విరాళాల కోసం కార్పొరేట్లకు సాగిలపాటు  పార్టీ ప్రధాన ఆదాయ వనరు కంపెనీల విరాళాలే
  
  ఎన్నికల్లో డబ్బు చూపే ప్రభావం అంతాఇంత కాదు. కోట్లు ఖర్చయ్యే ఎన్నికలను భరించాలంటే రాజకీయ పార్టీలకు డబ్బు ఎక్కడినుంచి వస్తుంది? ఎవరిస్తారు? ఎన్నికల రణరంగంలో పెద్ద పార్టీల ఖర్చులే వేల కోట్లలో ఉంటాయంటే అతిశయోక్తి కాదు. కానీ అంత ఖర్చు చేశామని అవి చెప్పవు. ఆయా పార్టీలకు ఇంతింత మొత్తాల్లో డబ్బు ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది? ఎవరిస్తారు? ఎందుకిస్తారు? ప్రజాస్వామ్య మనుగడకు సంబంధించి ఇవి కీలక ప్రశ్నలు. సాధారణంగా పెద్ద పెద్ద కార్పొరేషన్లు, కంపెనీలు రాజకీయ పార్టీలకు భారీ మొత్తాల్లో విరాళాలు ఇస్తుంటాయి. కానీ అవి అంత భారీ విరాళాలను ఊరికే ఇవ్వవు. లక్షల రూపాయలు విరాళాలిచ్చి, కోట్ల రూపాయలు లబ్ధిగా పొందే ఉద్దేశంతోనే అవి విరాళాలిస్తుంటాయి.
 
 కార్పొరేట్ విరాళాలు
 
 2004 -2011 మధ్య కాలంలో రూ.2008 కోట్ల ఆదాయం వచ్చిందని కాంగ్రెస్, రూ.994 కోట్ల రాబడి ఉందని బీజేపీ ప్రకటించాయి. ఈ రెండు పార్టీల ఆదాయం ఏటేటా పెరుగుతూనే వచ్చిం దని ఏడీఆర్ (అసోసియేషన్ ఫర్ డెమొక్రటిక్ రిఫామ్స్), ఎన్‌ఈడబ్ల్యూ (నేషనల్ ఎలక్షన్ వాచ్) సంస్థలు విశ్లేషించాయి. కార్పొరేట్ విరాళాలే రాజకీయ పార్టీలకు ప్రధాన ఆదాయ వనరులని ఆ సంస్థలు తెలిపాయి.
 
  ఇతరత్రా ఆదాయాలు
  
 కాంగ్రెస్ పార్టీ 2007-09 మధ్య కూపన్లు అమ్మడం ద్వారా రూ. 598 కోట్లను, ఇతర విరాళాల ద్వారా రూ. 72 కోట్లను, వీటిమీద వడ్డీ ద్వారా రూ. 38 కోట్లను సంపాదించింది. బీజేపీ రూ. 297 కోట్లు విరాళాల ద్వారా, రూ. 21 కోట్లు వడ్దీ ద్వారా సంపాదించింది. ఇవి చూస్తుంటే ఈ పార్టీల ఆదాయం ఇంతేనా అనిఆశ్చర్యమేస్తుంది. కాంగ్రెస్ తెలిపిన వివరాల ప్రకారం.. ఆ పార్టీ ఎన్నికల మీద (ఈ ఎన్నికలు కాదు) కేవలం రూ. 215 కోట్లు మాత్రమే ఖర్చు పెట్టింది. పబ్లిసిటీకి రూ. 58 కోట్లు మాత్రమే వ్యయం చేసింది. ఇతరులకు రూ.56 కోట్లు ఇచ్చింది(ఆ ఇతరులు అంటే ఎవరో చెప్పలేదు). ఇక బీజేపీ తెలిపిన వ్యయ వివరాలు చూస్తే.. ఆ పార్టీ అంత పొదుపరా అనిపించక మానదు. బీజేపీ ప్రచారం మీద చేసిన  వ్యయం రూ. 89.16 కోట్లు మాత్రమే.
 
 వివరాలు లేని విరాళాలు
 
 2004-2012 మధ్య జాతీయ రాజకీయ పార్టీలకు వచ్చిన ఆదాయంలో 87% కార్పొరేట్ కంపెనీల నుంచి వచ్చిందని ఏడీఆర్ తేల్చింది. ఏడీఆర్ విశ్లేషణ ప్రకారం.. ఈ పార్టీలు 75 శాతం ఆదాయం ఎక్కడి నుంచి వచ్చిందో వెల్లడిస్తాయి. కానీ ఆ పార్టీలకు తెలియని మార్గాల ద్వారా వచ్చే డబ్బు 25 శాతం దాకా ఉంటుంది. బీజేపీకి 1334 కార్పొరేట్ వ్యాపార వర్గాల నుంచి రూ. 192.47 కోట్లు వస్తే, కాంగ్రెస్‌కు 418 కార్పొరేట్ వర్గాల నుంచి రూ. 172.25 కోట్లు వచ్చాయి. అంటే కాంగ్రెస్ ఆదాయంలో 92 శాతం, బీజేపీకి 85 శాతం ఆదాయం కార్పొరేట్ సంస్థల నుంచి వచ్చింది. ఈ పార్టీలకు ఉత్పత్తి రంగానికి చెందిన కంపెనీలు (రూ.99.71 కోట్లు) అత్యధికంగా విరాళాలిచ్చాయి. రియల్ ఎస్టేట్ రంగం (రూ. 24.1 కోట్లు) తరువాతి స్థానంలో ఉంది. కమ్యూనికేషన్ రంగం నుంచి రూ. 13.26 కోట్లు, షిప్పింగ్ రంగం నుంచి రూ. 3.67 కోట్లు జాతీయ పార్టీలకు అందాయి. కాంగ్రెస్‌కు ట్రస్ట్స్ అండ్ గ్రూప్ కంపెనీల నుంచి రూ. 70.28 కోట్లు అందితే, బీజేపీకి ఎక్కువగా ఉత్పత్తి రంగం నుంచి రూ. 58.18 కోట్లు అందింది. జాతీయ పార్టీలకు రూ.25.28 కోట్లు విరాళంగా ఇచ్చిన 301 మంది దాతలు విరాళాల పత్రంలో తమ పాన్(పర్మినెంట్ అకౌంట్ నంబర్), చిరునామా, ఇతర వివరాలివ్వలేదు. వివరాలు చెప్పకుండా రూ. 22.53 కోట్ల రూపాయల గుప్తదానాలు చేసిన వారిలో 273 మంది బీజేపీకి ఇచ్చిన వారే. విదేశీ కంపెనీల నుంచి, భారతదేశంలో కంపెనీలను అదుపు చేసే విదేశీ కంపెనీల నుంచి పార్టీలు విరాళాలు తీసుకునే వీల్లేదు. కానీ 2003-12 మధ్య కాలంలో కాంగ్రెస్, బీజేపీలు రూ. 29.26 కోట్లను విదేశీ సంస్థల నుంచి విరాళంగా తీసుకున్నాయి.
 
  సీపీఐకి రూ. 11 లక్షలే
 
 కంపెనీలు రాజకీయ పార్టీలకు విరాళాలు నేరుగా ఇవ్వకుండా ఎలక్టోరల్ ట్రస్టులను ఏర్పాటు చేసుకుని వాటిద్వారా ఇస్తాయి. కాంగ్రెస్ పార్టీకి జనరల్ ఎలక్టోరల్ ట్రస్టు ద్వారా ఆదిత్య బిర్లా గ్రూపు రూ. 36.41 కోట్లు ఇచ్చింది. భారతీ ఎలక్టోరల్ ట్రస్టు ద్వారా భార్తీ గ్రూపు రూ.11 కోట్లు ఇచ్చింది. టోరెంట్ పవర్ లిమిటెడ్ వారు రూ. 11.85 కోట్లు ఇచ్చారు. బీజేపీకి జనరల్ ఎలక్టోరల్ ట్రస్టు రూ. 26.57కోట్లను, టోరెంట్ పవర్ లిమిటెడ్ రూ. 13 కోట్లను, ఆసియా నెట్ హోల్డింగ్ ప్రైవేటు లిమిటెడ్ రూ. 10 కోట్లను ఇచ్చారు. మూడు కార్పొరేట్ కంపెనీల నుంచి సీపీఐకి రూ. 11 లక్షలు, 108 కార్పొరేట్ కంపెనీలు సీపీఎంకు రూ. 1.76 కోట్లు ఇచ్చాయి.
 
  రాజకీయ పార్టీలు వార్షిక చందాలు, సభ్యత్వ రుసుము ద్వారా ఎక్కువ మంది నుంచి విరాళాలు స్వీకరిస్తూ జనానికి జవాబుదారీగా ఉంటే ప్రజాస్వామ్యం బలపడుతుంది. కానీ గుప్పెడు కంపెనీలు ఇచ్చే భారీ విరాళాలకు ప్రలోభపడితే ప్రజా ప్రయోజనాలను పక్కన బెట్టి ఆ కంపెనీలకు లబ్ధి చేకూర్చేందుకే పనిచేయాల్సి వస్తుంది. విరాళాల కోసం పార్టీలు కార్పొరేట్లకు దాసోహం అంటే.. ప్రజాస్వామ్య భారతదేశం కార్పొరేట్ పాలనలోకి వెళ్లే ప్రమాదముంది.
  
  ప్రొఫెసర్ మాడభూషి శ్రీధర్
  


 టీడీపీని ఆదరిస్తూ వచ్చిన హిందూపురం ప్రజలు  వారి గురించి ఏనాడూ పట్టించుకోని చంద్రబాబు
  
  హిందూపురం అసెంబ్లీ నియోజకవర్గ ప్రజలు టీడీపీకి ఆది నుంచి పట్టం కడుతూ వచ్చారు. టీడీపీ ఆవిర్భావం తర్వాత ఇప్పటిదాకా ఎనిమిది సార్లు ఎన్నికలు జరగ్గా.. అన్నిసార్లూ  ఆ పార్టీ అభ్యర్థులకే అవకాశమిచ్చారు. టీడీపీ వ్యవస్థాపక అధ్యక్షుడు ఎన్టీఆర్‌ను 1989లో మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా కల్వకుర్తి ఓటర్లు తిరస్కరించినా.. హిందూపురం ప్రజలు అక్కున చేర్చుకున్నారు. మరో రెండుసార్లూ ఆదరించారు. దీంతో ఎన్టీఆర్ హిందూపురాన్ని దత్తత తీసుకున్నారు. కాగా,  చంద్రబాబు హయాంలో ‘పురం’ అభివృద్ధిని నిర్లక్ష్యం చేశారు. ఎన్టీఆర్‌ను ఆదరించిన ప్రజలపై కక్ష సాధింపు చర్యలకు దిగారు. తాగునీరు, రహదారులు వంటి కనీస సదుపాయాలూ కల్పించలేదు.  వైఎస్ సీఎం అయ్యాకే అభివృద్ధికి నోచుకుంది. మూడు దశాబ్దాల నుంచి టీడీపీ అభ్యర్థులనే గెలిపిస్తున్నా తమను పట్టించుకోకపోవడంపై ప్రజలు ఆగ్రహావేశాలు వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఈసారి టీడీపీకి బుద్ధి చెబుతామని స్పష్టం చేస్తున్నారు.
  
  తొమ్మిదేళ్లూ కష్టాలే    
  
  చంద్రబాబు తొమ్మిదేళ్ల పాలనలో హిందూపురం ప్రజలను కష్టాలపాలు చేశారు. నియోజకవర్గంలోని కొడికొండ వద్ద 1977లో ప్రభుత్వం నిజాం షుగర్ ఫ్యాక్టరీని నెలకొల్పింది. ఇందులో 1979 నుంచి 1998 వరకు రోజుకు సగటున మూడు వేల టన్నుల చెరకు క్రషింగ్ చేసేవారు. రోజూ సగటున 1,200 క్వింటాళ్ల చక్కెరను ఉత్పత్తి చేసేవారు. ఈ పరిశ్రమలో ప్రత్యక్షంగా 473 మందికి, పరోక్షంగా 1,500 కుటుంబాలకు ఉపాధి  లభించేది. లాభాల్లో ఉన్న ఈ పరిశ్రమను చంద్రబాబు ప్రభుత్వం నష్టాల పాలు చేసింది. మొలాసిస్ విక్రయాల్లో పెట్టిన నిబంధన ఇందుకు కారణమైంది. నష్టాల సాకు చూపి చంద్రబాబు 1998లో చక్కెర ఫ్యాక్టరీని విక్రయానికి పెట్టారు.  రూ.100 కోట్ల విలువ కలిగి... 143 ఎకరాలలో విస్తరించి ఉన్న ఈ ఫ్యాక్టరీని కర్ణాటకలోని బెల్గాంకు చెందిన చంద్రబాబు సన్నిహితుడికి సంబంధించిన రేణుకా షుగర్స్‌కు రూ.5 కోట్లకే ధారాదత్తం చేశారు.
 
  పరిశ్రమల ప్రాణం తీశాడు!
 
  హిందూపురాన్ని  పారిశ్రామికంగా అభివృద్ధి చేయాలని ఎన్టీఆర్ భావించారు. తూమకుంట వద్ద 350 ఎకరాల్లో పారిశ్రామిక వాడను ఏర్పాటు చేయించారు. ఇందులో విప్రో సంస్థ 23 పరిశ్రమలను నెలకొల్పింది. దీంతో పాటు శాంతి,  గోమతి స్టీల్ ప్లాంట్లు, అజాద్, శాంశరత్ ప్లాంట్లను ఏర్పాటుచేశారు. ఎన్టీఆర్ మరణానంతరం ఈ పారిశ్రామికవాడపై చంద్రబాబు ప్రభుత్వం శీతకన్ను వేసింది. మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించలేదు. విద్యుత్ రాయితీలను ఎత్తేసింది. దీంతో సగానికి పైగా పరిశ్రమలు మూతపడ్డాయి. మూడు వేల మందికిపైగా కార్మికులు రోడ్డున పడ్డారు.  
 
  రైతుల పొట్ట కొట్టారు...
 
  చంద్రబాబు తన హయాంలో హిందూపురం రైతుల పొట్ట కొట్టారు.  నదీ పరివాహక ప్రాంతాలను పరిరక్షించడంలో విఫలమయ్యారు. పెన్నా, కుముద్వతి, చిత్రావతి నదులపై కర్ణాటక ప్రభుత్వం 1996-98 మధ్య అక్రమంగా వందలాది చెక్‌డ్యాంలను నిర్మించినా పట్టించుకోలేదు. దీంతో ఆ నదులు ఎండిపోయాయి. నియోజకవర్గంలో  భూగర్భజలాలు పూర్తిగా అడుగంటాయి. ఎగువ నుంచి నీరు రాక పెన్నార్-కుముద్వతి ప్రాజెక్టు  నిరుపయోగంగా మారింది. తమ నోట్లో దుమ్ముకొట్టిన బాబుకు గుణపాఠం చెబుతామని రైతులు అంటున్నారు.
  
  సమస్యలు తీర్చేవారికే..
 
  ఎన్నికలప్పుడు ఓట్ల కోసం వస్తారు. మా కష్టాలు తీరుస్తామని చెబుతారు. వాటిని నమ్మి ఇన్నా ళ్లూ మేం ఒక పార్టీకే ఓట్లు వేస్తూ వచ్చాం. అయినా.. మా కష్టాలు తీర్చలేదు. ఆ పార్టీ వాళ్ల కథ ఇప్పుడు చెబుతాం. మా సమస్యలను తీర్చే పార్టీకే ఓటేస్తాం.
  - వెంకటలక్ష్మి, హిందూపురం.
  
  ఎమ్మెల్యే పట్టించుకోలేదు
 
  మా వీధిలో మురుగుకాలువలు పూడికతో నిండిపోయాయి. దుర్వాసన మధ్య చస్తూ బతుకుతున్నాం. ఇంతవరకు ఎమ్మెల్యే         మా ముఖం  చూడలేదు. ఇప్పుడు నా వద్దకు ఏ మొహం పెట్టుకుని ఓట్లడగడానికి వస్తారు?
  - ఫకృద్దీన్,హిందూపురం.
  
  వైఎస్ హయాంలో పరుగులెత్తిన ప్రగతి
  
  హిందూపురం నియోజకవర్గ అభివృద్ధిపై మహానేత వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపారు. మునిసిపాలిటీతో పాటు నియోజకవర్గంలోని 90 శాతం గ్రామాల్లో తీవ్ర తాగునీటి ఎద్దడి ఉండేది. బిందెడు నీళ్లు కావాలంటే రూ.5 పెట్టి కొనాల్సిన పరిస్థితి. ఈ సమస్యను గుర్తించిన వైఎస్.. రూ.650 కోట్లతో శ్రీరామరెడ్డి తాగునీటి పథకాన్ని పూర్తి చేయించారు. 180 కిలోమీటర్ల దూరంలోని పెన్నహోబిలం బ్యాలెన్సింగ్ రిజర్వాయర్ (పీఏబీఆర్) నుంచి హిందూపురానికి పైపులైన్ వేయించి.. నీటిని సరఫరా చేయించారు. ఈ పథకాన్ని ఆయన డిసెంబర్ 30, 2008న ప్రారంభించారు.   
 
 1. హిందూపురం వద్ద 55.92 ఎకరాలలో రూ.3 కోట్లతో ఆటో నగర్‌ను ఏర్పాటు చేయించారు.
 2. చంద్రబాబు పాలనలో కళ తప్పిన హిందూపురం పారిశ్రామికవాడకు వైఎస్ సీఎం అయ్యాక నూతన శోభ వచ్చింది. దీనిని ఆయన 350 నుంచి 3,500 ఎకరాలకు విస్తరించారు. మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించి, రాయితీలివ్వడంతో పరిశ్రమల ఏర్పాటుకు ఔత్సాహికులు ముందుకొచ్చారు. రూ.500 కోట్లతో బెర్జర్ పెయింట్స్ కర్మాగారాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.  
 3. హిందూపురాన్ని పారిశ్రామికంగా మరింత అభివృద్ధి చేసి, నిరుద్యోగ యువతకు ఉపాధి కల్పించాలని వైఎస్ భావిం చారు. ఇందులో భాగంగా భారత్ డైనమిక్స్ లిమిటెడ్ (బీడీఎల్), ఎలక్ట్రానిక్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్(ఈసీఐఎల్), హిందూస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (హెచ్‌ఏఎల్), భారత్ ఎలక్ట్రానిక్స్ లిమిటెడ్(బీఈఎల్) సంస్థలు రూ.11 వేల కోట్లతో పరిశ్రమలను ఏర్పాటుచేసేలా 2008లో వైఎస్ ప్రభుత్వం ఒప్పందం చేసుకుంది. అయితే, వైఎస్ హఠాన్మరణంతో ఆ పరిశ్రమలు ఏర్పాటుకు నోచుకోలేదు.
 4.    హిందూపురం వద్ద ప్రతిష్టాత్మక ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సెన్సైస్(ఐఐఎస్‌సీ) రెండో క్యాంపస్‌ను ఏర్పాటు చేయడానికి 2008లో కేంద్రాన్ని  వైఎస్ ఒప్పించారు. ఆయన మరణంతో  కేంద్రం దానిని పక్కన పెట్టింది.
  
  


 భర్త చాటు గృహిణిగా, కుటుంబమే తన లోకంగా ఉంటూ వచ్చిన వైఎస్ విజయమ్మ అనివార్య పరిస్థితుల్లో రాజకీయాల్లోకి వచ్చి దక్షత గల నేతగా ఎదిగారు. నాలుగున్నరే ళ్ల ప్రజా జీవితంలో ఢక్కా మొక్కీలు తిన్నా, ప్రజల తరపున పోరాడే నేతగా ఆమె రాణిస్తున్నారు. వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి జీవించి ఉన్నంత వరకూ ఆమె ఏనాడూ ఎండ మొహం చూసి ఎరుగలేదు. వైఎస్ మరణించాక పుట్టెడు కష్టాలు ఎదురైనా, కుంగి పోకుండా భర్త ఆశయాల సాధన కోసం తనయుడు జగన్ తనపై మోపిన బాధ్యతలను ఆమె ఎంతో సమర్థంగా నిర్వహిస్తూ వస్తున్నారు. రాష్ట్రంలోని ప్రధాన ప్రతిపక్షం టీడీపీ.. కాంగ్రెస్ కుమ్మక్కై ప్రజా సమస్యలను గాలికొదిలేసినప్పుడు విజయమ్మ ప్రతిపక్ష పాత్రను సమర్థంగా పోషించారు. దీటైన ప్రతిపక్ష నేతగా శాసనసభలో రాణించారు. ప్రజా సమస్యలను ఎలుగెత్తి చాటడంలోనూ, ప్రభుత్వ అప్రజాస్వామిక విధానాలను ప్రతిఘటించడంలోనూ ఆమె ఏనాడూ వెనుకాడలేదు. ప్రజల కోసం ముందుండి వైఎస్సార్ శాసనసభా పక్షాన్ని అందరూ ఆశ్చర్యపడేలా నడిపించారు. శాసనసభా పక్ష నేతగా, వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ గౌరవాధ్యక్షురాలిగా, సమస్యల పరిష్కారం కోసం ప్రజల తరపున పోరాడే ఉద్యమకారిణిగా ఆమె పలు బాధ్యతలను మోశారు. తనయుడు జగన్ జైల్లో ఉన్నపుడు పార్టీకి దిశా నిర్దేశం చేశారు. వైఎస్ మరణంతో ఖాళీ అయిన పులివెందుల శాసనసభా నియోజకవర్గం నుంచి తొలిసారి ఆమె అసెంబ్లీలోకి అడుగు పెట్టినపుడు అమాయకంగా క నిపించినా, ఆమె దీక్షా దక్షతలు, పోరాట పటిమ ఏమిటో అనతికాలంలోనే అందరికీ బోధపడింది.  
  
 శాసనసభా పక్ష నేతగా..
 
 పార్టీ గౌరవాధ్యక్షురాలిగానే కాక, వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ శాసనసభాపక్ష నేతగా కూడా ఆమె పగ్గాలు చేపట్టి ప్రజా సమస్యలపై ప్రభుత్వాన్ని నిలదీశారు. విద్యుత్ చార్జీలపై ప్రభుత్వాన్ని అసెంబ్లీలో నిలదీయడమే కాక, ఎమ్మెల్యే క్వార్టర్స్‌లో దీక్షకు పూనుకున్నారు. పార్టీ ఎమ్మెల్యేలతో కలసి ఐదురోజులు సాగించిన దీక్ష రాష్ట్రంలో అందరి దృష్టినీ ఆకర్షించింది. కీలక సమయాల్లో ప్రధాన ప్రతిపక్ష నేత చంద్రబాబు ప్రజల పక్షాన నిలబడకుండా ముఖం చాటేసినా విజయమ్మ మాత్రం ధైర్యంగా పరిస్థితులను ఎదుర్కొన్నారు. కేంద్రంలోని యూపీఏ ప్రభుత్వం నిరంకుశంగా రాష్ట్ర విభజనకు పూనుకున్నప్పుడు ఆమె పార్టీ ఎమ్మెల్యేలతో కలసి తుదికంటా సమైక్యత కోసం పోరాడారు. ప్రతి బీఏసీ (శాసనసభా వ్యవహారాల సలహా మండలి) సమావేశాలకు హాజరై ప్రజావాణిని వినిపించారు. విభజన బిల్లు కేంద్రం నుంచి శాసనసభకు రాకముందే రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగా ఉంచాలని కోరుతూ తీర్మానం చేద్దామని ప్రభుత్వానికి, ప్రధాన ప్రతిపక్షానికి నచ్చజెప్పేందుకు ఆమె పడిన తాపత్రయం అంతా ఇంతా కాదు. విభజన బిల్లు విషయంలో అప్పటి సీఎం కిరణ్, ప్రతిపక్ష నేత చంద్రబాబు ఇద్దరూ ఒక అవగాహనతో ఉండటంతో విభజనను ఆపడం సాధ్యం కాలేదు.
  
 పార్టీ గౌరవాధ్యక్షురాలి హోదాలో...
      
 కాంగ్రెస్, టీడీపీలు కుట్రపన్ని వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డిని జైల్లో పెట్టించినపుడు విజయమ్మ పార్టీ గౌరవాధ్యక్షురాలిగా నిర్వహించిన పాత్ర అనన్య సామాన్యం. కొత్త పార్టీ నిర్మాణానికి సంకల్పించిన సభ్యత్వ నమోదు కార్యక్రమం మొదలు, బూత్, గ్రామ స్థాయి నుంచి కమిటీల ఏర్పాటు వంటి వాటిపై ఆమె దృష్టిని పెట్టారు. పదే పదే సమీక్ష సమావేశాలు నిర్వహించి పార్టీని బలోపేతం చేసేందుకు ప్రయత్నించారు. పంచాయతీ ఎన్నికల్లోనూ పార్టీ శ్రేణులను ఉత్సాహపరచి ముందుకు ఉరికేలా చేశారు. జగన్ జైలు నుంచి విడుదలయ్యేంత వరకు ఆయన లేని లోటు తెలియకుండా పోరాటాలు చేశారు. ఫీజుల పథకాన్ని నీరు గారుస్తున్నందుకు, ఆరోగ్యశ్రీ నుంచి పలు వ్యాధులను తొలగించినందుకు, తుపాను, కరవు బారిన పడిన రైతాంగానికి పరిహారం ఇవ్వడంలో జాప్యం జరిగినందుకు నిరసనగా ఆమె ఆందోళనలు చేపట్టారు. పలుమార్లు దీక్షలు చేశారు. విద్యుత్ చార్జీల పెంపునకు నిరసనగా దీక్ష, ఫీజుల కోసం దీక్ష, రైతుల కోసం దీక్ష వంటివెన్నో చేశారు. రాష్ట్ర విభజనను వ్యతిరేకిస్తూ ఆమె నిరశన దీక్ష చేశారు. ఎలాంటి రాజకీయ అనుభవం లేకున్నా, ఈ నాలుగున్నరేళ్ల వ్యవధిలో ప్రజలతో మమేకమై పరిణతి చెందిన నేతగా మన్ననలందుకున్నారు.
  


 నిత్యం ఏడు వేల వుంది  నిరుద్యోగుల వలస
 మంచినీటి కోసం వ్యవసాయు బోర్లపై ఆధారం
 గొంతెండుతున్నా పటి ్టంచుకోని చంద్రబాబు
  
  టీడీపీని గెలిపిస్తే సీమాంధ్రను సింగపూర్ చేస్తావుంటున్న ఆ పార్టీ అధినేత చంద్రబాబు మాటల్లో డొల్లతనం.. కుప్పం నియోజకవర్గాన్ని చూస్తే తెలుస్తుంది. ఆయన పాతికేళ్లుగా ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న కుప్పంలో చేసింది తక్కువ. చెప్పుకునేది ఎక్కువ. వుూడు దశాబ్దాలుగా ఇక్కడి ఓటర్లు టీడీపీకి పట్టం కడుతున్నా జనం కష్టాలు కడతేరడం లేదు. ఇప్పటికీ 200లకు పైగా గ్రామాలు బిందెడు నీటి కోసం అవస్థలు పడుతున్నారుు. సాగునీరు లేక రైతులు కూలీలుగా మారారు. జనం వలసబాట పట్టారు. మాటలతో కోటలు కడుతున్న చంద్రబాబు తీరును ఆయన నియోజకవర్గం ప్రజలు ఎండగడుతున్నారు.
  
  కన్నీటి కష్టాలు
  
  నియోజకవర్గంలో 200 పైగా గ్రామాల్లో మంచినీటి సమస్య జఠిలంగా ఉంది. 510 స్కీమ్ బోర్లకు గాను 310 ఎండిపోయాయి. దాంతో వ్యవసాయ బోర్లపై ఆధారపడుతున్నారు. ప్రైవేటు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని కొనుక్కోవాల్సి వస్తోంది. శాంతిపురం, కుప్పం తదితర మండలాల్లో నీళ్ల వ్యాపారం జోరుగా సాగుతోంది. ట్యాంకర్ రూ.400 చొప్పున ప్రజలు రోజుకు రూ.లక్ష నీటి కోసం వెచ్చిస్తున్నారు. క్యాన్లు, ప్యాకెట్ల వ్యాపారం మరో రూ. 30 వేల దాకా ఉంది. కుప్పానికి 8 కి.మీ. దూరంలోని వేపనపల్లె వద్ద బుడ్డిగాని చెరువు ఎప్పుడూ నిండుగా ఉంటుంది. రూ. 40 లక్షలు వెచ్చించి ఎత్తిపోతల పథకం ద్వారా దాహార్తిని తీర్చేందుకు పదేళ్ల క్రితం చంద్రబాబు సీఎంగా ఉండగానే అంచనాలు రూపొందించినా నిర్మాణం చేయులేకపోయూరు. కుప్పానికి 12 కి.మీ. దూరంలోని ఓఎన్ కొత్తూరు వద్ద అటవీ ప్రాంత చెరువుల్లోనూ నీరు పుష్కలంగా ఉన్నా వాడుకలోకి తేలేకపోయూరు. శాంతిపురం మండలంలో పాలారు నదిపై ప్రాజెక్టును నిర్మించి ఉంటే ఐదేళ్లకు సరిపడే  స్థారుులో నీటి నిల్వకు వీలుండేది. తమిళనాడు అభ్యంతరంతో పనులు ఆగినా బాబు పట్టించుకోలేదు.  
  
  రహదారులు అధ్వానం
  
 1.   అడుక్కో అతుకు.. గజానికో గతుకు.. అన్నట్టుగా రోడ్లున్నారుు.
 2.   ఆర్టీసీ డిపో నష్టాల్లో కూరుకుపోరుు చాలా బస్సు సర్వీసులను ఇతర డిపోలకు తరలించారు.
 3.    డిపోను సబ్-డిపోగా కుదించే కసరత్తు పూర్తి చేశారు.
  
  సీఎంగా ఉన్నపుడూ.. చేసింది శూన్యమే
  
  పదెకరాల ప్రభుత్వ భూమిలో ఇండస్ట్రియల్ పార్కు ఏర్పాటుకు 2001లో వేసిన  శిలాఫలకం వెక్కిరిస్తూనే ఉంది. ఒక్క పరిశ్రవు కూడా ఏర్పాటు కాలేదు. ఆ తర్వాత వుూడేళ్లు సీఎంగా ఉన్నా.. సెరి పార్కు, మార్కెట్ యార్డు నిర్మాణానికి నోచుకోలేదు. పట్టు రైతుల కోసం రూ.2 కోట్ల తో జపాన్ సహకారంతో చేపట్టిన సెరిపార్కు ప్రాజె క్టు వుధ్యలోనే ఆగిపోయింది. బాబు సీఎంగా ఉండగా ఇజ్రాయిల్ టెక్నాలజీ డెమో ప్రాజెక్టు ప్రారంభించారు. తక్కువ నీటితో పంటలు పండించే ఈ ప్రాజెక్టుకు రూ.20 కోట్లు ఖర్చు చేశారు. రైతులకు అందజేసిన నాణ్యత లేని డ్రిప్ పరికరాలు, సాంకేతిక లోపాల వల్ల కోట్ల రూపాయుల ప్రజాధనం వృథా అయ్యింది. రాజపేటలోని కార్యాలయం దగ్గర రూ. లక్షల విలువైన యంత్రాలు ఇప్పటికీ నిరుపయోగంగా పడి ఉండటమే ఇందుకు సాక్ష్యం.
  
  ‘కడా’ కడే..
  
  కుప్పం అర్బన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (కడా)ని ఏర్పాటు చేసిన చంద్రబాబు అధికారం కోల్పోయిన తర్వాత ఆ ఆఫీసు దాదాపు మూతపడింది. చంద్రబాబు కుప్పం కార్యదర్శి మనోహర్ జేబులు నింపేందుకే ‘కడా’ ఏర్పాటు చేశారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ఖాళీగా ఉన్న కడా భవనాల్లో వైఎస్ సీఎం అయ్యాక ఐటీఐ ఏర్పాటు చేసి విద్యార్థులకు ఉపయోగపడేలా చేశారు.
  
  టీడీపీ ‘బోగస్’ బాగోతం
  
  కుప్పంలో టీడీపీ భారీగా బోగస్ ఓట్లను చేర్పించి ఎన్నికల్లో లబ్ధి పొందుతున్నట్లు ఆరోపణలు ఉన్నాయి. టీడీపీ వారు తమిళనాడు, కర్ణాటక ప్రాంతాల్లోని బంధువుల  పేరిట ఇక్కడ  ఓట్లు నమోదు చేయి స్తున్నారు. ఇలా 10-20 వేల ఓట్లు ఉన్నట్లు అధికారులు గుర్తించారు. తమిళనాడులోని అరసనాపురం పంచాయుతీ గొల్లపల్లె గ్రామస్తులు వెయ్యి వుందికి పైగా కుప్పం మండలం కంగుందిలో ఓట్లు కలిగి ఉన్నట్లు గుర్తించారు. తమిళనాడు సరిహద్దులోని పెద్దవంకలో అధిక బోగస్ ఓట్లు ఉన్నట్లు వెల్లడైంది.
  
  తేడా గమనిస్తున్న ఓటర్లు
  
  బోగస్ ఓట్లతో ప్రతిసారీ గెలుస్తున్న టీడీపీకి ఈసారి కుప్పం ఓటర్లు వుుచ్చెవుటలు పట్టించబోతున్నారు. చంద్రబాబు-వైఎస్ ప్రభుత్వాల్లో తేడాలను గుర్తించిన ఫలితంగా టీడీపీ ఎదురీదుతోంది. ప్రధానంగా రైతులు, మహిళలు, యుువత వైస్సార్ కాంగ్రెస్ వైపు చూస్తోంది. ఫీజు రీరుుంబర్స్‌మెంట్, ఆరోగ్యశ్రీ వంటి పథకాల లబ్ధిదారులు కూడా ఇప్పుడు రుణం తీర్చుకోనున్నారని పలువురు చెబుతున్నారు.
  
  సీఎంగా ఉన్నా డిగ్రీ కాలేజీ ఇవ్వలేదు
  
  2002లో బాబు ప్రారంభించిన వంద పడకల ఆస్పత్రిలో రోగులకు కనీస వైద్య సేవలు అందడం లేదు. కాన్పుల యూనిట్‌లో సదుపాయూలు లేక వృథాగా మారింది. ఆస్పత్రి కమిటీ చైర్మన్ హోదాలో చంద్రబాబు ఆ కమిటీ సవూవేశాన్నే నిర్వహించలేదు. ఓ ప్రైవేట్ ఆస్పత్రి అభివృద్ధికి వూత్రం ఆయన తోడ్పడుతూనే ఉన్నారు. ప్రభుత్వ డిగ్రీ కళాశాల కావాలని 2002లో విద్యార్థులందరూ కలిసి చంద్రబాబును కోరినపుడు.. ‘కుప్పంకు ఏమి చేయూలో నాకు తెలుసు..’ అని నోళ్లు మూయించారు.    
  
  నీళ్ల కోసం కష్టాలు
 
  గ్రామంలో తాగునీరు లేక నాలుగు నెలలుగా అవస్థ పడుతున్నాం. స్థానిక సర్పంచ్, అధికారుల దృష్టికి తీసుకెళ్లినా ఫలితం లేదు. ధర్నా చేసినా పట్టించుకోలేదు.
  - జయమ్మ, ఎం.శాంతంపల్లె, శాంతిపురం మండలం
  
  వ్యవసాయ బోర్లే దిక్కు 
 
 ఊళ్లోని మంచినీటి బోరు ఎండిపోయింది. కిలోమీటరు దూరంలోని వ్యవసాయ బోర్లే ఆధారం. కరెంటు కోతల కారణంగా రైతులు బోర్ల వద్దకు రానివ్వడం లేదు.
  - మునెమ్మ, బ్రాహ్మణ కొత్తూరు, శాంతిపురం మండలం
  
  


 1986 ప్రాంతాల్లో ‘న్యూఢిల్లీ టైమ్స్’ అనే హిందీ సినిమా మీడియా వర్గాల్లో సంచలనం సృష్టించింది. తనకు తెలియకుండానే ఒక ప్రముఖ దినపత్రిక సంపాదకుడు ఎలా తన పత్రిక యాజమాన్యమూ, రాజకీయ వర్గాలూ ఆడిన నాటకంలో పావుగా మారాడో అర్థం చేసుకుని సినిమా చివరి సీన్‌లో చెప్పే డైలాగ్ ‘ఐ హావ్ బీన్ యూజ్‌డ్’ (నన్ను వాడుకున్నారు.)
 
  పత్రిక యాజమాన్యం, కొన్ని రాజకీయ వర్గాలూ అతనికి ఉద్దేశపూర్వకంగా అందించిన తప్పుడు సమాచారం ఆధారంగా ఆయన రాసే రాతలు రెండు సామాజిక వర్గాల మధ్య ఘర్షణలకు కారణమై చివరకు మారణకాండకు దారితీసి అది యాజమాన్యానికి, ఆ రాజకీయ వర్గానికి లాభం చేకూరుతుంది. అది తెలుసుకున్న సంపాదకుడు తన పదవికి రాజీనామా చేస్తాడు. మీడియా యాజమాన్యా లు కొన్ని సందర్భాల్లో రాజకీయాలను ఎట్లా శాసిస్తాయో, రాజకీయ శక్తులు మీడియాను తమ ప్రయోజనాల కోసం ఎలా దుర్వినియోగ పరుస్తాయో చెప్పడానికి ‘న్యూఢిల్లీ టైమ్స్’ సినిమా మంచి ఉదాహరణ.
 
  ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో కూడా ఇటువంటి సంఘటనలు మనకు అనేకం కనిపిస్తాయి. సామాన్య పాఠకులకు, మీడియా వెలుపల ఉన్న వారికి కొన్ని సందర్భాల్లో ఇవి అర్థంకావు, మరికొన్ని సందర్భాల్లో స్పష్టంగా తెలుస్తూనే ఉంటుంది ఎవరెవరు ఏ ఉద్దేశాలతో ఎటువంటి రాతలు రాస్తున్నారో.1992 అక్టోబర్‌లో కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి రాష్ట్రానికి ఆ టర్మ్‌లో కాంగ్రెస్ సీఎంగా నియమితుడయ్యాక సరిగ్గా ఒక సంవత్సరానికి మద్య నిషేధాన్ని కోరుతూ ప్రారంభమైన ఉద్యమం, ఆ ఉద్యమం సాగిన తీరు దానిని పత్రికా యాజమాన్యాల మధ్య ఆర్థిక పోరాటంగా మలచి చివరికి అత్యంత పాఠకాదరణ పొందిన ఒక ప్రముఖ దినపత్రిక పూర్తిగా చతికిలబడిపోయిన వైనం నేను జర్నలిస్ట్‌గా ఉండి స్వయం గా చూశాను. తన అవసరాల కోసం మీడియా ఎలాగైనా వ్యవహరించగలదనడానికి ఇదొక మంచి ఉదాహరణ. ఆంధ్రప్రభ దినపత్రికలో బ్యూరోచీఫ్‌గా ఉన్న నాకు ఒకరోజు పొద్దున్నే ఇంకా దినపత్రికలు తెరిచి చూడకముందే (అప్పట్లో టీవీ న్యూస్ చానళ్లు లేవు. ఉదయం దినపత్రికలు చదవితేనే వార్తలు తెలిసేది) మా ఎడిటర్ నుంచి ఫోన్. ఈనాడు చూడండి బ్రదర్, కవరేజీలో మనం ఫెయిల్ అయ్యాం అని. ఏమిటా అని చూస్తే ఆ రోజు ఈనాడు పతాక శీర్షికన ప్రచురించిన వార్త నెల్లూరు జిల్లా దూబగుంటలో రోశమ్మ అనే మహిళ నాయకత్వంలో మద్యం మీద మహిళలు ప్రారంభించిన యుద్ధానికి సంబంధించినది.
 
  నేను వెంటనే నెల్లూరు జిల్లాలో మా విలేకరులతో మాట్లాడాను. ఆందోళన జరిగిన మాట వాస్తవమే, మద్యం దుకాణాల మీద దాడికి ప్రయత్నం జరిగిన మాటా వాస్తవమే కానీ పతాక శీర్షికన ప్రచురించేంత తీవ్రత లేదన్నారు మా విలేకరులు. వార్త ‘మిస్’ అయ్యాం కాబట్టి అట్లా చెబుతున్నారేమోనని ఆ జిల్లాలో తెలిసిన వారు కొందరికి ఫోన్లు చేసి తెలుసుకున్నా. వాళ్లూ అదేమాట చెప్పారు. ఈనాడు అక్కడితో ఆగితే బాగుండేది. కానీ దాన్ని ఒక ఉద్యమంలా చేపట్టింది. తన విలేకరులను పురమాయించి మద్య నిషేధ ఉద్యమం లేని చోట కూడా నలుగురిని ప్రేరేపించి పత్రికల్లో వార్తలు వస్తాయని రెచ్చగొట్టి కొన్ని సంఘటనలు జరిగేట్టుగా జాగ్రత్త పడుతూ వచ్చింది. చివరకు ఈనాడు చేపట్టిన ఈ కార్యక్రమం ప్రభావంతోనే ప్రతిపక్ష నాయకుడు ఎన్టీ రామారావు మద్యనిషేధం తన ప్రధాన ప్రచారాస్త్రంగా స్వీకరించి 1994 ఎన్నికలకు ప్రచారం కోసం బయల్దేరారు. ఆయన వాహనం మీద తెల్లజెండా అందులో మహాత్మాగాంధీ చిత్రం మద్యనిషేధ ప్రచారానికి ప్రతీకగా నిలిచింది.
 
  ఈ మధ్యకాలంలో ఆంధ్రప్రభ సహా ఇతర పత్రికలన్నీ అర్థం చేసుకున్నాయి. ఈనాడు ప్రచారం చేస్తున్న స్థారుులో ఆ ఉద్యవుం లేదని, అందుకే ఆ తరువాత మిగిలిన పత్రికలేవీ దాన్ని అంతగా భుజాన వేసుకోలేదు. సంపాదకులకు త్వరలోనే పరిస్థితి అర్థం అరుు్యంది. అది ఈనాడు ఎజెండా, ఈనాడు ద్వారా తెలుగుదేశం ఎజెండా కాబట్టి వునం అంతగా బట్టలు చించుకోనక్కర్లేదని ఎడిటర్లే స్వయుంగా చెప్పారు. అయినా ఈనాడు రాస్తున్న స్థారుులో ఉద్యవుం ఉందేమో అనిపించి ఎడిటర్ అనువుతితో ఒక వారం రోజులు రాష్ట్రంలోని వుూడు ప్రాంతాలు స్వయుంగా తిరిగాను. అప్పుడు అర్థం అరుు్యంది. ఇదంతా ఈనాడు యూజవూన్యం ఒక లక్ష్యంతో చేస్తున్న పని అని. చివరకు ఈనాడు ప్రచార ఉధృతికి కాంగ్రెస్ సర్కార్ కూడా తలొగ్గి తొలి చర్యగా రాష్ట్రంలో సారారుుని నిషేధించింది. అరుునా ఈనాడు, టీడీపీ ప్రచారం ఆగలేదు. ఎన్నికల దాకా కొనసాగించింది. 1994 ఎన్నికల్లో టీడీపీ అత్యధిక మెజార్టీతో గెలిచింది. ఎన్.టి.రావూరావు సీఎంగా చేసిన మొదటి నిర్ణయుం రాష్ట్రంలో సంపూర్ణ వుద్యపాన నిషేధం. 1995 జనవరి 16 నుంచి రాష్ట్రంలో వుద్య నిషేధం అవులులోకి వచ్చింది.
  ఇప్పుడిక ఈనాడు యాజమాన్యం రహస్య ఎజెండా గురించి మాట్లాడుకోవాలి.
 
 1984 డిసెంబర్‌లో ఉదయం దినపత్రిక ప్రారంభం కావడం కావడమే ఈనాడు మనుగడ ప్రశ్నార్థకంగా మారింది. తెలుగు దినపత్రికారంగంలోనే ఆ నాటికి ఏజెంట్‌లు డిపాజిట్లు ముందే చెల్లించి లక్ష కాపీల సర్కులేషన్‌తో ప్రారంభమైన పత్రిక ఇంకోటి లేదు. దాసరి నారాయణరావు యాజమాన్యంలో ప్రారంభమైన ఆ దిన పత్రిక ప్రారంభం నుంచే ఈనాడు యాజమాన్యానికి పోటీగా నిలిచి గంగవైలెత్తించింది. దాంతో ఈనాడు యాజమాన్యం.. వార్తలతో పోటీ పడే బదులు ఉదయం ఆర్థిక మూలాలను దెబ్బకొట్టే ఆలోచనలో పడింది. దాసరి నారాయణరావు యాజమాన్యంలోనే కొనసాగితే ఈనాడు కోరిక నెరవేరేదే. కానీ ఆయన ఉదయం నడపలేకపోయారు. యాజమాన్యం మారి కాంగ్రెస్ నేత, పార్లమెంటు సభ్యుడు మాగుంట సుబ్బరామిరెడ్డి చేతికి వచ్చింది. సుబ్బరామిరెడ్డి మద్యం వ్యాపార సామ్రాజ్యం విస్తరించి ఉంది. ఉదయం నిర్వహణకు ఆర్థిక ఇబ్బంది ఏమీ లేదు. ఈనాడుకు పోటీగా నిలిచిన ఉదయం మూతపడాలంటే సుబ్బరామిరెడ్డి ఆర్థిక మూలాలను దెబ్బకొట్టాలి. అది జరగాలంటే మద్యనిషేధం రావాలి.
 
 
  భావోద్వేగాల నడుమ ఎన్టీఆర్ ఈనాడు యాజమాన్యం అసలు పథకం గురించి ఆలోచించలేకపోయారు. రహస్య ఎజెండా అమలు అయింది. మద్య నిషేధం కారణంగా సుబ్బరామిరెడ్డి ఆర్థిక మూలాలమీద తగినంత దెబ్బ పడింది. ఈలోగా నక్సలైట్లు అకారణంగా ఆయనను హతమార్చారు. ఉదయం దిక్కులేనిదయింది. పైగా సీఎంగా ఉన్న చంద్రబాబుపై నిషేధం ఎత్తివేతకు అన్ని వైపుల నుంచీ ఒత్తిడి పెరిగింది. మద్యం వ్యాపారుల ఒత్తిడి అన్నిటికంటే ఎక్కువగా బాబు మద్యనిషేధాన్ని ఎత్తివేయడానికి తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని ప్రభావితం చేసిందని చెబుతారు. ఆధారాలు లేక వార్తలు రాయలేకపోయాం. ఈనాడు ఎజెండా కూడా అమలు అయింది. కాబట్టి మద్యనిషేధం ఎత్తివేసిన తరువాత ఆ పరిస్థితి ప్రభుత్వానికి ఎందుకొచ్చిందో ఒక సంపాదకీయం రాసి ఈనాడు మద్యనిషేధ ఉద్యమాన్ని వొదిలించుకుంది. చేతులు దులుపుకుంది. తాను అంత పవిత్రయుద్ధంగా భావించి అమలు చేయించిన మద్యనిషేధాన్ని ఎత్తేసిన చంద్రబాబు నాయకత్వంలోని  టీడీపీ ప్రభుత్వంపై ఈనాడు ‘పెన్నెత్తి’ ఒక్కమాట కూడా రాయలేదు.
  
 (38 సంవత్సరాల జర్నలిజం వృత్తి అనుభవాల కూర్పుగా త్వరలో రానున్న ‘నేను ఎవరు’
  పుస్తకంలోని ఒక భాగం ఇది)
  


 ప్రతిపక్ష నేత చంద్రబాబు నియోజకవర్గం అయినప్పటికీ కుప్పం అభివృద్ధికి మహానేత వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ఎంతగానో కృషి చేశారు. చంద్రబాబు హయాంలో కుప్పంలో కాలేజీ విద్య ఇంటర్మీడియట్ వరకే ఉండేది. వైఎస్ సీఎం అయ్యాక డిగ్రీ, ఐటీఐ, వృత్తి విద్యా కళాశాలలు ఏర్పాటు చేశారు. ప్రతి వుండలంలో కస్తూర్బా పాఠశాలలను ప్రారంభించారు. ఇంటర్, డిగ్రీ విద్యార్థులకు.. విద్యార్థినులకు ప్రత్యేక హాస్టళ్లను నెలకొల్పారు. బాబు పాలనలో నియోజకవర్గానికి ఏటా 300 పక్కాగృహాలు మాత్రమే మంజూరయ్యేవి. వైఎస్ హయాంలో 40 వేల ఇళ్ల నిర్మాణం చేపట్టారు. ఆరు వేలకు పైగా పింఛన్లు మంజూరు చేశారు. బాబు హయాంలో పది వేల రేషన్‌కార్డులు మాత్రమే ఉండగా, వాటి సంఖ్యను వైఎస్ 25 వేలకు పెంచారు.
 
 కుప్పం ప్రజల చిరకాల కోరిక అరుున పాలారు ప్రాజెక్టు పనులు ప్రారంభించారు. ఉచిత విద్యుత్, ఆరోగ్యశ్రీ పథకాలకూ కుప్పంలోనే బీజం వేశారు. 2004 ఫిబ్రవరిలో స్థానిక ఆర్టీసీ బస్టాండు వద్ద జరిగిన ఎన్నికల సభలో తాము  అధికారంలోకి వస్తే ఉచిత విద్యుత్ ఫైల్‌పై మొదటి సంతకం చేసామని వైఎస్ ప్రకటించారు. అలాగే 2006 డిసెంబర్‌లో బైపాస్‌రోడ్డులో నిర్వహించిన బహిరంగ సభ కు సీఎం హోదాలో హాజరైన వైఎస్... ఆరోగ్య శ్రీ పథకాన్ని ప్రకటించారు.


 ప్రచార హోరు సద్దుమణిగింది. ఇంకో ఇరవై నాలుగు గంటలే ఉంది. ఓటరు అన్నీ విన్నాడు. అందరి తీరూ కన్నాడు. విజ్ఞతతో తన తీర్పు వెలువరించేందుకు సిద్ధంగా ఉన్నాడు. రాష్ట్రం విడిపోతున్న సందర్భంలో జరుగుతున్న చరిత్రాత్మక ఎన్నికలివి. కొద్ది వారాలుగా సాగిన ప్రచార సరళి రాష్ట్రంలో నెలకొన్న భయానక వాతావరణానికి అద్దం పడుతోంది. ఒకే ఒక్కడిగా నిలిచిన వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డిని ఎలాగైనా అడ్డుకోవడమే ఏకైక లక్ష్యంగా సాగిన అడ్డూ అదుపూ లేని కుట్రలను చూసి రాష్ట్రమంతా విస్తుపోయింది. పోలింగ్ తేదీ సమీపిస్తున్న కొద్దీ హద్దులన్నింటినీ చెరిపేస్తూ ఆయనపై తీవ్రరూపుదాల్చిన మూకుమ్మడి దాడిని చూసి అసహ్యించుకుంది. జగనే లక్ష్యంగా ఈసారి అధికార కాంగ్రెస్, విపక్ష తెలుగుదేశం తేడాలన్నీ పక్కన పెట్టి మరీ ఒక్కటయ్యాయి. విలువలన్నిటినీ ఏనాడో వదిలేసిన ఒక వర్గం మీడియా జతకూడింది. అంతా కలిసి ముఠా కట్టారు.
  
  మహానేత వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి మరణించిన మరుక్షణం నుంచీ ఆయన వారసుడిపై ముప్పేట దాడికి దిగారు. వైఎస్ కుటుంబాన్ని లక్ష్యం చేసుకుని, గత నాలుగున్నరేళ్లుగా కనీవినీ ఎరగని స్థాయిలో వేధింపులకు దిగారు. రాజకీయంగానే గాక వ్యక్తిగతంగానూ, మానసికంగానూ రకరకాలుగా ఇబ్బందుల పాలు చేసి వికృతానందం పొందారు. తండ్రి ఆకాంక్షలను నెరవేరుస్తానన్నందుకు, ప్రజలకు తానిచ్చిన మాట నిలబెట్టుకోవడానికి ప్రయత్నించినందుకు జగన్‌పై కత్తి కట్టారు. అడ్డగోలు కేసులతో వేధించారు. అక్రమంగా నిర్బంధించారు. న్యాయం కోరుతూ వైఎస్ సతీమణి విజయమ్మ సహా కుటుంబ సభ్యులంతా నడిరోడ్డుపై బైఠాయించాల్సిన, అది చూసి రాష్ట్రమంతా కన్నీరు పెట్టుకోవాల్సిన పరిస్థితి కల్పించారు.
  
  సోనియాగాంధీ మొదలుకుని నరేంద్ర మోడీ దాకా... చంద్రబాబు మొదలుకుని రామోజీ దాకా... ఆవలివైపు మోహరించిన శక్తులు ఆషామాషీవి కాదు. కులం, మతం, ధనం, అధికారం... అవి ప్రయోగిస్తూ వచ్చిన అస్త్రాలూ అలాంటిలాంటివి కాదు. అయినా సరే... ఆ శక్తులన్నింటికీ తానొక్కడై సమాధానమిచ్చారు జగన్. ప్రజల ఆదరణే శ్రీరామరక్షగా వాటి పన్నాగాలన్నింటినీ ఒంటిచేత్తో తిప్పి కొట్టారు. ఒకవైపు వైఎస్ విజయమ్మ, మరోవైపు సోదరి షర్మిల వెంట రాగా రాష్ట్రమంతా కలియదిరిగారు. ప్రజా తీర్పు కోరారు. నాలుగున్నరేళ్ల పరిణామాలను బేరీజు వేసి వారినే న్యాయం చెప్పమన్నారు. సీమాంధ్ర ప్రజ జగన్‌కు అడుగడుగునా బ్రహ్మరథం పట్టింది. ప్రచార పర్వం పొడవునా ఆయన సభలకు, రోడ్ షోలకు మండుటెండలను కూడా లెక్కచేయకుండా అపార జనవాహిని నిరంతరం పోటెత్తింది. విజయమ్మకు, షర్మిలకు ఊరూరా మంగళారతులు పట్టింది.
  
  కొద్ది వారాలుగా వైఎస్ జగన్‌పై ఎంత అడ్డగోలు దాడి జరుగుతోందో చూస్తూనే ఉన్నాం. ప్రజల చేత శాశ్వత తిరస్కరణకు గురైన పచ్చ బాబుల తరఫున వకాల్తా పుచ్చుకుని ఒక పత్రికాధిపతి పడుతున్న పడరాని పాట్లను గమనిస్తూనే ఉన్నాం. పేజీలకు పేజీలు జగన్నామస్మరణ చేస్తున్న వైనం... ప్రతి వాక్యంలోనూ వైఎస్, జగన్ అనే పదాలు లేకుండా కనీసం ఏ రోజూ సంపాదకీయం కూడా రాయలేని స్థితికి దిగజారిన తీరు కళ్లముందే కన్పిస్తోంది. ఎటుచూసినా కొట్టొచ్చినట్టు కన్పిస్తున్న వైఎస్ జగన్ ప్రభంజనాన్ని ఎలాగోలా అడ్డుకోవడమే లక్ష్యంగా ప్రచార పర్వం పొడవునా సాగిన కుటిల యత్నాలను, అధికార-ప్రతిపక్ష శక్తుల బరితెగింపుతనాన్ని, మీడియా ముసుగులో వెల్లువెత్తుతున్న అడ్డగోలు రాతల్లోని డొల్లతనాన్ని ‘జనాయుధం’ ఎప్పటికప్పుడు  ఎత్తిచూపుతూనే వచ్చింది. నిజానిజాలను నిత్యం పాఠకుల ముందుంచింది. విజ్ఞులైన ప్రజలు వీటన్నింటినీ గమనిస్తూనే ఉన్నారు.
 ఎన్నికల వేళ సాగిన ఈ కనీవినీ ఎరగని అడ్డగోలు దాడి లక్ష్యమేమిటో, జుగుప్స పుట్టించే రాతల లోగుట్టేమిటో వారికి తెలియనిది కాదు. ఇప్పుడిక ఓటరు తన చూపుడు వేలితో అం తిమ తీర్పు వెలువరించాల్సిన సమయం సమీపించింది. కొత్తగా ఊపిరి పోసుకోనున్న రాష్ట్రాన్ని అభివృద్ధి బాట పట్టించి అన్ని రంగాల్లోనూ అగ్రగామిగా నిలపగల సమర్థ నాయకుడిని ఎంచుకోవాల్సిన తరుణం ఆసన్నమైంది...   ఓటు రూపంలో మన చేతిలో ఉన్న వజ్రాయుధాన్ని విచక్షణతో ప్రయోగించాల్సిన సమయమిది.  విశ్వసనీయతకు ఓటేసి, మహానేత మనకు చవిచూపిన స్వర్ణయుగాన్ని తిరిగి తెచ్చుకోవాల్సిన వేళ ఇది.


 జనం గొంతుకైన ఒకే ఒక్కడు
  కటకటాల్లోంచే సమైక్య శంఖారావం
  దేశమంతటినీ ఒక్కటి చేసేలా ఉద్యమం
  జాతీయ స్థాయిలో సమైక్యానికి మద్దతు
  
  ‘విభజించండి గానీ, సరిహద్దు రాళ్లూ అవీ కాస్త స్పష్టంగా కన్పించేలా వెనకా ముందూ చూసుకుని విభజించండి’ అని చెప్పిన రెండు కళ్ల సిద్ధాంతి ఒకరు  ‘విభజిస్తారా?’ అంటూ ఆవేశపడుతూనే, ముఖ్యమంత్రి హోదాలో విభజనకు అన్ని విధాలా సహకరించి తరించిన...
 
  ముసుగు వీరుడు, ఉత్తర కుమారుడు మరొకరు
 
  కొన్ని ఓట్లు, కాసిన్ని సీట్లే పరమావధిగా హస్తిన పెద్దల పుర్రెలో పురుడు పోసుకున్న పన్నాగంలో సీఎంగా కిరణ్, విపక్ష నేతగా చంద్రబాబు పాత్రధారులుగా మారారు.పుట్టిన గడ్డకే ద్రోహం చేసిన పరమ కిరాతకులుగా, తమ ప్రాంత ప్రయోజనాలు అస్సలు పట్టని పచ్చి స్వార్థపరులుగా చరిత్రలో మిగిలిపోయారు. అలాంటి సమయంలో... ఒకే ఒక్కడు. సీమాంధ్రకు నేనున్నానంటూ ముందుకొచ్చాడు. సీమాంధ్ర ప్రయోజనాల పరిరక్షణకు తన ప్రాణాలనే పణంగా పెట్టాడు. విలువలకు నిలువెత్తు రూపమతడు. విశ్వసనీయతకు చెరగని చిరునామా అతడు. ఆ ఒకే ఒక్కడు... మహానేత వారసుడు వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి. అధికార ప్రతిపక్షాలు ఒక్కటై సీమాంధ్రకు తీరని అన్యాయం చేస్తున్న తీరుపై జగన్ నిప్పులు చెరిగాడు. కుట్రలు చేసి తనను కటకటాల పాలు చేసినా అక్కడి నుంచే పిడికిళ్లు బిగించాడు. అన్నపానీయాలు మాని ఆమరణ దీక్షకు దిగాడు. హస్తిన చేస్తున్న అన్యాయంపై గళమెత్తాడు. సీమాంధ్ర అంతటా కలియదిరిగి సమైక్య శంఖారావం పూరించాడు. జంతర్‌మంతర్ వద్ద దీక్ష చేసి ఢిల్లీ పాలకులను నిలదీశాడు.
 
 అడ్డగోలు విభజనను అడ్డుకోవాల్సిందిగా కోరి దేశమంతటినీ కదిలించాడు. దేవెగౌడ మొదలుకుని శరద్ యాదవ్ దాకా ముఖ్యమైన జాతీయ స్థాయి నేతలందరి గడపా తొక్కాడు. సమైక్యానికి వారందరి మద్దతూ కూడగట్టాడు. రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగా ఉంచండంటూ రాష్ట్రపతికి, ప్రధానికి లేఖలు రాశాడు. స్వయంగా వెళ్లి వినతిపత్రాలు సమర్పించాడు. విభజనతో వినాశనమేనని సోదాహరణంగా వివరించాడు. విభజన బిల్లును అనుమతించొద్దంటూ లోక్‌సభ స్పీకర్‌కు లేఖ రాశాడు. సమైక్య తీర్మానం కోసం అసెంబ్లీని సమావేశపరచండంటూ గవర్నర్‌ను కలిసి కోరా డు. అడ్డగోలు విభజనను నిరసిస్తూ జగన్ పిలుపు మేరకు వైఎస్సార్‌సీపీ ఎమ్మెల్యేలంతా రాజీనామా చేశారు. పదవులను  వదులుకుని సమైక్యోద్యమంలోకి దూకారు. ఆయన మాతృమూర్తి వైఎస్ విజ యమ్మ సమైక్యం కోసం నిరాహార దీక్ష చేశారు. సీమాంధ్ర అంతటా పర్యటించారు. జగన్ సోదరి షర్మిల సీమాంధ్ర అంతటా బస్సు యాత్ర చేపట్టారు. ప్రజల ఆందోళనతో గొంతు కలిపారు. వారి గొం తుకై నిలిచారు. జగన్ స్వయంగా లోక్‌సభలోనూ సమైక్యనాదం చేశారు. సీమాంధ్ర గుండెచప్పుడును చట్టసభల్లో ప్రతిధ్వనింపజేశారు. సమైక్యాంధ్ర చాంపియన్‌గా, సీమాంధ్రకు ఏకైక ఆశాజ్యోతిగా నిలిచారు. వైఎస్ వారసుని రాక కోసం సీమాంధ్ర ప్రజ కళ్లలో వొత్తులు వేసుకుని ఎదురు చూస్తోందిప్పుడు..
  


  అన్న వైఎస్ జగన్, తల్లి విజయమ్మ బాటలోనే షర్మిల కూడా సమైక్య శంఖారావాన్ని పూరించారు. రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగానే ఉంచాలని డిమాండ్ చేస్తూ వైఎస్ 4వ వర్ధంతి సందర్భంగా గత సెప్టెంబర్ 2 నుంచి బస్సు యాత్రకు శ్రీకారం చుట్టారు. విభజన వల్ల ఎన్ని నష్టాలో, అలాంటి విభజనకు అటు చంద్రబాబు, ఇటు కిరణ్ ఎలా కారణమయ్యారో వివరిస్తూ సీమాంధ్ర అంతా కలియదిరిగారు.
 
 ‘కొడుకును ప్రధాని చేయడానికి కోట్లాది సీమాంధ్రులకు అన్యాయం చేసేందుకు సోనియా పూనుకున్నారు. ఇక... తెలంగాణకు అనుకూలంగా ఇచ్చిన లేఖను వెనక్కు తీసుకోని చంద్రబాబు, హత్య చేసి, శవంపై వెక్కి వెక్కి ఏడ్చిన చందంగా బస్సు యాత్ర చేస్తారట’ అంటూ తూర్పారబట్టారు. ప్రజల ఆందోళనలో భాగస్వామి అయ్యారు. జనం గొంతుకగా మారారు.
  
  


 ఏకపక్షంగా జరుగుతున్న రాష్ర్ట విభజనను అడ్డుకునేందుకు వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ గౌరవాధ్యక్షురాలు వైఎస్ విజయమ్మ ఓవైపు జనంలో ఉండి పోరాడుతూనే, వురోవైపు పార్టీ తరఫున ప్రధాని వున్మోహన్‌సింగ్‌కు, హోంవుంత్రి సుశీల్ కువూర్ షిండేకు పలు లేఖలు రాశారు. రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగా ఉంచాలని డివూండ్ చేస్తూ కిందటేడాది ఆగస్టు 19న గుంటూరు వేదికగా ఆవురణదీక్షకు దిగారు. సెప్టెంబర్ 6, 11న షిండేకు లేఖలు రాశారు. విభజనను రాష్ర్టంలో మెజారిటీ ప్రజలు వ్యతిరేకిస్తున్నారని, రాష్ట్రాన్ని యుథాతథంగా ఉంచాలని అందులో కోరారు. అంతకుముందు ఆగస్టు 14న ప్రధానికి లేఖ రాశారు. విభజనను మీరైనా ఆపాలంటూ ఆగస్టు 27న రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ వుుఖర్జీని స్వయుంగా కలిసి విన్నవించారు.
  


 ‘ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజన కోసం జరిగే ఏ ప్రయుత్నాన్నయినా వ్యతిరేకించాలనేది వూ పార్టీ విధానవుని ఈ సందర్భంగా పునరుద్ఘాటిస్తున్నాం. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగానే ఉంచాలన్న వైఖరికి మేం కట్టుబడి ఉన్నాం. రాష్ట్ర విభజన కోసం చేపట్టే ఏ చర్యనైనా మేం వ్యతిరేకిస్తాం. ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను విభజించాలని కేంద్ర వుంత్రివర్గం 2013 అక్టోబర్ 3న తీసుకున్న నిర్ణయుం వూకు ఏ వూత్రమూ సవ్ముతం కాదు. విభజనను వ్యతిరేకిస్తూ ప్రజలు ఉద్యమిస్తున్నారు.’
 - కేంద్ర హోంశాఖకు వైఎస్ జగన్‌మోహన్ రెడ్డి రాసిన లేఖలో..
 
 ‘ఇంత అడ్డగోలుగా జరుగుతున్న విభజనపై యూవద్దేశవుూ ఆలోచించాలి. ఇవాళ ఒక్క ఆంధ్రప్రదేశే కాదు.. ఓట్ల కోసం, సీట్ల కోసం రేపు కర్ణాటకను, తమిళనాడును కూడా విభజించే పరిస్థితి వస్తుంది. అసెంబ్లీ తీర్మానం లేకుండా విభజన చేయుడం న్యాయువూ? విభజన విషయుంలో టీడీపీ-కాంగ్రెస్ కువ్ముక్కు అందరికీ తెలుసు. చరిత్రహీనుడు కాకుండా ఉండాలంటే ఇప్పటికైనా బాబు సమైక్య ఉద్యవుంలో కలసి రావాలి.’
  - సమైక్య రాష్ట్రం కోసం ఆవురణ నిరాహార దీక్ష సందర్భంలో..
 
  ‘నేను కేంద్రప్రభుత్వానికి సవాలు విసురుతున్నా. మొదట 2014 ఎన్నికలు పూర్తి చేయుండి. నేను, నా పార్టీ సమైక్యాంధ్రకు కట్టుబడి ఉంటాం. ఇదే నినాదంతో రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఎన్నికల ప్రచారం చేపడతాం. 30కి పైగా ఎంపీ సీట్లు గెలుచుకుంటాం. 2014 ఎన్నికలనే రెఫరండంగా తీసుకునే దవుు్మ మీకుందా?’
  -  జాతీయు స్థారుు నేతలను కలుస్తున్న సందర్భంగా చెన్నైలో..
 
  ‘ఓట్ల కోసం, సీట్ల కోసం ఆడే ఈ రాజకీయు క్రీడ వల్ల భవిష్యత్తులో ఏం జరుగుతుందంటే.. దిగువన ఏర్పడే రాష్ట్రం వునిషి చేసిన ఎడారి అవుతుంది. తవు నిర్ణయూల వల్ల జరిగే కష్టనష్టాలను బేరీజు వేసుకోకుండా అధికార కాంగ్రెస్ పెద్దలు నియుంతృత్వ పోకడ లతో ఈ రాష్ట్రాన్ని అతలాకుతలం చేస్తున్నారు. నా  రాజీనావూతో, వూ పార్టీ వారు చట్టసభలకు చేసిన రాజీనావూలతో ఈ నిరంకుశ నిర్ణయుంలో ఏమైనా వూర్పు వస్తుందేమోనన్న ఆశతో రాజీనావూ చేస్తున్నాం.’
  - ఎంపీ పదవికి రాజీనావూ చేసిన సందర్భంలో..
 
  ‘రాష్ర్ట విభజన నిర్ణయం వల్ల వుుందు తరాలకు శతాబ్దాల తరబడి తీవ్ర హాని కలుగుతుంది. కేంద్ర నిర్ణయుం ప్రజలకు బ్రిటీష్ వారి 1905 నాటి బెంగాల్ విభజనను గుర్తుకు తెస్తోంది. నాడు కర్జన్ అనుసరించిన ‘విభజించి.. పాలించు’ అనే కుటిల నీతినే ఇప్పుడు కాంగ్రెస్ అనుసరిస్తోంది.’
  - కేంద్ర వుంత్రుల బృందానికి పంపిన లేఖలో..
 
  ‘ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు అన్యాయుంపై జరుగుతున్న ఈ పోరాటానికి జాతీయు పార్టీలన్నీ వుద్దతివ్వాల్సిన అవసరముంది. ఇది ఒక్క ఏపీకి సంబంధించిన సవుస్య వూత్రమే కాదు. కాంగ్రెస్ తలబిరుసుతనాన్ని, నిరంకుశ వైఖరిని, ద్వంద్వ విధానాన్ని, ఆధిపత్యవాదాన్ని తెలుగు ప్రజలు నేడు సవాలు చేస్తున్నారు.  ప్రజాస్వావ్యుంలోనూ, ప్రజాభీష్టంలోనూ విశ్వాసవుున్న ప్రతీ పార్టీ ఈ విభజనను ప్రతిఘటించాల్సి ఉంది.’
   - సమైక్య పోరుకు వుద్దతు కోరుతూ వావుపక్షాలకు లేఖ..
 
  ‘రాష్ట్ర సమైక్యతకు అలుపెరగని పోరాటం చేద్దాం. ఇది ఢిల్లీ అహంకారానికి, తెలుగుజాతి ఆత్మగౌరవానికి వుధ్య పోరా టం. వచ్చే ఎన్నికల్లో అధిక ఎంపీ స్థానాలు గెలుచుకుని ఢిల్లీ కోటను బద్దలు కొడదాం. 30 ఏళ్ల క్రితం ఈ దేశ పౌరసత్వం తీసుకున్న సోనియూకే ఈ దేశంపై ఇంత వ్యామోహం ఉంటే.. 60 ఏళ్లుగా కలిసున్న తెలుగు ప్రజలను విడదీస్తే వునకెంత బాధగా ఉంటుంది.’
  - హైదరాబాద్‌లో జరిపిన సమైక్య శంఖారావం సభలో..
  


 సమైక్యాంధ్ర పరిరక్షణ పేరుతో అనేక మంది నాయుకులు సీమాంధ్ర జనజీవనంతో ఆటలాడుకున్నారు.. ప్రచారం కోసం ఎన్నో జిమ్మిక్కులు చేశారు. రాష్ట్రం ముక్కలవుతుందని తెలిసి కూడా కాంగ్రెస్ నాయకులు నాటకాలాడారు. కానీ ఆంధ్రప్రదేశ్ విడిపోతే ఏమవుతుంది.. ఎలాంటి విపత్కర పరిస్థితులు వచ్చే ప్రమాదముంది. ఎలాంటి సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవాలి.. అని ఆందోళన చెంది రాష్ట్ర పరిరక్షణ కోసం నిజాయితీగా కృషి చేసింది.. ఓ విధంగా ప్రాణం మీదకు తెచ్చుకుని పోరాటం చేసింది ఒక్క వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి మాత్రమేనని ఆంధ్రా విశ్వవిద్యాలయం విశ్రాంత ఆచార్యులు పి.తిమ్మారెడ్డి అన్నారు. సమైక్య ఉద్యమంలో నేతల పాత్రలపై ఆయన అభిప్రాయాలు ఇవీ...
  
  విభజన అంశం ఎన్నో ఏళ్లుగా నానుతున్నా... రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం కాంగ్రెస్ పార్టీ సరిగ్గా ఎన్నికలకు ముందు రాష్ట్రాన్ని ముక్కలు చేయాలని నిర్ణయం తీసుకున్నప్పుడు సీమాంధ్ర ప్రజల్లో తీవ్ర వ్యతిరేకత ఎగసిపడింది. ఇదే అసలైన సమైక్య ఉద్యమవుని చెప్పవచ్చు. అరుుతే జనానికి బాసటగా నిలవాల్సిన పార్టీలు, నేతలు ఉద్యవూన్ని సొవుు్మ చేసుకునేందుకు వుహానాటకాలాడారుు. తెలుగుదేశం పార్టీ అధ్యక్షుడు నారా చంద్రబాబునాయుడు ఇరు ప్రాంతాల్లోనూ తన పార్టీ ఉనికి కోసం రెండు కళ్ల సిద్ధాంతం పేరిట డ్రామాలాడారు. రెండు ప్రాంతాల్లో తవుు్మళ్లతో వీధి పోరాటాలు చేయించారు. అప్పటి సీఎం నల్లారి కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి అయితే సమైక్యసింహవునే స్థారుులో.. క్రికెట్‌లో చివరి బంతి ఉందంటూ చేసిన హడావుడి అంతాఇంతాకాదు. చివరిరోజు వరకు సీఎం పదవిని అనుభవించి ఆ తర్వాత బయటికొచ్చి ఇప్పుడు జై సమైక్యాంధ్ర పార్టీ అని తిరుగుతున్నారు. కానీ ప్రజలకు ఎవరేమిటో బాగా తెలుసు. అందుకే ఆయన మీటింగ్‌లకు ఎవరైనా వెళ్తున్నారా.. మూడేళ్లు సీఎంగా చేసిన వ్యక్తిని సరిగ్గా నెలరోజులు తిరక్కముందే జనం మరిచిపోయారంటే కిరణ్‌కు జనంలో ఉన్న విలువ ఏపాటిదో స్పష్టం అవుతోంది. కాంగ్రెస్ నేతల గురించి మాట్లాడుకోవడమే అనవసరం. జనమే వాళ్ల గురించి ఆలోచించడం లేదు. మరి సమైక్య రాష్ట్రం కోసం నిజమైన పోరాటం చేసిందెవరనే ప్రశ్న వస్తే.. వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డేనని అంతా చెబుతున్నారు.
 
 రాష్ట్రా న్ని విడగొట్టాలని సీడబ్ల్యూసీ నిర్ణయం తీసుకున్నప్పుడు జగన్ జైలులో ఉండి అక్కడే ఆమరణ నిరాహారదీక్ష చేపట్టారు. ఆరోగ్యపరిస్థితి విషమించడంతో ఆస్పత్రిలో చేర్పించి ఫ్లూయిడ్స్ ఎక్కించాలని చూసినా ఆయన ఒప్పుకోలేదు. ఓ విధంగా ప్రాణం మీదకు తెచ్చుకుని మరీ సమైక్యం కోసం పోరాటం చేశారు. జైలు నుంచి విడుదలయ్యూక ఆమరణదీక్ష చేపట్టారు. ఇక విజయమ్మ కూడా గుంటూరులో ఆమరణ దీక్ష చేపట్టారంటే సమైక్యం పట్ల వారికున్న నిబద్ధత ఏపాటిదో అర్థమవుతోంది. చంద్రబాబులా జగన్ రెండు ప్రాంతాల్లోనూ పార్టీ ప్రయోజనాల కోసం ఆలోచించలేదు. ఎక్కడైనా సమైక్యమే నినాదమన్నారు. ఇరు ప్రాంతాల అభివృద్ధే తన ప్రాణమన్నారు. అందుకే జనవుంతా ఆయన్ను సొంతమనిషిగా భావిస్తున్నారు. ఆయున వస్తే నీరాజనాలు పలుకుతున్నారు.
 పి. తిమ్మారెడ్డి


 చంద్రబాబు ‘రెండు కళ్ల’ సిద్ధాంతమే ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు శాపమైంది. ఆయనది మొదట్నుంచీ ‘విభజన’ రాగమే. ఆయన నోటి నుంచి ఒక్కరోజు కూడా సమైక్యమన్న మాటే రాలేదు. రాష్ట్రాన్ని విడగొట్టేందుకు అభ్యంతరమూ చెప్పలేదు.   వైఎస్  ఉన్నంత కాలం బాబు కుయుక్తులు సాగలేదు. అనంతరం ఆయన రెచ్చిపోయారు. విభజన కుట్రలకు పదును పెంచారు. తెలుగుజాతికి ద్రోహం చేశారు.
  
 చంద్రబాబుదే విభజన పాపం
  
 మల్లు విశ్వనాథరెడ్డి
 సీమాంధ్రలో సగటు ఓటరుకు సింగపూర్ ఎలా ఉంటుందో తెలియదు. ఎక్కడ ఉంటుందో కూడా తెలియదు. అక్కడ ఏముంటుందో కూడా తెలియదు. శ్రీకాకుళం జిల్లాలో ప్రజలు తాగడానికి మంచినీళ్లు లేవు. చిత్తూరు జిల్లా కుప్పం వాసులు మంచినీటి కోసం నానా తిప్పలు పడుతున్నారు. గొంతు తడుపుకునే మార్గం లేక కిలోమీటర్ల కొద్దీ వెళ్లి నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్నారు. మింగ మెతుకు లేదు కానీ మీసాలకు సంపెంగ నూనె అన్న చందంగా చంద్రబాబు మాటలు చూస్తే మాత్రం కోటలు దాటుతున్నాయి. సీమాంధ్ర ప్రజలు అనేక సమస్యలతో అల్లాడుతుంటే.. రాష్ట్రాన్ని సింగపూర్ చేస్తానంటూ పంచరంగుల సినిమా చూపిస్తున్నారు.
 
 విభజించేదాకా వెంటబడ్డ బాబు
 
 రాష్ట్రం విడిపోకుండా ఉంటే సీమాంధ్ర ప్రాంతాన్ని అభివృద్ధి చేయడానికి ఎక్కువ అవకాశాలుండేవి. చంద్రబాబుకు మాత్రం రాష్ట్రం కలిసి ఉండటం ఇష్టం లేదు. అందుకే విడగొట్టాలని పంచాయతీ పెట్టారు. రాష్ట్రాన్ని విడదీసే వరకు ఆయన విశ్రమించలేదు. కర్నాటక ప్రాజెక్టులు నిండితే గాని మన ప్రాజెక్టుల్లోకి చుక్క నీరు వచ్చే పరిస్థితి లేదు. రాష్ట్రాన్ని విడదీస్తే తెలంగాణలోని ప్రాజెక్టుల నుంచి నీళ్లు ఎలా వస్తాయో అర్థంకాని పరిస్థితి. అయినా రాష్ట్రాన్ని విడగొట్టాలనే బాబు పట్టుబట్టారు. ఒక్కమాటల చెప్పాలంటే.. ‘ఇదిగో విడగొట్టమని లేఖ ఇస్తున్నా.. తీసుకోండి’ అని కేంద్ర ప్రభుత్వానికి లేఖ రాశారు.
 
 ఆ తరువాత ‘ఇంకెప్పుడు విడగొడతారంటూ కేంద్రం వెంటపట్టారు. అధికారంలో ఉన్నప్పుడు మంచినీళ్లు కూడా అందించే ఏర్పాటు చేయలేని చంద్రబాబు.. అదేదో ఉట్టికి ఎగరలేనమ్మ.. అన్న తీరులో ఇప్పుడు రాష్ట్రాన్ని సింగపూర్ చేస్తానంటే జనం నవ్వుకుంటున్నారు. రాష్ట్రంలో అధికార కాంగ్రెస్ రాష్ట్ర విభజన విషయంలో మీ అభిప్రాయమేంటని అడిగినప్పుడు.. ప్రధాన ప్రతిపక్ష పార్టీగా తెలుగుదేశం ఆనాడు ‘మాకిష్టం లేదు.. మేం ఒప్పుకోం.. అంగీకరించే ప్రసక్తే లేదు’ అని ఒక్క మాట.. ఒకే ఒక్క మాట చెప్పి, అదేమాటపై నిలబడి ఉంటే విభజన జరిగేదే కాదు. ప్రధాన ప్రతిపక్షమైన టీడీపీ రాష్ట్రాన్ని విభజించాలని లేఖ ఇవ్వడంతోనే కేంద్రం ప్రభుత్వం విభజన వైపు మొగ్గు చూపక తప్పని పరిస్థితి ఏర్పడింది.
 
  
 రాష్ట్రాన్ని అడ్డుగోలుగా విభజించడంలో తొలి ముద్దాయి కాంగ్రెస్ అయితే మలి ముద్దాయిగా చంద్రబాబు నిలిచారు. విభజనకు టీడీపీ అనుకూలంగా ఉందని పేర్కొంటూ ప్రణబ్ ముఖర్జీ కమిటీకి లేఖ ఇవ్వడంతో మొదలు.. విభజనకు ముందు జరిగిన ఆఖరి అఖిలపక్షం వరకు.. చంద్రబాబు విధానం విభజనకు అనుకూలంగానే సాగింది. ఏ దశలోనూ విభజనను అడ్డుకోవడానికి  ప్రయత్నించిన దాఖలాలు లేవు. పైగా కాంగ్రెస్ అధిష్టానం డెరైక్షన్‌లో ఢిల్లీ పెద్దలు ఆడమన్నట్లుగా  ఆడారు. సీమాంధ్ర ప్రయోజనాల గురించి ఆయన కేంద్రంపై ఎన్నడూ ఒత్తిడి తేలేదు. విభజన పాపాన్ని కడిగేసుకోవడానికైనా సీమాంధ్రకు మెరుగైన ప్యాకేజీల కోసం పట్టుబట్టాల్సిన చంద్రబాబు.. సొంతలాభం కోసం సీమాంధ్ర ప్రయోజనాలను తాకట్టుపెట్టారు.
 
 వెంటాడుతున్న విభజన పాపం
 చంద్రబాబు సహకారం వల్లనే రాష్ట్ర విభజన సులభమైందన్న అభిప్రాయం రాజకీయ వర్గాల్లో ఉంది. తనపై ఉన్న కేసులకు సంబంధించి సీబీఐ విచారణ నుంచి తప్పించుకోవడం కోసమే తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు చంద్రబాబు సహకరించారని భావిస్తున్నారు. సీమాంధ్రలో టీడీపీని విభజన పాపం వెంటాడుతోంది. విభజనకు సహకరించడంతో పాటు సీమాంధ్ర ప్రయోజనాలను గాలికి విడిచిపెట్టిన చంద్రబాబు తీరు పట్ల ప్రజల్లో తీవ్ర వ్యతిరేకత వ్యక్తమవుతోందని పరిశీలకులు చెబుతున్నారు. ప్రజల ఆగ్రహం ఈ ఎన్నికల్లో ఆ పార్టీ విజయావకాశాలను దెబ్బతీస్తాయేమోనని టీడీపీ నేతలు భయపడుతున్నారు.
  
  చంద్రబాబు లేఖల చరిత్ర
  2008 అక్టోబర్ 18: తెలంగాణకు టీడీపీ అనుకూలమని ప్రణబ్ ముఖర్జీ కమిటీకి లేఖ 2012 సెప్టెంబర్ 26: తెలంగాణ అంశంపై తాత్సార ధోరణి తగదని, శ్రీకష్ణ కమిటీ సూచన మేరకు వెంటనే అఖిలపక్ష సమావేశం ఏర్పాటు చేయాలని, అక్కడికక్కడే తెలంగాణ సమస్యను పరిష్కరించాలని కోరుతూ ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్‌సింగ్‌కు లేఖ.
 
  2012 డిసెంబర్ 27: గతంలో ప్రణబ్ కమిటీకి ఇచ్చిన లేఖను ఉపసంహరించుకోలేదని, అదే వైఖరికి కట్టుబడి ఉన్నామంటూ హోం మంత్రి సుశీల్‌కుమార్ షిండే అధ్యక్షతన జరిగిన అఖిలపక్ష సమావేశంలో చంద్రబాబు సంతకంతో ఉన్న లేఖను సమర్పించిన పార్టీ ప్రతినిధి బృందం.
 
  2013 నవంబర్ 12: రాష్ట్ర విభజనపై ఏర్పాటైన మంత్రుల బృందం(జీవోఎం) ఏర్పాటు చేసిన అన్ని పార్టీల సమావేశానికి వెళ్లకూడదని నిర్ణయిం చిన టీడీపీ.. విభజనలో గత సంప్రదాయాలు పాటించాలంటూ రాష్ట్రపతికి లేఖ రాసింది.
  
  
 
  
  
  
 - తెలంగాణకు అనుకూలంగా అక్టోబర్ 18, 2008న అప్పటి కేంద్ర మంత్రి ప్రణబ్ ముఖర్జీకి చంద్రబాబు రాసిన లేఖ
  
 - గతంలో రాసిన లేఖను ధ్రువీకరిస్తూ 27.12.2012న కేంద్ర హోంమంత్రి షిండేకు బాబు రాసిన మరో లేఖ
  
  
  
 
  


 మా ఉసురు తగులుతుంది..
 2013 అక్టోబర్ 17వ తేదీ టీవీలో వార్తలు చూసిన మానాన్న తలారి ఆండ్రూస్ (49) రాష్ట్రం విడిపోతే కేసీ కెనాల్ కింద మాకున్న రెండెకరాల పొలానికి నీళ్లు రావని ఆందోళనకు గురై పురుగు మందు తాగి ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు. అది తట్టుకోలేక మా అమ్మ ఆనందమ్మ అనారోగ్యంతో అస్పత్రిపాలయింది. అప్పటినుంచి మేము పంటలు సాగు చేసుకోలేక అప్పులపాలయ్యాం. కూలీ పనులతో వచ్చిన సొమ్ము తిండిగింజలకే సరిపోతుంది. అమ్మ ఆరోగ్యం బాగాలేదు. నాన్న ఉన్నప్పుడు అన్నీ తానే చూసుకునేవాడు.  ఆయన పోయినప్పటినుంచి ఇబ్బందులు పడుతున్నాం. పాత అప్పులకు తోడు కొత్తగా అప్పులు చేయాల్సి వస్తోంది. రాష్ట్రాన్ని విభజించిన కాంగ్రెస్, బీజేపీ, టీడీపీలకు మా ఉసురు తగలక మానదు. రాష్ట్రం విడిపోకపోతే మానాన్న మాతో ఉండే వాడు. మా కుటుంబం సంతోషంగా ఉండేది’
  
  రెండుగా చూడలేక.. పోయాడు
  బతుకు దెరువు కోసం మా ఆయన ఏపూరి రమణ మమ్మల్ని తీసుకుని ఐదేళ్ల క్రితం హైదరాబాద్ వెళ్లాడు. బాచుపల్లిలోని ఒక ప్రైవేటు ఏజెన్సీలో సూపర్‌వైజర్‌గా పనిచేసేవాడు. తెలంగాణ వస్తుందని.. ఇక్కడ పని చేస్తున్న సీమాంధ్ర ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ ఉద్యోగులు వెంటనే వెళ్లిపోవాలని కంపెనీ యాజమాన్యం పలుమార్లు ఒత్తిడి చేసింది. ఈ విషయంపై ఇంటికి వచ్చి నాతో చెప్పుకొని బాధపడేవాడు. గత జులై 9వ తేదీన రాష్ట్రం విడిపోకూడదని కోరుకుంటూ తిరుపతి వెంకటేశ్వరస్వామికి మొక్కుకునేందుకు నేనూ..నాభర్త ఇద్దరు పిల్లలను తీసుకొని తిరుపతి బయలుదేరాం. కాలినడకన తిరుమల మెట్లు ఎక్కుతుండగా మార్గమధ్యంలోనే గుండెపోటు వచ్చి మృతి చెందాడు. అప్పటినుంచి ఇంటి పెద్దదిక్కును కోల్పోయి మేము తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నాం. విభజనకు కారకులైనవారు మూల్యం చెల్లించుకుంటారు.
 - రాధమ్మ, రామళ్లకోట(వెల్దుర్తి), కర్నూలు జిల్లా
  
  ఈ పాపం ఊరికే పోదు..
  కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం కర్కశంగా తీసుకున్న రాష్ట్ర విభజన నిర్ణయం మా కుటుంబానికి పెద్దదిక్కు లేకుండా చేసింది. నా భర్త రేగళ్ల శ్రీనివాసరావు విజయవాడ కార్పొరేషన్ ప్రజారోగ్య విభాగంలో సీనియర్ అసిస్టెంట్‌గా పనిచేసేవారు. మొదటి నుంచి సమైక్య ఉద్యమంలో కీలకపాత్ర పోషించారు. ఉద్యమంలో తిరిగి అస్వస్థతకు గురైన ఆయన రోజూ ఇంటికొచ్చి రాష్ట్ర విభజన గురించి బాధపడేవారు. ఒకరోజు ఉద్యమంలో పాల్గొని ఇంటికొచ్చి టీవీలో రాష్ట్ర విభజనపై వస్తున్న కార్యక్రమాలను చూసి ఉద్వేగానికి గురయ్యారు. ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్తుండగా మరణించారు. నాకు కుమార్తె, కుమారుడు ఉన్నారు. ప్రస్తుతం చదువుకుంటున్నారు. ప్రభుత్వం నుంచి మాకు ఇంతవరకు ఏ బెనిఫిట్స్ లభించలేదు. ఆయన మరణానంతరం ప్రభుత్వం నుంచి రావాల్సిన పీఎఫ్, గ్రాట్యూటీ కూడా కార్పొరేషన్ అధికారులు ఇవ్వలేదు. పిల్లల ఫీజులు కట్టలేక, ఇంటిపై ఉన్న బ్యాంకు రుణం తీర్చలేక ఎన్నో అవస్థలు పడుతున్నాను. విభజనకు కారణమైన కాంగ్రెస్, తెలుగుదేశం, బీజేపీల  పాపం ఊరికే పోదు.                                 
 - రేగళ్ల రాధ, విద్యాధరపురం (విజయవాడ)


 తొలి భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రమైన ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజనను అడ్డుకునేందుకు వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి అలుపెరుగని పోరాటం చేశారు. తెలుగు నాది.. తెగువ నాది.. తలదించని పౌరుషం నాది.. అంటూ ముందుకు కదిలారు. ప్రజల గొంతుకై సమైక్యనాదాన్ని మోగించారు. రాష్ట్రపతి, ప్రధాని.. వివిధ రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులు, పార్టీల ముఖ్య నేతలను కలిసి సమైక్య పరిరక్షణకు సహకరించమని కోరారు. ప్రజల మనోభావాలను అర్థం చేసుకోవాలని విజ్ఞప్తి చేశారు. కానీ.. కాంగ్రెస్, టీడీపీ కుమ్మక్కు కుట్రలు.. బీజేపీ సహకారం వల్ల రాష్ర్టం ముక్కలైపోయింది. సమైక్యస్ఫూర్తితో ఉద్యమించిన జగన్ మాత్రం.. ప్రజల మనసుల్లో ఒకే ఒక్కడుగా నిలిచారు.
  
  ‘గత 60ఏళ్లుగా పెనవేసుకున్న ఈ అనుబంధాన్ని అర్థం చేసుకోవాలి. కోట్లాది మంది తెలుగు ప్రజలను కొన్ని తరాలపాటు అధోగతి పాలు చేసే ఈ రాష్ట్ర విభజన ప్రక్రియను తక్షణమే నిలిపివేయాలని మేము ప్రభుత్వాన్ని కోరుతున్నాం. జై ఆంధ్రప్రదేశ్, జై తెలుగుతల్లి’ రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగానే ఉంచాల్సిన ఆవశ్యకతను వివరిస్తూ వైఎస్సార్ సీపీ అధ్యక్షుడు జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి 2013, సెప్టెంబర్ 13న మంత్రుల బృందానికి రాసిన లేఖ
  
  గరికిపాటి ఉమాకాంత్
  ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను ముక్కలు చేయాలని కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ(సీడబ్ల్యూసీ) గత ఏడాది జూలై 30న తీసుకున్న నిర్ణయం దరిమిలా రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగా ఉంచేందుకు అలుపెరుగని పోరాటం చేసింది ఒక్క వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డే.  జైల్లో ఉన్నా.. జనంలో ఉన్నా సమైక్యమే లక్ష్యంగా ఉద్యమించారు. జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ఆదేశాల మేరకు వైఎస్సార్ సీపీ శ్రేణులు సీమాంధ్ర జిల్లాల్లో ఆరునెలల పాటు అవిశ్రాంత పోరాటం చేశాయి. ధర్నాలు, రాస్తారోకోలు, మానవహారాలు, బంద్‌లు, సమ్మెలు, రిలే, నిరవధిక దీక్షలు... ఇలా వివిధ రూపాల్లో ఆందోళనలు కొనసాగించాయి. మరో పక్క జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి జైలు నుంచి విడుదలైన వెంటనే  జాతీయస్థాయి నేతలను కలిసి రాష్ట్రం ముక్కలు కాకుండా ఉండేందుకు సహకరించాలని కోరారు. పార్లమెంటులో టీ బిల్లు ఆమోదం పొందే చివరిక్షణం వరకు రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగా ఉంచేందుకు అవిశ్రాంత పోరాటం చేశారు. ఇదే సందర్భంలో రెండుకళ్ల సిద్ధాంతంతో టీడీపీ అధినేత చంద్రబాబు, సమైక్య ముసుగులో అప్పటి సీఎం కిరణ్ ఎన్ని జిమ్మిక్కులు చేసినా జనం జగన్ వెంటే ఉన్నారు. ఆయన ఉద్యమానికి బాసటగా నిలిచారు.
  
  ఎక్కడున్నా సమైక్యమే శ్వాసిస్తూ..
  విభజన నిర్ణయంతో సీమాంధ్రలో కోట్లాది ప్రజలు ఉద్యమిస్తుంటే.. అధికార, ప్రతిపక్షాలు అవకాశవాద రాజకీయాలకు పాల్పడుతూ  ప్రజల ఆక్రందనలను పట్టించుకోకుండా వ్యవహరిస్తుంటే...  అదిచూసి ఆవేదన చెందిన జగన్ ప్రజాఉద్యమానికి మద్దతుగా చంచల్‌గూడ జైల్లోనే దీక్ష చేపట్టారు. ఆరోగ్యం విషమించినా లెక్కచేయక నిరశన కొనసాగించారు. పరిస్థితి చేయి దాటుతుండటంతో జైలువర్గాలు ఆయన్ను బలవంతంగా నిమ్స్‌కు తరలించాయి. అక్కడ కూడా ఆయన నిరశన కొనసాగించారు. ఆరోగ్యం పూర్తిస్థాయిలో క్షీణించడంతో బలవంతంగా ఫ్లూయిడ్స్ ఎక్కించి దీక్షను భగ్నం చేశారు. ఆ తర్వాత జైలు నుంచి విడుదలైన ఆయన లోటస్‌పాండ్ వద్ద తిరిగి నిరవధిక నిరాహారదీక్ష చేశారు.
  
  జననేత దీక్షలకు నీరా‘జనం’
  జైలులోనూ, ఆ తర్వాత లోటస్‌పాండ్ వద్ద  నిరశన దీక్షలు చేపట్టిన వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డికి సీమాంధ్ర ప్రజ నీరాజనం పలికింది. పార్టీలు, రాజకీయాలకతీతంగా అన్నివర్గాల ప్రజలు  సంఘీభావం ప్రకటించారు. కోస్తా, రాయలసీమ జిల్లాల్లో  జగనన్నకు మద్దతుగా దీక్షా శిబిరాలు పోటెత్తాయి.
  
  విజయమ్మ నిరశనతో దీక్షాంధ్ర
  రాష్ట్ర విభజను నిరసిస్తూ గతేడాది ఆగస్టులో వైఎస్సార్‌సీపీ గౌరవాధ్యక్షురాలు వైఎస్ విజయమ్మ గుంటూరులో ఆమరణ దీక్ష చేపట్టారు. ఆరోగ్యం క్షీణిస్తున్నా లెక్కచేయక సమైక్యమే లక్ష్యంగా ఆమె చేపట్టిన దీక్షకు చలించిన పార్టీ శ్రేణులు సంఘీభావంగా  సీమాంధ్ర జిల్లాల్లో ఎక్కడికక్కడ దీక్షలకు దిగాయి. ఐదురోజుల తర్వాత ఆమెఆరోగ్యం క్షీణించడంతో పోలీసులు దీక్షను భగ్నం చేశారు.
  
  వివిధ రాష్ట్రాల సీఎంలు, జాతీయ నేతలతో భేటీ
  దేశంలో ఇంతకుముందు ఏ రాష్ట్రాన్ని విభజించినా శాసనసభ అనుమతి పొందాకే ప్రక్రియ చేపట్టేవారని, కానీ ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఇందుకు విరుద్ధంగా చేస్తున్నారంటూ వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి  జాతీయస్థాయి నేతలను, వివిధ రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులను కలిసి వివరించారు. చెన్నై వెళ్లి తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి జయలలిత, డీఎంకే అధినేత కరుణానిధి, ముంబై వెళ్లి ఎన్సీపీ అధినేత శరద్‌పవార్, శివసేన అధ్య క్షుడు  ఉద్దవ్ థాకరే, కోల్‌కతా వెళ్లి పశ్చిమ బెంగాల్ సీఎం మమతా బెనర్జీ, భువనేశ్వర్‌లో ఒడిశా సీఎం నవీన్ పట్నాయక్, బీహార్ రాజధాని పాట్నాలో నితీశ్‌కుమార్,  లక్నోలో ఉత్తరప్రదేశ్ సీఎం అఖిలేష్ యాదవ్‌లతో భేటీ అయ్యారు. పంజాబ్ సీఎం బాదల్‌ను కూడా కలిసి కేంద్రం వ్యవహరిస్తున్న అప్రజాస్వామిక తీరును వివరించారు. ఇక ఢిల్లీలో మాజీ ప్రధాని దేవెగౌడ, వామపక్ష అగ్రనేతలు సీతారాం ఏచూరి, ప్రకాష్‌కారత్, సీపీఐ ప్రధాన కార్యదర్శి సురవరం సుధాకర్‌రెడ్డి, బీజేపీ అధ్యక్షుడు రాజ్‌నాథ్‌సింగ్, జేడీయూ అధ్యక్షుడు శరద్‌యాదవ్‌లతో భేటీ అయ్యారు.
  
  ఢిల్లీలోనూ మార్మోగిన సమైక్యం
  ఢిల్లీలోని జంతర్‌మంతర్ వద్ద  వైఎస్సార్ సీపీ శ్రేణులతో కలిసి వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ధర్నా చేపట్టారు.  ధర్నా ప్రదేశం నుంచి పార్లమెంటు వరకు ర్యాలీకి యత్నించగా పోలీసులు అడ్డుకున్నారు.
  
  కుప్పం నుంచి సమైక్య యాత్ర
  రెండుకళ్ల సిద్ధాంతంతో ప్రజలను ఏమార్చిన చంద్రబాబు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న చిత్తూరు జిల్లా కుప్పం నుంచే జగన్ ‘సమైక్య శంఖారావం’ యాత్ర మొదలుపెట్టారు. రాష్ట్రమంతా పర్యటించి  సమైక్య స్ఫూర్తిని రగిలించడంతో పాటు ఉద్యమ ఆవశ్యకతపై ప్రజలను చైతన్యం చేశారు. విభజనలో టీడీపీ, కాంగ్రెస్‌ల కుమ్మక్కు కుట్రలను ప్రజలకు వివరిస్తూ సీమాంధ్ర జిల్లాల్లో పర్యటించారు.
  
  రాజధానిలో సమైక్య శంఖారావం
  హైదరాబాద్‌లో  వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ఆధ్వర్యంలో సమైక్య శంఖారావం పేరిట భారీ బహిరంగసభ నిర్వహించారు. సీమాంధ్ర జిల్లాల నుంచే కాక తెలంగాణలోని మారుమూల ప్రాంతాల నుంచి కూడా సభకు లక్షలాది మంది సమైక్యవాదులు తరలివచ్చారు.
  
  షర్మిల బస్సు యాత్ర
  ‘సమైక్యం’పై ప్రజల్లో చైతన్యం కలిగించేందుకు జగన్ సోదరి షర్మిల సీమాంధ్ర జిల్లాల్లో బస్సు యాత్ర చేపట్టారు.  మహానేత వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి నాలుగో వర్ధంతి నాడు ఆయన సమాధి వద్ద ప్రత్యేక ప్రార్థనల అనంతరం తిరుపతికి వెళ్లి సమైక్యశంఖారావం సభలో పాల్గొన్నారు. అక్కడి నుంచి చిత్తూరు, మదనపల్లె సభల్లో పాల్గొని కాంగ్రెస్,  టీడీపీల అవకాశవాద రాజకీయాలను ఎండగట్టారు. ఆ తర్వాత అనంతపురం, కర్నూలు, కోస్తా జిల్లాల్లోనూ షర్మిల బస్సుయాత్ర కొనసాగింది.
  
  ఎమ్మెల్యేల రాజీనామాల బాట
  రాష్ట్ర ప్రజల భవిష్యత్తుతో చెలగాటమాడుతున్న కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వ వైఖరికి నిరసనగా పార్టీ అధినేత  వైఎస్ జగన్ సూచన మేరకు జూలై నెలాఖరులోనే 16మంది వైఎస్సార్ సీపీ ఎమ్మెల్యేలు రాజీనామా చేశారు. స్పీకర్ ఫార్మాట్‌లోనే రాజీనామా లేఖలు రాసి ఆయన కార్యాలయానికి ఫ్యాక్స్ పంపారు. ఎమ్మెల్యే పదవులను తృణప్రాయంగా వదిలి సమైక్య ఉద్యమంలోచురుగ్గా పాల్గొన్నారు.
  
  వైఎస్సార్ సీపీ శ్రేణుల ఉద్యమపథం
  ‘సమైక్య’ డిమాండ్‌తో వైఎస్సార్ సీపీ నాయకులు, కార్యకర్తలు అలుపెరుగని పోరాటం చేశారు.  వైఎస్ జగన్ ఆదేశాల మేరకు సమగ్ర కార్యాచరణతో సమైక్య పోరాటాన్ని ఉధృతం చేశారు. సీమాంధ్ర జిల్లాల్లో వివిధ రూపాల్లో ఆందోళనలు చేపట్టారు. పార్టీ శ్రేణులకు తోడుగా సమైక్యవాదులు ఊరూ వాడా ర్యాలీలు, మానవహారాలు, రాస్తారోకోలు, ఆందోళనలు, జాతీయ రహదారుల దిగ్బంధనం చేపట్టడంతో సీమాంధ్ర ఓ దశలో అట్డుడికింది.  ఇక జాతిపిత మహాత్మాగాంధీ జయంతి రోజైన అక్టోబర్ 2 నుంచి సీమాంధ్ర జిల్లాల్లోని అన్ని నియోజకవర్గాల్లోనూ సత్యాగ్రహాలతో వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ సమైక్య ఉద్యమప్రభంజనం సృష్టించింది.  కోస్తా, రాయలసీమ జిల్లాల్లోని 175 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల్లోనూ పార్టీ సమన్వయకర్తలు నిరాహార దీక్షలు చేపట్టారు.
  
  రాష్ట్రపతి,  ప్రధానిలకు లేఖలు.. వినతిపత్రాలు
 విభజన తీరును గర్హిస్తూ వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి, వైఎస్ విజయమ్మలు పలుమార్లు రాష్ట్రపతి ప్రణబ్‌ముఖర్జీ, ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్‌లకు లేఖలు రాశారు. ఢిల్లీ వెళ్లి వినతిపత్రాలు సమర్పించారు. ఏకాభిప్రాయం లేకుండా ఎలా విభజిస్తారంటూ కేంద్రహోం మంత్రి షిండేకు వైఎస్ విజయమ్మ లేఖ రాశారు. అదే లేఖను ఆ తర్వాత ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్‌కు ఫ్యాక్స్ ద్వారా పంపారు. ఆ తర్వాత వైఎస్ జగన్, వైఎస్ విజయమ్మలు ఢిల్లీ వెళ్లి ప్రధాని, రాష్ట్రపతిలను స్వయంగా కలిసి వినతిపత్రాలు అందజేసి రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగానే ఉంచాలని విజ్ఞప్తి చేశారు. రాష్ట్రపతి హెదరాబాద్‌కు వచ్చినప్పుడు ఆయన్ని కలిసి వినతిపత్రాన్ని అందజేశారు. తాము విభజనకు వ్యతిరేకమంటూ ఆ లేఖలో పేర్కొన్నారు. అదేవిధంగా సమైక్యంపై తీర్మానం చేసేందుకు అసెంబ్లీని సమావేశపరచాలని రాష్ట్ర గవర్నర్ నరసింహన్‌ను జగన్ సెప్టెంబర్ 30వ తేదీన కలిశారు.  ఆంధ్రప్రదేశ్ పునర్వ్యవస్థీకరణ బిల్లును పెట్టొద్దంటూ స్పీకర్ మీరాకుమార్‌కు లేఖ రాశారు.


 నల్లారి కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి... సీఎం పదవిని అడ్డుపెట్టుకుని సీమాంధ్ర పాలిట అక్షరాలా సైంధవ పాత్ర పోషించారు. విడదీసేందుకు వీల్లేదని పైకి మేకపోతు గాంభీర్యం ఒలకబోస్తూనే లోలోన విభజనకు కావాల్సిన రంగాన్నంతా సిద్ధం చేశారు. కేంద్రం ఆడించినట్టల్లా ఆడుతూ, విభజనకు కావాల్సిన సమాచారం దగ్గరి నుంచి అన్ని రకాల సాయమూ ఎప్పటికప్పుడు అం దించి సహకరించారు. రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ నేతలకు శల్య సారథ్యం వహించారు. వారి నుంచి అధిష్టానానికి ఎలాంటి ఇబ్బం దులూ తలెత్తకుండా కాపు కాశారు.
 
 ‘విభజన బిల్లు రాకముందే మేల్కొందాం. రాష్ట్రం సమైక్యంగా ఉండాలంటూ ముందుగానే అసెంబ్లీలో తీర్మానం చేద్దాం’’ అని సొంత పార్టీ మంత్రులు, ఎమ్మెల్యేలు ఎంతగా మొత్తుకున్నా కాకమ్మ కథలతో వారించారు. రాజీనామాలన్నా చేద్దామన్నా, ‘అసెంబ్లీలో సమైక్య గళాన్ని ఎవరు విన్పిస్తా’రంటూ దానికీ అడ్డుపడ్డారు. విభజనను ఆపేందుకు బ్రహ్మాస్త్రముంది లెమ్మంటూ బీరాలు పలికారు. చివరికి విభజన బిల్లుపై అసెంబ్లీలో సజావుగా చర్చ జరిగేలా, అది సభ అభిప్రాయంతో పాటుగా రాష్ట్రపతికి తిరిగి వెళ్లేలా దగ్గరుండి అన్ని జాగ్రత్తలూ తీసుకుని తరించారు.
  
  


 *  విభజన వద్దని పోరాడిన ఏకైక నాయకుడు జగనే
 * చంద్రబాబుది గోడమీద పిల్లివాటం
 * అసెంబ్లీలో నోరు విప్పకపోవడమే ప్రత్యక్ష నిదర్శనం
 * ఆనాడు పవన్ కల్యాణ్ గొంతు మూగబోయిందా?
  
 రాష్ట్రాన్ని సమైక్యంగా ఉంచాలని, విభజన వల్ల సీమాంధ్రకు తీవ్ర అన్యాయం జరుగుతుందని మొదటి నుంచి వాదించింది వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఒక్కటే. సీపీఎం కూడా సమైక్యానికే కట్టుబడినా రాష్ట్ర విభజనకు వ్యతిరేకంగా అలుపెరగని పోరాటం సాగించింది మాత్రం వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ఒక్కరే.
  
  బాబు అవకాశవాదం
  విభజనపై త్వరగా నిర్ణయం తీసుకోవాలంటూ కేంద్రానికి లేఖలు రాయడమే కాకుండా అడ్డగోలు విభజనపై కనీసం పెదవి విప్పని టీడీపీ అధ్యక్షుడు చంద్రబాబు నాయుడు ఇప్పుడు మాట్లాడుతున్న తీరు ఆయన అవకాశవాద రాజకీయాలను తేటతెల్లం చేస్తోంది.
  
  విభజన నష్టాలపై గొంతెత్తింది జగనే
  రాష్ట్రాన్ని విభజిస్తే సీమాంధ్ర  నష్టపోతుందని, యువత ఉన్నత విద్య, ఉపాధి అవకాశాలు కోల్పోతుందని, ఉద్యోగులకు వేతనాలు, సంక్షేమ పథకాల అమలుకు నిధుల కొరత ఏర్పడుతుందని వైఎస్ జగన్ ఆది నుంచి వివిధ సందర్భాల్లో వివరిస్తూ వచ్చారు. అందు వల్లే విభజనను తమ పార్టీ వ్యతిరేకిస్తోందని స్పష్టం చేశారు.
  
  విభజన వల్ల సీమాంధ్రకు కలిగే నష్టాలపై జగన్ పేర్కొన్న అంశాలివీ...
  
 హైదరాబాద్ నగరం గత 60 ఏళ్లుగా మొత్తం 23 జిల్లాలకు కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందింది. రాష్ట్రం విడిపోతే సీమాంధ్ర యువత ఉద్యోగాల కోసం ఎక్కడికి పోవాలి? 60 ఏళ్లుగా తెలుగు ప్రజలందరి సమష్టి కృషి ఫలితంగానే నేడు హైదరాబాద్ రాబడి రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో సగానికి పైగా ఉంది. రాష్ట్ర విభజనతో ఉద్యోగుల వేతనాలు చెల్లించడమే సీమాంధ్ర ప్రభుత్వానికి కష్టమవుతుంది. నిధుల కొరత వల్ల అభివృద్ధి, సంక్షేమం కుంటుపడుతుంది. రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రాంతాల వారు నేడు హైదరాబాద్‌లోనే ఉపాధి పొందుతున్నారు. పొదుపు చేసిన మొత్తాలను ఇక్కడే మదుపు చేశారు. విభజన జరిగి ఆ పెట్టుబడుల విలువ ఒక్కసారిగా పడిపోతే సీమాంధ్రులే నష్టపోతారు.
  
 రాష్ట్రాల మధ్య తలెత్తుతున్న జల వివాదాలు తీవ్రతరమవుతున్నాయి. ట్రిబ్యునళ్లు, కోర్టు తీర్పులు, ఆదేశాలు, వాటర్‌బోర్డులు ఉన్నా తమిళనాడు, కర్ణాటక మధ్య కావేరీ జల వివాదం చెలరేగుతూనే ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ అభ్యంతరాలను బేఖాతరు చేసి మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం చట్టవిరుద్ధంగా బాబ్లీ ప్రాజెక్టు నిర్మాణం చేపడుతూనే ఉంది. ఎగువ రాష్ట్రాలైన మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక తమ అవసరాలు తీరిన తర్వాతే ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు (ఉమ్మడి రాష్ట్రానికి) నీరు వదులుతామంటున్నాయి. రాష్ట్రం సమైక్యంగా ఉండగానే పరిస్థితులు ఇలా ఉంటే.. విభజిస్తే శ్రీశైలం, నాగార్జున సాగర్ ప్రాజెక్టులకు నీరు ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది? విభజనతో రాష్ట్రంలో కృష్ణా నది ప్రవహించే ప్రాంతం వెంబడి తరచుగా ఘర్షణలు తలెత్తవా? కృష్ణా ఆయకట్టుకు నీరు ఎలా అందిస్తారు? గోదావరి జలాల సంగతేమిటి? పోలవరం ప్రాజెక్టుకు నీరు ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది? మిగులు జలాలపై ఆధారపడి నిర్మిం చిన, నిర్మిస్తున్న ప్రాజెక్టుల గతి ఏమిటి?
 
 ట్రిబ్యునళ్లు, బోర్డులు నిరర్థకమైనవి కావడం వల్ల సమైక్యంగా ఉండగానే రాష్ట్రం దుర్భిక్షానికి, వరద బీభత్సానికి గురవుతూ వస్తోంది. రాష్ట్రాన్ని విభజిస్తే పరిస్థితి మరింత విషమిస్తుంది. మరో జలమండలి లేదా వాటర్‌బోర్డు ఏర్పాటు చేయడం దేనికి తోడ్పడుతుంది? కృష్ణా జలాల వినియోగంపై బచావత్ ట్రిబ్యునల్ రాష్ట్రానికి పూర్తి హక్కులు ఇచ్చినా, వాటిని విస్మరించి బ్రజేష్ కుమార్ ట్రిబ్యునల్ ఆ హక్కును మహారాష్ట్ర, కర్ణాటకలకు కట్టబెట్టింది. రాష్ట్ర విభజన జరగబోతుందన్న వార్తలతో అప్పుడే ఎగువ రాష్ట్రాలైన కర్ణాటక, తమిళనాడు మిగులు జల్లాల్లోనూ, కేటాయించిన జలాల్లోనూ వాటాలు పెంచాలని కోరుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో విభజన జరిగితే తెలుగు ప్రజలపై మరింత దుష్ర్పభావం చూపక తప్పదు.
  
  రాష్ట్రాన్ని అడ్డగోలుగా విభజిస్తే కుప్పం నుంచి శ్రీకాకుళం  వరకూ సముద్రపు ఉప్పునీరు తప్ప తాగడానికి మంచినీరు ఏదీ? ఎక్కడి నుంచి నీరు ఇస్తారు?
  
  రాయలసీమ, ప్రకాశం, నెల్లూరు జిల్లాల్లోని వెలిగొండ, హంద్రీ - నీవా, గాలేరు - నగరి సుజల స్రవంతి పథకాలకు నీళ్లు ఎక్కడి నుంచి వస్తాయి? కృష్ణా ఆయకట్టులో నీటి కోసం రోజూ ప్రజలు కొట్టుకునే పరిస్థితి రాదా?
  
  ఉన్నత విద్య, ఉపాధి కోసం సీమాంధ్ర యువత హైదరాబాద్‌పైనే ఆధారపడి ఉంది. పదేళ్లలో హైదరాబాద్‌ను విడిచిపెట్టి వెళ్లాలంటే సీమాంధ్ర యువత ఉద్యోగాలు, ఉపాధి కోసం ఎక్కడికి వెళ్లాలి?
  
  రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో రూ. 90 వేల కోట్లు వివిధ మార్గాల ద్వారా హైదరాబాద్ నుంచే వస్తోంది. అంటే రాష్ట్ర ప్రభుత్వ  బడ్జెట్‌లో 55 శాతం, కేంద్రానికి రాష్ట్రం నుంచి వెళుతున్న పన్నుల్లో 65 శాతం కేవలం హైదరాబాద్ నుంచే జమవుతున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో హైదరాబాద్ నుంచి ఇంత డబ్బు ఖజానాకు రాకపోతే... వృద్ధాప్య పింఛన్లు, ఆరోగ్యశ్రీ, ఫీజు రీయింబర్స్‌మెంట్, ఉచిత విద్యుత్తు, రూపాయికే కిలో బియ్యం తదితర సంక్షేమ కార్యక్రమాలకు డబ్బు ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది?
  
  పార్లమెంటు సాక్షిగా సమైక్య నినాదం
  లోక్‌సభలో మూడేళ్ల క్రితమే వైఎస్ జగన్ మోహన్ రెడ్డి సమైక్యాంధ్ర ప్లకార్డు ప్రదర్శించి పతాక శీర్షికల్లో నిలిచారు. రాష్ట్రం ముక్కలు కాకూడదన్న ఆయన పట్టుదలకు, సమైక్యాంధ్ర పరిరక్షణకు ఆయన ఎంతగా కట్టుబడి ఉన్నారో తెలియజేప్పేందుకు.. సాక్షాత్తూ చట్టసభలో జరిగిన ఘటనే నిదర్శనం.
  
  సోనియాకు జగన్ సూటి ప్రశ్న
  రాష్ట్రాన్ని ముక్కలు చేసిన సోనియాగాంధీపై జగన్ అనేక సందర్భాల్లో  ధ్వజమెత్తారు. ‘రాహుల్ ప్రధాని అయ్యేందుకు ఇక్కడి బిడ్డల జీవితాలతో ఆడుకుంటారా? ఇటలీ దేశీయురాలు సోనియా.. రాజీవ్‌గాంధీని పెళ్లి చేసుకుని భారత్‌కు వచ్చారు. 30ఏళ్ల క్రితం భారత పౌరసత్వం తీసుకున్నారు.. ఇప్పుడు పార్లమెంటులో బిల్లు పెట్టి విదేశీయులకు ఇచ్చిన పౌరసత్వాలన్నీ రద్దు చేస్తున్నామంటే ఇటలీ వెళ్లిపోతారా..’ అని హైదరాబాద్ ఎల్బీ స్టేడియంలో జరిగిన సమైక్య శంఖారావం సభలో జగన్ సూటిగా ప్రశ్నించడం అందరికీ గుర్తుంది.


 ఈ ఏడాది నెలరోజుల తేడాతో 5 ఎన్నికలను పోలీసులు ఎదుర్కొంటున్నారు. ఎన్నికల వేళ సరిపడ సిబ్బంది లేకపోయినా సమస్యే. మన రాష్ట్రంలో ఈ దుస్థితి ఉంది. 1.29లక్షల మంది పోలీసులు ఉండాల్సి ఉంటే కేవలం 90,843మంది మాత్రమే ఉన్నారు. సిబ్బంది కొరతతో పోలీసులపై మరింత పనిభారం పడుతుంది. రాష్ట్రజనాభా 8,45,80,777. కానీ రాష్ట్రంలో ఉన్న పోలీసులు కేవలం 90,843మంది మాత్రమే! దీనిని బట్టే శాంతిభద్రతలు కాపాడటంలో పోలీసుల ఎంత ఒత్తిడి ఎదుర్కొంటున్నారో తెలుస్తుంది.
 
 పోలీసులకు ప్రతీ ఎన్నికల్లో మూడురోజులు డ్యూటీ వేస్తారు. ఎన్నికలకు రెండురోజులు ముందు కేటాయించిన ప్రాంతానికి వెళ్లాలి. ఏప్రిల్ 30న తెలంగాణలో ఎన్నికలకు సీమాంధ్ర నుంచి పోలీసులు 27న బయలుదేరారు.  28న తెలంగాణకు చేరుకున్నారు. తిరిగి 1వ తేదీ బయలుదేరి 2న ఇళ్లకు వచ్చారు. అంటే 5రోజులు డ్యూటీ ఉన్నట్లు. మన రాష్ట్రంతో పాటు కర్నాటక, తమిళనాడు, మహారాష్ట్రలోని ఎన్నికల విధులకు కూడా మన పోలీసులు వెళ్లాల్సిందే!  
 
 * పల్లెల్లో పోలీసులకు నివసించేందుకు గదులుండవు. మరుగుదొడ్ల సమస్యా ఉంది.
 * ఎన్నికల విధులకు వెళ్లిన పోలీసులు రాజకీయ నేతల ఇళ్లలో భోజనం చేయకూడదనే నిబంధన ఉంది. ఒక్కోసారి భోజనం దొరక్క పస్తులుండి డ్యూటీలు చేయాల్సి వస్తోంది.
 * మహిళా పోలీసుల పరిస్థితి మరింత దయనీయం. రాత్రి వేళల్లో ఉండేందుకు సరైన బస లేక ఇబ్బందులు పడుతుంటారు.
 * ఎన్నికల వేళ గ్రామంలో ఏ మూలన ఎలాంటి గొడవ జరిగినా పోలీసులే పూర్తి బాధ్యత వహించాలి. ఒక వేళ గొడవ పెద్దదైతే వారిపై చర్యలు ఉంటాయి.
 * పల్లెల్లో గొడవలను నివారించే సమయంలో పోలీసులు గాయపడిన సందర్భాలు ఉన్నాయి. తీవ్రంగా గాయపడి ప్రాణం మీదకు తెచ్చుకున్న పోలీసులూ ఉన్నారు.
 * స్థానిక సంస్థల్లో బ్యాలెట్ పద్ధతిన ఓటింగ్ జరుగుతుంది కాబట్టి.. కొందరు దుండగులు బాక్సుల్లో ఇంక్, నీళ్లు పోయడం లాంటి చర్యలకు ఉపక్రమిస్తారు. ఇదే జరిగితే పోలీసులకు ఇబ్బందే.
 * ఎన్నికలు ముగిసిన తర్వాత బ్యాలెట్‌బాక్స్‌లను స్ట్రాంగ్‌రూంకు తీసుకెళ్లడం కత్తిమీద సామే. ఇలా అడుగడుగునా గండాల నడుమ పోలీసులు విధులు నిర్వర్తించాలి. అయినా ఎవరూ వారి గురించి సానుభూతితో ఆలోచించరు.
  
 తీవ్రమైన ఒత్తిడి
 ఎన్నికలే కాదు.. దోపిడీలు, దొంగతనాలు.. ప్రమాదాలు, ప్రమోదాలు.. ధర్నాలు, దొమ్మీలు.. హత్యలు, అత్యాచారాలు.. బెట్టింగ్‌లు, వైట్‌కాలర్లు.. ఉరుసులు, ఊరేగింపులు.. విపత్తులు, వైపరీత్యాలు.. సందర్భం ఏదైనా పోలీసులుండాల్సిందే. 24 గంటలూ డ్యూటీలో లేదా రెడీగా ఉండాల్సిందే! దండెత్తి వచ్చే శత్రువుల నుంచి దేశాన్ని కాపాడేవారు సైనిక జవానులైతే.. అంతర్గత శత్రువుల నుంచి ప్రజలను కాపాడేది, సామాజిక ఆస్తులను సంరక్షించేది పోలీసులు. అందుకే వారు నిరంతరం ఒత్తిడిలో పనిచేయాల్సి ఉంటుంది. వారికీ కుటుంబం ఉన్నా.. శ్రద్ధ తీసుకునే అవకాశముండదు. ఫలితంగా చాలామంది పోలీసుల పిల్లలు సరైన కెరీర్‌లో ఉండరు. ప్రస్తుత పరిస్థితి గమనిస్తే ఓ వైపు ఎన్నికలు.. మరోవైపు పిల్లల పరీక్షలు జరిగాయి. కానీ పోలీసులు తమ పిల్లలు పరీక్షలు రాసే సమయంలో ఇంటి వద్ద ఉండి వారికి ధైర్యం చెప్పే అవకాశం లేకపోయింది.
  
  గౌరవం.. గుర్తింపూ ఉండదు
  ప్రజలకు సేవ చేయడమంటే పరమాత్మునికి సేవ చేయడమే. అందుకే పెద్దలు మానవ సేవే మాధవ సేవ అన్నారు. ప్రజాసేవలో ఉండే వారి నుంచి నీతి, నిజాయితీ, అంకితభావం, మానవత్వం, కాస్తంత త్యాగం వంటి లక్షణాలను సమాజం ఆశిస్తుంది. ఎంత చేశామన్నది కాదు, ఎలా చేశామన్నది ముఖ్యమని సమాజం అంటుంది. ఇరవై నాలుగ్గంటలూ ప్రజల మధ్య ఉండి వారిని కనిపెట్టుకునే పోలీసు నుంచి కూడా ఇటువంటి విలువలనే సమాజం కోరుకుంటుంది. అయితే పోలీసుల చిన్న చిన్న తప్పులను అందరూ పరిగణలోకి తీసుకుంటారు. కానీ నాటి చైనా యుద్ధం నుంచి నేటి అంతర్గత భద్రత వరకు సాయుధ సంఘర్షణలో ప్రతి నిత్యం చావుబతుకుల మధ్య పోరాటం సాగిస్తున్న వారి త్యాగాల గురించి ఒక్క నిమిషం కూడా ఆలోచించరు. పోలీసులందరూ అవినీతిపరులూ కాదు. అందరూ నీతిమంతులూ కాదు. సమాజంలోని అన్ని వర్గాల్లో, అన్నిశాఖల్లో ఉన్నట్లు పోలీసు శాఖలో కూడా కలుపుమొక్కలుంటాయి. అయితే మనకవి మహావృక్షాలుగా గోచరిస్తాయి.
  
 మహిళా సిబ్బందీ.. కొరతే
 విధుల్లో మహిళా ఉద్యోగులు మరింత తీవ్రంగా ఇబ్బంది పడుతున్నారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా సివిల్, ఏఆర్ విభాగాల్లో 4,646 మంది మహిళా పోలీసులు ఉండాలి. ప్రస్తుతం 1,975 మంది మాత్రమే ఉన్నారు.
 
  ప్రత్యేక పీఆర్సీ ఇవ్వాలి
 అందరు ఉద్యోగుల్లా మేము ఆందోళనకు దిగలేం. మాకు ప్రత్యేకంగా వేతన సవరణ చేయాలి. ప్రమోషన్లు వేగవంతం చేయాలి. పోలీస్‌స్టేషన్ల సంఖ్యను పెంచాలి. పని విభజన జరగాలి. ఖాళీ పోస్టులు భర్తీ చేయాలి. అవసరానికి తగ్గట్టుగా కొత్త పోస్టులు మంజూరు చేయాలి. ఇంకా మా న్యాయమైన డిమాండ్లను తీర్చాలి.    - అగ్రహారం శ్రీనివాసశర్మ, పోలీసు సంఘం వైఎస్సార్ జిల్లా అధ్యక్షుడు.
  
  వైఎస్ హయాంలో పోలీసుల సంక్షేమం
  పోలీసుల సంక్షేమంపై ప్రత్యేక శ్రద్ద చూపించారు. పోలీసు కాలనీలకు కళ్యాణమంటపాలు, మినరల్‌వాటర్ ప్లాంట్లు.. చనిపోయిన పోలీసుల కుటుంబాలకు పరిహారం, ఉద్యోగాలు తదితర విషయాల్లో ప్రత్యేక చొరవ చూపారు. సిబ్బందిపై పని ఒత్తిడి తగ్గించేందుకు 31శాతం ఖాళీలను భర్తీ చేశారు. కొత్తగా పోస్టులను మంజూరు చేశారు. తత్ఫలితంగా వేలాదిమంది ఉద్యోగాలు సాధించారు.
 
 * ఆర్డర్లీ వ్యవస్థను రద్దు చేశారు.
 * లూప్‌లైన్‌లో పనిచేసే పోలీసులకు 30 శాతం ఇంక్రిమెంట్లు వేస్తామని 2009లో చెప్పారు.
 * రాష్ట్రంలోని పోలీసులందరికీ ఇళ్లపట్టాలు ఇస్తామని మాట ఇచ్చారు. కొన్ని చోట్ల ఇచ్చారు కూడా.
 * పత్యేకంగా వేతన సవరణ చేయాలని భావించారు.
 * డీటీసీ, పీటీసీలను బలోపేతం చేయాలనుకున్నారు. అయితే ఆయన హఠాన్మరణంతో ఇవన్నీ ఆచరణకు నోచుకోలేదు.
  
  హోం‘గార్డు’కు రక్షణ ఇవ్వని బాబు
   హోంగార్డు.. పోలీసు శాఖకు రక్షకుడి లాంటి వాడు. చూసేవాళ్లకు పోలీసు శాఖలో ఉద్యోగమే అరుునా వేతనం వూత్రం అరకొరే. వురీ వుుఖ్యంగా చంద్రబాబు పాలనా కాలంలో వారి పరిస్థితి దయునీయుంగా ఉండేది. అప్పటి ప్రభుత్వం కూలీల కంటే హీనంగా చూసింది.
 
  రోజు వేతనం రూ.75లే
  భవన నిర్మాణ, ఇతర రంగాల్లోని కూలీలకు రోజు వారీ కూలి రూ.100కు పైగా ఉండగా... అప్పట్లో హోంగార్డులకు చంద్రబాబు సర్కారు ఇచ్చింది రోజుకు రూ.75లే. సెలవులు, వీక్లీ ఆఫ్‌లు ఇవ్వలేదు. గైర్హాజరు కాకుండా నెలంతా పని చేస్తే రూ.2,250 వచ్చేది. ఈ వేతనం ఏవూత్రవుూ చాలక హోంగార్డుల కుటుంబాలకు పస్తులు తప్పేవికావు. నోరెత్తితే ఉద్యోగాలు ఊడగొట్టేవారు. ముష్టిలా ఇచ్చే వేతనం కూడా మూడు.. నాలుగు నెలలకోసారి చేతికొచ్చేది.
 
 టీడీపీ నేత ఒత్తిళ్లతో..
  ఈ ఫొటోలోని వ్యక్తిపేరు సురేష్. కర్నూలు జిల్లా బండిఆత్మకూరు వాసి. 2013బ్యాచ్‌కు చెందిన  ఆయన ఇటీవలే వైఎస్సార్‌జిల్లా ఓబుళవారిపల్లె పోలీసుస్టేషన్‌లో ఎస్‌ఐగా బాధ్యతలు స్వీకరించారు. ఈ ఏడాది ఫిబ్రవరి 9న వివాహమైంది. విధినిర్వహణలో నిక్కచ్చిగా ఉండే సురేష్‌ది సున్నిత మన స్తత్వం. ఏప్రిల్ 6న జరిగిన ఎంపీటీసీ, జెడ్పీటీసీ ఎన్నికల్లో కొందరికి అనుకూలంగా పనిచేయాలని అన్నిస్థాయిల్లో ఒత్తిడి వచ్చింది. మనస్సాక్షిని చంపుకోలేక సురేష్ చివరకు అదే నెల 7వ తేదీన పోలీసు క్వార్టర్స్‌లో రివాల్వర్‌తో కాల్చుకుని ప్రాణాలు విడిచాడు. సురేష్ మృతికి ఓ టీడీపీ నేత ప్రధాన కారణమని పోలీసు వర్గాలు బాహాటం గానే ఆరోపి స్తున్నాయి. ఇలా ఒత్తిళ్లు తాళలేక విధినిర్వహణలో ప్రాణాలు కోల్పోయినవారు రాష్ట్రంలో చాలామంది ఉన్నారు. సురేష్ మృతిపై ప్రభుత్వం విచారణ చేపట్టింది. ఇంతటితో సురేశ్ కుటుంబానికి న్యాయం జరుగుతుందా? అనే ప్రశ్నకు ప్రభుత్వాలు, నాయకులు సమాధానం చెప్పాలి.
 
 వయో పరిమితిని కుదించిన ఘనుడు
 కానిస్టేబుల్ ఉద్యోగాల నియామకాల్లో వంద పోస్టులకు గాను పది చొప్పున హోంగార్డులకు ఇవ్వాలని రిజర్వేషన్ ఉంది. నియమితులై రెండేళ్లు పూర్తవడంతో పాటు ఆ కాలంలో కనీసం 180 రోజులు విధులు నిర్వర్తించిన వారికే ఈ రిజర్వేషన్ వర్తిస్తుంది. 1995 కంటే ముందు కానిస్టేబుల్ ఉద్యోగానికి దరఖాస్తు చేసుకునే హోంగార్డుల వయోపరిమితి 35 ఏళ్ల వరకు ఉండేది. దీన్ని చంద్రబాబు 30 ఏళ్లకే కుదించారు. తద్వారా వేలాది మంది హోంగార్డుల పొట్టకొట్టారు.
  
 సేవలను గుర్తించిన వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి
  హోంగార్డుల సేవలను  వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి గుర్తించి... వారి సంక్షేమానికి కృషి చేశారు. వేతనాన్ని రూ.2,250 నుంచి రూ.6 వేలకు పెంచారు. వారి పిల్లల ఉన్నత చదువు కోసం ఫీజు రీరుుంబర్స్‌మెంట్, స్కాలర్‌షిప్ పథకాలను వర్తింపజేశారు. వేతనం ప్రతినెలా సక్రవుంగా అందేలా చూశారు. కానిస్టేబుల్ ఉద్యోగాలకు వయోపరిమితిని తిరిగి 35 ఏళ్లకు పెంచారు. దీంతో వేలాది మందికి లబ్ధి చేకూరింది. వైఎస్ హయూంలో రాష్ట్రంలో హోంగార్డుల నియూవుకాలు కూడా భారీఎత్తున చేపట్టారు. చంద్రబాబు హయూంలో 20 వేల లోపే ఉండగా.. వైఎస్ ఆ పోస్టుల సంఖ్యను 40 వేలకు పెంచి నిరుద్యోగులకు అవకాశం కల్పించారు. వీరిలోనూ 12వేల మందికి పైగా మహిళా హోంగార్డులు ఉండటం గవునార్హం.
  
  పోలీస్ లీడర్ రావాలి
  పోలీసు శాఖలో చాలా పోస్టుల భర్తీకి వుుఖ్యవుంత్రిగా వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకున్నారు. పోలీసు శాఖ బలంగా ఉండాలని కోరుకునేవారు. పోలీసు అకాడమీని రక్షించిన నాయుకుడు వైఎస్. పైగా, కొంత భూమి నష్టపోరుునందుకు పోలీస్ అకాడమీకి ప్రభుత్వం నుంచి ఏ మేరకు పరిహారం ఎంతకావాలో కూడా ఇస్తావుని చెప్పారు.
 
  ధైర్యమిచ్చే పోలీస్ బాస్ కావాలి
  రాజకీయు ఒత్తిళ్లు. అండగా నిలవాల్సిన పోలీసుల్లో వునకెందుకనే నిరుత్సాహ ధోరణి. వీటి వుధ్య విధులు నిర్వహించే పోలీసులకు ఏ సవుస్య ఎదురైనా అనునిత్యం యుుద్ధమే. ఇప్పుడున్న పోలీసు విధానం వూరాలంటే గతంలో వూదిరిగా సవుర్ధుడైన పోలీస్ బాస్‌లు ఉండాలి. అప్పుడే కింది స్థారుులో పోలీసులకు వునోధైర్యం ఉంటుంది. జనానికి కూడా పోలీసుల దగ్గరకు వెళితే సవుస్య పరిష్కారం అవుతుందనే ధీవూ ఏర్పడుతుంది. పోలీస్ బాస్ అంటే ఒక్క డీజీపీనే కాదు. జిల్లా స్థారుులో ఎస్పీ వరకు పోలీస్ బాసే అవుతారు. కింది స్థారుులో ఎవరైనా తప్పు చేస్తే పిలిచి హెచ్చరించి బాగా పనిచేసేలా చేయూలి.


 బాబు పాలన:   బాబు పలు ప్రాజెక్టులకు శంకుస్థాపన చేశారు కానీ, కనీసం ఒక్క ప్రాజెక్టు నిర్మాణం కూడా పూర్తికాలేదు. ఆ కారణం వల్లనే బ్రిజేష్‌కుమార్ ట్రిబ్యునల్ తీర్పు మనకు వ్యతిరేకంగా వచ్చింది.
  -    కల్వకుర్తి, నెట్టెంపాడు, హంద్రీ-నీవా, గాలేరు-నగరి వంటి వరద జలాలపై ఆధారపడ్డ ప్రాజెక్టులను అప్పట్లోనే నిర్మించి ఉంటే  ట్రిబ్యునల్ తీర్పు మనకు అనుకూలంగా వచ్చేది.
  -    బాబు హయాంలో ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం కోసం చేసిన వ్యయం రూ. 700 కోట్లు మాత్రమే. అంటే.. ఏడాదికి వంద కోట్లను కూడా ప్రాజెక్టుల కోసం ఖర్చు చేయలేదు.
  -    ఇంకుడుగుంతలపై చూపిన శ్రద్ధ భారీ ప్రాజెక్టులపై చూపలేదు.
  -    ఆనాడు కేంద్రంలో తానే చక్రం తిప్పానని గొప్పలు చెప్పుకునే చంద్రబాబు... కేంద్రంలో మాట్లాడి ఎగువ రాష్ట్రాల ప్రాజెక్టుల నిర్మాణాన్ని ఆపలేకపోయారు. మన రాష్ట్ర సాగునీటి హక్కులు కాపాడలేక పోయారు.
  రాజన్న రాజ్యం
  అందుబాటులోకి వచ్చిన ప్రతి నీటి బిందువునూ ఒడిసి పట్టుకుని వ్యవసాయ రంగాన్ని అభివృద్ధి చేస్తూనే రాష్ట్ర ప్రజలందరికీ తాగునీటి సౌకర్యం కల్పించాలని కలలుగన్న ఆ మహానేత డాక్టర్ వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి తలపెట్టిన మహాయజ్ఞం... జలయజ్ఞం!  దివి నుంచి భువికి గంగను రప్పించే భగీరథయత్నం.. కరవు కాటకాలను తరిమికొట్టడానికి చేపట్టిన వజ్రాయుధం.. కోటి ఎకరాలకు నీరందించి రైతన్న భవిష్యత్తుకు భరోసా కల్పించేందుకు మహానేత తీసుకున్న దృఢసంకల్పం  జలయజ్ఞం!
  
  -    ముఖ్యమంత్రి కాగానే రాష్ట్రంలో జలయజ్ఞం ప్రారంభించారు వైయస్సార్. కోటి ఎకరాలకు సాగునీటిని అందించే లక్ష్యంతో 86 ప్రాజెక్టుల నిర్మాణానికి పూనుకున్నారు.
  -    జలయజ్ఞం కింద చేపట్టిన 86 ప్రాజెక్టుల్లో ఐదేళ్లలోనే 12 ప్రాజెక్టులను పూర్తిచేశారు. మరో 21 ప్రాజెక్టులను పాక్షికంగా పూర్తి చేసి, సుమారు 20 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీటిని అందించారు.
  -    ఐదేళ్లలోనే రూ. 53 వేల కోట్లను ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం కోసం ఖర్చు చేశారు. చాలా ప్రాజెక్టులు చివరిదశకు చేరుకున్నాయి.
  -    ఆయన హయాంలో వేగంగా జరిగిన పోలవరం ప్రాజెక్టు పనులు తర్వాత పూర్తిగా నిలిచిపోయాయి. డిజైన్‌ను మార్చడం వల్ల మళ్ళీ టెండర్లను ఖరారు చేయానికే ప్రభుత్వం మూడేళ్ళ సమయాన్ని తీసుకుంది. వైఎస్ మొదలు పెట్టిన ఈ ప్రాజెక్టు పనులు అదే వేగంతో జరిగినట్టయితే... ఈ సమయానికి పూర్తయి...పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలో 7.2 లక్షల ఆయకట్టుకు నీటి వసతిని కల్పించడంతో పాటు కృష్ణా బేసిన్‌కు 80 టీఎంసీల నీటిని తరలించడానికి, విశాఖపట్టణానికి 30 టీఎంసీల నీటి సరఫరాకు అవకాశం ఉండేది.
  -    ఆ ఒక్క ప్రాజెక్టునే కాదు, మహానేత మరణానంతరం ఇతర ప్రాజెక్టులను సైతం పట్టించుకున్న నాధుడే లేడు.
  
  జగన్ సంకల్పం
  పోలవరం బహుళార్థ సాధక ప్రాజెక్టును జాతీయ ప్రాజెక్టుగా ప్రకటించిన కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ ప్రాజెక్టు నిర్మాణ బాధ్యతలను కూడా తానే తీసుకుంది. పోలవరంతోపాటు పెండింగ్‌లో ఉన్న గాలేరు-నగరి, హంద్రీ-నీవా, వెలుగొండ, ఉత్తరాంధ్ర సుజల స్రవంతి తదితర ప్రాజెక్టులను ప్రాధాన్యత ప్రాతిపదికపై నిర్మాణం పూర్తిచేయడం జరుగుతుంది. ప్రాజెక్టుల నిర్మాణ ప్రభావం మైనింగ్, ట్రాన్స్‌పోర్ట్, మాన్యుఫ్యాక్చరింగ్, వినిమయ రంగాలపై ప్రసరించి, 2004-09 మధ్య విస్తరించిన అభివృద్ధి మాదిరిగానే ఆయా రంగాల పురోగతికి దోహదం చేస్తుంది.  సిమెంట్, స్టీల్, నిర్మాణ సామగ్రి... వీటన్నింటి కొనుగోళ్ళూ పెరగటం, మైనింగ్, ట్రాన్స్‌పోర్టు పెరగటం అంటే ఆర్థిక వ్యవస్థకు మొత్తంగా మళ్ళీ జీవం పోయటమే!


 * కార్డుల కోసం కాళ్లరిగేలా తిరగాల్సిన పని లేదు.
 * రేషన్‌కార్డు, పెన్షన్ కార్డు, ఆరోగ్యశ్రీ కార్డు,  పక్కా ఇంటి కార్డు ఇలా....
 * అన్ని కార్డులు, పత్రాలు ప్రతి గ్రామంలో,  ప్రతి వార్డులో 24 గంటల్లో జారీ.
 * ప్రతి గ్రామంలో, వార్డులో ప్రత్యేకంగా ఒక ప్రభుత్వాఫీసు.
 * ప్రభుత్వాన్ని మీ ఇంటి ముందుకే తెస్తాం.
  
  -    ప్రతి గ్రామంలోనూ ప్రజల ముంగిట్లోకి ప్రభుత్వ సేవలు అందుబాటులో ఉంచాలన్నది మా లక్ష్యం. దీని కోసం ప్రతి గ్రామంలోనూ కార్యాలయం ఏర్పాటు చేసి ఐరిస్ కార్యక్రమం ద్వారా రేషన్ కార్డులు, ఆరోగ్యశ్రీ కార్డులు, సామాజిక పింఛన్ కార్డులు, పక్కా ఇంటి కార్డులు, ఆధార కార్డు సహా ఏ కార్డు అయినా దరఖాస్తు చేసుకున్న 24 గంటల్లోనే ప్రజలకు అందించే విధానాన్ని అమలు చేస్తాం. ఈ కార్యాలయాల్లో కంప్యూటర్, ఇంటర్‌నెట్, ప్రింటర్, ఐరిస్ మిషన్, లామినేటింగ్ మిషన్ సదుపాయం ఉంటుంది.
  -    సిటిజన్స్ చార్టర్: నిర్ణీత కాల వ్యవధిలో ప్రజల పనులు పూర్తయ్యేలా చూస్తాం.
  -    ఫైళ్ళ సమీక్ష: ఎమ్మార్వో కార్యాలయం మొదలు సచివాలయం వరకూ అన్ని ఫైళ్ళకూ బార్ కోడ్ ఇచ్చి ఫైళ్ళ సమీక్ష నిర్వహిస్తాం. ప్రజలు తమ ఫైళ్ళు ఏ కార్యాలయంలో, ఏ స్థాయిలో ఉన్నాయో తెలుసుకోవటానికి ఇది తోడ్పడుతుంది.
  -    మహిళా అదాలత్‌లు/ న్యాయ వ్యవస్థ: మహిళా కేసులను త్వరితగతిన విచారించి, న్యాయం చేకూర్చటానికి రాష్ట్రంలోని అన్ని కోర్టులూ సాయంత్రం పూట కూడా పనిచేస్తాయి.
  -    రాష్ట్ర స్థాయి లోకాయుక్త (లోక్‌పాల్)ని పటిష్ఠం చేస్తాం.
  -    అన్ని పంచాయతీల్లోనూ జన సేవా కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేస్తాం.
  -    అర్హత ఉన్న అందరికీ సంక్షేమ ఫలాలు అందిస్తాం. ప్రజా పంపిణీ వ్యవస్థలో అవినీతిని నిర్మూలించి లబ్ధిదారులకు సకాలంలో ప్రయోజనం చేకూరుస్తాం.
  -    అన్ని ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలనూ నిర్ణీత వ్యవధిలో సమీక్షించి, ప్రజాభిప్రాయం ప్రకారం మరింత పటిష్ఠపరుస్తాం.
  -    పదవీ విరమణ చేసిన న్యాయమూర్తి అధ్యక్షతన ఏర్పాటయ్యే కమిటీ అన్ని చట్టాలనూ పునఃపరిశీలిస్తుంది. కమిటీ సూచనల మేరకు కాలదోషం పట్టిన చట్టాలన్నింటినీ తొలగించి, వాటి స్థానంలో ఆచరణయోగ్యమైన చట్టాలను తీసుకువస్తాం.
  -    {పజలకు ఎస్‌ఎంఎస్‌ల ద్వారా సమాచారాన్ని చేరవేసి, నూరు శాతం ఈ-గవర్నెన్స్‌ను సాధిస్తాం.
  -    భూమి రికార్డులన్నీ కంప్యూటర్లలో నిక్షిప్తం చేస్తాం. భూమి లావాదేవీలను బెంగళూరులో మాదిరిగా ఆన్‌లైన్‌లో నిర్వహిస్తాం.
  -    కాలం చెల్లిన బ్రిటిష్ పోలీస్ చట్టం స్థానంలో కొత్త పోలీస్ చట్టాన్ని తెచ్చి  ప్రజలకు సత్వరంగా, చిత్తశుద్ధితో పోలీసులు సేవలందించేలా చేస్తాం.
  -    ఆరోగ్యం, పరిశుభ్రత, ఆహారం: నీటి కాలుష్యంతో వచ్చే రోగాలను అరికట్టటానికి ప్రతి గ్రామంలోనూ ఆర్వో, రివర్స్ ఆస్మోసిస్ ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేస్తాం. మినరల్ వాటర్‌ను నామ మాత్రపు ధరలకే సరఫరా చేసేందుకు ప్రభుత్వ నిధులను ఉపయోగిస్తాం. ఈ ప్లాంట్ల నిర్వహణలో స్థానిక నిరుద్యోగ యువతకు ప్రాధాన్యం ఇస్తాం.
  -    నిర్ణీత వ్యవధులలో పిల్లలకు ఉచిత వైద్య పరీక్షలు నిర్వహించి, నూరు శాతం టీకాలు వేయించుకునేలా చేస్తాం. ‘హయ్యర్ హ్యూమన్ డెవలప్‌మెంట్ ఇండెక్స్’ సాధించటానికి నూరు శాతం ‘డీ వార్మింగ్’ చేస్తాం. పిల్లలకు ఉచితంగా కళ్ళద్దాలు అందిస్తాం.
  -    గుజరాత్, తమిళనాడులలో మాదిరిగా మహిళల ఆరోగ్య పరిరక్షణకు రూపాయికి ఓ ప్యాడ్ చొప్పున శానిటరీ నేప్కిన్‌లను సరఫరా చేస్తాం.
  -    ప్రజల సౌకర్యార్థం మరుగుదొడ్లను నిర్మించటం ద్వారా పరిసరాలు పరిశుభ్రంగా ఉండేలా చూస్తాం.
  -    ఆధార్ కార్డు సహాయంతో రాష్ట్రంలో ఎక్కడి నుంచైనా రేషన్ తీసుకునే సౌకర్యం  కల్పిస్తాం. వలస కూలీలకు ఇది బాగా ఉపయోగ పడుతుంది. రేషన్ దుర్వినియోగం కాకుండా ఉంటుంది.
  -    రేషన్ దుకాణాల్లో విటమిన్ ఏ, డీ, ఐరన్, క్యాల్షియం బిళ్ళలను విక్రయించడం ద్వారా ఆహార పరిపుష్టత కల్పిస్తాం.
  -    మారుమూల ప్రాంతాలు, గిరిజన ప్రాంత గ్రామాలలో ఉచిత సౌరశక్తి లాంతర్లు, పొగరాని పొయ్యిలు ఏర్పాటు చేస్తాం.


 బాబు పాలన: నేత కార్మికుల సంక్షేమం విషయంలో ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న తొమ్మిదేళ్లు చంద్రబాబు చిన్నచూపు చూశారు. పింఛను విషయంలో కానీ, ఆత్మహత్య చేసుకున్న వారికి పరిహారం ఇప్పించే విషయంలో కానీ ఏనాడూ సానుభూతితో ఆలోచించలేదు. పెపైచ్చు నష్టపరిహారం చెల్లిస్తే ఆత్మహత్యలు మరింత పెరుగుతాయంటూ పరిహాసం చేశారు.
  -    1999లో సిరిసిల్ల శివారులోని రాజీవ్‌నగర్‌లో కొండ కిష్టయ్య అనే నేత కార్మికుడు భార్యాపిల్లలతో సహా ఆత్మహత్యకు పాల్పడ్డాడు. కుటుం బంలో నలుగురు చనిపోగా కుమార్తె మిగిలింది. ఈ ఘటన సంచలనం సృష్టించినా ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న బాబు పరామర్శకు సిరిసిల్ల రాలేదు. చేనేత మంత్రి పడాల భూమన్నను పంపి చేతులు దులుపుకున్నారు.
  -    బాబు హయాంలో 1999-2004 మధ్య 200మంది నేత కార్మికులు ఆత్మహత్య చేసుకుంటే పైసా పరిహారం కూడా ఇవ్వలేదు. కుటుంబ ప్రయోజన పథకంలో కేవలం రూ.ఐదువేలు ఇచ్చి సరిపుచ్చారు.
  -    నేత కార్మికులకు పింఛనివ్వాలని బాబు ఆలోచించలేదు. అందరితోపాటు 60ఏళ్లు నిండిన వారికి రూ.75 మాత్రమే పింఛనుగా నిర్ణయించారు.
  -    చేనేత కార్మికులు తయారు చేసిన వస్త్రాలను విక్రయించేందుకు ఏర్పాటు చేసిన ఆప్కో షోరూంలలో దాదాపు వంద వరకు మూసేశారు.
  -    ఎన్టీఆర్ ప్రారంభించిన జనతా వస్త్రాల పథకాన్ని సైతం రద్దు చేశారు.
  -    బాబు హయాంలో మైక్రో ఫైనాన్స్ వేధింపులు ఎక్కువగా ఉండేవి. చాలామంది నేత కార్మికులు ఉపాధి లేక భివండి, సూరత్‌లకు వలసపోయారు.
  
  రాజన్న రాజ్యం
  సిరిసిల్లలో ఆత్మహత్యలు చేసుకున్న కుటుంబాలకు వైఎస్ ఆర్థికసాయం అందించారు. మొత్తం 125 కుటుంబాలకు రూ. లక్షన్నర చొప్పున సాయం చేశారు. 1997 నుంచి ఆత్మహత్యలకు పాల్పడ్డ నేతన్నలకు ఈ ప్యాకేజీ వర్తింపజేశారు. ఇందులో కార్మికుడి అప్పుల సర్దుబాటుకు రూ. యాభైవేలు, కుటుంబ జీవనోపాధికి మరో రూ.లక్ష అందించారు. మరో 120 కుటుంబాలకు రూ.25వేల చొప్పున సీఎం రిలీఫ్ ఫండ్ నుంచి ఇచ్చారు.
  
   -   12వేల మంది నేత కార్మికులకు అంత్యోదయ అన్న యోజన పథకం(ఏఏవై) కార్డులు అందించారు. దీని ద్వారా ప్రతి కుటుంబానికి నెలనెలా 35కిలోల బియ్యం అందుతున్నాయి.
 -     చేనేత కార్మికుల ఆరోగ్య సమస్యల దృష్ట్యా 50 ఏళ్లకే పింఛన్ ఇవ్వాలని నిర్ణయించిన వైఎస్ 50వేల మందికి ప్రతి నెలా రూ.200 పింఛనిచ్చారు.
 -     2004లో రూ.32కోట్లు ఉన్న ఆప్కో టర్నోవర్‌ను రూ.250కోట్లుగా మార్చి ఆదుకున్నది వైఎస్సే.
 -     పెరిగిన చిలపనూలు ధరల వల్ల కార్మికులు ఇబ్బంది పడుతుంటే వైఎస్ పదిశాతం సబ్సిడీ ఇచ్చి ఆదుకున్నారు.
 -     వైఎస్ హయాంలో 2008 నాటికి వలసలు తగ్గాయి. ఆదాయం లేకపోవడంతో మహారాష్ట్రకు వెళ్లే బస్సులు రద్దయ్యాయి.
 -     సిరిసిల్ల స్త్రీలను చైతన్యవంతులను చేసి 1,480 సంఘాలు ఏర్పాటు చేసి ప్రతి స్త్రీకి రూ.50వేల రుణం అందించారు. ఒక్క సిరిసిల్లలోనే రూ.74 కోట్ల పావలావడ్డీ రుణమివ్వడంతో మైక్రోఫైనాన్స్ వేధింపులు తగ్గాయి.
 -     చేనేత కార్మికుల ఆరోగ్యం కోసం ప్రత్యేకంగా రాజీవ్ ఆరోగ్యశ్రీ శిబిరం ఏర్పాటు చేసి 84 మంది వైద్యులతో వైద్య సేవలు అందించారు.
 -     ఇళ్లు లేని పేద చేనేత కార్మికులకు సిరిసిల్ల మండలం తంగళ్లపల్లి, మండెపల్లి, సారంపల్లిలో 4,800 కుటుంబాలకు ఇళ్ల స్థలాల పట్టాలు పంపిణీ.
 -     సిరిసిల్ల పట్టణ తాగునీటి సమస్యను శాశ్వతంగా పరిష్కరించేందుకు కరీంనగర్ ఎల్‌ఎండీ నుంచి నీరందించేందుకు రూ.36.50కోట్ల పథకాన్ని గ్రాంటు రూపంలో మంజూరు చేశారు.
 -     నేతన్నల సంక్షేమం కోసం రూ. 2 కోట్ల కార్పస్‌ఫండ్ మంజూరు చేశారు.
 -     జనశ్రీ బీమాలో కార్మికుల ప్రీమియంను రూ.80నుంచి రూ.40కి తగ్గించి మిగతా రూ.40 ప్రభుత్వమే చెల్లించే ఏర్పాటు చేసి లక్షన్నరమంది కార్మికులకు ఆరోగ్య ధీమా కల్పించారు.
  -    నేత కార్మికులు ప్రైవేటు రుణాల బారిన పడకుండా ఆర్టిజన్ క్రెడిట్ కార్డుల విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టి పావలావడ్డీకే బ్యాంకు రుణాలు ఇప్పించే ఏర్పాట్లు చేశారు.
 -     రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా 77వేలకు పైగా ఉన్న పవర్‌లూంలకు 2004-05 నుంచి 2008-09 నాటికే రూ.29.55 కోట్ల విద్యుత్ సబ్సిడీ నిధుల విడుదల.
 -     2 లక్షలమంది కార్మికులకు ఉపయోగపడేలా పావలా వడ్డీకే రుణాలిచ్చారు.
 -     వైయస్సార్ సిఎం అయ్యాక 327 కోట్ల రూపాయల మేరకు చేనేత రుణాల మాఫీకి మంత్రివర్గం ఆమోదముద్ర వేసింది. 2 లక్షలమంది చేనేత కార్మికులకు మేలు జరిగే ఈ నిర్ణయం అమలు చేయాల్సిన దశలో ఆయన హఠాన్మరణం చెందారు. రోశయ్య సిఎం అయ్యాక ఈ పథకానికి కోత విధించారు. కేవలం రూ.148 కోట్లతో 67 వేలమందికి మాత్రమే లబ్ధి చేకూర్చేలా చేసి వైయస్సార్ ఆశయాలపై నీళ్లు చల్లారు.
  
  జగన్ సంకల్పం
 - చేనేత కార్మికులు వ్యక్తిగతంగా తీసుకున్న  రుణాలు మాఫీ చేస్తాం. చేనేత కార్మికులకు రూ లక్ష వరకూ వడ్డీ లేని రుణాలివ్వటమే కాకుండా వారికి చేనేత షెడ్డుతో కలిపి ఇల్లు కట్టించి ఇస్తాం. మరమగ్గాల చేనేత కార్మికులకు యూనిట్‌కు రూ. 1.50కి విద్యుత్ సరఫరా చేస్తాం. ముడి పదార్థాల మీద సబ్సిడీ పెంచుతాం. జనతా వస్త్రాల పథకాన్ని పునరుద్ధరించటం ద్వారా అన్ని ప్రభుత్వ శాఖల్లోనూ, పాఠశాలల్లోనూ  చేనేత వస్త్రాల వినియోగాన్ని తప్పనిసరి చేస్తాం. ఆర్టిజాన్ కార్డులపై ప్రయోజనాలు కల్పిస్తాం. చేనేత కార్మికుల పింఛన్‌ను రూ. 1000కి పెంచుతాం.


 గుళ్ల నుంచి ఇళ్ల దాకా ఏ శుభకార్యం జరగాలన్నా, భగవంతుడికి-భక్తుడికి అనుసంధానంగా వుండాలన్నా పూజారి ఉండాల్సిందే. కానీ, అంత ప్రాముఖ్యత ఉన్న బ్రాహ్మణుల జీవితాల్లో మాత్రం అంతా చీకటే! రాష్ట్రంలో సుమారు 82 లక్షల మంది బ్రాహ్మణులు ఉండగా, 30 శాతం అర్చకత్వంపై ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. చాలాచోట్ల పూజారుల నెలసరి ఆదాయం రూ. 1500, పురోహితుల ఆదాయం రూ. 2000కు మించి ఉండదు. అందుకే, వీరిలో చాలామంది దారిద్య్రరేఖకు దిగువన ఉన్నారు. అయితే, బాధాకరమైన విషయమేంటంటే, వీరికి తెల్ల రేషన్ కార్డులు కూడా లేకపోవడం వల్ల సంక్షేమ పథకాలు అందడం లేదు. చాలామందికి సొంత ఇళ్లు కూడా లేవు. 12 ఏళ్లపాటు అభ్యసించిన వేదవిద్యకు ఆదాయం ఈ రకంగా ఉండడంతో చాలామంది నిరుత్సాహపడి అర్చక వృత్తినే వదిలేస్తున్నారు.రాష్ట్రంలో 84 వేల ఆలయాలున్నా, దేవాదాయ శాఖ మాత్రం ఆదాయమున్న 100 ఆలయాల కోసమే అన్నట్లు పనిచేస్తోంది.  
  
  బాబు పాలన
  చంద్రబాబునాయుడు అర్చకుల గోడు ఏ మాత్రం పట్టించుకోలేదు. పైగా అర్చకుల, దేవాలయాల వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా ఉన్న 1987 దేవాదాయ ధర్మాదాయ చట్టాన్ని మరింత కట్టుదిట్టంగా అమలు చేశారు. 2001లో పూజారులను తొలగించేందుకు రిటైర్‌మెంట్ స్కీంను కూడా పెట్టారు. జీతాలు లేవు... పెన్షన్లు లేవు... రిటైర్‌మెంటు మాత్రం పెట్టి అనేకమందిని వెళ్లగొట్టారు. దీంతో అర్చకులు అల్లల్లాడిపోయారు. మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా ఆలంపూర్‌లో భీమసేనాచారి అనే అర్చకుడి కి 58 ఏళ్లు నిండాయని, రేపటి నుంచి రాకూడదని నోటీసు వచ్చింది. దీంతో తనకు దిక్కూమొక్కూ లేదని భావించిన భీమసేనాచారి  2001 సెప్టెంబర్ 17 తెల్లవారుజామున గుడి గంటకు అంగవస్త్రంతో ఉరి వేసుకొని, ఆత్మహత్యకు పాల్పడ్డాడు.
  రాజన్న రాజ్యం
  వైఎస్సార్ 2003లో ‘ప్రజాప్రస్థానం’లో అర్చకులు పడే అవస్థలను, దేవాలయాల్లో పరిస్థితిని కళ్లారా చూశారు. చిలుకూరు వెంకటేశ్వరుడిని సందర్శించుకున్న సందర్భంగా ‘అధికారంలోకి వస్తే దేవాలయాల్ని రక్షిస్తారా?’ అని వైఎస్సాఆర్‌ను అర్చకులు అడిగారు. తప్పకుండా చేస్తానని ఆయన వారికి హామీ ఇచ్చారు. పాదయాత్ర ముగిశాక ఎన్నికల ప్రణాళికలో 1987 దేవాదాయ చట్టాన్ని సవరిస్తానన్న హామీని పొందుపరిచారు. ఈ అంశంపై సోనియా వద్ద కూడా చర్చ పెట్టారు కూడా. ఈ హామీతో వైఎస్సాఆర్‌కు ఓటు వేయమని కోరుతూ దేవుడికి రెండు ప్రదక్షిణలు అదనంగా చేయమని అర్చకులు భక్తులకు విన్నవించారు. 2004లో వైఎస్సార్ అఖండ మెజారిటీతో గెలుపొందారు. 2007లో చ ట్టాన్ని సవరించారు.
  
 - అర్చక వెల్ఫేర్ ఫండ్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. అందులో ప్రస్తుతం రూ. 130 కోట్లు ఉన్నాయి. దాని ద్వారా వచ్చే వడ్డీ నుంచి దేవాలయాలకు సాయం చేస్తుంటారు
  -    అర్చకులకు ఆరోగ్య బీమా సౌక ర్యం కల్పించారు
 -  విద్య గృహ నిర్మాణానికి రుణాలు అందజేశారు
 -  గ్రాట్యుటీ, పెన్షన్ స్కీంను ఏర్పాటు చేశారు
 -  ఎవరికైనా ఆపరేషన్ చేయాల్సి ఉంటే అర్చక సంక్షేమ నిధి నుంచి రూ. లక్ష ఇచ్చే వెసులుబాటు కల్పించారు
 -  కామన్‌గుడ్ ఫండ్‌ను ఏర్పాటు చేసి దేవాలయాల
 - పునరుద్ధరణకు శ్రీకారం చుట్టారు
  
  జగన్ సంకల్పం
  హిందూ దేవాదాయ, ధర్మాదాయ సంస్థల నిర్వహణలో ప్రభుత్వ జోక్యాన్ని క్రమంగా తగ్గించటానికి మేము కట్టుబడి ఉన్నాం. అర్చకులకు, దేవాలయాల సిబ్బందికి పనిచేసేందుకు అనువైన పరిస్థితులను కల్పిస్తాం. ధూప దీప నైవేద్యాల కోసం ఇప్పుడు ఇస్తున్న కనీస మొత్తాన్ని నెలకు రూ. 2500 నుంచి   రూ.5000కు పెంచుతాం. హిందూ దేవాలయాల విషయంలో, అర్చకుల విష యంలో  వైయస్‌ఆర్ ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయాలను అమలు పరచటానికి  కట్టుబడి ఉన్నాం. ధూప, దీప, నైవేద్యాల కోసం ఇచ్చే నిధులను, పదవీ విరమణ చేసిన అర్చకుల పింఛన్‌ను పెంచుతాం.


 బాబు పాలన..  ‘‘ఏం? పిచ్చ పిచ్చగా ఉందా?’’ ‘‘ఏం మాట్లాడుతున్నావ్? నాతోనే వాదిస్తావా? తమాషాలు పడుతున్నావా?’’ ...ఇవి ఏ తాపీ మేస్త్రీయో తన దగ్గర పని చేసే కూలీలపై అరిచిన అరుపులు కావు. సాక్షాత్తూ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాధినేత అయిన ముఖ్యమంత్రి నోటి వెంట జాలువారిన తిట్ల దండకాలు. ‘పిచ్చ పిచ్చగా ఉందా’ అంటూ దుయ్యబట్టిందెవరినో తెలుసా? అంబేద్కర్ వర్సిటీ వైఎస్ చాన్సలర్‌ను! ఇక ‘తమాషాలు పడుతున్నావా’ అంటూ నోరు పారేసుకున్నదేమో ఏకంగా న్యాయ శాఖ అదనపు కార్యదర్శిపై! అక్కడితో ఆగకుండా, ‘నీ పరిధిలో నువ్వుండు! యాక్షన్ తీసుకుంటాను జాగ్రత్త. ఎవ్వరినీ వదిలి పెట్టే ప్రసక్తే లేదు’ అంటూ ఆగ్రహంతో ఊగిపోయారు.
  
 చంద్రబాబు చేసిన అవమానాన్ని తట్టుకోలేక అప్పటి నీటిపారుదల శాఖ ఇంజనీర్ అప్పారావు గుండెపోటుతో మరణించిన సంగతి అందరికీ తెలిసిందే! అత్యున్నత ప్రభుత్వాధికారులకే చుక్కలు చూపిన చంద్రబాబు... సాధారణ ప్రభుత్వోద్యోగుల విషయంలోనైతే ఆకాశమే హద్దుగా చెలరేగిపోయారు! ‘మీ గుండెల్లో నిద్రపోతాను’ అంటూ నిత్యం బెదిరించేవారు. బెదిరించడమే కాదు... తన పాలన పొడవునా వేతన జీవులు ఏనాడూ కంటినిండా నిద్ర కూడా పోకుండా చేశారు. జనం ముందు, సాటి ఉద్యోగుల ముందు వారిని దోషుల్లా నిలబెట్టి, నిలువునా పరువు తీయడాన్ని, కసురుకోవడాన్ని, సస్పెండ్ చేసి పారేయడాన్ని అలవాటుగా మార్చుకున్నారు...
  
  అదో భయానక గతం..!
  బాబు ఆర్థిక సంస్కరణలకు ప్రధానంగా బలైంది ఉద్యోగులే! ఉన్న ఉద్యోగులను ఇంటికి పంపించే పద్ధతినే చంద్రబాబు భాషలో సంస్కరణలు అంటారని సామాజిక కార్యకర్తలు ఎప్పుడూ విమర్శిస్తుంటారు కూడా. ఆయన తొమ్మిదేళ్ల పాలనంతా ఉద్యోగుల ఉసురు పోసుకుంటూనే సాగింది. ఆర్థిక సంస్కరణలలో భాగంగా ఏటా 1.9 శాతం మేర ఉద్యోగులను తొలగిస్తానంటూ ప్రపంచ బ్యాంకుతో ఒప్పందం కుదుర్చుకున్న ఘనుడు బాబు! ఉద్యోగుల కుదింపుకు సంబంధించి ఉత్తర్వులు (జీవో 58) కూడా జారీ చేశారు! 1998లో 747 మంది కార్మికులను, 1999లో 1,683, 2000లో 3,439, 2001లో 1,382 మందిని తొలగించారు. పైగా, ‘రిటైరైన ఉద్యోగులకు పెన్షన్ ఇవ్వడమే మహా ఎక్కువ. మళ్లీ డీఏ కూడానా? ఇచ్చేది లేదు’ అంటూ అధికారంలో ఉండగా తెగేసి చెప్పిన చరిత్ర చంద్రబాబుది! తను అధికారంలో ఉన్న తొమ్మిదేళ్లూ ఉన్న ఉద్యోగాలనే వీలైనంతగా తొలగించిన బాబు ఇప్పుడు అధికారంకోసం కొత్త ఉద్యోగాలిస్తానంటే ఎలా నమ్ముతామని ప్రజలు సంధిస్తున్న ప్రశ్నలకు సమాధానం లేదు!
  
  ఈ రెండు నాల్కల ధోరణేంటి బాబూ..?
  -    అధికారం కోసం కుటుంబానికో ఉద్యోగం అంటూ ఊదరగొడుతున్న బాబుకు, రాష్ట్రంలో ఎన్ని కుటుంబాలున్నాయో తెలుసా? అసలు ఎన్ని ఉద్యోగాలిస్తారో స్పష్టంగా చెప్పరేం? అలా సంఖ్య చెబితే అన్ని ఉద్యోగాలు ఎలా సాధ్యమో కూడా చెప్పాల్సి వస్తుంది కాబట్టే ఎటూ తేల్చకుండా తెలివిగా తప్పించుకుంటున్నారన్నది నిజం కాదా?
  -    ‘ఒక వంటగది వాడుతున్న వారంతా ఒక కుటుంబం’ అనే నిర్వచనాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని జనాభా లెక్కల సేకరణ విభాగం 2011లో చెప్పిన లెక్క ప్రకారం రాష్ట్రంలో మొత్తం 2.1 కోట్ల కుటుంబాలున్నాయి. వాస్తవానికి నేటి లెక్క ప్రకారం కుటుంబాల సంఖ్య 3.5 కోట్ల దాకా ఉంటుంది.  
  -    ఇక ఉద్యోగ లెక్కల్లోకి వస్తే - ప్రభుత్వ, ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు, కాంట్రాక్టు, ఔట్ సోర్సింగ్ తదితరాలన్నింటినీ కలిపి కూడా రాష్ట్రంలో ప్రస్తుతమున్న ప్రభుత్వోద్యోగాలు 13 లక్షలే. భారీ, మధ్య, చిన్న తరహా పరిశ్రమలు, ఐటీ, సేవ రంగం తదితరాల్లోని మొత్తం ప్రైవేట్ ఉద్యోగుల సంఖ్య 35 లక్షలు దాటదు. అంటే ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో ఉన్న ఉద్యోగాల సంఖ్య 50 లక్షల్లోపే. మరి కుటుంబానికి ఓ ఉద్యోగం ఇస్తానని నమ్మిస్తున్న బాబు, ఈ లెక్కన మరో 3 కోట్ల ఉద్యోగాలు ఎక్కడి నుంచి సృష్టిస్తారో ఆయనకే తెలియాలి!
  
  ఉద్యోగస్థుల్ని బాబు పురుగుల్లా చూశాడు!
  ఉద్యోగులంటే బాబుకు ఏమాత్రం గౌరవముండేది కాదు. వారిని పురుగుల్లా చూసేవారు. మా సమస్యలపై విన్నవించడానికి ఎప్పుడు వెళ్లినా గద్దింపు స్వరమే సమాధానమయ్యేది. సమస్య వినకుండానే, మా చేతుల్లోని వినతి పత్రాలను లాక్కుని పక్కనే ఉన్న ఐఏఎస్ అధికారుల చేతుల్లో పెట్టి వెళ్లిపోయేవారు. కనీసం కూర్చోబెట్టే మర్యాద కూడా తెలియదు. డాక్టర్ వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి వుుఖ్యవుంత్రి అయ్యాక ఐదున్నరేళ్ల కాలం ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు సువర్ణయుగంలా గడిచింది. అసలు ప్రభుత్వోద్యోగిని మనిషిగా చూడటం వైఎస్ పాలనలోనే జరిగింది. ఏ సమస్యపై వెళ్లినా చిరునవ్వుతో ప్రతి ఒక్కరిని పేరుపెట్టి పలకరించే వారు వైఎస్! ఆ రోజులు మాకిప్పటికీ గుర్తే!
  - గోపాల్‌రెడ్డి, ఏపీఎన్జీవో మాజీ అధ్యక్షుడు
  
  బాబు ‘మనసులో మాట’...
  ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు భర్తీ చేయడం వృథా. ప్రభుత్వోద్యోగం అనగానే శాశ్వతం, భద్రం అనే భావన పనిచేయనీయకుండా చేస్తున్నది. ఉద్యోగుల జీతభత్యాలు, పెన్షన్ల వల్ల ప్రభుత్వం అప్పుల వలలో చిక్కుకుపోయే పరిస్థితికి దారితీసింది. జీతభత్యాల బిల్లు పెరగడానికి జీతాల పెరుగుదలే కాక ఉద్యోగుల సంఖ్య పెరగడమూ ముఖ్య కారణం. ఉద్యోగుల పెరుగుదలతో సామర్థ్యం పెరగడం లేదు.     (పేజీ. 63)
  
  కేంద్రంలో గానీ రాష్ట్రంలో గానీ సిబ్బంది సంఖ్యను తగ్గించడంలో ఉత్తమమైన మార్గం... ఉన్న ఉద్యోగాలను స్తంభింపచేయడం. అంటే రిటైరైన ఉద్యోగుల స్థానంలో కొత్త నియామకాలు చేయకుండా ఉండడం. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఉద్యోగాల స్తంభీకరణ కిందితరగతి ఉద్యోగాల స్థాయిలో జరిగింది.     (పేజీ.66)
  
  రాజన్న రాజ్యం
  ఉద్యోగ ఖాళీల భర్తీ డిమాండ్‌ను 2000 డిసెంబర్ 26న విపక్ష నేత హోదాలో వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి శాసనసభలో లేవనెత్తారు. అందుకు చర్యలు తీసుకుంటామంటూ హామీ ఇవ్వాల్సిందేనని పట్టుబట్టారు. నిరుద్యోగుల ఆమరణ నిరాహార దీక్ష శిబిరాన్ని 2001 జనవరి 9న వైఎస్ సందర్శించారు. దీక్షలో ప్రాణాలొదిలినా బాబు కరకు హృదయం కరగదని, తాను అధికారంలోకి వస్తే ఖాళీలు భర్తీ చేస్తానని హామీ ఇచ్చి దీక్షను విరమింపజేశారు. 2004లో తాను అధికారంలోకి రాగానే ఆ హామీని నిలబెట్టుకున్నారు. 1999 గ్రూప్-2 నోటిఫికేషన్‌లో ఖాళీలు చూపించిన 1,500 పోస్టులను భర్తీ చేసి నిరుద్యోగుల సుదీర్ఘ న్యాయ పోరాటానికి తెరదించారు. తర్వాత పలు గ్రూప్ 1, 2, 4 నోటిఫికేషన్లు ఇచ్చారు. జూనియర్, డిగ్రీ కాలేజ్ లెక్చరర్ పోస్టులు భర్తీ చేశారు. భారీగా ఉపాధ్యాయ పోస్టులు, కానిస్టేబుళ్లు, ఎస్‌ఐ పోస్టులు భర్తీ చేశారు. వైఎస్ ఐదేళ్ల హయాంలో లక్షకు పైగా ఉద్యోగాలను భర్తీ చేశారు!
  
  జగన్ సంకల్పం
  రాష్ట్ర విభజన ద్వారా తలెత్తిన ఉద్యోగుల సమస్యలను, పెన్షనర్ల సమస్యలను ఒక ప్రత్యేక విభాగాన్ని నెలకొల్పటం ద్వారా త్వరితగతిన పరిష్కరిస్తాం. వారికి అండగా నిలుస్తాం. ఆరోగ్యశ్రీ పథకాన్ని సర్వీసులో ఉన్న ఉద్యోగులతో పాటు పదవీ విరమణ చేసిన వారికి కూడా వర్తింపజేస్తాం. క్యాష్‌లెస్ ట్రీట్‌మెంటును ప్రోత్సహిస్తాం.
  -    వైయస్‌ఆర్ గర్వపడేలా పిఆర్‌సీ
  ప్రతి ప్రభుత్వ ఉద్యోగికీ తోడుగా నిలవాల్సిన అవసరం ఉంది. బాబు హయాంలో ఉద్యోగులకు పిఆర్‌సీ 16 శాతం వచ్చింది. దివంగత మహానేత వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డిగారి హయాంలో 39 శాతం పిఆర్‌సీ ఇచ్చారు. ఏ లోకంలో ఉన్నా రాజశేఖరరెడ్డిగారు గర్వపడేలా పిఆర్‌సీని ఇస్తాం.’
  -    ప్రతి ప్రభుత్వ ఉద్యోగికీ సొంత ఇల్లు
  ప్రతి ఉద్యోగికీ ఇల్లు ఒక హక్కుగా ఇవ్వాలి.  ప్రతి ఉద్యోగికీ ఇల్లు వచ్చే ఏర్పాటు చేస్తాం. క్లాస్-4 ఎంప్లాయిస్‌కు కూడా ఇల్లొచ్చేలా చేస్తాం.
  -    ఆరోగ్యశ్రీ తరహాలో క్యాష్‌లెస్ పాలసీ..
  ఆరోగ్యశ్రీ తరహాలోనే ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు, రిటైర్‌మెంట్ ఉద్యోగులకు క్యాష్ లెస్ హెల్త్ పాలసీని తెస్తాం.
  -    కాంట్రాక్టు ఉద్యోగుల రెగ్యులరైజేషన్
  కాంట్రాక్టు ఉద్యోగస్తులు చలా బాధలుపడుతున్నారు. జీతాలు తక్కువ, రిటైర్మెంట్ తర్వాత వారికి పెన్షన్లు రావు. ప్రతి కాంట్రాక్టు ఉద్యోగికీ హామీ ఇస్తున్నాం... అధికారంలోకి వచ్చాక ఓ కమిటీ వేస్తాం. అర్హత ఉన్న ప్రతి కాంట్రాక్టు ఉద్యోగినీ రెగ్యులరైజ్ చేస్తాం.
  -    వయో పరిమితి 40 ఏళ్ళు
  ప్రభుత్వోద్యోగ నియామకాల వయోపరిమితిని 34 నుంచి 40కి (వన్‌టైమ్) పెంచుతాం. ఎస్సీ ఎస్టీలకు కూడా తదనుగుణంగా వయో పరిమితిని (వన్‌టైమ్) పెంచుతాం.   ఏపీపీఎస్సీని సమూలంగా తీర్చి దిద్దుతాం.
  -    సమైక్యతకు సలాం
  రాష్ట్ర విభజనకు వ్యతిరేకంగా చేసిన సమ్మెను ప్రత్యేకమైనదిగా పరిగణించి, ప్రభుత్వోద్యోగులందరికీ సమ్మె కాలానికి జీతాన్ని చెల్లిస్తాం.


 బాబు పాలన.. రైతులకు ఉచిత విద్యుత్..?
  ఏ పాలకుడూ ఊహించని పథకం ఇది. కానీ, తొమ్మిదేళ్లు సీఎంగా, రైతులను అన్ని రకాలుగా వేధించిన చంద్రబాబు ఉచిత విద్యుత్ ఇస్తే ఆ విద్యుత్ తీగలు బట్టలారేసుకోవడానికే పనికొస్తాయని ఎద్దేవా చేశారు. వ్యవసాయానికి ఉచిత విద్యుత్ ఇవ్వాలంటూ ఒకవైపు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా పలు రైతు సంఘాలు డిమాండ్ చేస్తున్నా వినిపించుకోకపోగా, చంద్రబాబు వ్యవసాయం దండగమారి వ్యవహారమని, ఉచిత విద్యుత్ ఇస్తే కరెంటు తీగలపై బట్టలు ఆరేసుకోవాలని వ్యాఖ్యానించారు. కరువు కాటకాలతో కుంగి కృశిస్తున్న రైతులు విద్యుత్ బకాయిలు కట్టకపోతే వారి మోటార్లు, స్టార్టర్లను పీక్కెళ్లేవారు. అంతేకాదు రైతులను జైళ్లకు కూడా పంపారు. బకాయి వసూలు, పెనాల్టీల వసూలు కోసం ప్రత్యేక జీవోలు విడుదలయ్యాయి. పెంచిన విద్యుత్ ఛార్జీలను తగ్గించాలని రైతులు ఉద్యమిస్తే హైదరాబాద్‌లోని బషీర్‌బాగ్‌లో వారిని పిట్టల్లా కాల్చారు. రైతులు, చేనేత కార్మికులు పరిహారం కోసమే ఆత్మహత్యలు చేసుకుంటున్నారంటూ అవమానించిన రాజకీయ నాయకుడు చరిత్రలో చంద్రబాబునాయుడే.
  
  -    ప్రభుత్వం చేసే ప్రతీ పనికీ ప్రజల నుంచి చార్జీలు వసూలు చేయాలన్నది బాబు పాలసీ, ఫిలాసఫీ. ఇందులో భాగంగానే వ్యవసాయానికీ విద్యుత్ చార్జీలను వసూలు చేశారు.
  -    విద్యుత్ చార్జీలు చెల్లించని రైతులపై కేసులు పెట్టారు. జైళ్లకు పంపారు. ఇందుకోసం ప్రత్యేకంగా ఫాస్ట్ ట్రాక్ కోర్టులను ఏర్పాటుచేస్తూ ఉత్తర్వులు కూడా జారీచేశారు.    
  -    మొత్తం మీద 78 వేల కేసులను రైతుల మీద నమోదు చేశారు.
  -    ప్రతీ ఏటా విద్యుత్ చార్జీలను పెంచారు. అటు గృహ వినియోగానికీ, ఇటు వ్యవసాయానికీ కరెంటు చార్జీలు పెంచిన ఘనత చంద్రబాబుదే.     
  -    చార్జీలు చెల్లించడం లేదని వ్యవసాయ కనెక్షన్లు తొలగించారు. పొలాల మీద పడి మోటార్లు ఎత్తుకెళ్లారు. ఫ్యూజులు పీకేశారు. పంటలు ఎండిపోతున్నా కనికరించలేదు.
  -    ఉచిత విద్యుత్ ఇచ్చేందుకు ప్రపంచబ్యాంకు అంగీకరించదని, ఉచిత విద్యుత్ ఇస్తే తీగలకు బట్టలు ఆరేసుకోవాల్సిందేనని హేళన చేశారు.
  విద్యుత్ పోటు..
  బాబు హయాంలో విద్యుత్ సంక్షోభం అన్ని రంగాలను అతలాకుతలం చేసింది. వ్యవసాయ రంగం మీద ఈ ప్రభావం తీవ్రంగా ఉంది. ఎన్టీఆర్ హయాంలో అమలు చేసిన రూ. 50లకు హార్స్‌పవర్ విద్యుత్ చార్జీని రూ.250కి పెంచి కోలుకోలేకుండా దెబ్బ తీశారు. వ్యవసాయ విద్యుత్ చార్జీలను ఇబ్బడి ముబ్బడిగా పెంచారు.
  -    విద్యుత్ సంస్కరణల వెనుక రహస్య ఎజెండా ఏదీ లేదని పదేపదే ప్రకటించుకున్నా బాబు ప్రపంచబ్యాంకు ఎజెండానే అమలు చేశారు. విద్యుత్ చార్జీలను పెంచాలని తాము రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి సలహా ఇచ్చినట్టు ప్రపంచబ్యాంకు అధ్యక్షుడు జేమ్స్ ఉల్ఫెన్‌సన్ ప్రకటించారు.
  -    సామాన్యుల మీద  విద్యుత్ భారం మోపడంపై జనం ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తుంటే.. ఏటేటా విద్యుత్ చార్జీలు వడ్డిస్తామని చంద్రబాబు అధికారంలో ఉండగానే ప్రకటించారు.
  
  రాజన్న రాజ్యం
  ఉచితంపైనే తొలి సంతకం
  -    అధికారంలోకి వచ్చిన వెంటనే తొలి సంతకం ‘ఉచిత విద్యుత్’ ఫైలు పైనే చేశారు.
  -    ఫలితంగా రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 20 లక్షల వ్యవసాయ కనెక్షన్లకు ఉచిత విద్యుత్ లభించింది. రైతులు బకాయిపడ్డ రూ. 1250 కోట్ల కరెంటు బకాయిలు మాఫీ అయ్యాయి. సుమారు రెండు లక్షల మంది రైతులపై నాటి చంద్రబాబు ప్రభుత్వం బనాయించిన అక్రమ కేసులు రద్దయ్యాయి.
  -    ప్రతీ ఏటా కొత్తగా లక్షన్నర వ్యవసాయ కనెక్షన్లు మంజూరు చేయాలని అధికారులను ఆదేశించారు.
  -    2004 నుంచి ఒక్క ఏడాది కూడా విద్యుత్ చార్జీలు పెంచలేదు. కనీస సర్వీస్ చార్జీ అయిన రూ. 20ని కూడా వసూలు చేయలేదు.
  -    వచ్చే ఐదేళ్లు కూడా విద్యుత్ చార్జీలు పెంచేది లేదని 2009 ఎన్నికలకు ముందు స్వయంగా వైఎస్ హామీ ఇచ్చారు. రైతులకిచ్చే ఉచిత విద్యుత్‌ను 7 గంటల నుంచి 9 గంటలకు
  పెంచుతామన్నారు.
  
  జగన్ సంకల్పం
  ఉచిత విద్యుత్
  -    వ్యవసాయానికి రోజుకు 7 గంటల నిరంతర ఉచిత విద్యుత్.
  -    పగటిపూటే రైతులకు కరెంటు.
  -    2019 నాటికి విద్యుత్ కోతల్లేని రాష్ట్రంగా ఆంధ్రప్రదేశ్.
  -    రైతు కుటుంబాల్లో  మళ్లీ కాంతులు పండిస్తాను.
  
 150 యూనిట్ల కరెంటు రూ. 100 కే...
 * తప్పుడు బిల్లులు, ఛార్జీల భారంతో ఇన్నాళ్లూ ఇక్కట్లు
 *  పెద్ద బిల్లులు కట్టకపోతే కనెక్షన్లే కట్ చేశారు.
 *  ఏం చేయాలో తెలియక బిక్కుబిక్కుమంటూ
 *  నిరుపేద కుటుంబాలు కరెంటు కోసం
 * పక్కమార్గాలు వెతుక్కుంటున్నారు. ఇకపై ఈ చీకట్లు ఉండవు...
 * 150 యూనిట్ల వరకు నెలకు రూ.100కే కరెంటు ఇస్తాం.
 * 3 బల్బులు, 2 ఫ్యాన్లు, ఒక టీవీ ఉన్న ఇంట్లో
 * విద్యుత్ వాడాలంటే భయపడే పరిస్థితి లేకుండా చేస్తా.
  
  మరింత కరెంటు
  -    అన్ని గృహ, వాణిజ్య సముదాయాలలో సౌరశక్తి వినియోగాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం. సోలార్, విండ్ విద్యుత్తు పార్కులను ప్రోత్సహిస్తాం.
  -    సౌరశక్తిని, పవనశక్తిని పూర్తిగా వినియోగించుకోవటంపై, చిన్న తరహా జలవిద్యుత్ కేంద్రాల నిర్మాణంపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ పెడతాం.
  -    అంతే కాకుండా 800 మెగా వాట్ల కృష్ణపట్నం థర్మల్ కేంద్రం రెండో దశ, 800 మెగా వాట్ల వీటీపీఎస్ 5 వ దశ, 960 మెగావాట్ల పోలవరం జలవిద్యుత్ కేంద్రం, 1600 మెగావాట్ల వాడరేవు మెగా విద్యుత్ కేంద్రం మొదటి దశల నిర్మాణాన్ని యుద్ధ ప్రాతిపదికన చేపడతాం.


 ' 1994 ఎన్నికల్లో తెలుగుదేశం పార్టీ ఏం చెప్పింది? బాబు ఏం చేశాడు?
 ' 1. కిలో బియ్యం రెండు రూపాయలకే అందించటం
 ' 2. సంపూర్ణ మద్యపాన నిషేధం
 ' 3. ఒక్కో హార్స్ పవర్‌కు రూ.50 చొప్పున వ్యవసాయ విద్యుత్తు సరఫరా
  
  మోడీని నరహంతకుడన్న మాటను మరచాడా బాబు?
  గుజరాత్ అల్లర్ల సమయంలో మోడీ హైదరాబాద్ వస్తే అడ్డుకుంటామని చెప్పిన చంద్రబాబు... ఇప్పుడు హైదరాబాద్ వస్తే స్వాగతించారు. బీజేపీని అంటరాని పార్టీగా తేల్చి, మోడి నరహంతకుడు అని, ఆయనకు ఎలాంటి అర్హత లేదని చెప్పిన చంద్రబాబు ఇప్పుడు అదే మోడీతో స్నేహానికి, బీజేపీతో పొత్తుకు ిసిద్ధమయ్యారు.
  
 ' ఈ వాగ్దానాల్నీ చంద్రబాబు అధికారంలోకి రాగానే తప్పాడు. మూడు వాగ్దానాలు కూడా అమలు చేయలేని ఈ అసత్య హరిశ్చంద్రుడు ఇప్పుడు గత నాలుగేళ్ళుగా కనీసం మూడు వందల వాగ్దానాలు చేశాడు.
 ' చంద్రబాబు బియ్యం, విద్యుత్తు, మద్యనిషేధం వల్ల రూ.4000 కోట్ల రూపాయలు రాష్ట్రానికి లోటు ఏర్పడిందంటూ ఆ మేరకు సబ్సిడీ బియ్యం ధర పెంచారు. అంతే కాకుండా నీటి తీరువా, వ్యవసాయ కరెంటు చార్జీలు, టర్నోవర్ ట్యాక్స్, ఎంట్రీ ట్యాక్స్, వృత్తి పన్ను, ఆర్టీసీ చార్జీలు... ఇలా అన్నీ ఒక్కసారిగా పెంచేశారు.
  
 ' చంద్రబాబు ఎంతటి ఘనుడంటే, మద్య నిషేధం వల్ల రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి ఆదాయం రావడం లేదని ముందుగా దాదాపు 2000కోట్ల రూపాయలు పన్నులు విధించి, ఆ తరువాత మద్య నిషేధాన్ని ఎత్తివేశాడు. ఆ పన్నుల్ని మాత్రం అలాగే కొనసాగించాడు.
  
  1999లో వాగ్దానాలు - బాబు ఏం చేశాడు?
 ' మహిళలకు - మహిళలకు మాంగల్యాలు, మహిళా బ్యాంకులు, 10వ తరగతి వరకు బాలికలకు ఉచితంగా పాఠ్యపుస్తకాలు, పీజీ వరకు మహిళలకు ఉచిత విద్య, బాలికలకు సైకిళ్ళు... బాలికా సంరక్షణ పథకం కింద ఆడబిడ్డ పుడితే రూ.5వేలు నగదు....
  
 '  పేదలకు పక్కా ఇళ్లు, భూమి లేని వారికి పట్టాలు...
 '  200పైగా జనాభా ఉన్న ప్రతి ఆవాసానికీ రక్షిత తాగునీరు
 '  మూడేళ్లలో నిరుపేదల్లో అర్హులందరికీ ఇళ్ళ స్థలాలు
 '  బలహీన వర్గాలకు అయిదేళ్ళలో 35లక్షల ఇళ్లు. బలహీన వర్గాలకు ఏటా 7లక్షల పక్కా గృహాలు- 5ఏళ్ళలో 35లక్షల ఇళ్ళు కట్టిస్తామని చెప్పారు. 2002 నాటికే పేదలందరికీ ఇళ్ళ స్థలాలు ఇస్తామన్నారు.
 ' ఇవేవీ జరగలేదు.
 '  కోటి మందికి ఉద్యోగాలు అని చెప్పి 2001 నాటికి 21,000 మందిని ఉద్యోగాల నుంచి తొలగించారు.
 '  25లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు అని చెప్పి ఒక్కటంటే ఒక్క పెద్ద ప్రాజెక్టు చేపట్టిన పాపాన పోలేదు.
 '  బలహీన వర్గాలకు ఏటా 7లక్షల పక్కా గృహాలు- 5 ఏళ్ళలో 35 లక్షల ఇళ్ళు కట్టిస్తామని చెప్పారు. కానీ కట్టినది ఎంతంటే... 13 లక్షల, 23 వేలు. అంటే దాదాపు మూడో వంతు. ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న తొమ్మిదేళ్లలో చంద్రబాబు కట్టింది 27.5 లక్షలు.
  
 '  బీసీల గురించి మాట్లాడే చంద్రబాబు బీసీ కార్పోరేషన్లను నిర్వీర్యం చేశారు. ఆప్కోను నిర్వీర్యం చేశారు... ఆప్టెక్స్‌లను రద్దు చేశారు. స్వర్గీయ ఎన్టీఆర్ జనతా వస్త్రాలను ప్రవేశపెడితే- ఆ పథకాన్ని చంద్రబాబు రద్దు చేశారు.
 '  2009 ఎన్నికల్లోనూ బీసీలకు 100 సీట్లు ఇస్తామని ప్రకటించిన చంద్రబాబు- తీరా ఎన్నికలు వచ్చాక మాట తప్పి 50 సీట్లే ఇచ్చారు. ఈసారి పరిస్థితి మరీ దారుణం. 100 ఇస్తామని చెప్పి 38 ఇచ్చారు.
 '  మైనార్టీలకు- దుకాన్ అవుర్ మకాన్... పథకం పేరుతో 5వేల మందికి ప్రయోజనం చేకూరుస్తామన్నారు. అదీ గోవిందా.
 '  వ్యవసాయ రంగానికి 12గంటల పాటు- అదీ కూడా పట్టపగలు ఉచిత కరెంటు ఇస్తానని 2009 తెలుగుదేశం పార్టీ మేనిఫెస్టోలో చంద్రబాబు పేర్కొన్నారు. కానీ, ఆ తర్వాత ఉచిత విద్యుత్తు ఇస్తే కరెంటు తీగలు బట్టలు ఆరేసుకునే దండేల్లా మారతాయన్నాడు.
  
  మంచినీళ్లడిగితే గుంతలు తవ్వుకోమన్నారు...
 ' 200 ఇళ్ళకు పైగా ఉన్న ప్రతి గ్రామానికీ రక్షిత మంచినీటి సదుపాయం కల్పిస్తానని ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న రోజుల్లో బాబు అన్నారు. చివరికి ‘ఇంటింటికీ ఇంకుడుగుంత మీరే తవ్వుకోండి. మీ ఊళ్ళో చెరువుల్లో పూడిక మీరే తీసుకోండి. మీ ఊళ్ళో కాల్వల్ని మీరే బాగుచేసుకోండి’ అని కరువు కాటకాల తన పాలనలో కనీసం బోర్లు, బావులు కూడా తవ్వించకుండా ప్రజల గొంతు ఎండగట్టిన పాలన చంద్రబాబుది.