంస్కృతం బదులు.. హిందీ ప్రశ్నపత్రం ఇచ్చిన ఘటన జనగామ జిల్లా నమిలిగొండ శివా రు మోడల్‌ స్కూల్‌లో చోటుచేసుకుంది. మహబూబాబాద్‌కు చెందిన హర్షి త శనివారం సంస్కృతం పేపర్‌ రాసేందుకు నమిలిగొండ శివారు మోడల్‌ స్కూల్‌లోని పరీక్ష కేంద్రానికి హాజరైంది. ఆమెకు ఇన్విజిలేటర్‌ సంస్కృతం పేపర్‌కు బదులు హిందీ ప్రశ్నపత్రం ఇచ్చారు. అది తన సబ్జెక్ట్‌ కాదని తెలిసినా.. ఏం చేయాలో తోచక సదరు విద్యార్థిని పరీక్ష ముగిసే వరకు కూర్చుండిపోయింది. బయటకు వచ్చాక తండ్రికి విషయం చెప్పగా.. ఆయన సిబ్బందికి, సెంటర్‌ ఇన్‌చార్జి శ్రీకాంత్‌ డీఐవో శ్రీనివాస్‌కు ఫిర్యాదు చేశారు. దీంతో బోర్డు కమిషనర్‌ దృష్టికి తీసుకెళ్లి చర్యలు తీసుకుంటామని చెప్పారు. 

మహర్షి మహేశ్ యోగి జయంతిని పురస్కరించుకుని మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్ర రాజధాని భోపాల్‌లో వేద పండితుల‌కు క్రికెట్ టోర్నమెంట్ నిర్వహించారు. టోర్నమెంట్‌లో పాల్గొనేందుకు ఆటగాళ్లకు ధోతీ కుర్తా డ్రెస్ కోడ్‌గా నిర్ణయించారు. సాధార‌ణంగా క్రికెట్ కామెంట‌రీ ఇంగ్లీష్, హిందీ,తెలుగు భాష‌లో వింటూ ఉంటాం. కానీ ఈ టోర్న‌మెంట్‌లో సంస్కృత భాషలో కామెంట‌రీ చెప్ప‌డం విశేషం. నాలుగు రోజుల పాటు ఈ టోర్నీ జ‌ర‌గ‌నుంది. కాగా వైదిక కుటుంబాలలో క్రీడాస్ఫూర్తి, ప్రాచీన భాషని ప్రోత్సహించడమే ఈ టోర్నమెంట్ లక్ష్యమ‌ని నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. విజేతలకు నగదు బహుమతులు, వేద పుస్తకాలు, 100 సంవత్సరాల పంచాంగాన్ని బహుకరించారు.  కాగా, సంస్కృత బచావో మంచ్ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు చంద్రశేఖర్ తివారీ మాట్లాడుతూ టోర్నమెంట్‌లో పాల్గొనే క్రీడాకారులు వేదాల ప్రకారం కర్మలు చేసే వారని పేర్కొన్నారు. ఇక ఈ టోర్న‌మెంట్‌కు సంబంధించిన ఫోటోలు సోష‌ల్ మీడియాలో వైర‌ల్‌గా మారాయి. చ‌ద‌వండి: టీమిండియాకు మ‌రో బిగ్ షాక్‌..

అది దాదాపు 1955–60 మధ్య కాలం .. గుంటూరులోని బ్రాడీపేట మైదానంలో పురాణ పఠనం జరుగుతోంది. దాదాపు పది వేల మంది కూర్చుని ఉన్నారు. అప్పట్లో మైకుల ఏర్పాటు అన్నిచోట్లా కుదిరేది కాదు. అయినా ఆ మైదానంలో చేరిన చివరి వ్యక్తికి సైతం ఒక కంఠం స్పష్టంగా విన్పిస్తోంది. శ్రావ్యంగా, మరింత వినాలనిపించే రీతిలో సాగుతున్న పురాణ పఠనం వారిని కట్టిపడేసింది. కొన్ని గంటల పాటు ఆ ప్రాంతమంతా ఒక శ్రోతగా మారిపోయింది.   అదే గుంటూరు ప్రాంతం. మహాభారత ప్రవచనం రెండేళ్లపాటు సాగింది. ఎన్నో గాథలు.. మరెన్నో కొత్త విషయాలు.. పిట్టకథలు.. సామాజిక కోణంలో కథనం.. ధర్మాచరణను నొక్కి చెప్పే నిగూఢ ప్రయత్నం.. సంప్రదాయాలు–విలువలు, నీతి నిజాయితీలు, ఆచరణీయాలు, నడవడిక, బతుకుకు అర్థం.. ఇలా ఒకటేమిటి, ధారాపాతంగా ఎన్నో విషయాలు.. ఆ రెండేళ్లూ ప్రతిరోజూ సాయంత్రం కాగానే ఆ మైదానానికేసి వేల మంది పయనం..అలాగే వరంగల్‌లో ఏడాది పాటు రామాయణ ప్రవచనం.. రాముడంటే ఓ పౌరాణిక పాత్ర కాదు, మనిషంటే ఇలా జీవించాలి అని శ్రోతలకు ఆలోచన పుట్టించే రీతిలో సాగిన పురాణం..ఆయన మాటే ఓ మంత్రం..ఆయనే మల్లాది చంద్రశేఖరశాస్త్రి.  సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఇప్పటి తరానికి అంతగా పరిచయం లేకపోవచ్చు.. కానీ టీవీ చానళ్లలో నిత్యం వినిపించే ‘ప్రవచనాలకు’ మల్లాది చంద్రశేఖరశాస్త్రి ఆది. ఆయన 1925 ఆగస్టు 28న గుంటూరు జిల్లా క్రోసూరులో జన్మిం చారు. తల్లిదండ్రులు దక్షిణామూర్తి, అదిలక్ష్మ మ్మ ఆయనపై ఎక్కువగా ప్రభావం చూపినట్లు చెబుతారు. తన 15వ ఏట నుంచే చంద్రశేఖర శాస్త్రి ప్రవచన యజ్ఞాన్ని ప్రారంభించారు. అప్పటివరకు పురాణాలు చెప్పే తీరు వేరు.. మల్లాది వారు ప్రవచించటం ప్రారంభించిన తర్వాత అది మరో తీరు. రేడియోకు అతుక్కుపోయి పురాణ ప్రవచనం వినే వారి సంఖ్య అప్పట్లో లక్షల్లో ఉండేది. పురాణ కాలక్షేపం అన్న మాట చాలాకాలం విస్తృత వినియోగంలో ఉండేది. కానీ.. అది తప్పని, పురాణ ప్రవచనం అనాలి కానీ పురాణ కాలక్షేపం అనకూడదని, కాలక్షేపం అనడమంటే పురాణాలకున్నటువంటి ప్రాశస్త్యాన్ని తగ్గించినట్లేనని మల్లాది అనేవారు.  పురాణం వినటం కాలక్షేపం కోసం కాదు, జీవన గమనాన్ని మార్చుకునేందుకన్న విషయాన్ని గుర్తించాలని చెప్పేవారు. పురాణాలు, ఆధ్యాత్మిక గ్రంథాల సారాన్ని జీవితానికి అన్వయించుకోవాలని ఆయన బలంగా చెప్పేవారు. 96 ఏళ్ల పరిపూర్ణ జీవితాన్ని గడిపిన ఆయన చివరివరకు నిత్యం ఏదో ఓ గ్రంథాన్ని పఠిస్తూ ఉండేవారు. వేదం, తర్కం, వేదాంతం, మీమాంస, వ్యాకరణం,  వేదాంత భాష్యంలో విశేష ప్రవేశం ఉన్న ఆయన తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం ఆస్థాన పండితులుగా సామాజిక హితం కోసం విశేష కృషి చేశారు. తన తాతగారైన రామకృష్ణ విద్వన్‌ మహాఅహితాగ్ని వద్దే ప్రధాన విద్యనభ్యసించారు. ఉపన్యాసం, హరికథ, నాటకం, పురాణం కలిపి శ్రోతలను ఆకట్టుకునేలా ప్రవచనం చేయడంలో మల్లాది సుప్రసిద్ధులు.  సీతారాముల కల్యాణాన్ని ప్రత్యక్షంగా వీక్షించినట్టే.. టీవీలు విస్తృత ప్రాచుర్యంలోకి రాకముందు రేడియోల ద్వారానే ముఖ్య కార్యక్రమాలను ప్రత్యక్ష ప్రసారాల ద్వారా జనం వినేవారు. వాటిల్లో ముఖ్యమైంది భద్రాద్రి రామకళ్యాణం. నాలు గైదు దశాబ్దాల క్రితం వరకు ఊరూరా రామనవమి వేడుకలు జరుగుతున్నా, భద్రాద్రి శ్రీ రామకల్యాణ వ్యాఖ్యానాన్ని రేడియోలో వినటానికి భక్తులు ప్రాధాన్యతనిచ్చేవారు. ఆ కణ్యాణ వ్యాఖ్యానంలో మల్లాదివారే కీలకం. చంద్రశేఖర శాస్త్రి కల్యాణ ఘట్టాన్ని కమనీయంగా వ్యాఖ్యానిస్తూంటే రేడియో సెట్ల ద్వారా దాన్ని వింటూ భక్తకోటి ప్రత్యక్షంగా తిలకిస్తున్న అనుభూతి పొందేవారు. ఆ తరహా వ్యాఖ్యానాన్ని ప్రారంభించింది ఆయనే. ఇక ప్రభుత్వ పక్షాన అధికారికంగా ఉగాది పంచాంగ పఠనానికి కూడా ఆయ నే ఆద్యుడు. రాష్ట్రమంతటా ప్రవచనాలు చెప్పటం ద్వారా అన్ని ప్రాంతాల్లో ఆయన అభిమానాన్ని చూరగొన్నారు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో ఏడాది రెండేళ్ల పాటు ప్రవచనాలు కొనసాగేవి.  తెలుగు–సంస్కృతంలో ప్రవచనం చెప్పగలిగిన ఒకేఒక పౌరాణికులు ఆయన. దీంతో ఆయనకు ప్రవచన సవ్యసాచి అన్న బిరుదు వచ్చింది. ఇక అభినవ వ్యాసులు, పౌరాణిక సార్వభౌములు, మహామహోపాధ్యాయ, పురాణ వాచస్పతి లాంటి మరెన్నో బిరుదులున్నాయి. రాజలక్ష్మీ పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు. మల్లాది మంచి మాటలు.. ‘మతమనేది మనం సృష్టించుకున్న మాటనే. ఆ పేరుతో భేద భావం కూడదు. ధర్మాచరణే ముఖ్యమైంది.. ’ సంతృప్తిని మించిన సంపద మరోటి లేదు. ధర్మంగా చేసే పనేదైనా, ఆదాయం ఎంతైనా సంతృప్తిగా ఉండాలి. పెద్ద సంపాదన ఉంటే అహంకారంతో ఉండటం సరికాదు. సదా దేవుడికి కృతజ్ఞతతో ఉండాలి’  ‘నా మాట వినేందుకు వచ్చేవారు పేదలా, ధనవంతులా, పండితులా, పామరులా అన్న ఆలోచన నాలో ఉండదు. చెప్పే విషయాల్లో లీనమై ప్రవచిస్తాను. ధర్మంతో కూడుకున్న మాటలే చెబుతాను. నేను మాత్రమే గొప్పగా చెప్తానన్న అహంకారం నాలో లేదు.’  

సాక్షి, గుంటూరు: తెలుగు భాష సంస్కృతం నుంచే మమేకమైందన్న విషయాన్ని గుర్తించాలని ఏపీ సాహిత్యఅకాడమీ చైర్‌పర్సన్‌ నందమూరి లక్ష్మీపార్వతి అన్నారు. అలాంటప్పుడు తెలుగు అకాడమీని తెలుగు&సంస్కృత అకాడమీగా పేరు మార్చడంలో తప్పులేదని వ్యాఖ్యానించారు. గతంలో తెలుగు అకాడమీని చంద్రబాబు పూర్తిగా నిర్వీర్యం చేశారని, సీఎం జగన్ ప్రభుత్వంలో తెలుగు అకాడమీకి పూర్వ వైభవం వచ్చిందని తెలిపారు. తిరుపతిలో తెలుగు&సంస్కృతం అకాడమీ భవనం నెలకొల్పారని, భాషా చైతన్య సదస్సులను రాష్ట్రంలోని అన్ని వర్శిటీల్లో నిర్వహిస్తామన్నారు. 

సాక్షి, అమరావతి: తెలుగు సంస్కృత అకాడమీపై విమర్శలెందుకో అర్థంకావడం లేదని మంత్రి ఆదిమూలపు సురేష్‌ అన్నారు. అకాడమీపై కేబినెట్‌లో చర్చించి నిర్ణయం తీసుకున్నామని తెలిపారు. ఆయన బుధవారం మీడియాతో మాట్లాడుతూ.. తెలుగుభాష అభివృద్ధి, విస్తృతి కోసమే ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నామని తెలిపారు. చంద్రబాబు హయాంలో తెలుగు అకాడమీ అస్థిత్వాన్ని కోల్పోయిందని మండిపడ్డారు. తెలుగు, సంస్కృత భాషలను వేర్వేరుగా చూడలేమని, తెలుగుభాష మూలాలు తెలుసుకోవాలంటే పరిశోధన అవసరమని తెలిపారు. తెలుగు అకాడమీ ఆస్తుల పంపకంపై తెలంగాణతో చర్చించామని పేర్కొన్నారు. విభజన చట్టం మేరకు రూ.200 కోట్ల వరకు నిధులు రావాల్సి ఉందమని ఆయన తెలిపారు. తెలుగు అకాడమీ పబ్లికేషన్స్‌ డివిజన్‌ను గతంలో మూసేశారని అన్నారు. పోటీ పరీక్షలకు ఉపకరించే ఈ పబ్లికేషన్స్‌ను మళ్లీ మొదలుపెట్టాల్సి ఉందని మంత్రి చెప్పారు.  

అమరావతి: తెలుగు అకాడమీ పేరును తెలుగు-సంస్కృత అకాడమీగా మారుస్తూ  ఉన్నత విద్యాశాఖ ఉత్తర్వులిచ్చిన సంగతి తెలిసిందే. దీనిపై వస్తున్న విమర్శలపై ఆదివారం ఏపీ తెలుగు-సంస్కృత అకాడమీ చైర్మన్ నందమూరి లక్ష్మీపార్వతి స్పందించారు. తెలుగు-సంస్కృత అకాడమీ ఏర్పాటులో తప్పేంటి? అని ఆమె ప్రశ్నించారు.  తెలుగు అకాడమీ పేరును తెలుగు-సంస్కృత అకాడమీగా.. విస్తరించడం వల్ల నష్టం ఏంటో విమర్శకులు వివరించాలి అని ఆమె నిలదీశారు.తెలుగు భాషాభివృద్ధికి, దానితో పాటు సంస్కృత భాషాభివృద్ధికి కూడా సీఎం జగన్ ప్రభుత్వం చేస్తున్న కృషిని అభినందించాలని లక్ష్మీపార్వతి పేర్కొన్నారు. అకారణమైన, నిర్హేతుకమైన విమర్శలను చేయవద్దని సవినియంగా మనవి చేస్తున్నానన్నారు. 

నాగపూర్‌: సంస్కృత భాషను భారతదేశ అధికార జాతీయ భాషగా ప్రకటించాలని రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ ప్రతిపాదించారని సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్‌ ఎస్‌.ఎ. బాబ్డే చెప్పారు. ప్రజలు ఏం కోరుకుంటున్నారో ఆయనకు తెలుసని అన్నారు. అలాగే రాజకీయ, సామాజిక పరిస్థితులు కూడా అంబేడ్కర్‌ బాగా అర్థం చేసుకున్నారని తెలిపారు. అందుకే ఆ ప్రతిపాదన తెచ్చారని వెల్లడించారు. జస్టిస్‌ బాబ్డే బుధవారం నాగపూర్‌లో మహారాష్ట్ర నేషనల్‌ లా యూనివర్సిటీ (ఎంఎన్‌ఎల్‌యూ) అకడమిక్‌ బిల్డింగ్‌ను ప్రారంభించారు. రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి ఉద్ధవ్‌ ఠాక్రే, కేంద్ర మంత్రి నితిన్‌ గడ్కరీ తదితరులు ఈ కార్యక్రమంలో వీడియో కాన్ఫరెన్స్‌ ద్వారా పాల్గొన్నారు. ఈ సందర్భంగా జస్టిస్‌ బాబ్డే మాట్లాడుతూ.. మన ప్రాచీన మేధావులు న్యాయశాస్త్రం గురించి సమగ్రంగా బోధించారని గుర్తుచేశారు. అరిస్టాలిట్‌ వంటి పాశ్చాత్యుల బోధనకంటే ఇవి ఎందులోనూ తీసుపోవని అన్నారు. మన మేధావులు చెప్పిన విషయాలను పక్కనపెట్టడం సరైంది కాదని అభిప్రాయపడ్డారు. కోర్టుల్లో ఏ భాష వాడాలన్నదానిపై సుప్రీంకోర్టుకు చాలా విజ్ఞాపనలు వచ్చాయని గుర్తుచేశారు. ఇలాంటి పరిస్థితి వస్తుందని అంబేడ్కర్‌ ముందే ఊహించారని, అందుకే సంస్కృతాన్ని దేశ అధికార జాతీయ భాషగా మార్చాలని ప్రతిపాదించారని తెలిపారు. ‘‘ఉత్తర భారతదేశంలో తమిళ భాషను అంగీకరించరన్నది అంబేడ్కర్‌ అభిప్రాయం. అలాగే దక్షిణ భారతదేశంలో హిందీని ఒప్పుకోరని ఆయన నిర్ణయానికొచ్చారు. అందుకే సంస్కృతాన్ని దేశ అధికార భాషగా ప్రకటిస్తే ఎవరికీ పెద్దగా అభ్యంతరాలు ఉండవని భావించారు. ఈ ప్రతిపాదనను తెరపైకి తెచ్చారు. కానీ, అది కార్యరూపం దాల్చలేదు’’ అని పేర్కొన్నారు. న్యాయవాద వృత్తిలో చేరేవారికి లా స్కూల్‌ ఒక నర్సరీలాంటిదన్నారు. - జస్టిస్‌ ఎస్‌.ఎ.బాబ్డే, సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి

‘భాషకు కులం, మతం ఉండవు’ అంటోంది సల్మా. ‘ఇతర మతస్తులు ఉర్దూ, పర్షియన్‌ భాషలు అధ్యయనం చేస్తున్నప్పుడు నేను సంస్కృతం ఎందుకు చదవకూడదు?’ అని కూడా అంటోంది. గుజరాత్‌ యూనివర్సిటీ నుంచి ఆమె తాజాగా సంస్కృతం భాషలో పిహెచ్‌.డి తీసుకుంది. రోజు కూలీ కుమార్తె అయిన సల్మా సంస్కృతంలో ప్రొఫెసర్‌ అయ్యేందుకు సంకల్పించింది. గుజరాత్‌లో ఈ ఘనత సాధించిన తొలి ముస్లిం అమ్మాయి సల్మా. ఇటీవల గుజరాత్‌ యూనివర్సిటీలో జరిగిన ఒక పిహెచ్‌.డి ప్రదానం అక్కడి వైస్‌ చాన్సలర్‌తో సహా చాలా మందిని సంతోషపెట్టింది. దానికి కారణం ఎవరూ పై చదువులు చదువుకోని ఒక ముస్లిం కుటుంబం నుంచి ఒక అమ్మాయి పిహెచ్‌.డి చేసింది. అందునా సంస్కృతం లో చేసింది. ప్రతి భాష ప్రతి ఒక్కరిది అని ఆమె ఈ విధానం ద్వారా చెప్పే ప్రయత్నం చేసింది. అంతేకాదు, ఇష్టమైన భాషలో పరిశోధన ఇచ్చే గుర్తింపు కూడా గొప్పది అని చాటి చెప్పింది. ఆ అమ్మాయి 26 సంవత్సరాల సల్మా ఖురేషి. ‘సంస్కృతం దేవతల భాష అంటారు కొందరు. మరికొందరు అది బ్రాహ్మణుల భాష అని అంటారు. కాని ఏ భాషకూ కులం, మతం, ప్రాంతం ఉండవు. నేను నా హైస్కూల్‌ చదువు నుంచి సంస్కృతం చదువుతున్నాను. ఎందుకంటే ఆ సబ్జెక్ట్‌లో నాకు మార్కులు ఎక్కువ వచ్చేవి. అయితే మార్కులతో నిమిత్తం లేని ఆసక్తి మెల్లగా ఆ భాషను చదివే కొద్దీ నాకు పెరిగింది. పురాణాలు, ఉపనిషద్‌లు, వేదాలు... వీటిని చదువుతూ ఆ భాష పట్ల ఆసక్తి పెంచుకున్నాను’ అంది సల్మా ఖురేషి. సౌరాష్ట్ర యూనివర్సిటీ నుంచి సంస్కృతంలో డిగ్రీ చేసిన సల్మా భావ్‌నగర్‌ యూనివర్సిటీ నుంచి ఎం.ఏ. సంస్కృతం చేసి గుజరాత్‌ యూనివర్సిటీలో పిహెచ్‌.డి.కి ఎన్‌రోల్‌ అయ్యింది. ‘నేను 15 మంది ఉండే ఉమ్మడి కుటుంబంలో నుంచి వచ్చాను. సంస్కృతం చదువుకుంటానంటే ఒక్కరూ వద్దనలేదు. మా నాన్న కూలి పని చేస్తాడు. ఆయన నేను చదువుకుంటే సంతోషపడ్డాడు’ అంది సల్మా. సల్మా పిహెచ్‌.డి టాపిక్‌ ‘పురాణేషు నిరూపిత శిక్షపద్ధతి ఏకధ్యాయనం’. పురాణ కాలం నుంచి గురు శిష్య పరంపర ద్వారా విద్యావిధానం ఎలా కొనసాగింది అనేది దీని వివరణ. ఆమెకు గైడ్‌గా వ్యవహరించిన అతుల్‌ ఉనగర్‌ తన శిష్యురాలిని చూసి గర్వపడుతున్నారు. ‘గుజరాత్‌ యూనివర్సిటీలో ఇద్దరు విద్యార్థినులే సంస్కృతం లో పిహెచ్‌.డి చేస్తున్నారు. సల్మా కాకుండా ఇంకొక అమ్మాయి కూడా ముస్లిమే. ఆమె పేరు ఫరీదా. సల్మా కజిన్‌ ఆ అమ్మాయి. కాళిదాసు, భాసుడు సంస్కృతంలో కావ్యాలు రాసినప్పుడు వాటిని ఫలానా వారు మాత్రమే చదవాలని ఎక్కడా చెప్పలేదు. కాలక్రమంలో సంస్కృతాన్ని కొందరి భాషగా చేసి పెట్టారు. సంస్కృత భాష ద్వారా మన ప్రాచీన సాహిత్యాన్ని అర్థం చేసుకుని ప్రజలకు చేర్చాల్సిన అవసరం ఉంది’ అన్నాడాయన. సల్మా సంస్కృతంలో పిహెచ్‌.డి చేయడాన్ని ప్రశంసించిన గుజరాత్‌ యూనివర్సిటీ వి.సి హిమాంశు ‘వివిధ భాషల అధ్యయనం ద్వారా కెరీర్‌ పొందాలనుకునేవారు సల్మాను చూసి స్ఫూర్తి పొందుతారని ఆశిస్తాను’ అన్నారు. సల్మా స్ఫూర్తినిస్తుందనే ఆశిద్దాం.

ఆధ్యాత్మిక నగరంగానే కాకుండా సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు నిలయమైన తిరుపతిలో తెలుగు సంస్కృత అకాడమీ ఏర్పాటు చేయాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. గురువారం జరిగిన ఏపీ కేబినెట్‌ మీటింగ్‌ రాష్ట్రంలో ఏపీ హయ్యర్‌ ఎడ్యుకేషన్‌ సొసైటీ ద్వారా తెలుగు సంస్కృత అకాడమీని తిరుపతిలో ఏర్పాటు చేయాలని సూత్రప్రాయ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. దీనిపై సర్వత్రా హర్షం వ్యక్తం అవుతోంది.  సాక్షి, తిరుపతి‌: ఏపీ, తెలంగాణాల అధికార భాష తెలుగు. సుమారు 9 కోట్ల మందికి తెలుగు మాతృభాషగా ఉంది. ప్రపంచంలో అత్యధికులు మాట్లాడే భాషల్లో తెలుగు ఒకటి. తెలుగు భాష, సంస్కృతి అభివృద్ధి, తెలుగు భాషలో పాఠ్యాంశాల తయారీ, ప్రచురణ, తెలుగు సాహిత్యంపట్ల అవగాహన పెంచి ప్రొత్సహించడానికి ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో తెలుగు అకాడమీ ఏర్పాటు చేశారు. దీని ద్వారా అనేక పాఠ్యపుస్తకాలను ముద్రించి విద్యార్థులకు అందుబాటులోకి తెచ్చారు. అలాగే వివిధ యూనివర్సిటీలు, కళాశాలల్లో సదస్సులు, సెమినార్లు నిర్వహించేవారు. ఈ అకాడమీ ద్వారా డిగ్రీ స్థాయి వరకు అనేక ప్రామాణిక పుస్తకాలు తీసుకొచ్చారు. అయితే ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌ విడిపోయాక తెలుగు అకాడమీ ఇంకా విడిపోలేదు. రెండు రాష్ట్రాలకు సంయుక్తంగా ఉంది. సుమారు 400 కోట్ల ఆస్తులు ఉన్నాయి. ఇందులో ఏపీలో 58 శాతం నిధులు రావాల్సి ఉంది. 2014–2019 వరకు అధికారంలో కొనసాగిన టీడీపీ ప్రభుత్వం దీని గురించి ఏమాత్రం పట్టించుకోలేదు. అయితే ప్రస్తుత సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌ రెడ్డి తెలుగు అకాడవీుకి పూర్వ వైభవం తీసుకొచ్చే దిశగా చర్యలు తీసుకున్నారు. లక్ష్మీపార్వతిని తెలుగు అకాడమీ చైర్మ న్‌గా నియమించారు. ప్రభుత్వం తెలుగు భాష, సంస్కృతిని అకాడమీతో కలిపి తెలుగు సంస్కృత అకాడమీ పేరిట రాష్ట్రస్థాయి సంస్థ ఏర్పాటుకు శ్రీకారం చుట్టింది. ఈ సంస్థను తిరుపతిలో ఏర్పాటు చేయాలని గురువారం సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌ రెడ్డి అధ్యక్షతన నిర్వహించిన కేబినెట్‌ సమావేశంలో సూత్రప్రాయంగా నిర్ణయించారు. చదవండి: తెలుగు రాష్ట్రాల్లోని విద్యా సంస్థలకు ర్యాంకులు ఇలా.. ఇప్పటికే ప్రాంతీయ కేంద్రం తెలుగు అకాడవీుకి ఏపీలో 5 ప్రాంతీయ కేంద్రాలు ఉన్నాయి. తిరుపతి, అనంతపురం, గుంటూరు, విజయవాడ, విశాఖ పట్నం నగరాల్లో ప్రాంతీయ కేంద్రాలు ఉన్నాయి. వీటిల్లో సుమారు 30 మంది ఉద్యోగులు పనిచేస్తున్నారు. తిరుపతిలో కోర్టు ఎదురుగా ఉన్న కోదండరామ హైసూ్కల్లో ప్రాంతీయ కేంద్రం పని చేస్తుంది.   తిరునగరికి మరో కలికితురాయి.. తిరుపతిలో ఎస్వీయూ, మహిళావర్సిటీ, వేదిక్, వెటర్నరీ, సంస్కృత వర్సిటీ, ఐఐటీ, ఐసర్‌ తదితర విద్యాసంస్థలు ఉన్నాయి. అలాగే తిరుపతి ఎమ్మెల్యే భూమన కరుణాకర్‌ రెడ్డి ఆధ్వర్యంలో తెలుగు సంస్కృతి, సంప్రదాయాల పరిరక్షణకు అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టారు. తెలుగు పరిరక్షణ సమితి, తెలుగు భాషా వికాస వేదిక తదితర సంస్థలు తెలుగు సంస్కృతి, సంప్రదాయాల పరిరక్షణకు పని చేస్తున్నాయి. తిరుపతిలో నిర్వహించే గంగమ్మ జాతరకు రాష్ట్రంలో ఎంతో గుర్తింపు ఉంది. అలాంటి తిరుపతి నగరంలో తెలుగు సంస్కృత అకాడమీ ఏర్పాటు పట్ల తెలుగు భాష ప్రేమికులు, సాహితివేత్తలు హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఎంతో మంచి నిర్ణయం తెలుగు భాష, సంస్కృతి పరిరక్షణకు తిరుపతి లో తెలుగుసంస్కృత అకాడమీ ఏర్పాటు చేయాలని  సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి తీసుకున్న నిర్ణయం హర్షణీయం. రాయలసీమ ప్రాంతంలో తెలుగు సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు ఎంతో గుర్తింపు లభిస్తుంది.  – జే ప్రతాప్‌ రెడ్డి, ప్రొఫెసర్, తెలుగు అకాడమీ మాజీ డైరెక్టర్‌  తెలుగు భాష, సంస్కృతికి మేలు తిరుపతిలో తెలుగు సంస్కృత అకాడమీ ఏర్పా టు చేయడం వల్ల తెలుగుభాష, సంస్కృతికి మే లు చేకూరుతుంది. ఆధ్యాత్మిక నగరమైన తిరుపతిలో ఆధ్యాత్మికతకు సంస్కృతి, భాష తోడైతే తెలుగు సంస్కృతి, భాషకు ఉన్నత స్థితి లభిస్తుంది. తెలుగు ప్రజలకు గుర్తింపు దక్కుతాయి.     – డాక్టర్‌ గెంజి అరుణ, అసోసియేట్‌ ప్రొఫెసర్, భాషోత్పత్తి శాస్త్రం, ఎస్వీయూ 

డెహ్రాడూన్‌ : ఉత్తరాఖండ్‌లో రైల్వే స్టేషన్ల నేమ్‌ బోర్డులు ఇక ఉర్ధూ స్ధానంలో రాష్ట్రంలో రెండో అధికార భాష సంస్కృతంలో దర్శనమివ్వనున్నాయి. హిందీ, ఇంగ్లీష్‌ తర్వాత ఆయా రాష్ట్రాల్లో రెండో అధికార భాషలోనే రైల్వే స్టేషన్ల ఫ్లాట్‌ఫాం సైన్‌బోర్డ్స్‌పై పేర్లు ఉండాలన్న రైల్వే మ్యాన్యువల్‌కు అనుగుణంగానే ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నామని ఉత్తర రైల్వే సీపీఆర్‌ఓ దీపక్‌ కుమార్‌ వెల్లడించారు. ఇక ఉత్తరాఖండ్‌లో రైల్వే స్టేషన్‌ ఫ్లాట్‌ఫాం సైన్‌బోర్డ్స్‌పై పేర్లనీ హిందీ, ఇంగ్లీష్‌, ఉర్ధూ స్దానంలో హిందీ, ఇంగ్లీష్‌, సంస్కృతంలో రాయనున్నారు. ఉత్తరాఖండ్‌లో సంస్కృతం రెండో అధికార భాష కావడంతో రాష్ట్రంలో రైల్వేస్టేషన్లలోని సైన్‌బోర్డులపై సంస్కృతం భాషలో ఆయా స్టేషన్ల పేర్లు చేర్చుతామని ఆయన తెలిపారు. కాగా, ఉత్తరాఖండ్‌ యూపీలో భాగంగా ఉన్న క్రమంలో గతంలో రైల్వే స్టేషన్ల పేర్లు ఇంగ్లీష్‌, హిందీతో పాటు ఉర్ధూలో వ్యవహరించారు.

ముంబై: దేశంలో మహిళలపై పెరుగుతున్న దాడులు, అత్యాచారాలను అరికట్టాలంటే సంస్కృత శ్లోకాలను నేర్పించాలని మహారాష్ట్ర గవర్నర్ భగత్‌సింగ్‌ కోష్యారీ అన్నారు. ఈ మేరకు శుక్రవారం నాగ్‌పూర్‌ విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థులకు సంస్కృత 'శ్లోకాలు' నేర్పించాలని ఆయన నాగ్‌పూర్‌ విశ్వవిద్యాలయ అధికారులను కోరారు. దేశంలో మహిళలపై జరుగుతున్న దారుణ అత్యాచారాలు, నేరాలను నియంత్రణపై మాట్లాడుతూ.. జ్ఞానం (బుద్ధి బలం), శక్తి (మదబలం), డబ్బును (ధన బలం) ప్రజలు ఎలా దుర్వినియోగం అవుతాయో వివరించారు. గతంలో ఇళ్లలో 'కన్యా పూజ' జరిగేది. కానీ ఇప్పుడు దేశంలో ఏమి జరుగుతోంది? 'దుష్టులు మహిళలపై అత్యాచారాలు, హత్యలకు పాల్పడుతున్నారు. అధికార బలమనేది రక్షణ కోసమా? లేదా దుర్వినియోగించనికి ఉద్దేశించినదా?' అని గవర్నర్‌ ప్రశ్నించారు. ఇక నాగ్‌పూర్‌ యూనివర్సిటీ (ఎన్‌యూ) కొత్తగా నిర్మించిన అడ్మినిస్ట్రేటివ్‌ భవనం ప్రారంభోత్సవ వేడుకల్లో బజాజ్ ఎలక్ట్రికల్స్ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ శేఖర్ బజాజ్ అతిథిగా హాజరై ప్రసంగించడంతో పాటు కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత (సీఎస్‌ఆర్‌) కింద రూ .10 కోట్లు విరాళంగా ఇచ్చారు.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: బీజేపీ ఎంపీ గణేష్ సింగ్ ఆసక్తికర వ్యాఖ్యలు చేశారు. రోజూ సంస్కృతం మాట్లాడితే డయాబిటిస్, కొవ్వు అదుపులో వుంటుందని సెలవిచ్చారు. అమెరికాలోని ఓ విద్యా సంస్థ చేసిన పరిశోధనలో ఈ విషయం తేలిందని ఆయన తాజాగా వెల్లడించారు.  సంస్కృతం మాట్లాడటం వలన నాడీ వ్యవస్థ ఉత్తేజితమవుతుందనీ, షుగర్‌  లెవల్స్‌, కొవ్వు అదుపులో ఉంటుందని గణేష్ సింగ్ చెప్పుకొచ్చారు.  సంస్కృత విశ్వవిద్యాలయాల బిల్లుపై చర్చలో పాల్గొన్న ఆయనఈ వ్యాఖ్యలు చేశారు. అంతేకాదు  యుఎస్ అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ నాసా చేసిన పరిశోధన ప్రకారం, సంస్కృతంలో కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామింగ్ జరిగితే అది ఆగకుండా పని చేస్తుందని తెలిపారు. కొన్ని ఇస్లామిక్ భాషలతో సహా ప్రపంచంలోని 97 శాతానికి పైగా భాషలు సంస్కృతం మీద ఆధారపడి ఉన్నాయని సింగ్ అన్నారు. మరోవైపు ఈ బిల్లుపై సంస్కృతంలో మాట్లాడిన కేంద్ర మంత్రి ప్రతాప్ చంద్ర సారంగి సంస్కృత భాష  చాలా సరళమైందనీ, అందులో ఒక్కో పదాన్ని పలు విధాలుగా వాడుకోవచ్చని తెలిపారు. ఆవు, అన్నయ్య(బ్రదర్, కౌ) అనే ఇంగ్లీష్ పదాలు కూడా ఈ భాష నుంచే ఉద్భవించాయని చెప్పుకొచ్చారు. ఈ పురాతన భాషను ప్రమోట్‌ చేయడం వలన ఇతర భాషలకొచ్చే ప్రమాదేమీ వుండదని సారంగి వ్యాఖ్యానించారు.

న్యూఢిల్లీ : ప్రభుత్వ నిధులతో నడిచే ఏ విశ్వవిద్యాలయమైనా రాజ్యాంగంలోని 14వ అధికరణను గౌరవించాల్సిందే! కుల, మత, లింగ వివక్షతలకు దూరంగా ఉండాల్సిందే. వారణాసిలోని ‘బనారస్‌ హిందు యూనివర్శిటీ’ ఇందుకు అతీతం ఏమీ కాదు. ఈ యూనివర్శిటీలో సంస్కృతం చెప్పే ముస్లిం అసిస్టెంట్‌ ప్రొఫెసర్‌కు వ్యతిరేకంగా గత పది రోజులుగా విద్యార్థులు అనవసరంగా ఆందోళన చేస్తున్నారు. ఫిరోజ్‌ ఖాన్‌ అనే ముస్లిం ఈ ఏడాది మొదట్లోనే సంస్కృత అధ్యాపకుడిగా బనారస్‌ యూనివర్శిటీలో చేరారు. తెలుగు వారికన్నా మంచిగా సంస్కృతం చెబుతున్నారన్న మంచి పేరు కూడా ఆయనకు వచ్చింది. పైగా ఆయన రాజస్థాన్‌ ప్రభుత్వం నుంచి ‘సంస్కృత్‌ యువ ప్రతిభా సమ్మాన్‌’ను కూడా అందుకున్నారు. విద్యార్హతలుండి అర్హులైన 11 మందిని ఇంటర్వ్యూచేసి బనారస్‌ విశ్వవిద్యాలయం అధికారులు ఫిరోజ్‌ ఖాన్‌ను ఎంపిక చేశారట. ఆయన ముస్లిం అవడం వల్లనే వారు ఎంపికలో తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకున్నామని చెప్పారు. ఎవరు ఇటీవల విద్యార్థులను రెచ్చగొట్టారో తెలియదుగానీ, ఓ ముస్లిం వ్యక్తి తమకు సంస్కృతం బోధించడం ఏమిటని, అందులోనూ హిందూ పురాణాల గురించి చెప్పడం ఏమిటంటూ ఆందోళనకు దిగారు. ఫిరోజ్‌ ఖాన్‌ను ఉద్యోగం నుంచి తొలగించే వరకు తాము తరగతులకు రామంటూ భీష్మించుకొని బహిష్కరణకు దిగారు. ఫిరోజ్‌ ఖాన్‌కు అండగా నిలబడిన బనారస్‌ యూనివర్శిటీ అధికారులు, విద్యార్థులకు శతవిధాల నచ్చ చెప్పేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు. యూనివర్శిటీ అధికారులు లంచం పుచ్చుకొని అనర్హుడైన ఫిరోజ్‌ ఖాన్‌కు ఉద్యోగం ఇచ్చారని ఆరోపిస్తున్నారు. ఆయనకు వ్యతిరేకంగా సోషల్‌ మీడియాలో ప్రచారం చేస్తున్నారు. భారత రాజ్యాంగంలో 14వ అధికరణం కుల, మత, లింగ వివక్షతలను నిషేధించిన విషయం గురించి సదరు విద్యార్థులకు తెలియదా? తనకు ఇష్టమైన సబ్జెక్ట్‌ను ఎన్నుకుని, ఇష్టమైన ఉద్యోగం చేయడం ఫిరోజ్‌ ఖాన్‌ ప్రాథమిక హక్కనే విషయం కూడా తెలియదా? యూనివర్శిటీలో ఇంత రాద్ధాంతం జరుగుతుంటే కేంద్రంలోని మానవ వనరుల శాఖా మాత్యులు పెదవి విప్పరెందుకు? జేఎన్‌యూ యూనివర్శిటీలో ఫీజుల పెంపుపై విద్యార్థులు ఆందోళన చేస్తుంటే నోరు విప్పని మంత్రులు మతం పేరుతో జరుగుతున్న రాద్దాంతంలో నోరు విప్పుతారనుకోవడం అతిశయోక్తే కావచ్చు! బనారస్‌ హిందు యూనివర్శిటీ సాక్షాత్తు ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ప్రాతినిథ్యం వహిస్తున్న వారణాసిలో ఉంది. అయోధ్య కేసులో సుప్రీంకోర్టు తీర్పు వెలువరించిన వెంటనే మోదీ జాతి ప్రజలనుద్దేశించి మాట్లాడుతూ అన్ని మతాల వారు ఐక్యంగా ఉండాలని, పరస్పరం గౌరవించుకోవాలని పిలుపునిచ్చారు. ఆయన స్ఫూర్తి ఆయన మంత్రులకు కొరవడిందా? మోదీ పిలుపు బనారస్‌ విద్యార్థులకు చేరలేదా?!

పొద్దున్నే శవాన్ని భుజాన  వేసుకొని మార్నింగ్‌వాక్‌కు బయలుదేరాడు విక్రమార్కుడు.రోడ్డు మీద ఒక తాగుబోతు సిన్సియర్‌గా  ఊగుతూ ట్రాఫిక్‌ను కంట్రోల్‌ చేస్తున్నాడు.‘‘తమ్ముడూ, ముందు నువ్వు కంట్రోల్‌లో ఉండు...’’ అని జాగ్రత్త చెప్పబోయాడు విక్రమార్కుడు.‘‘ఐ డోన్డ్‌ వాంట్‌ టు లిజన్‌ ఎనీ థింగ్‌ ఫ్రమ్‌ అదర్స్‌’’ అన్నాడు ఆ తాగుబోతు.‘‘ఎంత చక్కని ఇంగ్లీషో’’ ముచ్చటపడ్డాడు భుజం మీది బేతాళుడు.‘‘ఇంకాసేపైతే సంస్కృతం కూడా మాట్లాడతాడు. ఎందుకొచ్చిన లొల్లి...ఇక్కడి నుంచి వెళ్దాం’’ అన్నాడు విక్రమార్కుడు.‘‘రాజా! మనదేశంలో  నీటి కొరత ఉందిగానీ, మందు కొరతలేదు....మారుమూల కుగ్రామమునకు వెళ్లినా ముందు మందు ఎదురొస్తుంది..’’ నిట్టూర్చాడు భేతాళుడు.‘‘లెస్సపలికావు’’ అన్నాడు విక్రమార్కుడు.‘‘రాజా! నీకు పెగ్గాలజీ అనే గ్రంథం గురించి తెలుసునా? తెల్సినా  చెప్పకపోయావో...’’ వార్నింగ్‌ ఇచ్చాడు భేతాళుడు.‘‘నాకు తెలుసు’’ అంటూ చెప్పడం మొదలుపెట్టాడు భేతాళుడు. లాంగ్‌....లాంగ్‌ ఎగో ఛీట.జీnజు (డా. ఇంక్‌) అనే శాస్త్రవేత్త ఉండేవాడు. ఎప్పుడూ ఏవో ప్రయోగాలు చేస్తూ ఉండేవాడు. ఒకసారి రకరకాల పండ్ల రసాలు, తొక్కలు, తోటకూరతో  ఏదో ద్రావకాన్ని తయారుచేశాడు. డా.ఇంక్‌గారి మామ పేరు డా.బంక్‌.‘‘మామగారు....ఓసారి ఇది తాగి మీ ఓపీనియన్‌ చెప్పండి’’ అని ఒక గ్లాసులో ద్రావకాన్ని అతనికి  ఇచ్చాడు.ఇక్కడ మనం డా.బంక్‌ గురించి చెప్పుకోవాలి. ఈయన పెద్దగా మాట్లాడడు. పెద్దగా నవ్వడు. ‘మౌనమే నా భాష ఓ మనసా’ అన్నట్లుగా ఉంటాడు. గంభీరంగా ఉంటాడు. హుందాగా ఉంటాడు.ఇప్పుడు మళ్లీ సీన్‌లోకి వద్దాం.గ్లాసులోని ద్రావకాన్ని  గటగటా తాగిన డా.బంక్‌...‘‘అదిరింది అల్లుడు’’ అన్నాడు హుషారుగారు.మరోగ్లాస్‌ ఇచ్చాడు ఇంక్‌. సేమ్‌....గటగటా తాగేశాడు.‘‘అది...రింది....అల్లు....డూ...డూ....డూ’’ అన్నాడు.మామ వాయిస్‌లో మార్పును గ్రహించిన డా.ఇంకో ఇంకో గ్లాస్‌ ఇచ్చాడు.ఈసారి మరింత మార్పు కనబడింది మామ వాయిస్‌లో...‘ట్వింకిల్‌ ట్వింకిల్‌ లిటిల్‌స్టార్‌ నీ ఫేస్‌ చూస్తే  దెయ్యాలు పరార్‌’ అన్నాడు చిలిపిగా.మరో గ్లాస్‌ ఇచ్చాడు...ఈసారి చెట్టెక్కికోతిలా నటించడం మొదలుపెట్టాడు....‘సోదరిసోదరుల్లారా...సొప్పబెండల్లారామై నేమ్‌ ఈజ్‌ కోతి....నాకు ఉందోయ్‌ ఒక నీతి’మామగారి వింత చేష్టలు చూసి ‘యురేఖా’ అని ఆనందంగా అరిచాడు డా.ఇంక్‌.‘ఏది కొడితేమైండ్‌ బ్లాకయిద్దో...అదే మందు...అదే ఇది’ అన్నాడు.అనతికాలంలోనే ఛీట.జీnజు తయారుచేసిన కొత్త ద్రావకం దేశవిదేశాల్లో ప్రాచుర్యం పొందింది.‘‘మీరు తయారుచేసిన ద్రావకానికి ఏదో ఒక పేరు పెడితే బాగుంటుంది’’ అన్నాడు అసిస్టెంట్‌.‘‘ఏ పేరో  ఎందుకు నా పేరే పెట్టుకుంటాను. నన్ను అందరూ ఛీట.జీnజు అని పిలుస్తారు. మధ్యలో చుక్క తీసేస్తే ఛీటజీnజు అవుతుంది. ఇక  ఇప్పటి నుంచినేను తయారుచేసిన ద్రావకం పేరు డ్రింక్‌’’ అని ప్రకటించాడు.డ్రింక్‌ చేసేవారి గురించి రాసిందే ‘పెగ్గాలజీ’ గ్రంథం. దీనిలో కొన్ని విశేషాలు ఇప్పుడు చెబుతాను. సంవత్సరం సంవత్సరం చరిత్రమారినట్టు...పెగ్గు పెగ్గుకు మనిషి మారుతాడు. ఎలా అంటే...ఫస్ట్‌ పెగ్‌:చాలా మర్యాదగా ప్రవర్తిస్తారు.‘స్నేహానికన్న మిన్నా లోకాన లేదురా...’ పాట హైపిచ్‌లో  పాడుకుంటారు.రెండో పెగ్‌: ఇంగ్లిష్‌ మొదలవుతుంది...దేశాన్ని గురించి తెగ బాధపడుతుంటారు...‘కంట్రీ. కంట్రీ మీన్స్‌  నాట్‌ స్టోన్స్‌.  కంట్రీ మీన్స్‌ హ్యుమన్‌ బీయింగ్స్‌. డెమోక్రసీ ఈజ్‌ ఏ సిస్టమ్‌ ఆఫ్‌ గవర్నమెంట్‌. వేరే ది సిటిజన్స్‌ఎక్సర్‌సైజ్‌పవర్‌ బై డెమోక్రసీ!బట్‌ వేర్‌ ఈజ్‌ డెమోక్రసీ?నో....నో...ఇటీజ్‌ రాంగ్‌ డెసీషన్‌.వేర్‌ రైట్‌ ఈజ్‌ రైట్‌...బట్‌ నథింగ్‌ ఈజ్‌ రాంగ్‌...ఐ సే ఎవ్రీ టైమ్‌...’మూడో పెగ్‌:హిందీ పాట మొదలవుతుంది...‘మేరి మేరి మెహబూబాతేరి తేరి ఆంకో మే డూబా!న కర్‌ మేరే దిల్‌ కే టు తూ తుక్డే...తుక్టే...తుక్టే...నాలుగో  పెగ్‌:తగాదాకు వేళాయెరా!‘‘రేయ్‌ అప్పాల్రాజు...ఏది  ఏమైనా నిన్ను నేను ఆరోజు వెధవ అని తిట్టి ఉండాల్సింది కాదు’‘సరేలే...ఇప్పుడా విషయం ఎందుకు?’’‘ఎందుకంటావేంరా! ఉత్త వెధవ అని కూడా కాదు దొంగ వెధవ అని తిట్టాను. ఐయామ్‌ రియల్లీ సారీ రా’‘సరేలే జరిగిందేదో జరిగింది...’‘ఎలా జరుగుతుందిరా? నోరు అన్నాక అదుపులో పెట్టుకోవాలి. తింటున్నది గడ్డి కాదు అన్నమే కదా...’‘నీ వాలకం చూస్తుంటే నేనేదో తప్పు చేసినట్లు మాట్లాడుతావేం?’‘తప్పా తప్పున్నారా!’‘వెధవ అని తిట్టింది నువ్వు. నాది తప్పంటావేంటీ!?’‘వెధవా అని తిట్టినప్పుడు...అరే సుబ్బిగా అలా పరుషపదజాలం ఉపయోగించకూడదురా అని నువ్వు మాట్లాడి ఉంటే నేను మూసుకొని కూర్చునేవాడిని.కానీనువ్వేం చేశావు? వెధవ అని తిట్టినా, దొంగవెధవ అని తిట్టినా, బండ వెధవ అని తిట్టినా...సైలెన్స్‌గా ఉండిపోయావు.ఎదుటోడు నిన్ను ఒక్క తిట్టు తిడితే పదితిట్లు నాన్‌స్టాప్‌గాతిట్టమన్నారు పెద్దలు...కానీ...నువ్వేం చేశావు? మౌనంగా ఉండి...నాలోని చెడుని పెంచావు....అందుకే నువ్వు మామూలు వెధవవి కాదు... అక్కుపక్షి వెధవవు. ఎంగిలి విస్తరాకులు ఎత్తుకు పోయి ఇంట్లో భద్రంగా దాచుకునే నీచదరిద్ర నికృష్ట భ్రష్ట వెధవవు...’’‘ఒరేయ్‌ సుబ్బిగా మాటలు తిన్నగా రానియ్‌....తిట్లు ఆపకపోతే ఎదురుగా ఆ మురికిగుంట ఉంది చూశావా...అందులో పడేస్తాను. పీడ వదులుతుంది’‘నువ్వు నన్ను పడేసేదేమిట్రా గూట్లే....నేనే పడతాను చూడు....’వామ్మో....చచ్చాన్రో! –అశుభం  – యాకుబ్‌ పాషా 

దేశంలోని అత్యధికులు సంభాషించే మాతృభాషల్లో తెలుగు మూడోస్థానం నుంచి నాలుగో స్థానానికి దిగజారింది. తెలుగు స్థానాన్ని మరాఠి భర్తీచేసి మూడోస్థానానికి చేరుకుంది. 2011 జనాభా గణనలో భాగంగా దేశంలోని మాతృభాషలకు సంబంధించి తాజాగా వెల్లడైన  వివరాలను బట్టి ఈ అంశం వెల్లడైంది. మొత్తం జనాభాలో 96.71 శాతం మంది దేశంలో గుర్తించిన  22 భాషల్లో ఏదో ఒక భాషను తమ మాతృభాషగా నమోదు చేసుకున్నారు. మిగతా 3.29 శాతం మంది ఇతర భాషలను తమ భాషగా ఎంపికచేసుకున్నారు. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 7.19 శాతం మంది (మొత్తం దేశజనాభాలో) తెలుగును తమ మాతృభాషగా ఎంచుకున్నారు. అదే 2011 లెక్కలకు వచ్చేప్పటికీ అది 6.93 శాతానికి  తగ్గిపోయింది. అదేసమయంలో మరాఠి మాతృభాషగా ఎంపిక చేసుకున్న వారు 6.99 శాతం నుంచి 7.09 శాతానికి వృద్ధి చెందారు. ఈ విధంగా తెలుగును మరాఠి భాష అధిగమించింది. తెలుగు మాట్లాడేవారు ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణలకే పరిమితం కాకుండా తమిళనాడు, కర్ణాటక, ఒరిస్సా తదితర రాష్ట్రాల్లోనూ ఉన్నారు. హిందీ టాప్‌...సంస్కృతం లాస్ట్‌ దేశ జనాభాలో హిందీని మాతృభాషగా ఎంచుకుంటున్న వారు మాత్రం గణనీయంగా పెరిగారు. 2001 లెక్కల ప్రకారం 41.03 శాతమున్న వీరి సంఖ్య 2011 నాటికి 43.63 శాతానికి  పెరిగింది. హిందీ తర్వాత అత్యధికులు మాట్లాడే భాషగా బాంగ్లా (బెంగాలీ) కొనసాగుతోంది. గతంలో 8.11 శాతమున్న బాంగ్లా మాట్లాడే వారి సంఖ్య  తాజా లెక్కల్లో 8.3 శాతానికి పెరిగింది.  దేశంలో గుర్తించిన (రాజ్యాంగంలోని ఎనిమిదవ షెడ్యూల్‌లో చేర్చిన) 22 భాషల్లో సంస్కృతం మాత్రం ఈ విషయంలో  చిట్టచివరి స్థానంతో సరిపెట్టుకోవాల్సి వచ్చింది. బోడో, మణిపురి, కోంకణి, డోగ్రీ భాషలు మాట్లాడే వారి కంటే కూడా ఈ భాషను తక్కువమంది మాట్లాడుతున్నారు.  కేవలం 24,821 మంది మాత్రమే సంస్కృతాన్ని తమ మాతృభాషగా పేర్కొన్నారు. రెండున్నరలక్షల మందికి ఇంగ్లిష్‌... మన దేశంలో మాతృభాషగా గుర్తించని ఇంగ్లిష్‌ను (షెడ్యూల్డ్‌ లాంగ్వేజేస్‌లో చేర్చని) మాత్రం 2.6 లక్షల మంది తాము మొదట మాట్లాడే భాష(ఫస్ట్‌ స్పోకెన్‌ లాంగ్వేజ్‌)గా  పేర్కొనడం విశేషం.  ఇంగ్లిష్‌ మాతృభాషగా ఉన్నవారు లక్ష మందికి పైగా మహారాష్ట్రలో నివసిస్తున్నారు.  ఆ తర్వాతి స్థానాల్లో తమిళనాడు, కర్ణాటక నిలుస్తున్నాయి. మనదేశంలో గుర్తింపు పొందని భాషల్లో రాజస్థాన్‌లోని కోటి మందికి పైగా    భిలి / భిలోడి భాష మాట్లాడుతున్నారు. గోండీ భాషను 29 లక్షల మంది సంభాషిస్తున్నట్టు  2011 జనాభా గణన సమాచారాన్ని బట్టి వెల్లడైంది. గతంలోని జనాభా లెక్కల ప్రకారం ఆరోస్థానంలో ఉన్న ఉర్థూ కాస్తా ప్రస్తుతం ఏడోస్థానానికి పడిపోయింది. మొత్తం 4.74 శాతం మాట్లాడేవారితో గుజరాతీ భాష ఆరోస్థానానికి చేరుకుంది. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం చూస్తే... భాష        మాతృభాష మాట్లాడేవారు        మొత్తం జనాభాలో శాతం హిందీ         52,83,47,193                    43.63 బాంగ్లా        09,72,37,669                     08.30 మరాఠి        08,30,26,680                    07.09 తెలుగు       08,11,27,740                   06.93 తమిళం      06,90,26,881                   05.89

సుభాష్‌నగర్‌(నిజామాబాద్‌ అర్బన్‌): సంస్కృతంను ద్వితీయ భాషగా కొనసాగించే వరకూ స్పాట్‌ వ్యాల్యూయేషన్‌ను బహిష్కరిస్తున్నామని సంస్కృత అధ్యాపకుల అసోసియేషన్‌ నాయకులు పేర్కొన్నారు. ఈమేరకు గురువారం జిల్లా ఇంటర్‌ విద్యాధికారి దాసరి ఒడ్డెన్నకు వినతిపత్రం అందజేశారు. ఈసందర్భంగా నాయకులు మాట్లాడుతూ... తాము గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ఇంటర్‌లో సంస్కృతంను ద్వితీయ భాషగా బోధిస్తూ జీవనాన్ని సాగిస్తున్నామన్నారు. కానీ ఇటీవల కాలంలో ఇంటర్‌లో ద్వితీయ భాష సంస్కృతం విషయంలో తెలుగు తప్పనిసరి అని, ఫస్ట్‌క్లాస్‌ నుంచి ఇంటర్‌ వరకు తెలుగు ద్వితీయ భాషగా ఉంటుందని పేర్కొనడంతో తామంతా భయాందోళనకు గురవుతున్నామని పేర్కొన్నారు. ఉద్యోగ అబధ్రతాభావంతో కొట్టుమిట్టాడుతున్నామని ఆవేదన వ్యక్తంచేశారు. కావున రాష్ట్ర కమిటీ పిలుపు మేరకు సంస్కృతం ద్వితీయ భాషగా కొనసాగిస్తున్నట్లు ప్రకటన చేసేవరకూ స్పాట్‌ వ్యాల్యూయేషన్‌ను బహిష్కరిస్తున్నామని తెలిపారు. ప్రభుత్వం స్పందించి తమకు న్యాయం చేయాలని వారు కోరారు. 


 ఇంటర్‌లో ద్వితీయ భాషలుగా సంస్కృతం, తెలుగు, ఇతర భాషలు
 - బోర్డు నిబంధనల ప్రకారం ఎంపిక స్వేచ్ఛ విద్యార్థులదే
 - ఇప్పుడు తెలుగును తప్పనిసరి చేయాలంటే వాటిని మార్చాల్సిందే
 - విద్యా సంవత్సరం మధ్యలో ఇది సాధ్యంకాదంటున్న అధికారులు
 - వచ్చే ఏడాది నుంచే అమలు చేసేందుకు అవకాశం
 - ప్రస్తుతం రాష్ట్ర సిలబస్‌లో టెన్త్‌ వరకు తెలుగు తప్పనిసరి సబ్జెక్టు
 - సీబీఎస్‌ఈ స్కూళ్లలో అమలుకు కేంద్రం అనుమతి కావాల్సిందే
 
 సాక్షి, హైదరాబాద్‌: రాష్ట్రంలో ఒకటో తరగతి నుంచి 12వ తరగతి (ఇంటర్మీడియెట్‌) వరకు తెలుగు భాషను తప్పనిసరి సబ్జెక్టుగా బోధించాలన్న ప్రభుత్వ నిర్ణయంపై విద్యా శాఖ పరిశీలన జరుపుతోంది. ఇప్పటికే రాష్ట్ర సిలబస్‌లో పదో తరగతి వరకు తెలుగు తప్పనిసరి సబ్జెక్టుగా ఉన్నందున అక్కడి వరకు ఇబ్బంది లేదని అధికారులు చెబుతున్నారు. కానీ ఇంటర్మీడియెట్‌లో (11, 12 తరగతుల్లో) తెలుగు భాష సబ్జెక్టును కచ్చితంగా అమలు చేయడం సులభం కాదని స్పష్టం చేస్తున్నారు.
 
 ఇంటర్‌ బోర్డు నిబంధనల ప్రకారం... ఇంటర్మీడియెట్‌లో ప్రథమ భాషగా ఇంగ్లిష్‌ సబ్జెక్టు తప్పనిసరి. ద్వితీయ భాష సబ్జెక్టుగా తెలుగు, సంస్కృతంతోపాటు పలు ఇతర భాషలను (వీలును బట్టి) ఎంచుకునేందుకు విద్యార్థులకు స్వేచ్ఛ ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలోనే ఏటా ఇంటర్‌ చదువుతున్న విద్యార్థుల్లో దాదాపు 6 లక్షల మంది ద్వితీయ భాషగా సంస్కృతం సబ్జెక్టును ఎంచుకుంటుండగా.. 2 లక్షల మంది తెలుగును, మరో లక్ష మంది వరకు ఉర్దూను ఎంచుకుంటున్నారు. మరికొందరు ఇతర భాషలను ద్వితీయ భాష సబ్జెక్టుగా తీసుకుంటున్నారు.
 
 స్కోరింగ్‌ సబ్జెక్టును వదులుకుంటారా?
 ఇంటర్‌లో ద్వితీయ భాషగా చాలా మంది విద్యార్థులు సంస్కృతాన్ని ఎంచుకోవడానికి కారణం.. దానిలో ఎక్కువగా మార్కులు పొందడానికి వీలుకావడమే. దీనికితోడు నిబంధనల ప్రకారం.. ద్వితీయ భాష ఎంపికలో విద్యార్థులకు అవకాశం ఉండడంతో సంస్కృతాన్ని వదులుకునేందుకు సిద్ధంగా లేని పరిస్థితి ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో అసలు ఆప్షన్‌ను తొలగించి.. తెలుగును తప్పనిసరి సబ్జెక్టు చేయడం సాధ్యమేనా అన్న దిశగా తర్జనభర్జన సాగుతోంది. ఇదే జరగాలంటే ఇంటర్‌ బోర్డు నిబంధనల్లో మార్పులు చేయాల్సి ఉంటుంది. దీనిపై ప్రభుత్వ స్థాయిలో చర్చ జరిగాకే తుది నిర్ణయం వెలువడనుంది.
 
 వచ్చే ఏడాది నుంచే అమలు
 నిబంధనల ఇబ్బందులూ తొలగిపోయినా.. తెలుగును ఇప్పటికిప్పుడే తప్పనిసరి సబ్జెక్టు చేయడం సాధ్యం కాదని, వచ్చే ఏడాది నుంచే అమల్లోకి తీసుకురాగలమని అధికారులు అంటున్నారు. విద్యా సంవత్సరం మధ్యలో మార్పులు చేయడం వీలుకాదని, వచ్చే ఏడాది నుంచి అమలుకు వీలవుతుందని స్పష్టం చేసినట్లు తెలిసింది. ఇక కేంద్ర ప్రభుత్వ సంస్థ ‘సెంట్రల్‌ బోర్డు ఆఫ్‌ సెకండరీ ఎడ్యుకేషన్‌ (సీబీఎస్‌ఈ)’సిలబస్‌ను అనుసరించే స్కూళ్లలో తెలుగును సబ్జెక్టుగా చేర్చడంపైనా అధికారులు దృష్టిపెట్టారు. కానీ ఇందుకు కేంద్రం అనుమతి ఇవ్వాల్సి ఉండనుంది. దీంతో కేంద్రం ఆమోదం కోసం సీబీఎస్‌ఈకి లేఖ రాయాలని విద్యాశాఖ భావిస్తోంది. సీబీఎస్‌ఈ అంగీకరిస్తేనే ఆయా స్కూళ్లలో తెలుగును తప్పనిసరి సబ్జెక్టుగా చేసే అవకాశం ఉంటుంది. అలాగే ఐసీఎస్‌ఈ సిలబస్‌ను అనుసరించే స్కూళ్లలో అమలుకు కూడా ఇదే పరిస్థితి ఎదురుకానుంది.


 భాషాసాహిత్యాలకు తప్పని ‘చంద్ర’గ్రహణం
 వెంటిలేటర్‌పై ఆంధ్రయువతీ సంస్కృత కళాశాల 
 దాతల విరాళాలతో నామమాత్రపు జీతాలు
 కళాగౌతమి, రచయితల సమితి సమావేశాలకు చోటు కరువు
  
 ‘తెలుగదేల యన్న దేశభాషలందు తెలుగు లెస్స’ అని శ్రీకృష్ణదేవరాయలు నాడు అన్న మాటలని కాస్తఅటూఇటూ (ఏ)మార్చి, ‘తెలుగదేల? దేశభాషలందు తెలుగు లెస్‌’ అని నేటి పాలకులు అక్షరాలా రుజువు చేస్తున్నారు. ఆంధ్ర మహాభారతం పుట్టిన రాణ్మహేంద్రవరం గడ్డమీద-వేయి సంవత్సరాలకు మించిన చరిత్రగల తెలుగు భాష నేడు అత్యంత నిరాదరణకు గురి అవుతోంది. తెలుగుభాషా సాహిత్యాల వికాసానికి ఆవిర్భవించిన సంస్థల అస్తిత్వానికే ప్రమాదం ముంచుకొస్తోంది. - రాజమహేంద్రవరం కల్చరల్‌ 
  
 అంపశయ్యపై తెలుగుసాహిత్య పీఠం 
 దివంగత నందమూరి తారక రామారావు మానసపుత్రిక తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం. 1985లో ప్రారంభమైన ఈ విశ్వవిద్యాలయానికి అనుబంధంగా 1987లో బొమ్మూరులో తెలుగు సాహిత్యపీఠం ఏర్పడింది. సుమారు 40 ఎకరాల సువిశాల ప్రాంగణంలో ఏర్పాటు చేసిన సాహిత్య పీఠంలో ఇప్పటి వరకు 340 మంది డాక్టరేట్‌ పట్టాలను అందుకున్నారు. 400 మందికిపైగా పరిశోధక విద్యార్థులు ఎం.ఫిల్‌ పూర్తి చేశారు. సాహిత్య పీఠం గ్రంథాలయంలో అరుదైన 27 వేల గ్రంథాలు ఉన్నాయి. రాష్ట్ర విభజన సాకుగా ప్రభుత్వం సృష్టించిన అనిశ్చిత పరిస్థితితో, నేడు విద్యార్థుల సంఖ్య తగ్గిపోయింది. ఎంఏ తెలుగు మొదటి సంవత్సరంలో తొమ్మిది మంది విద్యార్థులు, రెండో సంవత్సరంలో పది మంది విద్యార్థులు మిగిలారు. ‘నేనే వార్డెన్‌ను, నేనే గ్రంథాలయాధికారిని, నేనే డీన్‌ను’ అని సాహిత్యపీఠం డీన్‌ ఆచార్య ఎండ్లూరి సుధాకర్‌ సాక్షితో అన్నారు. ఇంతటి చరిత్రగల సాహిత్య పీఠం నేడు ఏకోపాధ్యాయ పాఠశాల స్థాయికి దిగజారిపోయిందని ఆయన ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు.
 సాహిత్యపీఠం అస్తిత్వానికే ముప్పు
 తెలుగు విశ్వవిద్యాలయానికి రాజమహేంద్రవరం ప్రధాన కేంద్రమవుతుందని 2015లో జరిగిన పుష్కరాలలో ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబునాయుడు స్వయంగా ప్రకటన చేశారు. అయితే, ఈ దిశగా ఒక్క అడుగూ ముందుకు పడలేదు సరికదా, అధినేతల నిర్లక్ష్యధోరణితో సాహిత్యపీఠం అస్తిత్వానికే ముప్పు ఏర్పడిందని, ప్రతిష్టాత్మకమైన గౌతమీ విద్యాపీఠం (ఓరియంటల్‌ కళాశాల)కు పట్టిన గతే దీనికి పడుతుందని  çపలువురు సాహితీవేత్తలు, భాషాభిమానులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
 విరాళాలతో మనుగడ
 గోదావరి గట్టుపై ఉన్న ఆంధ్రయువతీ సంస్కృత కళాశాలకు సుమారు 90 ఏళ్ల చరిత్ర ఉంది. ఒకప్పుడు ఎయిడెడ్‌ హోదా ఈ కళాశాలకు ఉండేది. ఎనిమిది జిల్లాలో అతివలకు తెలుగు, సంస్కృతం బోధించే ఏకైక కళాశాల ఇదే. ఇక్కడ అవధానం నేర్చుకున్న అమ్మాయిలు శతావధానాలు చేస్తున్నారు. గతంలో చంద్రబాబు తెచ్చిన చీకటి జీవో పుణ్మమా అని ఎయిడెడ్‌ హోదా పోయింది. ఎవరైనా ఒక ఉపాధ్యాయుడు రిటైరయితే, ఆ స్థానంలో మరొకరిని భర్తీ చేసే వెసలుపాటు పోయింది. ప్రతినెలా దాతల నుంచి వచ్చిన విరాళాలతో నామమాత్రపు జీతాలు అధ్యాపకులకు చెల్లిస్తున్నారు. ఎన్ని వినతులు ఇచ్చినా ప్రభుత్వంలో కదలిక లేదు. ప్రభుత్వం నిర్వాకం వలన వెంటిలేటర్‌కు చేరుకున్న మరో సంస్థ ఇది. నగరపాలక సంస్థ పాఠశాలల్లో తెలుగుస్థానే ఇంగ్లిష్‌ భాషను ప్రవేశపెడుతూ జనవరిలో ప్రభుత్వం జారీ జీవో చంద్రబాబు కీర్తికిరీటంలో ‘మరో కలికి తురాయి’. కర్ణాటక రాష్ట్రం, మైసూరులో ఉన్న భారతీయ భాషల అధ్యయన కేంద్రానికి సంబంధించి, తమిళ, కన్నడ, మళయాళ భాషలను ఆయా ప్రభుత్వాలు తమ గూటికి మార్చుకోగలిగాయి. తెలుగుభాషను మాత్రం సొంతగడ్డపైకి మార్చుకోవడానికి ప్రభుత్వం ఎటువంటి కృషి చేయడం లేదు. 
 స్వచ్ఛంద సంస్థలకు ప్రోత్సాహం ఏదీ?
 అమ్మ పెట్టనూ పెట్టదు, అడుక్కుతిననివ్వదు అన్న రీతిలో అధికారులు తెలుగు భాషా సాహిత్య వికాసాలకు కృషి చేస్తున్న సంస్థలతో వ్యహరిస్తున్నారు. 25 ఏళ్లుగా యువతకు తెలుగు సాహిత్యంపై అభినివేశం కలిగించడానికి కృషి చేస్తున్న కళాగౌతమి, దశాబ్దకాలంపైగా క్రమం తప్పకుండా జరుగుతున్న రచయితల సమితి సమావేశాలకు కాసింత చోటు తెలుగువారి సాంస్కృతిక రాజధానిలో కరువైంది. నూనూగు మీసాల యువకుల నుంచి తల నెరిసిన వృద్ధుల వరకు హాజరయ్యే రచయితల సమితి నెలకు ఒక్కరోజు తన కార్యక్రమాలకు చోటు ఇమ్మని అధికారులను, ప్రజాప్రతినిధులను పదేపదే కోరినా, స్పందన లేకుండా పోయింది. నన్నయ వాజ్ఞ్మయ వేదిక ఇదే సమస్యను ఎదుర్కొంటోంది. అనేక ఇతర సంస్థలదీ ఇదే సమస్య.
 తల్లిని, తల్లిభాషను తృణీకరిస్తున్న కాలం ఇది
 తల్లిని, తల్లి భాషను తృణీకరిస్తున్న-కాదు తరిమేస్తున్న కాలం ఇది. గతంలో పెద్దలు ఇంట్లోనే తెలుగు అక్షరాలు దిద్దించడం జరిగేది. ఇల్లు బడిగా ఉండేది. ఇప్పుడు అ ఆలు బదులు ఏబీసీడీలు మాత్రమే నేర్పుతున్నాం. ఇంగ్లిష్‌ వ్యాపార భాష. తెలుగు వ్యాపారభాష కాదు. తమిళులకు ఉన్న భాషాభిమానం తెలుగువారికి లేదేమోననిపిస్తోంది.
 - ఆచార్య ఎండ్లూరి సుధాకర్, 
 డీన్‌ తెలుగు సాహిత్యపీఠం, పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం
 ఆత్మవిశ్వాసం నింపేది మాతృభాషే
 ఒక విషయం నిర్మొగమాటంగా చెప్పాలి. ఆత్మహత్యలకు పాల్పడుతున్నవారిలో దాదాపు అందరూ శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాలకు చెందిన విద్యార్థులు. భాషాసాహిత్యాలను చదివే విద్యార్థులు ఆత్మహత్యలకు పాల్పడటం జరుగదు. ఎందుకంటే, సాహిత్యం మనిషిలో ఆత్మస్థైర్యం నింపుతుంది.
 - డాక్టర్‌ పీవీబీ సంజీవరావు, తెలుగు అధ్యాపకుడు, ఎస్‌కేవీటీ డిగ్రీ కళాశాల


 వారణాసి: ప్రధాని మోదీ గుజరాతీ భాషలో రాసిన కవితా సంపుటి సంస్కృత అనువాదాన్ని కేంద్ర మంత్రి ప్రకాష్‌ జవదేకర్‌ ఆదివారం యూపీలోని బెనారస్‌ హిందూ వర్సిటీలో ఆవిష్కరించారు. ప్రముఖ అనువాదకురాలు రాజలక్ష్మి శ్రీనివాసన్‌ ఈ కవితలను సంస్కృతం, తమిళం భాషల్లోకి అనువదించారు.
 
 సంస్కృతంలో ‘నయనం ఇదం ధన్యం’ పేరుతో కవితా సంపుటిని విడుదల చేశారు. ఈ కవితలు మన గ్రామాలు, రైతులు, జవాన్ల గురించి మోదీ సున్నిత భావాలను వివరిస్తాయని జవదేకర్‌ అన్నారు. హిందీ, తమిళం, ఇంగ్లిష్‌ భాషల్లోకి కవితలు అనువాదమయ్యాయి.


 న్యూఢిల్లీ: కేంద్ర విశ్వవిద్యాలయాలన్నింటిలో సంస్కృత భాషను విధిగా నేర్పాలంటూ ప్రతిపాదన తీసుకొచ్చి చేతులు కాల్చుకున్న కేంద్ర మానవ వనరుల అభివద్ధి శాఖ మంత్రి స్మతి ఇరానీ, మళ్లీ అలాంటి ప్రయత్నమే చేసి సోషల్‌ మీడియాలో నాలిక కాల్చుకున్నారు. శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాలకు సంబంధించిన దృక్పథాల గురించి తెలుసుకునేందుకు సంస్కత భాష ఎంతో దోహదపడుతుందని, అందుకనే దేశంలోని ఐఐటీలను సంస్కృత భాషను బోధించాల్సిందిగా విజ్ఞప్తి చేశామంటూ స్మతి ఇరానీ లోక్‌సభలో చేసిన ప్రకటనపై సోషల్‌ మీడియా, ముఖ్యంగా ట్విట్టర్‌లో చలోక్తులు పేలుతున్నాయి.
 ‘స్మతి ఇరానీ ముందుచూపు మూర్ఖులకు ఎప్పటికీ అర్థం కాదు, టైమ్‌ మిషన్‌లో ప్రాచీనకాలంలోకి వెళ్లినప్పుడు సంస్కృత భాష ఎంతగానో పనికొస్తుంది....థర్మో డైనమిక్స్‌ను సంస్కృతంలో ఏమంటారు?.......హెచ్‌2ఓ ఫార్ములాను ఇలా రాయాలి: హైడ్రోవరణం ద్వి ఆక్సీవరణం....సీప్లస్‌ప్లస్, జావా, సోల్, పైథాన్, జావా స్క్రిప్టు లాంటి కంప్యూటర్‌ భాషలను ఒక్క సంస్కృతం మాత్రమే ఎదుర్కోగలదు.....హెచ్‌ఆర్‌డీ మినిస్ట్రీ అంటే హిందూ రాష్ట్ర డెవలప్‌మెంట్‌ మినిస్ట్రీ అనుకుంటున్నట్లుంది.....ఐఐటీలో సంస్కృతం నేర్పడం ఎంతమంచిదో ఇప్పుడర్థం కాదు. అది నేర్చుకునేటప్పుడు తెలుస్తుంది.
 ఇంజనీరింగ్‌ అంటే గ్రీక్, లాటిన్‌ అని.....ట్విట్టర్‌ ఇండియాను సంస్కృతంలో ఆపరేట్‌ చేయాల్సిందిగా ఆదేశించాలి లేదా సంస్కృతం ట్విట్టర్‌ను అభివృద్ధి చేయాల్సిందిగా ఐఐటీ విద్యార్థులను కోరాలి....ఐఐటీల్లో సంస్కృతం నేర్పడం భేష్‌. ఆ తర్వాత విద్యార్థుల హస్తవాసి చూసి మార్కులు వేయొచ్చు....’ఇలా ఎవరికి వారు తమదైన శైలిలో వ్యాఖ్యానాలు చేయగా, న్యూటన్స్‌ చలన సూత్రాలను ఎలా రాయాలో తెలియక తికమకపడుతున్న ఐఐటీ విద్యార్థులను చూసి పగలబడి నవ్వుతున్న స్మతి ఇరానీ అంటూ ఆమె నవ్వే చిత్రాన్ని ఒకరు ట్విట్టర్‌లో పోస్ట్‌ చేశారు.


 ఆయుర్వేదం కౌన్సెలింగ్
  
 నేను దానిమ్మ, సీతాఫలం చాలా ఇష్టంగా తింటుంటాను. అవి బాగా చలువ పదార్థాలనీ, ఆ పండ్లను తినడం వల్ల కొన్ని నష్టాలు ఉన్నాయని అంటున్నారు. మేము ఆయుర్వేదాన్ని విశ్వసిస్తాము. ఆయుర్వేదంలో వీటి ప్రస్తావనలు ఉంటే వివరించండి.
  - పేరి రామశర్మ, బొబ్బిలి
  మీరు విన్న నష్టాలు కేవలం అపోహలు మాత్రమే. దానిమ్మను సంస్కృతంలో దాడిమ, దంతబీజ, లోహితపుష్పక అంటారు. రుచిని బట్టి ఇందులో తియ్యటివి, పుల్లటివి, రెండింటి సమ్మేళనంతో ఉన్నవి అని మూడు రకాలుగా ఉంటాయి. ఈ ఫలం శరీరానికి చాలా మంచిది. దేహంలో మంట, జ్వరం, దప్పికలను తగ్గిస్తుంది. హృదయదౌర్బల్యం, నోటిపూతలను పోగొడుతుంది. రక్తస్రావాన్ని అరికడుతుంది.  శరీరంలోని వాపులను తగ్గిస్తుంది. అరుచి, అజీర్ణం వంటి సమస్యలను తగ్గించి, జీర్ణాశయాన్ని బలవత్తరం చేస్తుంది. రక్తవర్థకం, శక్తివర్థకం. శుక్రకరం.     ఈ చెట్టు బెరడును ఎండించి, చూర్ణం చేసి ఒక చెంచా పొడిని నీళ్లతో సేవిస్తే నీళ్ల విరేచనాలు తగ్గుతాయి. ఈ చూర్ణాన్ని తేనెతో కలిపి తీసుకొంటే కోరింత దగ్గు తగ్గుతుంది. పండుపై తొక్కను దంచి, రసం తీసి తేనెతో నాకిస్తే గర్భిణుల్లో అయ్యే వాంతులు తగ్గుతాయి. దీని పువ్వులను ఎండబెట్టి చూర్ణం చేసి తేనెతో కలిపి సేవిస్తే గొంతుబొంగురుపోయినప్పుడు సత్వరమే గుణం కనిపిస్తుంది. దానిమ్మ ఆకులను దంచి కనురెప్పలపై ఉంచితే కండ్లకలక తగ్గుతుంది.
 
 సీతాఫలాన్ని సంస్కృతంలో ‘గండగాత్ర, కృష్ణబీజ’ అంటారు. ఈ ఫలం మధురరసం, శీతవీర్యం, గురు, స్నిగ్ధ గుణాత్మకం, శరీరానికి శక్తిని, పుష్టిని కలిగిస్తుంది. శరీరంలోని మంటలను తగ్గించి రక్తస్రావాలను అరికడుతుంది. దీని ఆకులు కొంచెం వేడిచేసి, ముద్దగా చేసి పట్టువేస్తే సెగగడ్డలు తగ్గుతాయి. పిప్పిపన్ను బాధతగ్గుతుంది. పచ్చి పండులోని గింజలను నీటితో ముద్దగా నూరిగానీ లేదా ఎండించిన గింజల చూర్ణాన్ని కొబ్బరినూనెతో కలిపిగానీ శిరోజాలకు పట్టించి, రాత్రిపూట ఉండనిచ్చి మర్నాటి ఉదయం తలస్నానం చేస్తే పేలు తగ్గుతాయి. ఈ గింజలను మేకపాలతో నూరి లేపనం చేస్తే శిరోజాలు దృఢంగా వృద్ధిచెందడమే గాక, పేనుకొరుకుడు వచ్చిన చోట్ల వెంట్రులు మొలిచే అవకాశముంది. కాయల్ని, గిజలను ఎండించి, చూర్ణం చేసి పంటలపై ప్రయోగిస్తే చీడపీడలూ తొలగిపోతాయి.
 
  గమనిక: కాకపోతే సీతాఫలంలోని అనేక భాగాలు కళ్లకు హానికరమని గుర్తుంచుకోవాలి. కాబట్టి వాటిని కళ్లకు దూరంగా ఉంచాలి. విత్తులు గర్భపాతకరం కాబట్టి జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. బహుశా ఈ అంశాలనే మీ మిత్రులు ప్రస్తావించి ఉంటారు. ఈ జాగ్రత్త మినహా మిగతా అన్ని అంశాలలో సీతాఫలం పూర్తిగా ఉపయోగకరం.
  
 న్యూరో కౌన్సెలింగ్
  నా వయసు 33. సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజినీర్‌గా పని చేస్తున్నాను. ఇటీవల నాతో పనిచేస్తున్న నా మిత్రుడు అకస్మాత్తుగా మృతిచెందారు. ఎలా మృతి చెందారని విచారిస్తే బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ కారణంగా మృతి చెందినట్లు తెలిసింది. అతనిదీ నా వయసే. మా స్నేహితుడు ఆకస్మికంగా మరణించినప్పటి నుంచి నాతో పాటు నా స్నేహితులందరూ భయాందోళనకు గురవుతున్నారు. మా అందరికీ డెడ్‌లైన్లు ఉండడంతో పని ఒత్తిడి తీవ్రంగా ఉంటుంది. మా స్నేహితుడికి ఈ వయసులో బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ ఎందుకు వచ్చిందో తెలియడం లేదు. అసలు బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ ఎందుకు వస్తుంది? అది రాకుండా ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి?
  - వివేక్, హైదరాబాద్
  బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ (పక్షవాతం) రావడానికి చాలా కారణాలు ఉంటాయి. మారుతున్న జీవనశైలి, జంక్‌ఫుడ్స్, ఒత్తిడి, ధూమపానం, మద్యపానం, స్థూలకాయం, మధుమేహం, హైపర్‌టెన్షన్ వంటి కారణాలతో ఎక్కువ మంది ఈ వ్యాధి బారిన పడుతున్నారు. బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ వచ్చిన తర్వాత కూడా సకాలంలో సరైన చికిత్స అందిస్తే మరణించే అవకాశాలు చాలా తక్కువగా ఉంటాయి. ప్రస్తుతం బ్రెయిన్ స్ట్రోక్‌కు మెరుగైన చికిత్సలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ వచ్చిన మొదటి నాలుగున్నర గంటలలోపు ఆసుపత్రికి తీసుకువెళితే క్లాట్ బర్‌స్టింగ్ థెరపీ ద్వారా ప్రాణాపాయం లేకుండా, కాళ్లు, చేతులు చచ్చుబడిపోకుండా, మాట పడిపోకుండా కాపాడవచ్చు. ఆలస్యం అయ్యే కొద్దీ ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది. బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ బారిన పడడానికి ప్రతి ఒక్కరిలో ముందస్తుగా కొన్ని లక్షణాలు బయటపడతాయి. మెదడులో రక్తసరఫరా ఆగిన చోటును బట్టి లక్షణాలు ముఖం బలహీనం కావడం, మూతి వంకరపోవడం, నడకలో తేడా రావడం, అస్పష్టంగా కనిపించడం, చేతులు బలహీనం కావడం, మాట్లాడడంలో ఇబ్బంది కలగడం వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.     ఈ హెచ్చరికలు కనిపిస్తే ఏమాత్రం నిర్లక్ష్యం చేయకుండా వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించాలి. మీరు సాధ్యమైనంత వరకు ఒత్తిడికి దూరంగా ఉండేందుకు ప్రయత్నించండి. క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేస్తూ ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని ఎక్కువగా తీసుకోండి. ఒకవేళ మీకు రక్తపోటు, మధమేహంగానీ ఉంటే వాటిని నియంత్రణలో ఉంచుకుంటూ మీ బరువును అదుపులో ఉంచుకోండి. ఈ జాగ్రత్తలు పాటిస్తే చాలావరకు బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ రాకుండా కాపాడుకోగలుగుతారు.
  
 నెఫ్రాలజీ కౌన్సెలింగ్
  
 నా వయసు 50 ఏళ్లు. నాకు గత పన్నెండేళ్లుగా షుగర్ ఉంది. ఈ మధ్య ప్రయాణాలు చేసేప్పుడు ఎక్కువగా కాళ్ల వాపులు వస్తున్నాయి. నా బ్లడ్‌టెస్ట్‌లో క్రియాటినిన్ 10 ఎంజీ/డీఎల్, యూరియా  28 ఎంజీ/డీఎల్ అని ఉన్నాయి. పోటీన్ మూడు ప్లస్ అని చెప్పారు. నేను ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలో చెప్పండి.
  మనోహర్‌నాయుడు, కోదాడ
  మీ రిపోర్టు ప్రకారం మీకు యూరిన్‌లో ప్రోటీన్ ఎక్కువగా పోతోంది. ఇది షుగర్ వల్ల వచ్చిన కిడ్నీ సమస్య వల్లనా లేదా ఇతర కారణాల వల్లనా అనే అంశం తెలుసుకోవాలి. మీరు ఒకసారి కంటి డాక్టర్‌ను కలిసి రెటీనా పరీక్ష చేయించుకోవాలి. షుగర్ వల్ల రెటీనా దెబ్బతిన్నట్లయితే యూరిన్‌లో ప్రోటీన్ పోవడానికి కూడా అదే కారణం వల్లే అయి ఉంటుందని గుర్తించాలి. ఈ సమస్య ఉన్నవాళ్లు భవిష్యత్తులో కిడ్నీలు దెబ్బతినకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. మొదట షుగర్‌ను నియంత్రణలో ఉంచుకోవాలి. ఆహారం తీసుకోకముందు 100 ఎంజీ/డీఎల్, భోజనం తర్వాత 160 ఎంజీ/డీఎల్ ఉండేట్లుగా చూసుకోవాలి. కొలెస్టరాల్ పాళ్లనూ, బీపీ నియంత్రణలో ఉంచుకోవాలి. యూరిన్‌లో ప్రోటీన్ పోవడం తగ్గించడం కోసం డాక్టర్ సలహా మేరకు కొన్ని మందులు తీసుకోవాలి. అవేకాకుండా ఆహారంలో ఉప్పు తగ్గించుకోవాలి. అలాగే నొప్పి నివారణ మందులను డాక్టర్ సలహా లేకుండా వాడకూడదు.
  
  మా అబ్బాయి వయసు ఐదేళ్లు. ఈ మధ్య పొద్దునే లేచినప్పుడు వాడి కళ్లు, కాళ్లలో వాపు కనిపిస్తోంది. యూరిన్ పరీక్షల్లో ప్రోటీన్ మూడు ప్లస్ అని అన్నారు. తగిన సలహా ఇవ్వండి.
  - ప్రసాద్‌బాబు, అనకాపల్లి
  మీ బాబుకు నెఫ్రోఇక్ సిండ్రోమ్ అనే వ్యాధి ఉన్నట్లుగా అనిపిస్తోంది. ఈ సమస్య ఉన్నవారిలో మూత్రంలో ప్రోటీన్లు ఎక్కువగా పడతాయి. మొదట ఈ వ్యాధి నిర్ధారణ చేసుకోవాలి. మీరు ఒకసారి మీ బాబుకు 24 గంటలలో యూరిన్ ప్రొటీన్ టెస్ట్ చేయించండి. సీరమ్ అల్బుమిన్ కొలెస్ట్రాల్ పరీక్ష చేయించండి. నెఫ్రోటిక్ సిండ్రోమ్ సమస్య ఉన్నవారికి సీరమ్ ఆల్బుమిన్ తక్కువగా ఉండి, కొలెస్ట్రాల్ ఎక్కువగా ఉంటుంది. పిల్లల్లో ఇది చాలా సాధారణమైన సమస్య.  మొదటి మూడు నెలలూ స్టెరాయిడ్స్ వాడాలి. పదిహేనేళ్లలోపు పిల్లల్లో ఇది మాటిమాటికీ వచ్చే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి మందులు పూర్తికాలం వాడితే మొదటిసారి వచ్చినప్పుడే తగ్గిపోతుంది. ఆహారంలో ఉప్పు, కొవ్వు తగ్గించాలి. ఇన్ఫెక్షన్ వస్తే ఇది మళ్లీ రావచ్చు. కాబట్టి ఇన్ఫెక్షన్‌ను నివారించాలి.


 బుండీ: ఉర్దూ బోధిస్తున్న 40 మంది టీచర్లను సంస్కృతం బోధించాలంటూ రాజస్తాన్ ప్రభుత్వం వారిని వివిధ స్కూళ్లకు బదిలీ చేసింది. దీనిపై విమర్శలు రావడంతో నాలుక  కరుచుకుని దిద్దుబాటు చర్యలకు దిగింది. ఉర్దూ విద్యార్థులు లేని బుండీ, ఝలావర్, బరన్‌లోని పాఠశాలల్లో ఉన్న ఉర్దూ టీచర్లను వేరే ప్రాంతాల్లోని మాధ్యమిక పాఠశాలల్లో సంస్కృతం బోధించాలని బదిలీ చేశామని మాధ్యమిక విద్యాశాఖ(కోట) డెరైక్టర్ డీడీ మురళీ లాల్ తెలిపారు. ఈ బదిలీల్లో పొరపాటు జరిగిందని, దీన్ని సరిదిద్దుకుంటామని చెప్పారు.


 'స్వస్తిక్' గుర్తు ఇప్పుడు అగ్రరాజ్యంలో కలకలం రేపుతోంది. స్వస్తిక్ ముద్రను అమెరికాలోని ఓ యూనివర్శిటీ ఏకంగా క్యాంపస్లో నిషేధించేందుకు సిద్ధమవుతుంది. ఇంతకీ జార్జి వాషింగ్టన్ యూనివర్శిటీ స్వస్తిక్ను ఎందుకు బ్యాన్ చేయాలనుకుందంటే ... ఆ చిహ్నం  వల్ల కొందరు విద్యార్థుల మనోభావాలు దెబ్బతినటమే కారణమట.  
 
 'ఓం' లాగానే స్వస్తిక్ చిహ్నం  మనదేశంలో ధార్మికతకు గుర్తు. స్వస్తిక్' ను హిందువులు పవిత్రంగా భావిస్తారు. ఈ విషయం చాలామంది పాశ్చాత్యులకు తెలియదు. అయితే ప్రపంచ దేశాల్లో స్వస్తిక్ అనేది హిట్లర్ స్థాపించిన నాజీ పార్టీ గుర్తుగా  ప్రాచుర్యం పొందింది. స్వస్తిక్‌ అనగానే ఈ జర్మన్‌ నాజీల చిహ్నమే వారికి గుర్తుకొస్తుంది. వీరు దానిని'దుర్మార్గానికి' సంకేతంగా భావిస్తారు.  అలాంటి నాజీ పార్టీ గుర్తు వల్ల కొందరు విద్యార్థుల మనోభావాలు దెబ్బతింటున్నాయని యూనివర్శిటీ వర్గాల అభిప్రాయం.
 
 ప్రాచ్య మతాలను అధ్యయనం చేస్తున్న ఒక యూదు విద్యార్థి భారత్కు వచ్చి హిందువులు పవిత్ర చిహ్నమైన స్వస్తిక్తో యూనివర్శిటికి వచ్చాడు. సంస్కృత భాషలో హిదువుల చిహ్నాన్ని స్వస్తికా ('వి') అని పిలసుస్తారు. అయితే విశ్వవిద్యాలయంలోని మరో యూదు విద్యార్థి ఆ చిహ్నాన్ని చూసి నాజీ గుర్తు స్వస్తికా ('వ')గా అపార్థం చేసుకున్నాడు. ఆ గుర్తును చూసిన అతడు నాజీల ప్రమాదాన్ని ఎదుర్కొనబోతున్నట్లు భావించాడు.
 
 దీనిపై వర్శిటీ అధికారులకు ఫిర్యాదు కూడా చేయటంతో స్వస్తిక్ గుర్తుపై రగడ మొదలైంది. 'వాల్యూవాక్.కామ్ కథనం ప్రకారం స్వస్తిక్ చిహ్నాన్ని నిషేధించే విషయంలో వర్శిటీ అధికారులు త్వరలో తమ నిర్ణయాన్నిప్రకటించనున్నారు. మరోవైపు, ఈ నిర్ణయాన్ని ఇదే వర్సిటీకి చెందిన మరో ప్రొఫెసర్ తప్పుబట్టడం విశేషం.
 
 ఇక స్వస్తిక్ గుర్తును చూసి పాశ్చాత్యులు ఎంత వెర్రిగా ప్రవర్తిస్తారంటే ...తినే తిండిలో సైతం అటువంటి గుర్తు కనిపిస్తే సహించలేరు. గతంలో అమెరికాలోని కరొలినాలో ఓ మహిళ మెక్ డొనాల్డ్ లో శాండ్ విచ్ ఆర్డర్ ఇచ్చింది. అయితే బ్రెడ్ ముక్కలను తెరిచి చూస్తే అందులో స్వస్తిక్ రూపం కనించింది. అంతే ఎవడ్రా ఈ శాండ్విచ్ తయారు చేసిదంటూ కోపంతో ఒక్కసారిగా ఊగిపోయింది. అక్కడవారిపై అరవటమే కాకుండా మెక్ డొనాల్డ్స్కు ఘాటుగా లేఖ రాసింది.
 
 పొరపాటు అయ్యిందంటూ సారీ చెప్పటమే కాకుండా,శాండ్ విచ్ను తయారు చేసిన వ్యక్తిని ఉద్యోగంలో నుంచి పీకేసింది. సదరు సంస్థ అమ్మగారి కోపం చల్లారేందుకు మరొక చికెన్ శాండ్ విడ్ ఫ్రీగా ఇచ్చింది. అంతేకాకుండా ఇటీవలి అమెరికాలోని హిందూ దేలయాలపై దాడులు జరుగుతున్నాయి. కొంతమంది దుండగులు హిందూ దేవాలయాలపై దాడి చేయడమే కాకుండా  స్వస్తిక్ గుర్తు వేసి గెటవుట్ అని రాతలు రాయటం సంచలం సృష్టించిన విషయం తెలిసిందే.
 (వెబ్ సైట్ ప్రత్యేకం)


  విశేషం
 సంస్కృతం గురించి మనం గొప్పగా మాట్లాడుకుంటాం. అయితే ఆచరణ విషయానికి వస్తే మాత్రం ఇంగ్లిష్‌కు ప్రాముఖ్యం ఇస్తాం. దీనికి భిన్నంగా పాశ్చాత్య దేశాల్లో సంస్కృతానికి ఆదరణ పెరుగుతోంది. స్విట్జర్లాండ్‌లోని సౌత్ ఏషియా ఇన్‌స్టిట్యూట్, యూనివర్శిటీ ఆఫ్ హైడల్‌బెర్గ్‌లలో ‘స్పోకెన్ శాన్‌స్క్రీట్’ క్లాసులకు విపరీతమైన స్పందన లభిస్తోంది. ఇటలీ, జర్మనీలలో కూడా ఇలాంటి తరగతులకు హాజరు కావడానికి విద్యార్థులు ఉత్సాహం చూపుతున్నారు.
 
 జర్మనీలో అయితే 14 టాప్ యూనివర్శిటీలు సంస్కృతాన్ని బోధిస్తున్నాయి. 34 దేశాలకు చెందిన 254 మంది విద్యార్థులు జర్మనీలో  వివిధ యూనివర్శిటీలలో సంస్కృతాన్ని అభ్యసిస్తున్నారు. ‘‘బౌద్ధానికి సంబంధించిన ఎన్నో ఆలోచనలు, తత్వం, చారిత్రక విశేషాలు, శాస్త్ర, సాంకేతిక విశేషాలు సంస్కృతంలో ఉండడమే ఆ భాష పట్ల ఆదరణకు కారణం’’ అంటున్నారు హైడెల్‌బెర్గ్ యూనివర్శిటీకి చెందిన ప్రొఫెసర్ మైఖేల్.


 జాతస్య హి ద్రువో మృత్యుః పూర్తి కాకుండానే అది మహాభారతంలోని భగవద్గీత శ్లోకమని ఠక్కున చెప్పేస్తాం. మన ఇతిహాసాలు సగటు భారతీయుడిపై అంతగా ముద్ర వేశాయంటే అతిశయోక్తి కాదు. అయితే ‘పర్షియన్ మహాభారతం’ గురించి ఎప్పుడైనా విన్నారా? పర్షియాలో మహాభారతమేంటని అనుమానపోకండి. సంస్కృతంలో వేదవ్యాసుడు రాసిన ఈ మహాగ్రంథాన్ని 400 ఏళ్ల కిందట అక్బర్ సంస్థానంలోని ‘నవరత్నా’ల్లో ఒకరైన అబుల్ ఫజిల్ పర్షియన్‌లోకి కూడా అనువాదం చేశారు. ఆ గ్రంథం ఇప్పటికీ చెక్కు చెదరకుండా జామియా నిజామియా గ్రంథాలయంలో భద్రంగా ఉంది.
  ..:: ఎస్.శ్రావణ్‌జయ
  
 భాగ్యనగర దర్పానికి చిహ్నంగా నిలిచే చార్మినార్‌కి మూడు కిలోమీటర్ల దూరంలోని శిబ్లి గంజ్‌లో పురాతన జామియా నిజామియా లైబ్రరీ ఉంది. 144 ఏళ్ల కిందట జామియా మహమ్మద్ అల్ ఫరూకీ 1874లో దీన్ని ఏర్పాటు చేశారు. తొలుత 25 వేల పుస్తకాలతో ప్రారంభం కాగా, ప్రస్తుతం లక్ష పుస్తకాలు ఇక్కడ అందుబాటులో ఉన్నాయి. పర్షియన్‌తో పాటు ఇక్కడ ఉర్దు, అరబిక్, హిందీ, ఇంగ్లిష్ భాషల్లోని పుస్తకాలను భద్రపరిచారు. అలాగే కొన్ని తెలుగు పుస్తకాలు కూడా ఉంచారు. నిజాం నవాబు వంశంలో 6, 7తరాలకు చెందినవారు కూడా ఇక్కడే చదువుకున్నారు.
  
 బంగారు రేకులతో...
 
 జామియా లైబ్రరీలో మహాభారతంతో పాటు దాదాపు 3000 రాత ప్రతులున్నాయి. ‘మను చరిత్రకు సంబంధించి మా వద్ద ఉన్న గ్రంథాలు 200 ఏళ్లకు పూర్వం రచించినవే. అత్యంత పురాతన మను చరిత్ర గ్రంథాన్ని 700 ఏళ్లకు పూర్వమే కితాబ్ ఉల్ తబ్సేరా ఫిల్ ఆషరా రచించారు. మా లైబ్రరీలో మొత్తం 40 సబ్జెక్టులకు సంబంధించిన పుస్తకాలు 5 భాషల్లో దొరుకుతాయి’ అని లైబ్రేరియన్ షా మహమ్మద్ ఫసీదుద్దీన్ నిజామియా చెప్పారు. ఇక్కడ అత్యంత పురాతనమైన ఖురాన్ గ్రంథం కూడా ఉంది. ఇందులోని మొదటి రెండు పేజీలు బంగారు రేకులతో రూపొందించారు.
  
 విద్యాదాయిని...
 
 జామియా నిజామియా ట్రస్ట్ ఆధ్వర్యంలో నడుస్తున్న ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో ప్రస్తుతం 1200 మంది విద్యార్థులు ఉన్నారు. వీరికి తిండి, బట్ట, వైద్యం అన్నీ ట్రస్ట్ భరిస్తుంది. దీనికి ప్రభుత్వ సాయం లేదు. కేవలం విరాళాలతోనే ఈ ట్రస్ట్ నడుస్తోంది. బర్మా, శ్రీలంక, యెమెన్, సౌదీ అరేబియా, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, పాకిస్థాన్ నుంచి కూడా విద్యార్థులు పీహెచ్‌డీ చేసేందుకు ఇక్కడికి వస్తుంటారు. వారిలో కొందరికి రాష్ట్రపతి చేతుల మీదుగా అవార్డులు కూడా లభించాయి. మార్చి 21, 22తేదీల్లోలైబ్రరీ వ్యవస్థాపకుడు జామియా మహమ్మద్ అల్ ఫరూకీ 100వ వ ర్ధంతి ఘనంగా నిర్వహించనున్నారు. పరమత దూషణ, పరమత హింస అక్కడక్కడా జరుగుతున్న ఈ కాలంలో పరభాష నుంచి అనువదించిన గ్రంథాలను వందల ఏళ్ల నుంచి జాగ్రత్తగా కాపాడటం అరుదైన విషయం!


 న్యూఢిల్లీ: కేంద్రీయ విద్యాలయాల్లో జర్మన్ భాష కొనసాగింపుపై కేంద్రం పరిశీలన చేయాలని సుప్రీంకోర్టు సూచించింది. దీనిపై వారం రోజుల్లో సమాధానం ఇవ్వాలని న్యాయస్థానం శుక్రవారం కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశించింది. కేంద్రీయ విద్యాలయాల్లో (కేవీ) మూడో భాషగా సంస్కృతాన్ని తప్పనిసరిచేస్తూ మానవ వనరుల శాఖ జారీచేసిన ఆదేశాలు జారీ చేసిన విషయం తెలిసిందే. దీనిపై విద్యార్థులు తల్లిదండ్రులు న్యాయస్థానాన్ని ఆశ్రయించారు.
 కేసు విచారణలో భాగంగా మూడో ప్రాధాన్య భాషగా జర్మనీ, గత ప్రభుత్వం చేసుకున్న అవగాహన ఒప్పందం చట్టవిరుద్ధమని అటార్నీ జనరల్ పేర్కొన్నారు. ఇకపై ఆ ఒప్పందాన్ని కొనసాగించలేమని తెలిపారు. అయితే ప్రభుత్వం చేస్తున్న తప్పులకు విద్యార్థులను ఎందుకు బలి చేయాలని న్యాయస్థానం ఈ సందర్భంగా ప్రశ్నించింది. జర్మన్ స్థానంలో సంస్కృతాన్ని ప్రవేశపెట్టడాన్నివచ్చే విద్యా సంవత్సరానికి వాయిదా వేయడంపై వివరణ ఇవ్వాలని సూచించింది.
 
 కాగా కేంద్రీయ విద్యాలయాలలో గత కొన్నేళ్లుగా జర్మని భాషను ఒక సబ్జెక్టుగా బోధిస్తున్నారు. అందుకుగాను జర్మనికి చెందిన ఒక సంస్థతో ఆనాటి ప్రభుత్వం ఒప్పందం చేసుకుంది.  ఎన్డీయే ప్రభుత్వం అధికారంలోకి రాగానే జర్మన్ భాషను తొలగించి, సంస్కృతాన్ని పెట్టాలని కేంద్రీయ విద్యాలయాలకు ఆదేశం ఇచ్చింది. విద్యా సంవత్సరం మధ్యలో ప్రభుత్వం ఆదేశాలతో జర్మన్ భాష అభ్యసించే విద్యార్థులకు షాక్ తగిలింది. ఈ నేపథ్యంలో బాధితు విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు సుప్రీంకోర్టుకు వెళ్లారు.


  న్యూఢిల్లీ: కేంద్రీయ విద్యాలయాల్లో 6 నుంచి 8వ తరగతి వరకూ మూడో భాషగా సంస్కృతాన్ని బోధించనున్నట్టు కేంద్ర ప్రభుత్వం గురువారం సుప్రీం కోర్టుకు తెలిపింది. ఈ మేరకు గురువారం అటార్నీ జనరల్ ముకుల్ రోహత్గి ప్రధాన న్యాయమూర్తి హెచ్‌ఎల్ దత్తు నేతృత్వంలోని ధర్మాసనానికి అఫిడవిట్ సమర్పించారు. అక్టోబర్ 27న కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రి స్మృతి ఇరానీ నేతృత్వంలో జరిగిన కేంద్రీయ విద్యాలయ సంఘటన్(కేవీఎస్) బోర్డ్ ఆఫ్ గవర్నర్స్ సమావేశంలో మూడో భాషగా జర్మన్ స్థానంలో సంస్కృతాన్ని బోధించాలని, జర్మన్‌ను అదనపు సబ్జెక్ట్‌గా విద్యార్థులకు బోధించాలని నిర్ణయం తీసుకున్న సంగతి తెలిసిందే. అయితే ఈ నిర్ణయం వల్ల 500 కేంద్రీయ విద్యాలయాల్లో 6 నుంచి 8వ తరగతి చదువుతున్న 70 వేల మంది విద్యార్థులపై ప్రభావం పడనుందని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు సుప్రీంకోర్టులో ప్రజాప్రయోజన వ్యాజ్యం(పిల్) దాఖలు చేశారు.
 
 నవంబర్ 21న ఈ పిల్‌ను విచారించిన సుప్రీంకోర్టు 27వ తేదీలోగా స్పందన తెలియజేయాలని కేంద్రాన్ని ఆదేశించింది. దీంతో అటార్నీ జనరల్ ముకుల్ రోహత్గి సుప్రీంకోర్టులో అఫిడవిట్ దాఖలు చేశారు. పిటిషనర్ల తరఫు న్యాయవాది వాదనలు వినిపిస్తూ  భాష ఎంపికకు సంబంధించిన నిర్ణయాన్ని విద్యార్థులు, తల్లిదండ్రులకే వదిలేయాలని, ఇందులో ప్రభుత్వం జోక్యం చేసుకోకూడదని, అందులోనూ విద్యా సంవత్సరం మధ్యలో దీనిపై నిర్ణయం తీసుకోవడం తగదని చెప్పారు. ఎటువంటి సంప్రదింపులు జరపకుండా, దీనిపై ప్రభుత్వం ఏకపక్షంగా నిర్ణయం తీసుకుందని ఆరోపించారు. దీంతో విచారణను న్యాయస్థానం శుక్రవారానికి వాయిదా వేసింది.
 **


 ఇన్ బాక్స్
 
 సంస్కృతం మన ప్రాచీన భాష. అది హైందవ నాగరికతకు ప్రతీక. భారతీయుల  నిత్య జన వ్యవహారాలలో ఏదో ఒక రూపంలో వినిపిస్తూనే ఉంటుంది. ఇక యజ్ఞయాగాదులలో, దేవాలయాలలో ఆ భాష ప్రాధాన్యం విశేషమైనది. మనదైన జీవన విధానంతో ముడిపడి ఉన్న ఆ దేవభాషను కాపాడాలని  చెప్పడం తప్పుకాదు. సంస్కృత భాష అభ్యాస, అధ్యయన, పారాయణాలకు  అనువైన పవిత్ర స్థలాలు ఆశ్రమాలు, దేవాలయాలు, విద్యాపీ ఠాలు, గురుకులాలు, విద్యాలయాలను గుర్తిం చి కాపాడాలి. సంస్కృత భాషని మన భాషగా గౌరవించి, జాతి వారసత్వ లిపిని నేర్చుకోవాలి. సంస్కృతంలో ఉన్న జ్ఞానాన్ని వేర్వేరు శాఖలుగా విభజించి పోషించాలి.  దక్షిణ భారతంలో ఒక్క తెలుగు, మరాఠీ, కన్నడ భాషలకు చెందిన వారిలో 30 శాతం సంస్కృతం మీద ప్రేమ చూపుతారు. తమిళనాడు మాత్రం ఇందుకు వ్యతిరేకం. ఉత్తర భారతంలో దీనికి ఎంతో ఆదరణ ఉంది. జనని సకల భాషలకు సంస్కృతంబు. ప్రపంచం గౌరవిస్తున్న మనదైన భాషను మనం నిర్లక్ష్యం చేయడం అవివేకం. దీనిని గుర్తించాలి.
 
 - కూర్మాచలం వెంకటేశ్వర్లు  కరీంనగర్
  


 న్యూఢిల్లీ: కేంద్రీయ విద్యాలయ(కేవీ) పాఠశాలల్లో తృతీయ భాషగా జర్మన్ స్థానంలో ఇకపై సంస్కృతాన్ని బోధించనున్నారు. కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి స్మృతి ఇరానీ శుక్రవారం ఈ విషయం వెల్లడించారు. జాతీయ అవసరాల దృష్ట్యా కేవీల గవర్నర్ల బోర్డు ఈ నిర్ణయం తీసుకుందని, అయితే ఇది సంస్కృతాన్ని ప్రోత్సహించేందుకు తీసుకున్నది కాదని, విద్యార్థుల రాజ్యాంగ హక్కుల పరిరక్షణకు సంబంధించినదని అన్నారు.
 
 కేవీల్లో తృతీయ భాషగా జర్మన్‌ను బోధించడంపై 2011లో కుదిరిన అవగాహన ఒప్పందం(ఎంఓయూ)పై ఇప్పటికే విచారణ ప్రారంభమైందన్నారు. జాతీయ విద్యావిధానంలో ‘త్రి భాషా పద్ధతి’కి వ్యతిరేకంగా ఉన్న ఆ ఒప్పందాన్ని ఎలా కుదుర్చుకున్నారని కేవీ బోర్డు సమావేశంలో ప్రశ్నించామన్నారు. ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం ఆరు నుంచి ఎనిమిది తరగతుల్లో ఉన్న దాదాపు 68 వేల మంది విద్యార్థులపై ప్రభావం చూపనుంది.
  


 ప్రపంచ భాషలకు మూలం.. సంస్కృతం. అత్యంత ప్రాచీన భాష కూడా సంస్కృతమే. ఇది దేవభాష అని భారతీయులు భావిస్తారు. సంస్కృతం వచ్చినవారికి ఇతర భాషలను నేర్చుకో వడంచాలా సులభమని నిపుణుల అభిప్రాయం. మనదేశంలో ఈ భాషను మాట్లాడేవారి సంఖ్య తగ్గిపోయినప్పటికీ ప్రభుత్వాల ప్రోత్సాహంతో దీన్ని నేర్చుకొనేవారి సంఖ్య ఇటీవలి కాలంలో పెరుగుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో సంస్కృతాన్ని కెరీర్‌గా ఎంచుకుంటే ఉద్యోగ, ఉపాధి అవకాశాలకు కొదవ లేకపోవడం యువతను ఆకర్షిస్తోంది.
  
 సంస్కృతాన్ని ప్రోత్సహించేందుకు కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ప్రత్యేక చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి. మన దేశంలో ప్రస్తుతం 15 సంస్కృత యూనివర్సిటీలు ఉన్నాయి. విశ్వవిద్యాలయ నిధుల సంఘం (యూజీసీ) ఆధ్వర్యంలో రెండు డీమ్డ్ యూనివర్సిటీ లు(ఢిల్లీ, తిరుపతి) కొనసాగుతున్నాయి. కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వశాఖ ఆధ్వర్యంలో రాష్ట్రీయ సంస్కృత సంస్థాన్.. యూనివర్సిటీగా, నోడల్ ఏజెన్సీగా పనిచేస్తోంది. పలు ప్రైవేట్ విద్యా సంస్థలు కూడా సంస్కృత కోర్సులను అందిస్తున్నా యి.
  
 యూనివర్సిటీలు, కాలేజీల్లో సంస్కృత అధ్యాప కులకు ప్రస్తుతం అధిక డిమాండ్ ఉంది. వీరికి ఆకర్షణీయమైన వేతనాలతో ఉద్యోగాలు దక్కుతు న్నాయి. విదేశాల్లో స్థిరపడిన భారతీయులు, వారి పిల్లలు ఈ భాష నేర్చుకోవడంపై అమితాసక్తి  చూపుతున్నారు. అక్కడి యూనివర్సిటీల్లో సంస్కృత పండితులుగా పనిచేయొచ్చు. ఇక భారత్‌లో సంస్కృత మేగజైన్లు, పత్రికల్లోనూ అవకాశాలు ఉన్నాయి. అంతేకాకుండా టీవీ, రేడియోలో సంస్కృత న్యూస్ రీడర్‌గా, వ్యాఖ్యాతలుగా కూడా స్థిరపడొచ్చు. ఇతర భాషల నుంచి ఈ భాషలోకి, ఈ భాష నుంచి ఇతర భాషల్లోకి అనువాదం చేసే అనువాదకులకు కూడా అధిక డిమాండ్ ఉంది.
  
 అర్హతలు: మనదేశంలో వివిధ యూనివర్సిటీలు, విద్యాసంస్థలు సంస్కృతంలో గ్రాడ్యుయేషన్, పోస్టుగ్రాడ్యుయేషన్, పీహెచ్‌డీ కోర్సులను, వీటిలో స్పెషలైజేషన్లను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. ఇంటర్మీడియెట్ ఉత్తీర్ణతతో గ్రాడ్యుయేషన్‌లో చేరొచ్చు. తర్వాత ఆసక్తిని బట్టి పోస్టుగ్రాడ్యుయేషన్, పీహెచ్‌డీ కూడా చేయొచ్చు.
  
 వేతనాలు: సంస్కృతం కోర్సులను చదివినవారికి విద్యాసంస్థల్లో ప్రారంభంలో నెలకు రూ.20 వేల నుంచి వేతనం ప్రారంభమవుతుంది. సీనియారిటీని బట్టి వేతనంలో పెరుగుదల ఉంటుంది. విదేశీ యూనివర్సిటీల్లో అధిక వేతనాలు లభిస్తాయి. అనువాదకులు ప్రారంభంలో నెలకు రూ.15 వేలకు పైగానే అందుకోవచ్చు.
  
 కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్న సంస్థలు
 సంస్కృత అకాడమీ-ఉస్మానియా వర్సిటీ 
 వెబ్‌సైట్: www.osmania.ac.in/sanskritacademy
 రాష్ట్రీయ సంస్కృత సంస్థాన్
 వెబ్‌సైట్: www.sanskrit.nic.in
 రాష్ట్రీయ సంస్కృత విద్యాపీఠ్-తిరుపతి
 వెబ్‌సైట్: http://rsvidyapeetha.ac.in
 శ్రీవేంకటేశ్వర వేదిక్ యూనివర్సిటీ
 వెబ్‌సైట్: www.svvedicuniversity.org
 కర్ణాటక సంస్కృత విశ్వవిద్యాలయం.
 వెబ్‌సైట్: www.ksu.ac.in
 యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ఆక్స్‌ఫర్డ్
 వెబ్‌సైట్: www.ox.ac.uk
  
 సంస్కృత అధ్యయనమే అవకాశం!
 ‘‘సంస్కృత భాషా అధ్యయనం జీవన విధానాన్ని నేర్పుతుంది. బుద్ధి, ఆలోచనలు వికసించేందుకు దోహదపడుతోంది. మానసికంగా ఎదగడానికి తోడ్పడుతుంది. తద్వారా మంచి సమాజం నిర్మాణానికి సంస్కృతం పరోక్షంగా సహాయపడుతుంది. ఉద్యోగ విరమణ తర్వాత సైతం చాలా మంది సంస్కృత పఠనంపై ఆసక్తి పెంచుకుంటున్నారు. సంస్కృత భాషాభివృద్ధికి కేంద్ర ప్రభుత్వం కృషి చేస్తోంది. కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వశాఖ సంస్కృత భాషా బోధనకు మూడు నెలల కాలవ్యవధితో కూడిన కోర్సులను నిర్వహిస్తోంది.
  
 ఉస్మానియా యూనివర్సిటీకి చెందిన సంస్కృత అకాడమీ కూడా సంస్కృత భాష కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తోంది. హైదరాబాద్‌లోని సురభారతి సమితి, సంస్కృత భాషా ప్రచార సమితి ఈ భాషాభివృద్ధికి కృషి చేస్తున్నాయి. అంతేకాకుండా పలు యూనివర్సిటీలు ఇంటర్, డిగ్రీల్లో సబ్జెక్టులతోపాటు మాస్టర్స్ స్థాయిలో సంస్కృతం కోర్సులను అందిస్తున్నాయి. సంస్కృత భాష అధ్యయనమే ఒక మంచి అవకాశం. ఈ భాష నేర్చుకున్న వారు వివిధ కళాశాలల్లో సంస్కృత  అధ్యాపకులుగా కెరీర్ కొనసాగించొచ్చు. వాస్తుశాస్త్రం, జ్యోతిష్యం తదితర రంగాల్లోనూ రాణిస్తారు’’
  - డా. వి.శ్రీనివాస శర్మ,డెరైక్టర్ ఇన్‌ఛార్జి, సంస్కృత అకాడమీ, ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ


 ‘ఆ అమ్మాయి టేబుల్ టెన్నిస్ బాగా అడుతుంది’ అంటే...
          దేశానికి పతకాలు సాధించిపెట్టే ఓ క్రీడాకారిణి ఉంది అని సంతోషిస్తారు.
  ‘ఆ అమ్మాయి వేగంగా టైప్ చేస్తుంది’ అంటే... మంచి సాధన అని ఊరుకుంటారు.
  ‘ఆ అమ్మాయి రెండు చేతులతో రాస్తుంది’ అంటే... మల్టీటాస్కింగ్ అని ప్రశంసిస్తారు.
  ‘ఆ అమ్మాయి చక్కగా పాడుతుంది, పియానో వాయిస్తుంది’ అంటే... సంగీత జ్ఞానమున్న కుటుంబం కావచ్చంటారు.  
  ‘ఆ అమ్మాయి అరగంటలో హైదరాబాద్ బిర్యానీ వండి వడ్డిస్తుంది’ అంటే...
      ఎవరు చేసుకుంటారో కానీ అదృష్టవంతుడు అని ఇప్పుడే కితాబిస్తారు.
  ‘ఆ అమ్మాయి ఎనిమిదేళ్లకే పదవ తరగతి పరీక్ష పాసయింది’ అంటే మాత్రం...
      ‘అవునా’  అంటూ కళ్లు విప్పార్చి మరీ ఆశ్చర్యపోతారు.
  ఇక... ఇవన్నీ ఒకే అమ్మాయి సాధించిన రికార్డులని తెలిస్తే...?
      ఆ అమ్మాయి నైనా జైస్వాల్ అని మెరిసే కళ్లతో చూడడమే మిగులుతుంది.
  
 పద్నాలుగేళ్ల వయసులోనే ఇన్ని రికార్డులు సాధించడం, ఇంతటి సాధన ఎలా సాధ్యమైందంటే అంతా మా అమ్మానాన్నల శ్రమ ఫలితమే అంటోంది నైనా. నిజమే.. నైనా జైస్వాల్ తండ్రి అశ్విని కుమార్ న్యాయశాస్త్రం చదువుకున్నారు. అంతకంటే ముందు ఆయన దాదాపుగా 30 సంవత్సరాలుగా ఉపాధ్యాయుడు. ఇప్పటికీ ఇంటర్, డిగ్రీ, లా విద్యార్థులకు ట్యూషన్లు చెబుతున్నారు. ‘‘తల్లిదండ్రులు కొంత శ్రద్ధ చూపిస్తే పిల్లల్లో ఉన్న ఐక్యూకు పదును పెట్టవచ్చు. అందుకు నిదర్శనం మేము, మా పిల్లలే. నా ఆలోచనకు మా ఆవిడ భాగ్యలక్ష్మి కూడా సహకరించడంతో పిల్లలను బాలమేధావులుగా తీర్చిదిద్దడం సాధ్యమైంది’’ అంటారాయన.
  
 అక్క బాటలోనే తమ్ముడు!
 
 నైనా తమ్ముడు అగస్త్య ఎనిమిదేళ్ల కుర్రాడు. రామాయణం, భగవద్గీతల్లోని శ్లోకాలు కంఠస్థం చేశాడు. భావంతో సహా ఆ శ్లోకాలనూ వల్లిస్తాడు. వంద ఎక్కాలు గుక్క తిప్పుకోకుండా చెబుతాడు. తండ్రి తయారు చేసిన మూడు వేల ప్రశ్నల జనరల్ నాలెడ్జ్ బుక్‌లెట్ నుంచి ఏ ప్రశ్నకైనా ఠక్కున జవాబులు చెప్పగలడు. తాజాగా పదవ తరగతి పరీక్షకు సిద్ధమవుతున్నాడు.
 
  ‘‘తెలివితేటలు, మేధాసంపత్తి అనేవి పెంచుకుంటూ పోతే పెరుగుతాయి తప్ప, ఏ ప్రయత్నమూ చేయకుండా కాలం గడిపేస్తే పెరగవు. మా పిల్లల విషయంలో నేను చేసింది అదే’’ అంటారు అశ్విని కుమార్. ‘‘నాకు సంస్కృతం రాదు, బాబుతో రామాయణం, భగవద్గీత శ్లోకాలు పలికించడం, అర్థం చెప్పడం వంటివన్నీ వాళ్లమ్మ నిర్వహిస్తున్న శాఖ. మేమిద్దరం మా పిల్లల్ని ‘ఇల్లే బడి’ అనే పద్ధతిలో తీర్చిదిద్దాలనుకున్నాం. అదే చేశాం’’ అంటారు.
  
 లండన్ నుంచి ప్రత్యేక అనుమతి
 
 పిల్లల్లో ఎనిమిదేళ్లకే పదో తరగతి పరీక్ష రాయగల సామర్థ్యం ఉందని తల్లిదండ్రులు గ్రహించడం ఒక ఎత్తు. అయితే ఆ పిల్లల చేత పరీక్ష రాయించడానికి అనుమతి పొందడం మరో ఎత్తు. అది చిన్న విషయం కాదు. అందుకు విద్యాశాఖ నుంచి ప్రత్యేక అనుమతి తీసుకోవాలి. ‘‘మా పాప నైనా చేత పరీక్ష రాయించడానికి అప్పటి విద్యాశాఖ మంత్రిని అనుమతి కోరాను. అప్పటికి ఆ మంత్రికి అలా పరీక్ష రాయవచ్చని కూడా తెలియదట.
 
 ఆశ్చర్యపోయారు కానీ అనుమతి మాత్రం ఇవ్వలేదు. జిల్లా విద్యా శాఖాధికారులు కూడా పెద్దగా స్పందించలేదు. దాంతో ఐజిసిఎస్‌ఈ (ఇంటర్నేషనల్ జనరల్ సర్టిఫికేట్ సెకండరీ ఎడ్యుకేషన్) విధానంలో పరీక్ష రాయించడానికి లండన్‌కి ఉత్తరం రాశాను. అప్పటి ప్రధాని మన్‌మోహన్ సింగ్‌తో సమావేశానికి ఢిల్లీకి వచ్చిన కేంబ్రిడ్జి ప్రతినిధి అలీసా రిచర్డ్సన్‌ను కోరాను. అప్పుడామె చెన్నైలోని ‘సౌత్ ఏషియా’విభాగాధిపతిని కలవమని రిఫరెన్స్ ఇచ్చారు. అక్కడ పాప ఐక్యూ టెస్ట్ చేసిన తర్వాత అనుమతినిచ్చారు’’ అని చిన్న వయసులోనే నైనా జైస్వాల్ పదో తరగతి పరీక్ష రాయడానికి మార్గం సుగమం చేసుకున్న వైనాన్ని వివరించారు అశ్విని కుమార్.
  
 సర్దుబాటు సంతోషమే!
  
 స్కూలుకెళ్లి చదువుకోవడం అనే సాధారణ పద్ధతి నుంచి ఇంట్లోనే చదువుకునే విధానాన్ని చేపట్టడానికి దారి తీసిన పరిస్థితులను తల్లి భాగ్యలక్ష్మి. వివరించారు. ‘‘పెళ్లికి ముందు నుంచే ఆయన బోధనారంగంలో ఉన్నారు. కొంతమంది చురుకైన పిల్లలకు క్లాసు సిలబస్ కంటే ఎక్కువ విషయాలను చెప్పాలని తపన పడేవారు. అయితే, ఆ పిల్లల తల్లిదండ్రుల నుంచి పెద్దగా స్పందన వచ్చేది కాదు. అప్పుడే మేమిద్దరం ‘ఇతరుల పిల్లల విషయంలో మనం నిర్ణయం తీసుకోకూడదు, మన పిల్లలనైతే మనకు నచ్చినట్లు పెంచుకోవచ్చు’ అని అప్పుడే అనుకున్నాం’’ అంటారామె. ఈ తల్లిదండ్రుల కృషితో ఆ ఇంట్లో ఇద్దరు బాలమేధావులు తయారయ్యారు. పిల్లలను ఆల్‌రౌండర్‌లుగా తీర్చిదిద్దడం కోసం ఎంత వరకైనా శ్రమిస్తాననే తండ్రి, పిల్లల అవసరాల కోసం మా ఖర్చులు తగ్గించుకోవడం మాకేమీ బాధ అనిపించడంలేదనే తల్లి ఈ పిల్లలకు సొంతం.
  
 అక్క కంటే నేనే ముందు!
  
 నైనాకు రెండు చేతులతో రాయడం నేర్పించడానికి కారణం - మెదడును చురుగ్గా ఉంచడానికేనంటారు తల్లిదండ్రులు. మెదడులోని రెండు పార్శ్వాలూ చురుగ్గా ఉండాలంటే రెండు చేతులతో రాస్తే చాలంటారు. నైనా జాతీయ స్థాయి విజేత అయిన సంఘటన తమకు అత్యంత సంతోషాన్నిచ్చింది అంటారా దంపతులు. అందరూ భావిస్తున్నట్లు ఇన్ని రంగాల్లో రాణించడం వల్ల తమ పిల్లలు ఒత్తిడికి లోను కావడం లేదని, ఇప్పుడు ఏ ఒక్కటి ఆపేయమన్నా ఏడుస్తారనీ వారు చెప్పారు. ఇంతలో అగస్త్య కలగ జేసుకుంటూ ‘‘అక్క అన్నింట్లో ఫస్ట్, కానీ నేను అక్క కంటే ఫస్టే పేపర్‌లో, టీవీలో వచ్చేశా’’ అంటూ ‘అవును కదమ్మా’ అంటూ తల్లి వైపు చూశాడు.  
  
 నైనా తాజాగా పద్నాలుగేళ్లకే గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేసింది. ఇటీవలే పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ ఎంట్రన్స్ పరీక్ష రాసింది. త్వరలోనే పి.జి చేయనుంది. ఇక, సివిల్స్ పరీక్ష రాయడానికి 21 ఏళ్ల వయఃపరిమితి కాబట్టి, ఆ అర్హత వచ్చే లోపు పిహెచ్‌డి కూడా చేస్తానంటోంది. ‘‘ఒక మంచి పని చేయాలన్నా, ఒకరికి సహాయం చేయాలన్నా చేతిలో అధికారం ఉండాలి. అందుకే మా అమ్మాయిని ఐఎఎస్ అధికారిని చేయాలనుకున్నా’’నంటారామె తండ్రి.
  
 ఎంఎస్‌సి మైక్రో బయాలజీ చదివి పిల్లల కోసం పై చదువులకు, ఉద్యోగానికి దూరంగా ఉన్న భాగ్యలక్ష్మి ‘‘మా అమ్మాయితోపాటు నేను కూడా పిహెచ్‌డి చేస్తా’’ అన్నారు. ఇంతలో ‘‘టీటీ టోర్నమెంట్‌కు అక్కకు తోడుగా నాన్న వెళ్తున్నాడు, నేను కూడా టీటీ ఆడి నాతోపాటు అమ్మను చైనాకు తీసుకెళ్తా’’ అంటూ తల్లిని చుట్టుకున్నాడు అగస్త్య. రత్నాల్లాంటి పిల్లలను ఇవ్వడం వరకే దేవుడి వంతు. ఆ రత్నాలకు మెరుగులు దిద్దడం తల్లిదండ్రుల బాధ్యత అనడానికి అశ్వినికుమార్, భాగ్యలక్ష్మి దంపతులే నిదర్శనం.
  - వాకా మంజులారెడ్డి, సాక్షి ఫీచర్స్ ప్రతినిధి
  
 అమ్మానాన్నకు అన్నీ నేనే అవుతా!
 ఇలాంటి అమ్మానాన్నలు ఉండడం మా అదృష్టం. వాళ్ల సమయం, జీవితం మా కోసమే అన్నట్లు ఉంటారు. నేను సివిల్స్ రాసి మంచి ఉద్యోగం సాధించిన తర్వాత మా అమ్మానాన్నలకు పూర్తి విశ్రాంతినిచ్చి వాళ్లకు అన్నీ నేనే చూసుకుంటాను.
  - నైనా జైస్వాల్, 14 ఏళ్లకే డిగ్రీ పాసైన బాల మేధావి
  
  పుట్టింది: 2000 మార్చి 22వ తేదీన, హైదరాబాద్‌లో
 
  పదవ తరగతి పరీక్ష పాసయింది: 2008లో
 
  12వ తరగతి  పాసయింది : 2010లో
 
  డిగ్రీ పాసయింది: ఇటీవలే ఉస్మానియా యూనివర్శిటీ నుంచి (బి.ఎ, మాస్ కమ్యూనికేషన్స్)
 
  జాతీయ స్థాయి పతకాలు: టేబుల్ టెన్నిస్‌లో 2010- 2011లలో అండర్ 12 కేటగిరీలో స్వర్ణ, అండర్ 14 కేటగిరీలో కాంస్య పతకాలు, అండర్ 12, అండర్ 14 టీమ్ ఈవెంట్‌లలో స్వర్ణపతకాలు,
 
 {పస్తుత స్థాయి: జాతీయ స్థాయిలో మొదటి ర్యాంకు, అంతర్జాతీయ స్థాయిలో ఆరవ ర్యాంకు.
  


 విజయనగరం ఎంపీగా ఎన్నికైన పి.అశోక్ గజపతి రాజు గురువారం లోక్సభ సభ్యుడిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. 16వ లోక్సభకు ఎన్నికైన సభ్యుల చేత  ప్రొటెం స్పీకర్ కమల్నాథ్ ఈ రోజు ప్రమాణ స్వీకారం చేయించారు. ఈ సందర్బంగా అశోక్ గజపతి రాజు తెలుగులో లోక్సభ సభ్యుడిగా ప్రమాణం చేశారు. అలాగే బీజేపీ సీనియర్ నాయకురాలు సుష్మాస్వరాజ్ కూడా లోక్సభ సభ్యురాలిగా ప్రమాణం చేశారు. ఆమె సంస్కృతంలో లోక్సభ సభ్యురాలిగా ప్రమాణం చేశారు.
 
 
 విజయనగరం లోక్సభ స్థానం నుంచి టీడీపీ సీనియర్ నేత, మాజీ మంత్రి పి. అశోక్ గజపతి రాజు ఎన్నికైయ్యారు. అనంతరం మోడీ కేబినెట్లో కేంద్ర పౌర విమానయానశాఖ మంత్రిగా బాధ్యతులు చేపట్టిన సంగతి తెలిసిందే. అలాగే మధ్యప్రదేశ్లోని విదిశ లోక్సభ స్థానం నుంచి సుష్మా స్వరాజ్ ఎన్నికైయ్యారు. ఆమె కూడా మోడీ కేబినెట్లో విదేశీ వ్యవహారాల శాఖ మంత్రిగా బాధ్యతు స్వీకరించిన విషయం విదితమే. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ, ఎల్.కె అద్వానీ, సోనియాగాంధీ లోక్సభ సభ్యులుగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. అద్వానీ లోక్ సభ సభ్యుడిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన అనంతరం సభ్యుల వద్దకు స్వయంగా వెళ్లి అభివాదం చేశారు.
  


  పరమేశ్వరుని ఢమరుక నాదం నుంచి వెలువడిన శబ్దమే సంస్కృతం అని అంటారు. ప్రపంచంలోని 876 భాషలకు సంస్కృతమే మాతృక అని పండితులు అంగీకరిస్తారు. భారత భాషలకైతే సంస్కృతం ఉచ్ఛ్వాసప్రాయం. అన్నింటికీ మించి సంస్కృతాన్ని దైవభాషగా గౌరవిస్తారు. గంధర్వులు, కిన్నరలు, యక్షులు సంస్కృత భాషలోనే మాట్లాడారని భావిస్తారు, ఇలా పురాతన భారతావనిలో అధికార భాషగా, నాగరికుల భాషగా ఉండిన సంస్కృతం భారతదేశంలో క్రమంగా వాడుక నుంచి మాయమైంది.
 
  అయితే భాషలకూ మాండలికాలకూ యాసలకూ కొదవలేని భారతదేశంలో ఇప్పటికీ సంస్కృత భాష అక్కడక్కడా వాడుక భాషగా వర్ధిల్లుతోంది. అలాంటి వాటిలో ప్రముఖమైన ప్రాంతం కర్ణాటకలోని మత్తూరు. తుంగ నదీ తీరాన ఉండే ఈ గ్రామంలోని ప్రజలకు సంస్కృతం వ్యవహార భాష. ఇక్కడ పలకరింపుల దగ్గర నుంచి చదువుల వరకూ అన్నీ సంస్కృతంలోనే సాగుతాయి. తరతరాలుగా సంస్కృత భాషను వారసత్వంగా ఇస్తున్నారు ఇక్కడి పెద్దలు.  
 
  హరి ఓం.. అని పలకరిస్తారు!
  మత్తూరులో హలోలు, హాయ్‌లు ఉండవు. ఎవరినైనా ‘హరి ఓం’ అని పలకరిస్తారు. ‘భవతా నామ్ కిమ్?’ అంటే ‘నీ పేరు ఏంటి?’ అని! ‘కథమ్ అస్తి’ అంటే ‘ఎలా ఉన్నారు?’ అని. కాఫీ తాగుతారా? లేక టీ కావాలా? అని అడగడానికి ‘కాఫీ వ చాయమ్ కిమ్ ఇచ్చితాతి భవన్?’... ఇలా సాగుతుంది మత్తూరు ప్రజల మధ్య సంభాషణ. ఇక్కడ దేవనాగరి లిపిలో సంస్కృతాన్ని రాస్తారు. వీధుల పేర్లను, సూచన బోర్డులను సంస్కృతంలోనే రాస్తారు. ప్రభుత్వం కూడా ఈ ప్రాంతాన్ని సంస్కృతం మాట్లాడే ప్రజలున్న ప్రాంతంగా గుర్తించింది.
 
  500 ఏళ్లుగా...
  విజయనగర సామ్రాజ్య కాలంలో తుంగ ఒడ్డున ఈ గ్రామం ఏర్పడినట్టు తెలుస్తోంది. మనుషుల జీవన శైలిని బట్టి భాషలో పదాల చేరిక ఉంటే ఆ భాష మనుగడకు అవకాశం ఉంటుంది. సంస్కృతం విషయంలో మిగిలిన భారతదేశంలో ఎక్కడా జరగని ప్రయత్నం మత్తూరులో జరిగింది. ఇక్కడి పెద్దలు సంస్కృతాన్ని వ్యవహారిక భాషగా చేయడానికి ఎన్నో ప్రయత్నాలు చేశారు. ఇక్కడ ‘సంస్కృత భారతి’ అని ఒక సంఘం ఏర్పడింది. ఈ సంఘమే అక్కడ ఇంటింటా సంస్కృతాన్ని వాడుకలోకి తెచ్చింది.