ముంబై: భారత విదేశీ మారక (ఫారెక్స్‌) నిల్వలు నవంబర్‌ ఒకటి నాటికి 682.13 బిలియన్‌ డాలర్లుగా నమోదయ్యాయి. అంత క్రితం వారంతో పోలిస్తే నిల్వలు 2.67 బిలియన్‌ డాలర్లు క్షీణించాయి. సెప్టెంబర్‌ చివరినాటికి ఫారెక్స్‌ నిల్వలు భారత్‌లో గరిష్ట స్థాయిని తాకి 704.885 బిలియన్‌ డాలర్లుగా ఉన్నాయి.బంగారం నిల్వలు 1.224 బిలియన్‌ డాలర్లు ఎగసి 69.751 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరుకున్నాయి. స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ (ఎస్‌ఈఆర్‌) ఒక మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 18.219 బిలియన్‌ డాలర్లుగా ఉన్నాయి. ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద భారత నిల్వలు నాలుగు మిలియన్‌ డాలర్లు అధికమై 4.311 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి.

భారత విదేశీ మారక నిల్వలు మొదటిసారి రికార్డుస్థాయిలో 700 బిలియన్‌ డాలర్ల మార్కును చేరాయి. ఇటీవల ప్రభుత్వ వర్గాలు అధికారికంగా విడుదల చేసిన గణాంకాల ప్రకారం 2024 సెప్టెంబర్‌ 27 నాటికి దేశంలోని విదేశీ మారక నిల్వలు 705 బిలియన్‌ డాలర్ల(రూ.59 లక్షల కోట్లు)కు చేరాయి. ఫారెక్స్‌ నిర్వల వల్ల దేశానికి ఏ విధంగా ఉపయోగపడుతాయో తెలుసుకుందాం. దేశీయ స్టాక్‌ మార్కెట్లు పెరిగేందుకు ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఉపయోగపడుతాయి.రూపాయి విలువను స్థిరీకరించడానికి ఆర్‌బీఐ ఫారెక్స్ నిల్వలను ఉపయోగిస్తుంది. కరెన్సీలో తీవ్రమైన హెచ్చుతగ్గులను నిరోధించడానికి తోడ్పడుతాయి.విదేశీ కరెన్సీలను కొనుగోలు చేయడం లేదా విక్రయించడం ద్వారా రూపాయి విలువను ఆర్‌బీఐ నియంత్రిస్తుంది.వస్తువుల దిగుమతుల కోసం ఫారెక్స్ నిల్వలు ఉపయోగపడుతాయి.చమురు ధరల పెరుగుదల, ఆర్థిక సంక్షోభాల సమయంలో ఈ నిల్వలు తోడ్పడుతాయి.ఇదీ చదవండి: ఫ్లిప్‌కార్ట్‌, అమెజాన్‌లపై దర్యాప్తు వాయిదా!ఇజ్రాయెల్‌-ఇరాన్ యుద్ధ వాతావరణం, ప్రపంచ ఉద్రిక్తతలు వెరసి చమురు ధరలు పెరుగుతున్నాయి. చమురు దిగుమతులపై అధికంగా ఆధారపడుతున్న దేశం మనది. ఈ నేపథ్యంలో అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌ నుంచి క్రూడాయిల్‌ కొనుగోలు చేయాలంటే ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఎంతో ఉపయోగపడుతాయి. రానున్న రోజుల్లో భారత్‌ ఎన్నో రెట్లు అభివృద్ధి చెందుతుందని నమ్మి వివిధ దేశాలకు చెందిన ఇన్వెస్టర్లు వివిధ రూపాల్లో పెట్టుబడి పెడుతున్నారు. దాంతో ఫారెక్స్‌ నిల్వలు పెరుగుతున్నాయి.

ముంబై: ఒక వారం విరామం తర్వాత భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య (ఫారెక్స్‌) నిల్వలు రికార్డు స్థాయిని చేరాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) గణాంకాల ప్రకారం సెపె్టంబర్‌ 20వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో అంతక్రితం వారంతో పోల్చితే 2.838 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 692.29 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఈ నెల 13వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో కొంత వెనక్కుతగ్గినా, అంతక్రితం వరుసగా రెండు వారాలూ రికార్డు బాటన కొనసాగాయి. అన్ని విభాగాల్లోనూ పురోగతి.. » డాలర్ల రూపంలో పేర్కొనే ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ సమీక్షా వారంలో 2.057 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 605.686 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగసింది. » పసిడి నిల్వలు 726 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 63.613 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. » ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ (ఎస్‌డీఆర్‌) విలువ 121 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 18.54 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగసింది. » అయితే ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద నిల్వల పరిమాణం 66 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 4.458 బిలియన్‌ డాలర్లకు దిగివచ్చాయి.

భారత విదేశీ మారక నిల్వలు జీవితకాల గరిష్ఠాలను చేరాయి. ఆగస్టు 30 నాటికి దేశ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు 689.24 బిలియన్‌ డాలర్ల(సుమారు రూ.57 లక్షల కోట్లు)కు చేరుకున్నాయి. ఈ నిల్వలు లెక్కించే ముందు వారంలో ఏకంగా 5.2 బిలియన్ డాలర్లు(దాదాపు రూ.40 వేలకోట్లు) ఎగసి ఆల్ టైం హైను తాకాయి. ఈమేరకు తాజాగా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) గణాంకాలు వెల్లడించింది.ఇదీ చదవండి: డైరెక్ట్‌ సెల్లింగ్‌ పరిశ్రమతో భారీగా ఉద్యోగాలుఆర్‌బీఐ విడుదల చేసిన ‘వీక్లీ స్టాటిస్టికల్ సప్లిమెంట్’ ప్రకారం..విదేశీ కరెన్సీ ఆస్తులు (ఎఫ్‌సీఏ) 5.10 బిలియన్ డాలర్లు(దాదాపు రూ.40 వేలకోట్లు) పెరిగి 604.1 బిలియన్ డాలర్ల(రూ.48 లక్షల కోట్లు)కు చేరుకున్నాయి. బంగారం నిల్వలు 129 మిలియన్ డాలర్లు(రూ.వెయ్యి కోట్లు) పెరిగి 61.98 బిలియన్ డాలర్ల(రూ.4.9 లక్షల కోట్లు)కు చేరుకున్నాయి. ఐఎంఎఫ్‌లో నమోదైన దేశాలతో వర్తకం చేసుకునేందుకు వీలుగా ఉంటే స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ విలువ వారంలో 4 మిలియన్‌ డాలర్లు(రూ.33 కోట్లు) పెరిగి 18.47 బిలియన్‌ డాలర్లు(రూ.1.4 లక్షల కోట్లు)కు చేరుకున్నాయి. ఐఎంఎఫ్‌లో రిజర్వ్ స్థానం 9 మిలియన్‌ డాలర్లు(రూ.75 కోట్లు) పెరిగి 4.63 బిలియన్‌ డాలర్ల(రూ.37 వేలకోట్లు)కు చేరుకుంది.

దేశంలో విదేశీ మారకం నిల్వలు(ఫారెక్స్‌) క్రమంగా పడిపోతున్నాయి. ఈమేరకు భారతీయ రిజర్వు బ్యాంక్‌ తన వారాంతపు సమీక్షలో కీలక అంశాలను ప్రస్తావించింది. వరుసగా రెండోవారం ఈ నెల 19తో ముగిసిన వారాంతానికిగాను ఫారెక్స్‌ రిజర్వులు 2.82 బిలియన్‌ డాలర్లు కరిగిపోయి 640.334 బిలియన్‌ డాలర్లకు పరిమితమైనట్లు తెలిపింది.అంతకుముందు వారంలో ఈ నిలువలు 5.401 బిలియన్‌ డాలర్లు తరిగిపోయిన విషయం తెలిసిందే. సెప్టెంబర్‌ 2021లో రికార్డు స్థాయిలో 642.453 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరుకున్న విదేశీ మారక నిల్వలు మళ్లీ నాలుగేళ్ల తర్వాత ఈ గరిష్ఠ స్థాయిని అధిగమించాయి. మరోవైపు పసిడి రిజర్వులు పెరుగుతున్నాయి. తాజాగా 1.01 బిలియన్‌ డాలర్లమేర బంగారు రిజర్వులు పెరిగి 56.808 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరుకున్నాయి. ఇదీ చదవండి: ఒకసారి ఛార్జ్‌చేస్తే 516 కి.మీ వెళ్లేలా కొత్త ఈవీపడిపోతున్న రూపాయిఇతర అంతర్జాతీయ కరెన్సీలతో పోలిస్తే రూపాయి తీవ్ర ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటుంది. ప్రధానంగా అంతర్జాతీయ ఫారెక్స్‌ మార్కెట్లో డాలర్‌కు అనూహ్యంగా డిమాండ్‌ నెలకొనడంతో గత కొన్ని నెలలుగా రూపాయి విలువ క్రమంగా పతనమవుతోంది. దీంతో విదేశీ కరెన్సీ రూపంలో ఉన్న ఆస్తుల విలువ 3.793 బిలియన్‌ డాలర్లు తరిగిపోయి 560.86 బిలియన్‌ డాలర్లకు పరిమితమయ్యాయని ఆర్‌బీఐ తెలిపింది. డాలర్‌తోపాటు యూరో, పౌండ్‌, యెన్‌ కరెన్సీలు ఒత్తిడిని ఎదుర్కొనడం వల్ల విదేశీ కరెన్సీ రూపంలో ఉన్న ఆస్తులు తరిగిపోతున్నాయని నిపుణులు చెబుతున్నారు.

ముంబై: భారత్‌ విదేశీ మారకపు (ఫారెక్స్‌) నిల్వల పరిమాణం రికార్డుల స్థాయిగా కదులుతోంది. జనవరి 12వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో నిల్వలు 1.63 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 618.9 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి. 2021 అక్టోబర్‌లో ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఆల్‌టైమ్‌ గరిష్ట స్థాయి 645 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి. రూపాయి పటిష్టతను కాపాడడం, అంతర్జాతీయ పరిణామాల నేపథ్యంలో గరిష్ట స్థాయిల నుంచి దాదాపు 100 బిలియన్‌ డాలర్లకుపైగా తగ్గినప్పటికీ  తిరిగి కొంత ఒడిదుడుకులతో ఎగువదిశగా ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఎగశాయి. ప్రస్తుత దేశ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు 13 నెలల దిగుమతులకు సరిపోతాయని అంచనా. ► మొత్తం నిల్వల్లో ప్రధాన భాగంగా ఉన్న డాలర్ల రూపంలోని ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ 1.859 బిలియన్‌ డాలర్లు ఎగసి 548.508 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి. ► పసిడి నిల్వల విలువ 242 మిలియన్‌ డాలర్ల పెరిగి 47.247 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగసింది. ► అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి సంస్థ (ఐఎంఎఫ్‌)– స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ (ఎస్‌డీఆర్‌) విలువ 12 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 18.31 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.   ► ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద భారత్‌ నిల్వల 6 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 4.872 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగసింది.

నిరంతర వాణిజ్యం, కరెంట్ ఖాతా లోటు సమర్థంగా నిర్వహించడానికి ఐటీ రంగం కీలకంగా మారనుందని విశ్లేషకులు అంటున్నారు. ఒకవేళ ఐటీ ఎగుమతులు మందగిస్తే దేశ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు తరిగి అది రూపాయి విలువపై ప్రభావం చూపనుంది. ఐటీ రంగం పెద్ద మొత్తంలో ఫారెక్స్ ఆదాయాన్ని తీసుకురావడమే కాదు.. ఇతర ఎగుమతి ఆధారిత రంగాలతో పోలిస్తే ఇందులో ఫారెక్స్‌ వ్యయాలు కూడా తక్కువ. ఐటీ కంపెనీల ఫారెక్స్ ఖర్చులు వాటి ఎగుమతి ఆదాయంలో సగం కంటే తక్కువ ఉంటుందని అంచనా. మరోవైపు కార్పొరేట్ రంగంలో అతిపెద్ద ఎగుమతిదారులుగా ఉన్న ఆయిల్‌ అండ్‌ గ్యాస్, మైనింగ్ కంపెనీల ఫారెక్స్ ఖర్చులు వాటి ఫారెక్స్‌ ఆదాయాలను మించిపోతాయి.  ఇటీవల స్టాక్‌మార్కెట్లు బాగా పుంజుకోవడంతో విదేశీ సంస్థాగత పెట్టుబడులు భారీగా భారత్‌లోకి వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది. తాజాగా మార్కెట్‌ సూచీలు జీవితకాల గరిష్ఠాలను చేరుతున్నాయి. ప్రధానంగా అమెరికాకు చెందిన ఫెడరల్‌ రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఛైర్మన్‌ జెరొమ్‌పావెల్‌ కీలక వడ్డీరేట్లపై ఇటీవల చేసిన ప్రకటన మార్కెట్‌లకు దన్నుగా నిలుస్తోంది. దాంతో అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌లో ఎప్పటినుంచో అనిశ్చితి కొనసాగుతున్న ఐటీ స్టాక్‌లు భారీగా ర్యాలీ అవుతున్నాయి. ఐటీ కంపెనీలు అధికంగా డాలర్లలోనే వ్యాపారం సాగిస్తాయి. దాంతో భారత్‌లోని టాప్‌ కంపెనీల్లో ఎఫ్‌ఐఐలు అధికంగా పెట్టుబడి పెట్టడంతో దేశంలోని ఫారెక్స్‌ నిలువలు పెరిగినట్లు కొందరు నిపుణులు చెబుతున్నారు.  దేశంలోని విదేశీ మారక ద్రవ్యం (ఫారెక్స్) నిల్వలు పెరిగాయి. ఈ నెల 15వ తేదీ కంటే ముందు వారానికి 9.11 బిలియన్ డాలర్లు(రూ.75 వేలకోట్లు) పెరుగుదలతో 615.97 బిలియన్ డాలర్లకు(రూ.51.2 లక్షల కోట్లు) ఫారెక్స్ నిల్వలు పెరిగాయని ఆర్బీఐ శుక్రవారం వెల్లడించింది. ఈ నెల 8వ తేదీ కంటే ముందు వారానికి ఫారెక్స్ నిల్వలు 2.82 బిలియన్ డాలర్లు(రూ.23 వేలకోట్లు) పుంజుకుని 606.86 బిలియన్ డాలర్లకు(రూ.50.5 లక్షల కోట్లు) చేరుకున్నాయి. విదేశీ కరెన్సీ నిల్వలు 8.35 బిలియన్ డాలర్లు(రూ.68 వేలకోట్లు) పెరిగి 545.05 బిలియన్ డాలర్ల(రూ.45 లక్షల కోట్లు) వద్దకు చేరాయి. బంగారం నిల్వలు 446 మిలియన్ డాలర్ల(రూ.3700 కోట్లు) పెరుగుదలతో 47.58 బిలియన్ డాలర్లు(రూ.4 లక్షల కోట్లు), స్పెషల్ డ్రాయింగ్ రైట్స్ 135 మిలియన్ డాలర్ల(రూ.1100 కోట్లు) నుంచి 18.32 బిలియన్ డాలర్లకు(రూ.1.5 లక్షల కోట్లు) పుంజుకున్నాయి. ఇదీ చదవండి: రాష్ట్రాలకు రూ.72,961 కోట్లు విడుదల.. ఎందుకంటే.. ఐఎంఎఫ్‌లో ఫారెక్స్ నిల్వలు 181 మిలియన్ డాలర్లు పెరిగి 5.02 బిలియన్ డాలర్లకు(రూ.41 వేల కోట్లు) చేరాయి. 2021 అక్టోబర్‌లో భారత ఫారెక్స్ నిల్వలు 645 బిలియన్ల డాలర్ల(రూ.53 లక్షల కోట్లు) ఆల్ టైం రికార్డు నెలకొల్పాయి. అంతర్జాతీయ పరిణామాల కారణంగా డాలర్‌తో పోలిస్తే రూపాయి మారకం విలువ పడిపోతున్నపుడు ఆర్‌బీఐ బహిరంగ మార్కెట్‌లో డాలర్లను విక్రయిస్తూ రూపాయి విలువ మరింత పడిపోకుండా ఆదుకుంటుంది.

ముంబై: భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు (ఫారెక్స్‌) జూన్‌ 16వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో 596.098 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. జూన్‌ 9వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో పోలి్చతే 2.35 బిలియన్‌ డాలర్లు ఎగశాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) విడుదల చేసిన గణాంకాల ప్రకారం రికార్డు స్థాయికి మరో 50 బిలియన్‌ డాలర్ల దూరానికి ఫారెక్స్‌ నిల్వలు చేరాయి. 2021 అక్టోబర్‌లో ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఆల్‌టైమ్‌ రికార్డు 645 బిలియన్‌ డాలర్లను తాకాయి. రూపాయి పతన నివారణకు చర్యలుసహా ఆర్థిక వ్యవస్థ పటిష్టతకు ఆర్‌బీఐ తీసుకున్న పలు చర్యల నేపథ్యంలో రికార్డు స్థాయి నుంచి 100 బిలియన్‌ డాలర్లు కిందకు దిగాయి. తిరిగి మళ్లీ పురోగమన బాటన పయనిస్తున్నాయి. ప్రస్తుత ఫారెక్స్‌ నిల్వలు దేశ దాదాపు 12 నెలల దిగుమతులకు సరిపోతాయని అంచనా.  

బలవంతుడ నాకేమని పలువురితో నిగ్రహించి పలుకుట మేలా బలవంతమైన సర్పము  చలిచీమల చేత జిక్కి చావదె సుమతీ! సైనిక, ఆర్థిక దండోపాయాలతో ప్రపంచాన్ని గుప్పిట్లో పెట్టుకున్న అమెరికా ప్రస్తుత పరిస్థితి ఇది. తన మాట వినని దేశాలపై ఆంక్షల కొరడాతో, డాలర్‌ అనే ఆయుధంతో, లేదంటే మిస్సైళ్ల మోతతో చెలరేగుతున్న అమెరికా కోరలు పీకేందుకు దండయాత్ర మొదలైంది. ఇదేదో మూడో ప్రపంచ యుద్ధం మొదలైపోయిందనుకుంటున్నారా? అదేమీ లేదు కాని, ఇన్నాళ్లూ ఏ డాలర్‌ అండ చూసుకొని అమెరికా విర్రవీగిందో, సరిగ్గా ఆ కుంభస్థలంపై కొట్టేందుకు అనేక దేశాలు చీమలదండులా కదం తొక్కుతున్నాయి. దాదాపు 80 ఏళ్లుగా ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీగా రాజ్యమేలుతున్న డాలర్‌ కోటను బద్దలుగొట్టేందుకు కరెన్సీ వార్‌కు తెరతీశాయి. రష్యాపై ఎడాపెడా ఆంక్షలు విధించి, వేల కోట్ల డాలర్ల ఆస్తులను సీజ్‌ చేసిన అమెరికా, అలాగే పశ్చిమ దేశాలు భవిష్యత్తులో తమపైనా ఇలాంటి అస్త్రాన్ని ప్రయోగిస్తే దిక్కేంటంటూ మేల్కొంటున్నాయి. డాలర్‌ కరెన్సీ నిల్వలతో పాటు డాలర్లలో వాణిజ్యానికి నో చెబుతున్నాయి. రష్యా, చైనాతో సహా ఆసియా, ఆఫ్రికా, లాటిన్‌ అమెరికాలోని పలు దేశాలు అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో తమ సొంత కరెన్సీలను మాత్రమే ఉపయోగిస్తామని ఇప్పటికే ప్రకటించాయి. ఇదే ట్రెండ్‌ కొనసాగితే సమీప భవిష్యత్తులోనే డాలర్‌తోపాటు అమెరికా ఆధిపత్యానికి చెల్లుచీటీ తప్పదంటున్నారు విశ్లేషకులు. అసలు డాలర్‌ ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీగా ఎందుకు చలామణీలో ఉంది? డాలర్‌ను వదిలించుకోవడానికి ప్రపంచమంతా పరుగులు తీయడానికి కారణమేంటి? నిజంగా డాలర్‌ కుప్పకూలుతుందా? ఏం జరిగింది? ఏం జరుగుతోంది? ఏం జరగబోతుందో తెలియాలంటే ఈ కథ చదవాల్సిందే! డాలర్‌కు లోకం దాసోహం! అన్ని దేశాలకూ తమ సొంత కరెన్సీలు ఉన్నా, లోకమంతా డాలర్ల వెంటే పరిగెడుతోంది. కేవలం అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలోనే కాదు ప్రపంచవ్యాప్తంగా కరెన్సీ లావాదేవీల్లో అత్యధిక శాతం డాలర్లలోనే జరుగుతాయి. ప్రపంచంలోని ఏ మారుమూలకెళ్లినా డాలర్‌ చెల్లుతుంది. డాలర్‌కు అత్యధికంగా స్టోర్‌ వేల్యూ ఉండటం వల్ల అన్ని సెంట్రల్‌ బ్యాంకులు తమ మెజారిటీ విదేశీ కరెన్సీ (ఫారెక్స్‌) నిల్వలను డాలర్లలోనే కొనసాగించాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. దీంతో ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీగా డాలర్‌ వెలుగొందుతోంది. (ఎయిర్‌లాండర్‌ ఎగిరితే.. పెద్ద ఓడ గాల్లో తేలిపోతున్నట్లే!) అంతర్జాతీయంగా డాలర్లు కుప్పలుతెప్పలుగా చలామణీలో ఉండటం వల్ల అమెరికాలో వడ్డీరేట్లు కృత్రిమంగా ఎప్పుడూ కనిష్ఠ స్థాయిల్లోనే కొనసాగేందుకు తోడ్పడింది. ఈ చౌక డబ్బుతో అక్కడి ప్రజల కొనుగోలు శక్తి పెరిగి, ఇళ్లు, కార్లు, ఇలా సకల సౌకర్యాలను ఆ దేశ పౌరులు అనుభవిస్తూ వచ్చారు. అంతేకాదు, అక్కడి ఎకానమీ పరుగులకు; సూపర్‌ పవర్‌గా అవతరించి, ప్రపంచ పోలీసుగా వ్యవహరించడానికి ఈ డాలర్‌ దన్నే కారణం. అమెరికా ప్రభుత్వాలు భవిష్యత్తు పరిణామాలను పట్టించుకోకుండా లక్షల కోట్ల డాలర్లను ప్రింట్‌ చేయడం ద్వారానే ఇదంతా సాకారమైంది. ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీ అవ్వడం వల్ల డాలర్‌ను కంట్రోల్‌ చేయగలమన్న ధీమాతో ఎడాపెడా డాలర్‌ ప్రింటింగ్‌ చేసిన అమెరికా అప్పులకుప్పగా మారింది. 2022 నాటికి మొత్తం యూఎస్‌ అప్పు 31.5 ట్రిలియన్‌ డాలర్లు (జీడీపీతో పోలిస్తే 120 శాతం పైనే). ఈ డాలర్‌ అండతోనే వియత్నాం, ఇరాక్, అఫ్గానిస్తాన్, లిబియా, సిరియా ఇలా అనేక దేశాలను యుద్ధాలతో నేలమట్టం చేసిన అమెరికాకు చివరికి అప్పులతిప్పలు మిగిలాయి. 25 ఏళ్ల క్రితం ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీలో 72 శాతంగా ఉన్న డాలర్‌ వాటా ప్రస్తుతం 59 శాతానికి దిగొచ్చింది. ఇప్పుడు రష్యా, చైనాతో నేరుగా కయ్యానికి కాలుదువ్వుతున్న అగ్రరాజ్యానికి గూబ గుయ్యిమంటోంది. యుద్ధభూమిలోనే కాదు ఆర్థిక చదరంగంలోనూ తామేంటో రుచి చూపిస్తున్నాయి ఈ రెండు దేశాలు. ఏకంగా డాలర్‌కే ఎసరు పెట్టేలా పావులు కదుపుతూ శ్వేతసౌధానికి ముచ్చెమటలు పట్టిస్తున్నాయి. తాను తవ్వుకున్న గోతిలోనే... తమ గుమ్మం ముందుకు నాటో విస్తరణను ఆపాలన్న రష్యా మాటను పెడచెవిన పెట్టిన అమెరికా, దాని మిత్ర దేశాలు... ఉక్రెయిన్‌పై రష్యా దాడి చేయడంతో ఆంక్షల అస్త్రాన్ని ప్రయోగించాయి. డాలర్‌ పతనానికి ఆజ్యం పోసింది ఇదే! రష్యాపై ఆర్థిక ఆంక్షలతో పాటు ఆ దేశానికి చెందిన దాదాపు 300 బిలియన్‌ డాలర్ల విదేశీ కరెన్సీ నిల్వలను అమెరికా ఇంకా పశ్చిమ దేశాలు సీజ్‌ చేశాయి. ఇలా ఒక సార్వభౌమ దేశ ఆస్తులను స్తంభింపజేయడం చరిత్రలో ఇదే తొలిసారి. రష్యాను ఆర్థికంగా దివాలా తీయించేందుకు అంతర్జాతీయ చెల్లింపుల వ్యవస్థ (స్విఫ్ట్‌) నుండి తొలగించాయి. ఈ చర్యలతో అమెరికా,  యూరప్‌ దేశాలు తమ గొయ్యి తామే తవ్వుకున్నట్లయింది. ఇదీ చదవండి: దోమల దాడి తట్టుకోలేకపోతున్నారా..? ఇది చేతికి తొడుక్కుంటే... క్రూడ్‌తో సహా అనేక కమోడిటీల ధరలు ఆకాశాన్నంటి జనాలు గగ్గోలు పెట్టడంతో సెంట్రల్‌ బ్యాంకులు విపరీతంగా వడ్డీరేట్లను పెంచాల్సిన పరిస్థితి తెలెత్తింది. దీంతో బ్యాంకింగ్‌ వ్యవస్థ అతలాకుతలమవుతోంది. ఇప్పటికే అమెరికాలో సిలికాన్‌ వ్యాలీ బ్యాంక్‌ సహా నాలుగు బ్యాంకులు కుప్పకూలాయి. ఇది ఇక్కడితో ఆగే పరిస్థితి కనిపించడం లేదు. డాలర్‌ రూపంలో విదేశీ కరెన్సీ నిల్వలు కలిగిన ఏ దేశమైనా తనకు ఎదురుతిరిగితే రాజకీయంగా, ఆర్థికంగా దెబ్బతీసేందుకు అమెరికా డాలర్‌ను వాడుకుంటుందన్న విషయం రష్యాపై ఏకపక్ష ఆంక్షల ఉదంతంతో తేటతెల్లమైంది. అమెరికా ఆధిపత్య ధోరణితో విసిగి పోయిన దేశాలన్నీ డాలర్‌ను వదిలించుకునే దిశగా చకచకా అడుగులు వేస్తున్నాయి. ఫలితంగా డీ–డాలరైజేషన్‌ ఊహించని రీతిలో జోరందుకుంటోంది. ‘కింగ్‌ డాలర్‌’ ఎప్పుడు ఆవిర్భవించింది? వాస్తవానికి, 105 ఏళ్ల క్రితం డాలర్లలో ప్రపంచ దేశాల ఫారెక్స్‌ నిల్వలు సున్నా! 1900–1918 వరకు ప్రపంచంలో మూడు ప్రధాన కరెన్సీలు రాజ్యమేలాయి. అవి బ్రిటన్‌ పౌండ్, జర్మనీ మార్క్, ఫ్రెంచ్‌ ఫ్రాంక్‌. ఈ మూడు యూరోపియన్‌ దిగ్గజాలు అనేక దేశాలను తమ కాలనీలుగా చేసుకొని కొల్లగొట్టిన అసాధారణ సంపదే దీనికి కారణం. 1918 వరకు అసలు అమెరికా డాలర్‌ సోదిలోనే లేదు. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత యూరప్‌ పూర్తిగా చితికిపోవడంతో డాలర్‌ ప్రాభవం మొదలైంది. యూరోపియన్‌ల యుద్ధకాంక్ష యూఎస్‌కు వరమైంది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధంతో యూరప్‌ ఆర్థిక వ్యవస్థ సర్వనాశనం కావడంతో డాలర్‌ దశ తిరిగింది. హిట్లర్‌ అధీనంలో ఉన్న ఫ్రాన్స్‌లో అమెరికా మిత్రదేశ బలగాలు విజయవంతంగా సముద్రదాడి చేయడంతో యూరప్‌పై శ్వేతసౌధం పట్టు బిగించింది. ఈ పరిస్థితులను అనుకూలంగా మలచుకున్న అమెరికా, ‘బ్రెటన్‌ వుడ్స్‌’ సంప్రదింపుల్లో బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్‌ను గుప్పిట్లో పెట్టుకుంది. ఆ సందర్భంగానే ప్రఖ్యాత ఆర్థికవేత్త కీన్స్‌ ప్రపంచ తటస్థ రిజర్వ్‌ కరెన్సీగా డాలర్‌ను ప్రతిపాదించారు. దీనికి ఆమోదం లభించడంతో, డాలర్‌ ఆధిపత్యానికి పునాది పడింది. అయితే, 1947లో ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీల్లో బ్రిటిష్‌ పౌండ్‌ వాటా 70 శాతం పైనే. మన రూపాయి కూడా పౌండ్‌తోనే ముడిపడి ఉండేది. బ్రిటిష్‌ సామ్రాజ్యం కుప్పకూలడం, భారత్‌ సహా అనేక దేశాలు స్వాతంత్య్రం పొందడంతో పౌండ్‌ వాటా క్రమంగా తగ్గుతూ వచ్చింది. 1954లో తొలిసారి అమెరికా డాలర్‌ 40 శాతం పైగా వాటాతో పౌండ్‌ను వెనక్కినెట్టి కింగ్‌గా అవతరించింది. 1980 నాటికి పౌండ్‌ వాటా 3 శాతానికి పడిపోవడం విశేషం! రిజర్వ్‌ కరెన్సీ హోదా అంటే..? ప్రపంచ దేశాల విదేశీ కరెన్సీ రిజర్వ్‌ల (ఫారెక్స్‌ నిల్వలు) ఆధారంగా రిజర్వ్‌ కరెన్సీని పేర్కొంటారు. ఎక్కువ నిల్వలు ఏ కరెన్సీలో ఉంటే అది ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీ కింగ్‌గా నిలుస్తుంది. ఉదాహరణకు, భారత్‌కు ఉన్న దాదాపు 580 బిలియన్‌ డాలర్ల ఫారెక్స్‌ నిల్వల్లో అత్యధిక మొత్తం అమెరికా డాలర్లలోనే ఉంటాయి. వీటిలో ఎక్కువ భాగం అమెరికా బాండ్‌లలో పెట్టుబడుల రూపంలో, మరికొంత వివిధ దేశాల సెంట్రల్‌ బ్యాంకులు, విదేశీ వాణిజ్య బ్యాంకులు, అంతర్జాతీయ సెటిల్‌మెంట్స్‌ బ్యాంకులో డిపాజిట్ల రూపంలో ఉంటాయి. చాలా తక్కువ మొత్తంలో యూరో, జపాన్‌ యెన్, చైనా యువాన్‌ వంటి ఇతర కరెన్సీల్లో నిల్వ చేస్తుంది. ఇక బంగారం రూపంలో కూడా కొన్ని ఫారెక్స్‌ నిల్వలను కొనసాగిస్తుంది. అంటే టాప్‌ ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీగా ఉన్న డాలర్‌లోనే దాదాపు ప్రపంచ దేశాలన్నీ తమ ఫారెక్స్‌ నిల్వలను ఉంచుతాయి. దీనికి కారణం విదేశీ ఎగుమతి–దిగుమతులు, విదేశీ రుణాలకు సంబంధించిన చెల్లింపులు, ఇతరత్రా కరెన్సీ లావాదేవీలన్నీ డాలర్ల రూపంలో జరగడమే. డాలర్‌ ఆధిపత్యంతో పాటు ఐఎంఎఫ్, ప్రపంచ బ్యాంక్‌ వంటి అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థలనూ తమ గుప్పిట్లో పెట్టుకున్న అమెరికా, పశ్చిమ దేశాలు... రుణాల ఎరతో అనే దేశాల ప్రభుత్వాలను కీలుబొమ్మలుగా ఆడిస్తున్నాయి కూడా. ప్రపంచ దేశాలన్నీ ఇప్పుడు డాలర్‌పై తిరుగుబాటు చేయడానికి ఇదీ కారణమే! మరోపక్క, అంతర్జాతీయంగా బ్యాంకులు, ఆర్థిక సంస్థల మధ్య ఫైనాన్షియల్‌ లావాదేవీలు, చెల్లింపులను నిర్వహించేందుకు ఏర్పాటైన స్విఫ్ట్‌ (సొసైటీ ఫర్‌ వరల్డ్‌వైడ్‌ ఇంటర్‌బ్యాంక్‌ ఫైనాన్షియల్‌ టెలికమ్యూనికేషన్‌)పై అమెరికా, యూరప్‌ దేశాలు పెత్తనం చలాయిస్తున్నాయి. రష్యాను ఈ పేమెంట్‌ వ్యవస్థ నుంచి ఏకపక్షంగా వెలివేయడం దీనికి నిదర్శనం. స్విఫ్ట్‌లో డాలర్, యూరో కరెన్సీ లావాదేవీలే అత్యధికంగా ఉండటంతో పశ్చిమ దేశాలు దీన్ని ఆయుధంగా ప్రయోగిస్తున్నాయి. డాలర్‌ రిజర్వ్‌ హోదా కోల్పేతే... డీ–డాలరైజేషన్‌.. అంటే అమెరికా అలాగే పశ్చిమ దేశాల ఫైనాన్షియల్‌ వ్యవస్థ నుంచి ప్రపంచ దేశాలు విడిపోవడం అనేది ఏడాదో రెండేళ్లలోనే జరిగే ప్రక్రియ కాదు. రష్యాపై ఆంక్షల తర్వాత ఇప్పుడిప్పుడే మొదలైన ఈ చర్యలు రాబోయే కొన్నేళ్లలో డాలర్‌ రిజర్వ్‌ కరెన్సీ హోదాకు కచ్చితంగా చరమగీతం పలుకుతాయనేది మెజారిటీ ఆర్థికవేత్తల మాట. వచ్చే ఐదేళ్లలో డీ–డాలరైజేషన్‌ కారణంగా ఇతర దేశాలపై ఆర్థికపరమైన ఆంక్షలు విధించే సామర్థ్యాన్ని అమెరికా కోల్పోతుందంటూ స్వయంగా యూఎస్‌ సెనేటర్‌ మార్కో రూబియో అంచనా వేయడం గమనార్హం. రష్యా విషయంలో ఆంక్షలు బ్యాక్‌ఫైర్‌ అవ్వడమే దీనికి సంకేంతం. అంతేకాదు వచ్చే కొన్నేళ్లలో ప్రధాన దేశాలన్నీ తమ సొంత కరెన్సీల్లో (ప్రతిపాదిత బ్రిక్స్‌ కూటమి ఉమ్మడి కరెన్సీతో సహా) వాణిజ్య, ఇతరత్రా లావాదేవీలు నిర్వహించుకోవడం వల్ల అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో డాలర్‌ వాటా క్రమంగా తగ్గిపోతుంది. దీంతో డాలర్‌కు డిమాండ్‌ పడిపోయే అవకాశం ఉంది. అమెరికా బాండ్లలో పెట్టుబడులను వెనక్కి తీసుకోవడం, ఇతర సెంట్రల్‌ బ్యాంకుల వద్దనున్న డాలర్‌ నిల్వలను తగ్గించుకోవడాన్ని చాలా దేశాలు వేగవంతం చేస్తాయి. దీనివల్ల డాలర్‌ స్టోర్‌ విలువ మరింత పడిపోతుంది. వడ్డీరేట్లు భారీగా ఎగబాకే అవకాశం ఉంటుంది. దీంతో ఆర్థిక వ్యవస్థ అతలాకుతలం అవుతుంది. అమెరికా ట్రెజరీ బ్రాండ్స్‌ను కొనే దేశాలు కరువవ్వడంతో ఇప్పటిలాగే డాలర్లను ఇష్టానుసారం ప్రింట్‌ చేసే అవకాశం ఉండదు. బడ్జెట్‌ లోటు విపరీతంగా పెరిగిపోతుంది. ధరలు అంతకంతకూ కొండెక్కి అతి ద్రవ్యోల్బణానికి దారితీయవచ్చు. అంతి మంగా దిగుమతులు గుదిబండగా మారడంతో పాటు అమెరికా ప్రభుత్వ రుణ చెల్లింపులు కష్టతరంగా మారతాయి. నిధుల కోసం పన్నులు పెంచాల్సి వస్తుంది. అంతేకాదు, మనీ ప్రింటింగ్‌కు గండిపడటంతో, సైనిక వ్యయం పడిపోయి మిలిటరీ పరంగా కూడా ఆధిపత్యాన్ని కోల్పోయే పరిస్థితి ఉంది. మొత్తం మీద తాజా పరిణామాలు వేగం పుంజుకుంటే డాలర్‌ ప్రపంచ రిజర్వ్‌ కరెన్సీ హోదాతో పాటు రాజకీయంగా అమెరికా ‘సూపర్‌ పవర్‌’ ప్రాభవం కూడా మసకబారుతుందనేది నిపుణుల విశ్లేషణ! చైనా–రష్యా–భారత్‌ భాయీ భాయీ.. ‘100 ఏళ్లలో జరగని మార్పులను ఇప్పుడు ప్రపంచం చూస్తోంది. మనం కలసి ముందుకు సాగితే ఈ మార్పులు సాక్షాత్కరిస్తాయి’ అంటూ పుతిన్‌తో జిన్‌పింగ్‌ చేసిన వ్యాఖ్యల అంతరార్థం డాలర్‌ కోటను బద్దలు కొట్టడమే! రష్యా ఇప్పటికే యూరప్‌తో పాటు పలు దేశాలకు రూబుల్స్‌లో మాత్రమే చమురు, గ్యాస్‌ ఇతరత్రా ఉత్పత్తులను విక్రయిస్తోంది. సౌదీ, ఇరాన్‌ సైతం తమ సొంత కరెన్సీల్లో క్రూడ్, గ్యాస్‌ ఎగుమతులకు సై అంటున్నాయి. తద్వారా పెట్రో డాలర్‌కు షాక్‌ తగిలింది. ఎందుకంటే ప్రపంచ వాణిజ్యంలో ఈ రెండు కమోడిటీలదే అత్యధిక వాటా. ఇక ఇప్పుడు ఏకంగా డాలర్‌ రిజర్వ్‌ కరెన్సీ హోదాకు గురిపెట్టి ఆసియా, ఆఫ్రికా, లాటిన్‌ అమెరికా దేశాలతో వాణిజ్యాన్ని చైనా కరెన్సీ యువాన్‌లతో జరుపుతామని రష్యా అధ్యక్షుడు పుతిన్‌ ప్రకటించారు. మరోపక్క, రష్యాపై అమెరికా ఆంక్షలకు చెక్‌ చెప్పేందుకు భారత్, చైనా రంగంలోకి దిగాయి. రష్యా నుంచి యథేచ్ఛగా క్రూడ్‌ ఇతరత్రా కమోడిటీలను కొనుగోలు చేస్తున్నాయి. ఉక్రెయిన్‌ యుద్ధం మొదలైన తర్వాత రష్యా నుండి భారత్‌ క్రూడ్‌ దిగుమతులు ఏకంగా 22 రెట్లు ఎగబాకాయి (రోజుకు 1.6 మిలియన్‌ బ్యారెల్స్‌). రష్యాతో పెనవేసుకున్న భారత్‌ మైత్రికి ఇది తర్కాణం. చైనా సైతం రష్యాతో వాణిజ్యాన్ని 30 శాతం పెంచుకుంది. గత ఏడాది రష్యా నుంచి చైనాకు 80 బిలియన్‌ డాలర్లకు పైగా ఎగుమతులు జరగగా, రష్యా నుంచి  చైనాకు ఏకంగా 110 బిలియన్‌ డాలర్లకు పైగా దిగుమతులు జరిగాయి. ఈ మొత్తం వాణిజ్యం లో మూడు దేశాలు తమ సొంత కరెన్సీలనే ఉపయోగిస్తుండం డాలర్‌కు మరో బిగ్‌ షాక్‌! అమెరికా పక్కలో ‘బ్రిక్స్‌’ బల్లెం.. ప్రపంచ భౌగోళిక రాజకీయాలనే కాదు ఆర్థిక వ్యవస్థను సైతం శాసించేలా బ్రిక్స్‌ (బ్రెజిల్, రష్యా, భారత్, చైనా, దక్షిణాఫ్రికా) కూటమి అంతకంతకూ బలోపేతం అవుతోంది. ప్రపంచ పెత్తనం చేస్తున్న  జీ7  దేశాల (అమెరికా, ఫ్రాన్స్, కెనడా, జర్మనీ, బ్రిటన్, జపాన్, ఇటలీ, యూరోపియన్‌ యూనియన్‌తో సహా) జీడీపీని 5 బ్రిక్స్‌ దేశాల జీడీపీ (కొనుగోలు శక్తి సమానత్వం ఆధారంగా) అధిగమించడం విశేషం. ప్రపంచ జీడీపీలో జీ7 దేశాల వాటా ప్రస్తుతం 30 శాతానికి పడిపోగా, బ్రిక్స్‌ దేశాల జీడీపీ వాటా 31.5 శాతానికి చేరింది. అంతేకాదు, సాధారణ జీడీపీలో సైతం ఇప్పటికే బ్రిక్స్‌ కూటమి అమెరికా జీడీపీని మించిపోయింది. 2035 నాటికి అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థను అధిగమించి చైనా నంబర్‌ వన్‌ అవుతుందని బ్యాంకింగ్‌ దిగ్గజం గోల్డ్‌మన్‌ శాక్స్‌ అంచానా వేసింది. భారత్‌ సైతం 2075కల్లా అమెరికాను మించిపోతుందని జోస్యం చెప్పింది. మరోపక్క, బ్రిక్స్‌ కూటమి విస్తరణతో బ్రిక్స్‌ ప్లస్‌గా అవతరించే చర్యలు పుంజుకున్నాయి. కీలకమైన సౌదీ అరేబియాతో పాటు ఇరాన్, అర్జెంటీనా, నైజీరియా, యూఏఈ, ఈజిప్ట్, అల్జీరియా, మెక్సికో, వెనెజులా ఇలా మొత్తం 12 దేశాలు ఇప్పటికే దరఖాస్తు చేసుకున్నాయి. ఇదిలాఉంటే, బ్రిక్స్‌ కూటమి తమ సొంత కరెన్సీ దిశగా అడుగులేస్తోంది. స్విఫ్ట్‌ స్థానంలో సొంత పేమెంట్‌ వ్యవస్థను నెలకొల్పనుంది. ఐఎంఎఫ్, ప్రపంచ బ్యాంకులకు పోటీగా బ్రిక్స్‌ బ్యాంక్‌ కార్యకలాపాలను పెంచుకుంటోంది. చైనా పర్యటనలో బ్రెజిల్‌ అధ్యక్షుడు లులా.. డాలర్‌ బదులు సొంత కరెన్సీలలో వాణిజ్యానికి పిలుపునిచ్చారు. బ్రిక్స్‌ కూటమి మరింత విస్తరించి.. కరెన్సీ, పేమెంట్‌ వ్యవస్థ సాకారమైతే డాలర్‌కు నిజంగా మరణ శాసనమేనని విశ్లేషకులు కుండబద్దలు కొడుతున్నారు. గల్ఫ్‌.. గుడ్‌బై! చైనా అధ్యక్షుడిగా జిన్‌పింగ్‌ మూడోసారి పగ్గాలు చేపట్టాక రష్యాతో మరింత సన్నిహితం కావడంతో పాటు దౌత్యపరంగానూ సత్తా చాటుతున్నారు. దశాబ్దాలుగా వైరం ఉన్న సౌదీ, ఇరాన్‌ మధ్య శాంతి ఒప్పందం కుదిర్చి అమెరికాకు షాకిచ్చారు. టర్కీ–సిరియా మధ్య సంధి కుదిర్చేందుకు పుతిన్‌ ప్రయత్నిస్తున్నారు. సౌదీ సైతం యెమెన్‌తో యుద్ధానికి  ముగింపు పలికేలా అడుగులేస్తోంది. మధ్యప్రాచ్యంలో అమెరికా ఇన్నాళ్లూ అడిస్తున్న యుద్ధతంత్రానికి ఈ పరిణామాలు చెల్లు చెప్పే అవకాశం ఉంది. మరోపక్క ఇరాన్, సౌదీ నుంచి ఇకపై చైనా యువాన్‌లోనే క్రూడ్‌ కొనుగోలు చేసేందుకు ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది. యూఏఈ సైతం తమ సొంత కరెన్సీలో ట్రేడింగ్‌కు సై అంది. సౌదీ, రష్యాలు సైతం తమ వాణిజ్య బంధాన్ని మరింత బలోపేతం చేసుకుంటున్నాయి. 12 బిలియన్‌ డాలర్ల పెట్టుబడులతో పలు రిఫైనరీలను చైనాలో సౌదీ ఆరామ్‌కో నిర్మించనుంది. ఇందుకు యువాన్‌లలో పెట్టుబడి పెట్టాలని నిర్ణయించింది. తొలిసారిగా చైనా బ్యాంకుల నుంచి సౌదీ యువాన్‌లలో రుణాల కోసం డీల్‌ కుదుర్చుకుంది కూడా. క్రూడ్‌ ఉత్పత్తి దేశాల కూటమి ఒపెక్‌తో పాటు అరబ్‌ దేశాల్లో కీలకమైన సౌదీ అరేబియా యువరాజు సల్మాన్‌ ఇప్పుడు అమెరికాకు పూర్తిగా ముఖం చాటేస్తుండటం విశేషం. గ్లోబల్‌ సౌత్‌.. డాలర్‌ టార్గెట్‌! బ్రిక్స్‌ దేశాలకు తోడు ఇప్పుడు ఇతర ఆసియా, ఆఫ్రికా, లాటిన్‌ అమెరికా దేశాలు సైతం డాలర్‌ను ఢీకొట్టేందుకు సిద్ధమయ్యాయి. డాలర్‌ అవసరం లేకుండా ఇకపై నేరుగా తమ సొంత కరెన్సీలోనో లేదంటే చైనా యువాన్‌లోనో వాణిజ్య లావాదేవీలు జరిపేందుకు పలు దేశాలు ఓకే అంటున్నాయి. ముఖ్యంగా భారత్‌ మలేషియా, టాంజానియాతో రూపాయిల్లో వాణిజ్యానికి డీల్‌ కుదుర్చుకుంది. మరో 18 దేశాలతో కూడా ఇదేవిధమైన ఒప్పందాలకు రెడీ అవుతోంది. మలేషియా, ఇండోనేషియా, సింగపూర్, థాయ్‌లాండ్‌ తమ సొంత డిజిటల్‌ పేమెంట్‌ వ్యవస్థతో స్థానిక కరెన్సీలో సెటిల్‌మెంట్‌కు తెరతీశాయి. ఇప్పుడు 10 దేశాల ఆసియాన్‌ కూటమి తమ మధ్య వాణిజ్యానికి ఇదే వ్యవస్థను వాడుకోవాలని చూస్తోంది. చైనా పర్యటన సందర్భంగా మలేషియా ప్రధాని ఇబ్రహీమ్, ఐఎంఎఫ్‌ ఆధిపత్యానికి చెక్‌ చెప్పేందుకు ఆసియా మానిటరీ ఫండ్‌ (ఏఎంఎఫ్‌)ను ప్రతిపాదించడం గమనార్హం. తొలిసారిగా యూఏఈ నుంచి చైనా యువాన్‌లలో గ్యాస్‌ (ఎల్‌ఎన్‌జీ)ను కొనుగోలు చేస్తోంది. ఇక ఆఫ్రికా దేశాలూ డాలర్‌ను డంప్‌ చేసేందుకు పోటీ పడుతున్నాయి. కెన్యా ఇకపై సౌదీ, యూఏఈ నుంచి తమ సొంత కరెన్సీలో క్రూడ్‌ కొనుగోలు చేయనున్నట్లు ప్రకటించింది. ఈజిప్ట్‌ బ్రిక్స్‌ బ్యాంకుతో చేతులు కలిపింది. ఇండోనేషియా అధ్యక్షుడు జోకోవీ అయితే వీసా, మాస్టర్‌కార్డ్‌ల వినియోగాన్ని దేశంలో ఆపేయాలని పిలుపునివ్వడం విశేషం. ఇక లాటిన్‌ అమెరికాలో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ అయిన బ్రెజిల్‌ తమ ఎగుమతిదారులకు యువాన్‌ చెల్లింపుల వ్యవస్థను అమల్లోకి తీసుకొ స్తోంది. బ్రెజిల్, అర్జెంటీనా లాటిన్‌ అమెరికా ఉమ్మడి కరెన్సీ ప్రయత్నాల్లో ఉన్నాయి. అమెరికా ఆర్థిక ఆంక్షలు, కుట్రలు, ప్రభుత్వ కూల్చివేతలకు గురైన ఆఫ్రికా, లాటిన్‌ అమెరికా, ఆసియా దేశాలన్నీ డాలర్‌పై మూకుమ్మడి ఎటాక్‌ మొదలెట్టాయి. దీంతో డాలర్, మిలిటరీ, విభజించు–పాలించు... ఈ మూల స్తంభాలపై నిలబడిన శ్వేత సౌధం పునాదులు ఇప్పుడు ఒక్కసారిగా కదిలిపోతున్నాయి. శరవేగంగా మారిపోతున్న తాజా భౌగోళిక, ఆర్థిక ముఖచిత్రాన్ని చూస్తుంటే.. డాలర్‌తో పాటు అమెరికా ఆధిపత్యానికి తెరదించేందుకు మరెంతో కాలం పట్టదనే విషయం కళ్లకు కడుతోంది. - శివరామకృష్ణ మిర్తిపాటి

ముంబై: భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఏప్రిల్‌ 14వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో 1.657 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగాయి. దీనితో ఈ నిల్వల పరిమాణం మొత్తం 586.412 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది. అంతక్రితం వారమూ (ఏప్రిల్‌ 7తో ముగిసిన) విదేశీ మారక నిల్వలు భారీగా 6.306 బిలియన్‌ డాలర్లు ఎగశాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా  తాజా గణాంకాలు ఈ విషయాన్ని వెల్లడించాయి.   ఇదీ చదవండి: హెచ్‌డీఎఫ్‌సీ బ్యాంక్‌ విలీనానికి ఊరట.. ఆ విషయాల్లో ఉపశమనం కల్పించిన ఆర్‌బీఐ 2021 అక్టోబర్‌లో భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు 645 బిలియన్‌ డాలర్ల రికార్డు స్థాయికి చేరాయి. అంతర్జాతీయ పరిణామాల నేపథ్యంలో రూపాయి విలువ పడిపోకుండా చూసే క్రమంలో రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ భారీగా డాలర్లు వ్యయం చేయడంతో గరిష్ట స్థాయి నుంచి  100 బిలియన్‌ డాలర్లుకుపైగా పడిపోయాయి. ఇదీ చదవండి: బిర్యానీ అమ్ముతూ రోజుకు రూ.37 లక్షలు సంపాదిస్తున్నాడు.. ఫుడీ ఐఐటీయన్‌!

ముంబై: భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు (ఫారెక్స్‌) పరిమాణం వరుసగా  మూడో వారం కూడా దిగువముఖంగానే పయనించింది. ఫిబ్రవరి 17తో తేదీతో ముగిసిన వారంలో ఫారెక్స్‌ నిల్వలు 5.681  బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి, 561.267 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) శుక్రవారం విడుదల చేసిన గణాంకాలు ఈ విషయాన్ని వెల్లడించాయి.  2021 అక్టోబర్‌లో భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు 645 బిలియన్‌ డాలర్ల రికార్డు స్థాయికి చేరాయి. అంతర్జాతీయ పరిణామాల నేపథ్యంలో రూపాయి విలువ పడిపోకుండా చూసే క్రమంలో రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ భారీగా డాలర్లు వ్యయం చేయడంతో గరిష్ట స్థాయి నుంచి  100 బిలియన్‌ డాలర్లుకుపైగా పడిపోయాయి. అయితే ఫిబ్రవరి 3కు ముందు వారానికి ముందు 21 రోజుల్లో పురోగతి బాటన పయనించాయి. అటు తర్వాతి వారం నుంచీ నిల్వలు తరుగుదలలో ఉన్నాయి.  వివరాల్లోకి వెళితే..  అన్ని విభాగాలూ కిందకే...  ♦   డాలర్ల రూపంలో పేర్కొనే ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ ఫిబ్రవరి 17వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో 4.515 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి, 496.07 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ♦    పసిడి నిల్వలు వరుసగా మూడవ వారమూ తగ్తాయి. సమీక్షా వారంలో 1.045 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 41.817 బిలియన్‌ డాలర్లుగా ఉన్నాయి.   ♦    అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (ఐఎంఎఫ్‌) సంస్థ వద్ద స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ (ఎస్‌డీఆర్‌) 87 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి, 18.267 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.  ♦    ఇక ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద     భారత్‌ రిజరŠవ్స్‌ పరిస్థితి 34 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి,  5.11 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.   

లాహోర్‌: పాకిస్తాన్‌లో ఆర్థిక సంక్షోభం అంతకంతకూ తీవ్రతరమవుతోంది. ఏమీ కొనేటట్టు లేదు, ఏమి తినేటట్టు లేదు, కొందామన్నా ఏమీ దొరికేటట్టు లేదు అన్నట్టుగా పరిస్థితులు మారిపోతున్నాయి. తినే తిండికి కూడా కొరత ఏర్పడుతోంది. ప్రజలకు ప్రధాన ఆహారమైన గోధుమ పిండి లాహోర్‌లో దొరకడం లేదు. దీంతో ప్రజలు ఎనలేని ఇబ్బందులు  ఎదుర్కొంటున్నారు. విదేశీ నిల్వలు తరిగిపోవడం,  నిత్యావసర వస్తువుల ధరలు కూడా ఆకాశాన్నంటుతున్నాయి. పంచదార, నూనె, నెయ్యి వంటి ధరలు సామాన్యులకు అందుబాటులో లేవు. 15 కేజీల గోధుమ పిండి బ్యాగ్‌ ఖరీదు రూ.2,050గా ఉంది. దేశవ్యాప్తంగా గోధుమపిండి, పంచదార, నెయ్యి,  ధరలు 25 నుంచి 62 శాతం పెరిగాయి. నిత్యావసరాలపై సబ్సిడీలన్నీ ఎత్తేయడంతో ప్రజలపై ధరల పిడుగు పడింది. ద్రవ్యోల్బణం రేటు వారానికి 1.09 % చొప్పున పెరుగుతోంది! పాకిస్తానీలు వినియోగించే వంటనూనెలో 90 శాతం దిగుమతుల ద్వారా లభిస్తోంది. విదేశీ మారక నిల్వలు  కేవలం మూడు వారాలకు సరిపడా మాత్రమే ఉండటంతో వంటనూనెను అత్యవసరాల జాబితా నుంచి తొలగించారు. మార్చిలో రంజాన్‌ మాసం ప్రారంభమవుతున్నందున నెయ్యి, నూనెల సరఫరాను చక్కదిద్దాలన్న డిమాండ్లు వినిపిస్తున్నాయి. పడిపోతున్న రూపాయి విలువ అప్పుల కుప్పగా మారిపోయిన పాకిస్తాన్‌లో రూపాయి విలువ క్రమంగా క్షీణిస్తోంది. డాలర్‌తో పోలిస్తే పాక్‌ రూపాయి 227కు పడిపోయింది. విదేశీ మారక ద్రవ్య నిల్వలు 550 కోట్ల డాలర్లకు పరిమితమై ఎనిమిదేళ్ల కనిష్ట స్థాయికి చేరాయి. పరిస్థితి ఆందోళనకరమేనని ఆర్థిక మంత్రి ఇషాక్‌ దార్‌ అంగీకరించారు. ఒక రియల్‌ ఎస్టేట్‌ పెట్టుబడిదారుల సమావేశంలో మాట్లాడిన ఆయన ‘‘పాకిస్తాన్‌ ప్రభుత్వం ఆర్థికంగా చాలా సంక్షోభంలో ఉంది. 2016లో ప్రభుత్వం మాకు అప్పగించినప్పడు విదేశీ ద్రవ్య నిల్వలు 2,400 బిలియన్‌ డాలర్లు ఉండేవి. ఇప్పుడు అవి కూడా మా దగ్గర లేవు. కానీ ఈ తప్పు నాది కాదు. వ్యవస్థది’’ అని ఆయన చెప్పారు. ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో 3 శాతం కంటే తక్కువగా వృద్ధి రేటు ఉంటుందనే అంచనాలున్నాయి.  

ముంబై: భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు వరుసగా ఐదు వారాల పెరుగుదల తర్వాత డిసెంబర్‌ 16తో ముగిసిన వారంలో తగ్గాయి. డిసెంబర్‌ 9వ తేదీన 564.06 బిలియన్‌ డాలర్లుగా ఉన్న ఫారెక్స్‌ నిల్వలు 16తో ముగిసిన వారానికి 571 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 563.499 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయని ఆర్‌బీఐ తాజా గణాంకాలు వెల్లడించాయి. అక్టోబర్‌ 2021లో దేశ విదేశీ మారకపు విలువ 645 బిలియన్‌ డాలర్ల ఆల్‌ టైమ్‌ గరిష్ఠ స్థాయికి చేరుకుంది. అయితే ప్రపంచ పరిణామాలు, ఒత్తిళ్లు, రూపాయిని రక్షించుకోవడానికి సెంట్రల్‌ బ్యాంక్‌ చర్యలతో గరిష్టం నుంచి దాదాపు 100 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి దాదాపు ఒక దశలో 540 బిలియన్‌ డాలర్ల వరకూ పడ్డాయి.  

ముంబై: భారత్‌ విదేశీ మారకపు నిల్వలు (ఫారెక్స్‌) వరుసగా నాలుగో వారం కూడా పురోగమించాయి. డిసెంబర్‌ 2వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో 11 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 561.162 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) శుక్రవారం ఈ గణాంకాలను విడుదల చేసింది.  అక్టోబర్‌ 2021న దేశ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు రికార్డు స్థాయిలో 645 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. అయితే అంతర్జాతీయ పరిణామాలు, రూపాయి బలహీనత, ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొనేందుకు ఆర్‌బీఐ పరిమిత జోక్యం, తదితర కారణాల నేపథ్యంలో క్రమంగా 520 బిలియన్‌ డాలర్ల వరకూ దిగివచ్చాయి. ఒక దశలో వరుసగా ఎనిమిది నెలలూ దిగువబాటన పయనించాయి. కొంత ఒడిదుడుకులతో డిసెంబర్‌ 2తో గడచిన నెలరోజుల్లో ఫారెక్స్‌ పెరుగుదల ధోరణి ప్రారంభమైంది. తాజా గణాంకాలు విభాగాల వారీగా చూస్తే..  ►డాలర్ల రూపంలో పేర్కొనే వివిధ దేశాల కరెన్సీ అసెట్స్‌ (ఎఫ్‌సీఏ) 9.694 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 496.984 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ►పసిడి నిల్వలు 1.086 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 41.025 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి.   ►అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి సంస్థ (ఐఎంఎఫ్‌) వద్ద స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ (ఎస్‌డీఆర్‌) 164 మిలియన్‌ డాలర్లు తగి 18.04 బిలియన్‌ డాలర్లుగా నమోదయ్యాయి.   ►ఇక ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద రిజర్వ్‌ పరిస్థితి 75 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 5.108 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.    

న్యూఢిల్లీ: విదేశీ మారక (ఫారెక్స్‌) నిల్వలు భారీగా తగ్గిపోతున్నాయంటూ నెలకొన్న ఆందోళనలను కేంద్ర ఆర్థిక వ్యవహారాల శాఖ కార్యదర్శి అజయ్‌ సేథ్‌ తోసిపుచ్చారు. దీన్ని ‘మరీ ఎక్కువగా‘ చేసి చూపుతున్నారని ఆయన మంగళవారం వ్యాఖ్యానించారు. ప్రస్తుత పరిస్థితులను సమర్థంగా ఎదుర్కొనేందుకు భారత్‌ దగ్గర పుష్కలంగా ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఉన్నాయని సేఠ్‌ చెప్పారు. విదేశీ నిధుల ప్రవాహం తగ్గడం, వాణిజ్య లోటు అధికంగా ఉండటం వల్ల మారక నిల్వలు తగ్గాయని, దీనిపై ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరమేమీ లేదని ఆయన చెప్పారు. వరుసగా ఏడో వారం ఫారెక్స్‌ నిల్వలు తగ్గిన నేపథ్యంలో సేథ్‌ వ్యాఖ్యలు ప్రాధాన్యం సంతరించుకున్నాయి. సెప్టెంబర్‌ 16తో ముగిసిన వారంలో అంతక్రితం వారంతో పోలిస్తే 2.23 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 545.65 బిలియన్‌ డాలర్లకు పరిమితమయ్యాయి. డాలర్‌తో పోలిస్తే రూపాయి మారకం విలువ 81ని కూడా దాటేసి ఆల్‌టైం కనిష్టానికి పడింది. మరోవైపు, దేశ ఆర్థిక మూలాలు పటిష్టంగానే ఉన్నాయని, అంతర్జాతీయంగా డాలరు బలపడుతుండటమే రూపాయి క్షీణతకు కారణమని ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్‌ ఇప్పటికే స్పష్టం చేశారు. 

ముంబై: భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు తిరోగమన బాటన కొనసాగుతున్నాయి. ఆగస్టు 5వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో అంతక్రితం వారంతో పోల్చిచూస్తే, 897 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి, 572.978 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) తాజా గణాంకాలను వెల్లడించింది. ఫారెక్స్‌ మార్కెట్‌లో అవసరాలకు సంబంధించి డాలర్ల లభ్యత తగిన విధంగా ఉండేలా చూడ్డం, ఎగుమతులకన్నా, దిగుమతులు పెరుగుదల, రూపాయి విలువ స్థిరీకరణకు చర్యలు వంటి అంశాలు ఫారెక్స్‌ నిల్వల తగ్గుదలకు కారణం అవుతోంది.  2021 సెప్టెంబర్‌ 3తో ముగిసిన వారంలో ఫారెక్స్‌ చరిత్రాత్మక రికార్డు 642 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. అయితే అటు తర్వాత క్రమంగా తగ్గుతూ వస్తున్నాయి. ప్రస్తుత నిల్వలు భారత్‌ దాదాపు 10 నెలల దిగుమతులకు సరిపోతాయని అంచనా. గణాంకాల ప్రకారం.. వేర్వేరు విభాగాల్లో... ► డాలర్‌ రూపంలో పేర్కొనే ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ (ఎఫ్‌సీఏ) సమీక్షా వారంలో 1.611 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 509.646 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ► సిడి నిల్వల విలువ 671 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 40.313 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగసింది. ► ఐఎంఎఫ్‌ స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ విలువ 46 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 18.031 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది. ► ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద నిల్వల స్థాయి  3 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 4.987 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ఆర్‌బీఐ గవర్నర్‌ భరోసా ఆర్‌బీఐ గవర్నర్‌ శక్తికాంతదాస్‌ ఇటీవల ఒక కార్యక్రమంలో మాట్లాడుతూ, దిగుమతులు,  రుణ సేవల అవసరాలు, పోర్ట్‌ఫోలియో అవుట్‌ఫ్లోల కారణంగా డిమాండ్‌కు సంబంధించి ఫారెక్స్‌ మార్కెట్‌లో విదేశీ మారకపు సరఫరాలకు సంబంధించి వాస్తవంగా కొరత ఉందని అన్నారు. తగినంత విదేశీ మారక ద్రవ్య లభ్యత ఉండేలా సెంట్రల్‌ బ్యాంకు మార్కెట్‌కు అమెరికా డాలర్లను సరఫరా చేస్తోందని చెప్పారు. ‘‘మూలధన ప్రవాహం బలంగా ఉన్నప్పుడు మనం ఫారెక్స్‌ నిల్వలను భారీగా కూడబెట్టుకున్నాం. ఇప్పుడు ఈ ప్రయోజనాన్ని పొందుతున్నాం. వర్షం పడుతున్నప్పుడు ఉపయోగించేందుకు మీరు గొడుగును కొనుగోలు చేస్తారు’’ అని ఈ సందర్భంగా ఆయన వ్యాఖ్యానించారు.

భారత ఆర్థిక పరిస్థితిపై ఆర్‌బీఐ(RBI) మాజీ గవర్నర్‌ రఘురామ్‌ రాజన్‌ ఆసక్తికర వ్యాఖ్యలు చేశారు. దేశంలో విదేశీ మారక ద్రవ్య (ఫారెక్స్)నిల్వలు తగినంత ఉండడంతో పాటు వీదేశి అప్పులు కూడా తక్కువగా ఉన్నాయన్నారు. అందుకే శ్రీలంక, పాకిస్తాన్‌లో ఉన్న సమస్యలు దేశంలో లేవని చెప్పారు. ఫారెక్స్‌ నిల్వల విషయంలో ఆ రెండు దేశాలు పూర్తిగా విఫలమయ్యాయని దీని కారణంగానే వారు తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కుంటున్నట్లు తెలిపారు.  రేట్లను పెంచడం గురించి రాజన్‌ మాట్లాడుతూ.. ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ద్రవ్యోల్బణం ఉందని, అది తగ్గించేందుకు ఆర్‌బీఐ వడ్డీ రేటును పెంచిందన్నారు. ప్రపంచంలో ఆహార ద్రవ్యోల్బణం తగ్గుముఖం పట్టిందని, త్వరలో భారత్‌లో కూడా తగ్గుతుందన్నారు. ఆర్‌బీఐ తాజా గణాంకాల ప్రకారం జూలై 22తో ముగిసిన వారానికి విదేశీ మారకద్రవ్య (ఫారెక్స్) నిల్వలు 571.56 బిలియన్ డాలర్లుగా ఉన్నాయి. 2022 మార్చి చివరి నాటికి, భారతదేశం విదేశి రుణం $620.7 బిలియన్లకు చేరుకుంది. జీడీపీ(GDP) నిష్పత్తికి విదేశీ రుణం 2021 మార్చి చివరి నాటికి 21.2 శాతం నుంచి 2022 మార్చి చివరి నాటికి 19.9 శాతానికి తగ్గింది.  శ్రీలంకలో వద్ద ఫారెక్స్ నిల్వలు ఇటీవల $50 మిలియన్ల కంటే తక్కువగా పడిపోయాయి. తద్వారా దేశం విదేశీ రుణాలపై చెల్లింపులను నిలిపివేయవలసి వచ్చింది. పాకిస్థాన్‌లోనూ పరిస్థితి కూడా అంతే దారుణంగా ఉంది. పాకిస్తాన్ సెంట్రల్ బ్యాంక్ తాజా డేటా ప్రకారం, జూలై 22, 2022తో ముగిసిన వారానికి పాకిస్తాన్ ఫారెక్స్ నిల్వలు $754 మిలియన్లు తగ్గి $8.57 బిలియన్లకు చేరుకున్నాయి. పాలసీ చదవండి: భారత్‌కు ఉబర్‌ గుడ్‌బై, స్పందించిన సీఈవో

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు ఏ వారానికావారం భారీగా తగ్గుతున్నాయి. జూలై 8తో 8.062 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి, 580.252 బిలియన్‌ డాలర్లకు పడిపోయిన భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు జూలై 15వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో మరో 7.541 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 572.712 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) తాజా గణాంకాలను వెల్లడించింది. ఫారెక్స్‌ మార్కెట్‌లో అవసరాలకు సంబంధించి డాలర్ల లభ్యత తగిన విధంగా ఉండేలా చూడ్డం, ఎగుమతులకన్నా, దిగుమతులు పెరుగుదల వంటి అంశాలు ఫారెక్స్‌ నిల్వల తగ్గుదలకు కారణం అవుతోంది.  2021 సెపె్టంబర్‌ 3తో ముగిసిన వారంలో ఫారెక్స్‌ చరిత్రాత్మక రికార్డు 642 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. అయితే అటు తర్వాత క్రమంగా తగ్గుతూ వస్తున్నాయి. ప్రస్తుత నిల్వలు భారత్‌ దాదాపు 10 నెలల దిగుమతులకు సరిపోతాయని అంచనా. గణాంకాల ప్రకారం..  అన్ని విభాగాల్లోనూ తగ్గుదలే...  ♦  డాలర్‌ రూపంలో పేర్కొనే ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ సమీక్షా వారంలో 6.527 బిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 511.562 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ♦  పసిడి నిల్వలు 830 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి, 38.356 బిలియన్‌ డాలర్లకు దిగివచ్చాయి.  ♦  ఐఎంఎఫ్‌ స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ విలువ 155 మిలియన్‌ డాలర్ల తగ్గి 17.857 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ♦  ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద నిల్వల స్థాయి కూడా 29 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 4.937 బిలియన్‌ డాలర్లకు తగ్గాయి.   గవర్నర్‌ భరోసా  కాగా, ఆర్‌బీఐ గవర్నర్‌ శక్తికాంతదాస్‌ ఒక కార్యక్రమంలో శుక్రవారం మాట్లాడుతూ, దిగుమతులు,  రుణ సేవల అవసరాలు, పోర్ట్‌ఫోలియో అవుట్‌ఫ్లోల కారణంగా డిమాండ్‌కు సంబంధించి ఫారెక్స్‌ మార్కెట్‌లో విదేశీ మారకపు సరఫరాలకు సంబంధించి వాస్తవంగా కొరత ఉందని అన్నారు. తగినంత విదేశీ మారక ద్రవ్య లభ్యత ఉండేలా సెంట్రల్‌ బ్యాంకు మార్కెట్‌కు అమెరికా డాలర్లను సరఫరా చేస్తోందని చెప్పారు. ‘‘మూలధన ప్రవాహం బలంగా ఉన్నప్పుడు మనం ఫారెక్స్‌ నిల్వలను భారీగా కూడబెట్టుకున్నాం. ఇప్పుడు ఈ ప్రయోజనాన్ని పొందుతున్నాం. వర్షం పడుతున్నప్పుడు ఉపయోగించేందుకు మీరు గొడుగును కొనుగోలు చేస్తారు’’ అని ఈ సందర్భంగా ఆయన వ్యాఖ్యానించారు.  

అంతర్జాతీయ, దేశీయ ఆర్థిక అనిశ్చితి నేపథ్యంలో భారత్‌ సెంట్రల్‌ బ్యాంక్‌ రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా(ఆర్‌బీఐ) తన పసిడి నిల్వల పెంపుపై దృష్టి సారిస్తోంది. 2021 క్యాలెండర్‌ ఇయర్‌ మొదటి ఆరు నెలల్లో(జనవరి-జూన్‌) రికార్డు స్థాయిలో 29 టన్నులు కొనుగోలు చేసింది. గడచిన రెండు సంవత్సరాల్లో ఆర్‌బీఐ పసిడి నిల్వలు 27 శాతం పెరగడం గమనార్హం. ఆర్‌బీఐ నిర్వహణలో ఉండే మొత్తం విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వల్లో భాగంగా ఉండే పసిడి పరిమాణం 2021 జూన్‌ 30 నాటికి 705.6 టన్నులకు చేరింది. 2018 ప్రారంభంలో ఈ పరిమాణం 558.1 టన్నులు. (చదవండి: ఇక ఇంటర్నెట్‌ లేకున్నా డెబిట్ కార్డులు వాడొచ్చు!) ఆర్‌బీఐ వద్ద ఉన్న మొత్తం ఫారెక్స్‌ నిల్వల్లో 2021 ఆగస్టు 27తో ముగిసే త్రైమాసికానికి పసిడి వాటా దాదాపు 6 శాతంగా ఉంది. ఆర్‌బీఐ గణాంకాల ప్రకారం, ఆగస్టు 27వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో(అంతక్రితం ఆగస్టు 22తో ముగిసిన వారంతో పోల్చి) ఫారెక్స్‌ నిల్వలు రికార్డు స్థాయిలో 633.558 బిలియన్‌ డాలర్లకు(దాదాపు రూ.46 లక్షల కోట్లు) చేరాయి. ఇందులో పసిడి నిల్వల వాటా 37.441బిలియన్‌ డాలర్లు. ఇందుకు సంబంధించి ఆసక్తికరమైన అంశాలు చూస్తే.. 705 టన్నులకుపైగా పసిడి నిల్వలతో భారత్‌ ఈ విషయంలో 9వ ర్యాంక్‌లో నిలుస్తోంది.  ప్రపంచ స్వర్ణ మండలి (డబ్ల్యూజీసీ) నుంచి లభిస్తున్న సమాచారం ప్రకారం 2021 జూన్‌లో ప్రపంచ వ్యాప్తంగా సెంట్రల్‌ బ్యాంకులు 32 టన్నుల పసిడిని కొనుగోలు చేశాయి. ఇందులో ఆర్‌బీఐ వాటా ఒక్కటీ చూస్తే, 30 శాతం ఉంది. అంటే దాదాపు 9.4 టన్నుల బంగారాన్ని ఆర్‌బీఐ కొనుగోలు చేసింది.   ఆర్‌బీఐ బంగారం కొనుగోళ్ల గణాంకాలను పరిశీలిస్తే, 2009 నవంబర్‌లో అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (ఐఎంఎఫ్‌) సంస్థ నుంచి భారీగా 200 టన్నులను కొనుగోలు చేసింది. 2018 మార్చిలో 2.2 టన్నులను కొంది. 2021లో ఒకేసారి 9.4 టన్నుల పసిడిని కొనుగోలు చేసింది.   ఈ విషయంలో ఆర్థిక నిపుణులు తెలుపుతున్న సమాచారం ప్రకారం, దాదాపు దశాబ్దం తర్వాత గడచిన కొన్ని సంవత్సరాల నుంచి ఇతర సెంట్రల్‌ బ్యాంకుల బాటలోనే ఆర్‌బీఐ కూడా పసిడి కొనుగోళ్లపై దృష్టి సారించింది.   2018 మార్చి నుంచి భారత్‌ పసిడి నిల్వలకు దాదాపు 147 టన్నులు (26.6%) జతయ్యాయి.   2018 క్యాలెండర్‌ ఇయర్‌ నుంచి ఆర్‌బీఐ ప్రతి సంవత్సరం సగటున 39.5 టన్నుల పసిడిని కొనుగోలు చేస్తోంది. 2021 తొలి ఆరు నెలల్లోనే ఈ కొనుగోళ్లు 29 టన్నులు. గడచిన మూడు సంవత్సరాలు మొదటి ఆరు నెలల్లో కొనుగోలు చేసిన సగటుకన్నా ఇది ఎంతో అధికం.   2018లో ఆర్‌బీఐ మొత్తం 42.3 టన్నుల పసిడి కొనుగోళ్లలో మొదటి ఆరు నెలల్లో కొన్నది 8.1 టన్నులు. 2019లో వరుసగా ఈ అంకెలు 34.5 టన్నులు, 17.7 టన్నులు. 2020లో ఈ సంఖ్య లు వరుసగా 41.7, 26.4 టన్నులుగా ఉన్నాయి.   సావరిన్‌ క్రెడిట్‌ వర్తీనెస్‌ను సంరక్షించుకోడానికి పసిడి నిల్వలు కీలకమైనవని నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు.   ప్రయోజనాలు ఎన్నో.. సెంట్రల్‌ బ్యాంక్‌ పసిడి నిల్వలపై మేము పరిశోధన చేశాం. ఇది ఎన్నో రకాలుగా ప్రయోజనం చేకూర్చే అంశం. ఇక్కడ మనం అంతర్జాతీయ తీవ్ర అనిశ్చిత ఆర్థిక పరిస్థితిని పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. అలాగే దేశాల రుణ భారాలను పరిశీలించాలి. ద్రవ్యోల్బణం, కరెన్సీ సంక్షోభం వంటి ఎన్నో సమస్యలు ప్రపంచ దేశాల్లో కనిపిస్తాయి. ఆయా సమస్యల పరిష్కారాల్లో పసిడి నిల్వలు కీలక ప్రాత పోషిస్తాయి. అలాగే ఆర్థిక సంక్షోభాల సమయంలో సావరిన్‌ క్రెడిట్‌ డిఫాల్డ్‌ స్వాప్‌ (సీడీఎస్‌) సమస్యలను అధిగమించడానికి బంగారం ఎంతగానో దోహదపడుతుంది. - ఐఐఎం, అహ్మదాబాద్‌  పరిశోధనా నివేదిక

ముంబై: విదేశీ మారకద్రవ్య (ఫారెక్స్‌) నిల్వలను మరింత పెంచుకోవడానికే రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) మొగ్గుచూపుతుందని భావిస్తున్నట్లు ఆర్థిక సేవల దిగ్గజ సంస్థ– బార్‌క్లేస్‌ ఇండియా తన తాజా నివేదికలో అంచనావేసింది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం ముగిసే నాటికి భారత్‌ ఫారెక్స్‌ 655 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరుకునే అవకాశం ఉందని అంచనావేసింది. అంతర్జాతీయంగా ఎటువంటి ఆర్థిక ఒడిదుడుకులు ఎదురయినప్పటికీ తట్టుకుని నిలబడగలిగే అసాధారణ ద్రవ్య విధానానికి, దాని కొనసాగింపునకు మద్దతు నివ్వడానికి ప్రస్తుత పరిస్థితిలో ఫారెక్స్‌ నిల్వలను పెంచుకోవడంవైపు ఆర్‌బీఐ దృష్టి సారించే వీలుందని విశ్లేషించింది. ఆగస్టు 6వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు జీవితకాల గరిష్టం 621.464 బిలియన్‌ డాలర్లను (దాదాపు రూ.45 లక్షల కోట్లు తాకిన సంగతి తెలిసిందే. దాదాపు 16 నెలల దిగుమతులుకు సరిపోతాయి.   రూపాయి మరింత బలహీనత! డాలర్‌ మారకంలో రూపాయి విలువ మరింత బలహీనపడే అవకాశం ఉందని కూడా బార్‌క్లేస్‌ అంచనావేయడం గమనార్హం. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా కూడా ఇందుకు కొంత సానుకూలంగా ఉన్నట్లు సంకేతాలు వస్తున్నట్లు వివరించింది. రూపాయి విలువను మద్దతుగా హెడ్జింగ్‌ విధానాలకు వినియోగించడానికి ఉద్దేశించిన ‘ఫార్వర్డ్‌ డాలర్‌ హోల్డింగ్స్‌’ బుక్‌ పరిమాణాన్ని క్రమంగా తగ్గిస్తూ, స్పాట్‌ డాలర్ల నిల్వలను ఆర్‌బీఐ పెంచుకోడావడాన్ని ఈ సందర్భంగా బార్‌క్లేస్‌ ఇండియా ప్రస్తావించింది. బార్‌క్లేస్‌ వెలువరించిన గణాంకాల ప్రకారం ఆర్‌బీఐ ‘ఫార్వర్డ్‌ డాలర్‌ హోల్డింగ్స్‌’ బుక్‌ పరిమాణం 2021 మార్చి నాటికి 74.2 బిలియన్‌ డాలర్లు ఉంటే, ఈ విలువ జూన్‌ ముగింపునకు 49 బిలియన్‌ డాలర్లకు తగ్గిపోయింది. జూలై నాటికి మరింత తగ్గి 42 బిలియన్‌ డాలర్లకు పడిపోయింది. ఇటీవలి వారాల్లో రిజర్వ్‌ భారీగా పెరగడానికి కారణం ఆర్‌బీఐ డాలర్లను ‘ఫార్వర్డ్‌ హోల్డింగ్స్‌’ నుంచి ‘స్పాట్‌ నిల్వల్లోకి’ మార్చడం కూడా ఒక కారణమని విశ్లేషకులు పేర్కొంటున్నారు.  ఇదే వరవడి మున్ముందూ కొనసాగే అవకాశం ఉందని బార్‌క్లేస్‌ అంచనావేసింది. ఈ పరిస్థితుల్లో 2022 మార్చి నాటికి డాలర్‌ మారకంలో రూపాయి విలువ 75.50 –80.70 శ్రేణిలో కదలాడే అవకాశం ఉందని అభిప్రాయపడింది.  రూపాయికి ఇప్పటి వరకూ ఇం ట్రాడే కనిష్ట స్థాయి 76.92 (2020, ఏప్రిల్‌ 22వ తేదీ). ముగింపులో రికార్డు పతనం 76.87 (2020, ఏప్రిల్‌ 16వ తేదీ). రూపాయి బలహీనత వల్ల భారత్‌కు ఎగుమతుల ద్వారా అధిక ఆదాయం లభించే అవకాశం ఉంటుంది.  

ముంబై: భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు భారీగా పెరుగుతున్నాయి. ఎప్పటికప్పుడు సరికొత్త చరిత్రాత్మక రికార్డులను నమోదుచేసుకుంటున్నాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) శుక్రవారం విడుదల చేసిన గణాంకాల ప్రకారం, ఆగస్టు 6వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో (అంతక్రితం జూలై 30తో ముగిసిన వారంతో పోల్చి) ఫారెక్స్‌ నిల్వలు భారీగా 889 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 621.464 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. భారత్‌ కరెన్సీలో ఇవి దాదాపు రూ.46 లక్షల కోట్లు. 2020 జూన్‌ 5తో ముగిసిన వారంలో మొట్టమొదటిసారి భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు అర ట్రిలియన్‌ స్థాయిని అధిగమించి 501.70 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. అటు తర్వాత కొంచెం ఒడిదుడుకులు ఉన్నప్పటికీ,  నిల్వలు క్రమంగా పెరుగుతూ వస్తున్నాయి. ఏడాది తిరిగే సరికి నిల్వలు మరో 100 బిలియన్‌ డాలర్లపైగా పెరిగాయి. జూన్‌ 4వతేదీతో ముగిసిన వారంలో మొదటిసారి 600 బిలియన్‌ డాలర్లను దాటాయి. అటు తర్వాత కొంత తగ్గినా... పురోగమన బాట కొనసాగుతోంది. తాజా సమీక్షా వారంలో రికార్డుల దూకుడు కొనసాగింది. ప్రస్తుత నిల్వలు భారత్‌ 20 నెలల దిగుమతులకు  దాదాపు సరిపోతాయన్నది అంచనా. అంతర్జాతీయంగా భారత్‌ ఎకానమీకి వచ్చే కష్టనష్టాలను, ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొనడానికి ప్రస్తుత స్థాయి నిల్వలు దోహదపడతాయని ఇటీవలి  ద్వైమాసిక ద్రవ్య పరపతి సమీక్షలో ఆర్‌బీఐ  విశ్లేషించిన సంగతి తెలిసిందే. కాగా, భారీగా ఉన్న ఫారెక్స్‌ నిల్వలను దేశ మౌలిక రంగ పురోగతికి వినియోగించడానికి వీలయిన విధానాన్ని రూపొందించాలని కేంద్ర రహదారుల శాఖా మంత్రి నితిన్‌ గడ్కరీ కొద్ది రోజుల క్రితం సూచించడం మరో విశేషం. ఈ విషయంలో ఆర్‌బీఐ గవర్నర్‌తో చర్చిస్తానని కూడా ఆయన సీఐఐ వార్షిక సమావేశంలో పేర్కొన్నారు. ప్రస్తుతం దేశ మౌలిక రంగం పురోగతికి తక్కువ రుణ రేటుకు నిధులు కావాలని ఆయన పేర్కొంటున్నారు. తాజా ఫారెక్స్‌  గణాంకాలను విభాగాల వారీగా పరిశీలిస్తే.. ► మొత్తం నిల్వల్లో డాలర్ల రూపంలో చూస్తే ప్రధానమైన ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ (ఎఫ్‌సీఏ) విలువ తాజా సమీక్షా వారంలో 1.508 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 577.732 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.   ► పసిడి నిల్వలు 588 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 37.057 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ► అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి సంస్థ (ఐఎంఎఫ్‌) వద్ద స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్స్‌ రైట్స్‌ విలువ కూడా ఒక మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 1.551 డాలర్లకు దిగివచ్చింది.   ► ఇక ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద రిజరŠవ్స్‌ పరిమాణం కూడా 31 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి,  5.125 బిలియన్‌ డాలర్లకు పడింది.

ముంబై: భారత్‌ విదేశీ మారకద్రవ్య (ఫారెక్స్‌) నిల్వలు సరికొత్త జీవితకాల రికార్డు స్థాయికి చేరాయి. జూలై 2వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో అంతక్రితం వారంతో పోల్చితే 1.013 బిలియన్‌ డాలర్లు ఎగసి 610.012 బిలియన్‌ డాలర్లకు (దాదాపు రూ.45 లక్షల కోట్లు)  చేరినట్లు రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) శుక్రవారం విడుదల చేసిన గణాంకాలు వెల్లడించాయి.  2020 జూన్‌ 5తో ముగిసిన వారంలో మొట్టమొదటిసారి భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు అర ట్రిలియన్‌ స్థాయిని అధిగమించి 501.70 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. అటు తర్వాత కొంచెం ఒడిదుడుకులు ఉన్నప్పటికీ,  నిల్వలు క్రమంగా పెరుగుతూ వస్తున్నాయి. ఏడాది తిరిగే సరికి నిల్వలు మరో 100 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగాయి. జూన్‌ 4వతేదీతో ముగిసిన వారంలో మొదటిసారి 600 బిలియన్‌ డాలర్లను దాటి 605.008 డాలర్ల స్థాయికి చేరాయి. అటు తర్వాత కొంత తగ్గినా... తాజా సమీక్షా వారంలో రికార్డుల దూకుడు కొనసాగింది. ప్రస్తుత నిల్వలు భారత్‌ 20 నెలల దిగుమతులకు  దాదాపు సరిపోతాయన్నది అంచనా. అంతర్జాతీయంగా భారత్‌ ఎకానమీకి వచ్చే కష్టనష్టాలను, ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొనడానికి ప్రస్తుత స్థాయి నిల్వలు దోహదపడతాయని ఇటీవలి  ద్వైమాసిక ద్రవ్య పరపతి సమీక్షలో ఆర్‌బీఐ  విశ్లేషించిన సంగతి తెలిసిందే. గణాంకాలను విభాగాల వారీగా పరిశీలిస్తే..  మొత్తం నిల్వల్లో డాలర్ల రూపంలో చూస్తే ప్రధానమైన ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ (ఎఫ్‌సీఏ) విలువ తాజా సమీక్షా వారంలో 748 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 566.988 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.   పసిడి నిల్వలు 76 మిలియన్‌ డాలర్లు ఎగసి 36.372 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి సంస్థ (ఐఎంఎఫ్‌) వద్ద స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్స్‌ రైట్స్‌ విలువ 49 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 1.548 డాలర్లకు చేరింది.  ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద రిజర్వ్స్‌ 139 మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 5.105 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.  

ముంబై:  భారత విదేశీ మారకద్రవ్య (ఫారెక్స్‌) నిల్వల చరిత్రాత్మక రికార్డులు కొనసాగుతున్నాయి. సెప్టెంబర్‌ 18వ తేదీతో ముగిసిన వారంలో అంతకుముందు వారంతో పోల్చిచూస్తే (సెప్టెంబర్‌ 11) నిల్వలు 3.378 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 545.038 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) తాజా గణాంకాలను  శుక్రవారం  విడుదల చేసింది. జూన్‌ 5తో ముగిసిన వారంలో మొట్టమొదటిసారి భారత్‌ ఫారెక్స్‌ నిల్వలు అర ట్రిలియన్‌ మార్క్‌దాటి 501.70 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి. అటు తర్వాత కొంచెం ఒడిదుడుకులు ఉన్నప్పటికీ,  నిల్వలు క్రమంగా పెరుగుతూ వస్తున్నాయి. ప్రస్తుత నిల్వలు దాదాపు భారత్‌ 15 నెలల దిగుమతులకు సరిపోతాయన్నది అంచనా.  దిగుమతులకు సంబంధించి వ్యయాలు తగ్గడం, పెరిగిన పసిడి నిల్వల విలువ వంటి అంశాలు దీనికి నేపథ్యం. తాజా సమీక్షా వారంలో కొన్ని ముఖ్యాంశాలు చూస్తే... ► డాలర్ల రూపంలో పేర్కొనే ఫారిన్‌ కరెన్సీ అసెట్స్‌ (ఎఫ్‌సీఏ) 3.943 బిలియన్‌ డాలర్లు ఎగసి 501.464 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి.   ►   అయితే పసిడి నిల్వల విలువ 580 మిలియన్లు తగ్గి,  37.440 బిలియన్‌ డారల్లకు చేరింది. అంతర్జాతీయంగా పసిడి ధర తగ్గడం దీనికి నేపథ్యం.   ►    అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (ఐఎంఎఫ్‌) స్పెషల్‌ డ్రాయింగ్‌ రైట్స్‌ పరిమాణం  మిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 1.483 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.   ►   ఇక ఐఎంఎఫ్‌ వద్ద రిజర్వ్స్‌ మాత్రం 14 మిలియన్‌ డాలర్లు తగ్గి 4.651 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరింది.  

పరిమితి శ్రేణిలో చాలా రోజుల పాటు కదిలిన రూపాయి ఈ వారంలో హఠాత్తుగా 3నెలల గరిష్టాన్ని తాకింది.భారత్‌ ఈక్విటీ మార్కెట్లోకి పెట్టుబడుల ప్రవాహం పెరగడం, ఆర్‌బీఐ డాలర్ల కొనుగోలును క్రమంగా తగ్గించుకుటుందనే కారణంగా డాలర్‌మారకంలో రూపాయి విలువ పెరిగింది. భారత్‌ చెల్లింపుల బ్యాలెన్స్ మిగులు కొన్నేళ్లలో బాగా బలపడింది. ఇది భారత కరెన్సీ రూపీ బలపడేందుకు మద్దతునిచ్చింది. ఆర్‌బీఐ తన నిల్వలను పెంచుకొనే అవకాశం ఉన్నప్పటికీ.., చారిత్రాత్మకంగా, అది నిల్వలను సంబంధించి ఎలాంటి నిర్దిష్ట స్థాయిలను లక్ష్యంగా చేసుకోలేదు.’’ అని ఏషియన్‌ సౌత్‌ ఆసియా ఎఫ్‌ఎక్స్‌ రీసెర్చ్‌ కరెన్సీ హెడ్‌  దివ్యా దేవేశ్‌ తెలిపారు. ఫారెక్స్‌ నిల్వలు పెంచుకోవడం ద్వారా రూపాయి ర్యాలీని నెమ్మదిగా సాగవచ్చు కానీ డాలర్ బలహీనత కారణంగా రూపాయి పెరగడం మాత్రం ఆగదు. యూఎస్‌డీ-ఐఎన్‌ఆర్‌ మారకంలో 73.50 టార్గెట్‌ ధరగా షార్ట్‌ చేసుకోవచ్చని దినేష్‌ ఇన్వెస్టర్లకు సలహానిస్తున్నారు.  ఆసియా అన్ని దేశాల్లో కెల్లా ఈ జూన్‌ త్రైమాసికంలో భారత స్టాక్స్‌లోకి అత్యధికంగా రూ.4.2బిలియన్ల విలువైన విదేశీ పెట్టుబడులు వచ్చాయి. కేవలం ఒక్క రిలయన్స్‌ తన జియోలో వాటా విక్రయం ద్వారా గత 11 వారాల్లో 12 విదేశీ దిగ్గజ సంస్థల నుంచి 16 బిలియన్‌ డాలర్లను ఆకర్షించగల్గింది.  భారత్‌లోకి ఇన్‌ఫ్లో భారీగా ఉన్నప్పటికీ, ఆర్‌బీఐ నిల్వలను పెంచుకునేందుకు డాలర్లను నిరంతరం కొనుగోలు చేసింది. ఫలితంగా ఫారెక్స్‌ నిల్వలు రికార్డు స్థాయిలో 500 బిలియన్ డాలర్లను చేరుకున్నాయి. బ్లూమ్‌బెర్గ్ ఎకనామిక్స్ ప్రకారం, జూన్‌ 19 నుంచి ఏడువారాల్లో 17.2 బిలియన్ డాలర్లు కొనుగోలు చేయాలని ఆర్‌బీఐ అంచనా వేసింది. ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని బ్యాంకులు అడపాదడపా డాలర్ల కొనుగోలు చేసిన వైనాన్ని ట్రేడర్లు ఉదహరిస్తున్నారు. శుక్రవారం ట్రేడింగ్‌ ఇలా :  గురువారం నాటి ముగింపు(75.04)తో పోల్చితే రూపాయి శుక్రవారం నాడు 44 పైసల లాభంతో 74.60 వద్ద ఆరంభమైంది. రిలయన్స్‌ జియోలో వాటాలను విదేశీ సంస్థలకు అమ్మడంతో భారత్‌లోకి డాలర్ల రూపంలో ఇన్‌ఫ్లో మరింత పెరుగుతుందని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు. అలాగే ఆర్‌బీఐ డాలర్ల కొనుగోలుకు కొద్దిరోజులు దూరంగా ఉంటుందనే అంచనాలు నెలకొన్నాయి. ఈ రెండు అంశాలు శుక్రవారం రూపాయి ట్రేడింగ్‌ను నడిపించాయి. ఫలితంగా ఇంట్రాడేలో 74.60-75.02 శ్రేణిలో కదలాడిన రూపాయి చివరకు 38 పైసల లాభంతో 74.66 వద్ద ముగిసింది. ఈ వారం మొత్తం మీద రూపాయి 1.3శాతం బలపడింది.విదేశీ ఫ్లో రాకతో కరెంట్‌-ఖాతా మిగులు పెరగడంతో పాటు అంతర్జాతీయంగా దిగివచ్చిన ముడిచమురు ధరలు రూపాయి అవుట్‌లుక్‌ను మరింత పెంచింది. 

ముంబై: విదేశీ మారక నిల్వలు (ఫారెక్స్‌ రిజర్వ్స్‌) జీవితకాల గరిష్టస్థాయికి చేరాయి. ఆర్‌బీఐ తాజాగా వెల్లడించిన సమాచారం ప్రకారం.. ఈఏడాది నవంబర్‌ 15తో ముగిసిన వారంలో 441 మిలియన్‌ డాలర్ల పెరుగుదలతో 448.249 బిలియన్‌ డాలర్లకు ఎగశాయి. జీవితకాల గరిష్ట స్థాయిని తిరగరాశాయి. అంతక్రితం వారం 1.71 బిలియన్‌ డాలర్లు పెరిగి 447.808 బిలియన్‌ డాలర్లుగా నమోదయ్యాయి.