సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: డ్రైవర్‌ అవసరం లేకుండా వాటంతట అవే వాహనాలు నడిచే సాంకేతికతను ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ పూర్తిస్థాయిలో అభివృద్ధి చేసింది. ఈ డ్రైవర్‌ లెస్‌ (అటానమస్‌ నావిగేషన్‌ డేటా అక్విజిషన్‌ సిస్టం) టెక్నాలజీని వినియోగించుకునేందుకు స్టార్టప్‌ కంపెనీలు ముందుకు రావాలంటూ నోటిఫికేషన్‌ జారీ చేసింది. ఐఐటీ లోని ప్రత్యేక పరిశోధన విభాగం ‘టెక్నాలజీ ఇన్నోవేషన్‌ హబ్‌ ఆన్‌ అటానమస్‌ నావిగేషన్‌ (టిహాన్‌)’ ఈ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని అభివృద్ధి చేసింది. ఇప్పటికే ఈ సాంకేతికతతో కూడిన డ్రైవర్‌ లెస్‌ వాహనాలను ఐఐటీహెచ్‌లో వినియో­గిస్తున్నారు. ఈ వాహనాలు ప్రధాన గేటు నుంచి వర్సిటీ లోని అన్నిచోట్లకు విద్యార్థులు, అధ్యాపకులను చేరవేస్తున్నాయి. అమెరికా వంటి అభివృద్ధి చెందిన దేశాల్లో టెస్లా వంటి డ్రైవర్‌ లెస్‌ వాహనాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. సాధారణ పౌరులు కూడా వాటిని వినియోగిస్తున్నారు. అయితే అక్కడి రోడ్లు, ప్రత్యేక ఫుట్‌పాత్‌లు, ట్రాఫిక్‌ సిగ్నలింగ్‌ వ్యవస్థ, ట్రాఫిక్‌ నిబంధనలు, ఇతర అంశాలకు మన దేశానికి బాగా తేడా ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో మన దేశంలో రోడ్లు, ట్రాఫిక్‌ వ్యవస్థ, పాదచారులకు అనుగుణంగా ‘అటానమస్‌’ వాహనాల సాంకేతికతను టిహాన్‌ అభివృద్ధి చేసింది. ఇందుకోసం ఆధునిక రాడార్లు, త్రీడీ టెక్నాలజీ, అల్గారిథమ్‌లను వినియోగించింది. వర్సిటీ ఎలక్ట్రికల్‌ ఇంజనీరింగ్, కంప్యూటర్‌ సైన్స్, ఇంజనీరింగ్, మెకానికల్, ఏరోస్పేస్, సివిల్, మేథమెటిక్స్, డిజైన్స్‌ వంటి వివిధ విభాగాల పరిశోధక విద్యార్థులు ఈ ప్రాజెక్టులో పాలుపంచుకుంటున్నారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: జాతీయ స్థాయిలో ఇంజనీరింగ్‌ సీట్ల కేటాయింపులో ఈ ఏడాది భారీ మార్పు కన్పిస్తోంది. గత ఏడాది కన్నా ఈసారి కటాఫ్‌ బాగా పెరిగింది. దేశంలోని ప్రతిష్టాత్మక ఐఐ­టీలు, ఎన్‌ఐటీలు, ట్రిపుల్‌ ఐటీలు, కేంద్ర ప్రభుత్వ నిధులతో నడిచే సంస్థల్లో సీట్ల భర్తీకి జాయింట్‌ సీట్‌ అలొకేషన్‌ అథారిటీ (జోసా) కౌన్సెలింగ్‌ చేపట్టింది. ఇందులో భాగంగా గురువారం తొలిదశ సీట్లు కేటాయించింది. అయితే ఈసారి ఐఐటీల్లో 900 సీట్లు అదనంగా పెరి­గా­యి. దీంతో సీట్ల కేటాయింపు కటాఫ్‌ పెరి­గింది. ముంబై ఐఐటీలో బాలికల విభాగంలో గత ఏడాది 305 ర్యాంకుకు సీటు వస్తే, ఈసారి 421వ ర్యాంకు కూడా సీటు వచ్చింది. హైదరాబాద్‌ ఐఐటీలో బాలుర విభాగంలో 585 ర్యాంకుకు సీటు వస్తే, ఈసారి 649 ర్యాంకు వరకూ సీటు వచ్చింది. జాతీయ ఇంజనీరింగ్‌ కాలేజీ (నిట్‌)ల్లోనూ ఇదే ట్రెండ్‌ కొనసాగింది. వరంగల్‌ నిట్‌లో బాలుర విభాగంలో 1664 ర్యాంకుకు గత ఏడాది సీటొస్తే, ఈసారి 2698 ర్యాంకుకు సీటు వచ్చింది. బాలికల విభాగంలో పోయినసారి 3593 ర్యాంకుకు సీటొస్తే, ఈసారి 4625 ర్యాంకుకు కూడా సీటు వచ్చింది. ఇక ఏపీ నిట్‌లో బాలికల విభాగంలో గత ఏడాది 17873 కటాఫ్‌ ఉంటే, ఈసారి ఇది 23130కి పెరిగింది. జేఈఈ మెయిన్స్‌లో అర్హత సాధించిన వారికి ఐఐటీలు మినహా అన్ని జాతీయ కాలేజీల్లో ర్యాంకును బట్టి సీటు కేటాయిస్తారు. ఐఐటీల్లో జేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్‌లో సాధించిన ర్యాంకు ఆధారంగా సీట్లు ఇస్తారు. జోసా మొత్తం ఐడు రౌండ్ల కౌన్సెలింగ్‌ నిర్వహిస్తుంది. ముంబై ఐఐటీలోనే టాపర్లుజేఈఈ అడ్వాన్స్‌డ్‌లో టాప్‌ ర్యాంకులు పొందిన విద్యార్థుల్లో ఎక్కువ మంది ముంబై ఐఐటీకే ప్రాధాన్యమిచ్చారు. టాపర్లంతా కంప్యూటర్‌ సైన్స్‌ ఇంజనీరింగ్‌ వైపే మొగ్గు చూపారు. ఓపెన్‌ కేటగిరీలో ముంబై ఐఐటీలో తొలి ర్యాంకు మొదలుకుని 68వ ర్యాంకు వరకూ సీట్లు వచ్చాయి. బాలికల విభాగంలోనూ 7వ ర్యాంకు సహా 421వ ర్యాంకు వరకూ సీట్లు పొందారు. తర్వాత స్థానంలో ఢిల్లీ ఐఐటీ ఉంది. ఇక్కడ 116లోపు ర్యాంకు వరకూ సీట్లు దక్కాయి. కాన్పూర్‌ ఐఐటీలోనూ పోటీ ఎక్కువగానే ఉంది. ఓపెన్‌ కేటగిరీలో 226 ర్యాంకుతో ప్రారంభమై 414 ర్యాంకుతో ముగిసింది. హైదరాబాద్‌ ఐఐటీలో సీఎస్‌సీ ఓపెన్‌ కేటగిరీలో 431వ ర్యాంకుతో మొదలై 649వ ర్యాంకు వరకూ సీట్లు వచ్చాయి. చివరి కౌన్సెలింగ్‌ వరకు చూడాలి గత కొన్నేళ్ళతో పోలిస్తే ఈసారి జోసా కౌన్సెలింగ్‌లో మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. కటాఫ్‌ ఊహించని విధంగా పెరిగింది. సీట్లు పెరగడమే దీనికి కారణం. విద్యార్థులు చివరి కౌన్సెలింగ్‌ వరకూ వేచి చూస్తే తప్పకుండా మంచి అవకాశాలు రావచ్చు. రెండో దశ కౌన్సెలింగ్‌ నుంచి ఆప్షన్లు ఇచ్చే ముందు సీట్ల కేటాయింపుపై కొంత కసరత్తు చేయాలి. – ఎంఎన్‌ రావు (గణిత శాస్త్ర నిపుణులు)

ఐఐటీ హైదరాబాద్​ అరుదైన ఘనత సాధించింది. యువ స్టార్టప్‌ సింప్లిఫోర్జ్ క్రియేషన్సతో కలిసి భారతదేశపు మొట్టమొదటి ప్రోటోటైప్ బ్రిడ్జ్‌ను తయారుచేసింది. స్వదేశీ 3D ప్రింటింగ్ టెక్నాలజీతో ఈ బ్రిడ్జ్ తయారు చేయడం విశేషం. ఈ త్రీడీ ప్రింటెడ్‌ బ్రిడ్జ్‌ని ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో ఏర్పాటు చేశారు. దీన్ని కేవీఎల్‌ సుబ్రమణ్యం అతని రీసెర్చ్‌ గ్రూప్‌, డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఆఫ్‌ సివిల్‌ ఇంజనీరింగ్‌ బృందం కలిసి పాదాచారుల బ్రిడ్జ్‌ని రూపొందించారు. లోడ్‌ పరీక్ష తర్వాత పూర్తి స్థాయి 7.50 మీటర్ల వంతెనను రూపొందించే యత్నం చేశారు. కాంక్రీట్‌ ఉపబలాన్ని తగ్గించి ఈ నిర్మాణాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. ఈ వంతెనలో మెటీరియల్‌ ప్రాసెసింగ్‌, డిజైన్‌ మెథడాలజీలలో అనేక పురోగతులు హైలెట్‌గా నిలిచాయి. నిజానికి ఈ త్రీడి కాంక్రీట్‌ ప్రింటింగ్‌ అనేది అభివృద్ధి చెందుతున్న సాంకేతికతకు నిదర్శనం. పైగా తక్కువ బరువుతో వేగవంతమైన సమర్థవంతమైన వంతెనలు, నిర్మాణాలను అభివృద్ధి చేసే నిర్థిష్ట ఆప్టమైజ్‌ అప్లికేషన్‌ త్రీడీ టెక్నాలజీ. ఈ మేరకు ఈ ప్రోటోటైప్ వంతెనను అభివృద్ధి చేసిన కేఎల్‌ సుమ్రమణ్యం, అతని బృందాన్ని ఐఐటీ హైదరబాద్‌ డైరెక్టర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి అభినందించారు. వేగవంతమైన సమర్థవంతమైన నిర్మాణాలకు సాంకేతికతో కూడిన పరిష్కారాలు అత్యంత అవసరమని అన్నారు. సమర్థవంతమైన నిర్మాణం కోసం స్వదేశీ సామర్థ్యాన్ని అభివృద్ధి చేయడం అనేది ఆత్మ నిర్బర్‌ కలను సాకారం చేసుకునే దిశగా డిజిటల్‌క్నాలజీని అభివృద్ధిపరిచే ఘనమైన ముందుడగు అని ప్రశంసించారు. ఇలాంటి ఆవిష్కరణలు ఆర్థిక పరంగా స్థానిక అభివృద్ధికి మాత్రమే గాక మౌలిక సదుపాయల రంగానికి మరిన్ని ప్రయోజనాలు అందించగలదని భావిస్తున్నానని అన్నారు.(చదవండి: ఆరోజు రాత్రి వ‌ర‌కు అబ్బాయి.. లేచిన వెంట‌నే అమ్మాయిగా మార్పు..!)

ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లోని సెంటర్ ఫర్ హెల్త్‌కేర్ ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్ (సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈ) విస్తరణకు తనుశ్రీ ఫౌండేషన్, ఎస్కీన్‌ వెంచర్స్ వ్యవస్థాపకులు సుశాంత్‌కుమార్‌ 9.6 మిలియన్‌ డాలర్లు (రూ.80 కోట్లు) సమకూర్చనున్నట్లు హామీ ఇచ్చారు. హెల్త్‌కేర్ టెక్నాలజీలో భాగంగా సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈ ఎన్నో ఆవిష్కరణలు తీసుకొచ్చినట్లు ఆయన తెలిపారు.  ఈ సందర్భంగా సుశాంత్ కుమార్ మాట్లాడుతూ ‘సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈ ఆవిష్కరణలు చాలా మంది రోగులకు ఎంతో ఉపయోగపడుతున్నాయి. మరిన్ని కొత్త ఆవిష్కరణలు చేసేలా ఈ పెట్టుబడులు ఉపయోగపడుతాయి. ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగంలో ఈ కేంద్రం చేస్తున్న సేవలో భాగమైనందుకు చాలా సంతోషంగా ఉంది. ఔత్సాహిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యాపారవేత్తలను పెంపొందించడంలోనూ సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈ సహకారం అందిస్తుంది. హెల్త్‌కేర్‌ టెక్నాలజీ రంగంలో పరిశోధనలు చేస్తున్న వారికి కావాల్సిన ప్రోత్సాహం, వనరులు అందించడం గొప్ప విషయం’ అని అన్నారు. సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈ హెడ్ ప్రొఫెసర్ రేణు జాన్ మాట్లాడుతూ ‘హెల్త్‌కేర్‌ టెక్నాలజీలో సమీప భవిష్యత్తులో చాలాపురోగతి రాబోతుంది. అందులో సుశాంత్‌కుమార్‌ భాగమవ్వడం ఆహ్వానించదగ్గ విషయం. ఆరోగ్య సంరక్షణ విభాగంలో చాలా కంపెనీలు కొత్త ఆవిష్కరణలు తీసుకొస్తున్నాయి. వాటికి సరైన వనరులు, ప్రోత్సాహం ఉంటే మరింత వృద్ధి సాధిస్తాయి’ అని చెప్పారు. ఐఐటీ హైదరాబాద్ డైరెక్టర్ ప్రొఫెసర్ బీఎస్ మూర్తి మాట్లాడుతూ ‘సమాజంలో డయాగ్నస్టిక్స్‌ పరికారాల్లో సరైన ఆవిష్కరణలు లేక చాలా మంది సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారు. ఈ అంతరాన్ని తొలగించడానికి ఐఐటీ హైదరాబాద్‌, సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈ పనిచేస్తున్నాయి. అవసరాలకు తగిన వైద్య పరికరాల సరఫరా, శిక్షణ పొందిన వర్క్‌ఫోర్స్‌ను అందించడంలో ఈ కేంద్రం ముందుంది. ఆత్మ నిర్భర్ భారత్, మేక్ ఇన్ ఇండియా దృక్పథంతో స్టార్ట్అప్‌లను ప్రోత్సహిస్తున్నాం’ అని పేర్కొన్నారు. ఇదీ చదవండి: మస్క్‌ భారత పర్యటనకు డేట్‌ ఫిక్స్‌.. ఏం జరగబోతుందంటే.. సీఎఫ్‌హెచ్‌ఈలోని కొన్ని ఆవిష్కరణలు..  ఆర్మబుల్‌ అనే న్యూరోరిహాబిలిటేషన్‌ డివైజ్‌ను కనుగొనేలా బీఏబుల్‌ హెల్త్‌కేర్‌ ప్రైవేట్‌ లిమిటెడ్‌ అనే స్టార్టప్‌కు ప్రోత్సాహం అందించింది. నిమోకేర్‌రక్ష అనే నవజాత శిశువులను రక్షించడానికి ధరించగలిగే చిన్న పరికారాన్ని తయారుచేసేందుకు కావాల్సిన వనరులను అందించింది. దీన్ని నిమోకేర్‌వెల్‌నెస్‌ ప్రైవేట్‌ లిమిటెడ్‌ తయారుచేసింది.  జీవికా హెల్త్‌కేర్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ ఆధ్వర్యంలో మూడేళ్లలో 2.5 మిలియన్ మందికి ‘వ్యాక్సిన్ ఆన్ వీల్స్’ ప్లాట్‌ఫారమ్ ద్వారా టీకాలు అందించే ప్రయత్నం చేశారు.   

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: డిజిటైజేషన్, డిస్టెన్స్‌ లెర్నింగ్‌ మెథడాలజీ, ఆన్‌లైన్‌ అప్రోచ్, డిజిటల్‌ నెట్‌ వర్కింగ్‌ వంటి అంశాలకు సంబంధించి తెలంగాణలో కేంద్ర సంస్థలను ఏర్పాటు చేసేందుకు సిద్ధంగా ఉన్న ట్టు కేంద్ర విద్యాశాఖ మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్‌ చెప్పారు. తెలంగాణలో ఇటీవలే రూ.వెయ్యి కోట్ల తో సమ్మక్క సారక్క కేంద్రీయ గిరిజన యూనివర్సిటీ ఏర్పాటు చేశామని గుర్తు చేశారు. ప్రాచీన భారతం ఎన్నో ఆవిష్కరణలకు భూమికగా నిలిచిందని.. ఆధునిక భారతం విశ్వమిత్రగా వ్యవహరి స్తోందని పేర్కొన్నారు. ‘జై విజ్ఞాన్, జై అనుసంధాన్‌’ నినాదంతో దేశయువత భారత్‌ను గ్లోబల్‌ ఇన్నోవేషన్‌ లీడర్‌గా మారుస్తుందని విశ్వాసం వ్యక్తం చేశారు. ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో ఏర్పాటు చేసిన ఉన్నత విద్యా సంస్థల రెండో ఎడిషన్‌ ‘ఇన్వెంటివ్, ఆర్‌అండ్‌డీ ఇన్నోవేషన్‌ ఫెయిర్‌’ను ధర్మేంద్ర ప్రధా న్‌ శుక్రవారం ప్రారంభించారు. రెండు రోజుల ఈ సదస్సులో ఐఐటీలు, ఇతర ప్రముఖ విద్యా సంస్థలు కలిపి మొత్తం 53 విద్యా సంస్థల నుంచి 120 ఆవిష్కరణలను ప్రదర్శనకు పెట్టారు. హెల్త్‌కేర్, అగ్రికల్చర్, ఫుడ్‌ ప్రాసెసింగ్, క్లైమేట్‌ చేంజ్, ఈ–మొబిలిటీ, క్లీన్‌ ఎనర్జీ, డిఫెన్స్‌ అండ్‌ స్పేస్, ఇండస్ట్రీ 4.0 తదితర ఇతివృత్తాలతో వీటిని రూపొందించారు.  దేశాన్ని తయారీ కేంద్రంగా మార్చుతాం  ప్రజల రోజువారీ జీవితంలో ఉపయోగపడేలా సరికొత్త ఆవిష్కరణలకు శ్రీకారం చుట్టాలని ఐఐటీలకు ప్రధాని మోదీ సూచించినట్టు కేంద్ర మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్‌ గుర్తు చేశారు. 2047 నాటికి భారత్‌ అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఎదగాలన్న కల సాకారంలో స్టార్టప్‌ కంపెనీలు వెన్నెముకగా నిలుస్తాయని..     ఇన్వెంటివ్‌–2024 వంటి సమావేశాలు రోడ్‌మ్యాప్‌గా ఉపయోగపడతాయని చెప్పారు. నూతన ఆవిష్కరణలు మరింత పెరిగేలా విద్యాసంస్థలు, కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, పరిశ్రమ అంతా సహకారం అందించాలని కోరారు. దేశ జీడీపీలో కనీసం 25 శాతా నికి దోహదపడేలా భారత్‌ను తయారీ కేంద్రంగా మార్చడమే లక్ష్యమని వివరించారు. ఆ దిశగానే ‘మేక్‌ ఇన్‌ ఇండియా, ఇన్వెస్ట్‌ ఇన్‌ ఇండియా, పీఎల్‌ఐ స్కీమ్, ఎఫ్‌డీఐ లిబరలైజేషన్‌’వంటి విధానాలను కేంద్రం తీసుకొచి్చందన్నారు. డిజిటల్‌ పబ్లి క్‌ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ డొమైన్‌లో 46 శాతం గ్లోబల్‌ డిజి టల్‌ లావాదేవీలు భారత్‌లోనే జరుగుతున్నాయని, మనదేశం ఇన్నోవేషన్‌కు ఇంక్యుబేటర్‌గా మారిందని చెప్పారు. 2014లో 350 స్టార్టప్‌ కంపెనీలు ఉంటే.. ఇప్పుడవి లక్షా 20వేలకు చేరాయన్నారు.  విద్యార్థుల ఆత్మహత్యల నివారణకు చర్యలు  విద్యార్థుల ఆత్మహత్యలు సమాజానికి మంచిది కా దని కేంద్ర మంత్రి అన్నారు. ఐఐటీల్లో ఆత్మహత్యల నివారణకు చర్యలు తీసుకుంటున్నామని చెప్పారు. విద్యార్థుల ఆత్మహత్యల నివారణపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ప్రత్యేకంగా దృష్టిపెట్టాయన్నారు.

ఐఐటీ-హైదరాబాద్‌లో కేంద్ర విద్యా శాఖ ప్రతిష్టాత్మక ఆర్‌&డీ ఇన్నోవేషన్‌ ఫెయిర్‌ ‘ఇన్వెంటివ్‌-2024’ రెండో ఎడిషన్‌ ఘనంగా ప్రారంభమైంది. కేంద్ర విద్యాశాఖ మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్ చేతుల మీదుగా ఈ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించారు. రెండు రోజుల పాటు జరిగే ‘ఇన్వెంటివ్‌-2024’ ఇన్నోవేషన్‌ ఫెయిర్‌లో దేశంలోని 53 ప్రతిష్టాత్మకమైన విద్యా సంస్థలు రూపొందించిన 120 సంచలనాత్మక ఆవిష్కరణలను ప్రదర్శిస్తున్నారు. ఈ ఆవిష్కరణలు ఐఐటీలు, ఎన్‌ఐటీలు, ఐఐఎస్‌ఈఆర్‌లు, ట్రిపుల్‌ఐటీలు, ఐఐఎస్‌ఈ బెంగుళూరు వంటి దేశంలోని టాప్ 50 ఎన్‌ఐఆర్‌ ర్యాంక్ ఇంజనీరింగ్ సంస్థలు ఇందులో పాల్గొంటున్నాయి.   సైన్స్, టెక్నాలజీ, పారిశ్రామిక రంగాల్లో ఔత్సాహికులు, అద్భుతమైన ప్రతిభావంతుల సమ్మేళనానికి ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో జరుగుతున్న ‘ఇన్వెంటివ్‌-2024’ అత్యంత ప్రాధాన్యతను తీసుకొచ్చిందని కేంద్ర విద్యా శాఖ మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్‌ పేర్కొన్నారు. ఆత్మనిర్భర్ భారత్, వికసిత్ భారత్ కలను సాకారం చేయడంలో విద్య పాత్ర కీలకమైనదిగా తాను గుర్తించినట్లు ఆయన చెప్పారు. కేంద్ర విద్యా శాఖ మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్‌తో పాటు ఉన్నత విద్యాశాఖ కార్యదర్శి సంజయ్ మూర్తి, పలువురు ప్రముఖ విద్యాసంస్థల అధిపతులు, పరిశ్రమల ప్రముఖులు ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు. Pleased to inaugurate #IinvenTiv2024 at @IITHyderabad. Glad that in the second edition, we have enlarged the scope of this innovation showcase and have taken this event beyond IITs. With such extensive participation from HEIs and industry, #IinvenTiv is poised to become an… pic.twitter.com/N1Nvupr3yQ — Dharmendra Pradhan (@dpradhanbjp) January 19, 2024

సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి :  భాగ్యనగరంలో ఏటా వర్షాలకు రోడ్లన్నీ చెరువులను తలపిస్తూ ప్రజలు, వాహనదారులు తీవ్ర అవస్థలు పడుతుండటం, ఒక్కోసారి ప్రమాదవశాత్తూ మ్యాన్‌హోల్స్‌ లేదా నాలాల్లో పడి పలువురు దుర్మరణం పాలవుతున్న ఘటనలు చోటుచేసుకుంటున్న నేపథ్యంలో ఈ సమస్యకు వినూత్న పరిష్కారం కనుగొనేందుకు ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ ముందుకొచ్చింది. ప్రజలపై వరద ప్రభావాన్ని వీలైనంత తగ్గించేందుకు, నగరంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో వర్షపాతం వివరాలను ముందుగానే కచ్చితత్వంతో అంచనా వేసేందుకు వీలుగా పట్టణ వరద సమాచార వ్యవస్థ (అర్బన్‌ ఫ్లడ్‌ ఇన్ఫ్‌ర్మేషన్‌ సిస్టం–యూఎఫ్‌ఐఎస్‌)ను అభివృద్ధి చేస్తోంది. తద్వారా నగరవాసులను ముందే అప్రమత్తం చేయడంతోపాటు వరద సన్నద్ధత చర్యల్లో వివిధ ప్రభుత్వ విభాగాలకు తోడ్పాటు అందించనుంది. ఐఐటీహెచ్‌ సివిల్‌ ఇంజనీరింగ్, క్‌లైమేట్‌ చేంజ్‌ విభాగానికి చెందిన అసోసియేట్‌ ఫ్రొఫెసర్‌ డాక్టర్‌ రేగొండ సతీష్‌కుమార్‌ నేతృత్వంలోని పరిశోధన బృందం ఈ దిశగా కసరత్తు ప్రారంభించింది.  విశ్లేషించి.. అంచనా వేసి..  ఇందుకోసం జీహెచ్‌ఎంసీలోని విపత్తుల నిర్వహణ విభాగంతోపాటు హైదరాబాద్‌ వాతావరణ కేంద్రం, నేషనల్‌ రిమోట్‌ సెన్సింగ్‌ సెంటర్‌ (హైదరాబాద్‌), తెలంగాణ రాష్ట్ర అభివృద్ధి ప్రణాళికా సంఘం తదితర సంస్థలతో ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ పరిశోధన బృందం సమన్వయం చేసుకోనుంది. ఆయా సంస్థలు అందించే వాతావరణ గణాంకాల ఆధారంగా నగరంలో ఎక్కడెక్కడ ఎంత మేర వర్షం కురిసే అవకాశం ఉందో విశ్లేషించనుంది. లోతట్టు ప్రాంతాలు, వరద వ్యాప్తిని సిములేషన్‌ మోడలింగ్‌ టెక్నిక్‌ల సాయంతో కచ్చితత్వంతో అంచనా వేయనుంది. అలాగే స్నాప్‌ఫ్లడ్‌ టీఎం అనే సాఫ్ట్‌వేర్‌ ప్లాట్‌ఫాం ద్వారా నగరవాసుల నుంచి ఎప్పటికప్పుడు రియల్‌టైంలో వరద వివరాలను సేకరించాలని ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ ప్రణాళికలు రచిస్తోంది. దీనికి అదనంగా ఫ్లడ్‌ హాట్‌స్పాట్లను గుర్తించేందుకు ట్విట్టర్‌ వంటి సోషల్‌ మీడియా సంస్థల సహకారం సైతం తీసుకోనుంది. రెయిన్‌ఫాల్‌–రన్‌ఆఫ్‌ అనాలసిస్‌ మోడలింగ్‌ అండ్‌ ఫోర్‌కాస్టింగ్‌ టూల్స్‌ (రాఫ్ట్‌) పేరుతో ఈ పరిశోధన బృందం పనిచేయనుంది.  నగరాలకు ఎంతో ఉపయోగం అర్బన్‌ ఫ్లడ్‌ ఇన్ఫర్మేషన్‌ సిస్టం అనేది ఒక్క హైదరాబాద్‌ నగరానికే కాకుండా దేశంలోని ఇతర వరద పీడిత నగరాలకు ఎంతో ఉపయోగకరంగా ఉంటుందని ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ డైరెక్టర్‌ ప్రొఫెసర్‌ బీ.ఎస్‌.మూర్తి తెలిపారు. తాము చేపట్టే పరిశోధనలు నిత్యం సమాజంలో ఎదురవుతున్న సవాళ్లను సమర్థంగా ఎదుర్కొనేందుకు ఉపయోగపడుతాయన్నారు. ప్రొఫెసర్‌ సతీష్‌ కుమార్‌ మాట్లాడుతూ భారీ వర్షాలతో వచ్చే వరదల ప్రభావాన్ని తగ్గించేందుకు అర్బన్‌ ఫ్లడ్‌ ఇన్ఫర్మేషన్‌ సిస్టం ఎంతో ఉపయోగంగా ఉంటుందన్నారు.   ఇవీ ప్రయోజనాలు..  ♦ అర్బన్‌ ఫ్లడ్‌ ఇన్ఫర్మేషన్‌ సిస్టం ద్వారా వరద ముంచెత్తే ప్రాంతాలను ముందే గుర్తించొచ్చు. తద్వారా ఆ ప్రాంతాలవైపు ప్రజలు వెళ్లకుండా అప్రమత్తం చేయొచ్చు.  ♦ వరద నీరు ఎటువైపు పారుతోంది.. ఏయే ప్రాంతాల్లో ఎంత మేర నిలిచి ఉంది... వరద హాట్‌స్పాట్‌లు ఎక్కడెక్కడ ఉన్నాయి వంటి పూర్తి సమాచారాన్ని తెలుసుకొనేందుకు వీలు కలుగుతుంది. 

సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: సంగారెడ్డి జిల్లా కందిలోని హైదరాబాద్‌ ఐఐటీలో బీటెక్‌ ఫస్టియర్‌ విద్యార్థిని మమైత (20) ఆత్మహత్యకు పాల్పడింది. హాస్టల్‌లోని తన గదిలో ఫ్యానుకు ఉరివేసుకుంది. ఒడిశా రాష్ట్రానికి చెందిన మమైత జూలై 26న క్యాంపస్‌కు వచ్చినట్లు చెబుతున్నారు. ఒరియా భాషలో రాసిన సూసైడ్‌ లెటర్‌ను పోలీసులు స్వాధీనం చేసుకుని విషయాన్ని ఆమె తల్లిదండ్రులకు తెలియజేశారు. సంగారెడ్డి డీఎస్పీ పి రమేశ్‌కుమార్‌ ఘటనా స్థలాన్ని పరిశీలించారు. మమైత ఆత్మహత్యకు గల కారణాలపై పోలీసులు దర్యాప్తు చేస్తున్నారు. చదువు విషయంలో ఒత్తిడికి గురి కావడంతోనే ఆత్మహత్యకు పాల్పడిందన్న అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. చదవండి: వివాహితకు కూల్‌డ్రింక్‌లో మత్తుమందు ఇచ్చి నగ్న వీడియోలు తీసి...   

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: అధ్యాపకుల కొరత రాష్ట్రంలోని విశ్వవిద్యాలయాలపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతున్నట్లు మరోసారి రుజువైంది. తాజాగా నేషనల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూషనల్‌ ర్యాంకింగ్‌ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ (ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌–2023) నివేదికలో దశాబ్దాల చరిత్ర ఉన్న ఉస్మానియాతోపాటు జేఎన్‌టీయూహెచ్‌ ర్యాంకులు కూడా తగ్గాయి. జాతీయ ఓవరాల్‌ ర్యాంకుల్లోనే కాదు.. పరిశోధన, యూనివర్సిటీ స్థాయి ప్రమాణాల్లోనూ విశ్వవిద్యాలయాలు వెనుకంజలో ఉన్నాయి. అన్నింటికన్నా ఐఐటీ–హైదరాబాద్‌ అన్ని విభాగాల్లోనూ దూసుకుపోవడం విశేషం. గత మూడేళ్ల విద్యా ప్రమాణాల ఆధారంగా ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌ ఏటా ర్యాంకులు ఇస్తుంది.   ఐఐటీ–హైదరాబాద్‌ దూకుడు.. ఓయూ వెనక్కు  జాతీయస్థాయిలో వంద యూనివర్సిటీల్లో ఐఐటీ–హైదరాబాద్‌ గత ఏడాది మాదిరిగానే 14వ స్థానంలో నిలిచింది. ఈ సంస్థలో 2019లో 144 మంది రూ.17 లక్షల వార్షిక ప్యాకేజీతో ఉపాధి పొందారు. 2020–21లో 185 మంది రూ.16 లక్షలకుపైగా, 2021–22లో 237 మంది రూ.20 లక్షలకుపైగా ప్యాకేజీతో ఉపాధి పొందారు. యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ హైదరాబాద్‌లోనూ విద్యార్థులు అత్యధికంగా రూ.40 లక్షల వార్షిక ప్యాకేజీతో ఉపాధి పొందారు. నిట్‌ వరంగల్‌లో అత్యధికంగా యూజీ విద్యార్థులు ఉపాధి అవకాశాలు సొంతం చేసుకున్నారు. స్కిల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌లో ఈ సంస్థ మంచి ప్రమాణాలు నెలకొల్పినట్టు నివేదిక పేర్కొంది. అయినప్పటికీ ఈ సంస్థలో అధ్యాపకుల కొరత వల్ల రీసెర్చ్‌లో వెనుకబడింది. ఫలితంగా నిట్‌ వరంగల్‌ జాతీయర్యాంకు 2022లో 45 ఉండగా, ఈసారి 53కు చేరింది. ఉస్మానియా వర్సిటీ ఓవరాల్‌ ర్యాంకులో గత ఏడాది 46 ఉంటే, ఈసారి 64 దక్కింది. ఇక్కడా పరిశోధనల్లో నెలకొన్న మందకొడితనమే జాతీయ ర్యాంకుపై ప్రభావం చూపింది. ఈసారి యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ హైదరాబాద్‌కు ఓవరాల్‌ ర్యాంకులో గతంలో మాదిరిగానే 20వ ర్యాంకు వచ్చింది. యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ హైదరాబాద్‌ 10 ర్యాంకుతో నిలకడగా ఉంది. హైదరాబాద్‌ ట్రిపుల్‌ఐటీ జాతీయస్థాయిలో 84వ ర్యాంకు పొందింది.  చదవండి: విద్యాసంస్థల ర్యాంకింగ్స్ విడుదల.. టాప్ 10లో హైదరాబాద్‌కు దక్కని చోటు ఇంజనీరింగ్‌లో వెనుకబాటుతనం  ఇంజనీరింగ్‌ విభాగంలో ఐఐటీ–హైదరాబాద్‌ సరి­కొత్త బోధన విధానాలతో 9లో ఉన్న ర్యాంకును 8కి తేగలిగింది. ఎక్కువ ఇంజనీరింగ్‌ అనుబంధ కాలేజీలున్న జేఎన్‌టీయూ–హెచ్‌ 76 నుంచి 98కి పడిపోయింది. నిట్‌ వరంగల్‌ 21వ ర్యాంకుతో నిలిచింది. ఈసారి సెయింట్‌ ఫ్రాన్సిస్‌ కాలేజీ జాతీయస్థా­యి కాలేజీల విభాగంలో 98 ర్యాంకును సాధించింది. పరిశోధన విభాగంలో ట్రిపుల్‌ఐటీ హైదరా బా­ద్‌ ర్యాంకు 12 నుంచి 14కు చేరింది.   అధ్యాపకుల కొరతే కారణం:  ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌ ర్యాంకుల్లో వెనుకబడటానికి ప్రధాన కారణం అధ్యాపకుల కొరత. కొన్నేళ్లుగా నియామకాలు లేకపోవడం వల్ల పరిశోధనలో వెనుకబడిపోతున్నాం. అయినప్పటికీ బోధనలో ఎలాంటి ఇబ్బంది లేకుండా చూస్తున్నాం. -ప్రొ.డి.రవీందర్, ఉస్మానియా వర్సిటీ వీసీ  ర్యాంకు సాధించని వ్యవసాయ వర్సిటీ  దేశంలో టాప్‌–40 వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయా­లు, సంస్థల్లో రాష్ట్రానికి చెందిన ప్రొఫెసర్‌ జయశంకర్‌ వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయానికి చోటు దక్కలేదు. ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌ ర్యాంకింగ్స్‌లో వ్యవసాయ వర్సిటీ లేకపోవడంపై విమర్శలు వస్తున్నాయి. దీనిపై వర్సిటీ వర్గాలను ఆరా తీ­యగా, సమాధానం లభించలేదు. వర్సిటీ ప్ర­మా­ణాలు తగ్గుతున్నాయన్న చర్చ జరుగుతోంది.  అడ్రస్‌ లేని మెడికల్‌ కాలేజీలు  ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌ ర్యాంకింగ్‌లో దేశంలో  టాప్‌ 50లో చోటు దక్కని వైనం  సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఎన్‌ఐఆర్‌ఎఫ్‌ ర్యాంకింగ్‌ చేసిన దేశంలోని టాప్‌–50 మెడికల్‌ కాలేజీల్లో రాష్ట్రానికి చెందిన ఏ ఒక్క మెడికల్‌ కాలేజీ చోటు దక్కించుకోలేకపోయింది. రాష్ట్రం నుంచి నాలుగు కాలేజీలు... ఈఎస్‌ఐ మెడికల్‌ కాలేజీ, కరీంనగర్‌లోని చలిమెడ ఆనందరావు మెడికల్‌ కాలేజీ, హైదరాబాద్‌కు చెందిన మల్లారెడ్డి, అపోలో మెడికల్‌ కాలేజీలు దరఖాస్తు చేసుకున్నాయి. మిగిలిన కాలేజీలకు కనీసం దరఖాస్తు చేసుకునే స్థాయి కూడా లేదని వైద్య నిపుణులు చెబుతున్నారు. టాప్‌–50 ర్యాంకింగ్స్‌లో ఢిల్లీ ఎయిమ్స్‌ మొదటి ర్యాంకు, చండీగఢ్‌లోని పోస్ట్‌ గ్రాడ్యుయేట్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ మెడికల్‌ ఎడ్యుకేషన్‌ అండ్‌ రీసెర్చ్‌ రెండో ర్యాంకు, తమిళనాడులోని వెల్లూరుకు చెందిన క్రిస్టియన్‌ మెడికల్‌ కాలేజీ మూడో ర్యాంకు, బెంగళూరుకు చెందిన నేషనల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ మెంటల్‌ హెల్త్‌ అండ్‌ న్యూరో సైన్సెస్‌ నాలుగో ర్యాంకు, పుదుచ్చేరిలోని జవహర్‌లాల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ పోస్ట్‌ గ్రాడ్యుయేట్‌ మెడికల్‌ ఎడ్యు­కేషన్‌ అండ్‌ రీసెర్చ్‌ ఐదో ర్యాంకు సాధించా­యి. డెంటల్‌ ర్యాంకుల్లో మాత్రం తెలంగాణకు ఊ­రట కలిగింది. సికింద్రాబాద్‌లోని ఆర్మీ కాలే­జీ ఆఫ్‌ డెంటల్‌ సైన్సెస్‌కు 33 ర్యాంకు దక్కింది. 176 మెడికల్‌ కాలేజీలు, 155 డెంటల్‌ కాలేజీలు దరఖాస్తు చేసుకున్నాయి. రాష్ట్రంలో వైద్య పరిశోధన దాదాపు ఎక్కడా లేద­ని, అలా­గే, విద్యార్థులు–అధ్యాపకుల నిష్పత్తి కూడా దారుణంగా ఉందన్న విమర్శలున్నాయి.  

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: సెంటర్‌ ఫర్‌ వరల్డ్‌ యూనివర్సిటీ ర్యాంకింగ్స్‌ (సీడబ్ల్యూయూఆర్‌)–2023లో తెలంగాణ నుంచి రెండు యూనివర్సిటీలు చోటు సంపాదించుకున్నాయి. మొదటి 2 వేల యూనివర్సిటీల్లో దేశం నుంచి 64 యూనివర్సిటీలు టాప్‌ ర్యాంకుల్లో ఉండగా, తెలంగాణ నుంచి యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ హైదరాబాద్‌ 1,265వ ర్యాంకు, ఐఐటీ–హైదరాబాద్‌ 1,373వ ర్యాంకు సాధించాయి. గత ఏడాది ర్యాంకులతో పోలిస్తే హెచ్‌సీయూ 7 ర్యాంకులు కిందకు పడిపోగా, ఐఐటీ–హైదరాబాద్‌ మాత్రం 68 స్థానాలు పైకి ఎగబాకింది. దేశంలో ఐఐటీ–అహ్మదాబాద్‌ 419 ర్యాంకుతో టాప్‌లో ఉండగా తర్వాతి స్థానాల్లో ఇండియన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ సైన్స్, ఐఐటీ–మద్రాస్‌ ఉన్నాయి. ఇక వరల్డ్‌ టాప్‌ వర్సిటీల్లో హార్వర్డ్‌ యూనివర్సిటీ నంబర్‌వన్‌గా నిలిచింది. విద్య నాణ్యత, ఉపాధి, అధ్యాపకుల నాణ్యత, పరిశోధన పనితీరు ఆధారంగా ఈ ర్యాంకులను ప్రకటించింది. పరిశోధనల్లో వెనకబాటుతో పాటు నిధుల కేటాయింపుల్లో నిర్లక్ష్యం కారణంగా దేశ యూనివర్సిటీలు వెనకబడ్డాయని సీడబ్ల్యూయూఆర్‌ నివేదిక వెల్లడించింది.   దేశంలో నాల్గోస్థానం  రాయదుర్గం: దేశంలోని అత్యుత్తమ విశ్వవిద్యాలయాల్లో ఒకటిగా హైదరాబాద్‌ సెంట్రల్‌ యూనివర్సిటీ నిలిచింది. ‘ది వీక్‌ హన్సా’పరిశోధన సర్వే–2023లో దేశంలోని టాప్‌ 85 మల్టీ డిసిప్లినరీ వర్సిటీల్లో రాష్ట్ర, సెంట్రల్, ప్రైవేట్, డీమ్డ్‌ వర్సిటీల్లో హెచ్‌సీయూ నాల్గోస్థానంలో నిలిచింది. 2022లో ఐదో స్థానంలో ఉండగా ఈ సంవత్సరం ఒక స్థానం పైకి ఎగబాకింది. దక్షిణాదిలోని టాప్‌ మల్టీ డిసిప్లినరీ విశ్వవిద్యాలయాల్లో మొదటి స్థానంలో ఉంది. అధ్యాపకులు, విద్యార్థులు, పూర్వ విద్యార్థులు, అధికార యంత్రాంగం, సిబ్బంది సమష్టి కృషి వల్లే ఇది సాధ్యమైందని, భవిష్యత్తులో టాప్‌లో నిలిచేందుకు ప్రయత్నం చేస్తామని వీసీ ప్రొఫెసర్‌ బీజేరావు తెలిపారు.

హైదరాబాద్, బిజినెస్‌ బ్యూరో: ’టిహాన్‌’ ఐఐటీ హైదరాబాద్‌తో అవగాహన ఒప్పందం (ఎంవోయూ) కుదుర్చుకున్నట్లు ఇంజినీరింగ్‌ సేవల సంస్థ టాటా టెక్నాలజీస్‌ వెల్లడించింది. సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఆధారిత వాహనాలు (ఎస్‌డీవీ), అధునాతన డ్రైవర్‌ అసిస్టెన్స్‌ సిస్టమ్స్‌ (ఏడీఏఎస్‌) విభాగాల్లో కలిసి పని చేసేందుకు ఇది ఉపయోగపడగలదని పేర్కొంది. ఆటోమోటివ్‌ కంపెనీలు సాఫ్డ్‌వేర్‌ ఆధారిత వాహనాలను రూపొందించే కొద్దీ వ్యయాలను తగ్గించుకునే దిశగా వినూత్న సొల్యూషన్స్‌ కోసం అన్వేషిస్తుంటాయని తెలిపింది. ఈ నేపథ్యంలో తగు ప్లాట్‌ఫామ్‌లను రూపొందించడం, తమ ఇంజినీర్లకు కొత్త సాంకేతికతలపై టిహాన్‌లో శిక్షణ కల్పించడంపై ఎంవోయూ కింద ప్రధానంగా దృష్టి పెట్టనున్నట్లు టాటా టెక్నాలజీస్‌ ఎండీ వారెన్‌ హారిస్‌ తెలిపారు. ఈ భాగస్వామ్య ఒప్పందంతో ఆటోమోటివ్‌ పరిశ్రమలో వినూత్న ఆవిష్కరణలకు ఊతం లభించగలదని ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ (ఐఐటీ–హెచ్‌) డైరెక్టర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి పేర్కొన్నారు. స్వయం చాలిత టెక్నాలజీలకు సంబంధించి ఐఐటీ–హెచ్‌లో ఏర్పాటు చేసిన హబ్‌ను టిహాన్‌గా వ్యవహరిస్తున్నారు.

సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: ప్రపంచ వ్యాప్తంగా చిన్న పిల్లలకు ఇస్తున్న వ్యాక్సిన్‌లలో 65 శాతం ఇండియాలో ఉత్పత్తి అయిన వ్యాక్సిన్‌లే ఉన్నాయని పద్మభూషణ్‌ అవార్డు గ్రహీత, భారత్‌ బయోటెక్‌ వ్యవస్థాపక చైర్మన్‌ కృష్ణ ఎల్ల వెల్లడించారు. శుక్రవారం జరిగిన హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ ఆవిర్భావ వేడుకల్లో ఆయన ప్రసంగించారు. మానవ వనరుల అభివృద్ధిలో భారతదేశం ప్రపంచంలోనే ప్రథమ స్థానంలో ఉందన్నారు. ఇండియాలో డిజిటల్‌ ఎకానమీ 34 శాతం ఉంటే అభివృద్ధి చెందిన అమెరికా, ప్రాన్స్‌ వంటి దేశాల్లో 8 శాతం లోపే ఉందని పేర్కొన్నారు. వ్యాక్సినేషన్, ఫార్మా తదితర రంగాలను ప్రపంచ రాజకీయాలు ఎంతో ప్రభావితం చేస్తున్నాయని కృష్ణ అభిప్రాయపడ్డారు. కొన్ని దేశాలు వ్యాక్సిన్‌ ఎగుమతి చేసి, బదులుగా ఆయా దేశాల నుంచి విలువైన ఖనిజాలను దిగుమతి చేసుకుంటున్నాయని వివరించారు. వ్యవసాయరంగం అభివృద్ధితో పాటు నూతన ఆవిష్కరణలు దేశాన్ని ఆర్థికాభివృద్ధి వైపు నడిపిస్తాయన్నారు. ఇంగ్లిష్‌ పెద్దగా తెలియని చైనా నూతన ఆవిష్కరణల్లో ముందంజలో ఉందన్నారు.   వైరస్‌ల పట్ల అలసత్వం వద్దు  వైరస్‌ల కారణంగా పుట్టుకొస్తున్న వ్యాధుల పట్ల అలసత్వం వద్దని ఆయన హెచ్చరించారు. ఈ వ్యాధుల మూలాలను ఎప్పటికప్పుడు గుర్తించి ఎక్కడికక్కడ సరైన వైద్యం చేసి కట్టడి చేయాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు. మడగాస్కర్‌లో పుట్టిన చికున్‌గున్యా ఇండియాకు విస్తరించిందనీ ఆఫ్రికా దేశాల్లో పుట్టిన జికా వైరస్‌ బ్రెజిల్‌ వంటి దేశాలకు విస్తరించిందని తెలిపారు. ఐఐటీహెచ్‌లోని వివిధ విభాగాల్లో ఉత్తమ ప్రతిభ కనబరించిన విద్యార్థులకు సర్టిఫికెట్లు అందజేశారు. కార్యక్రమంలో ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ పాలకవర్గం చైర్మన్‌ బీవీజీ మోహన్‌రెడ్డి, డైరెక్టర్‌ ఫ్రొఫెసర్‌ బీ.ఎస్‌.మూర్తి, అధ్యాపకులు, విద్యార్థులు పాల్గొన్నారు. 

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో ఈ ఏడాది ప్లేస్‌మెంట్ల తొలిదశ విజయవంతంగా ముగిసింది. డిసెంబర్‌ ఒకటవ తేదీ నుంచి వారం రోజులపాటు నిర్వహించిన ఈ ప్లేస్‌మెంట్ల ప్రక్రియలో ఓ విద్యార్థికి ఏడాదికి ఏకంగా రూ.63.78 లక్షల జీతంతో ఆఫర్‌ రావడం విశేషం. మలి దశ ప్లేస్‌మెంట్లు వచ్చే నెలలో జరగనున్నాయి. తొలిదశ ప్లేస్‌మెంట్ల మొత్తాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే మొత్తం 474 మంది విద్యార్థులకు 508 ఉద్యోగ ఆఫర్లు లభించినట్లు ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ శుక్రవారం విడుదల చేసిన ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. మొత్తం ఆఫర్లలో 54 విదేశాలకు చెందినవి కావడం గమనార్హం. జపాన్‌ అక్సెంచర్, డెన్సో, ఫ్లిప్‌కార్ట్, మోర్గన్‌ స్టాన్లీ, ఎన్‌టీటీ, ఏటీ, ఒరాకిల్, స్పింక్లర్, సుజుకీ మోటార్‌ కార్పొరేషన్, టెక్సస్‌ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్, టీఎస్‌ఎంసీ, జొమాటోలతో సహా దాదాపు 144 కంపెనీలు ఈ ప్లేస్‌మెంట్‌ ప్రక్రియలో పాల్గొన్నాయి. ఏడువందల మంది విద్యార్థులు పాల్గొన్నారు. విదేశీ కంపెనీలు 13 వరకూ రిజిస్టర్‌ చేసుకున్నాయి.   కృత్రిమ మేధకు పెద్దపీట...  ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ నుంచి కృత్రిమమేధలో బీటెక్‌ పూర్తి చేసిన తొలి బ్యాచ్‌కు తాజా ప్లేస్‌మెంట్లలో పెద్దపీట దక్కింది. మొత్తం 82 శాతం విద్యార్థులకు ప్లేస్‌మెంట్లు లభించాయి. కోర్‌ ఇంజినీరింగ్, ఐటీ/సాఫ్ట్‌వేర్, ఫైనాన్స్‌ అండ్‌ కన్సల్టింగ్‌ రంగాల్లోనూ ప్లేస్‌మెంట్లలో ప్రాధాన్యత లభించింది. ప్యాకేజీల్లో రూ. 63.78 లక్షల వార్షిక వేతనం ఈ ఏడాది రికార్డు కాగా... సగటున రూ.19.49 లక్షల సగటు వేతనం లభించింది. డేటా సైన్సెస్‌ రంగంలో కృషి చేస్తున్న కంపెనీ బ్లెండ్‌.. ఎక్కువ ఆఫర్లు 360 విడుదల చేసిన కంపెనీగా నిలిచింది.   

సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: హెరిటేజ్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ టెక్నాలజీలో పీహెచ్‌డీ కోర్సును హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ ప్రవేశపెట్టింది. ఈ మేరకు శ్రీ విశ్వేశ్వర యోగా పరిశోధన సంస్థ (ఎస్‌వీవైఆర్‌ఐ)తో అవగాహన ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది. ఈ పరిశోధనలు చేసే రీసెర్చ్‌ స్కాలర్లకు ప్రతినెలా రూ.75 వేల పారితోషికంతో పాటు, విదేశాల్లో జరిగే సమావేశాల్లో పాల్గొనేందుకు అవసరమైన ఆర్థిక సహాయాన్ని అందిస్తారు. హెరిటేజ్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ టెక్నాలజీ విభాగంలో యోగా, ఆయుర్వేదం, సంగీతం, నృత్యం, భారతీయ భాషలు, కళలు, అర్కిటెక్చర్, శిల్పం వంటి అంశాలపై పరిశోధనలు చేయనున్నారు. ఈ మేరకు ఒప్పంద పత్రంపై హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ డైరెక్టర్‌ ఫ్రొఫెసర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి సంతకాలు చేశారు. ఈ సందర్భంగా మూర్తి మాట్లాడుతూ హెరిటేజ్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ టెక్నాలజీ పరిశోధనలో హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ కీలక మైలురాయిని అధిగమిస్తోందన్నారు. దేశంలో ఎక్కడా లేని విధంగా హైదరాబాద్‌ ఐఐటీలో హెరిటేజ్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ టెక్నాలజీలో పీహెచ్‌డీ కోర్సు ప్రవేశపెట్టామని హెరిటేజ్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ టెక్నాలజీ విభాగాధిపతి మోహన్‌రాఘవన్‌ పేర్కొన్నారు.  ఒప్పంద పత్రాలను ప్రదర్శిస్తున్న బీఎస్‌ మూర్తి, ఎస్‌వీవైఆర్‌ఐ సంస్థ ప్రతినిధులు   

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో విద్యార్థుల వరుస ఆత్మహత్యలు కలకలం రేపుతున్నాయి. తాజాగా సంగారెడ్డి జిల్లా కంది మండలంలోని ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ క్యాంపస్‌కు చెందిన మరో విద్యార్థి ఆత్మహత్యకు పాల్పడ్డాడు. రాజస్థాన్‌ రాష్ట్రంలోని జోథ్‌పూర్‌కు చెందిన మేఘా కపూర్‌ ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో బీటెక్‌ కెమికల్‌ ఇంజనీరింగ్‌ పూర్తి చేశాడు. మూడు నెలల క్రితమే బీటెక్‌ పూర్తి చేసిన మేఘా కపూర్‌ అప్పటినుంచి సంగారెడ్డిలోని ఓ లాడ్జీలో రూమ్‌ అద్దెకు తీసుకొని ఉంటున్నాడు. సంగారెడ్డి పట్టణంలోని పోతిరెడ్డిపల్లిలోని ఓ హోటల్‌పై నుంచి దూకి బలవన్మరణానికి పాల్పడ్డాడు. కాగా వారం వ్యవధిలో ఇది రెండో ఘటన. ఆగస్టు 31న ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో ఎంటెక్‌ చదువుతున్న రాహుల్‌​ అనే విద్యార్థి ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు. తన గదిలోని మంచం రాడ్‌కు నైలాన్‌ తాడుతో ఉరివేసుకుని బలవన్మరణం పొందారు. ‘ఇంపార్టెంట్‌ టెక్ట్స్‌.. ప్లీజ్‌ సీ ల్యాప్‌టాప్‌.’ అని రాహుల్‌ సూసైడ్‌ నోట్‌ కూడా రాశాడు. సంగారెడ్డిలోని ఐఐటీలో 2019 నుంచి ఇప్పటి వరకు ఆరుగురు విద్యార్థులు సుసైడ్‌ చేసుకున్నారు. క్యాంపస్‌లో వరుస ఆత్మహత్యలపై తల్లిదండ్రులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.  చదవండి: ఫీజులను పెంచేసిన పలు కాలేజీలు

సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: హైదరాబాద్‌ ఐఐటీలో ఎంటెక్‌ (స్మార్ట్‌ మొబిలిటీ) చదువుతున్న బింగుమల్ల రాహుల్‌ (25) ఆత్మహత్య చేసుకున్నా రు.  ఐఐటీహెచ్‌లోని కౌటిల్య బ్లాక్‌ హాస్టల్లో ఉంటున్న రాహుల్‌.. తన గదిలోని మంచం రాడ్‌కు నైలాన్‌ తాడుతో ఉరివేసుకుని బలవన్మరణం పొందారు. ‘ఇంపార్టెంట్‌ టెక్ట్స్‌.. ప్లీజ్‌ సీ ల్యాప్‌టాప్‌..’అని రాహుల్‌ రాసిన సూసైడ్‌ నోట్‌ కలకలం రేపుతోంది. ‘థీసిస్‌ పర్పస్‌లెస్‌’అని రాసి కొట్టేసిన మరో నోట్‌ను కూడా పోలీసులు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. ఆయన ల్యాప్‌టాప్, సెల్‌ఫోన్‌ను స్వాధీనం చేసుకుని సైబర్‌ నిపుణుల బృందానికి పంపారు. రాహుల్‌ కాల్‌ లిస్ట్, చాటింగ్‌ వివరాలను పోలీసులు సేకరిస్తున్నారు. ల్యాప్‌టాప్, సెల్‌ఫోన్‌ ఓపెన్‌ అయితే ఆత్మహత్యకు గల కారణాలు తెలిసే అవకాశాలున్నట్టు పోలీసులు భావిస్తున్నారు. అనుమానాస్పద మృతిగా కేసు నమోదు చేసుకున్నట్లు డీఎస్పీ రవీందర్‌ రెడ్డి చెప్పారు. రాహుల్‌ స్వస్థలం కర్నూల్‌ జిల్లా నంద్యాల. అక్కడే పుల్లారెడ్డి ఇంజనీరింగ్‌ కాలేజీలో బీటెక్‌ పూర్తి చేశారు.  పుట్టినరోజు జరుపుకున్న రెండు రోజులకే..  ఆగస్టు 27 (శనివారం)న పుట్టినరోజు జరుపుకు న్న రాహుల్‌ సోమవారం రాత్రి నుంచి తమకు కనిపించలేదని తోటి విద్యార్థులు పేర్కొంటున్నారు. రాహుల్‌కు ఫోన్‌ చేసినా స్పందనలేకపోవడంతో అనుమానం వచ్చి విద్యార్థులు తలుపు సందులోంచి హాస్టల్‌ గదిలోకి చూడగా కాళ్లు వేలాడుతూ కనిపించాయి. లోపల గడియ పెట్టి ఉండటంతో తలుపులు బద్దలు కొట్టి చూడగా, మంచానికి ఉరి వేసుకుని కనిపించినట్లు పోలీసులు పేర్కొన్నారు. వెంటనే ఘటనాస్థలాన్ని వీడియో తీసి రాహుల్‌ తండ్రి మధుసూదన్‌రావుకు సమాచారం ఇచ్చారు. ఆయన వచ్చిన వెంటనే రాహుల్‌ మృతదేహానికి సంగారెడ్డి ఆసుపత్రిలో పోస్టుమార్టం నిర్వహించారు. ఉరి వేసుకోవడంతో కంఠానికి ఉన్న థైరాయిడ్‌ బోన్‌ ఫ్రాక్చర్‌ అయినట్లు పోస్టుమార్టంలో తేలినట్లు తెలిసింది. చేతికి గాయమై రక్తం కారినట్లు సమాచారం. పుట్టినరోజు జరుపుకున్న 48 గంటల్లోపే ఆత్మహత్య చోటుచేసుకోవడం చర్చనీయాంశంగా మారింది. కాగా, 2008లో ఐఐటీహెచ్‌ స్థాపించినప్పటి నుంచి ఇప్పటివరకు మొత్తం ఐదుగురు విద్యార్థులు ఆత్మహత్యలకు పాల్పడ్డారు. మానసిక ఒత్తిడి, తోటి విద్యార్థులకు పోటీగా నిలవాలనే తాపత్రయంతో ఒత్తిడికి గురికావడం వంటి కారణాలతో ఉజ్వల భవిష్యత్తు ఉన్న విద్యార్థు లు బలవన్మరణానికి పాల్పడినట్లు తెలుస్తోంది.  అంతర్గత విచారణ చేశాం  ‘రాహుల్‌ ఆత్మహత్యపై అంతర్గత విచారణ చేశాం. దీనికి విద్యాసంబంధ కారణాలేమీ ఉండకపోవచ్చని భావిస్తున్నాం. వ్యక్తిగత సమస్యలతోనే ఆత్మహత్యకు పాల్పడి ఉండవచ్చు’అని ఫ్రొఫెసర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి ‘సాక్షి’తో పేర్కొన్నారు.  అనుమానంగా ఉంది: మధుసూదన్‌రావు, రాహుల్‌ తండ్రి  తన కుమారుడి మృతి పట్ల రాహుల్‌ తండ్రి మధుసూదన్‌రావు అనుమానం వ్యక్తం చేశారు. ఎవరైనా ఫ్యాన్‌కు ఉరివేసుకుంటారని, మంచానికి ఉరివేసుకోవడమేంటని పేర్కొన్నారు. పోస్టుమార్టం నిర్వహించక ముందే తన కుమారుడి ముఖం చూడాలని ప్రాధేయపడినా వైద్యాధికారులు అంగీకరించకపోవడం తీవ్ర ఆవేదనకు గురి చేసిందన్నారు. పోస్టుమార్టం అనంతరం రాహుల్‌ మృతదేహాన్ని నంద్యాలకు తీసుకెళ్లి అంతిమ సంస్కారాలు నిర్వహించారు. 

► కారులో వేగంగా వెళ్తున్నారు.. ఉన్నట్టుండి ఎదురుగానో, పక్కనుంచో ఓ బస్సు దూసుకొచ్చింది.. మీకు అప్పటికే ఆ బస్సు వస్తున్న విషయం తెలిసింది.. మీ కారు వేగం తగ్గించి భద్రంగా ఓ పక్కకు జరిగారు.  ► మళ్లీ ప్రయాణం ప్రారంభించారు. సిగ్నల్, జీబ్రాక్రాసింగ్‌ వంటివి లేకున్నా ఓ చోట కొందరు రోడ్డు దాటుతున్నారు. కొంత దూరం నుంచే మీ కారు దీనిపై అలర్ట్‌ చేయడంతో వేగం తగ్గించారు. .. ఇదంతా ‘వీ2ఎక్స్‌ (వెహికల్‌ టు ఎవ్రీథింగ్‌) కమ్యూనికేషన్‌ టెక్నాలజీ మహిమ. రోడ్డు భద్రత, ప్రమాదాల నివారణ లక్ష్యంగా దేశంలోనే తొలిసారిగా హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ, జపాన్‌కు చెందిన ప్రముఖ కార్ల తయారీ కంపెనీ సుజుకి మోటార్‌ కార్పొరేషన్, మారుతీ సుజుకి ఇండియా లిమిటెడ్‌ కంపెనీలు సంయుక్తంగా ఈ టెక్నాలజీని రూపొందించాయి. బుధవారం సంగారెడ్డి జిల్లా కందిలోని హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ ప్రాంగణంలో.. ఐదు వాహనాలను వీ2ఎక్స్‌ టెక్నాలజీతో నడుపుతూ టెక్‌ షో నిర్వహించారు. 2025 నాటికి ఈ టెక్నాలజీ పూర్తిస్థాయిలో అందుబాటులోకి రానుందని ప్రాజెక్టు ప్రతినిధులు ప్రకటించారు. రహదారి భద్రతకు ఎంతో ఉపయోగపడే వీ2ఎక్స్‌ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని రాష్ట్రంలోని రహదారులపై పరీక్షిస్తే.. ఎలాంటి సవాళ్లు ఎదురవుతాయో చూడాలని ఐటీ, పరిశ్రమల శాఖల ముఖ్య కార్యదర్శి జయేశ్‌ రంజన్‌ చెప్పారు. ఇందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం తరఫున సహాయ సహకారాలు అందిస్తామన్నారు. కార్యక్రమంలో ఐఐటీహెచ్‌ డైరెక్టర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి, సుజుకి, మారుతి సుజుకి సంస్థల ప్రతినిధులు, కేంద్ర టెలికం శాఖ అధికారులు పాల్గొన్నారు.  ‘వీ2 ఎక్స్‌’అంటే..  ‘వెహికిల్‌ టు ఎవ్రీథింగ్‌ కమ్యూనికేషన్‌ టెక్నాలజీ’..రోడ్డుపై వెళ్తున్న అన్నిరకాల వాహనాలు, పాదచారులతో అనుసంధానమవుతుంది. చుట్టూ ఉన్న వాహనాలు, వాటివేగం, సమీపంగా రావడం వంటివాటిని గమనిస్తూ..ప్రమాదాలు జరగకుండా డ్రైవ ర్‌ను అప్రమత్తం చేస్తుంది. ఐఐటీ ఆడిటోరియంలో జరిగిన కార్యక్రమంలో ఈ టెక్నాలజీ పనితీరును ప్రాజెక్టు ఇన్‌చార్జి ప్రత్యూష వివరించారు. ప్రధానంగా ఆరు ప్రయోజనాలు ఉన్నట్టు తెలిపారు.  ప్రయోజనాలివీ.. 1.అంబులెన్స్‌ హెచ్చరిక వ్యవస్థ: అంబులెన్స్‌ వంటి అత్యవసర వాహనాలు కారుకు సమీపంలోకి వస్తున్నప్పుడు.. వాటికి దారి ఇచ్చేలా డ్రైవర్‌ను అప్రమత్తం చేస్తుంది. అంబులెన్స్‌ ఎన్ని నిమిషాల్లో తన వాహనాన్ని సమీపిస్తుంది, ఎక్కడ దారి ఇవ్వాలనేది కూడా సూచిస్తుంది.  2.పాదచారుల హెచ్చరిక వ్యవస్థ: పాదచారులు రోడ్లపై కారుకు అడ్డుగా వచ్చే అవకాశముంటే వెంటనే గుర్తించి డ్రైవర్‌ను అప్రమత్తం చేస్తుంది. ఢీకొట్టకుండా ముందుగా జాగ్రత్త పడేందుకు సహాయం చేస్తుంది.  3. బైక్‌ అలర్ట్‌ సిస్టమ్‌: రోడ్డు సందులు, మూల మలుపుల్లో అకస్మాత్తుగా వచ్చే ద్విచక్ర వాహనాలను కార్లు ఢీకొనడం వల్ల రోడ్డు ప్రమాదాలు జరుగుతుంటాయి. వీ2ఎక్స్‌ టెక్నాలజీని ద్విచక్ర వాహనాలకు కూడా అనుసంధానిస్తే.. బైక్‌ ఎంత దూరంలో ఉంది, ఏ దిశలో వస్తుందనే విషయాన్ని కారు డ్రైవర్‌కు చేరవేస్తుంది.  4. రోడ్‌ కండిషన్‌ అలర్ట్‌ సిస్టమ్‌: రోడ్డు సరిగ్గా లేనిచోట్ల డ్రైవర్‌ను హెచ్చరిస్తూ ఉంటుంది. జాగ్రత్తగా ముందుకు వెళ్లాలని అప్రమత్తం చేస్తుంది.  5. చాలా దూరం నుంచే పసిగట్టి: ఒక్కోసారి రాంగ్‌ రూట్‌లో వచ్చే వాహనాలు కారు దగ్గరికి వచ్చే వరకు గుర్తించలేం. అలాంటి వాహనాలను చాలా దూరం నుంచే పసిగట్టి డ్రైవర్‌ను అప్రమత్తం చేస్తుంది.  6. కారు కంప్యూటర్‌గా: కారును డ్రైవింగ్‌కు ఉపయోగించనప్పుడు.. అందులోని మైక్రో ప్రాసెసర్‌ను కంప్యూటింగ్‌ కోసం వినియోగించుకునేందుకు అవకాశం కల్పిస్తుంది.  – సాక్షిప్రతినిధి, సంగారెడ్డి 

సాక్షిప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: భవనాలు, వంతెనలు, ఇతర నిర్మాణాలు మరింత కాలం దృఢంగా ఉండేందుకు తోడ్పడే ప్రత్యేక మెటీరియల్‌ను హైదరాబాద్‌ ఐఐటీ పరిశోధన విభాగం అభివృద్ధి చేసింది. పాత నిర్మాణాలను బలోపేతం చేయడం కోసం స్టీలు, కాంక్రీట్‌కు బదులుగా.. తాము రూపొందించిన ‘హైబ్రిడ్‌ ఫైబర్‌ రీఇన్‌ఫోర్స్‌డ్‌ పాలిమర్‌ (ఎఫ్‌ఆర్‌పీ)’ను వినియోగించవచ్చని ఐఐటీహెచ్‌ ప్రొఫెసర్‌ సూర్యప్రకాశ్‌ తెలిపారు. స్టీల్‌ప్లేట్లు, కాంక్రీట్‌ కంటే ఎఫ్‌ఆర్‌పీ దృఢత్వం, సామర్థ్యం ఎక్కువ అని ఐఐటీలోని క్యాస్ట్‌కాన్‌ ల్యాబ్‌లో నిర్వహించిన పరిశోధనలో తేలిందని చెప్పారు. ‘పెద్ద పెద్ద భవనాలు, బ్రిడ్జిలు, ఇతర నిర్మాణాలు ఏళ్లు గడుస్తున్న కొద్దీ దృఢత్వాన్ని కోల్పోతుంటాయి. భూకంపాలు, వరదలు వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలు, పేలుళ్లు వంటివాటితో నిర్మాణాలు దెబ్బతింటాయి. చాలా ఏళ్ల క్రితం నిర్మించిన రైల్వే, రోడ్డు వంతెనలు బలహీనమవుతుంటాయి. వాటి స్థానంలో కొత్తవి నిర్మించాలంటే వ్యయప్రయాసలతో కూడిన విషయం. కానీ ఎఫ్‌ఆర్‌పీని వినియోగించి మరమ్మతులు, మార్పులు, చేర్పులు చేయడంతో ఆ నిర్మాణాల దృఢత్వాన్ని పెంచవచ్చు. వాటి ఆయుష్షును కూడా మరో 20 ఏళ్లవరకు పొడిగించవచ్చు. ఎఫ్‌ఆర్‌పీని వినియోగించడం వల్ల ఆయా నిర్మాణాల పరిమాణంలో మార్పులు ఉండవు. బరువు కూడా తక్కువగా ఉంటుంది’’అని సూర్యప్రకాశ్‌ వెల్లడించారు.   దేశ అభివృద్ధికి ఊతం  ఎఫ్‌ఆర్‌పీని అభివృద్ధి చేసిన ప్రొఫెసర్‌ సూర్యప్రకాశ్‌ నేతృత్వంలోని పరిశోధన బృందాన్ని ఐఐటీ హెచ్‌ డైరెక్టర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి అభినందించారు. ఈ పరిశోధన దేశంలో మౌలిక సదుపాయాలకు దీర్ఘాయువును ఇస్తుందన్నారు. మౌలిక సదుపాయాల పరిరక్షణ, వాటి జీవితకాలాన్ని పెంచడం దేశ ఆర్థికాభివృద్ధికి ఎంతో దోహదపడుతుందన్నారు. 

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ముందుంది ముంచే కాలం.. నైరుతీ రుతుపవనాల కాలం మొదలయ్యే జూన్‌ తొలివారం నుంచే మొదలు కానుంది. హైదరాబాద్‌ మహానగరాన్ని భారీ వర్షాలు ముంచెత్తే ప్రమాదం మరో 30 రోజుల్లో పొంచి ఉంది. ముంపు కష్టాలకు ఇప్పటి నుంచే కౌంట్‌ డౌన్‌ మొదలైంది. తొలకరి పలకరింపుల అనంతరం వరుసగా కురిసే వర్షాలతో నగరం చిగురుటాకులా వణకడం ఏటా జరిగే తంతు. ఈ నేపథ్యంలో ఇప్పుడే నష్ట నివారణ చర్యలు చేపట్టాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. శివార్లతో పోలిస్తే కోర్‌సిటీకే ముంపు ముప్పు ఎక్కువని ఐఐటీ హైదరాబాద్, వాతావరణ శాఖ తాజా అధ్యయనంలో తేలింది. గత కొన్నేళ్లుగా (2013–2019 సంవత్సరాలు) డేటాను అధ్యయనం చేసిన అనంతరం ఈ వివరాలను వెల్లడించారు. ఈ మధ్య కాలంలో ఏకంగా 29 సార్లు నగరాన్ని వరదలు ముంచెత్తినా.. అధికార యంత్రాంగానికి కనువిప్పు కలగకపోవడం గ్రేటర్‌ పిటీ.  కుండపోత లెక్కలివీ..  ► జీహెచ్‌ఎంసీ విస్తీర్ణం 625 చదరపు కిలోమీటర్లు. ఈ పరిధిలో 37 ఆటోమేటిక్‌ వర్షపాత లెక్కింపు కేంద్రాల్లో 118 రోజుల భారీ వర్షపాతం లెక్కలను పరిశీలించిన అనంతరం ప్రధాన నగరానికే ముంపు ముప్పు ఏటా తథ్యమని ఈ అధ్యయనం తేల్చింది.  తరచూ వర్షం కురిసిన రోజులు, తీవ్రత, నమోదైన వర్షపాతం లెక్కలను పరిశీలించారు. ప్రధానంగా రుతుపవన వర్షాలు కురిసే జూన్‌–సెప్టెంబర్‌ మధ్యకాలంలో సాయంత్రం నుంచి అర్ధరాత్రి వరకు భారీ వర్షాలు కురిసినట్లు గుర్తించారు.   ► కొన్ని గంటల వ్యవధిలోనే కోర్‌సిటీ పరిధిలో క్యుములో నింబస్‌ మేఘాలు కుమ్మేయడంతో కుండపోత వర్షాలు కురిశాయని విశ్లేషించారు. శివార్లలోనూ భారీ వర్షాలు కురిసినప్పటికీ తీవ్రత అంతగా లేదని తేల్చారు. ప్రధాన నగరంలో పట్టణీకరణ పెరగడం, వర్షపు నీరు వెళ్లే దారి లేకుండా విస్తరించిన కాంక్రీట్‌ రహదారులు, నాలాలపై ఆక్రమణలు, బహుళ అంతస్తుల భవనాల కారణంగా ముంపు సమస్య అధికంగా ఉందని నిగ్గు తేల్చింది.   ► దశాబ్దాల క్రితం ఏర్పాటు చేసిన వరదనీటి కాల్వలు కుంచించుకుపోవడమూ ఇందుకు కారణమని ఈ అధ్యయనం గుర్తించింది. ఈ వివరాలను నగరంలోని వాతావరణ మార్పులు,భారీ వర్షాల తీరుతెన్నులపై భారత వాతావరణ శాఖ ప్రచురించిన అర్బన్‌ క్లైమేట్‌ జర్నల్‌లోనూ ప్రచురించినట్లు పరిశోధకులు తేల్చారు.   ఇరవైతొమ్మిదిసార్లు.. వరదలు..  నగరంలో 2013 నుంచి 2019 మధ్యకాలంలో 29 సార్లు ప్రధాన నగరాన్ని వరదలు ముంచెత్తినట్లు ఈ అధ్యయనం పేర్కొంది. ప్రధానంగా జూన్‌–సెప్టెంబరు మధ్యకాలంలోనే 15 సార్లు వరదలు సంభవించినట్లు తెలిపింది. మార్చి –మే మధ్యకాలంలో 8 మార్లు, అక్టోబరు–డిసెంబరు మధ్యకాలంలో 5 మార్లు వరదలు ముంచెత్తాయని పేర్కొంది. జనవరి–ఫిబ్రవరి మధ్యకాలంలో ఒకసారి వరదలు సంభవించాయని తెలిపింది.  సెంటీమీటరు మేర కురిస్తేనే..   జీహెచ్‌ఎంసీ పరిధిలో ఏకధాటిగా ఒక సెంటీమీటరు వర్షం కురిస్తే చాలు నగరంలో వరదనీరు పోటెత్తుతోందని ఈ అధ్యయనం తేల్చింది. ఇక 24 గంటల్లో ఏకంగా 10 సెంటీమీటర్ల వర్షపాతం నమోదైతే నగరం అతలాకుతలమవుతుందని గుర్తించింది. ప్రధానంగా 90 శాతం వరదలు జూన్‌–అక్టోబరు మధ్యకాలంలోనే తలెత్తినట్లు తేల్చింది. 2013లో 31 రోజులు, 2016లో 25సార్లు నగరంలో వరదలు భారీగా సంభవించడంతో జనజీవనం అస్తవ్యస్తమైనట్లు అధ్యయనం తెలిపింది. సాయంత్రం నుంచి అర్ధరాత్రి వరకు ఏకధాటిగా కురిసిన వర్షాలతోనే అధిక నష్టం వాటిల్లినట్లు తేల్చింది.

సాక్షి ప్రతినిధి, సంగారెడ్డి: దేశంలో 5జీ సాంకేతి కత పరిశోధనలో కీలక ముందడుగు పడింది. తొలిసారిగా స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో కూడిన 5జీ వైర్‌లెస్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ టెక్నాలజీని వైసిగ్‌ నెట్‌వ ర్క్స్‌ (డబ్ల్యూఐఎస్‌ఐజీ) అనే స్టార్టప్‌ కంపెనీతో కలసి ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ సంయుక్తంగా అభివృ ద్ధి చేసింది. దేశీయంగా అభివృద్ధి చేసిన 5జీ ఒరాన్‌ (ఓపెన్‌ రేడియో యాక్సెస్‌ నెట్‌వర్క్‌) టెక్నాలజీ సాయంతో తొలి డేటా కాల్‌ను చేసినట్లు ప్రకటించింది. ఈ మేరకు మంగళవా రం ఇక్కడ ప్రకటన విడుదల చేసింది. 3.3–3.5 జీహెచ్‌జెడ్‌ (గిగాహెర్ట్‌జ్‌) ఫ్రీక్వెన్సీ (పౌనఃపు న్యం) బ్యాండ్‌లో 100 ఎంహెచ్‌జెడ్‌ (మెగా హెర్ట్‌జ్‌) బ్యాండ్‌విడ్త్‌కు సపోర్ట్‌ చేసే మల్టిపుల్‌ ఇన్‌పుట్‌–మల్టిపుల్‌ అవుట్‌పుట్‌ (మిమో) సామర్థ్యంగల బేస్‌స్టేషన్‌ను ఉపయోగించి డేటా కాల్‌ను అభివృద్ధి చేసినట్లు ఐఐటీ వర్గాలు వెల్లడించాయి. లైసెన్సింగ్‌ ప్రాతిపదికన ఈ సాంకేతికతను భారతీయ వైర్‌లెస్‌ పరికరాల తయారీదారులకు అందుబాటులో ఉంచుతు న్నట్లు వైసిగ్‌ నెట్‌వర్క్స్‌ ప్రధాన శాస్త్రవేత్త డాక్టర్‌ సాయిధీరాజ్‌ చెప్పారు. 5జీ స్వదేశీ పరిజ్ఞానం అభివృద్ధిలో ఇదో కీలక ఘట్టమని ఐఐటీహెచ్‌ పరిశోధన–అభివృద్ధి విభాగం డీన్‌ ప్రొఫెసర్‌ కిరణ్‌ కుచి తెలిపారు. తమ పరిశోధన ద్వారా 5జీ, భావి సాంకేతికతల అభివృద్ధిలో భారత్‌ను మరింత ముందుకు తీసుకొచ్చినట్లు చెప్పారు. 5జీ రంగంలో తమ టెక్నాలజీ దేశాన్ని ఆత్మ నిర్భర్‌గా మార్చగలదని ఆశిస్తున్నట్లు ఐఐటీహెచ్‌ డైరెక్టర్‌ బీఎస్‌ మూర్తి పేర్కొన్నారు.

సాక్షి, సంగారెడ్డి/ఆదిలాబాద్‌/ఖమ్మం: సంగారెడ్డి, ఉమ్మడి ఆదిలాబాద్‌ జిల్లాల్లో కరోనా కలకలం సృష్టిస్తోంది. రోజురోజుకూ కేసుల సంఖ్య పెరుగుతోంది. కరోనాబారిన పడినవారిలో విద్యార్థులు, ప్రొఫెసర్లు, వైద్యులు, వైద్య సిబ్బంది, పోలీసులు ఉన్నారు. సంగారెడ్డి జిల్లా కంది మండలంలోని హైదరాబాద్‌ ఐఐటీలో బుధవారం నాటికి 123 మందికి కరోనా సోకింది. వీరిలో 107 మంది విద్యార్థులు కాగా, ఏడుగురు ఫ్యాకల్టీలు, ఆరుగురు ఇతర ఉద్యోగులున్నారు. ఈ నెల తొలి వారం వివిధ రాష్ట్రాల నుంచి విద్యార్థులు ఐఐటీకి వచ్చారు. ఐదో తేదీన ఇద్దరు విద్యార్థులకు స్వల్ప లక్షణాలుండటంతో ఆర్టీపీసీఆర్‌ పరీక్షలు చేయగా పాజిటివ్‌గా తేలింది. ఈ నేపథ్యంలో రెండుడోసుల వ్యాక్సినేషన్‌ తీసుకున్నట్టు సర్టిఫికెట్‌ ఉన్నవారినే క్యాంపస్‌లోకి అనుమతించారు. అయినా కేసులు పెరుగుతున్నాయి. ప్రస్తుతం క్యాంపస్‌లో 2 వేలమంది విద్యార్థులు, 250 మంది ఫ్యాకల్టీలు, వారి కుటుంబీకులు ఉన్నారు.  ఆదిలాబాద్‌ జిల్లా కేంద్రంలోని స్టేట్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా(ఎస్‌బీఐ) ప్రధాన శాఖలో 8 మంది ఉద్యోగులకు కోవిడ్‌ సోకింది. పోలీసుశాఖలో ఇద్దరు సీఐలకు కరోనా వచ్చింది. మంచిర్యాల జిల్లా రామకృష్ణాపూర్‌ సింగరేణి ఏరియా ఆస్పత్రిలో ఇద్దరు వైద్యులు సహా 15 మంది సిబ్బం ది కరోనా బారినపడ్డారు. మంచిర్యాల పోలీసు స్టేషన్‌లో బుధవారం 97 మందికి ర్యాపిడ్‌ యాంటిజెన్‌ పరీక్షలు నిర్వహించగా, ట్రాఫిక్‌ ఎస్సై, ఇద్దరు కానిస్టేబుళ్లకు పాజిటివ్‌ వచ్చింది. ఖమ్మం వన్‌టౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్లో బుధవారం సీఐ సహా పదిమంది కరోనా బారిన పడ్డారు.

క్యాంపస్‌ రిక్రూట్‌మెంట్‌లో ఇండియన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ, హైదరాబాద్‌ జోరు కొనసాగుతోంది. డిసెంబరు 1 నుంచి ప్రారంభమైన క్యాంపస్‌ ప్లేస్‌మెంట్స్‌లో ఇక్కడి విద్యార్థులు అంతర్జాతీయ కంపెనీల నుంచి నియామక పత్రాలు అందుకున్నారు.  ఐఐటీ, హైదరాబాద్‌లో డిసెంబరు 1 నుంచి ఫేస్‌ 1 క్యాంపస్‌ రిక్రూట్‌మెంట్లు ప్రారంభమయ్యాయి. బిటెక్‌, ఎంటెక్‌లలో వివిధ విభాగాల నుంచి మొత్తం 668 మంది విద్యార్థులు ఈ రిక్రూట్‌మెంట్‌కి రెడీగా ఉన్నారు. ఇప్పటి వరకు 225 మందికి నియామక పతత్రాలు అందాయి. ఇప్పటి వరు జరిగిన నియామకాల్లో ఓ విద్యార్థికి అత్యధికంగా రూ.65.45 లక్షల వార్షిక వేతనం ఖరారు అయ్యింది. త​‍్వరలోనే రెండో ఫేస్‌ నియమకాలు కూడా చేపట్టబోతున్నారు. కోవిడ్‌ ఎఫెక్ట్‌ మధ్య గతేడాది ఫేజ్‌ 1, ఫేజ్‌ 2లకు కలిపి మొత్తం 195 కంపెనీలు క్యాంపస్‌ ప్లేస్‌మెంట్‌లో పాల్గొనగా ఈ సారి ఒక్క ఫేజ్‌ 1లోనే 210 కంపెనీలు ఆసక్తి చూపించాయి. ఐఐటీ, హైదరాబాద్‌ బ్రాండ్‌ ఇమేజ్‌ వల్ల చాలా కంపెనీలు క్యాంపస్‌ నియామకాలకు ఇక్కడికి వస్తున్నాయి. ఫేజ్‌ 1లో పాల్గొన్న సంస్థల్లో గూగుల్‌, మైక్రోసాఫ్ట్‌, ఒరాకిల్‌, గోల్డ్‌మాన్‌ శాక్స్‌, జేపీ మోర్గాన్‌, అమెజాన్‌, యాక్సెంచర్‌, ఇండీడ్‌, ఆప్టమ్‌, ఫ్లిప్‌కార్ట్‌, జాగ్వర్‌లతో పాటు అనేక ఐటీ కంపెనీలు ఉన్నాయి. 

ఇండియన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ, హైదరాబాద్‌ కీర్తి కిరీటంలో మరో ఘనత వచ్చి చేరింది. కేంద్రం అందించే స్టార్టప్‌ సీడ్‌ ఫండ్‌కి ఈ కాలేజీ ఎంపికైంది. దీంతో ఇక్కడ నూతన ఆవిష్కరణలకు మరింత ఊతం లభించనుంది. డిపార్ట్‌మెంట్‌ ఆఫ్‌ ప్రమోషన్‌ ఆఫ్‌ ఇండస్ట్రీ అండ్‌ ఇంటర్నల్‌ ట్రేడ్‌ సంస్థ స్టార్టప్‌ ఇండియా సీడ్‌ ఫండ్‌ పేరుతో నూతన ఆవిష్కరణలకు ఆర్థిక సాయం అందిస్తోంది.  ఈ సంస్థకు చెందిన అడ్వైజరీ కమిటీ ఐఐటీ, హైదరాబాద్‌కి స్టార్టప్‌ ఫండ్‌ కింద రూ. 5 కోట్లు మంజూరు చేసేందుకు అంగీకారం తెలిపింది. గత పదమూడేళ్లుగా ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ సాధించిన పురోగతి ఆధారంగా ఈ నిధులు మంజూరు చేశారు. ఆర్టిఫిషియల్‌ ఇంటిలిజెన్స్‌, మెషిన్‌ లెర్నింగ్‌, ఎన్‌ఎల్‌పీ, రొబోటిక్స్‌, వర్చువల్‌ రియాలిటీ, ఆగ్యెమెంటెడ్‌ రియాలిటీ, బ్లాక్‌ చెయిన్‌ తదితర టెక్నాలజీ మీద అభివృద్ధి చేస్తున్న కాన్సెప్టులు, స్టార్టప్‌లకు సాయం అందివ్వనున్నారు. రాబోయే మూడేళ్లల కాలంలో కనీసం 10 నుంచి 15 వరకు స్టార్టప్‌లు ఐఐఐటీ హైదరాబాద్‌ నుంచి వస్తాయని అంచనా. 

చేతిలో స్మార్ట్‌ఫోన్‌ ఉంది కదా అని ఏది బడితే అది టైప్‌ చేయకండి. ముఖ్యంగా సోషల్‌ మీడియాను ఫాలో అవుతున్నవారు ఒళ్లు దగ్గరపెట్టుకోవాలి. మారు పేర్లు, నకిలీ ఖాతాలతో విద్వేషపు రాతలు రాసేసి, రెచ్చగొట్టే వ్యాఖ్యలు చేసేసి తప్పించుకోవచ్చు అనుకుంటే తప్పులో కాలేసినట్టే. తాజాగా ఆకుబత్తిని రామ్‌నగేష్‌ అనే యువకుడు ఇలాంటి నేరంలోనే పోలీసులకు చిక్కాడు.  సంగారెడ్డి జిల్లాకు చెందిన 23 ఏళ్ల రామ్‌నగేష్‌ బెంగళూరు చెందిన ఓ ఫుడ్‌ డెలివరీ యాప్‌లో  సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్‌గా పనిచేశాడు. టీమిండియా కెప్టెన్‌ విరాట్‌ కోహ్లి భార్య అనుష్కశర్మతో పాటు తొమ్మిది నెలల కుమార్తె వామికానూ ఉద్దేశించి ట్విటర్‌లో అత్యంత హేయమైన వ్యాఖ్యలు చేశాడన్న ఆరోపణతో ముంబై పోలీసులు రామ్‌నగేష్‌ను అరెస్ట్‌ చేశారు. టీ–20 ప్రపంచ కప్‌ భాగంగా పాకిస్తాన్‌తో జరిగిన మ్యాచ్‌లో టీమిండియా ఓడిపోవడంతో అతడు వివాదాస్పద ట్వీట్‌ చేశాడు. దీనిపై పెద్ద ఎత్తున విమర్శలు రావడంతో ఢిల్లీ ఉమెన్‌ కమిషన్‌ సైతం తీవ్రంగా పరిగణించింది. ఈ ట్వీట్‌పై కేసు నమోదు చేసుకున్న ముంబై సైబర్‌ క్రైమ్‌ పశ్చిమ విభాగం పోలీసులు సంగారెడ్డి జిల్లా కంది మండలం ఎద్దుమైలారంలోని ఓడీఎఫ్‌ క్వార్టర్స్‌లో రామ్‌నగేష్‌ పట్టుకున్నారు. అతడిపై ఐపీసీ సెక్షన్‌ 354(ఏ), 506, 67(బీ) కింద అభియోగాలు మోపారు.  మారు పేరుతో ట్విటర్‌ ఖాతా...  రాంనగేశ్‌ ఈ ఏడాది ఏప్రిల్‌లో కొత్తగా ట్విట్టర్‌ ఖాతా తెరిచాడు. అది పాకిస్థాన్‌కు చెందిన ఖాతాగా నమ్మించేందుకు మార్పు చేర్పులు చేశాడు. ‘గప్పిస్తాన్ రేడియో’పేరుతో ఉన్న ట్విటర్‌ హేండిల్‌ ద్వారా కోహ్లిని బెదిరిస్తూ అక్టోబర్‌ 24న వివాదాస్పద ట్వీట్‌ చేశాడు. దీంతో స్పందించిన ఢిల్లీ పోలీసులు, ముంబై సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసులు కేసు నమోదు చేశారు. దర్యాప్తు అనంతరం రామ్‌నగేశ్‌ పనే అని తేల్చారు. మంగళవారం రాత్రి సంగారెడ్డి జిల్లాలోని ఇంద్రకరణ్‌ పోలీసుస్టేషన్‌కు వచ్చిన ముంబై పోలీసులు దీనిపై సమాచారం ఇచ్చి రామ్‌నగేశ్‌ను అరెస్టు చేసి తీసుకువెళ్లారు.  ఎందుకు చేశాడో అర్థం కావడం లేదు ఐఐటీ- హైదరాబాద్‌ రెండేళ్ల క్రితం గ్రాడ్యుయేషన్‌ చేసిన రామ్‌నగేశ్‌ ఏడాదికి రూ.24 లక్షల ప్యాకేజీతో జాబ్‌ చేశాడు. అమెరికా వెళ్లాలన్న ఉద్దేశంతో నెల క్రితమే ఉద్యోగం మానేశాడు. క్రికెట్‌ను అమితంగా ఇష్టపడే తన కుమారుడు ఇలాంటి హేయమైన వ్యాఖ్యలు చేయడం పట్ల రామ్‌నగేశ్‌ తండ్రి శ్రీనివాస్‌ దిగ్భ్రాంతి వ్యక్తం చేశారు. ఇలా ఎందుకు చేశాడో అర్థం కావడం లేదని వాపోయారు. చదువులో టాపర్‌ అయిన రామ్‌నగేశ్‌ ఉన్నత చదువుల కోసం అమెరికా వెళ్లేందుకు ప్రయత్నాలు చేస్తున్నట్టు సన్నిహితులు తెలిపారు.  కావాలని చేయలేదు.. అయితే రామ్‌నగేశ్‌ ఇదంతా కావాలని చేయలేదని పొరపాటున జరిగిందని శ్రీనివాస్‌ స్నేహితుడు కృష్ణమూర్తి తెలిపారు. ‘భారత్‌ మ్యాచ్‌ ఓడిపోయిందన్న బాధలో రాంనగేశ్‌ ఈ మెసేజ్‌ టైప్‌ చేశాడు. దీన్ని ట్వీట్‌ చేయాలని అతడు అనుకోలేదు. అదే సమయంలో ఫోన్‌ అతడి చేతిలో నుంచి జారిపడిపోయింది. జరిగిన నష్టాన్ని నివారించేందుకు అతడు చేసిన ప్రయత్నాలు ఫలించలేదు. అప్పటికే ఆ మెసేజ్‌ వైరల్‌ అయింది. ఆ రోజు నుంచి రామ్‌నగేశ్‌ భయంగా రోజులు గడిపాడు. పోలీసులు వచ్చి అరెస్ట్‌ చేసే వరకు కుటుంబ సభ్యులకు ఈ విషయం తెలియదు’అని కృష్ణమూర్తి వివరించారు.  నకిలీ ఖాతాలతో ట్రోలింగ్‌ ఫేక్‌ ప్రొఫైల్స్‌తో సోషల్‌ మీడియాలో తాము ఏం చేసినా ఎవరూ పట్టుకోలేరన్న భ్రమలు సరికాదని ముంబై సైబర్‌ క్రైమ్‌ విభాగం డీసీపీ డాక్టర్‌ రష్మి కరాండికర్‌ అన్నారు. ఇలాంటి వారి ఆట కట్టించేందుకు అవసరమైన సాంకేతికత తమ దగ్గర ఉందని తెలిపారు. అనేక నకిలీ ఖాతాలతో రామ్‌నగేశ్‌ ట్రోలింగ్‌ చేసినట్టు గుర్తించామన్నారు. క్రిక్‌క్రేజీగర్ల్‌, రమన్‌హీస్ట్‌, పెళ్లకూతురుహియర్‌ ట్విటర్‌ హేండిల్స్‌ ద్వారా ట్రోలింగ్‌కు పాల్పడినట్టు తేల్చారు.

హైదరాబాద్‌ : వ్యవసాయదారులకు, రైతుకూలీలకు ఉపయోకరంగా ఉండటమే కాకుండా పర్యావరణ కాలుష్యాన్ని తగ్గించే సరికొత్త ఆవిష్కరణకు ఇండియన్‌ ఇన్సిస్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ, హైదరాబాద్‌ బాటలు వేసింది.  వేస్ట్‌ టూ వెల్త్‌ వ్యవసాయం చేసేప్పుడు ఉత్పత్తి అయ్యే వ్యర్థ పదార్థాలతో బయో బ్రిక్స్‌ (ఇటుకలు)ను ఐఐటీ, హైదరాబాద్‌ విద్యార్థులు రూపొందించారు. సాగు చేసేప్పుడు వచ్చే చెత్తను సేకరించి దాన్ని ప్రత్యేక పద్దతిలో మిక్స్‌ చేసి ఈ ఇటుకలను రూపొందించారు. ప్రస్తుతం ప్రోటోటైప్‌లో ఉన్న ఈ ఇటుకలను కమర్షియల్‌ పద్దతిలో భారీ ఎత్తున తయారు చేయడం ద్వారా రైతులకు అదనపు ఆదాయం అందివ్వడంతో పాటు ఆఫ్‌ సీజన్‌లో రైతు కూలీలకు కూడా మరో పనిని అందుబాటులోకి తెచ్చినట్టు అవుతుందని ఐఐటీ , హైదరాబాద్‌ అధ్యాపకులు అంటున్నారు. ప్రాజెక్ట్‌ బిల్డ్‌  ఐఐటీ హైదరాబాద్‌లో బోల్డ్‌ యూనిక్‌ ఐడియా లీడ్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ (బిల్డ్‌) పేరుతో ప్రత్యేక ప్రాజెక్టును చేపట్టారు. అందులో భాగంగా భవన నిర్మాణ రంగంలో నూతన ఆవిష్కరణలకు శ్రీకారం చుట్టారు. ఆ ప్రాజెక్టులో భాగంగా 2019 నుంచి బయె బ్రిక్‌ పరిశోధనలు ప్రారంభించారు. ఇటీవల హైదరాబాద్‌ క్యాంపస్‌లోనే ఈ ఇటుకలను ఉపయోగించి సెక్యూరిటీ గార్డ్‌ గదిని నిర్మించారు. బయె ఇటుక ప్రత్యేకతలు  - సాధారణ ఇటుకలతో పోల్చినప్పుడు బయో ఇటుకలు చాలా తక్కువ (ఎనిమిదో వంతు) బరువును కలిగి ఉన్నాయి. దీంతో ఇంటి పైకప్పు నిర్మాణానికి సైతం వీటిని వినియోగించవచ్చు. పీవీసీ షీట్‌లపై ఈ ఇటుకలను పేచ్చి కప్పును పూర్తి చేయవచ్చు. - బయె ఇటుకలు వాటర్‌ ప్రూఫ్‌, ఫైర్‌ ప్రూఫ్‌గా పని చేస్తాయి. కాబట్టి భవనానికి అదనపు రక్షణ లభిస్తుంది. అంతేకాదు కొంత మేరకు సౌండ్‌ ప్రూఫ్‌గా కూడా పని చేస్తున్నాయి.  - సాధారణ ఇటుకలతో పోల్చితే బయో ఇటుకలను కాల్చేందుకు కనీసం 6 సెంటిగ్రేడ్‌ వరకు తక్కువ ఉష్ణోగ్రత సరిపోతుంది. ఫలితంగా పర్యావరణ కాలుష్యం తగ్గిపోతుంది. - ఈ ఇటుకలను భారీ ఎత్తున తయారు చేస్తే ఒక్కో ఇటుక తయారీకి కేవలం రూ.2 నుంచి రూ. 3 ల వ్యయం అవుతుంది. దీంతో ఇటుకల రేటు తగ్గిపోతుంది. గ్రామీణ ప్రాంతాలకు ఉపయుక్తం బయో బ్రిక్‌ టెక్నాలజీ విరివిగా అందుబాటులోకి వస్తే రూరల్‌ ఇండియాకు ఎంతగానో మేలు జరుగుతుందని ఐఐటీ హైదరాబాద్‌ అధ్యాపక బృందం అంటోంది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తయారయ్యే వ్యర్థాలతో అతి తక్కువ ఖర్చుతోనే ఇటుకలు అందుబాటులోకి వస్తాయని, వీటి వల్ల ఇంటి నిర్మాణ వ్యయం గణనీయంగా తగ్గుతుందంటున్నారు. వ్యయం తగ్గడంతో పాటు ఇంటి నాణ్యత కూడా బాగుంటుందని హామీ ఇస్తున్నారు.  చదవండి : Hyderabad Metro: అమ్మకానికి హైదరాబాద్‌ మెట్రో! ఎల్‌ అండ్‌ టీ కీలక నిర్ణయం?