సాక్షి, హైదరాబాద్‌: తెలంగాణ ప్రభుత్వ వెబ్‌సైట్‌లు, సోషల్‌ మీడియా నుంచి మాజీ సీఎం కేసీఆర్‌ హయాంలోని ముఖ్య మైన కంటెంట్‌ తొలగిస్తున్నారని బీఆర్‌ఎస్‌ వర్కింగ్‌ ప్రెసిడెంట్, ఎమ్మెల్యే కేటీఆర్‌ ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. దీనిపై తక్షణమే జోక్యం చేసుకోవాలని ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శి శాంతికుమారికి విజ్ఞప్తి చేశారు. ఈ కంటెంట్‌ ప్రజల ఆస్తి అని, తెలంగాణ చరిత్రలో అంతర్భాగమని ఆయన స్పష్టం చేశారు. ఈ డిజిటల్‌ ఆస్తులను రక్షించడానికి, భవిష్యత్‌ తరాల కోసం భద్రపరచడానికి చర్యలు అవసరమని పేర్కొన్నారు. సీఎస్‌ చర్యలు తీసుకోకుంటే న్యాయపరంగా వెళ్లాల్సి వస్తుందని కేటీఆర్‌ హెచ్చరించారు.కేటీఆర్‌ను కలిసిన సింగరేణి కార్మికులుసింగరేణి వే బ్రిడ్జ్‌ల వద్ద బొగ్గు లారీ లోడింగ్, అన్‌ లోడింగ్‌ కార్మికులను కాంట్రాక్టు కార్మికులుగా గుర్తించాలని ‘సింగ రేణి వేబ్రిడ్జి కోల్‌ లారీ లోడింగ్, అన్‌లోడింగ్‌ లెవలింగ్‌ వర్క ర్స్‌ యూనియన్‌’ విజ్ఞప్తి చేసింది. యూనియన్‌ నాయకులు సోమవారం అసెంబ్లీ ఆవరణలో బీఆర్‌ఎస్‌ వర్కింగ్‌ ప్రెసిడెంట్, ఎమ్మెల్యే కేటీ రామారావును కలిశారు. సింగరేణిలో 47 వేబ్రిడ్జ్‌ల వద్ద 1,755 మంది కార్మికులు పనిచేస్తు న్నారని, వీరిలో భూ నిర్వాసితులు ఎక్కువమంది ఉన్నారని, తమకు పీస్‌ రేట్‌ ప్రకారం కూలీ చెల్లిస్తున్నారని వివరించారు.మరోవైపు ఐదేళ్లకోమారు మెడికల్‌ ఫిట్‌నెస్‌ సొంత ఖర్చులతో చేసుకోవాలని అధికారులు చెబుతున్నారని పేర్కొన్నారు. తమను కాంట్రాక్టు కార్మికులుగా గుర్తించి వేతనాలు ఇవ్వాలని కేటీఆర్‌కు విజ్ఞప్తి చేశారు. మరోవైపు కేటీఆర్‌తో కాంగ్రెస్‌ నేతలు సందడి చేశారు. సోమవారం సాయంత్రం అసెంబ్లీ విరామ సమయంలో బీఆర్‌ఎస్‌ ఎల్పీ కార్యాలయానికి కేటీఆర్‌ వెళ్తుండగా అక్కడే ఉన్న వేములవాడ నియోజకవర్గానికి చెందిన కాంగ్రెస్‌ కార్యకర్తలు, నేతలు ఆయనతో సెలీ్ఫలు దిగారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: తెలంగాణ రాష్ట్ర చరిత్ర, ప్రాముఖ్యతకు సంబంధించిన ఆధారాలు, డిజిటల్‌ సమా చారాన్ని ప్రభుత్వ వెబ్‌సైట్లు, సోషల్‌మీడియా హ్యాండిల్స్‌ నుంచి తొలగించడం సరికాదని బీఆర్‌ఎస్‌ వర్కింగ్‌ ప్రెసిడెంట్‌ కేటీఆర్‌ అన్నారు. రాష్ట్రంలో కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచి్చన తర్వాత గత ప్రభుత్వానికి సంబంధించిన డిజిటల్‌ సమాచారాన్ని ఉద్దేశపూర్వంగా తొలగిస్తున్నారని మండిపడ్డారు. ఈ విషయంలో జోక్యం చేసుకొని డిజిటల్‌ సమాచారాన్ని కాపాడాలని ప్రభుత్వ ప్రధా నకార్యదర్శి శాంతికుమారికి మంగళవారం కేటీఆర్‌ లేఖ రాశారు. కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం వచి్చన తర్వాత తొలగించిన వైబ్‌సైట్లు, సోషల్‌ మీడియా హ్యాండిల్స్‌ వివరాలను ఆ లేఖలో కేటీఆర్‌ జత చేశారు. సీఎంగా కేసీఆర్‌ పనిచేసిన కాలానికి సంబంధించిన (జూన్‌ 2014 – డిసెంబర్‌ 2023) వేలాది ఫొటోలు, వీడియోలతోపాటు ఎంతో విలువైన సమాచారం తొలగించారన్నారని లేఖలో పేర్కొన్నారు. 2023 డిసెంబర్‌లో రాష్ట్రంలో కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం ఏర్పాటైన నాటి నుంచి తెలంగాణ ప్రభుత్వ వెబ్‌సైట్‌లు, మీడియా హ్యాండిల్స్‌లో ముఖ్యమైన కంటెంట్, సమాచారం కనబడకుండా పోతోందని, కొన్ని ముఖ్యమైన వెబ్‌సైట్లు కూడా తొలగించారని చెప్పారు. ఈ చర్యల వెనుక రాష్ట్ర ప్రభుత్వంలోని ఉన్నతాధికారులు ఉన్నారనే సందేహం వ్యక్తం చేశారు. గత ప్రభుత్వాలకు సంబంధించిన మొత్తం డిజిటల్‌ కంటెంట్‌ను భద్రపర్చాల్సిన అవసరముందన్నారు. పబ్లిక్‌ డొమైన్‌ నుంచి తొలగించిన కంటెంట్‌ను వెంటనే పునరుద్ధరించేలా సంబంధిత అధికారులను ఆదేశించాలని విజ్ఞప్తి చేశారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఎన్నికలను పారదర్శకంగా, సమర్థవంతంగా నిర్వహించే క్రమంలో కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం సాంకేతికతకు పెద్దపీట వేస్తోంది. ఎన్నికల ప్రక్రియలో పౌరులకు అవసరమైన ప్రతి సమాచారాన్నీ, అవసరమైతే స్పందించే సౌకర్యాన్నీ అందుబాటులో ఉంచింది. ఆన్‌లైన్‌ ద్వారా ఎన్నికల ప్రక్రియలో పాల్గొనే అవకాశం కల్పించింది. అభ్యర్థుల గుణగణాలు తెలుసుకునేందుకు ‘కేవైసీ’, ఎన్నికల నియమావళి ఉల్లంఘనలపై ఫిర్యాదు చేసేందుకు ‘సీ విజిల్‌’, బరిలో నిలిచే అభ్యర్థులు నామినేషన్లు, ప్రచార అనుమతుల కోసం ‘సువిధ’.. ఇలా ఎన్నో యాప్‌లు, వైబ్‌సైట్లు. వీటి ద్వారా ఓటరు నమోదు నుంచి మొదలుపెడితే ఫిర్యాదులు, నామినేషన్లు, ప్రచార అనుమతులు, కౌంటింగ్, ఫలితాల వరకూ ప్రతీదీ ఇంట్లోనే కూర్చుని తెలుసుకునే వీలుండటం  గమనార్హం.   ఓటు నమోదు చేసుకోండి కొత్త ఓటు నమోదు, ఓటు బదిలీ, తప్పులు సరి చేసుకునేందుకు ‘ఓటర్‌ హెల్ప్‌లైన్‌’ఉపయోగపడుతుంది. ఓటరు గుర్తింపు కార్డును డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకోవచ్చు. నియోజకవర్గాల వారీగా ఓటరు జాబితాలను పొందవచ్చు.   అభ్యర్థులెవరో తెలుసుకోండి  నో యువర్‌ క్యాండిడేట్‌ (కేవైసీ) ద్వారా ఏ నియోజకవర్గంలో ఎంతమంది అభ్యర్థులు బరిలో ఉన్నారో తెలుసుకోవచ్చు. అభ్యర్థుల పూర్తి వివరాలతో పాటు నామినేషన్ల సమయంలో అభ్యర్థులు దాఖలు చేసే అఫిడఫిట్లు ప్రజలకు అందుబాటులో ఉంచేందుకు కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం దీన్ని రూపొందించింది. ఇందులో అభ్యర్థి విద్యార్హతలు, నేర చరిత్ర, స్థిరచరాస్తులు వంటి సమాచారం ఉంటుంది.  ‘సువిధ’తో సులభం  ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే అభ్యర్థులు నామినేషన్‌ వేయడం, ప్రచార అనుమతులు పొందడం ‘సువిధ’తో సులభతరం అవుతుంది. అభ్యర్థులు ఇంట్లో కూర్చొని తొలుత ఆన్‌లైన్‌లోనే నామినేషన్‌ పత్రాలను దాఖలు చేయవచ్చు. ఎన్నికల కమిషన్‌ సూచించిన పత్రాలు ఆన్‌లైన్‌లో పొందుపర్చాల్సి ఉంటుంది. ఆస్తుల ఆఫిడవిట్‌ పత్రాలు, నామినేషన్‌ను బలపరిచేందుకు పది మంది ఇతరుల వివరాలను నమోదు చేయాలి. కావాల్సిన పత్రాలు సమర్పించిన తర్వాత నామినేషన్‌ దాఖలు చేసేందుకు నిర్ణీత సమయంలో స్లాట్‌ బుక్‌ చేసుకోవాలి.   ‘సక్షం’తో చేయూత   పోలింగ్‌ కేంద్రానికి వచ్చి ఓటు వేయలేని వారు ‘సక్షం’యాప్‌లో తమ పేర్లను నమోదు చేసుకోవచ్చు. ఆయా ఓటర్ల వివరాలను అధికారులు పరిశీలించి పోలింగ్‌ కేంద్రానికి తీసుకొచ్చేందుకు రవాణా సదుపాయం కల్పిస్తారు. వారికి ప్రత్యేకంగా ఒక స్వచ్చంధ సహాయకుడిని కూడా అందుబాటులో ఉంచుతారు. దివ్యాంగులకు మూడు చక్రాల కుర్చీ వంటి సదుపాయాలను సమకూరుస్తారు. అబ్జర్వర్, ఈఎస్‌ఎంఎస్‌ పోలీసులు, వ్యయ పరిశీలకుల కోసం అభివృద్ధి చేసిన యాప్‌ ‘అబ్జర్వర్‌’. ఎన్నికల పరిశీలకులు నివేదికలు సమర్పించడానికి, నియోజకవర్గానికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని యాక్సెస్‌ చేయడానికి ఇది వీలు కల్పిస్తుంది. సీ విజిల్‌ కేసులను రిపోర్ట్‌ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది. ఎలక్షన్‌ సీజర్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ సిస్టమ్‌ (ఈఎస్‌ఎంఎస్‌) యాప్‌లో ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళిని ఉల్లంఘించిన కేసుల వివరాలు, సీజ్‌ చేసిన నగదు, మద్యం, ఇతరత్రా వస్తువుల డేటాను డిజిటల్‌ రూపంలో పొందవచ్చు.   ఉల్లంఘనలపై ఫిర్యాదు చేయండి  ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళి (మోడల్‌ కోడ్‌ ఆఫ్‌ కండాక్ట్‌) ఉల్లంఘనలపై ఫిర్యాదు చేసేందుకు సీ విజిల్‌ ఉపయోగపడుంది. పార్టీలకు అతీతంగా ఎవరు అవినీతికి పాల్పడినా ఈ యాప్‌లో ఫిర్యాదు చేయవచ్చు. ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళికి భిన్నంగా ఉన్న దేనిపైనైనా ఫిర్యాదు చేయవచ్చు. డబ్బు పంపకాలు, ఉచితాలు, బహుమతుల అందజేత, రెచ్చగొట్టే ప్రకటనలు, మద్యం, మత్తు పదార్థాల పంపిణీ, ఓటర్లను ప్రభావితం చేయడం, ఎన్నికల రోజున ఓటర్లను వాహనాలలో తరలించడం లాంటివి ఫొటో, వీడియో లేదా ఆడియో రూపంలో రికార్డ్‌ చేసి అప్‌లోడ్‌ చేయాలి. ఫిర్యాదు చేసిన 5 నిమిషాల్లో ఎన్నికల అధికారులు రంగంలోకి దిగుతారు. దీనిపై విచారణ చేపట్టి 100 నిమిషాల్లో సదరు ఫిర్యాదులపై కచ్చితమైన చర్యలు తీసుకుంటారు.  ఎప్పటికప్పుడు ‘ఓటర్‌ టర్నౌట్‌’  కేంద్ర ఎన్నికల సంఘం అభివృద్ధి చేసిన యాప్‌లలో ఈ ‘ఓటర్‌ టర్నౌట్‌’కీలకమైంది. రియల్‌ టైం డేటా ఆధారంగా రాష్ట్రం, జిల్లా, నియోజకవర్గం వారీగా సుమారు ఓటింగ్‌ శాతాన్ని అంచనా వేస్తారు. ఈ డేటాను సోషల్‌ మీడియాలో పంచుకోవడానికి వినియోగదారులకు అనుమతి ఉంది. నిర్దిష్టమైన ప్రాంతంలో ఓటింగ్‌ శాతాన్ని అంచనా వేసే వీలుండటంతో ఇది అభ్యర్థులకు, మీడియా సంస్థలకు ఉపయుక్తకర సాధనం. అయితే ఇది కేవలం శాసనసభ, లోకసభ, ఉప ఎన్నికల సమయాలలో మాత్రమే యాక్టివేట్‌ అవుతుంది.  ‘నోడల్‌’ మేడ్‌ ఈజీ  ఎన్నికల సమయంలో నోడల్‌ అధికారులు అనుమతుల ప్రక్రియను సులభతరంగా, సమర్థవంతంగా నిర్వహించడానికి ‘ఎన్‌కోర్‌ నోడల్‌’యాప్‌ ఉపయోగపడుతుంది. ఈ యాప్‌ ద్వారా అభ్యర్థులు, రాజకీయ పార్టీల ప్రచారానికి సంబంధించి వివిధ కార్యకలాపాలను, ర్యాలీలు, బహిరంగ సభలు వంటి వాటికి సంబంధించిన అనుమతులు జారీ చేయవచ్చు. అభ్యంతరాలు తెలపొచ్చు. పెండింగ్‌లో ఉన్న దరఖాస్తుల స్థితిగతులు, సమర్పించాల్సిన పత్రాలకు సంబంధించి అభ్యర్థులకు నోటిఫికేషన్‌ పంపవచ్చు. 

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: భారత వాయుసేనలో చేరాలని యువతలో చాలా కలలు కంటుంటారు. ఇలాంటి కలల్నే తమకు అనుకూలంగా మార్చుకుని సైబర్‌ నేరగాళ్లు అనేక మోసాలకు తెరదీస్తున్నారు. ఇటువంటి మోసగాళ్ల పట్ల అప్రమత్తంగా ఉండాలని సైబర్‌ సెక్యూరిటీ నిపుణులు యువతను హెచ్చరిస్తున్నారు. భారత వాయుసేనలో చేరాలంటే తాము ఇచ్చే ప్రకటనలోని లింక్‌పై క్లిక్‌ చేసి వివరాలు నమోదు చేసుకోవాలంటూ సామాజిక మాధ్య­మాౖ­లెన ఫేస్‌బుక్, ఇన్‌స్ట్రాగామ్, ఎక్స్‌ వంటి వాటిల్లో సైబర్‌ నేరగాళ్లు నకిలీ ప్రకటనలు ఇస్తున్నారు. ఇలా అభ్యర్థుల నుంచి వ్యక్తిగత బ్యాంకు ఖాతాల వివరాలు కూడా సేకరిస్తున్నా­రు. ఆ తర్వాత దరఖాస్తు కోసమని, వెరిఫికేషన్‌ చార్జీల పేరిట డబ్బులు వసూలు చేస్తున్నారని సైబర్‌ సెక్యూరిటీ నిపుణులు హెచ్చరించారు. ఇలాంటి మోసపూరిత ప్రకటనలు నమ్మవద్దని వారు సూచించారు. అధికారిక వెబ్‌సైట్‌లలో మాత్రమే వివరాలు తీసుకోవాలని పేర్కొన్నారు. 

ఒకప్పుడు ఎన్నికల ప్రచారమంటే గోడలపై రాతలు, పోస్టర్లు, బ్యానర్లు. ఇప్పుడా రోజులు పోయాయి. అక్కడక్కడా ఫెక్సీలున్నా అవన్నీ బడా నేతల దృష్టిలో పడేందుకు చోటా, మోటా లీడర్ల ప్రయత్నాల్లో భాగమే. ఇప్పుడు ఎన్నికల ప్రచారంలో సోషల్‌ మీడియాది కీలక పాత్ర. వాట్సాప్, ఇన్‌స్టా, ఫేస్‌బుక్, ఎక్స్, యూట్యూబ్‌... రీల్స్, షార్ట్స్, మీమ్స్‌.. మాధ్య మమేదైనా సరే.. ఓటరు మానసిక స్థితిని ప్రభావితం చేసే మార్గాలే! అందుకే సోషల్‌ మీడియా ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లను వాడుకుంటూ ప్రచారంలో దూసుకుపోతున్నారు నేతలు. ఓటర్లను ఆకట్టుకోవడానికి, ప్రచారం కోసం వారిని ఆశ్రయిస్తున్నారు. పార్టీలు తమ విధానాలను బలంగా జనంలోకి తీసుకెళ్లేందుకు సోషల్‌ బాట పడుతున్నాయి... కరోనా తర్వాతి ప్రపంచంలో సమాచార సాధనంగా సోషల్‌ మీడియా పట్ల దృక్పథమే పూర్తిగా మారిపోయింది. డేటా–సేకరణ, విజువలైజేషన్‌ ప్లాట్‌ఫాం స్టాటిస్టికా ప్రకారం ఫేస్‌బుక్‌కు భారత్‌లో 36.7 కోట్ల యూజర్లున్నారు. వాట్సాప్‌కు 50 కోట్ల మంది యాక్టివ్‌ యూజర్లున్నారు. వారి అభిప్రాయాలను ప్రభావితం చేయడంలో వీటితో పాటు ఎక్స్, ఇన్‌స్టా, వాట్సప్‌ చానళ్లదీ కీలక పాత్రే. అందుకే పార్టీలు ప్రచారానికి సోషల్‌ ప్లాట్‌ఫాంలను ఎంచుకుంటున్నాయి. ఫేస్‌బుక్‌లో ప్రతి పార్టీకీ జాతీయ స్థాయి నుంచి రాష్ట్ర, నియోజకవర్గ, మండల, గ్రామ స్థాయి దాకా ఓ పేజ్‌ ఉంది. ప్రతి రాజకీయ నాయకుడికీ ఓ సైన్యమే ఉంది. ఇక వాట్సాప్‌ గ్రూప్‌లకైతే కొదవే లేదు. ఇవి కూడా జాతీయ స్థాయి నుంచి గ్రామ స్థాయి వరకు కులాలు, మతాలవారీగా ఎప్పుడో ఏర్పాటయ్యాయి. ఈ సోషల్‌ మీడియా ప్లాట్‌ఫాంలనే ఆయుధంగా చేసుకుని బీజేపీ 2014లో అధికారంలోకి వచి్చంది. ఎక్స్‌లో ప్రధాని మోదీకి ఏకంగా 9.7 కోట్ల ఫాలోయర్లున్నారు. రాహుల్‌కు 2.5 కోట్ల మంది ఉన్నారు. పర్సనల్‌ అప్రోచ్‌..   ఎన్నికలంటే ఇంటింటికీ వెళ్లి ఓట్లగడం పాత పద్ధతి. ఇప్పుడంతా పర్సనల్‌ అప్రోచ్‌. బీజేపీ ఇటీవల వాట్సాప్‌ ఉన్న వాళ్లందరికీ ‘ప్రధాని నుంచి లేఖ’ పంపింది. కేంద్రం ఇప్పటిదాకా ఏం చేసింది, ఇంకా ఏం చేస్తే బాగుంటుందో చెప్పాలని పౌరులను కోరింది. ‘మై ఫస్ట్‌ ఓట్‌ ఫర్‌ మోదీ’ అనే వెబ్‌సైట్‌నూ ప్రారంభించింది. మోదీకి ఎందుకు ఓటేయాలనుకుంటున్నదీ చెబుతూ వీడియో చేసి పెట్టడానికి వీలు కల్పించింది. సాధారణ పౌరుడిని ప్రధానే నేరుగా అభిప్రాయం కోరడం, ఓటేయడానికి కారణాన్ని అడిగి తెలుసుకోవడం కచి్చతంగా వారి అభిప్రాయాన్ని తమకు అనుకూలంగా మారుస్తుందన్నది బీజేపీ అంచనా. రాహుల్‌ గాంధీ వాట్సాప్‌ చానల్‌ను కాంగ్రెసే నిర్వహిస్తోంది. అందులో రాహుల్‌ ప్రజలతో సంభాíÙస్తారు. వారి ప్రశ్నలకు బదులిస్తారు. ఈ వాట్సాప్‌ సమాచారం సర్క్యులేషన్‌ను జిల్లా స్థాయిలో పర్యవేక్షిస్తారు. ఎక్కువ వాట్సాప్‌ గ్రూపుల ద్వారా మరింత ఎక్కువ మంది ఓటర్లతో వేగంగా, మెరుగ్గా అనుసంధానం కావచ్చన్నది కాంగ్రెస్‌ భావన.   ప్రభావశీలతపై సందేహాలూ..   సోషల్‌ మీడియా ప్రభావంపై అనుమానాల్లేకపోయినా ఓటర్లుగా ఫలానా పార్టీకి ఓటేసేలా ప్రభావితం చేయడంలో వాటి శక్తిపై మాత్రం సందేహాలున్నాయి. వాటి ప్రచారం తటస్థ ఓటర్ల వైఖరిలో మార్పు తేవచ్చేమో గానీ సంప్రదాయ ఓటర్లు, పార్టీ మద్దతుదారుల అభిప్రాయాలను ప్రభావితం చేయబోదని విశ్లేషకుల అంచనా. ఎన్నికలు దగ్గర పడుతున్న కొద్దీ అభ్యర్థి కులం, స్థానిక అనుబంధం, పార్టీకి విధేయత వంటివే సంప్రదాయ ఓటర్లను ప్రభావితం చేస్తాయంటున్నారు. అభ్యర్థి చరిష్మా, విశ్వసనీయత, పార్టీకి ప్రజాదరణ కూడా ఓటర్లను కదిలిస్తాయని విశ్లేషిస్తున్నారు.   కీలకంగా ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లు... సోషల్‌ మీడియా ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లు. ఎక్కువమందిని ఆకర్షించగల, ప్రభావితం చేయగల వ్యక్తులు. రీల్స్, షార్ట్స్‌ ప్రాచుర్యంతో వీరి ప్రాబల్యం మరింతగా పెరిగింది. ఎన్నికల్లో కూడా కీలక ప్రచారకర్తలుగా మారారు. సామాజిక మాధ్యమాల్లో 10,000 మంది ఫాలోయర్స్‌ ఉన్నవారిని ‘నానో’ ఇన్‌ఫ్లూయెన్సర్లని, లక్ష దాకా ఉంటే మైక్రో ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లు, 10 లక్షలుంటే మాక్రో ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లు, అంతకు మించితే మెగా ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లని అంటారు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో మైక్రో ఇన్‌ఫ్లూయెన్సర్లు కీలకంగా మారారు. ముందున్న బీజేపీ..   2024 సార్వత్రిక ఎన్నికల వేళ సోషల్‌ మీడియా ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లకు డిమాండ్‌ పెరిగింది. పార్టీలు వారికి ప్రధాన ఖాతాదారులుగా మారుతున్నాయి. ఈ విషయంలో బీజేపీ ముందుంది... ► ప్రభుత్వ పథకాలపై కంటెంట్‌ కోసం సోషల్‌ మీడియా ఇన్‌ఫ్లూయెన్సర్స్‌తో కలిసి పని చేయడానికి నాలుగు ప్రైవేట్‌ ఏజెన్సీలను ఎంపిక చేసినట్టు కేంద్ర సమాచార, ప్రసార మంత్రి అనురాగ్‌ ఠాకూర్‌ పార్లమెంటుకు తెలిపారు. ఇదంతా బీజేపీకి లబ్ధి చేసేదే. ► వివిధ ప్రాంతాల్లో ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లతో బీజేపీ 50కి పైగా సమావేశాలను ఏర్పాటు చేసింది. మోదీ నేతృత్వంలో మంత్రులు కూడా ప్రధాన చానళ్లకు బదులు పాడ్‌కాస్ట్‌ షోలు, యూట్యూబ్‌ చానళ్లలో కనిపిస్తున్నారు. ► ఎస్‌.జైశంకర్, స్మృతీ ఇరానీ, పీయూష్‌ గోయల్, రాజీవ్‌ చంద్రశేఖర్‌ వంటి కేంద్ర మంత్రులు యూట్యూబ్‌లో 70 లక్షలకు పైగా ఫాలోవర్లున్న పాడ్‌కాస్టర్‌ రణ్‌వీర్‌ అలహాబాదియాకు ఇంటర్వ్యూలిచ్చారు. కాంగ్రెస్‌దీ అదే బాట... ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్ల సేవలను వాడుకునే విషయంలో కాంగ్రెస్‌ కూడా ఏమీ వెనకబడి లేదు. భారత్‌ జోడో యాత్రలోనూ, తాజాగా ముగిసిన భారత్‌ జోడో న్యాయ్‌ యాత్రలోనూ వారిని బాగానే ఉపయోగించుకుంది... ► రెండు జోడో యాత్రల్లోనూ ప్రధాన మీడియా కంటే సోషల్‌ మీడియా ఇన్‌ఫ్లుయెన్సర్లకే రాహుల్‌ ప్రాధాన్యమిచ్చారు. ► ‘అన్‌ ఫిల్టర్డ్‌ విత్‌ సమ్‌దీశ్‌’ యూ ట్యూబర్‌కు ఇంటర్వ్యూ ఇచ్చారు.   ► ట్రావెల్‌ అండ్‌ ఫుడ్‌ వీడియో పాడ్‌కాస్ట్‌ కర్లీ టేల్స్‌ వ్యవస్థాపకుడు కామియా జానీతో తన భోజనం తదితరాల గురించి పిచ్చాపాటీ మాట్లాడారు. ► రాజస్థాన్‌ మాజీ ముఖ్యమంత్రి అశోక్‌ గెహ్లాట్‌ తన హయాంలో ‘జన్‌ సమ్మాన్‌’ వీడియో పోటీలు నిర్వహించారు. సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై సోషల్‌ ప్లాట్‌ఫాంల్లో 30 నుంచి 120 సెకన్ల వీడియోలు షేర్‌ చేసిన వారిలో విజేతలకు నగదు బహుమతులిచ్చారు. దేశవ్యాప్తంగా ఇంటర్నెట్‌ వ్యాప్తి సగటున 40 శాతం ఉందని అంచనా. ఆ లెక్కన 2 లక్షల ఓటర్లుండే అసెంబ్లీ స్థానంలో సోషల్‌ మీడియా ద్వారా కనీసం 70 నుంచి 80 వేల మందిని ప్రభావితం చేసే వీలుంటుందని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు. చాలాసార్లు విజేతను తేల్చడంలో ఐదారు వేల ఓట్లు కూడా నిర్ణాయకంగా మారుతున్న నేపథ్యంలో ఇది చాలా పెద్ద సంఖ్యేనని పార్టీలు భావిస్తున్నాయి. అందుకే సోషల్‌ మీడియాను ఇప్పుడు ఏ పార్టీ కూడా తేలిగ్గా తీసుకోవడం లేదు.                         – అంకిత్‌ లాల్, అడ్వైజర్, పొలిటికో – సాక్షి, నేషనల్‌ డెస్క్‌  

రాజన్న సిరిసిల్ల: సైబర్‌ మోసగాళ్లు రెచ్చిపోతున్నారు. ఫేక్‌ వెబ్‌సైట్స్‌ పేరుతో నగదు అపహరిస్తున్నారు. ఫర్నీచర్‌.. ఎలక్ట్రానిక్‌ వస్తువులపై భారీ ఆఫర్లు ఇస్తున్నామంటూ ఫేక్‌ వెబ్‌సైట్లతో బురిడీ కొట్టిస్తున్నా రు. నమ్మి వాటిపై క్లిక్‌ చేస్తే చాలు మన ఖాతాలోని డబ్బు మాయమవుతుంది. ఇటీవల జిల్లాలో సైబర్‌మోసాలు వరుసగా జరుగుతున్నాయి. సోషల్‌మీడియాలో వస్తున్న ఆఫర్లకు ఆకర్షితులై అమాయకులు డబ్బులు పోగొట్టుకుంటున్నారు. జిల్లాలో ఇటీవల జరిగిన సంఘటనలు! సిరిసిల్లటౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌ పరిధిలో ఒకరికి క్రెడిట్‌కార్డ్‌ ప్రొటెక్షన్‌ ప్లాన్‌ గురించి ఓ కాల్‌ వచ్చింది. బాధితులు అతనితో క్రెడిట్‌కార్డ్‌ నంబర్‌, ఓటీపీ షేర్‌ చేసుకోవడంతో రూ.77వేలు నష్టపోయాడు. సిరిసిల్లటౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌ పరిధిలో ఒకరు ఇన్‌స్ట్రాగామ్‌లో ఓ యాడ్‌ చూసి అందులోని లింక్‌పై క్లిక్‌ చేయడంతో వాట్సాప్‌కు కనెక్ట్‌ అయ్యింది. దీంతో బాధితుడు వారు చెప్పినట్లు కొన్ని టాస్క్‌లు చేయడంతో రూ.40వేలు నష్టపోయాడు. కోనరావుపేట్‌ ఠాణా పరిధిలో ఒకరికి తక్కువకే వజ్రాలు ఇస్తామంటూ ఓ కాల్‌ వచ్చింది. లోన్‌ ఇస్తామని చెప్పిన వారు ముందుగా చార్జీలు రూ.27వేలు చెల్లించాలనడంతో పంపాడు. తర్వాత తను మోసపోయానని గుర్తించాడు. సిరిసిల్లటౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌ పరిధిలో ఒకరికి కొత్త నంబర్‌ నుంచి కాల్‌ వచ్చింది. వారి మాటలు నమ్మి డెబిట్‌కార్డ్‌ వివరాలు, ఓటీపీ షేర్‌ చేసుకోవడంతో రూ.లక్ష వరకు మోసపోయాడు. సిరిసిల్ల టౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌ పరిధిలో ఒకరు నర్సరీ వ్యాపారం కోసం ఫేక్‌ కస్టమర్‌ కేర్‌ సర్వీస్‌ను సంప్రదించాడు. తర్వాత కొత్త నంబర్‌ నుంచి కాల్‌ రావడంతోపాటు ఒక పేమెంట్‌ స్కానర్‌ను పంపించారు. బాధితుడు దాన్ని స్కాన్‌ చేయడంతో రూ.లక్ష నష్టపోయాడు. సిరిసిల్ల టౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌ పరిధిలో బిజినెస్‌ ఎమోషనల్‌ అని చెప్పి టెలిగ్రామ్‌లో ఒక లింక్‌ పంపించారు. అందులో భాగంగా కొన్ని టాస్క్‌ లు చేస్తే డబ్బు వస్తుందని నమ్మబలికారు. వారు చెప్పినట్లుగా కొన్ని టాస్క్‌లు చేయడంతో కొంత డబ్బు పంపించారు. ఇందులో భాగంగా బాధితుడు రూ.96వేలు నష్టపోయాడు. సిరిసిల్ల టౌన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌ పరిధిలో బాధితుడు పార్ట్‌ టైం జాబ్‌ గురించి ఒక యాప్‌లో నమోదు చేసుకున్నాడు. ఇందులో భాగంగా వారు ఇచ్చిన వర్క్‌లో డాటా తప్పుగా ఎంటర్‌ చేశారని బెదిరించి బాధితుడి నుంచి రూ.55వేలు తీసుకున్నారు. తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు.. సోషల్‌మీడియాలో వచ్చే యాడ్స్‌ను నమ్మొద్దు. ఎస్‌బీఐ యోనో బ్లాక్‌ అయిందని, పాన్‌కార్డు అప్‌డేట్‌ చేయాలని వచ్చే మెస్సేజ్‌లను నమ్మొద్దు. ఆ మెస్సేజ్‌లలో వచ్చే లింక్స్‌పై అస్సలు క్లిక్‌ చేయొద్దు. సోషల్‌మీడియాలో వచ్చే ప్రకటనలు చూసి పెట్టుబడి పెట్టవద్దు. మీ ప్రమేయం లేకుండా మీ సెల్‌ఫోన్‌ నంబర్‌కు ఓటీపీ వస్తే దాన్ని ఎవరికీ చెప్పొద్దు. అది సైబర్‌ నేరగాళ్ల ఎత్తుగడగా గమనించాలి. అప్రమత్తతే అవసరం.. కొత్త ఫోన్‌ నంబర్‌ నుంచి కాల్‌ వస్తే ఎలాంటి వ్యక్తిగత వివరాలు చెప్పొద్దు. ఒకవేళ సైబర్‌ మోసానికి గురైతే వెంటనే 1930కి కాల్‌చేస్తే తిరిగి డబ్బులు పొందే అవకాశం ఉంది. డెబిట్‌కార్డు, బ్యాంక్‌ ఖాతా వివరాలు ఎవరితో షేర్‌ చేసుకోవద్దు. – అఖిల్‌మహాజన్‌, రాజన్నసిరిసిల్ల ఎస్పీ ఇవి కూడా చ‌ద‌వండి: ఆన్‌లైన్‌ గేమ్స్‌తో జాగ్ర‌త్త‌! లేదంటే ఇలా జరుగుతుందేమో!?

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ఎన్నికల కోడ్‌ ముగిసి పదిరోజులు దాటినా రాష్ట్రంలో భూపరిపాలన గాడిలో పడడం లేదు. కోడ్‌ కారణంగా గతంలో నిలిపివేసిన నాలుగైదు వెబ్‌సైట్లను పునఃప్రారంభించకపోవడమే ఇందుకు కారణమని రెవెన్యూ వర్గాలంటున్నాయి. భూపరిపాలన ప్రధాన కమిషనర్‌ (సీసీఎల్‌ఏ) పరిధిలోకి వచ్చే ల్యాండ్‌ రెగ్యులరైజేషన్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ సిస్టం (ఎల్‌ఆర్‌ఎంఎస్‌), యూఎల్‌సీ రెగ్యులరైజేషన్, ఈల్యాండ్స్‌ టీఎస్, జీవో 58, 59ల ద్వారా ప్రభుత్వ భూముల్లోని కట్టడాల క్రమబద్ధీకరణకు సంబంధించిన వెబ్‌సైట్లతో సహా ఇతర భూపరిపాలన వెబ్‌సైట్లు పనిచేయకపోవడంతోనే ఈ పరిస్థితి తలెత్తిందని తెలుస్తోంది. వాస్తవానికి, రాష్ట్రంలో ఎన్నికల కోడ్‌ అమల్లోకి వచ్చిన తర్వాత భూముల క్రమబద్ధీ కరణ నిలిచిపోయింది. ప్రభుత్వ భూముల్లో కబ్జా ఉండి నిర్మాణాలు చేసుకున్న వారికి ఆ భూములను క్రమబద్దీకరించుకునేందుకు ప్రభుత్వం అవకాశం కల్పించింది. ఈ మేరకు లక్షలాది మంది జీవో 58, 59 ద్వారా భూముల క్రమబద్దీకరణకు దరఖాస్తు చేసుకోగా, అందులో 30–40 శాతం మాత్రమే దరఖాస్తులను పరిష్కరించారు. ఈ దరఖాస్తులను పరిష్కరించే అధికారం కలెక్టర్ల లాగిన్‌లకు మాత్రమే ఉండడంతో ఎన్నికల షెడ్యూల్‌ విడుదలకు ముందే చాలా చోట్ల ఈ దరఖాస్తుల పరిష్కార ప్రక్రియ నిలిచిపోయింది. దీంతో రాష్ట్రవ్యాప్తంగా దరఖాస్తుదారులు ఎన్ని కలు ముగిసిన తర్వాత క్రమబద్దీకరణ జరుగుతుందని భావించారు. ఈ ప్రక్రియ ద్వారా ప్రభుత్వానికి కూడా పెద్ద ఎత్తున ఆదాయం రానుండడంతో ఎన్నికల కోడ్‌ ముగిసిన వెంటనే ప్రారంభమవుతుందని రెవెన్యూ యంత్రాంగం భావించింది. కానీ, ఎన్నికలకు ముందు మూసేసిన వెబ్‌సైట్‌లను ఇప్పటివరకు ప్రారంభించకపోవడంతో రాష్ట్రంలో భూముల క్రమబద్దీకరణ పూర్తిస్థాయిలో నిలిచిపోయింది. దీనిపై రెవెన్యూ ఉన్నతాధికారులు మాట్లాడుతూ రాష్ట్రంలో పాలనా పగ్గాలు మారిన నేపథ్యంలో కొత్త ప్రభుత్వ నిర్ణయం కోసమే ఎదురుచూస్తున్నామని, ప్రభుత్వ విధానం ఎలా ఉంటుందోనన్న ఆలోచనతోనే తాత్కాలికంగా నిలిపివేశామని చెపుతున్నారు.   

ఢిల్లీ: దేశవ్యాప్తంగా 100 వెబ్‌సైట్లపై కేంద్రం కొరడా ఝళిపించింది. అక్రమాలకు పాల్పడుతున్న వెబ్‌సైట్లపై కేంద్ర హోం శాఖ నిషేధం విధించింది. సర్వీస్ పేరుతో వెబ్‌సైట్లు అక్రమాలకు పాల్పడుతున్నాయని పేర్కొంది. ఆర్ధిక నేరాలకు పాల్పడుతున్న వెబ్‌సైట్లను కేంద్ర హోం శాఖ గుర్తించింది.  ఈ వెబ్‌సైట్లు మోసపూరిత పెట్టుబడి పథకాలు, పార్ట్ టైమ్ జాబ్ మోసాలకు పాల్పడినట్లు అధికారులు గుర్తించారు. కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని ఇండియన్ సైబర్ క్రైమ్ కోఆర్డినేషన్ సెంటర్.. 100 వెబ్‌సైట్‌లను బ్లాక్ చేయాలని సిఫార్సు చేసింది. దీంతో ఆర్ధిక నేరాలకు పాల్పడిన ఈ వెబ్‌సైట్లపై కేంద్రం చర్యలు తీసుకుంది. విదేశీ వ్యక్తులచే నిర్వహించబడుతున్న ఈ ప్లాట్‌ఫాంలు తమ కార్యకలాపాలను నిర్వహించడానికి డిజిటల్ ప్రకటనలు, చాట్ మెసెంజర్‌లు, అద్దె ఖాతాలను ఉపయోగించాయి. కార్డ్ నెట్‌వర్క్‌లు, క్రిప్టోకరెన్సీలు, అంతర్జాతీయ ఫిన్‌టెక్ కంపెనీల వంటి వివిధ మార్గాల ద్వారా ఈ ఆర్థిక నేరాల ద్వారా వచ్చే ఆదాయాన్ని దేశం నుండి తరలిస్తున్నారని కనుగొన్నారు. నవంబర్ 5న 22 చట్టవిరుద్ధమైన బెట్టింగ్ యాప్‌లు, వెబ్‌సైట్‌లపై నిషేధం విధించిన విషయం తెలిసిందే. ఇదీ చదవండి: దేశంలో నిలిచిన ఐఫోన్ల తయారీ.. కారణం చెప్పిన ఫాక్స్‌కాన్‌

ఢిల్లీ: ఇండియా పేరు భారత్‌గా మారితే దేశంలోని వేలాది వెబ్‌సైట్లకు కష్టాలు మొదలుకానున్నాయి. ఎందుకంటే చాలా వెబ్‌సైట్లు తమ పేర్లలో .ఇన్‌ అనే డొమైన్‌ను వాడుతున్నాయి. ఇన్నాళ్లూ ఇండియా పేరు ఉంది కాబట్టే ఇండియా స్పెల్లింగ్‌లోని తొలి రెండు అక్షరాలు అయిన ఐఎన్‌లను ఆయా వెబ్‌సైట్ల పేరు చివరన పెట్టుకున్నాయి. .ఇన్‌ డొమైన్‌ను కంట్రీ కోడ్‌ టాప్‌ లేయర్‌ డొమైన్‌(టీఎల్‌డీ) అంటారు. దేశం పేరు ఇండియా నుంచి భారత్‌కు మారితే .ఇన్‌ అనే డొమైన్‌ భారత్‌ అనే కొత్త పేరును ప్రతిబింబించదు. అçప్పుడు భారత్‌ అనగానే ఠక్కున స్ఫురించేలా కొత్త టీఎల్‌డీ(డొమైన్‌)కు మారితే బాగుంటుంది.  భారత్‌ ఇంగ్లిష్‌ స్పెల్లింగ్‌లోని బీహెచ్‌ లేదా బీఆర్‌ ఇంగ్లిష్‌ అక్షరాలతో కొత్త డొమైన్‌ను వాడాలి. అంటే .బీహెచ్‌ లేదా .బీఆర్‌ అని ఉంటే సబబుగా ఉంటుంది. కానీ ఈ రెండు డొమైన్‌లను ఇప్పటికే వేరే దేశాలకు కేటాయించారు. దీంతో వెబ్‌సైట్‌ పేరు చూడగానే ఇది భారత్‌దే అని గుర్తుపట్టేలా ఉండే కొత్త డొమైన్‌ మనకిప్పుడు అందుబాటులో లేదు. అదే ఇప్పుడు అసలు సమస్య. ఎన్‌ఐఎక్సై్స వారు ఇన్‌రిజిస్ట్రీ సంస్థ ద్వారా .ఇన్‌ డొమైన్‌ను రిజిస్టర్‌ చేశారు. ప్రత్యేకమైన అవసరాల కోసం ఇందులోనే సబ్‌డొమైన్‌లను సృష్టించి కొన్ని సంస్థలకు కేటాయించారు.  ఉదాహరణకు జీఓవీ.ఇన్‌ అనే డొమైన్‌ను భారత ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు వాడుకుంటున్నాయి. ఎంఐఎల్‌.ఇన్‌ అనే డొమైన్‌ను దేశ సైన్యం వినియోగిస్తోంది. ఒక్కో డొమైన్‌ ఒక్కో దేశాన్ని వెంటనే స్ఫురణకు తెచ్చేలా ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఉదాహరణకు .సీఎన్‌ అనగానే చైనా వెబ్‌సైట్లు, .యూఎస్‌ అనగానే అమెరికా వెబ్‌సైట్లు, .యూకే అనగానే బ్రిటన్‌ వెబ్‌సైట్లు గుర్తొస్తాయి. భారత్‌లోని చాలా ప్రముఖమైన వెబ్‌సైట్లు సైతం తమ ఐడెంటిటీ(గుర్తింపు)ను నిలబెట్టుకున్నాయి. మార్కెట్లో ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఇప్పుడు ఒక్కసారిగా డొమైన్‌ మారిపోతే కొత్త డొమైన్‌తో ఆయా వెబ్‌సైట్లకు మళ్లీ అంతటి గుర్తింపు రావడం చాలా కష్టం. .బీహెచ్, .బీఆర్‌ మనకు రావేమో!.బీహెచ్, .బీఆర్‌ అనే భారత్‌కు సరిగ్గా సరిపోతాయి. కానీ ఇప్పటికే .బీహెచ్‌ను బహ్రెయిన్‌ దేశానికి, .బీఆర్‌ను బ్రెజిల్‌ దేశానికి, .బీటీను భూటాన్‌కు కేటాయించారు. దీనికి మరో పరిష్కారం ఉంది. డొమైన్‌లోని అక్షరాలను పెంచుకుని .BHARAT, లేదా .BHRT  అనే కొత్త డొమైన్‌కు తరలిపోవడమే. కొత్త డొమైన్‌కు మారినాసరే ఆయా వెబ్‌సైట్లు పాత డొమైన్‌లనూ కొనసాగించవచ్చు.  వీటి నిర్వహణలో వచ్చే ఇబ్బందేమీ లేదు. అయితే ఆయా సంస్థల అసలు వెబ్‌సైట్‌ ఏది అనేది గుర్తించడం కష్టమవుతుంది. నకిలీ వెబ్‌సైట్ల బెడద ఒక్కసారిగా పెరిగిపోతుంది. బ్యాంకింగ్‌ రంగంలో ఇలాంటి సమస్య తలెత్తితే ఇక అంతే సంగతులు. కొత్త డొమైన్‌ ప్రాచుర్యం పొందాక పాత డొమైన్‌లకు.. ఇవి ఏ దేశానికి చెందినవబ్బా ? అనే కొత్త అనుమానం నెటిజన్లకు కలిగే అవకాశం ఉంది. ప్రస్తుతానికైతే డొమైన్‌ పేరు సమస్య ఒక్కటే పొంచి ఉంది. నిజంగానే దేశం పేరు మారితే ఇలాంటి కొత్త రకం సమస్యలు ఏమేం వస్తాయో ఇçప్పుడే చెప్పలేం. చూద్దాం.. ఈ డొమైన్‌ల కథ ఏ మలుపు తిరుగుతుందో! ఇదీ చదవండి: తెరపైకి భారత్‌..!

నిషేధిత ఈ-సిగరెట్లపై కేంద్రం కఠిన చర్యలు తీసుకుంటోంది. ఈ నేపథ్యంలో ఈ- సిగరెట్ల ప్రచారం, విక్రయాలు జరుపుతున్న వెబ్‌సైట్లపై కొరడా ఘుళిపించేందుకు సిద్ధమైంది. ఈ క్రమంలోనే  ఈ-సిగరెట్ల అమ్మకాలు, వాటికి సంబంధించిన ప్రకటనలను చేపడుతున్న 15 వెబ్‌సైట్లకు తమ కార్యకలపాలు నిలిపివేయాలంటూ కేంద్ర ఆరోగ్యశాఖ నోటీసులు జారీ చేసింది. లేనిపక్షంలో చర్యలు తీసుకుంటామని హెచ్చరించింది. మరో వైపు ఈ-సిగరెట్లపై నిషేధాన్ని సమర్థంగా పాటించేలా చూడాలని ఆరోగ్య శాఖ ఇటీవల అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు లేఖ రాసింది. సోషల్ మీడియాలో ఈ-సిగరెట్ల ప్రకటనలు, విక్రయాలను కూడా మంత్రిత్వ శాఖ నిశితంగా పరిశీలిస్తోందని, మరో ఆరు వెబ్‌సైట్‌లు కూడా పర్యవేక్షణలో ఉన్నాయని, త్వరలో వాటికి నోటీసులు జారీ చేయవచ్చని సంబంధిత వర్గాలు వెల్లడించాయి. "టేక్‌డౌన్ నోటీసులు జారీ చేసిన 15 వెబ్‌సైట్‌లలో నాలుగు కార్యకలాపాలు నిలిపివేయగా.. మిగిలినవి ఇంకా స్పందించలేదని  అధికారలు తెలిపారు. నోటీసులు అందుకున్న వెబ్‌సైట్‌ యాజమాన్యం ప్రతిస్పందించి, చట్టానికి లోబడి ఉండకపోతే, ఈ వెబ్‌సైట్‌లను తొలగించేందుకు ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ తక్షణమే ఎలక్ట్రానిక్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖకు లేఖ రాయాలని భావిస్తోంది. తదనుగుణంగా ఈ వెబ్‌సైట్‌లపై చట్టపరమైన చర్యలు కూడా తీసుకోవాలని యోచిస్తోంది. ఎలక్ట్రానిక్ సిగరెట్లపై నిషేధం (ఉత్పత్తి, తయారీ, దిగుమతి, ఎగుమతి, రవాణా, అమ్మకం, పంపిణీ, నిల్వ ప్రకటన) చట్టం 2019లో అమల్లోకి వచ్చిన సంగతి తెలిసిందే. చదవండి: సరిహద్దులు దాటిన ‘కృష్ణ’ ప్రేమ.. బంగ్లాదేశ్‌ నుంచి రహస్యంగా వచ్చి..

డబ్బు పోగొట్టుకోవడం, బెదిరింపులు ఎదుర్కోవడం, వీడియో–ఆడియో సంభాషణల ద్వారా ఇబ్బందులకు లోను అవడం.. ఇవన్నీ ఇటీవల ఆన్‌లైన్, సోషల్‌ మీడియా వేదికగా అధికంగా జరుగుతున్న నేరాలు. ఈ–మోసాలకు గురైతే ఏం చేయాలి? ఇంటర్నెట్‌లో భద్రంగా ఎలా ఉండాలి..? వివరంగా తెలుసుకుని ఆచరిస్తే సమస్యల నుంచి సులువుగా బయటపడవచ్చు. మన దేశంలో సైబర్‌ నేరాలను అధికారులకు రిపోర్ట్‌ చేయాలంటే కొన్ని ముఖ్యమైన దశలు ఉన్నాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి..  సైబర్‌ క్రైమ్‌కు సంబంధించి వీలైనంత ఎక్కువ సాక్ష్యాలను సేకరించాలి. ఇందులో స్క్రీన్‌ షాట్‌లు, ఇ–మెయిల్స్, చాట్‌లాగ్‌లు, బ్యాంక్‌లావాదేవీల రికార్డులు, వీడియో అండ్‌ ఆడియో సంభాషణలు లేదా మీ ఫిర్యాదుకు మద్దతునిచ్చే ఏవైనా ఇతర సంబంధిత సమాచారం అంతా మీ దగ్గర ఉండాలి. 1. సంఘటన ఆధారంగా..  ఇంటర్నెట్, సోషల్‌ మీడియా ప్లాట్‌ఫారమ్‌ మొదలైనవాటిలో మీరు అవతలి వ్యక్తులతో కమ్యూనికేట్‌ చేసిన విధానం. తేదీ, సమయం, ఏ ప్లాట్‌ ఫారమ్‌ (ఇంటర్నెట్, సోషల్‌ మీడియా... మొదలైనవి) అనే అంశాల్ని చూసుకోవాలి. అలాగే సాక్ష్యాలను అప్‌లోడ్‌ చేయాలి (నగదు చెల్లింపులు /బ్యాంక్‌ స్క్రీన్‌షాట్‌లు ఆర్థిక మోసాలకు సంబంధించిన స్టేట్‌మెంట్‌లు. వేధింపులకు లేదా ఇతర వాటికి సంబంధించిన స్క్రీన్‌షాట్‌లు, ఫొటో, ఆడియో, వీడియో మొదలైనవి ఏమైనా ఉంటే జత చేయాలి). 2. అనుమానితుడి వివరాలు ఏవైనా ఉంటే..  అనుమానితుడి పేరు, గుర్తింపు (మొబైల్, ఇ–మెయిల్, సోషల్‌ మీడియా యుఆర్‌ఎల్‌ మొదలైనవి), ప్లేస్‌ (ఆఫీస్‌... మొదలైనవి). 3. కంప్లైంట్స్‌ వివరాలు  బాధితుడి పూర్తి పేరుతో పాటు తండ్రి/జీవిత భాగస్వామి/ సంరక్షకుడు మొదలైనవి నోట్‌ చేయాలి. ఇ–మెయిల్‌ ఐడీ /ఫోన్‌ నెంబర్, చిరునామా, ఐడీ గుర్తింపు (ఆధార్‌.. మొదలైనవి)తో మీ దగ్గరలోని స్థానిక పోలీస్‌స్టేషన్‌ లేదా సంబంధిత పోలీస్‌ కమిషనరేట్‌లోని సైబర్‌ క్రైమ్‌ విభాగాన్ని సంప్రదించాలి. నేరం గురించి, సంఘటన జరిగిన తేదీ, సమయం, మీరు సేకరించిన సాక్ష్యాలతో సహా అన్ని వివరాలతో కూడిన రాతపూర్వక ఫిర్యాదుతో వారికి అందించాలి. మీ ఫిర్యాదుకు ఏవైనా సంబంధిత పత్రాలు లేదా సాక్ష్యాధారాల కాపీలను జత చేయాలి. మీ పట్ల జరిగిన నేరం వరుస పద్ధతిలో సాక్ష్యాలను జాబితా చేయడం మంచిది. మీ కంప్లైంట్‌ /ఎఫ్‌ఐఆర్‌/ పిటిషన్‌ ఫాలోఅప్‌ గురించి విచారించాలి. మీ కేసుకు కేటాయించిన దర్యాప్తు అధికారిని క్రమం తప్పకుండా వివరాలను కనుక్కుంటూ ఉండాలి. అధికారి పేరు, సంప్రదింపు వివరాలు, మీకు అందించిన ఏవైనా రిఫరెన్స్‌ నంబర్ల రికార్డును మెయిన్‌టెయిన్‌ చేయాలి. ఇ–మెయిల్, సందేశాలు లేదా ఏదైనా ఇతర డిజిటల్‌ కంటెంట్‌తో సహా సైబర్‌ నేరానికి సంబంధించిన అన్ని సంబంధిత సాక్ష్యాలను భద్రపరిచారని నిర్ధారించుకోవాలి. విచారణ ప్రయోజనాల కోసం సాక్ష్యాలను తారుమారు చేయద్దు.  సైబర్‌క్రైమ్‌ రిపోర్టింగ్‌ సంబంధిత పోర్టల్స్‌:  దేశంలో వివిధ రకాల సైబర్‌ నేరాలను నివేదించడానికి ఉన్న పోర్టల్స్‌..  పరువు నష్టం, సైబర్‌ బెదిరింపు, సైబర్‌ స్టాకింగ్, అశ్లీల కంటెంట్, అశ్లీలత, లైంగిక వేధింపులు, ఫిషింగ్‌ మోసాలు.. వంటి సైబర్‌ మోసాలను నివేదించడానికి మీరు https://www. cybercrime.gov.in/ పెట్టుబడి మోసాలు, క్రిప్టో కరెన్సీ స్కామ్‌లు, ఇ–కామర్స్‌ మోసాలు, వర్క్‌ ఫ్రమ్‌ హోమ్‌స్కామ్‌లు, ఫిషింగ్‌ మోసాలతో సహా ఆర్థిక సైబర్‌ మోసాలకు గురైనట్లైతే.. 1930కి కాల్‌ చేయవచ్చు. సిటిజన్‌ ఫైనాన్షియల్‌ రిపోర్టింగ్‌ స్కామర్ల నిధులను స్తంభింపజేయడానికి ఈ వ్యవస్థ సహాయం చేస్తుంది.  సైబర్‌ సెక్యూరిటీ, సైబర్‌ టెర్రరిజానికి సంబంధించిన సంఘటలను రిపోర్ట్‌ చేయడానికి ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్‌ టీమ్‌ ((CERT-In)) వెబ్‌సైట్‌ ద్వారా  https://cert-in.org.in లో రిపోర్ట్‌ చేయవచ్చు.  పోగొట్టుకున్న ఫోన్ల గురించి https://ceir.sancharsaathi.gov.in/ Home/index.jspలో రిపోర్ట్‌ చేయచ్చు. మీ ఫోన్‌లను బ్లాక్‌ చేయడానికి, ట్రాక్‌ చేయడానికి ఈ పోర్టల్‌ మీకు అనుమతిస్తుంది. సరైన సూచనల కోసం పోలీస్‌స్టేషన్‌ను కూడా సంప్రదించవచ్చు.  ఎవరైనా మీ అనుమతి లేకుండా మొబైల్‌ ఫోన్‌ సేవల కోసం మీ ఆధారాలను ఉపయోగిస్తున్నారని అనుమానం వస్తే.. దానిని https://tafcop. sancharsaathi.gov.in/ telecomUser/ లో రిపోర్ట్‌ చేయవచ్చు.  వన్‌ నేషన్‌ వన్‌ అంబుడ్స్‌మన్‌ స్కీమ్‌ అనేది మీరు యుపీఐని ఉపయోగించి అనుకోకుండా ఇతరులకు డబ్బును బదిలీ చేస్తే, ఫిర్యాదు చేయడానికి అనుమతించే పథకం. సంబంధిత యుపీఐ సర్వీస్‌ప్రొవైడ్‌ (పేటీఎమ్, గూగుల్‌ పే, ఫోన్‌ పే మొదలైనవాటిపై ఫిర్యాదు), టోల్‌ ఫ్రీ నంబర్‌ 14448కి కాల్‌ చేయాలి. https://ceir.sancharsaathi.gov.in/ Home/index.jsp  పోర్టల్‌లో రిపోర్ట్‌ చేయాలి. ప్రత్యామ్నాయంగా CRPC@rbi.org.inకు మెయిల్‌ చేయవచ్చు.  యుపీఐ లావాదేవీకి సంబంధించి https://www.npci.org.in/what-we-do/upi/dispute-redressal-mechanismలో రిపోర్ట్‌ చేయచ్చు.  సైబర్‌ సెక్యూరిటీకి చిట్కాలు పెద్ద అక్షరాలు, చిన్న అక్షరాలు, ప్రత్యేక అక్షరాలు, సంఖ్యా కలయికతో బలమైన పాస్‌వర్డ్‌లను సృష్టించాలి.  మీ ఆన్‌లైన్, సోషల్‌ మీడియా, ఇ–మెయిల్‌ ఖాతాల కోసం .. టూ ఫ్యాక్టర్‌ అథెంటికేషన్‌ (2ఎఫ్‌ఎ)ని ప్రారంభించాలి.  ఎసెమ్మెస్‌ ద్వారా మీ మొబైల్‌ పరికరానికి పంపిన ప్రత్యేక కోడ్‌ని లేదా ప్రత్యేక ప్రమాణీకరణ అప్లికేషన్‌ను ఉపయోగించవచ్చు.  సురక్షిత డేటా ట్రాన్స్‌మిషన్‌ కోసం గ్కిఅ2 లేదా గ్కిఅ3 ఎన్‌క్రిప్షన్‌తో మీ వైఫై రూటర్‌ని సెట్‌ చేయాలి. చట్టబద్ధ్దమైనదని మీకు కచ్చితంగా తెలిస్తే తప్ప పబ్లిక్‌ ౖÐð  ఫైని ఎప్పటికీ ఉపయోగించవద్దు.  మీ సోషల్‌ మీడియా ఖాతాల్లోని సీక్రెట్‌ సెట్టింగ్‌లను చెక్‌ చేస్తూ ఉండాలి. మీ వ్యక్తిగత వివరాలను నమ్మకమైన వారితో మాత్రమే పంచుకోవాలి. సాఫ్ట్‌వేర్‌ యాప్‌లు, ఫైల్స్‌ను రిప్యుటేషన్‌ ఉన్నవాటి నుండి మాత్రమే డౌన్‌లోడ్‌ చేసుకోవాలి. ప్లే స్టోర్‌ లేదా యాప్‌ స్టోర్‌ నుండి మాత్రమే అప్లికేషన్‌లను ఇన్‌స్టాల్‌ చేయాలి.  మీ ముఖ్యమైన డేటా, ఫైల్స్‌ డేటా, క్లౌడ్‌ స్టోరేజీ మొత్తాన్ని క్రమం తప్పకుండా బ్యాకప్‌ చేసుకోవడం మంచిది.  డిజిటల్‌ భద్రత పద్ధతుల గురించి ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకోవడం మంచిది.  లోతైన పరిష్కారానికి..  సోషల్‌ మీడియా మోసాలకు సంబంధించి సరైన, సంతృప్తికరమైన పరిష్కారం దొరకలేదు అనుకుంటే జ్టి్టpట://జ్చఛి.జౌఠి.జీn/లో రిపోర్ట్‌ చేయవచ్చు. ఈ ఎఅఇ కమిటీ డిజిటల్‌ ప్లాట్‌ఫారమ్‌  బాధితుల కంప్లైంట్స్‌ను అప్పీళ్లతో పరిష్కరిస్తుంది.   (చదవండి: పీ ఫర్‌ పాడ్‌కాస్ట్‌.. బీ ఫర్‌ భార్గవి)

సాక్షి, అమరావతి: ఇంటర్నెట్‌ ప్రపంచంలో కోట్లాది వెబ్‌సైట్లు సమాచార సామ్రాజ్యాన్ని ఏలుతున్నాయి. లావాదేవీలకు వారధిగా నిలుస్తూ కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి. నిమిషానికి 175 కొత్త వెబ్‌సైట్లు పుట్టుకొస్తున్నాయి. రోజూ 2.52 లక్షల కొత్త వెబ్‌సైట్లను సృష్టిస్తున్నారు. 1991లో ఒక్క వెబ్‌సైట్‌తో ప్రారంభమైన ఇంటర్నెట్‌ ఈ రోజు బిలియన్ల సంఖ్యకు చేరుకోవడం విశేషం. ప్రస్తుతం ఇంటర్నెట్‌లో సుమారు 1.13 బిలియన్ల వెబ్‌సైట్లు ఉన్నట్లు ఇంగ్లాండ్‌కు చెందిన ఇంటర్నెట్‌ సంస్థ నెట్‌క్రాఫ్‌ తాజా నివేదికలో వెల్లడించింది. అధికంగా ఆంగ్లంలోనే వెబ్‌సైట్లను రూపొందిస్తున్నారు.  18 శాతం మాత్రమే యాక్టివ్‌..  ఇంటర్నెట్‌లోని కోట్లాది వెబ్‌సైట్‌లలో కేవలం 18 శాతం మాత్రమే యాక్టివ్‌గా ఉన్నట్టు నెట్‌క్రాఫ్ట్‌ పేర్కొంది. ప్రస్తుతం 20.29 కోట్ల వెబ్‌సైట్లు కార్యకలాపాలు నిర్వహిస్తున్నాయి. యాక్టివ్‌ వెబ్‌సైట్ల కంటే పని చేయనివి ఐదు రెట్లు ఎక్కువగా ఉండటం గమనార్హం. ఒక Ðవెబ్‌సైట్‌లో అనేక వెబ్‌ పేజీల సమాచారం ఉంటుంది. 50 బిలియన్ల వెబ్‌పేజీల సమాచారం నెట్‌లో నిక్షిప్తమైంది. టిల్‌æబర్గ్‌ వర్సిటీ (నెదర్లాండ్స్‌) పరిశోధన ప్రకారం ఇండెక్డ్‌ వెబ్‌ ఏకంగా 4.98 బిలియన్ల పేజీలను కలిగి ఉంది.  రెండు బిలియన్ల మంది షాపింగ్‌  దాదాపు 71 శాతం వ్యాపారాలను వెబ్‌సైట్లపై ఆధారపడి నిర్వహిస్తున్నారు. ఇందులో 28 శాతం ఆన్‌లైన్‌ వ్యాపారం నడుస్తోంది. 43 శాతం మంది చిన్న వ్యాపారులు తమ వెబ్‌సైట్‌లను మరింత మెరుగ్గా నిర్వహించేందుకు పెట్టుబడి పెట్టాలని భావిస్తున్నారు. 2 బిలియన్ల మందికిపైగా వివిధ వెబ్‌సైట్ల ద్వారా ఆన్‌లైన్‌ షాపింగ్‌ చేస్తున్నారు. ఈ–కామర్స్‌ విక్రయాలు 4.2 ట్రిలియన్ల డాలర్లుకుపైగా చేరుకుంటున్నాయి.   వెబ్‌సైట్లో ఇలా..  ♦ ప్రపంచ వెబ్‌ ట్రాఫిక్‌లో 93 శాతం గూగుల్‌ నుంచే వస్తోంది. గూగుల్‌లో అత్యధికంగా సగటున 22 నిమిషాల పాటు బ్రౌజింగ్‌ సమయాన్ని వెచి్చస్తున్నారు. ఇది యూట్యూబ్‌లో 9 నిమిషాలుగా ఉంది.   ♦  ఒక రోజులో 3 బిలియన్ల కంటే ఎక్కువగా గూగుల్‌ శోధనలు జరుగుతున్నాయి. ♦ ఒక్క రోజులో 70,000కు పైగా వెబ్‌సైట్‌లు హ్యాక్‌కి గురవుతున్నాయి. ♦ ఒక రోజులో దాదాపు 120 బిలియన్‌ ఈ–మెయిల్స్‌ పంపుతున్నారు. ♦ప్రతిరోజూ 4 బిలియన్‌ గిగాబైట్ల కంటే ఎక్కువ ఇంటర్నెట్‌ ట్రాఫిక్‌ నమోదవుతోంది.   ♦ 63 మిలియన్‌ వెబ్‌సైట్‌లు కంటెంట్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ సిస్టమ్‌లను ఉపయోగిస్తున్నాయి. ♦ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న అగ్ర వెబ్‌సైట్‌లలో 76.17 శాతం మొబైల్‌కు అనుకూలమైనవి కాగా 23.83 శాతం వెబ్‌సైట్‌లు మొబైల్‌లో ఓపెన్‌ కావు. 

న్యూఢిల్లీ: పారదర్శకతకు ప్రాధాన్యతనిస్తూ క్యాపిటల్‌ మార్కెట్ల నియంత్రణ సంస్థ సెబీ తాజాగా స్టాక్‌ బ్రోకర్లు, డిపాజిటరీలకు వెబ్‌సైట్ల నిర్వహణను తప్పనిసరి చేసింది. తద్వారా స్టాక్‌ బ్రోకర్లు(ఎస్‌బీలు), డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్లు(డీపీలు) చేపట్టే వివిధ లావాదేవీ(యాక్టివిటీ)ల సమాచారం ఇన్వెస్టర్లకు పారదర్శకంగా అందుబాటులోకి రానుంది. ఆధునిక సాంకేతికతల నేపథ్యంలో సంబంధిత వెబ్‌సైట్లను ఎస్‌బీ, డీపీలు తప్పనిసరిగా నిర్వహించవలసి ఉంటుంది. వెరసి ఇన్వెస్టర్లకు ఉత్తమ సర్వీసులు అందించేందుకు వీలుంటుంది. ఆయా వెబ్‌సైట్లు తప్పనిసరిగా రిజిస్ట్రేషన్‌ నంబర్, రిజిస్టరైన చిరునామా, ప్రధాన కేంద్రం, బ్రాంచీలు, కాంటాక్టుకు వీలయ్యే పేర్లు, ఈమెయిల్‌ ఐడీలు తదితర ప్రాథమిక సమాచారంతోపాటు కీలక యాజమాన్యం, కంప్లయెన్స్‌ అధికారుల వివరాలు సైతం పొందుపరచవలసి ఉంటుందని తాజాగా విడుదల చేసిన సర్క్యులర్‌లో సెబీ పేర్కొంది. తాజా మార్గదర్శకాలు ఆగస్ట్‌ 16 నుంచి అమల్లోకి రానున్నట్లు తెలియజేసింది. ఈ సర్క్యులర్‌ అమల్లోకి వచ్చిన వారంలోగా ఎస్‌బీలు, డీపీలు వెబ్‌సైట్‌ యూఆర్‌ఎల్‌(లింక్‌)ను స్టాక్‌ ఎక్స్ఛేంజీలకు నివేదించవలసి ఉంటుందని సర్క్యులర్‌లో సెబీ స్పష్టం చేసింది. యూఆర్‌ఎల్‌లో సవరణలు చేపడితే మూడు రోజుల్లోగా తెలియజేయవలసి ఉంటుంది. (ఇదీ చదవండి: వడ్డీ రేట్ల పెంపు జాబితాలోకి మరో రెండు బ్యాంకులు)

న్యూఢిల్లీ: మహమ్మద్ ప్రవక్తపై బీజేపీ మాజీ నేతల వ్యాఖ్యలు తీవ్ర దుమారాన్ని రేపుతున్న సంగతి తెలిసిందే. ఇప్పటికే ఈ వ్యాఖ్యలు భారత్‌కు భారీ చేటును తీసుకొచ్చాయి. తాజాగా దేశంలోని ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్‌ వెబ్‌సైట్లను సైబర్‌ దాడులు మొదలయ్యాయి. మలేషియాకు చెందిన హ్యాక్టివిస్ట్‌ గ్రూప్‌ ఆధ్వర్యంలో డ్రాగన్‌ పోర్స్‌ మలేషియా, 1877 సంస్థ కురుదేశ్‌ కోరడర్స్‌ పేరుతో సైబర్‌ దాడులకు పాల్పడటం వెలుగు చూసింది. ఇజ్రాయిల్‌లోని భారత ఎంబసీతో పాటు నేషనల్‌ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్‌ అగ్రికల్చర్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ ఎక్స్‌టెన్షన్‌, ఇండియన్‌ కౌన్సిల్‌ ఆఫ్‌ అగ్రికల్చర్‌ రీసెర్చ్‌లతో పాటు పలు ప్రముఖ సంస్థల వెబ్‌సైట్లపై సైబర్‌ దాడులు చేశారు. దాదాపు 70 వెబ్‌సైట్లను, పోర్టల్స్‌ను హ్యాక్‌ చేసినట్లు సమాచారం. హైదరాబాద్‌కు చెందిన అగ్రిటెక్‌ కంపెనీలు, ఢిల్లీ పబ్లిక్‌ స్కూల్‌ పోర్టల్స్‌ వంటి ప్రముఖ సంస్థల వెబ్‌సైట్లు కూడా ఈ జాబితాలో ఉన్నాయి. చదవండి: ప్రవక్తపై కామెంట్లు: మా బాస్‌ను మధ్యలోకి లాగి బద్నాం చేయకండి!

సాక్షి, హైదరాబాద్: జూబ్లీహిల్స్‌... మొఘల్‌పుర... కాలాపత్తర్‌... రామ్‌గోపాల్‌పేట్‌... కార్ఖానా... ఇలా నగరంలో వరుసగా దారుణాలు వెలుగులు చూస్తున్నాయి. ప్రతి ఉదంతంలోనూ నలిగిపోయింది మాత్రం బాలికలే. జూబ్లీహిల్స్, కార్ఖానా కేసుల్లో నిందితులుగా ఉన్న వారిలో మైనర్లు ఉన్నారు. ఈ పెడ ధోరణి వెనుక పోర్న్‌ వెబ్‌సైట్ల ప్రభావం ఎక్కువగానే ఉంటోందని పోలీసులు చెబుతున్నారు. ఇంటర్నెట్‌లో ఉన్న వీటి సర్వర్లు విదేశాల్లో ఉండటంతో చర్యలకు ఆస్కారం ఉండట్లేదంటున్నారు. నిఘా సంస్థలు సైతం చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీని పరిగణించినంత తీవ్రంగా ఇతర అశ్లీలతను పరిగణించట్లేదు.   ‘చేతుల్లోకి’ రావడంతో తేలికైంది..  కొన్నేళ్ల క్రితం అశ్లీల చిత్రాలు చూడాలంటే ప్రత్యేకించి సినిమా థియేటర్లు ఉండేవి. ఆ తర్వాత వీడియో క్యాసెట్లు రూపంలో అందుబాటులోకి రావడంతో వీసీపీ, టీవీ ఉంటేనే వీటిని చూడటానికి ఆస్కారం ఉండేది. కంప్యూటర్, ల్యాప్‌టాప్‌ల వాడకం పెరిగిన తర్వాత నెట్‌కేఫ్‌లతో పాటు ఇళ్లల్లోనూ ఈ ‘దృశ్యాలు’ కనిపించడం మొదలైంది. అప్పట్లో ఎదుటి వారు చూస్తారనే భయం, అదే జరిగితే పరువు పోతుందనే ఆందోళన యువతలో ఉండేది. స్పార్ట్‌ఫోన్‌ యుగం ప్రారంభమైన తర్వాత ఈ పోర్న్‌ సైట్లన్నీ వాటి నుంచే చూసేందుకు అవకాశం చిక్కింది. ఈ కారణంగానే అనేక మంది యువత పోర్నోగ్రఫీకి బానిసలుగా మారుతున్నారు. ఇలాంటి వారిలో కొందరు అదుపుతప్పి జీవితాన్ని బుగ్గి చేసుకుంటున్నారు.   చదవండి: (Hyderabad: బస్‌పాస్‌ చార్జీలు భారీగా పెంపు?) ఆ సర్వర్లు ఇక్కడ లేకపోవడంతో...  పోర్న్‌ వెబ్‌సైట్లపై ఫిర్యాదులు వచ్చినప్పుడు కేంద్ర ప్రభుత్వం వాటిని నిషేధించి బ్లాక్‌ చేయిస్తోంది. తెలివిమీరిన వీటి నిర్వాహకులు బ్లాక్‌ అయిన వెబ్‌సైట్‌ పేరును పోలిన లేదా దాని చివర 1, 2 లాంటి అంకెలు ఏర్పాటు చేసి మరో సైట్‌ ప్రారంభిస్తున్నారు. వీటిపై ఫిర్యాదులు అందే వరకు యథేచ్ఛగా ఇంటర్నెట్‌లో ఉంటున్నాయి. ఈ తరహా వెబ్‌సైట్లను హోస్ట్‌ చేస్తున్న సర్వర్లన్నీ విదేశాల్లో ఉన్నవే. ఈ కారణంగానే వరుసగా ఫిర్యాదులు వచ్చిన వెబ్‌సైట్ల నిర్వాహకుల వివరాలు తెలుసుకోవడానికి, వారిపై చర్యలు తీసుకోవడానికి అవకాశం ఉండట్లేదు. ఇక్కడి చట్టాలు అక్కడి వారికి పట్టకపోవడంతో నిర్వాహకుల వివరాలు కోరుతూ లేఖలు రాసినా, ఈ– మెయిల్స్‌ పంపినా వారి నుంచి ఎలాంటి స్పందన ఉండట్లేదు. ఇది పోర్న్‌ వెబ్‌సైట్స్‌ నిర్వాహకులకు కలిసి వచ్చే అంశంగా మారింది. దీన్ని అలుసుగా తీసుకుని మరింత రెచ్చిపోతున్నారు.  ఆ చర్యలు మిగిలిన వాటిపై లేవు..  ప్రస్తుతం చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీని మాత్రమే తీవ్రమైన అంశంగా పరిగణిస్తున్నారు. దీనిపై ప్రపంచ వ్యాప్తంగా నిషేధమూ కొనసాగుతోంది. ఇంటర్నెట్‌తో పాటు సోషల్‌ మీడియాలో సాగుతున్న చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీపై కన్నేసి ఉంచడానికి అమెరికాకు చెందిన యునైటెడ్‌ స్టేట్స్‌ కాంగ్రెస్‌ అనే స్వచ్ఛంద సంస్థ నేతృత్వంలో నేషనల్‌ సెంటర్‌ ఫర్‌ మిస్సింగ్‌ అండ్‌ ఎక్స్‌ప్లాయిటెడ్‌ చిల్డన్ర్‌ (ఎన్‌సీఎంఈసీ) పని చేస్తోంది. చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీకి సంబంధించి ఇంటర్‌నెట్, సోషల్‌మీడియా వంటి సైబర్‌ స్పేస్‌లో ఉన్న అంశాలను సీఎంఏఎంగా పరిగణిస్తారు. దీన్ని గుర్తించడానికి ఎంసీఎంఈసీ ప్రత్యేక సాఫ్ట్‌వేర్‌లను రూపొందించింది. గూగుల్, యాహూ సహా ఇతర సెర్చ్‌ ఇంజిన్లు, ఫేస్‌బుక్, ట్విట్టర్, ఇన్‌స్ట్రాగామ్‌ తదితర సోషల్‌ మీడియా ఉన్న సీఎస్‌ఏఎంలను గుర్తించడానికి ఒప్పందాలు కుదుర్చుకుంది.   అలాంటి చర్యలు వీటికీ అవసరం..  ఆయా సైబర్‌ స్పేస్, సోషల్‌ మీడియాల్లో చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీకి సంబంధించిన విషయాలను కనిపెట్టడానికి కొన్ని కీవర్డ్స్‌ను రూపొందించింది. ఫలితంగా ప్రపంచంలో ఎవరైనా ఆయా వేదికలపై సీఎస్‌ఏఎంకు సంబంధించి ఎవరైనా సెర్చ్‌ చేసినా, వీక్షించినా, డౌన్‌లోడ్‌ చేసినా, అప్‌లోడ్‌ చేసినా.. తక్షణం గుర్తించే సాంకేతిక పరిజ్ఞానం వారి వినియోగించిన ఐపీ అడ్రస్‌లను గుర్తిస్తుంది. ఈ సమాచారం స్థానిక పోలీసులకు ఇచ్చి నిందితులను అరెస్టు చేయిస్తుంది. చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీపై ఉన్న మాదిరిగానే ఇతర అశ్లీల అంశాలపైనా చర్యలు అవసరమన్నది నిపుణుల మాట. పోర్న్‌సైట్స్‌ను ఎవరు సెర్చ్‌ చేసినా చర్యలు తీసుకోవాలని చెబుతున్నారు. దీనిపైనా సుమోటో కేసుల్ని నమోదు చేయాలని ఐటీ యాక్ట్‌లోని సెక్షన్ల ప్రకారం చర్యలు తీసుకోవాలని సూచిస్తున్నారు. 

ఉద్యోగంలో ప్రమోషన్‌ రావడంతో ఫ్రెండ్స్‌కి హోటల్‌లో పార్టీ ఇచ్చాను. అక్కడ, ఫ్రెండ్స్‌తో పాటు నన్ను నేను మరిచిపోయి చేసిన డ్యాన్స్‌ వీడియోను ఎవరో ఆన్‌లైన్‌ ఫ్లాట్‌ఫారమ్‌లలో పోస్ట్‌ చేశారు. ఇది నన్ను చాలా ఇబ్బందులకు గురిచేసింది. ఆ వీడియోను ఎలా తొలగించాలో అర్థం కావడంలేదు. – ఓ బాధితురాలు ∙∙ ఐదేళ్ల క్రితం నా మొదటి భర్తతో విడిపోయాను. మూడేళ్ల క్రితం మళ్లీ పెళ్లి చేసుకొని కొత్త జీవితాన్ని ప్రారంభించాను. మాకు ఏడాదిన్నర పాప కూడా ఉంది. నా మాజీ భర్తతో గతంలో సన్నిహితంగా ఉన్న ఫోటోలు, వీడియోలు కొన్ని అశ్లీల వెబ్‌సైట్‌లలో కనిపించాయి. అవి చూస్తే ఇప్పటి నా భర్తతో ఇప్పుడు విభేదాలు వచ్చేలా ఉన్నాయి. వాటిని నా మాజీ భర్త పోస్ట్‌ చేయలేదని తెలిసింది. వాటిని తొలగించడం ఎలాగో తెలియడం లేదు. –ఓ బాధితురాలు ∙∙ ఒక రోజు మద్యం తాగి వాహనం నడిపినందుకు ట్రాఫిక్‌ పోలీసులు పట్టుకున్నారు. ఆ సందర్భానికి సంబంధించి నేనున్న ఫొటో సామాజిక మాధ్యమాల్లో కనిపించింది. ఆశ్చర్యపోయాను. ఆ ఫొటోను ఎవరో అనుకోకుండా పోస్ట్‌ చేసి ఉంటారు. చాలా చోట్లకు షేర్‌ అయ్యింది కూడా. కానీ, దాని వల్ల నేను తాగుబోతుననే ముద్ర నా చుట్టూ ఉన్నవారిలో పడుతోంది. అది డిలీట్‌ చేయడం ఎలాగో తెలియదు. – ఓ బాధితుడు మన వ్యక్తిగత జీవితానికి సంబంధించిన ఫొటోలు, వీడియోలు మనకు తెలియకుండానే ఆన్‌లైన్‌ వేదికలపై కనిపిస్తే, ప్రస్తుత జీవితంపై అవి ప్రభావం చూపకుండా ఉండవు. ఇలాంటప్పుడు ఆ చిత్రాలను కానీ, వీడియోలు కానీ డిలీట్‌ చేయడం ఎలా?! దీనికి సంబంధించి ఎవరిని సంప్రదించాలి, వీటి కట్టడికి చట్టాలు లేవా? ఇలాంటి సందేహాలు మనందరిలో రావడం సహజం. యూజర్‌ హక్కులు ఆన్‌లైన్‌ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో ఒక వ్యక్తికి సంబంధించిన వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని తొలగించే హక్కు జనరల్‌ డేటా ప్రొటెక్షన్‌ రెగ్యులేషన్‌(జిడిపిఆర్‌)లో భాగంగా ఉంది కానీ దానికి ప్రత్యేకించి చట్టాలు అంటూ ఏమీ లేవు. అయితే, రైట్‌ టు కన్ఫర్మ్, రైట్‌ టు యాక్సెస్, రైట్‌ టు కరెక్ట్, రైట్‌ టు పోర్టబులిటీ, రైట్‌ టు ఫర్‌గెట్‌... ఇవన్నీ వ్యక్తిగత డేటాకు సంబంధించి ఒక యూజర్‌కు ఉన్న హక్కులు. ఇటీవలి కాలంలో సామాజిక మాధ్యమాల్లో ‘పరువు’ తీయడం అనేది ఒక ఉద్యమంలా తయారయ్యింది. వాటికి ఎన్ని క్లిక్‌లు, ఎన్ని షేర్‌లు, ఎన్ని కామెంట్లు వస్తే అంత బాగా ‘ఖ్యాతి’ వచ్చినట్టుగా, ‘డబ్బు’లు వస్తాయన్నట్టుగా ఆన్‌లైన్‌ వేదికలు తయారయ్యాయి. అవతలి వ్యక్తికి కలిగే బాధ మీద డబ్బు సంపాదించుకోవడం అతి మామూలు విషయంగా మారిపోవడంతో ఇలాంటి ‘వెంటాడే చిత్రాలు’ మన జీవితంలో అల్లకల్లోలం సృష్టిస్తున్నాయి. అయోమయ పరిస్థితిని కలిగిస్తున్నాయి.   మరేం చేయాలి? డేటా ప్రొటెక్షన్‌లో భాగంగా ‘రైట్‌ టు ఫర్‌గెట్‌’ హక్కు ఉండాలి. వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛకు, స్వతంత్రతకు భంగం వాటిల్లకుండా ఉండాలి. అందుకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా మేధావి వర్గం కలిసి ఓ నిర్ణయం తీసుకునే సమయం ఆసన్నమయ్యింది ఈ లోపు మనం చేయాల్సినవి... ► www.cybercrime.gov in లోనూ, హెల్ప్‌లైన్‌ 155260 కి ఫోన్‌ చేసి.. ప్రస్తుత పరిస్థితిని తెలియజేస్తూ ఫిర్యాదు చేయాలి. ముఖ్యంగా మహిళ తన పరువుకు భంగం కలిగిందని ఫిర్యాదు చేస్తే.. ఆమెకు సంబంధించిన చిత్రాలు, వీడియోలు సంబంధించిన డేటా 24 గంటల్లోపు తొలగించాలనేది చట్టంలో ఉంది. కాబట్టి ఫిర్యాదులో వెనుకంజ వేయకూడదు. ► సైబర్‌క్రైమ్‌ విభాగం సాయం తీసుకోవాలి. సోషల్‌ మీడియా నిర్వహణ మనం సృష్టించిన దానికి తగిన ప్రోత్సాహం లభించడానికి, ఇతరులు మన ఆలోచనలను సానుకూలంగా అర్ధం చేసుకోవడానికి సోషల్‌ మీడియా గొప్ప రహదారి. పాత స్నేహితులతో సన్నిహితంగా ఉండటానికి మంచి అవకాశం. దీంతోపాటు మన కుటుంబంలోని వ్యక్తుల అభిరుచుల, ఆలోచనలనూ గమనించవచ్చు. పరస్పర చర్యల ఆధారంగా ఒక వ్యక్తి ప్రవర్తనా అంశాన్ని సోషల్‌ మీడియా పర్యవేక్షిస్తుంది. అలాగే, డాక్యుమెంట్‌ చేయబడుతుంది. అలాగే, తన వ్యాపార ప్రయోజనం కూడా ఉంటుంది. కాబట్టి అత్యుత్సాహం చూపకుండా ఎప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉండాలి. ఆఫ్‌లైన్‌లో ఏ విధమైన జాగ్రత్తలు తీసుకుంటామో.. అదే విధంగా ఆన్‌లైన్‌ వేదికలు, మనం వెలిబుచ్చే అభిప్రాయాలు, పంచుకునే చిత్రాలు.. అన్నింటి పట్లా జాగరూకతతో ఉండాలి. అనీల్‌ రాచమల్ల, డిజిటల్‌ వెల్‌బీయింగ్‌ ఎక్స్‌పర్ట్, ఎండ్‌ నౌ ఫౌండేషన్‌

సాక్షి, ఎడ్యుకేషన్‌: విద్యార్థులు, అన్ని రకాల పోటీ పరీక్షలకు సన్నద్ధమయ్యే అభ్యర్థులు, ఉద్యోగాన్వేషణకులకు శుభవార్త. విద్యా ప్రపంచంలో విశేష ఆదరణ కలిగిన education.sakshi.com (sakshieducation.com) వెబ్‌సైట్‌ సరికొత్త హంగులతో మీ ముందుకు వచ్చింది. నూతన సాంకేతికతతో వెబ్‌సైట్‌ రూపకల్పన జరిగింది. ఈ వెబ్‌సైట్‌లో కేంద్ర, రాష్ట్ర పోటీపరీక్షలకు సంబంధించిన  తాజా సమాచారం, సిలబస్, మోడల్‌ పేపర్స్, ప్రీవియస్‌ పేపర్స్, బిట్‌బ్యాంక్, స్టడీ మెటీరియల్, గైడెన్స్, జీకేతో పాటుగా కరెంట్‌ అఫైర్స్‌(తెలుగు మీడియం&ఇంగ్లీషు మీడియం) అందుబాటులో ఉన్నాయి. అలాగే పది, ఇంటర్‌ విద్యార్థులకు ఉపయోగపడే సిలబస్, స్టడీ మెటీరియల్, ఈ–బుక్స్, మోడల్‌ పేపర్స్, ప్రీవియస్‌ పేపర్స్, కేరిర్‌ గైడెన్స్‌ కథనాలు ఉన్నాయి. తాజా ఉద్యోగ సమాచారం, విద్యా సంబంధిత సమాచారం, కరెంట్‌ ఆఫైర్స్, ఆన్‌లైన్‌ టెస్టులు, పరీక్షల ఫలితాలు, ప్రవేశాలు, స్కాలర్‌షిప్స్, ఫెలోషిప్స్, వీడియోలు, ప్రాక్టీస్‌ టెస్టులతోపాటు ఈ–బుక్‌లు కూడా నూతన వెబ్‌సైట్‌లో ఉన్నాయి. కావాల్సిన సమాచారాన్ని కేటగిరి వైజ్‌ ఎంపిక చేసుకుని తెలుసుకునే సౌలభ్యం ఉంది. నాణ్యమైన విద్యా సంబంధిత కంటెంట్‌ను అందించడమే education.sakshi.com లక్ష్యం. మీ బంగారు భవిష్యత్‌కు ఎడ్యుకేషన్‌.సాక్షి తోడుగా ఉంటుంది సగౌరవంగా చెప్పగలం. ఎన్నో సంవత్సరాల నుంచి ఆదరిస్తున్న సాక్షి ఎడ్యుకేషన్‌ వీక్షకులకు కృతజ్ఞతలు..ఇలాగే ఇకపై మరింత ఎక్కువగా ఆదిస్తారని కోరుకుంటున్నాం.

బోస్టన్‌: తాలిబన్ల అధికారిక నిర్ణయాలను ప్రపంచానికి ఐదు భాషల్లో అందిస్తున్న వెబ్‌ సైట్లు శుక్రవారం హఠాత్తుగా ‘ఆఫ్‌లైన్‌’లోకి వెళ్లిపోయాయి. తాలిబన్లను ఆన్‌లైన్‌ వేదికపై అడ్డుకునేందుకే ఇలా వెబ్‌సైట్లను క్రియాశీలక స్థితి నుంచి పక్కకు నెట్టారని వార్తలొస్తు న్నాయి.  తాలిబన్ల సందేశాలను ఈ వెబ్‌సైట్లు పష్తో, ఉర్దూ, అరబిక్, ఇంగ్లిష్, దారీ భాషల్లో ప్రపంచానికి అందిస్తున్నాయి. ఈ వెబ్‌సైట్లకు శాన్‌ఫ్రాన్సిస్కోకు చెందిన కంటెంట్‌ డెలివరీ నెట్‌వర్క్, ప్రొటెక్షన్‌ ప్రొవైడర్‌ సేవలను ‘క్లౌడ్‌ఫ్లేర్‌’ సంస్థ అందిస్తోంది. వెబ్‌సైట్ల తాజా స్థితిపై ఆరా తీసేందుకు ‘ది వాషింగ్టన్‌ పోస్ట్‌’ వార్తా సంస్థ.. ‘క్లౌడ్‌ఫ్లేర్‌’ను సంప్రదించినా ఆ సంస్థ స్పందించలేదు. పలు ‘తాలిబాన్‌ గ్రూప్‌’లను వాట్సాప్‌ తొలగించిందని  ఎస్‌ఐటీఈ నిఘా సంస్థ డైరెక్టర్‌ రీటా కట్జ్‌ వెల్లడించారు. ఆన్‌లైన్‌ వేదికలపై తాలిబన్ల దూకుడు నుంచి అల్‌ఖాయిదా, ఇతర ఇస్లామిక్‌ ఉగ్రసంస్థలు స్ఫూర్తి పొందకుండా కట్టడి చేయాలని టెక్‌ దిగ్గజాలను ఆమె కోరారు. ఫేస్‌బుక్, ట్విట్టర్‌లు కూడా పలు తాలిబన్ల ఖాతాలను తొలగించాయి. తాలిబన్ల  ప్రతినిధి జబీహుల్లా ముజాహిద్‌కు ట్విట్టర్‌లో ఏకంగా 3లక్షల మంది ఫాలోవర్లు ఉన్నారు.

బనశంకరి: స్మార్ట్‌ ఫోన్‌ వినియోగదారులనే టార్గెట్‌గా చేసుకున్న సైబర్‌ కేటుగాళ్లు, ఎస్కార్ట్స్‌, లోకాంటో వెబ్‌ లింక్‌లు పంపించి బ్లాక్‌మెయిల్‌ చేసి డబ్బు వసూళ్లకు పాల్పడుతున్నారు. సైబర్‌ నేరగాళ్లు మొదట మొబైల్‌ ఫోన్‌కు మోసపూరిత వెబ్‌సైట్‌ లింక్‌ తో కూడిన మెసేజ్‌ పంపిస్తారు. లేదా ఫేస్‌బుక్, ట్విట్టర్, ఇన్‌స్టాగ్రాం లో పరిచయం పెంచుకుని మొబైల్‌ నంబర్లను సేకరించి పలు రకాల ప్రలోభాలతో ఊరిస్తారు. వారు పంపిన లింక్‌పై క్లిక్‌ చేయమంటారు. క్లిక్‌ చేస్తే చాలు.. వీడియో కాల్‌లో నగ్న దృశ్యాలు కనిపించి క్షణాల్లో రికార్డు, స్క్రీన్‌ షాట్లను తీసుకుంటారు. మరో పక్క బాధితుని బంధుమిత్రుల ఫేస్‌బుక్, ట్విట్టర్‌ ఖాతాలు, ఫోన్‌నంబర్లనూ సేకరిస్తారు. వారికి మీ చిత్రాలను, వీడియోలను ట్యాగ్‌చేస్తామని, వాట్సప్‌కు పంపుతామని బెదిరింపులకు దిగుతున్నారు. ఈ రకంగా పెద్దమొత్తంలో డబ్బు వసూళ్లకు పాల్పడుతున్నారు. ఇలాంటి కేసులు తరచూ బెంగళూరు నగర సీఇఎన్‌ పోలీస్‌స్టేషన్‌లో నమోదు అవుతున్నాయి.  ప్రజలు అప్రమత్తంగా ఉండాలని అపరిచిత వీడియో కాల్స్‌కు, వెబ్‌ లింక్‌లకు స్పందించరాదని పోలీసులు సలహా ఇచ్చారు. 

సాక్షి, ముంబై: గ‌తేడాది ఫేస్‌బుక్‌ ప్రైవసీ ఫీచ‌ర్ ను అందుబాటులోకి తెచ్చింది. ఆఫ్ - ఫేస్‌బుక్‌  పేరుతో తెచ్చిన ఈ ఫీచ‌ర్ సాయంతో  ఫేస్‌బుక్‌ లో యాప్స్, వెబ్ సైట్లు, థ‌ర్డ్ పార్టీ సైట్లు షేర్ చేసే డేటాను మీరు కంట్రోల్ చేయవ‌చ్చు. ఆ ఆప్ష‌న్ ను మీరు ఆన్ చేస్తే కంటెంట్ మీ ఫేస్ బుక్ లో డిస్‌ప్లే అవుతుంది. ఆ డేటా ను మీరు క్లియ‌ర్ చేసుకోవాలంటే చేసుకోవ‌చ్చు. అదే ఆప్ష‌న్ ఆఫ్  చేస్తే ఆ డేటా ఫేస్‌బుక్‌లో క‌నిపించ‌దు. అంతేకాదు ఏ కంపెనీకి చెందిన యాడ్స్  ఫేస్‌బుక్‌లో క‌నిపించాల‌న్నా,  లేదా బ్లాక్ చేయాల‌న్నా అంతా మీ చేతిలోనే ఉంటుంది. దీంతో పాటు మీరు ఫేస్‌బుక్‌లో ఏ కంటెంట్‌ను ఎక్కువగా చూస్తున్నారో థ‌ర్డ్ పార్టీ యాప్స్ సాయంతో తెలుసుకోవ‌డం క‌ష్టం.      ఆఫ్-ఫేస్ బుక్ ఫీచ‌ర్ తో లాభం ఏంటి? ఫేస్‌బుక్ లో  కొన్ని టూల్స్ ను వినియోగించి బిజినెస్ కు సంబంధించిన యాడ్స్‌, ప్ర‌మోష‌న్, లేదంటే ఫేస్‌బుక్‌ యూజ‌ర్ వ్య‌క్తిగత డేటా తెలుసుకోవ‌చ్చు. అయితే మీరు ఆఫ్ ఫేస్‌బుక్‌ టూల్ తో  ఏఏ సంస్థ‌లు మీకు బిజినెస్ రిలేటెడ్ కంటెంట్ ఇన్ఫ‌ర్మేష‌న్ షేర్ చేస్తున్నాయో తెలుసుకోవ‌చ్చు. మ‌రి ఈ టూల్ ను ఎలా వినియోగించుకోవాలో తెలుసుకుందాం.  (Facebook smartwatch: ఆ దిగ్గజాలకు గట్టి పోటీ!) ఆఫ్-ఫేస్ బుక్ టూల్ ను ఎలా యాక్టివ్ చేసుకోవాలి?   • ముందుగా ఫేస్‌బుక్‌ సెట్టింగ్ అండ్ ప్రైవ‌సీ ఆప్ష‌న్ లోకి వెళ్లాలి.    •  ఆ త‌రువాత‌ సెట్టింగ్ పై క్లిక్ చేయండి. • సెట్టింగ్ పై క్లిక్ చేసిన వెంట‌నే  “యువ‌ర్ ఫేస్ బుక్ ఇన్ఫ‌ర్మేష‌న్ అనే ఆప్ష‌న్ క‌నిపిస్తుంది.   • ఆ త‌రువాత ఆఫ్ ఫేస్‌బుక్‌ యాక్టివిటీ ఆప్ష‌న్ పై క్లిక్ చేయాలి. ఇక్కడ నుండి మీరు మీ ఆఫ్ ఫేస్‌బుక్‌ టూల్ ని యూజ్ చేసి ఇక పై మీ ఫేస్‌బుక్‌లో ఎలాంటి వ్యాపార కార్య‌క‌లాపాలు నిర్వ‌హించాలో డిసైడ్  చేయోచ్చు. అంతేకాదు మీరు ఫేస్‌బుక్‌ లో చూసిన కంటెంట్ హిస్ట‌రీని డిలీట్ చేయోచ్చు.   ఆఫ్ ఫేస్ బుక్ ఫీచ‌ర్ ను ఆపేస్తే ఏమ‌వుతుంది?  ఆఫ్ ఫేస్‌బుక్‌ ఫీచ‌ర్ ను ఆఫ్ చేస్తే వెబ్ సైట్లు, యాప్స్‌, ఇత‌ర థ‌ర్డ్ పార్టీ టూల్స్ ఫేస్ బుక్ లో మీరు ఏ కంటెంట్ చూస్తున్నారో క‌నిపెట్ట‌లేవు. ఫేస్‌బుక్‌  సైతం మీరు ఏం కంటెంట్ చూస్తున్నారో గుర్తించ‌లేదు. దీంతో పాటు యాడ్స్ కూడా మీ ఫేస్ బుక్ లో  డిస్ ప్లే కావు.  (కావాలనుకుంటే శాశ్వతంగా వర్క్‌ ఫ్రం హోం చేసుకోవచ్చు!) మీరు  యాపిల్  సంస్థ డివైజెస్ ను వినియోగిస్తున్నారా?  అయితే ఇటీవ‌ల యాపిల్ సంస్థ  iOS 14.5 అప్ డేట్ ను విడుద‌ల చేసింది. దీని సాయంతో ఫేస్ బుక్ లో మీ వ్య‌క్తిగ‌త స‌మాచారాన్ని, లేదంటే డిస్ ప్లే అవుతున్న ప‌లు కంపెనీల యాడ్స్ , మీరు చూసే కంటెంట్‌ను  వ్యాపారం నిమిత్తం ఇత‌ర కంపెనీల‌కు షేర్ చేయ‌డం అసాధ్యం అవుతుంది.   (Covaxin: అమెరికాలో భారీ ఎదురుదెబ్బ!)

సాక్షి, సెంట్రల్‌ డెస్క్‌: మనం ఏదో ఒక పని మీద వెబ్‌సైట్లు ఓపెన్‌ చేస్తుంటాం.. ఒక్కోసారి ఆ పేజీలు ఓపెన్‌ కావడానికి ముందు ‘క్యాప్చా (CAPTCHA)’ను కంప్లీట్‌ చేయాలని అడుగుతుంది. అడ్డంగా, పొడుగ్గా సాగదీసి, వంగి ఉన్న అక్షరాలను చూపి.. వాటిని గుర్తించి ఎంటర్‌ చేయాలని అడుగుతుంది. ఇంకొన్ని వెబ్‌ సైట్లలో ‘ఐయామ్‌ నాట్‌ రోబో (నేను రోబోను కాదు)’ అని టిక్‌ చేయాలని కోరుతుంది. మరికొన్నిటిలో చాలా బొమ్మలు పెట్టి.. ఇందులో కారు ఉన్న బొమ్మలను టిక్‌ చేయండి అని అడుగుతుంది.. అసలు ఇవన్నీ ఏమిటి? ఎందుకు? ఎప్పుడైనా ఆలోచించారా? అసలు మనం రోబోలం కాదు అని నిరూపించుకోవాల్సిన అవసరం ఏముంది? ఎందుకన్నది ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.. వెబ్‌సైట్లకు రక్షణ కోసం కంప్యూటర్‌ టెక్నాలజీలు పెరిగాక ఆటోమేటిక్‌ ప్రోగ్రాములు, రోబోల రూపకల్పన మొదలైంది. నిర్దేశించిన పనిని, నిర్దేశించిన సమయంలో ఆటోమేటిగ్గా చేసే ఈ ప్రోగ్రాములు, రోబోల సాయంతో వెబ్‌ సైట్లను ఓపెన్‌ చేయడంతోపాటు, పేజీలను రీడ్‌ చేయొచ్చు. ఏదైనా వెబ్‌సైట్‌ను ఒకేసారి పెద్ద సంఖ్యలో ఓపెన్‌ చేయడానికి ప్రయత్నిస్తే.. వెబ్‌సైట్లు, వాటి సర్వర్లు క్రాష్‌ అవుతాయి. దీనితో పాటు వైరస్‌ అటాక్‌లు, ఫిషింగ్, మాల్‌వేర్లను చొప్పించడం వంటివాటిని కూడా ఈ ఆటోమేటిక్‌ ప్రోగ్రాములు, రోబోలు చేయగలుగుతాయి. ఈ సమస్య నుంచి బయటపడటానికే ‘క్యాప్చా’ విధానాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. క్యాప్చా అంటే.. ‘కంప్లీట్లీ ఆటోమేటెడ్‌ పబ్లిక్‌ ట్యూరింగ్‌ టెస్ట్‌ టు టెల్‌ కంప్యూటర్స్‌ అండ్‌ హ్యూమన్స్‌ అపార్ట్‌’. వెబ్‌సైట్లను రోబోలు, ఆటోమేటిక్‌ ప్రోగ్రాముల నుంచి రక్షించేందుకు.. 2000వ సంవత్సరంలో దీనిని రూపొందించారు. మనుషులు సులువుగానే గుర్తించగలిగి.. కంప్యూటర్లు గుర్తించలేని చిన్నపాటి పరీక్ష ఇది అని చెప్పొచ్చు. అక్షరాలను గుర్తించడంతో.. అక్షరాలను చదివి గుర్తించడంలో మనుషులకు మంచి  నైపుణ్యం ఉంటుంది. మనకు తెలిసిన అక్షరాలు వంగి ఉన్నా, సాగదీసి ఉన్నా,  వివిధ రకాల ఫాంట్లలో ఉన్నా కూడా మనం కాస్త సులువుగానే గుర్తించగలం. ఈ సామర్థ్యమే మొదట క్యాప్చా రూపకల్పనకు మార్గం చూపింది. కంప్యూటర్లు ‘ఆప్టికల్‌ క్యారెక్టర్‌ రికగ్నిషన్‌’ సాంకేతికత సాయంతో అక్షరాలను గుర్తిస్తాయి. అవి నిర్దేశించిన మేరకు మాత్రమే కచ్చితంగా అంచనా వేస్తాయి. మనుషుల తరహాలో భిన్నమైన వాటిని గుర్తించలేవు. క్యాప్చా: ఒకే పదంతో పరీక్ష మొదట్లో ఒకే పదం ఉన్న క్యాప్చాలను ఉప యోగించారు. ప్రోగ్రామర్లు కంప్యూటర్‌కు ముందే ఒక పదాన్ని ఇస్తారు. అంటే క్యాప్చా ఏమిటనేది ఈ కంప్యూటర్‌కు ముందే తె లుస్తుంది. తర్వాత ఆ పదాన్ని సాగదీసి, వంచి, అక్షరాలను కూడా వేర్వేరుగా సాగదీసి.. వాటి మధ్య దూరం పెంచి ఒక ఇమేజ్‌ను తయారు చేస్తారు. దీనిని క్యాప్చాగా పెడతారు. మను షులు ఆ పదాన్ని లేదా అక్షరాలను గుర్తించి.. పక్కనే ఇచ్చిన బాక్స్‌లో నమోదు చేస్తారు. కంప్యూటర్‌ దానిని సరైనదిగా గుర్తించి వెబ్‌పేజీని ఓపెన్‌ చేస్తుంది. ఆటోమేటిక్‌ ప్రోగ్రాములు, రోబోలు ఈ క్యాప్చాలను అర్థం చేసుకోలేకపోతాయి కాబట్టి వెబ్‌పేజీ ఓపెన్‌కాదు. ప్రతిసారి ప్రోగ్రామర్లు పదాలను ఇవ్వలేరు కాబట్టి.. ముందే వేల సంఖ్యలో పదాలను కంప్యూటర్‌కు ఇచ్చారు. కంప్యూటరే ప్రతిసారి ఆటోమేటిగ్గా వాటిల్లోంచి ఓ పదాన్ని ఎంపిక చేసి.. వంచి, సాగదీసి క్యాప్చాలుగా పెడుతుంది. రీక్యాప్చా:  రెండు పదాలతో.. సాంకేతికత పెరిగిన కొద్దీ ఈ పరీక్షను కాస్త కష్టతరం చేసేందుకు 2005లో రీక్యాప్చాను ప్రవేశపెట్టారు. ఇందులో రెండు పదాలు ఉంటాయి. ఒక పదాన్ని కంప్యూటర్‌ నేరుగా సృష్టించి ఇస్తుంది. స్కాన్‌ చేసి పెట్టిన పాత పుస్తకాలు, ఆర్టికల్స్‌ నుంచి మరో పదాన్ని ఇస్తుంది. మనం ఈ రెండు పదాలను నమోదు చేస్తే వెబ్‌పేజీ ఓపెన్‌ అవుతుంది. ఆ పదాలన్నీ  డిజిటలైజ్‌ పాత పుస్తకాలు, ఆర్టికల్స్‌ను స్కాన్‌ చేసిన ఈ పదాలను మనం రీక్యాప్చా ల్లో ఎంటర్‌ చేస్తుం టాం. మరి అవన్నీ ఏమైపోతున్నాయో తెలుసా? కంప్యూటర్‌ మళ్లీ వాటిని తీసుకెళ్లి వరు సగా అమర్చుతుంది. చివరికి అదంతా డిజిటలైజ్‌ అవుతుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా కోట్ల మంది వినియోగిస్తారు కాబట్టి ఇది భారీగా ఉం టుంది. ఎంత అంటే.. అమెరికాలోని న్యూ యార్క్‌ టైమ్స్‌ పత్రికలో ఏడాది పాటు వచ్చిన ఆర్టికల్స్‌ అన్నీ నాలుగు రోజుల్లో డిజిటలైజ్‌అయిపోతాయన్నమాట. 2009లో ఈ ‘రీక్యాప్చా’ను కొనుగోలు చేసిన గూగుల్‌ సంస్థ.. పుస్తకాలను డిజిటలైజ్‌ చేయడానికి ఈ టెక్నాలజీని వినియోగిస్తోంది. కృత్రిమ మేధతో దెబ్బ! 2010–12 తర్వాత కృత్రిమ మేధ (ఆర్టిఫిషియల్‌ ఇంటెలిజెన్స్‌– ఏఐ) బాగా అభివృద్ధి చెందింది. ఎంతగా వంచడం, సాగదీయడం వంటివి చేసినా కూడా అక్షరాలను గుర్తించగల సామర్థ్యం రోబోలు, ప్రోగ్రాములకు సమకూరాయి. అవి క్యాప్చాలను సులువుగా పరిష్కరించడం మొదలుపెట్టాయి. æ2014లో గూగుల్‌ మెషీన్‌ లెర్నింగ్‌ అధ్యయనం ప్రకారం.. ఎక్కువ స్థాయిలో మార్చిన అక్షరాలను మనుషులు 33 శాతం కచ్చితత్వంతో గుర్తిస్తే.. ఏఐ ఆధారిత రోబోలు, ప్రోగ్రాములు ఏకంగా 99.8 శాతం కచ్చితత్వంతో గుర్తించగలిగాయి. రీక్యాప్చా వీ2:  చిత్రాల సాయంతో.. ఇలా జరగడంతో ఏఐ ఆధారిత ప్రోగ్రాములు, రోబోల నుంచి తప్పించు కునేందుకు వెబ్‌సైట్లకు చిత్రాలతో కూడిన ‘రీక్యాప్చా వీ2’ను రూపొందించారు. 2015–16 నుంచి ఇది అందుబాటులోకి వచ్చింది. ఇందులో కొన్ని చిత్రాలు చూపించి.. అందులో కొన్నింటిని గుర్తించే పరీక్ష పెట్టారు. ఉదాహరణకు.. చిత్రాల్లో ట్రాఫిక్‌ లైట్లు, రోడ్లు, షెడ్లు, చెట్లు, వాటి భాగాలు ఉన్న వాటిని గుర్తించాల్సి ఉంటుంది. అయితే, గూగుల్‌ తమ గూగుల్‌ మ్యాప్స్‌ను మెరుగుపర్చేందుకు ఈ డేటాను వాడుకుంటుండటం గమనార్హం. æ ఇంత చేసినా కూడా ఏఐ కంప్యూటర్‌ ప్రోగ్రాములు, రోబోలు వీటినీ సులువుగా గుర్తించడం మొదలుపెట్టాయి. రీక్యాప్చా వీ3:  జస్ట్‌ క్లిక్‌ చేస్తే చాలు అన్ని రకాల క్యాప్చా పరీక్షలను ప్రోగ్రాములు, రోబోలు పరిష్కరిస్తుండటంతో.. కొత్తగా ‘రీక్యాప్చా వీ3’ని కొంతకాలంగా వినియోగిస్తున్నారు. ఇందులో వినియోగదా రుడు నేరుగా ఎలాంటి పరీక్ష ఎదుర్కోవాల్సిన అవసరం ఉండదు. కేవలం ‘ఐయామ్‌ నాట్‌ రోబో’ అని ఉన్న డిక్లరేషన్‌ను క్లిక్‌ చేయాల్సి ఉంటుంది. అయితే ‘రీక్యాప్చా వీ3’ కూడా కృత్రిమ మేధ ఆధారంగా పనిచే స్తుంది. ఇది వెబ్‌పేజీల బ్యాక్‌గ్రౌండ్‌లో రన్‌ అవుతూ.. వినియోగిస్తున్నది మనుషులేనా, కాదా అన్నదానిపై నిఘా పెడుతుంది. ఉదాహరణకు మౌస్‌తో అత్యంత వేగంగా, అత్యంత కచ్చితంగా క్లిక్స్‌ చేయడం, వేగంగా టైపింగ్‌ చేయడం, చకచకా ఆప్షన్లు ఎంపిక చేసుకోవడం వంటి రోబోలు చేసే పనులు.. వీటి ఆధారంగా అది మనిషా, రోబోనా అని గుర్తిస్తుందన్నమాట. చూశారుగా.. మనం రోబో కాదని నిరూపించుకోవడానికి ఎన్ని ప్రయాసలు పడాల్సి వస్తోందో..  చదవండి: ఈ యాప్స్‌తో ఒత్తిడి పరార్‌..!

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ : ‘నేనిక్కడ మీకొకటి చెప్పదల్చుకున్నాను. ఈ పిటిషన్లన్నింటిని ఇక్కడ పరిశీలించడం కన్నా, వీటిని ‘లైవ్‌లా’ వెబ్‌సైట్లోనో, మరో చోటనో పరిశీలించడమో మంచిది’ అని సుప్రీం కోర్టు న్యాయమూర్తి డీవై చంద్రచూడ్‌ వ్యాఖ్యానించారు. విశేష ప్రజాదరణ పొందుతున్న న్యాయ వెబ్‌సైట్‌ ‘లైవ్‌లా’ గురించి న్యాయమూర్తి ఉద్దేశపూర్వకంగానే మాట్లాడినట్లు స్పష్టమవుతోంది. ‘లైవ్‌లా’తో పాటు ‘బార్‌ అండ్‌ బెంచ్‌’ వెబ్‌సైట్‌ వివిధ కోర్టుల్లో కొనసాగుతున్న వివిధ కేసులు, పిటిషన్ల విచారణ సహా కోర్టు సర్వ కార్యకాలాపాల గురించి ఎప్పటికప్పుడు సమాచారాన్ని అప్‌లోడ్‌ చేస్తున్నాయి. కోర్టుల తీర్పులు, ఉత్తర్వులే కాకుండా పిటిషన్లు, విజ్ఞప్తులు, వాటికి సంబంధించిన పూర్వ సమాచారాన్ని దాదాపు లైవ్‌గా అందిస్తున్నాయని చెప్పవచ్చు. కోర్టు లోపలకి టీవీ కెమేరాలను అనుమతించరు కనుక, కెమేరాలు లేకుండానే ఈ వెబ్‌సైట్లు ప్రత్యక్ష ప్రసారాలను చేస్తున్నాయని చెప్పవచ్చు. ఏ ముఖ్యమైన కేసుకు సంబంధించి అయినా సరే కోర్టు తీర్పు చెబుతుండగానే ‘ట్వీట్ల’ రూపంలో ఈ వెబ్‌సైట్లు ప్రజలకు సమాచారాన్ని అందిస్తున్నారు. ఇంతవరకు తీర్పులే బయటకు వచ్చేవి. పిటిషన్లు, పిటిషన్లలోని అంశాలు ఒక్క న్యాయవాదులకే అందుబాటులో ఉండేవి. ఇప్పుడవన్నీ కూడా ఈ వెబ్‌సైట్ల ద్వారా ఎప్పటికప్పుడు ప్రజల ముందు సాక్షాత్కరిస్తున్నాయి. ఈ రెండు వెబ్‌సైట్లను జడ్జీలు, న్యాయవాదులు, కక్షిదారులే వీక్షిస్తున్నారనుకుంటే పొరపాటే. కోట్లాది మంది సోషల్‌ మీడియా ఫాలోవర్లు, సామాజిక కార్యకర్తలు, లా విద్యార్థులతోపాటు ఆసక్తిగల సామాన్యులు కూడా వీక్షిస్తున్నారు. సమాజంలో కోర్టుల ఆవశ్యకతను, వాటి పాత్రను సముచితంగా అర్థం చేసుకొని పారదర్శకంగా సమాచారాన్ని అందిస్తుండడంతోనే ఈ రెండు వెబ్‌సైట్లకు అంత ఆదరణ పెరిగింది. ‘బార్‌ అండ్‌ బెంచ్‌’ సహ వ్యవస్థాపకురాలు పల్లవి సాజులా, ‘లైవ్‌లా’ ప్రతినిధి ఎంఏ రషీద్ 2010 నుంచి కోర్టు తీర్పుల అప్‌లోడింగ్‌ భారత్‌లో వివిధ కోర్టుల తీర్పులను ఆన్‌లైన్‌లో అప్‌లోడ్‌ చేయడం చాలా ఆలస్యంగా 2010లో ప్రారంభమైంది. ఆ తర్వాత వచ్చిన ఈ రెండు వెబ్‌సైట్లు కక్షిదారులకు కూడా ఎంతో ఉపయోగపడుతున్నాయి. తమ కేసుల విచారణకు కోర్టులకు హాజరైన వారికి అక్కడి వాదనలు ఏమిటో ఓ మానాన అర్థం అయ్యేవి కావు. ఈ వెబ్‌సైట్ల రాకతో పరిస్థితి పూర్తిగా మారిపోయింది. ‘లైవ్‌లా లేదా బార్‌ అండ్‌ బెంచ్‌’ వెబ్‌సైట్లను ప్రతి రోజు ఉదయం, సాయంత్రం చూస్తామని ఇద్దరు హైకోర్టు జడ్జీలు చెప్పడం విశేషం. ఈ మధ్య వీటిని చూస్తున్న న్యాయవాదులే కాకుండా లిటిగెంట్లు కూడా న్యాయపరమైన పాయింట్లను లేవనెత్తుతున్నారని, అది ఒకరకంగా ఇబ్బందిగా ఉంటుందని, అందుకని తాము కూడా రోజూ చూస్తున్నామని చెప్పారు. ప్రస్తుతం ఆంగ్ల భాషలో మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్న ఈ రెండు వెబ్‌సైట్లు ఇతర భాషల్లో కూడా వస్తే బాగుండని పాఠకులు సూచిస్తున్నారు. 2018లో సుప్రీం కోర్టు లోపలికి మొబైల్స్‌ అనుమతి బార్‌ అండ్‌ బెంచ్‌ వెబ్‌సైట్‌ 2010లోనే తన కార్యకలాపాలను ప్రారంభించినప్పటికీ  2015లో ట్వీట్ల ద్వారా పాపులర్‌ అయింది. ఆ సైట్‌కు సంబంధించిన లీగల్‌ రిపోర్టర్లు ట్వీట్ల ద్వారా కేసుల వివరాలు బయటకు తెలియజేసేవారు. 2018 వరకు సుప్రీం కోర్టులో లీగల్‌ రిపోర్టర్ల మొబైల్‌ ఫోన్లను అనుమతించేవారు కాదు. వారి బాధలను అర్థం చేసుకున్న అప్పటి చీఫ్‌ జస్టిస్‌ దీపక్‌ మిశ్రాతో పరిస్థితి మారిపోయింది. ఆవిర్భావం వెనక మిత్రులు బెంగళూరులోని జాతీయ న్యాయ కళాశాలలో చదువుకున్న శిశిర రుద్రప్ప, బిపుల్‌ మైనాలి, అభిషేక్‌ పర్శీరా అనే మిత్రులు ‘బార్‌ అండ్‌ బెంచ్‌’ పత్రికను 2009లో స్థాపించారు. 2010 తర్వాత అది ఆన్‌లైన్‌ వెబ్‌సైట్‌గా మారింది. బార్‌ అండ్‌ బెంచ్‌ స్థాపించిన మూడేళ్లకు ‘లైవ్‌లా’ వెబ్‌సైట్‌ను ఎంఏ రషీద్, రఘుల్‌ సుదీశ్, రిచా కచ్‌వాహను 2012లో ప్రారంభించారు. ఇప్పుడు ఈ రెండు వెబ్‌సైట్లకు మూడు లక్షల మంది ట్విటర్‌ ఫాలోవర్లు ఉన్నారు. (చదవండి: కరోనా వ్యాక్సిన్‌పై సుబ్రమణియన్‌ స్వామి కీలక వ్యాఖ్యలు)

న్యూఢిల్లీ: భారత్, చైనా సైనికుల మధ్య గల్వాన్‌ లోయలో ఘర్షణలు చోటుచేసుకున్న అనంతరం భారత్‌కు చెందిన వెబ్‌సైట్లపైన చైనా హ్యాకర్ల దాడులు భారీ స్థాయిలో పెరిగినట్లు సింగపూర్‌ సంస్థ ఒకటి వెల్లడించింది. జూన్‌ 18వ తేదీ తర్వాత చైనా ఆర్మీ(పీఎల్‌ఏ)మద్దతు ఉన్న హ్యాకర్ల దాడులు ఒక్కసారిగా 300 శాతం మేర పెరిగాయని సైబర్‌ రీసెర్చ్‌ సంస్థ సైఫర్మా వెల్లడించింది. రెండు దేశాల సరిహద్దుల్లోని గల్వాన్‌ లోయలో జూన్‌ 15, 16వ తేదీల్లో ఘర్షణలు జరగ్గా ఆ తర్వాత నుంచి భారత వెబ్‌సైట్లే లక్ష్యంగా చైనా హ్యాకర్ల దాడుల్లో తీవ్రత, దూకుడు బాగా పెరిగినట్లు గుర్తించామని సైఫర్మా సీఎండీ కుమార్‌ రితేశ్‌ తాజాగా ‘ఇండియాటుడే’కు ఇచ్చిన ఇంటర్వూ్యలో వెల్లడించారు. ఇందుకు సంబంధించిన పూర్తి సమాచారాన్ని భారత ప్రభుత్వ నోడల్‌ ఏజెన్సీ కంప్యూటర్‌ రెస్పాన్స్‌ టీం(సీఈఆర్టీ)తో పంచుకున్నట్లు ఆయన వివరించారు. ‘హ్యాకర్లు మొదటి దశలో నిఘా వేసి భారత వెబ్‌సైట్ల నుంచి కీలక సమాచారం సేకరిస్తారు. దాని ఆధారంగా వారు లక్ష్యాలను నిర్ధారించుకుంటారు. రెండో దశలో సైబర్‌ దాడులకు పాల్పడే అవకాశాలున్నాయి’అని ఆయన తెలిపారు.‘జూన్‌ 18వ తేదీకి ముందు చైనా హ్యాకర్లు మొబైల్‌ ఫోన్ల తయారీ, నిర్మాణరంగం, టైర్లు, మీడియా కంపెనీలు, ఇతర ప్రభుత్వ రంగ ఏజెన్సీల వెబ్‌సైట్లను లక్ష్యంగా చేసుకునే వారు. కానీ, ఆ తర్వాత నుంచి మాత్రం వెబ్‌సైట్లను పాడుచేయడం, వాటి ప్రతిష్టను దిగజార్చడం నుంచి కీలకమైన సమాచారాన్ని, సున్నితమైన వివరాలను, వినియోగదారుల డేటాను, మేధోహక్కులను దొంగిలించడం వంటి చర్యలకు పాల్పడుతున్నారు’అని వెల్లడించారు. ‘గతంలో పాకిస్తాన్, ఉత్తరకొరియా హ్యాకర్ల ద్వారా చైనా హ్యాకర్లు కార్యకలాపాలు సాగించేవారు. ఇప్పుడు వారే నేరుగా హ్యాకింగ్‌లో పాలుపంచుకుంటున్నారు. భారతీయ సంస్థల కీలక సమాచారాన్ని దొంగిలించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు’అని కుమార్‌ రితేశ్‌ పేర్కొన్నారు. ముఖ్యంగా చైనాలోని బీజింగ్, గ్వాంగ్‌ఝౌ, షెంజెన్, చెంగ్డులోని స్థావరాల నుంచి సైబర్‌ దాడులు ఎక్కువగా జరిగినట్లు తమ పరిశోధనలో తేలిందన్నారు. ప్రభుత్వ అండతో నడిచే గోధిక్‌ పాండా, స్టోన్‌ పాండా అనే హ్యాకింగ్‌ ఏజెన్సీలు తమ ఉనికి బయటపడకుండా ఉండేందుకు చైనాకు బదులుగా అమెరికా, యూరప్, ఇతర ఆసియా దేశాల నుంచి కార్యకలాపాలు సాగిస్తున్నాయి. చైనా ఆర్మీకి చెందిన మౌలిక వసతులను ఇవి ఉపయోగించుకుంటాయి. ‘ప్రభుత్వ ప్రేరేపిత హ్యాకర్లు భారత్‌పై ఎప్పటి నుంచో కన్నేసి ఉంచారు. జూన్‌ తర్వాత వారి వైఖరిలో మార్పు వచ్చింది. వారి సంభాషణను డీకోడ్‌ చేయగా తరచుగా ‘భారత్‌కు గుణపాఠం చెప్పాలి’వంటివి ఎక్కువగా వాడుతున్నట్లు తేలింది. ప్రభుత్వ ప్రోద్బలంతో నడిచే హ్యాకింగ్‌ సంస్థలకు భౌగోళిక రాజకీయ లక్ష్యాలు ఉండేవి. కానీ, చైనా హ్యాకర్ల లక్ష్యం  వాళ్ల పరిశ్రమలను కాపాడుకోవడమే’అని ఆయన తెలిపారు. ‘ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తరించిన, అంతర్జాతీయంగా మంచి పేరున్న భారతీయ సంస్థలే చైనా హ్యాకర్ల ప్రస్తుత లక్ష్యం. భారత ప్రభుత్వం ఎప్పటికప్పుడు మౌలిక వసతులను మెరుగుపర్చుతున్నప్పటికీ హ్యాకర్లు అంతకంటే ముందుంటున్నారు. నోడల్‌ ఆర్గనైజేషన్‌ నుంచి మిగతా సంస్థలకు సమాచారం అందజేత నెమ్మదిగా సాగుతోంది. సైబర్‌ దాడులను ఎదుర్కోవాలంటే మాత్రం సమాచారం ఇచ్చి పుచ్చుకోవడం సత్వరమే జరిగిపోవాలి’ అని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: ఈ–మెయిల్‌ ఎక్స్‌ట్రాక్షన్‌... ఇటీవల కాలంలో నగరంలో పెరుగుతున్న సైబర్‌ నేరం ఇది. గతంలో ఎన్నడూ లేని విధంగా గడిచిన 18 రోజుల్లోనే ఎనిమిది మంది బాధితులు సిటీ సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసుల్ని ఆశ్రయించి ఫిర్యాదు చేశారు. వీరిని బెదిరించడానికి సైబర్‌ నేరగాళ్లు వాడుతున్న అస్త్రమే... అశ్లీల వెబ్‌సైట్లు సందర్శన. అలా చేయనివారు సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసుల్ని ఆశ్రయించి ఫిర్యాదు చేస్తుండగా.. వీక్షించిన వాళ్లు మాత్రం గప్‌చుప్‌గా నేరగాళ్లు కోరిన మొత్తాలు చెల్లించేస్తున్నారనే అనుమానాలు వ్యక్తం అవుతున్నాయి. ఇలాంటి అంశాల పట్ల జాగ్రత్తగా ఉండాలని సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసులు హెచ్చరిస్తున్నారు. కోవిడ్‌ వైరస్‌ వ్యాప్తిని అరికట్టడానికి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా లాక్‌డౌన్‌ అమలవుతోంది. ఈ నేపథ్యంలోనే అందరూ ఇళ్లకే పరిమితం అయ్యారు. ఫలితంగా అశ్లీల వెబ్‌సైట్ల వీక్షణం గణనీయంగా పెరిగిందని అనేక సర్వేలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద పోర్న్‌ వెబ్‌సైట్‌గా పేరుగాంచిన పోర్న్‌ హబ్‌ విడుదల చేసిన గణాంకాల ప్రకారం ప్రపంచంలోని ఇతర దేశాలతో పాటు భారత్‌లోనూ ఈ ధోరణి కొనసాగుతోంది. దేశంలోని దాదాపు ప్రతి టెలికం సంస్థా అశ్లీల వెబ్‌సైట్స్‌ను బ్యాన్‌ చేశాయి. అయినప్పటికీ మిర్రర్‌ డొమైన్స్‌ ద్వారా వీటిని చూస్తున్నారని పోర్న్‌ వెబ్‌ సంస్థ స్పష్టం చేస్తోంది. సాధారణ సమయాల్లో కంటే లాక్‌డౌన్‌ వేళ వీటి వినియోగం ఏకంగా 35 శాతం పెరిగినట్లు గణాంకాలు విడుదల చేసింది. దేశంలో పూర్తి స్థాయి నిషేధం ఉండి, తీవ్రమైన నేరంగా పరిగణించే చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీ వీక్షణ 90 శాతం పైగా పెరిగినట్లు పోర్న్‌ హబ్‌ గణాంకాలు చెప్తున్నాయి. దీన్ని క్యాష్‌ చేసుకోవడానికి నైజీరియా సహా మరికొన్ని సౌత్‌ ఆఫ్రికా దేశాలకు చెందిన సైబర్‌ నేరగాళ్లు రంగంలోకి దిగారు. పథకం ప్రకారం వీళ్లే కొన్ని రకాలైన అశ్లీల వెబ్‌సైట్స్‌ను రన్‌ చేస్తున్నారు. వీటికి బ్యాక్‌ గ్రౌండ్‌లో ఓ ప్రత్యేక సాఫ్ట్‌వేర్‌ ప్రోగ్రామ్‌ను నిక్షిప్తం చేస్తున్నారు. ఫలితంగా ఎవరైనా ఈ సైట్స్‌లోకి ఎంటరై అశ్లీల చిత్రాలు, వీడియోలను వీక్షిస్తుంటే బ్యాక్‌గ్రౌండ్‌లో నిక్షిప్తమై ఉన్న ప్రోగ్రామింగ్‌ దానంతట అదే యాక్టివేట్‌ అవుతుంది. ఆ వెంటనే సదరు సైట్‌ను వీక్షిస్తున్న కంప్యూటర్, ల్యాప్‌టాప్, స్మార్ట్‌ ఫోన్‌లకు చెందిన కెమెరా తక్షణం యాక్టివేట్‌ అయి ఆ వ్యక్తి ఫొటోను సంగ్రహిస్తుంది. దీంతో పాటు అతడి మెయిల్‌ ఐడీ, దాని అనుబంధ వివరాలు, వీక్షించిన సైట్, సమయం తదితరాలను రికార్డు చేస్తుంది. ఈ వివరాలన్నీ వీక్షించిన వ్యక్తి ఫొటోతో సహా సైబర్‌ నేరగాళ్లకు అందిస్తుంది. ఇలా తన చేతికి చిక్కిన వివరాలతో ఆ సైబర్‌ క్రిమినల్స్‌ అసలు పని ప్రారంభిస్తున్నారు. పోర్న్‌ సైట్‌ వీక్షించిన వ్యక్తి ఈ–మెయిల్‌ ఐడీకి బెదిరింపు మెయిల్‌ పంపిస్తున్నారు. ఇందులో అతడి ఫొటో, వీక్షించిన సైట్‌ వివరాలు, సమయం తదితరాలు జత చేస్తున్నారు. నిషేధం ఉన్నా వాటిని వీక్షించినందుకు పోలీసులకు సమాచారం ఇచ్చి కేసు నమోదు చేయిస్తామనో, మీ మెయిల్‌ ఐడీలో ఉన్న ఇతర కాంటాక్టులకు పంపి పరువు తీస్తామనో బెదిరిస్తున్నారు. అలా కాకుండా ఉండాలంటే నిర్ణీత మొత్తం బిట్‌ కాయిన్స్‌ రూపంలో చెల్లించాలని సైబర్‌ నేరగాళ్లు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఈ మెయిల్స్‌ అందుకున్న వారిలో 95 శాతం మంది బెదిరింపులకు లొంగిపోతున్నారని సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసులు చెప్తున్నారు.  వీక్షించకపోయినా బెదిరింపులు... అశ్లీల వెబ్‌సైట్లు వీక్షించిన వారితో పాటు చూడని వారికీ ఈ ఈ–మెయిల్‌ బెదిరింపులు తప్పట్లేదు. నగర సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసుల్ని ఆశ్రయించిన ఎనిమిది మందీ ఈ కోవకు చెందిన వారే అని అధికారులు చెబుతున్నారు. అనేక డొమైన్లకు చెందిన ఈ–మెయిల్‌ ఐడీలను, పాస్‌వర్డ్స్‌ ను అనునిత్యం కొందరు సైబర్‌ నేరగాళ్లు హ్యాక్‌ చేస్తూ ఉంటారు. ఇలా సంగ్రహించిన వివరాలను డార్క్‌ నెట్‌ ద్వారా విక్రయిస్తూ ఉంటారు. డీప్‌ వెబ్, డార్క్‌ వెబ్‌ గానూ పిలిచే ఈ డార్క్‌ నెట్‌ అనేది ఇంటర్‌ నెట్‌ ప్రపంచంలో అథోజగత్తు లాంటిది. సాధారణ బ్రౌజర్లు, విండోస్‌ ద్వారా ఎవరూ డార్క్‌ నెట్‌లోకి వెళ్లలేదు. దీనికి ప్రత్యేకమైన ట్రోజర్లు ఉంటాయి. వాటి ద్వారా మాత్రమే డార్క్‌ నెట్‌లోకి వెళ్లి, బిట్‌ కాయిన్ల రూపంలో చెల్లింపు చేస్తూ సైబర్‌ క్రిమినల్స్‌ కొన్ని ఈ–మెయిల్‌ ఐడీలు, వాటి పాస్‌వర్డ్స్‌ ఖరీదు చేస్తున్నారు. వారందరికీ బెదిరింపు ఈ–మెయిల్స్‌ పంపిస్తూ అశ్లీల వెబ్‌సైట్స్, చైల్డ్‌ పోర్నోగ్రఫీ చూశారంటూ బెదిరించి డబ్బు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. నేరగాళ్లు పంపుతున్న మెయిల్స్‌లో తమ పాస్‌వర్డ్స్‌ సైతం ఉంటుండటంతో వీటిని అందుకున్న వాళ్లు ఆందోళనకు గురై పోలీసుల్ని ఆశ్రయిస్తున్నారు. నగర సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసుల్ని ఆశ్రయించిన ఎనిమిది మంది విషయంలో ఓ సారూప్యత ఉంది. వీళ్లందరూ వినియోగిస్తున్నది హాట్‌ మెయిల్‌.కామ్‌ కాగా... బెదిరింపు ఈ–మెయిల్స్‌ పంపిన వారంతా ఔట్‌లుక్‌.కామ్‌ వాడారు. వీరిలో కొందరికి వచ్చిన మెయిల్స్‌లో వారి ప్రస్తుత పాస్‌వర్డ్స్‌ కాకుండా గతంలో వినియోగించినవి పొందుపరిచారు. ఇలాంటి మెయిల్స్‌ వచ్చిన వాళ్లు భయపడవద్దని, తక్షణం తమ మెయిల్స్‌కు చెందిన పాస్‌ వర్డ్స్‌ మార్చుకోవాలని అధికారులు సూచిస్తున్నారు. ఈ బెదిరింపు మెయిల్స్‌ పంపిస్తున్నదీ నైజీరియా తదితర దేశాలకు చెందిన వారే అని అనుమానిస్తున్నట్లు సైబర్‌ క్రైమ్‌ పోలీసులు చెప్తున్నారు.