సాక్షి, హైదరాబాద్‌: హైదరాబాద్‌ మెట్రోరైలు రెండోదశ పనులకు ప్రభుత్వం పరిపాలన ఆమోదం తెలిపింది. రెండోదశ ప్రాజెక్టులో భాగంగా రూ.24,269 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో 76.4 కిలోమీటర్ల మేర ఐదు కారిడార్ల (పార్ట్‌–ఏ కింద)ను నిర్మించనున్నారు. పార్ట్‌–బీలో శంషాబాద్‌ ఎయిర్‌పోర్టు నుంచి ఫోర్త్‌ సిటీ (స్కిల్స్‌ యూనివర్సిటీ)వరకు ఆరో కారిడార్‌ను నిర్మించనున్నారు. దీనికి రూ.8 వేల కోట్ల వరకు ఖర్చు అవుతుందని ప్రాథమికంగా అంచనా వేశారు. దీనికి సంబంధించిన అలైన్‌మెంట్, నిర్మాణ వ్యయం ఇతర అంశాలపై సర్వే జరుగుతోంది. ఈ మేరకు పరిపాలన అనుమతులు మంజూరు చేస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి దానకిషోర్‌ శనివారం ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. జాయింట్‌ వెంచర్‌గా నిర్మాణం రెండోదశ మెట్రో ప్రాజెక్టును దేశంలోని ఇతర నగరాల తరహాలో కేంద్ర ప్రభుత్వంతో కలిసి 50:50 జాయింట్‌ వెంచర్‌ (జేవీ)గా నిర్మించాలని నిర్ణయించినట్లు ప్రభుత్వం ఉత్తర్వుల్లో పేర్కొంది. ప్రస్తుతం నడుస్తున్న 69 కిలోమీటర్ల తొలిదశ మెట్రోరైలు ప్రపంచంలోనే పబ్లిక్‌ ప్రైవేట్‌ పార్టనర్‌షిప్‌ (పీపీపీ) విధానంలో నిర్మించిన అతిపెద్ద ప్రాజెక్టు. ఐదు కారిడార్లలో 76.4 కిలోమీటర్ల రెండోదశ మెట్రోరైలు ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి అంచనా వేసిన రూ.24,269 కోట్లలో తెలంగాణ ప్రభుత్వం వాటా రూ. 7,313 కోట్లు (30 శాతం) కాగా, కేంద్ర ప్రభుత్వం వాటా రూ.4,230 కోట్లు (18 శాతం), జపాన్‌ ఇంటర్నేషన్‌ కోఆపరేషన్‌ ఏజెన్సీ (జైకా), ఆసియన్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ బ్యాంక్‌ (ఏడీబీ), న్యూ డెవలప్‌మెంట్‌ బ్యాంక్‌ (ఎన్‌డీబీ) మొదలైన ఆర్థిక సంస్థల వాటా రూ.11,693 కోట్లు (48 శాతం), మరో 4 శాతం అంటే రూ.1,033 కోట్లను పీపీపీ విధానం ద్వారా సమీకరిస్తారు. ఫోర్త్‌సిటీ మెట్రో కనెక్టివిటీకి రూ.8 వేల కోట్లు ముఖ్యమంత్రి రేవంత్‌రెడ్డి ప్రత్యేక దృష్టి సారించిన ఫోర్త్‌ సిటీ మెట్రో కనెక్టివిటీ లైన్‌ కోసం అనేక ఆకర్షణీయ ఫీచర్లతో వినూత్న రీతిలో డీపీఆర్‌ తయారు చేస్తున్నట్లు పురపాలక శాఖ తెలిపింది. ఈ కొత్త లైన్‌ డీపీఆర్‌ మినహా మిగిలిన ఐదు కారిడార్లకు సంబంధించిన డీపీఆర్‌ను త్వరలోనే కేంద్ర ప్రభుత్వానికి పంపుతామని అధికారులు తెలిపారు. ఫోర్త్‌ సిటీ మెట్రో కనెక్టివిటీకి సుమారు రూ.8,000 కోట్లు అవసరమవుతాయని ప్రభుత్వం అంచనా వేసింది. దీంతో మొత్తం రెండో దశ ప్రాజెక్ట్‌ కు అయ్యే వ్యయం దాదాపు రూ.32,237 కోట్లు (రూ.24,237 కోట్లు + రూ. 8,000 కోట్లు)గా అవుతుంది. కొత్త హైకోర్టును కలుపుతూ.. మెట్రో రైల్‌ రెండో దశ డీపీఆర్‌ల రూపకల్పనపై సీఎం రేవంత్‌ రెడ్డి కొద్ది రోజుల క్రితం పురపాలక శాఖ సీనియర్‌ అధికారులతో సమీక్ష నిర్వహించారు. హైదరాబాద్‌ ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో రైల్‌ లిమిటెడ్‌ (హెచ్‌ఏఎంఎల్‌) ఎండీ ఎన్‌వీఎస్‌ రెడ్డి మెట్రో రెండో దశ కారిడార్‌ల అలైన్‌మెంట్, స్టేషన్లు, ఇతర ముఖ్యమైన ఫీచర్లు తదితర అంశాల గురించి ప్రెజెంటేషన్‌ ఇచ్చారు. హెచ్‌ఎండీఏ కోసం సిద్ధం చేస్తున్న సమగ్ర మొబిలిటీ ప్లాన్‌ (సీఎంపీ) ట్రాఫిక్‌ అధ్యయన నివేదిక తరువాత డీపీఆర్‌లకు తుదిరూపం ఇచ్చారు. మెట్రో మార్గాల్లో ట్రాఫిక్‌ అంచనాలను సీఎంపీతో క్రాస్‌–చెక్‌ చేయాల్సి ఉంటుంది. కేంద్రానికి డీపీఆర్‌లను సమర్పించడానికి ఈ అధ్యయనం తప్పనిసరి. దీంతో మెట్రో అలైన్‌మెంట్‌లు, స్టేషన్లు ఇతర అంశాలపై పూర్తిస్థాయిలో సర్వే చేసి, నివేదిక సిద్ధం చేసి ప్రభుత్వానికి అందజేశారు. ఆ డీపీఆర్‌లకు సీఎం ఆమోదం తెలిపారు. కాగా గతంలో ముఖ్యమంత్రి నిర్వహించిన సమీక్షా సమావేశంలో నిర్ణయించిన ప్రకారం ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో అలైన్‌మెంట్‌ ను ఇప్పుడు ఆరామ్‌ఘర్, 44వ నెంబర్‌ జాతీయ రహదారి (బెంగళూరు హైవే)లోని కొత్త హైకోర్టు ప్రాంతం మీదుగా శంషాబాద్‌ విమానాశ్రయానికి చేరుకునేలా ఖరారు చేశారు. ఐదు కారిడార్‌ల అలైన్‌మెంట్‌లు ఇలా.. కారిడార్‌ –4 (ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో కారిడార్‌): నాగోల్‌ నుంచి శంషాబాద్‌ విమానాశ్రయం వరకు దాదాపు 36.6 కి.మీ. ఎల్‌బీ నగర్, కర్మన్‌ఘాట్, ఒవైసీ హాస్పిటల్, డీఆర్‌డీఓ, చాంద్రాయణగుట్ట, మైలార్‌దేవ్‌పల్లి, ఆరామ్‌ఘర్, న్యూ హైకోర్టు, శంషాబాద్‌ జంక్షన్‌ ద్వారా జాతీయ రహదారి మీదుగా ఈ మార్గం ఉంటుంది. ఇది నాగోల్, ఎల్‌బి నగర్, చంద్రాయన్‌ గుట్ట వద్ద ఉన్న అన్ని మెట్రోలైన్‌లకు అనుసంధానం చేయబడుతుంది. 36.6 కి.మీ పొడవులో 35 కి.మీ పిల్లర్ల మీద (ఎలివేటెడ్‌ ), 1.6 కి.మీ మార్గం భూగర్భంలో వెళ్తుంది. విమానాశ్రయం వద్ద భూగర్భ స్టేషన్‌ ఉంటుంది. ఈ మార్గంలో మొత్తం 24 స్టేషన్లు ఉంటాయి కారిడార్‌ 5: రాయదుర్గ్‌ మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి కోకాపేట నియోపోలిస్‌ వరకు వరకు ఈ మార్గం ఉంటుంది. బయోడైవర్సిటీ జంక్షన్, ఖాజాగూడ రోడ్, నానక్‌ రామ్‌ గూడ జంక్షన్, విప్రో సర్కిల్, ఫైనాన్షియల్‌ డి్రస్టిక్ట్, కోకాపేట నియోపోలిస్‌ వరకు నిర్మిస్తారు. ఇది మొత్తం పిల్లర్లపైనే ఉండే ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌. ఇందులో 8 స్టేషన్లు ఉంటాయి. కారిడార్‌ 6 (ఓల్డ్‌ సిటీ మెట్రో): ఎంజీబీఎస్‌ నుంచి చాంద్రాయణ గుట్ట వరకు ఇది ఉంటుంది. ప్రస్తుతం జేబీఎస్‌ నుంచి ఎంజీబీఎస్‌ వరకు ఉన్న గ్రీన్‌ లైన్‌ పొడిగింపుగా 7.5 కి. మీ మేర నిర్మించబడుతుంది. ఓల్డ్‌ సిటీలోని మండి రోడ్, దారుల్‌షిఫా జంక్షన్, శాలిబండ జంక్షన్, ఫలక్‌నుమా మీదుగా ప్రయాణిస్తుంది. ఈ కారిడార్‌ సాలార్‌జంగ్‌ మ్యూజియం, చార్మినార్‌ నుంచి 500 మీటర్ల దూరం నుంచి వెళ్తున్నప్పటికీ చారిత్రక ప్రాముఖ్యత కారణంగా ఆ పేర్లనే స్టేషన్లకు పెట్టాలని నిర్ణయించారు. ఈ రూట్‌లో ఉన్న రోడ్లను విస్తరిస్తారు. రోడ్డు విస్తరణ, మెట్రో అలైన్‌మెంట్‌లో దాదాపు 1100 ఆస్తులు ప్రభావితమవుతాయి. ప్రభావితమైన 400 ఆస్తులకు ఇప్పటికే నోటిఫికేషన్‌లు జారీ చేశారు. ఈ మార్గంలో దాదాపు 103 మతపరమైన, వారసత్వ, ఇతర సున్నితమైన నిర్మాణాలు ఉన్నాయి. వాటన్నింటికీ తగిన ఇంజినీరింగ్‌ పరిష్కారాలు చూపుతారు. మెట్రో పిల్లర్‌ స్థానాల సర్దుబాటు ద్వారా ఆ నిర్మాణాలకు నష్టం కలుగకుండా చూస్తామని అధికారులు తెలిపారు. ఈ కారిడార్‌ దాదాపు 6 స్టేషన్లతో పూర్తి ఎలివేటెడ్‌ మెట్రో. కారిడార్‌ 7: ముంబై హైవేపై రెడ్‌ లైన్‌ పొడిగింపుగా నిర్మించబడుతోంది. ప్రస్తుతం ఉన్న మియాపూర్‌ మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి పటాన్‌చెరు వరకున్న 13.4 కి.మీ ఈ మెట్రోలైన్‌ ఆలి్వన్‌ క్రాస్‌ రోడ్, మదీనాగూడ, చందానగర్, బీహెచ్‌ఈఎల్, ఇక్రిసాట్‌ మీదుగా వెళ్తుంది. ఇది దాదాపు 10 స్టేషన్లతో ఉండే పూర్తి ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌. కారిడార్‌ 8: విజయవాడ హైవేపై ఎల్‌.బి నగర్‌ నుంచి ప్రస్తుతం ఉన్న రెడ్‌ లైన్‌ పొడిగింపుగా హయత్‌నగర్‌ వరకు 7.1 కి.మీ మేర ఈ లైన్‌ నిర్మిస్తారు. ఈ లైన్‌ చింతలకుంట, వనస్థలిపురం, ఆటోనగర్, ఆర్టీసీ కాలనీ మీదుగా వెళుతుంది. ఇది కూడా పూర్తిగా ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌. ఈ లైన్‌లో 6 స్టేషన్లు ఉంటాయి.

హైదరాబాద్‌ మెట్రో రెండో దశకు రాష్ట్ర కేబినెట్‌ ఆమోదించిన నేపథ్యంలో కేంద్రం అనుమతి తప్పనిసరిగా మారింది. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య ప్రస్తుతం నెలకొన్న పరిస్థితుల నేపథ్యంలో కేంద్రం ఆమోదం కీలకంగా మారింది. మొదటి దశ ప్రాజెక్టు అనంతరం రెండో దశకు ప్రణాళికలను రూపొందించినప్పటికీ.. ఇప్పటికే తీవ్ర జాప్యం నెలకొంది. ఢిల్లీ తర్వాత హైదరాబాద్‌ రెండో స్థానంలో నిలిచింది. ఈ జాప్యం కారణంగా ఇతర మెట్రోపాలిటన్‌ నగరాల్లో మెట్రో రెండు, మూడో దశలు కూడా పూర్తయ్యాయి. కానీ.. నగరంలో రెండోదశ ఏడెనిమిదేళ్లు ఆలస్యంగా ప్రారంభం కావడం గమనార్హం. కేబినెట్‌ ఆమోదంతో ఒక అడుగు ముందుకు పడింది కానీ ఇప్పుడు కేంద్రం అనుమతితో పాటు నిధుల కేటాయింపే కీలకంగా మారింది. 2029 నాటికి పూర్తయ్యే అవకాశం.. భాగ్య నగరం శరవేగంగా విస్తరిస్తున్న నేపథ్యంలో మెట్రో రెండో దశ అనివార్యంగా మారింది. మొదటి దశలో మూడు కారిడార్‌లలో మెట్రో పరుగులు తీస్తోంది. నిత్యం సుమారు 5 లక్షల మంది రాకపోకలు సాగిస్తున్నారు. రెండో దశ పూర్తయితే 8 లక్షల మంది మెట్రోల్లో పయనించే అవకాశం ఉంది. నాగోల్‌ నుంచి రాయదుర్గం వరకు, ఎల్‌బీనగర్‌ నుంచి మియాపూర్‌ వరకు, జేబీఎస్‌ నుంచి ఎంజీబీఎస్‌ వరకు చేపట్టిన మెట్రో మొదటి దశ నిర్మాణానికి రూ.22 వేల కోట్ల వరకు ఖర్చు కాగా, ప్రస్తుత రెండో దశకు రూ.24, 269 కోట్లతో హైదరాబాద్‌ మెట్రో రైల్‌ డీపీఆర్‌ను రూపొందించింది. 5 కారిడార్‌లలో 76.4 కిలో మీటర్ల మేర నిర్మాణం చేపట్టనున్నారు. కేంద్రం సకాలంలో అనుమతించి నిధులు కేటాయిస్తే 2029 నాటికి రెండో దశ పూర్తయ్యే అవకాశం ఉంది. కేంద్రం నుంచి అనుమతి లభించడంలో ఆలస్యం జరిగితే ఈప్రాజెక్టు మరింత వెనక్కి వెళ్లనుంది. రానున్న బడ్జెట్‌ సమావేశాల నేపథ్యంలో కేంద్రం ఆమోదంతో పాటు నిధుల కేటాయింపు తప్పనిసరి.9వ స్థానానికి.. మెట్రో రెండో దశలో ఆలస్యం కారణంగా ఢిల్లీ తర్వాత రెండో స్థాననంలో ఉన్న హైదరాబాద్‌ ఇప్పుడు 9వ స్థానానికి పడిపోయినట్లు రవాణారంగ నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఇదే సమయంలో ఢిల్లీ, ముంబై, చెన్నై, బెంగళూరు, కోల్‌కతా వంటి పెద్ద నగరాలతో పాటు, పుణె, నాగపూర్, అహ్మదాబాద్‌ వంటి చిన్న నగరాలు కూడా మెట్రో విస్తరణలో హైదరాబాద్‌ను అధిగమించాయి. రెండో దశ నిర్మాణంలో జరిగిన ఆలస్యం వల్ల ప్రాజెక్టు అంచనా వ్యయం కూడా భారీగా పెరిగింది. గత ప్రభుత్వ హయాంలోనే పీపీపీ పద్ధతిలో పూర్తి చేయాల్సిన ఎంజీబీఎస్‌– ఫలక్‌నుమా మార్గం నిలిచిపోయింది. ప్రస్తుతం దాన్ని రెండో దశలో కలిపి చాంద్రాయణగుట్ట వరకు పొడిగించిన సంగతి తెలిసిందే. చ‌ద‌వండి: జన్వాడ ఫామ్‌ హౌస్‌ కేసులో​ మరో ట్విస్ట్‌!ముఖ్యమంత్రిగా రేవంత్‌రెడ్డి బాధ్యతలు చేపట్టిన అనంతరం మెట్రో రెండో దశతో పాటు మూసీ ప్రక్షాళనను ప్రతిష్టాత్మకంగా భావించి కార్యాచరణ చేపట్టారు. ఈ ప్రాజెక్టు మొత్తం అంచనా వ్యయం రూ.24.269 కోట్లలో 30 శాతం అంటే రూ.7,313 కోట్లు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, 18 శాతం అంటే రూ.4,230 కోట్లు కేంద్ర ప్రభుత్వం వెచ్చించాల్సి ఉంది. మిగతా 52 శాతం నిధులను రుణాలతో పాటు పీపీపీ విధానంలో సమకూర్చుకోవాలని నిర్ణయించారు.5 కారిడార్‌లలో రెండో దశ..నాగోల్‌– శంషాబాద్‌ ఎయిర్‌ పోర్టు (36.8 కి.మీ) రాయదుర్గం–కోకాపేట్‌ నియోపొలిస్‌ (11.6 కి.మీ) ఎంజీబీఎస్‌–చాంద్రాయణగుట్ట (7.5 కి.మీ) మియాపూర్‌–పటాన్‌చెరు (13.4కి.మీ) ఎల్‌బీనగర్‌–హయత్‌ నగర్‌ (7.1 కి.మీ.)

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: హైద‌రాబాద్‌ మెట్రో రెండో దశ ప్రాజెక్టు నార్త్‌ హైదరాబాద్‌ను తీవ్ర నిరాశకు గురిచేసింది. సికింద్రాబాద్, ప్యారడైజ్‌ నుంచి శామీర్‌పేట్‌ మీదుగా ఔటర్‌రింగ్‌ రోడ్డు వరకు మెట్రో విస్తరణకు గత ప్రభుత్వం ప్రతిపాదనలు రూపొందించింది. కానీ.. ఇటీవల హైదరాబాద్‌ మెట్రోరైల్‌ ప్రకటించిన రెండో దశ డీపీఆర్‌లో ఉత్తరం వైపు మెట్రో ప్రస్తావన లేకపోవడం పట్ల తాజాగా నిరసనలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఈ మేరకు మేడ్చల్‌ మెట్రో సాధన సమితి ప్రతినిధులు ఇటీవల హైదరాబాద్‌ మెట్రోరైల్‌ ఎండీ ఎన్వీఎస్‌ రెడ్డిని కలిసి విజ్ఞప్తి చేశారు.గత ప్రభుత్వ హయాంలో నగరానికి నలువైపులా మెట్రో సేవలను విస్తరించేలా 278 కిలోమీటర్ల మేర ప్రణాళికలను రూపొందించగా.. ప్రస్తుత కాంగ్రెస్‌ సర్కారు 6 కారిడార్‌లలో 116.2 కిలోమీటర్లకే పరిమితం చేసింది. ఎయిర్‌పోర్టుతో పాటు కొత్తగా ప్రతిపాదించిన ఫోర్త్‌సిటీకి సైతం మెట్రో విస్తరించనున్నట్లు పేర్కొంది. గతంలోనే ప్రణాళికలను సిద్ధం చేసినప్పటికీ రెండో దశలో నార్త్‌సిటీ ప్రస్తావన లేకపోవడం గమనార్హం. డబుల్‌ డెక్కర్‌ మెట్రో ఎక్కడ? జంట నగరాలతో పాటు ఉత్తర తెలంగాణలోని అయిదు జిల్లాల ప్రజలు, వాహనదారుల ట్రాఫిక్‌ కష్టాలు తీర్చేందుకు ప్రభుత్వం ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌ నిర్మాణానికి ప్రతిపాదనలు రూపొందించింది. ఇదే మార్గంలో మెట్రో రైల్‌ నిర్మాణం చేపట్టనున్నట్లు ముఖ్యమంత్రి రేవంత్‌రెడ్డి ఆమధ్య ప్రకటించినా ఇప్పటివరకు ఈ దిశగా ఎలాంటి పురోగతి లేదు. ప్రస్తుతం ఈ రూట్‌లో ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌ నిర్మాణానికి ఎలాంటి నిధులను కేటాయించలేదు. భూసేకరణ దశకే ఈ ప్రాజెక్టు పరిమితమైంది.ప్యారడైజ్‌ జంక్షన్‌ నుంచి తాడ్‌బండ్, బోయినపల్లి జంక్షన్ల మీదుగా డెయిరీఫాం రోడ్డు వరకు ఆరు వరుసల్లో ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌ నిర్మించాలని ప్రతిపాదించారు. ఇది పూర్తయిన తర్వాత ఈ ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌పై మెట్రో నిర్మాణం చేపట్టాలనే ప్రతిపాదన ఉంది. ప్రస్తుతం ఈ రూట్‌లో ప్రతిరోజూ లక్షలాది వాహనాలు రాకపోకలు సాగిస్తున్నాయి. నగరవాసులు సిటీ బస్సులపై ఆధారపడి ప్రయాణం చేయాల్సివస్తోంది. పలుచోట్ల రహదారులు ఇరుకుగా ఉండడంతో వాహనదారులు తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. సుమారు రూ.1,580 కోట్ల అంచనాలలో ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌ నిర్మించి, అదే రూట్‌లో డబుల్‌ డెక్కర్‌ మెట్రో కారిడార్‌ను ఏర్పాటు చేయాలనే ప్రతిపాదించారు. కానీ ఎలాంటి పురోగతి లేకుండాపోయింది. మేడ్చల్‌ మెట్రో సాధన సమితి ఆవిర్భావం.. నార్త్‌ సిటీకి మెట్రో నిర్మాణం చేపట్టాలనే డిమాండ్‌తో ఆవిర్భవించిన మేడ్చల్‌ మెట్రోసాధన సమితి ఆధ్వర్యంలో ధర్నాలు, నిరసనలు చేపట్టేందుకు సన్నద్ధమవుతున్నారు. కుత్బుల్లాపూర్‌ ఎమ్మెల్యే కేపీ వివేకానంద్‌ గౌడ్‌ నేతృత్వంలో మేడ్చల్‌ సాధన సమితి ఆవిర్భవించింది. గత ప్రభుత్వం ప్రతిపాదించిన విధంగా జేబీఎస్‌ మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి తూంకుంట వరకు 17 కిలోమీటర్ల మార్గంలో డబుల్‌ ఎలివేటెడ్‌ ఫ్లై ఓవర్, మెట్రో రైల్‌ నిర్మాణం చేపట్టాలని, , ప్యారడైజ్‌ నుంచి కండక్లకోయ వరకు 12 కి.మీ మార్గంలో, ఓఆర్‌ఆర్‌ మేడ్చల్‌ ఇంటర్‌ఛేంజ్‌కు రాకపోకలు సాగించేలా మెట్రో సదుపాయం క‌ల్పించాల‌ని ఈ సంఘం డిమాండ్‌ చేస్తోంది. చ‌ద‌వండి: హైడ్రా.. రిజిస్ట్రేష‌న్లు విత్‌డ్రాఅలాగే గతంలో ప్రతిపాదించినట్లుగా ఉప్పల్‌క్రాస్‌రోడ్‌ నుంచి ఘట్‌కేసర్‌ ఓఆర్‌ఆర్‌– బీబీనగర్‌ వరకు 25 కిలోమీటర్లు, తార్నాకా ఎక్స్‌రోడ్‌– ఈసీఐఎల్‌ ఎక్స్‌రోడ్‌ వరకు 8 కిలోమీటర్ల మేర మెట్రో చేపట్టాలనే డిమాండ్లు ఊపందుకుంటున్నాయి. మరోవైపు ప్రతిరోజూ లక్షలాది మంది రాకపోకలు సాగించే సూరారం, కుత్బుల్లాపూర్‌ ప్రాంతాలకు మెట్రో విస్తరణ చేపట్టాలని, ఎల్‌బీనగర్‌–మియాపూర్‌ రూట్‌లోని భరత్‌నగర్‌ నుంచి మూసాపేట్‌ మీదుగా సూరారం, కుత్బుల్లాపూర్‌ వరకు మెట్రో విస్తరించాలని ఆ ప్రాంతాల్లోని వివిధ కాలనీల నుంచి డిమాండ్లు వెల్లువెత్తుతున్నాయి.

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: రెండో దశ ప్రాజెక్టుతో హైదరాబాద్‌ నగరం నలువైపులా మెట్రో సేవలు విస్తరించనున్నాయి. ప్రస్తుతం నాగోల్‌ నుంచి రాయదుర్గం, ఎల్‌బీనగర్‌ నుంచి మియాపూర్‌, జేబీఎస్‌ నుంచి ఎంజీబీఎస్‌ వరకు మూడు కారిడార్‌లలో మెట్రో రైళ్లు రాకపోకలు సాగిస్తున్న సంగతి తెలిసిందే. రెండో దశలో కొత్తగా మరో ఆరు మార్గాల్లో మెట్రో విస్తరించనున్నారు. నగరంలోని ఎక్కడి నుంచైనా శంషాబాద్‌ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయానికి చేరుకొనేవిధంగా ఎయిర్‌పోర్టు మెట్రో నిర్మాణం చేపట్టనున్నారు. అలాగే ప్రభుత్వం కొత్తగా ప్రతిపాదించిన ఫోర్త్‌సిటీకి కూడా ఈ రెండో దశలోనే మెట్రో నిర్మాణానికి అడుగులు పడనున్నాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వం ఆమోదించిన తరువాత అనేక రకాల ఆకర్షణీయమైన ఫీచర్‌లతో ఫ్యూచర్‌సిటీ మెట్రో డీపీఆర్‌ను తయారు చేయనున్నట్లు హైదరాబాద్‌ మెట్రో రైల్‌ ఎండీ ఎన్వీఎస్‌ రెడ్డి తెలిపారు. మరోవైపు ఇటు మియాపూర్‌ నుంచి పటాన్‌చెరు వరకు, అటు ఎల్‌బీనగర్‌ నుంచి హయత్‌నగర్‌ వరకు, కొత్తగా పడమటి వైపు కోకాపేట్‌ నియోపోలిస్‌ వరకు మెట్రో విస్తరించనున్న దృష్ట్యా కొంతకాలంగా స్తబ్దుగా ఉన్న రియల్‌ ఎస్టేట్‌ రంగం ఊపందుకొనే అవకాశం ఉందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఫోర్త్‌సిటీకి కూడా మెట్రో పరుగులు పెట్టే అవకాశం ఉన్న దృష్ట్యా దక్షిణ హైదరాబాద్‌ అభివృద్ధి చెందనుంది. ఇప్పటికే ఔటర్‌ రింగ్‌రోడ్డు వరకు జీహెచ్‌ఎంసీ పరిధిని విస్తరించిన సంగతి తెలిసిందే. మరోవైపు హెచ్‌ఎండీఏ పరిధిని కూడా ప్రభుత్వం ట్రిపుల్‌ ఆర్‌ వరకు పొడిగించింది. దీంతో ఓఆర్‌ఆర్‌ నుంచి ట్రిపుల్‌ ఆర్‌ వరకు పెద్ద ఎత్తున టౌన్‌షిప్పులు అందుబాటులోకి వచ్చే అవకాశం ఉంది. మరోవైపు ప్రజారవాణా, మౌలిక సదుపాయాలు సైతం విస్తరించనున్నాయి.పెరిగిన రూట్‌...రెండో దశ మెట్రో ప్రాజెక్టును మొదట 72 కిలోమీటర్ల వరకు నిర్మించేందుకు ప్రణాళికలను రూపొందించారు. కానీ రెండు, మూడు దఫాలుగా ప్రాజెక్టును వివిధ మార్గాల్లో పొడిగించారు. దీంతో ప్రస్తుతం ఇది 116.2 కిలోమీటర్లతో అతి పెద్ద ప్రాజెక్టుగా అవతరించింది. గతంలో మైలార్‌దేవ్‌పల్లి నుంచి పీ–7 రోడ్డు మార్గంలో ఎయిర్‌పోర్టు వరకు ప్రతిపాదించిన రూట్‌ను తాజాగా మార్చారు. ఆరాంఘర్‌ నుంచి కొత్త హైకోర్టు మీదుగా మళ్లించారు. అలాగే రాయదుర్గం నుంచి అమెరికన్‌ కాన్సులేట్‌ వరకు మొదట ప్రతిపాదించిన రూట్‌ను సైతం ఇప్పుడు కోకాపేట్‌ నియోపోలిస్‌ వరకు పొడిగించడంతో రెండో దశ రూట్‌ కిలోమీటర్లు పెరిగాయి. కొత్తగా ఎయిర్‌పోర్టు నుంచి ఫోర్త్‌సిటీ వరకు 40 కిలోమీటర్‌ల మార్గాన్ని కూడా ఈ రెండో దశలోనే ప్రతిపాదించడం గమనార్హం. అలాగే ఓల్డ్‌సిటీ రూట్‌లో మొదట ఎంజీబీఎస్‌ నుంచి ఫలక్‌నుమా వరకు ప్రతిపాదించగా దాన్ని ప్రస్తుతం చాంద్రాయణగుట్ట వరకు పొడిగించారు. ఇలా అన్ని వైపులా అదనంగా పొడిగించడంతో రెండో దశ పరిధి బాగా విస్తరించింది.1.5 కి.మీకు ఒకటి..రెండో దశ ప్రాజెక్టులో కొత్తగా 80కి పైగా మెట్రో స్టేషన్లు అందుబాటులోకి రానున్నాయి. చాంద్రాయణగుట్ట వద్ద భారీ ఇంటర్‌ఛేంజ్‌ స్టేషన్‌ను నిర్మిస్తారు. వివిధ మార్గాల్లో వచ్చే రైళ్లు ఈ స్టేషన్‌ నుంచి మారే అవకాశం ఉంది. ప్రతి ఒక కిలోమీటర్‌కు, లేదా 1.5 కిలోమీటర్లకు ఒకటి చొప్పున అందుబాటులో ఉండేవిధంగా అన్ని రూట్‌లలో పెద్ద సంఖ్యలో స్టేషన్లను నిర్మిస్తారు. ప్రస్తుతం హెచ్‌ఎండీఏ రూపొందిస్తున్న కాంప్రహెన్సివ్‌ మొబిలిటీ ప్లానింగ్‌ ప్రకారం స్టేషన్‌లను ఏర్పాటు చేసే అవకాశం ఉన్నట్లు అధికారులు తెలిపారు. మరోవైపు ఇప్పుడున్న మూడు కారిడార్‌ల నుంచి కూడా ప్రయాణికులు ఎయిర్‌పోర్టుకు, ఫోర్త్‌సిటీ, పటాన్‌చెరు, హయత్‌నగర్‌ తదితర అన్ని వైపులకు ప్రయాణించేవిధంగా మెట్రో సేవలు అందుబాటులోకి రానున్నాయి. మరోవైపు ఎయిర్‌పోర్టు వద్ద కొత్తగా ప్రతిపాదించిన 1.6 కిలోమీటర్ల భూగర్భ మెట్రో మార్గంలోనే మెట్రో స్టేషన్‌ కూడా రానుండడం మరో ప్రత్యేకత.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: రెండోదశలో భాగంగా మొత్తం ఆరు కారిడార్లలో 116.2 కిలోమీటర్ల మేర 80కు పైగా స్టేషన్లతో మెట్రో రైలు విస్తరణ ప్రాజెక్టు చేపట్టనున్నారు. ఎయిర్‌పోర్ట్‌తో పాటు, కొత్తగా ప్రతిపాదించిన ఫోర్త్‌సిటీతో సహా నగరంలోని వివిధ మార్గాల్లో మెట్రో సేవలను విస్తరించనున్నారు. ప్రభుత్వం ఎంతో ప్రతిష్టాత్మకంగా భావిస్తున్న రెండోదశ ప్రాజెక్టు డీపీఆర్‌లకు తుదిమెరుగులు దిద్దుతున్నట్లు హైదరాబాద్‌ మెట్రో రైల్‌ లిమిటెడ్‌ ఎండీ ఎనీ్వఎస్‌ రెడ్డి వెల్లడించారు. 40 కి.మీ పొడవుతో కొత్తగా ప్రతిపాదిస్తున్న ఎయిర్‌పోర్ట్‌ టూ ఫోర్త్‌ సిటీ కారిడార్‌కు సంబంధించిన సమగ్ర ప్రాజెక్టు నివేదిక (డీపీఆర్‌) మినహా మిగతా ఐదు కారిడార్ల డీపీఆర్‌లను త్వరలోనే కేంద్రానికి సమరి్పంచనున్నట్లు తెలిపారు.ఎయిర్‌పోర్ట్‌ టూ ఫోర్త్‌ సిటీ డీపీఆర్‌ ఆకర్షణీయమైన ఫీచర్లతో రూపుదిద్దుకుంటోందని, మరికొద్ది నెలల్లో దీన్ని కేంద్రం అనుమతి కోసం పంపుతామని చెప్పారు. ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో అలైన్‌మెంట్‌లో మార్పు చేస్తూ కొత్తగా డీపీఆర్‌ సిద్ధం చేసినట్లు వివరించారు. మెట్రో రైలు రెండోదశపై ఆదివారం బేగంపేట్‌ మెట్రో భవన్‌లో ఆయన సవివరమైన ప్రెజెంటేషన్‌ ఇచ్చారు. ట్రాఫిక్‌ అధ్యయనం ‘రెండోదశకు సంబంధించి హెచ్‌ఎండీఏ ఆధ్వర్యంలో హైదరాబాద్‌ మెట్రోపాలిటన్‌ పరిధిలోప్రస్తుతం ట్రాఫిక్‌ అధ్యయనం కొనసాగుతోంది. త్వరలో రూపొందించనున్న ట్రాఫిక్‌ అధ్యయన నివేదికను (కాంప్రహెన్సివ్‌ మొబిలిటీ ప్లాన్‌ (సీఎంపీ) కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోనున్నాం. రెండోదశ మెట్రో మార్గాలలో ట్రాఫిక్‌ అంచనాలను సీఎంపీతో క్రాస్‌చెక్‌ చేయనున్నాం. రెండో దశ డీపీఆర్‌లకు కేంద్రం నుంచి ఆమోదం పొందేందుకు ఇది తప్పనిసరి. ఎయిర్‌పోర్ట్‌ రూట్‌కు సంబంధించి అలైన్‌మెంట్‌లో కొంత మార్పు చేశాం. గతంలో మైలార్‌దేవ్‌పల్లి నుంచి నేరుగా ఎయిర్‌పోర్టు వరకు ప్రతిపాదించగా, ప్రస్తుతం దాన్ని ఆరాంఘర్‌ నుంచి 44వ నంబర్‌ జాతీయ రహదారి (బెంగళూరు హైవే)లోని కొత్త హైకోర్టు ప్రాంతం మీదుగా శంషాబాద్‌ విమానాశ్రయానికి చేరుకునేలా డీపీఆర్‌ను ఖరారు చేస్తున్నాం..’అని ఎనీ్వఎస్‌ రెడ్డి తెలిపారు. ఇతర ముఖ్యాంశాలు ఇలా ఉన్నాయి. భూగర్భంలో మెట్రో రైల్‌ నాగోల్‌ నుంచి శంషాబాద్‌ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం వరకు సుమారు 36 కిలోమీటర్ల మార్గంలో నిర్మించనున్న నాలుగో కారిడార్‌ ఎల్‌బీనగర్, కర్మన్‌ఘాట్, ఒవైసీ ఆసుపత్రి, డీఆర్‌డీఓ, చాంద్రాయణగుట్ట, మైలార్‌దేవ్‌పల్లి, ఆరాంఘర్, కొత్త హైకోర్టు మీదుగా శంషాబాద్‌ జంక్షన్‌ నుంచి సాగుతుంది. రాయదుర్గం నుంచి నాగోల్‌ వరకు, మియాపూర్‌ నుంచి ఎల్‌బీనగర్‌ వరకు, జేబీఎస్‌ నుంచి ఎంజీబీఎస్‌ వరకు ఉన్న కారిడార్లు.. ఎయిర్‌పోర్టు మార్గంలో నాగోల్, ఎల్‌బీనగర్, చాంద్రాయణగుట్ట స్టేషన్ల వద్ద అనుసంధానమవుతాయి. మొత్తం 36.6 కిలోమీటర్ల ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో రూట్‌లో 35 కిలోమీటర్లు ఎలివేట్‌ చేయనున్నారు. 1.6 కిలోమీటర్ల వరకు మెట్రోలైన్‌ భూగర్భంలో నిర్మిస్తారు. ఎయిర్‌పోర్ట్‌ స్టేషన్‌ కూడా భూగర్భంలోనే ఉంటుంది. ఈ రూట్‌లో 24 స్టేషన్లను ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ⇒ ఐదవ కారిడార్‌లో ఇప్పుడు ఉన్న రాయదుర్గం మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి కోకాపేట్‌ నియోపొలిస్‌ వరకు కొత్తగా లైన్‌ నిర్మించనున్నారు. ఇది బయోడైవర్సిటీ జంక్షన్, ఖాజాగూడ రోడ్, నానక్‌ రామ్‌గూడ జంక్షన్, విప్రో సర్కిల్, ఫైనాన్షియల్‌ డిస్ట్రిక్ట్, కోకాపేట్‌ నియోపోలిస్‌ వరకు ఉంటుంది. ఇది పూర్తిగా ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌. ఈ 11.6 కిలోమీటర్ల మార్గంలో 8 స్టేషన్లు నిర్మించే అవకాశం ఉంది.⇒ ఆరో కారిడార్‌లో జేబీఎస్‌ నుంచి ఎంజీబీఎస్‌ వరకు ఉన్న రూట్‌ను గతంలో ఎంజీబీఎస్‌ నుంచి ఫలక్‌నుమా వరకు విస్తరించాలని ప్రతిపాదించారు. తాజాగా ఈ మార్గాన్ని చాంద్రాయణగుట్ట వరకు పొడిగించారు. ఇది ఎంజీబీఎస్‌ నుంచి ఓల్డ్‌ సిటీలోని మండి రోడ్‌ మీదుగా దారుల్‌íÙఫా జంక్షన్, శాలిబండ జంక్షన్, ఫలక్‌నుమా మీదుగా చాంద్రాయణగుట్ట వరకు 7.5 కిలోమీటర్ల వరకు ఉంటుంది. సాలార్‌జంగ్‌ మ్యూజియం, చారి్మనార్‌లు ఈ కారిడార్‌కు 500 మీటర్ల దూరంలో ఉన్నప్పటికీ, అక్కడ నిర్మించే స్టేషన్లకు ఆ పేర్లే పెట్టనున్నారు. రోడ్ల విస్తరణ ⇒ ప్రస్తుతం దారుల్‌íÙఫా జంక్షన్‌ నుంచి శాలిబండ జంక్షన్‌ మధ్య ఉన్న 60 అడుగుల రోడ్డు, శాలిబండ జంక్షన్‌ నుంచి చాంద్రాయణగుట్ట వరకు ఉన్న 80 అడుగుల రోడ్లను 100 అడుగులకు విస్తరించనున్నారు. స్టేషన్లు ఉండే ప్రాంతాల్లో మాత్రం 120 అడుగులకు విస్తరిస్తారు. పాతబస్తీ మెట్రో అలైన్‌మెంట్, రోడ్డు విస్తరణ నేపథ్యంలో సుమారు 1,100 నిర్మాణాలను తొలగించే అవకాశంఉంది. ఆరో కారిడార్‌లో 103 మతపరమైన, వారసత్వ, ఇతర సున్నితమైన నిర్మాణాలు ఉన్నట్లు అధికారులు గుర్తించారు. వాటన్నింటికీ తగిన ఇంజనీరింగ్‌ పరిష్కారాలతో, మెట్రో పిల్లర్‌ స్థానాలను సర్దుబాటు చేయనున్నారు. ఈ రూట్‌లో మొత్తం 6 స్టేషన్లు ఉంటాయి. ⇒ ఏడవ కారిడార్‌లో మియాపూర్‌ మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి పటాన్‌చెరు వరకు 13.4 కిలోమీటర్ల మేర లైన్‌ నిర్మించనున్నారు. మియాపూర్‌ నుంచి ఆలి్వన్‌ క్రాస్‌రోడ్స్, మదీనాగూడ, చందానగర్, బీహెచ్‌ఈఎల్, ఇక్రిసాట్‌ మీదుగా ఇది వెళుతుంది. ఈ రూట్‌లో సుమారు 10 స్టేషన్లు ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ఇది పూర్తిగా ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌. ⇒ ఎల్బీనగర్‌ నుంచి హయత్‌నగర్‌ వరకు నిర్మించనున్న 8వ కారిడార్‌ 7.1 కిలోమీటర్‌ల వరకు ఉంటుంది. చింతలకుంట, వనస్థలిపురం, ఆటోనగర్, ఆర్టీసీ కాలనీల మీదుగా హయత్‌నగర్‌ వరకు నిర్మిస్తారు. సుమారు 6 స్టేషన్లు ఉంటాయి. ఇది కూడా పూర్తిగా ఎలివేటెడ్‌ కారిడార్‌. 9వ కారిడార్‌ శంషాబాద్‌ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం నుంచి ఫోర్త్‌సిటీలోని స్కిల్స్‌ యూనివర్సిటీ వరకు ఉంటుంది. ⇒ రెండోదశ ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి సుమారు రూ..32,237 కోట్లు వ్యయం కానున్నట్లు అంచనా. ఇందులో 40 కిలోమీటర్ల ఫోర్త్‌సిటీ మెట్రోకే రూ.8 వేల కోట్ల వరకు ఖర్చు కానుంది. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల జాయింట్‌ వెంచర్‌గా మెట్రో రెండో దశ చేపట్టనున్నారు.రెండో దశ కారిడార్లు ఇవీ (కిలో మీటర్లలో)కారిడార్‌ – 4 నాగోల్‌ – ఎయిర్‌పోర్ట్‌ 36.6కారిడార్‌ – 5 రాయదుర్గం–కోకాపేట్‌ నియోపొలిస్‌ 11.6కారిడార్‌ – 6 ఎంజీబీఎస్‌ –చాంద్రాయణగుట్ట (ఓల్డ్‌ సిటీ కారిడార్‌) 7.5కారిడార్‌ – 7 మియాపూర్‌ – పటాన్‌చెరు 13.4కారిడార్‌ – 8 ఎల్‌బీనగర్‌–హయత్‌ నగర్‌ 7.1కారిడార్‌ – 9 ఎయిర్‌పోర్ట్‌– ఫోర్త్‌ సిటీ (స్కిల్స్‌ యూనివర్సిటీ) 40

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: అసెంబ్లీ ఎన్నికలు వస్తున్నాయనే 270 కి.మీ. మెట్రో రైలు నిర్మాణం చేస్తామంటూ బీఆర్‌ఎస్‌ సర్కార్‌ నిర్ణయించిందని, రియల్‌ ఎస్టేట్‌ వ్యాపారుల కోసమే ఈ మెట్రో విస్తరణ అని అందరూ అనుకుంటున్నారని బీజేపీ ఎమ్మెల్యే రఘునందన్‌రావు ఆరోపించారు. తొమ్మిదేళ్లలో కనీసం పాతబస్తీలో 5.5 కి.మీ మైట్రోరైలు సదుపాయం కల్పించలేని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, ఒకేసారి రూ.69 వేల కోట్ల అంచనా వ్యయంతో దీనిని నిర్మిస్తామనడం పలు అనుమానా లకు తావిస్తోందన్నారు. పార్టీ రాష్ట్ర కార్యాల యంలో మంగళవారం ఆయన మీడియాతో మాట్లాడుతూ... వరదలో మునిగిపోయి ప్రజ లు అల్లాడుతుంటే ముఖ్యమంత్రి వరద ప్రాంతాల్లో పర్యటించకుండా బీఆర్‌ఎస్‌ పార్టీ విస్తరణ కోసం మహారాష్ట్ర వెళ్లారన్నారు.    

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: మెట్రో విస్తరణతో గ్రేటర్‌ హైదరాబాద్‌ రవాణా ముఖచిత్రం మారనుంది. నగరానికి నలుదిశలా మెట్రో సేవలను అందుబాటులోకి తేవాలని తాజాగా రాష్ట్ర మంత్రివర్గం నిర్ణయం తీసుకుంది. దీంతో సుమారు 7,220 చదరపు కిలోమీటర్ల పరిధిలో అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న హైదరాబాద్‌ మహానగరానికి మెట్రో మణిహారంగా పరుగులు తీయనుంది. ఔటర్‌చుట్టూ మెట్రో, ఎంఎంటీఎస్‌ వంటి సేవలను అందుబాటులోకి తెచ్చేందుకు ఔటర్‌ రింగ్‌రోడ్డు నిర్మాణ సమయంలోనే ప్రత్యేకంగా కొంత భూమిని కేటాయించారు. దీంతో ఆ మార్గంలో మెట్రో విస్తరణపైన ప్రభుత్వం తాజాగా నిర్ణయం తీసుకుంది. అన్ని వైపులా మెట్రో రైళ్లు అందుబాటులోకి వస్తే ప్రజారవాణా వేగవంతమవుతందని, ప్రజలు ఎక్కడి నుంచి ఎక్కడి వరకై నా తేలిగ్గా రాకపోకలు సాగిస్తారని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. ఇప్పటికే రెండో దశకింద బీహెచ్‌ఈఎల్‌ నుంచి లక్డీకాఫూల్‌ వరకు, నాగోల్‌ నుంచి ఎల్‌బీనగర్‌ వరకు మెట్రో పొడిగించేందుకు ప్రణాళికలను సిద్ధం చేసిన సంగతి తెలిసిందే. అలాగే రాయదుర్గం నుంచి ఎయిర్‌పోర్టు వరకు మెట్రో నిర్మాణానికి కార్యాచరణ మొదలైంది. మెట్రో మొదటిదశలో మిగిలిపోయిన ఎంజీబీఎస్‌–ఫలక్‌నుమా రూట్‌లో 5.5 కి.మీ.మార్గానికి లైన్‌ క్లియర్‌ అయింది. ఈ లైన్‌ పూర్తయితే మొదటిదశలో ప్రతిపాదించిన 72 కిలోమీటర్ల మెట్రో సేవలు అందుబాటులోకి వస్తాయి. శంషాబాద్‌ నుంచి తుక్కుగూడ వరకు విస్తరించాలనే ప్రతిపాదన ఉంది. అలాగే ఎల్‌బీనగర్‌ నుంచి హయత్‌నగర్‌ వరకు కూడా మెట్రో విస్తరణపైన ప్రభుత్వం తాజాగా దృష్టి సారించింది. 2021 నాటికే హైదరాబాద్‌ నగరానికి 200 కిలోమీటర్ల వరకు మెట్రో సేవలు అవసరమని లీ అసోసియేషన్‌ తేల్చిచెప్పింది. ప్రస్తుతం ఈ దిశగా వడివడిగా అడుగులు పడుతున్నాయి. ఇవీ లీ అసోసియేషన్‌ ప్రతిపాదనలు ... ► హైదరాబాద్‌ మహానగర రవాణా రంగంపై 2011లోనే సమగ్రమైన అధ్యయనం చేపట్టిన లీ అసోసియేషన్‌ ప్రభుత్వానికి అందజేసిన నివేదిక ప్రకారం 2041 నాటికి మహానగర జనాభా 2.5 కోట్లు దాటుతుంది. ఈ మేరకు భువనగిరి.సంగారెడ్డి, షాద్‌నగర్‌ వరకు సుమారు 420 కిలోమీటర్‌ల వరకు మెట్రో సదుపాయం కల్పించవలసి ఉంటుంది. ► మెట్రో నగరాల్లో కనీసం 20 శాతం రోడ్లు అందుబాటులో ఉండాలి. కానీ నగరంలో ప్రస్తుతం 5 శాతం రోడ్లే ఉన్నాయి. కానీ రోడ్లపైన ప్రతి రోజు సుమారు 75 లక్షలకు పైగా వాహనాలు రాకపోకలు సాగిస్తున్నాయి. ► వేగంగా విస్తరిస్తున్న నగర అవసరాలకు అనుగుణంగా అంతేవేగవంతమైన రవాణా సేవలకు మెట్రో ఒక్కటే పరిష్కారం. 2011 నాటికే 72 కిలోమీటర్‌ల మేరకు మెట్రో సదుపాయం కల్పించాలని లీ అసోసియేషన్‌ స్పష్టం చేసింది. ఎయిర్‌పోర్టు మెట్రోతో ఊరట... రాయదుర్గం నుంచి శంషాబాద్‌ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం వరకు సుమారు రూ.5 వేల కోట్లకు పైగా అంచనాలతో చేపట్టిన ఎయిర్‌పోర్టు మెట్రో ఎక్స్‌ప్రెస్‌ వే కార్యాచరణవేగవంతమైంది. టెండర్ల ప్రక్రియ తుదిదశకు చేరుకుంది. ప్రస్తుతం రెండు దిగ్గజ సంస్థలో పోటీలో ఉన్నాయి. వాటిలో ఏదో ఒకటి ఎయిర్‌పోర్టు మెట్రోను దక్కించుకోనుంది. దీంతో ఈ ఏడాదిలోనే పనులు ప్రారంభమయ్యే అవకాశం ఉంది. ఎయిర్‌పోర్టు మెట్రో విస్తరణ వల్ల కేవలం ప్రయాణికులకే కాకుండా జీవో 111 ప్రాంతాలకు కూడా మెట్రో అందుబాటులోకి వస్తుంది. ఆ 38 కిలోమీటర్లు ఎంతో కీలకం... అత్యధిక వాహన సాంద్రత కలిగిన మార్గాల్లో బీహెచ్‌ఈఎల్‌, పటాన్‌చెరు నుంచి హయత్‌నగర్‌ వరకు ఉన్న మార్గం ఎంతో కీలకమైంది. ఈవైపు నుంచి ఆ వైపు చేరుకోవాలంటే కనీసం 3 గంటల సమయం పడుతుంది. కానీ మెట్రో అందుబాటులోకి వస్తే ప్రయాణ సమయం గణనీయంగా తగ్గుతుంది. అలాగే వాహనాల వినియోగం కూడా చాలావరకు తగ్గుతుంది. మెట్రో రెండోదశపైన ప్రభుత్వం ఇప్పటికే సమగ్రమైన నివేదికను సిద్ధం చేసింది. నగరం నలువైపులా మెట్రో.... ► ఇప్పటికే రెండో దశలో బీహెచ్‌ఈఎల్‌ నుంచి లకిడికాఫూల్‌ వరకు ప్రతిపాదించిన మార్గాన్ని అటు బీహెచ్‌ఈఎల్‌ నుంచి పటాన్‌చెరు, ఇస్నాపూర్‌ వరకు సుమారు 13 కిలోమీటర్ల వరకు విస్తరించాలని నిర్ణయించారు. ► అలాగే ఎల్‌బీనగర్‌ వరకు ఉన్న మెట్రోను హయత్‌నగర్‌, పెద్దఅంబర్‌పేట్‌ వరకు మరో 13 కిలోమీటర్లు పొడిగిస్తారు. ► శంషాబాద్‌ నుంచి కొత్తూరు. షాద్‌నగర్‌ వరకు మరో 25 కిలోమీటర్ల మార్గాన్ని నిర్మించనున్నారు. ప్రస్తుతం ఉప్పల్‌ వరకు ఉన్న మెట్రోను ఘట్కేసర్‌ , బీబీనగర్‌ వరకు పొడిగిస్తారు.శంషాబాద్‌ ఎయిర్‌పోర్టు వరకు ప్రస్తుతం నిర్మించ తలపెట్టిన మెట్రో కారిడార్‌ను మరో 26 కిలోమీటర్లు పొడిగించి తుక్కుగూడ, మహేశ్వరం, కందుకూరు వరకు మెట్రో సదుపాయం కల్పిస్తారు. ► తార్నాక నుంచి ఈసీఐఎల్‌ వరకు 8 కిలోమీటర్ల ఎలివేటెడ్‌ మార్గాన్ని నిర్మించాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. మరోవైపు ఔటర్‌రింగ్‌రోడ్డు చుట్టూ 158 కిలోమీటర్లు, జేబీఎస్‌ నుంచి తూంకుంట, ప్యారైడెజ్‌ నుంచి కండ్లకోయ, కొంపల్లి, తదితర ప్రాంతాలకు కూడా మెట్రోను విస్తరించే ప్రతిపాదనలు ఉన్నాయి. సుమారు రూ.60 వేల కోట్ల అంచనాలతో 400 కిలోమీటర్ల మేరకు మెట్రో విస్తరణపై కేబినెట్‌ లో తాజాగా చేసిన ప్రతిపాదనలు హైదరాబాద్‌ మహానగర రవాణా ముఖచిత్రాన్ని సమూలంగా మార్చనున్నాయి.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: మెట్రోరైలు విస్తరణ పనులు మరింత ఆలస్యమయ్యే పరిస్థితులే కనిపిస్తున్నాయి. హైదరాబాద్‌ మెట్రోరైలు రెండో దశ కింద చేపట్టాలని భావించిన మూడు ప్రాజెక్టుల్లో ఒకటైన రాయదుర్గం నుంచి శంషాబాద్‌ ఎయిర్‌పోర్టు కేరిడార్‌ను రాష్ట్ర ప్రభుత్వమే స్వయంగా చేపట్టాలని నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు శంకుస్థాపన కూడా చేసింది. మిగతా రెండు ప్రాజెక్టులైన బీహెచ్‌ఈఎల్‌ నుంచి లక్డీకాపూల్, నాగోల్‌ నుంచి ఎల్‌బీనగర్‌ వరకు పొడిగింపు ప్రాజెక్టులను కేంద్ర ప్రభుత్వంతో కలిసి జాయింట్‌ వెంచర్‌గా చేపట్టాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం భావిస్తున్నప్పటికీ.. ఆ దిశగా అడుగులు అంత వేగంగా పడడం లేదు. ఈ రెండు ప్రాజెక్టులకు సంబంధించి సామాజిక కార్యకర్త ఇనుగంటి రవికుమార్‌ ఆర్‌టీఐ ద్వారా కేంద్రాన్ని కోరగా, కేంద్ర ప్రభుత్వ కార్యదర్శి వికాష్‌ కుమార్‌ ఈ మేరకు సమాధానమిచ్చారు. హైదరాబాద్‌ మెట్రో రెండో దశకు సంబంధించి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం రాసిన లేఖలకు తాము స్పందించామని, తదుపరి కార్యాచరణ లేదని స్పష్టం చేశారు. మెట్రో రెండో దశ ప్రాజెక్టులకు సంబంధించి రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ప్రత్యేక ప్రధాన కార్యదర్శి అర్వింద్‌కుమార్‌ రాసిన లేఖకు కేంద్ర ప్రభుత్వ కార్యదర్శి సమాధానమిస్తూ మెట్రో మంజూరుకు కీలకమైన డీపీఆర్‌లో మార్పులతో పాటు సాధ్యాసాధ్యాలపై  పలు సందేహాలు వ్యక్తం చేశారు.  వివరణ పంపని రాష్ట్రం  డీపీఆర్‌ను ప్రస్తుత ధరలకు అనుగుణంగా మార్చాలని సూచించడంతో పాటు 14 అంశాలపై వివరణ కోరారు. తాము కోరిన విధంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుంచి వివరణలు వస్తే పరిశీలిస్తామని స్పష్టం చేశారు. ఈ మేరకు అర్వింద్‌కుమార్‌కు గత డిసెంబర్‌ 1న లేఖ రాసినప్పటికీ  రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు ఎలాంటి వివరణ పంపలేదు. కేంద్రం అడిగిన కేబినెట్‌ తీర్మానం కాపీ, స్పెషల్‌ పర్పస్‌ వెహికిల్, నిధులు సమకూర్చే సంస్థను ఎంపిక చేయడం, రోడ్‌మ్యాప్‌ మొదలైనవాటిని ఫైనలైజ్‌ చేసి పంపాలని కోరినా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఏమీ పంపలేదని ఆర్‌టీఐ ద్వారా అడిగిన ప్రశ్నలకు కేంద్రం సమాధానమిచ్చింది. ఈ నేపథ్యంలో రెండోదశ మెట్రో పనులపై అనుమానాలు వ్యక్త మవుతున్నాయి.  

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: రాష్ట్రంలోని ప్రాజెక్టులకు కేంద్ర సహకారం కోసం ఎన్ని ప్రతిపాదనలు పంపినా పట్టించుకోవడం లేదని మంత్రి కె.తారక రామారావు విమర్శించారు. హైదరాబాద్‌లో మెట్రోరైలు విస్తరణకు ఉన్న డిమాండ్‌పై ఏమాత్రం స్పందించడం లేదని.. మరోవైపు బీజేపీ పాలిత రాష్ట్రాల్లోని నగరాలలో మెట్రో ప్రాజెక్టులకు కేంద్ర వాటాతో పాటు సావరిన్‌ గ్యారంటీల పేరిట పెద్ద ఎత్తున నిధులు కేటాయిస్తోందని మండిపడ్డారు. అయినా హైదరాబాద్‌ ప్రజల ఆకాంక్ష, పెరుగుతున్న నగర అవసరాలకు అనుగుణంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వమే మెట్రో ప్రాజెక్టు విస్తరణ కోసం కృషి చేస్తోందని చెప్పారు. శాసనసభ సమావేశాల్లో భాగంగా శనివారం ప్రశ్నోత్తరాల సమయంలో మెట్రో రైలు ప్రాజెక్టు పొడిగింపు అంశంపై సభ్యులు అరికపూడి గాంధీ, దానం నాగేందర్, ప్రకాశ్‌గౌడ్, భట్టి విక్రమార్క.. చార్మినార్‌ పాదచారుల ప్రాజెక్టు (సీపీపీ)పై ఎంఐఎం సభ్యులు.. ఎస్‌ఎన్‌డీపీపై దానం నాగేందర్, వివేకానంద అడిగిన ప్రశ్నలకు మంత్రి కేటీఆర్‌ సమాధానాలు ఇచ్చారు. కోటీ 20లక్షల మంది నివసిస్తున్న హైదరాబాద్‌కు నిధులు ఇచ్చేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వానికి మనసు రావడం లేదని, శత్రుదేశంపై పగబట్టినట్టుగా తెలంగాణపై కక్షగట్టి వ్యవహరిస్తోందని మండిపడ్డారు. అసెంబ్లీలో కేటీఆర్‌ చెప్పిన అంశాలు ఆయన మాటల్లోనే..  ‘‘కాంగ్రెస్‌ హయాంలో చేపట్టిన మెట్రో ప్రాజెక్టు ఒప్పందం మేరకే ప్రస్తుతం మూడు కారిడార్లలో ఎల్‌అండ్‌టీ సంస్థ ద్వారా నిర్వహణ ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది. రూ.6,250 కోట్లతో ఎయిర్‌పోర్ట్‌ వరకు మెట్రో విస్తరణకు శ్రీకారం చుట్టాం. రాయదుర్గ్‌ నుంచి శంషాబాద్‌ విమానాశ్రయం వరకు ఈ ఎక్స్‌ప్రెస్‌ మెట్రోను మూడేళ్లలో పూర్తిచేయనున్నాం. హైదరాబాద్‌ మెట్రో ఉద్యోగాల్లో 80 శాతం వరకు తెలంగాణ వాళ్లే ఉన్నారు. కాంగ్రెస్‌ హయాంలో కుదిరిన ప్రైవేట్, పబ్లిక్‌ పార్ట్‌నర్‌షిప్‌ ఒప్పందంలో భాగంగా మెట్రో టికెట్‌ ధరలను పెంచుకునే అధికారాన్ని నిర్వహణ సంస్థకే ఇచ్చారు. అయినా ఇష్టానుసారం ధరలు పెంచకూడదని ప్రభుత్వం తరఫున చెప్పాం. ఆర్టీసీ ధరలతో పోల్చి మెట్రో టికెట్‌ ధరలు ఉండాలన్నాం. పాతబస్తీలో మెట్రో రైలు ప్రాజెక్టును పొడిగించే విషయంలో ఇటీవలే ఎంఐఎం నేత అక్బరుద్దీన్‌తో సమావేశమయ్యాను. ముందుగా రూ.100 కోట్లతో రోడ్ల విస్తరణ పూర్తిచేసి పనులు చేపట్టనున్నాం.  హైదరాబాద్‌ ఆత్మ ఎప్పటికీ చెదిరిపోదు  హైదరాబాద్‌ సాంస్కృతిక వైభవాన్ని కాపాడాల్సిన బాధ్యత మాపై ఉంది. చార్మినార్‌ సంరక్షణ కోసం పాదచారుల ప్రాజెక్టు ఉపయోగపడుతుంది. ఎన్ని అధునాతన భవంతులు వెలిసినా హైదరాబాద్‌ ఆత్మ ఎప్పటికీ చెదిరిపోదు. మూసీనదిపై అఫ్జల్‌గంజ్‌ వద్ద ఐకానిక్‌ పెడస్ట్రియన్‌ బ్రిడ్జి నిర్మాణం కోసం టెండర్లు పిలిచాం. మరో పెడస్ట్రియన్‌ బ్రిడ్జిని నయాపూల్‌ వద్ద నిర్మించే యోచనలో ఉన్నాం. గుల్జార్‌హౌస్, మీరాలం మండి, ఆషుర్‌ ఖానాకు పూర్వవైభవం తీసుకొస్తున్నాం. మదీనా నుంచి పత్తర్‌ఘట్టి వరకు పనులు పూర్తికావొచ్చాయి. పాతబస్తీలో సుందరీకరణ, సెంట్రల్‌ లైటింగ్‌ పనులు చేపట్టాం. చార్మినార్‌ నుంచి దారుల్‌–ఉలం స్కూల్‌ వరకు రోడ్డు వెడల్పు పనులు పూర్తయ్యాయి. హుస్సేనీ ఆలం నుంచి దూద్‌బౌలి వరకు విస్తరణ పనులు జరుగుతున్నాయి. హెరిటేజ్‌ భవంతుల పూర్వ వైభవం కోసం ఎంత ఖర్చయినా వెనుకాడబోం.  ఎస్‌ఎన్‌డీపీ ఏ నగరంలోనూ లేదు  హైదరాబాద్‌లో రూ.985.45 కోట్లతో వ్యూహాత్మక నాలాల అభివృద్ధి (స్ట్రాటజిక్‌ నాలా డెవలప్‌మెంట్‌ ప్రోగ్రాం (ఎస్‌ఎన్‌డీపీ)) చేపట్టాం. జీహెచ్‌ఎంసీ పరిధిలో 35 పనులకు 11 పూర్తిచేశాం. పరిసర మున్సిపాలిటీల్లో 21 పనులకుగాను 2 పూర్తిచేశాం. నగరంలో వందేండ్ల క్రితం నిర్మించిన నాలాలే ఉన్నాయి. పలుచోట్ల నాలాలపై 28వేల మంది పేదలు ఇండ్లు కట్టుకున్నారు. ప్రస్తుతం ఎస్‌ఎన్‌డీపీ ఫేజ్‌–2కు ప్రణాళికలు రూపొందిస్తున్నాం. పలు కాలనీల్లో గత వర్షాకాలంలో ముంపు సమస్య కొంతమేర తగ్గింది..’’ అని కేటీఆర్‌ వివరించారు.    9 నెలల్లో పిల్లలు వస్తారు – మీరు రారు!  సభలో మొదట సీఎల్పీ నేత భట్టి విక్రమార్క మాట్లాడుతూ.. కాంగ్రెస్‌ హయాంలో మెట్రోరైలు ప్రాజెక్టు వచ్చిందని, కానీ ఇప్పుడు ఆదాయాన్ని మొత్తంగా నిర్వహణ సంస్థకే దోచిపెడుతున్నారని ఆరోపించారు. దీనిపై స్పందించిన కేటీఆర్‌.. ‘‘60 ఏళ్లు అధికారంలో ఉన్నప్పుడు ఆమాత్రం చేయలేరా?’’ అని నవ్వుతూ అంటూనే.. ‘‘మాట్లాడితే తొమ్మిది నెలల్లో మేం వస్తాం అంటున్నారు. తొమ్మిది నెలల్లో పిల్లలు వస్తారు. మీరు రారు’’ అని వ్యాఖ్యానించారు. దీనితో సభలో అంతా ఒక్కసారిగా ఘొల్లుమన్నారు. ఇక సంగారెడ్డి మెట్రో ప్రాజెక్టు గురించి జగ్గారెడ్డి అడుగుతున్న విషయాన్ని కేటీఆర్‌ ప్రసంగం తర్వాత గుర్తుచేయగా నవ్వుతూ.. ‘‘9 నెలల్లో వస్తారుగా.. అప్పుడు చూసుకోండి’’ అని పేర్కొన్నారు. అప్పటికే మైక్‌ ఆపేయడంతో ఆ మాటలు రికార్డులకు ఎక్కలేదు.   ప్రతిపాదనలన్నీ వెనక్కే..  కోటీ 20లక్షల మంది నివసిస్తున్న హైదరాబాద్‌కు నిధులు ఇవ్వకుండా కేంద్ర ప్రభుత్వం శత్రుదేశంపై పగబట్టినట్టుగా తెలంగాణపై కక్షగట్టి వ్యవహరిస్తోంది. హైదరాబాద్‌లో మెట్రో పొడిగింపు కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వ వాటా ఇవ్వాలని కేంద్ర మంత్రిని కలుద్దామంటే అపాయింట్‌మెంట్‌ ఇవ్వడం లేదు. అధికారులను పంపించినా సానుకూల స్పందన రాలేదు. ఢిల్లీ మెట్రో అధికారులతో హైదరాబాద్‌ మెట్రో ఆడిటింగ్‌ చేయించాం. హైదరాబాద్‌ ఎయిర్‌పోర్టు ఎక్స్‌ప్రెస్‌ మెట్రోకు కేంద్ర ప్రభుత్వ సాయం కోరితే వయబిలిటీ లేదని, ఇతర కారణాలు చూపుతూ నిధులు కేటాయించడం లేదు.  వడ్డించేవాళ్లు మనవాళ్లయితే అన్నట్టుగా కేంద్రం  వ్యవహరిస్తోంది. బెంగళూరు మెట్రోకు కేంద్రం 20 శాతం వాటాతోపాటు రూ.29వేల కోట్లకుపైగా సావరిన్‌ గ్యారెంటీ ఇచ్చింది. చెన్నై మెట్రోకు కేంద్రం వాటా, సావరిన్‌ గ్యారంటీ కలిపి రూ.58,795 కోట్లు కేటాయించింది. యూపీ లోని ఆరు పట్టణాలకు 20 శాతం వాటాతో పాటు సావరిన్‌ గ్యారంటీ ఇస్తోంది.      – మంత్రి కేటీఆర్‌  

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: ఎయిర్‌పోర్ట్‌ ఎక్స్‌ప్రెస్‌మెట్రో నిర్మాణ పనులు వేగవంతమయ్యాయి. రాయదుర్గం నుంచి శంషాబాద్‌ విమానాశ్రయానికి మధ్యన అలైన్‌మెంట్‌ ఖరారు,  గ్రౌండ్‌ డేటా సేకరణ తదితర పనులను వేగవంతం చేసేందుకు రెండు సర్వే బృందాలను ఏర్పాటు చేసినట్లు హెచ్‌ఎంఆర్‌ ఎండీ ఎన్వీఎస్‌ రెడ్డి తెలిపారు. ఆదివారం ఈ మార్గంలో జరుగుతున్న సర్వే పనులను ఇతర ఉన్నతాధికారులతో కలిసి ఆయన పరిశీలించారు. మెట్రో పిల్లర్లు, వయాడక్ట్, స్టేషన్ల నిర్మాణం, వాటి ఎత్తు ఎంత వుండాలనే విషయంలో ఈ డేటా కీలకం కానుందన్నారు. రాయదుర్గం మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి నార్సింగి జంక్షన్‌ వరకు ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో మార్గాన్ని పరిశీలించారు. దాదాపు 10 కి.మీ మేర ఉన్న ఈ మార్గంలో కాలినడకన వెళుతూ ఇంజినీర్లకు, సర్వే బృందాలకు తగిన సూచనలిచ్చారు.    దిశానిర్దేశం ఇలా..   - మెట్రో స్టేషన్లు  ప్రధాన రహదారి జంక్షన్‌లకు దగ్గరగా ఉండాలని సూచించారు. సీఎం ఆదేశాల మేరకు ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో కారిడార్‌ను శివారు ప్రాంతాల అభివృద్ధికి ఉపయోగ పడేలా తయారు చేయాలన్నారు. ఈ కారిడార్‌ విమానాశ్రయ ప్రయాణికులతో పాటు ఈ ప్రాంతంలో ఉండే వారందరికీ,  శివార్లలో నివసించే తక్కువ ఆదాయ వర్గాల వారందరికీ ఉపయోగపడేలా ఉండాలని ఎనీ్వఎస్‌ రెడ్డి ఆదేశించారు.   - ప్రయాణికులు తాము పనిచేసే ప్రాంతాలకు కేవలం 20 నిముషాల వ్యవధిలో  చేరుకునేలా ఈ కారిడార్ను డిజైన్‌ చేయాలని స్పష్టం చేశారు. ఈ ప్రాంతం ఇప్పటికే  ఆకాశహరŠామ్యలతో నిండి ఉంది. భవిష్యత్తులో ఈ ప్రాంత అభివృద్ధి ఊహించలేనంతగా పెరిగే అవకాశం ఉన్న నేపథ్యంలో  మెట్రో స్టేషన్లు, స్కై వాక్‌ల నిర్మాణం ఉండాలని సూచించారు. మెట్రో స్టేషన్లకు సమీపంలో ఉన్న ప్రభుత్వ భూములను గుర్తించి ప్రయాణికుల వాహనాల పార్కింగ్‌ ఏరియా ఏర్పాటు చేయాలన్నారు.  - రాయదుర్గ్‌ స్టేషన్‌ నుంచి సుమారు 900 మీటర్ల మేరకు స్టేషన్‌ను పొడిగించనున్న నేపథ్యంలో.. నూతన  టెరి్మనల్‌ స్టేషన్, ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో స్టేషన్‌లను అనుసంధానానికి మార్గాలను అన్వేíÙంచాలన్నారు. స్థలాభావం కారణంగా ఐకియా భవనం తర్వాత రెండు కొత్త స్టేషన్‌లు ఒకదానిపై ఒకటి నిర్మించే అవకాశాన్ని పరిశీలించాలని సూచించారు. - మొదటి రెండు అంతస్తుల్లో ఎయిర్‌ పోర్ట్‌ కొత్త రాయదుర్గ్‌ స్టేషన్, పొడిగించిన  కొత్త బ్లూ లైన్‌  స్టేషన్‌ ఎగువ రెండు అంతస్తుల్లో ఉండేలా డిజైన్‌ చేయాలని అన్నారు. జేబీఎస్‌ స్టేషన్, అమీర్‌పేట్‌ ఇంటర్‌చేంజ్‌ స్టేషన్‌ల మాదిరిగా నాలుగు అంతస్తుల్లో ఈ స్టేషన్ల నిర్మాణం ఉండాలని సూచించారు. ఈ రూట్లో  ట్రాన్స్‌కో సంస్థ ఇటీవల వేసిన 400 కేవీ అదనపు హై ఓల్టేజ్‌ భూగర్భ విద్యుత్‌ కేబుళ్లను మార్చే అవసరం లేకుండా చూడాలన్నారు.    - బయోడైవర్సిటీ జంక్షన్‌ వద్ద ఉన్న ఫ్లైఓవర్‌ మీదుగా ఎయిర్‌పోర్ట్‌ మెట్రో వయాడక్ట్‌ క్రాసింగ్‌ను జాగ్రత్తగా ప్లాన్‌ చేయాలని సూచించారు. హై ఓల్టేజ్‌ అండర్‌గ్రౌండ్‌ కేబుళ్లను మార్చాల్సిన అవసరం లేకుండా చూడాలి. సైబర్‌ టవర్స్‌ జంక్షన్‌ ఫ్లైఓవర్‌ దగ్గర చేసినట్లు, ఫ్లైఓవర్‌ ర్యాంప్‌ పక్కనే మెట్రో పిల్లర్లు ఉండాలి. బయోడైవర్సిటీ ఫ్లైఓవర్‌కు ఆనుకుని మెట్రో పిల్లర్ల నిర్మాణం తర్వాత, ట్రాఫిక్‌ కు ఏమాత్రం అంతరాయం రాకుండా చూడాలన్నారు.    - బయోడైవర్సిటీ జంక్షన్‌ వద్ద మెట్రే స్టేషన్‌ను నిర్మించే సమయంలో.. ఇదే మార్గంలోనే సమీప భవిష్యత్తులో  నిర్మించనున్న బీహెచ్‌ఈఎల్‌– లక్డీకాపూల్‌ మెట్రో కారిడార్‌ అవసరాలపై కూడా దృష్టి సారించాలని ఎండీ సూచించారు.  నానక్‌రామ్‌గూడ జంక్షన్‌ వద్ద మెట్రో స్టేషన్‌ నిర్మాణ విషయంలో అక్కడ నాలుగు దిక్కుల నుంచి వచ్చే ట్రాఫిక్‌ను విశ్లేషించాలన్నారు. ఇక్కడ నిర్మించబోయే స్కైవాక్‌ ప్రయాణికులకు ఉపయోగకరంగా ఉండాలన్నారు. ఫైనాన్షియల్‌ డి్రస్టిక్ట్‌ నుంచి వచ్చే వారి ప్రయాణ అవసరాలను కూడా దృష్టిలో ఉంచుకోవాలని, దగ్గరలో ఖాళీగా ఉన్న ప్రభుత్వ స్థలాల్లో విశాలమైన పార్కింగ్‌ సౌకర్యాలు కలి్పంచే అవకాశాన్ని పరిశీలించమన్నారు.   ∙నార్సింగి, కోకాపేట తదితర ప్రాంతాలలో వస్తున్న కొత్త కాలనీలు, వాణిజ్య సదుపాయాల అవసరాలను గుర్తించి నార్సింగి జంక్షన్‌ సమీపంలో నిర్మించే మెట్రో స్టేషన్‌ స్థానాన్ని ప్లాన్‌ చేయాలని సూచించారు. ఫైనాన్షియల్‌ డి్రస్టిక్ట్‌కు ఆవల నుంచి వచ్చే ప్రయానికులను అవసరాలను కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోవాలన్నారు.  

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: దేశంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న మెట్రోపాలిటన్‌ నగరాల్లో ఒకటైన హైదరాబాద్‌లోని మెట్రోరైల్‌ ప్రాజెక్టు రెండోదశ కారిడార్‌ పనులను ఆమోదించడంతోపాటు కేంద్ర బడ్జెట్లో ప్రతిపాదనలు చేయాలని మున్సిపల్‌ శాఖ మంత్రి కేటీఆర్‌ కేంద్రాన్ని కోరారు. ఈ మేరకు ఆయన కేంద్ర గృహనిర్మాణ, పట్టణ వ్యవహారాల శాఖ మంత్రి హర్దీప్‌ సింగ్‌ పూరికి లేఖ రాశారు. హైదరాబాద్‌ నగరం శరవేగంగా విస్తరిస్తోందని, ప్రజల రవాణా అవసరాలకు అనుగుణంగా మెట్రో రైల్‌ రెండోదశలో రెండు కారిడార్‌లలో పనులు చేపట్టాల్సి ఉందని పేర్కొన్నారు. ప్రస్తుతం 69 కిలోమీటర్‌ మార్గంలో మెట్రో రైళ్లు పరుగులు తీస్తున్నాయని, పీపీపీ మోడల్‌లో, వయబుల్‌ గ్యాప్‌ ఫండింగ్‌(వీజీఎఫ్‌) పథకం కింద చేపట్టిన మొదటిదశ మెట్రో రైల్‌ ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ప్రాజెక్టుగా నిలిచిందని లేఖలో పేర్కొన్నా రు. ఈ క్రమంలోనే రెండోదశలో భాగంగా 31 కి.మీ. నిర్మించేందుకు ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేసినట్లు కేటీఆర్‌ తెలిపారు.   రెండు మార్గాల్లో విస్తరణ  బీహెచ్‌ఈఎల్‌ నుంచి లక్డీకా పూల్‌ వరకు 23 స్టేషన్లతో 26 కిలో మీటర్లు, నాగోల్‌ నుంచి ఎల్బీనగర్‌ వరకు 4 స్టేషన్లతో 5 కిలోమీటర్ల మెట్రో కారిడార్‌లను నిర్మించేందుకు సమగ్ర ప్రాజెక్టు నివేదిక(డీపీఆర్‌)లను కూడా రూపొందించినట్లు వెల్లడించారు. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల సంయుక్త భాగస్వామ్యంతో చేపట్టేందుకు రూ.8,453 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేసినట్లు లేఖలో వివరించారు. ఈ ప్రాజెక్టుకు సంబంధించిన అన్ని డాక్యుమెంట్లను రాష్ట్ర పురపాలక శాఖ ప్రత్యేక ముఖ్య కార్యదర్శి ద్వారా అక్టోబర్‌ 22న కేంద్ర ప్రభుత్వానికి పంపినట్లు తెలిపారు. రెండోదశ మెట్రోపైన కేంద్రమంత్రితో చర్చించేందుకు అనుమతి కోరినట్లు కేటీఆర్‌ పేర్కొన్నారు. ఎక్స్‌టర్నల్‌ ఫైనాన్షియల్‌ అసిస్టెన్స్‌తో అమలయ్యే ఈ ప్రాజెక్టుకు పాలనాపరమైన సూత్రప్రాయ అనుమతులు ఇవ్వాలని, హైదరాబాద్‌ మెట్రోరైల్‌ ప్రాజెక్ట్‌ రెండోదశను వచ్చే కేంద్ర బడ్జెట్‌లో ప్రతిపాదించాలని కోరారు.    

సాక్షి, హైదరాబాద్‌/రాంగోపాల్‌పేట్‌: మెట్రో రెండో దశలో భాగంగా మరో 3 మార్గాల్లో మెట్రో ప్రాజెక్టు చేపట్టేందుకు డీపీఆర్‌ సిద్ధం చేసి ప్రభుత్వానికి సమర్పించామని హైదరాబాద్‌ మెట్రో రైల్‌ ఎండీ ఎన్‌వీఎస్‌ రెడ్డి తెలిపారు. ప్రభుత్వం నుంచి అనుమతి వస్తే ఈ పనులు ప్రారంభిస్తామన్నారు. మంగళవారం రసూల్‌పురాలోని మెట్రో భవన్‌లో మీడియాతో ఆయన మాట్లాడారు. రాయదుర్గ్‌– శంషాబాద్‌ ఎయిర్‌పోర్టు వరకు వయా నానక్‌రాంగూడ రూట్లో 31 కి.మీ.లు, మియాపూర్‌–బీహెచ్‌ఈఎల్‌కు అక్క డి నుంచి వయా హఫీజ్‌పేట్, కొండాపూర్, గచ్చిబోలి, ఓల్డ్‌ ముంబై హైవే, రేతిబౌలి, మెహదీపట్నం, మాసబ్‌ట్యాంక్‌ మీదుగా లక్డీకాపూల్‌ కారి డార్‌ 1కు మరో 26 కి.మీ., నాగోల్‌– ఎల్‌బీనగర్‌ వరకు 5 కి.మీ. దూరం మేర రెండోదశ ప్రాజెక్టు చేపడతామన్నారు. మొత్తం ఫేజ్‌– 2లో 62 కి.మీ. మెట్రో రైల్‌ మార్గం నిర్మించేందుకు డీపీఆర్‌ తయా రు చేసినట్లు చెప్పారు. నగరంలోని చాలా ప్రాంతాలవాసులు మెట్రో రైల్‌ విస్తరణ గురించి విజ్ఞప్తులు చేస్తున్నారని చెప్పారు. ఇందులో ఎల్‌బీనగర్‌– హయత్‌నగర్, తార్నాక– మెట్టుగూడ– ఈసీఐఎల్‌–మల్కాజ్‌గిరి, ప్యారడైజ్‌– మేడ్చల్‌ వరకు విస్తరించాలనే విజ్ఞప్తులు వస్తున్నాయని అన్నారు. ఫేజ్‌–1లో ప్రతి కిలోమీటర్‌ మెట్రో ఏర్పాటుకు రూ.230 కోట్లు ఖర్చు కాగా ఫేజ్‌–2లో రూ.300 కోట్ల వరకు ఖర్చు అవుతుందని స్పష్టం చేశారు. ఫేజ్‌– 1లో ఎంజీబీఎస్‌–ఫలక్‌నుమా రూట్లో (5 కి.మీ.) మార్గంలో మెట్రో నిర్మించాల్సి ఉందన్నారు. రోడ్డు విస్తరణకు కొన్ని చోట్ల కొన్ని మతాలకు సంబంధించిన భవనాలు, సమస్యాత్మక స్థలాలు అడ్డుగా ఉన్నాయన్నారు. మెట్రో స్పీడ్‌ పెంచాలని తాము రైల్వే సేఫ్టీ కమిషనర్‌ను కోరామని అన్ని రకాల పరీక్షలు పూర్తయ్యాయని త్వరలోనే స్పీడ్‌ పెరుగుతుందని తద్వారా ప్రీక్వెన్సీ కూడా పెంచుతామన్నారు. రోజుకు వెయ్యి ట్రిప్పులు... ప్రస్తుతం 55 రైళ్లను నడుపుతున్నామని, మరో రెండు రైళ్లను పరీక్షిస్తున్నామని 10 రోజుల్లో వాటిని కూడా అందుబాటులోకి తీసుకుని వస్తామని వివరించారు. గతంలో రోజూ 700 నుంచి 800 ట్రిప్పులు తిప్పే వారమని ప్రస్తుతం అది వెయ్యి ట్రిప్పులకు పెరిగిందన్నారు. ప్రతి రోజు నాలుగు లక్షల మంది ప్రయాణికులు మెట్రోలో ప్రయాణిస్తున్నారని అన్నారు. కారిడార్‌–1 నుంచి, కారిడార్‌–3 నుంచి అమీర్‌పేట్‌కు ఎక్కువగా ప్రయాణికులు రాకపోకలు సాగిస్తుండటంతో రాయ్‌దుర్గ్‌ రూట్‌లో సమస్య వస్తుందని అన్నారు. మెట్టుగూడ నుంచి రాయ్‌దుర్గ్‌ కొన్ని రైళ్లను, అమీర్‌పేట్‌ నుంచి రాయ్‌దుర్గ్‌కు అదనపు రైళ్లను తిప్పుతున్నామని వివరించారు. మెట్రోకు అధికంగా భూములిచ్చారని కొందరు ఆరోపణలు చేస్తున్నారని.. కానీ, 3 మెట్రో డిపోలకు 212 ఎకరాలు, మరో 57 ఎకరాలు స్టేషన్ల కోసం మొత్తం 269 ఎకరాలు మాత్రమే ప్రభుత్వం కేటాయించిందని చెప్పారు. మియాపూర్‌ డిపో వద్ద ఇచ్చిన 100 ఎకరాల్లో డిపోకు 70 ఎకరాలు 30 ఎకరాలు వాణిజ్య సముదాయాలను అభివృద్ధి చేస్తున్నామని అన్నారు. ప్రతి కిలోమీటరు మెట్రో ఏర్పాటుకు ఢిల్లీలో 6 ఎకరాలు, నాగ్‌పూర్‌లో 7 ఎకరాలు, చెన్నైలో 4 ఎకరాలు ప్రభుత్వం కేటాయించిందని.. హైదరాబాద్‌ మెట్రోకు కి.మీ.కు 4 ఎకరాలు మాత్రమే కేటాయించారన్నారు. మెట్రో ఏర్పాటుకు ఎల్‌అండ్‌టీ తీసుకున్న రుణానికి వాణిజ్య బ్యాంకులకు ఏటా 11 శాతం వడ్డీ చెల్లిస్తున్నారని చెప్పారు. ప్రతి ఏడాది రూ.1,300 కోట్లు వడ్డీ చెల్లించాల్సి వస్తుందన్నారు. మెట్రోకు రోజుకు రూ.కోటి.. ఏటా రూ.480 కోట్ల ఆదాయం లభిస్తుం దన్నారు. ఇందులో రూ.365 కోట్లు చార్జీలు మిగతాది మెట్రో మాల్స్‌ ద్వారా లభిస్తోందన్నారు. తిరుపతి మెట్రో కోసం ప్రాథమికంగా పరిశీలించాం.. తిరుమల తిరుపతి మెట్రో రైల్‌ కోసం టీటీడీ చైర్మన్‌ వైవీ సుబ్బారెడ్డి కోరిక మేరకు మూడు రోజుల పాటు ప్రాథమికంగా పరిశీలన మాత్రమే చేశామని ఎన్‌వీఎస్‌ రెడ్డి స్పష్టం చేశారు. తిరుమల మార్గంలో అత్యధిక మలుపుతో ఉన్న ఘాట్‌రోడ్డు ఉందని, అలాగే అటవీ ప్రాంతం, వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం ఉండటంతో అన్నీ పరిశీలించాల్సి ఉంటుందన్నారు. గతంలో రోప్‌వే నిర్మాణానికి ఆగమశాస్త్రం ఒప్పుకోలేదని, దీన్ని కూడా పరిశీలించాల్సి ఉందన్నారు. శాస్త్రాలను, కాంటూర్స్‌ను అధ్యయనం చేయాల్సి ఉందన్నారు. అవన్నీ చూశాక ఒక పరిష్కార మార్గం కనుగొనాలని అన్నారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : భాగ్యనగర వాసుల మెట్రో కల సంపూర్ణమైంది. హైదరాబాద్‌ మహానగర కీర్తి కిరీటంలో కలికితురాయిగా నిలిచిన మెట్రో రైలు జేబీఎస్‌-ఎంజీబీఎస్‌ మార్గంలో  పరుగులు పెట్టింది. దీంతో దివంగత ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ రాజశేఖర్‌రెడ్డి హయాంలో ప్రారంభించిన యజ్ఞం నేటితో నెరవేరింది. హైదరాబాద్ మెట్రో తొలిదశ ప్రాజెక్ట్‌ పూర్తయ్యింది. 2008 మే 14న అప్పటి ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖర్‌రెడ్డి ఆధ్వర్యంలో నగర మెట్రోప్రాజెక్ట్‌ రూపుదిద్దుకున్న విషయం తెలిసిందే. (హైదరాబాద్‌ మెట్రో సరికొత్త రికార్డు) జేబీఎస్‌-ఎంజీబీఎస్‌ మార్గంలో (11 కి.మీ) ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్‌ చేతలు మీదగా మెట్రో రైళ్లు శుక్రవారం లాంఛనంగా ప్రారంభం అయ్యాయి. సాయంత్రం 4 గంటలకు జేబీఎస్‌ వద్ద ప్రారంభోత్సవం కార్యక్రమంలో ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్‌, పలువురు మంత్రులు, ప్రజా ప్రతినిధులు పాల్గొన్నారు. ఈ మార్గం పూర్తితో గ్రేటర్‌ నగరంలో 69 కిలోమీటర్ల మెట్రో మార్గం అందుబాటులోకి వచ్చింది. ఈ మెట్రో రైలు మార్గంలో జేబీఎస్‌-పరేడ్‌ గ్రౌండ్స్‌, సికింద్రాబాద్‌ వెస్ట్‌, న్యూ గాంధీ హాస్పటల్‌, ముషీరాబాద్‌, ఆర్టీసీ క్రాస్‌ రోడ్స్‌, చిక్కడపల్లి, నారాయణగూడ, సుల్తాన్‌ బజార్‌, ఎంజీబీఎస్‌ మెట్రో స్టేషన్లు ఉంటాయి. ఈ మార్గంలో ఒక చివర నుంచి మరో చివరకు చేరుకునేందుకు 16 నిమిషాలు పట్టనుంది. కాగా ఎల్బీనగర్‌– మియాపూర్, నాగోల్‌–రాయదుర్గం మార్గాల్లో నిత్యం 4 లక్షలమంది రాకపోకలు సాగిస్తున్నారు. (హైదరాబాద్‌ మెట్రోలో ‘గరుడ వేగ’ సర్వీసులు!)  

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: హైదరాబాద్‌ మెట్రో రైలు శుక్రవారం మరో కొత్త రికార్డు నెలకొల్పింది. ఒక్క రోజులో ఏకంగా 2.95 లక్షల మంది ప్రయాణికులను గమ్యస్థానాలకు చేర్చి మరో అడుగు ముందుకేసింది. వీకెండ్‌ రోజుల్లో అత్యధికంగా సాధారణ ప్రయాణికులు సైతం తమ విందు, వినోదం, షాపింగ్‌ల కోసం మెట్రో స్టేషన్లను ఎంచుకుంటున్నట్లు తాజా లెక్కలు వెల్లడించాయి. వివిధ రకాల మాల్స్‌ ఏర్పాటైన అమీర్‌పేట స్టేషన్‌ నుండి శుక్రవారం ఒక్క రోజే 19 వేల మంది ప్రయాణికులు నమోదు కాగా.. ఇటీవలే ప్రారంభమైన హైటెక్‌ సిటీ మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి 17,201 మంది ప్యాసింజర్లు మెట్రో సేవలను ఉపయోగించుకున్నారు. ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు కార్యాలయాలు పనిచేసే రోజుల్లో 2 మెట్రో రూట్లలో 2.65 మంది ప్యాసింజర్లు సగటున ప్రయాణాలు చేస్తుండగా, వీకెండ్‌లో మాత్రం రోజూ వచ్చిపోయే వారు కాకుండా సాధారణ ప్రయాణికులు (మెట్రో కార్డులు లేనివారు) మెట్రో సేవల వైపు మొగ్గుతుండటం శుభపరిణామమని హెచ్‌ఎంఆర్‌ పేర్కొంటోంది.   వారానికి 5 వేలు అదనంగా..   రెండు మాసాల క్రితం వరకు వారానికి 4 వేల మంది ప్యాసింజర్స్‌ చొప్పున పెరిగిన మెట్రో గత 2 వారాల నుంచి 5 వేల మందికి పెరిగినట్లు ప్రకటించింది. ఇందులో సాధారణ ప్రయాణికుల సంఖ్య పెరుగుతుండటాన్ని స్వాగతించింది. నగరంలో శుక్రవారం నాటి పరిస్థితి చూస్తే అమీర్‌పేట, హైటెక్‌ సిటీలతోపాటు ఎల్బీ నగర్‌లో 16 వేలు, మియాపూర్‌లో 14 వేలు, కేపీహెచ్‌బీలో 13 వేలు, ఉప్పల్‌లో 10 వేలు, పరేడ్‌ గ్రౌండ్‌లో 7 వేల మంది ప్రయాణాలు చేశారు. ఉప్పల్, పరేడ్‌గ్రౌండ్‌ స్టేషన్లలో జిల్లాల నుంచి వస్తోన్న ప్రయాణికుల సందడి అధికంగా కనిపిస్తోంది. లక్ష్యం సాధిస్తాం: ఎన్వీఎస్‌రెడ్డి, ఎండీ మెట్రో రైల్‌  హైదరాబాద్‌ మెట్రో ఆశించిన లక్ష్యం దిశగా పరుగులు పెడుతోంది. వారానికి 5 వేల మంది చొప్పున ప్రయాణికులు అదనంగా యాడ్‌ అవుతున్నారు. మెట్రో స్టేషన్లు నగరంలో మరో కొత్త హ్యాంగవుట్లకు కేరాఫ్‌ అడ్రస్‌గా మారబోతున్నాయి. ఇప్పటికే అమీర్‌పేట స్టేషన్‌ పూర్తి వ్యాపార, వినోద కేంద్రంగా మారిపోయినట్లు ప్రయాణికుల లెక్కలే చెబుతున్నాయి.

సాక్షి,సిటీబ్యూరో: నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ కారిడార్‌లోని జూబ్లీహిల్స్‌ చెక్‌పోస్ట్‌మెట్రో స్టేషన్‌ శనివారం నుంచి పూర్తిస్థాయిలో అందుబాటులోకి వచ్చింది. ఈ స్టేషన్‌లో ఇవాళ్టి నుంచి మెట్రో రైలు సర్వీసులు ప్రారంభం అయ్యాయి. ఈ స్టేషన్‌ ఏర్పాటుతో ఫిల్మ్‌నగర్, జర్నలిస్ట్‌కాలనీ, నందగిరి హిల్స్, తారకరామ నగర్, దీన్‌దయాళ్‌నగర్, గాయత్రి హిల్స్, జూబ్లీ చెక్‌పోస్ట్, కేబీఆర్‌ పార్క్, జైల్‌సింగ్‌నగర్, హైలంకాలనీ పరిసర ప్రాంతాల్లో ఉండే ప్రయాణికులకు మెట్రో జర్నీ సాకారం అయింది.. ఈ స్టేషన్‌ ప్రారంభంతో ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌ రూట్లో 27 స్టేషన్లు, నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ రూట్లో 23 స్టేషన్లు ప్రయాణికులకు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. తల్లకిందులు.. గ్రేటర్‌వాసుల కలల మెట్రోలో ప్రయాణం చేసే వారి సంఖ్య విషయంలో అధికారుల అంచనాలు తల్లకిందులయ్యాయి. జర్నీ చేసే ప్రయాణికుల సంఖ్య ముందుగా నిర్దేశించిన లక్ష్యానికి సగమే చేరువైంది. ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌(29 కి.మీ), నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ(27 కి.మీ)రూట్లో ప్రయాణికుల సంఖ్య సుమారు ఐదు లక్షల మేర ఉంటుందని అంచనా వేసినప్పటికీ..నిత్యం 2.60 లక్షలు దాటడంలేదు. వారాంతాలు, సెలవురోజుల్లో ప్రయాణికుల సంఖ్య మరో 15–25 వేలచొప్పున పెరుగుతోంది. అయితే మెట్రో ప్రారంభానికి ముందు ఈ రెండు మార్గాల్లో నిత్యం సుమారుఐదు లక్షల మంది జర్నీ చేస్తారని అధికారులు అంచనా వేసిన విషయం విదితమే. కానీ వారానికి కేవలం 4 వేల మంది ప్రయాణికులే పెరుగుతుండడం గమనార్హం. ప్రధానంగా మెట్రో స్టేషన్ల నుంచి సమీప కాలనీలు, బస్తీలకు చేరుకునేందుకు ఫీడర్‌ బస్సు సర్వీసులు లేకపోవడం, అన్ని మెట్రో స్టేషన్ల వద్ద ద్విచక్రవాహనాలు, కార్లు పార్కింగ్‌ చేసుకునే అవకాశం లేకపోవడంతో ఈ పరిస్థితి తలెత్తింది. కొన్ని స్టేషన్లు వెలవెల..   సిటీలో పలు మెట్రో స్టేషన్లకు ప్రయాణికుల తాకిడి లేక చిన్నబోతున్నాయి. స్టేషన్‌ నుంచి తమ ఇంటికి చేరుకునేందుకు ఫీడర్‌బస్సు సర్వీసులు లేకపోవడం, స్టేషన్లు అత్యంత సమీపంలో ఉండడం, పార్కింగ్‌ కష్టాలు వెరసి పలు స్టేషన్లకు గిరాకీ తగ్గడం గమనార్హం. ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్, నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ మార్గాల్లోని ఇంటర్‌ఛేంజ్‌ మెట్రోస్టేషన్లను మినహాయిస్తే మొత్తంగా 50 స్టేషన్లున్నాయి. వీటిలో 14 స్టేషన్ల నుంచి నిత్యం రాకపోకలు సాగిస్తున్న ప్రయాణికుల సంఖ్య మూడు వేలలోపు మాత్రమే కావడం గమనార్హం. అయితే మిగతా స్టేషన్లలో మాత్రం రద్దీ పదివేలకు పైగానే ఉండడం విశేషం. మొత్తంగా రెండు కారిడార్ల పరిధిలోని మొత్తం 56 కిలోమీటర్ల రూట్లో మెట్రో అందుబాటులోకి వచ్చింది. ఇటీవల మెట్రో ప్రయాణికుల సంఖ్య 2.70 లక్షలకు చేరుకుంది. ప్రతీవారం మెట్రో ప్రయాణికుల సంఖ్యలో నాలుగువేల మేర పెరుగుదల నమోదవుతోందని..సిటీజన్లు మెట్రో జర్నీ పట్ల ఇప్పుడిప్పుడే ఆసక్తిచూపుతున్నట్లు మెట్రో అధికారులు చెబుతున్నారు. అయితే మెట్రో అధికారుల అంచనా ప్రకారం ఈ రెండు రూట్లలో ఐదు లక్షలమంది ప్రయాణం చేస్తేనే నిర్మాణ సంస్థ లాభాల బాట పట్టే అవకాశం ఉందని నిపుణులు స్పష్టంచేస్తున్నారు.   ఈ స్టేషన్లు చిన్నబోతున్నాయ్‌..! రెండు మార్గాల్లోని మొత్తం 50 స్టేషన్లకుగాను 14 స్టేషన్లకు ఆదరణ అంతంత మాత్రంగానే ఉంది. ఆయాస్టేషన్లలో రాకపోకలు సాగించేవారు అత్యల్పంగా ఉంటున్నారు. మెట్రోరైలు రెండు కారిడార్లలో 56 కి.మీ. అందుబాటులోకి వచ్చింది. మియాపూర్‌ నుంచి ఎల్‌బీనగర్‌(కారిడార్‌1) మార్గంలో 27 స్టేషన్లు ఉంటే నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ(కారిడార్‌3)లో 24 స్టేషన్లు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం 50 స్టేషన్లు ప్రయాణికులకు సేవలు అందిస్తున్నాయి. అయితే వీటిలో ప్రయాణికులు లేక చిన్నబోతున్న స్టేషన్లు కారిడార్ల వారీగా ఇలా ఉన్నాయి. ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌(కారిడార్‌1): ఈ మార్గంలో 7 స్టేషన్లకు ప్రయాణికుల ఆదరణ పెద్దగా లేదు. స్టేషన్లు మరీ దగ్గరగా ఉండటం, చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల నుంచి స్టేషన్‌ వరకు చేరుకునే ఫీడర్‌ సర్వీసులు లేకపోవడం, ఆయా స్టేషన్ల వద్ద పార్కింగ్‌ వసతుల లేమి తో ఆదరణ పెద్దగా లేదు. బాలానగర్, మూసాపేట, భరత్‌నగర్, ఈఎస్‌ఐ, అసెంబ్లీ, మూసారాంబాగ్, న్యూమార్కెట్‌ (మలక్‌పేట గంజ్‌) స్టేషన్లలో ఎక్కేవారు 3 వేలలోపే ఉంటున్నారు. దిగేవారే సంఖ్య కూడా ఇంచుమించు ఇంతే మొత్తంలో ఉంది. నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ(కారిడార్‌3)లో:ఈమార్గంలో 7 స్టేషన్లలో ప్రయాణికుల ఆదరణ అంతంతమాత్రంగానే ఉంది. చుట్టుపక్కల కాలనీల నుంచి మెట్రో వరకు ఫీడర్‌ సర్వీసుల సదుపాయం లేకపోవడంతో చాలామంది సొంత వాహనాలపైనే వృత్తి,ఉద్యోగ,వ్యాపారాలకు వెళ్లేందుకు ఇష్టపడుతున్నారు. ప్రధానంగా సర్వే ఆఫ్‌ ఇండియా, ఎన్‌జీఆర్‌ఐ, మధురానగర్, యూసుఫ్‌గూడ, జూబ్లీహిల్స్‌ రోడ్‌నెంబరు 5, పెద్దమ్మగుడి, మాదాపూర్‌ స్టేషన్లలో ఎక్కేవారు, దిగేవారు తక్కువగా ఉంటున్నారు. ఇక్కడ ప్రతిస్టేషన్లో ఎక్కేవారు 2000 నుంచి 3500లోపే ఉంటున్నారు. దిగేవారి సంఖ్య ఇంచుమించు ఇదేవిధంగా ఉంది. ఐదు వేలపైన ప్రయాణికులుఈ స్టేషన్లలోనే.. ప్రయాణికుల సంఖ్య ఐదువేల నుంచి పదివేలలోపు ఉన్న స్టేషన్లు అత్యధికంగా ఉన్నాయి. వీటిలో నాగోల్, ఉప్పల్, సికింద్రాబాద్, పరేడ్‌గ్రౌండ్స్, బేగంపేట, దుర్గం చెరువు, కూకట్‌పల్లి, పంజగుట్ట, ఎర్రమంజిల్, లక్డీకాపూల్, దిల్‌సుఖ్‌నగర్, చైతన్యపురి స్టేషన్లలోనూ చెప్పుకోదగ్గ సంఖ్యలో ప్రయాణికులు రాకపోకలు సాగిస్తున్నారు. అనుసంధానంతో ఫలితాలు అంతంతే.. మెట్రోరైలు స్టేషన్లను నగరంలోని ప్రధాన బస్సుస్టేషన్లు, రైల్వేస్టేషన్లు, ఎంఎంటీఎస్‌ స్టేషన్లతో అనుసంధానం చేశారు. ఆయా చోట్ల మెట్రోస్టేషన్లను సైతం నిర్మించారు. సికింద్రాబాద్, బేగంపేట, ఖైరతాబాద్, లక్డీకాపూల్‌ మినహా మిగతా వాటికి పెద్దగా ఆదరణ లేదు. ఎంజీబీఎస్‌లో హెచ్చుతగ్గులు బాగా ఉంటున్నాయి. మొత్తంగా చూస్తే 45 వేలలోపే ప్రయాణికులు ఉంటున్నారు. కొన్నిస్టేషన్లలో రెండు వేలకు మించడం లేదు. భరత్‌నగర్‌లో 2 వేల లోపే మెట్రో ఎక్కుతున్నారు. నాంపల్లి, మలక్‌పేట మెట్రో స్టేషన్లలో 3500కు మించడం లేదు. నాంపల్లి రైల్వేస్టేషన్‌కు ఉదయాన్నే వేర్వేరు ప్రాంతాల నుంచి రైళ్లు వస్తున్నాయి. ఇక్కడ దిగిన ప్రయాణికులు మెట్రోలో గమ్యస్థానం చేరుకుందామంటే ఉదయం 7 గంటలు దాటినా కొన్నిసార్లు మెట్రో స్టేషన్లు గేట్లు తీయడం లేదని పలువురు ప్రయాణికులు వాపోతుండడం గమనార్హం.  

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: కాటెనరీ ఓహెచ్‌ఈ పార్టింగ్‌ కారణంగా శనివారం మూసాపేట్‌–మియాపూర్‌ మధ్య మెట్రో సేవలకు అంతరాయం కలిగినట్లు మెట్రోరైలు ఎండీ ఎన్వీఎస్‌రెడ్డి తెలిపారు. ఉదయం 9.57 నుంచి 11.40 గంటల వరకు మెట్రో రైళ్లు నిలిచిపోయినట్లు పేర్కొన్నా రు. ఉదయం 11.40కి సింగిల్‌ లైన్‌ పనిచేసేలా చర్యలు తీసుకోవడంతో పాటు, సర్వీసులను మూసాపేట్‌ నుంచి మియాపూర్‌ మార్గంలో డీగ్రేడెడ్‌ పద్ధతిలో పునరుద్ధరించారు. సాంకేతిక లోపాలను సరిదిద్దేందుకు కాటెనరీ మెయింటెనెన్స్‌ వెహికల్‌ (సీఎంవీ)తో పాటు, మెయింటెనెన్స్‌ బృందం సత్వరమే స్పందించి చర్యలు చేపట్టింది. దీంతో మధ్యాహ్నం 1.20కి మెట్రో రైలు సర్వీసులను యధావిధిగా పునరుద్ధరించారు. మెట్రో రైళ్ల రాకపోకల అంతరాయం వల్ల ప్రయాణికులకు కలిగిన అసౌకర్యానికి చింతిస్తున్నామని, సాంకేతికంగా తలెత్తిన సమస్యలపై అధ్యయనం చేస్తున్నామని ఎన్వీఎస్‌ రెడ్డి ఓ ప్రకటనలో తెలియజేశారు. 

సాక్షి, హైదరాబాద్ : మియాపూర్‌-అమీర్‌ పేట్‌ మెట్రో రైలులో సాంకేతిక లోపం తలెత్తింది. ప్రయాణీకులతో బయలు దేరిన మెట్రోరైలు ఆకస్మాత్తుగా కూకట్‌పల్లి వై జంక్షన్‌లోని డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ బాలానగర్‌ రైల్వే స్టేషన్‌లో నిలిచిపోయింది. మెట్రో పవర్‌ ప్లాంట్‌లో సమస్య తలెత్తడంతోనే రైలు నిలిచిపోయిందని సిబ్బంది తెలిపారు. ప్రయాణీకులు మాత్రం విద్యుత్‌ అంతరాయం వల్లనే రైలు మార్గ మధ్యలో ఆగిపోయిందని ఆరోపించారు. రైలు ఆగిపోవడంతో ఆందోళన చేపట్టిన ప్రయాణీకులకు అధికారులు వారి టికెట్‌ ధర చెల్లించి పంపించేశారు.  ఈ ఘటనతో కొద్దిసేపు మియాపూర్‌ నుంచి ఎర్రగడ్డ వరకు మెట్రోసేవలు నిలిచిపోయాయి. ఒక ట్రాక్‌ వైర్ తెగిపడిపోవడంతోనే ఈ సమస్య తలెత్తిందని అధికారులు స్పష్టం చేశారు. రెండో ట్రాక్‌పై రైల్లు నడుస్తున్నాయన్నారు. ఈ సమస్యను పరిష్కరించగానే పూర్తి సేవలను అందుబాటులోకి తెస్తామన్నారు. సమస్య పరిష్కారానికి అధికారులు మరమత్తు చర్యలు చేపట్టారు.

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: అమీర్‌పేట్‌–హైటెక్‌సిటీ మార్గంలో మెట్రో రైలు పనులు ఈ ఏడాది డిసెంబరు నాటికి పూర్తయ్యే అవకాశాలు దరిదాపుల్లోనూ కనిపించడంలేదు. ఇటీవల ఎల్బీనగర్‌–అమీర్‌పేట్‌ మార్గంలో మెట్రో రైలును లాంఛనంగా ప్రారంభించిన గవర్నర్‌ ఈఎస్‌ఎల్‌ నరసింహన్‌..డిసెంబర్‌ నాటికి హైటెక్‌ సిటీ కారిడార్‌ను పూర్తిచేసి మెట్రో రైళ్లనుసిటీజన్లకు అందుబాటులోకి తీసుకురావాలని హెచ్‌ఎంఆర్, ఎల్‌అండ్‌టీ అధికారులకు సూచించారు. అయితే ఈ మార్గంలో మెట్రో పనుల పూ ర్తికి పలు బాలారిష్టాలు ఎదురవుతున్నాయి. ప్రధానంగా రివర్సల్‌ ట్రాక్‌ ఏర్పాటు పనులు ఆలస్యమౌతుండడమే దీనికి కారణమని మెట్రో వర్గాలు చెబుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితితో ఈ రూట్లో  మెట్రో రాకకోసం ఎదురుచూస్తున్న లక్షలాదిమంది ఐటీ, బీపీఓ, కెపిఓ రంగాల ఉద్యోగులకు మరో ఆరునెలలపాటు నిరీక్షించక తప్పని పరిస్థితి నెలకొంది. రివర్సల్‌ట్రాక్‌ పనులే కీలకం... నాగోల్‌–హైటెక్‌సిటీ(28 కి.మీ)మెట్రో మార్గాన్ని ప్రభుత్వం 1.5 కి.మీ మేర పెంచి రాయదుర్గం వరకు పొడిగించిన విషయం విదితమే. రాయదుర్గం ప్రాంతంలో 15 ఎకరాల సువిశాల స్థలంలో టెర్మినల్‌ స్టేషన్‌తోపాటు మెట్రోమాల్స్, ప్రజోపయోగ స్థలాలను ఏర్పాటుచేయాలని నిర్ణయించారు. అయితే మెట్రో మార్గాన్ని ఉన్నఫలంగా పొడిగించడం..హైటెక్‌సిటీ–రాయదుర్గం రూట్లో పనులు సకాలంలో మొదలుకాకపోవడం ప్రధాన అడ్డంకిగా మారింది. మరోవైపు హైటెక్‌సిటీ నుంచి శిల్పారామం వరకు అరకిలోమీటరు మేర మెట్రో పిల్లర్లను పొడిగించి అక్కడివరకు మెట్రోట్రాక్‌ ఏర్పాటుచేసి అక్కడి నుంచి రివర్సల్‌ట్రాక్‌(మెట్రో రైళ్లు మలుపుతిరిగే ట్రాక్‌)ఏర్పాటుచేయాలని తొలుత నిర్ణయించారు. అయితే ఈ మార్గంలో ఎస్‌ఆర్‌డీపీ పనుల కారణంగా మెట్రో పిల్లర్లు ఏర్పాటుచేయడం కష్టసాధ్యమని నిపుణులు స్పష్టంచేయడంతో రివర్సల్‌ట్రాక్‌ ఏ ర్పాటు పనులు మరింత ఆలస్యమయ్యాయి. దీం తో ఈ రూట్లో మెట్రో మరింత ఆలస్యమౌతోంది.   రివర్సల్‌ ట్రాక్‌కు ప్రత్యామ్నాయమిదే.. హైటెక్‌సిటీకి సకాలంలో మెట్రోను అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చేందుకు హెచ్‌ఎంఆర్,ఎల్‌అండ్‌టీ అధికారులు ఆగమేఘాల మీద పనులు ప్రారంభించారు. రివర్సల్‌ ట్రాక్‌ ఏర్పాటు చేస్తేనే అమీర్‌పేట్‌–హైటెక్‌సిటీ(10 కి.మీ)మార్గంలో ప్రతి ఐదు నిమిషాలకోరైలును నడిపే అవకాశం లేకపోవడంతో ప్రత్యామ్నాయంగా హైటెక్‌సిటీ నుంచి 500 మీటర్ల దూరంలోని లెమన్‌ట్రీ హోటల్‌ వరకు 7 మెట్రో పిల్లర్లను ఏర్పాటుచేసి మెట్రో ట్రాక్‌ను పొడిగించనున్నారు. అక్కడి నుంచి రివర్సల్‌ ట్రాక్‌ను ఏర్పాటుచేసి మెట్రో రాకపోకలకు మార్గం సుగమం చేయనున్నట్లు మెట్రో అధికారులు చెబుతున్నారు. ప్రస్తుతం పనులు ప్రారంభమైనప్పటికీ వీటిని పూర్తిచేసేందుకు వచ్చే ఏడాది మార్చి వరకు సమయం పట్టనున్నట్లు స్పష్టంచేశారు. ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌ మెట్రో ఫుల్‌..జోష్‌ ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌(29 కి.మీ)మార్గం పూర్తిస్థాయిలో అందుబాటులోకి రావడంతో ఈ రూట్లో మెట్రోలో రద్దీ క్రమంగా పెరుగుతూనే ఉంది. సాధారణ రోజుల్లో రద్దీ 1.30 లక్షలు కాగా..సెలవురోజుల్లో రద్దీ 1.50 లక్షలనుంచి 1.60 లక్షలవరకు ఉందని మెట్రో అధికారులు చెబుతున్నారు. ఇక నాగోల్‌–అమీర్‌పేట్‌ మార్గంలో నిత్యం 50–60 వేల మంది రాకపోకలు సాగిస్తుండగా..సెలవురోజుల్లో రద్దీ 80–90 వేల వరకు ఉంటుందని పేర్కొన్నారు. ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌ మార్గంలో త్వరలో రద్దీ రెండు లక్షల మార్కు చేరుకునే అవకాశం ఉందని అంచనా వేస్తున్నారు.

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: గ్రేటర్‌లో మెట్రోస్టేషన్లకు అనుసంధానంగా నిర్మించిన మాల్స్‌కు జనాదరణ పెరుగుతోంది. ప్రస్తుతానికి పంజగుట్ట, హైటెక్‌సిటీ మెట్రోమాల్స్‌ ప్రజలకు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. డిసెంబరు నుంచి ఎర్రమంజిల్, మూసారాంబాగ్‌ మెట్రోమాల్స్‌ సైతం ప్రారంభించనున్నారు. వీటిని సమీప మెట్రో స్టేషన్లలోని స్కైవేల(ఆకాశ మార్గాలు) ద్వారా అనుసంధానించనున్నారు. దీంతో ప్రతి మెట్రో స్టేషన్‌ నుంచి నిత్యం రాకపోకలు సాగించే వేలాదిమంది ప్రయాణికులు ఈ మాల్స్‌లోకి సులభంగా ప్రవేశించి తమకు కావాల్సిన వస్తువులను కొనుగోలు చేసే వీలుంది. అంతేకాదు.. మాల్స్‌లో ఏర్పాటు చేసిన కిడ్స్‌ గేమ్స్‌ జోన్, పెద్దల కోసం స్నూకర్‌ వంటి గేమ్స్‌ జోన్లు ఆటవిడుపుగా మారాయి. ఇక నూతనంగా పీవీఆర్‌ సినీప్లెక్స్‌ల ఏర్పాటుతో వినోదాన్ని సైతం ఇక్కడ పొందే అవకాశం లభించింది.   వివిధ ప్రాంతాల్లో మెట్రో మాల్స్‌ ఇలా.. ప్రస్తుతానికి పంజగుట్టలో 4.80 లక్షల చదరపు అడుగులు, ఎర్రమంజిల్‌లో 3.25 లక్షలు, మూసారాంబాగ్‌లో 2.40 లక్షలు, హైటెక్‌సిటీలో 2 లక్షల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో మాల్స్‌ నిర్మించారు. సమీప భవిష్యత్‌లో రాయదుర్గం మెట్రో టర్మినల్‌ స్టేషన్‌ వద్ద 13 లక్షల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఇనార్బిట్‌ మాల్‌ను మించిన విస్తీర్ణంతో  బడా మాల్‌ను నిర్మించేందుకు ఎల్‌అండ్‌టీ సిద్ధమైంది. ఇక కూకట్‌పల్లి, ఉప్పల్, మియాపూర్‌ మెట్రో స్టేషన్ల వద్ద కూడా 4–5 లక్షల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో మాల్స్‌ ఏర్పాటుకు నిర్మాణ సంస్థ ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది.  మొత్తంగా ప్రభుత్వం ఎల్‌అండ్‌టీకి వివిధ ప్రాంతాల్లో కేటాయించిన 269 ఎకరాల స్థలాల్లో ఈ మాల్స్‌ ఏర్పాటు కానున్నాయి. వచ్చే 15 ఏళ్లలో రూ.2,243 కోట్లతో నగర వ్యాప్తంగా మేట్రో మార్గంలో 60 లక్షల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో మాల్స్, ఇతర వాణిజ్య స్థలాలను అభివృద్ధి చేయాలని సదరు సంస్థ నిర్ణయించింది. కాగా మెట్రో ప్రాజెక్టులో ప్రయాణికుల చార్జీల ద్వారా వచ్చే ఆదాయం కేవలం 45 శాతం మాత్రమే. మిగతా 50 శాతం రెవెన్యూ రియల్టీ ప్రాజెక్టులే ఆధారమంటే అతిశయోక్తి కాదు. ఇక మరో ఐదు శాతం వాణిజ్య ప్రకటనల ద్వారా సమకూర్చుకోవాలని నిర్మాణ సంస్థ భావిస్తోంది. నిర్మాణ ఒప్పందం కుదిరిన 2011 తొలినాళ్లలో 18 చోట్ల మాల్స్‌ నిర్మించాలనుకున్నప్పటికీ ప్రస్తుతానికి నాలుగు చోట్లనే మాల్స్‌ నిర్మాణం పూర్తయింది.  మాల్స్‌లో ఏముంటాయంటే.. పంజగుట్ట మాల్‌ను నాలుగు ఎకరాల సువిశాల విస్తీర్ణంలో నిర్మించారు. దీని నిర్మాణ విస్తీర్ణం 4.8 లక్షల చదరపు అడుగులు. ఇందులో ఆరు సినీప్లెక్స్‌లు ఏర్పాటు చేశారు. హైటెక్‌సిటీ మాల్‌ను రెండెకరాల విస్తీర్ణంలో నిర్మించారు. ఇందులో 2 లక్షల చదరపు అడుగుల వాణిజ్య స్థలం అందుబాటులోకి వచ్చింది. దీనికి అద్దె ప్రతి చదరపు అడుగుకు స్టోర్‌ లేదా ఆఫీసు విస్తీర్ణం, రకాన్ని బట్టి ప్రతినెలా రూ.75 నుంచి రూ.150 చొప్పున ఎల్‌అండ్‌టీ సంస్థ వసూలు చేస్తోంది. ఈ మాల్స్‌లో దేశ, విదేశాలకు చెందిన పలు కంపెనీల స్టోర్స్, సినీ మల్టీప్లెక్స్‌లు ఉంటాయి. ఆఫీసు, వాణిజ్య స్థలాలు, ఫుడ్‌కోర్టులు, చాట్‌బండార్స్, బేకరీలు, కన్‌ఫెక్షనరీలు సైతం ఉంటాయి. ట్రామాకేర్‌ సెంటర్లు, డయాగ్నోస్టిక్స్‌ సెంటర్లు, బ్యాంకులు, ఏటీఎంలు ఏర్పాటు చేస్తారు. వినోదాలు, పిల్లల ఆట పాటలు, గేమ్స్, స్కేటింగ్‌ వంటి సైతం ఉంటాయి. అంతేగాక సిమ్యులేటర్‌ డ్రైవింగ్‌ సెంటర్లు సైతం ఏర్పాటు చేస్తారు. వీటితోపాటు అన్ని రకాల నిత్యావసరాలు దొరికే ఏటు జడ్‌ స్టోర్స్, కాఫెటీరియాలు, ఐస్‌క్రీమ్‌ పార్లర్లు, బ్రాండెడ్‌ దుస్తులు, పుస్తకాలు, పాదరక్షల దుకాణాలు, కాస్మొటిక్స్, ఫ్యాషన్‌ మెటీరియల్‌ సైతం అందుబాటులో ఉంటాయి.  ఖాళీగా మెట్రో రిటైల్‌ స్పేస్‌..   ప్రస్తుతం మూడు మెట్రో రూట్లలో మొత్తం 72 కి.మీ మార్గంలో 64 స్టేషన్లు అందుబాటులోకి రానున్నాయి. ఇప్పటికే ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌ మార్గంలో 27 మెట్రో స్టేషన్లు, నాగోల్‌–అమీర్‌పేట్‌ రూట్లో 16 స్టేషన్లు వినియోగంలోకి వచ్చాయి.  ఆయా స్టేషన్లలో మధ్యభాగం (కాన్‌కోర్స్‌ లెవల్‌)లో సరాసరిన ఒక్కో స్టేషన్‌కు 9,500–15 వేల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో వాణిజ్య స్థలం(రిటైల్‌ స్పేస్‌) అందుబాటులో ఉంది. అయితే ఇప్పటివరకు అమీర్‌పేట్, మియాపూర్‌ మినహా చాలా చోట్ల స్టేషన్లు ఖాళీగానే కనిపిస్తున్నాయి. ఆయా స్టేషన్లలో రిటైల్‌ స్పేస్‌ను బహుళ జాతి సంస్థలు దక్కించుకున్నప్పటికీ ప్రస్తుతానికి స్టేషన్లు అంతగా రద్దీ లేకపోవడంతో స్టోర్లను ఏర్పాటు చేయలేదు. దశలవారీగా అన్ని స్టేషన్లలో ఏర్పాటయ్యే అవకాశం ఉంది.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: హైటెక్‌ బాటలో దూసుకుపోతున్న మన గ్రేటర్‌ సిటీ ఇక హరిత భవనాలకూ కేరాఫ్‌ అడ్రస్‌గా నిలవబోతోంది. ఇప్పుడు వాణిజ్య, గృహ అవసరాలకు సైతం ఆయా వర్గాలు హరిత భవనాలను ఎంపిక చేసుకోవడం నిర్మాణ రంగంలో నయా ట్రెండ్‌గా మారింది. ఇటీవల మహానగరం పరిధిలో సుమారు 30 ప్రముఖ నిర్మాణ సంస్థలు భారీ హరిత భవనాల ప్రాజెక్టులకు శ్రీకారం చుట్టడం విశేషం. ఆయా బహుళ అంతస్తుల భవంతుల్లో సుమారు 18 లక్షల చదరపు అడుగుల మేర నివాస, వాణిజ్య స్థలం అందుబాటులోకి రానుంది. దక్షిణాదిలో బెంగళూర్‌ తర్వాత అత్యధిక గ్రీన్‌ బిల్డింగ్స్‌ నిర్మాణంతో మన సిటీ ముందుకెళుతోంది. మెట్రో నగరాల్లో గ్రీన్‌బెల్ట్‌ ఇలా.. దేశంలో 35 శాతం గ్రీన్‌బెల్ట్‌తో చండీగఢ్‌ తొలిస్థానంలో ఉంది. 20.20 శాతంతో ఢిల్లీ, 19 శాతంతో బెంగళూర్, 15 శాతంతో కోల్‌కతా, 10 శాతంతో ముంబై,9.5 శాతంతో చెన్నై తరువాతి స్థానాల్లో ఉన్నాయి. హైదరాబాద్‌లో హరితం 8 శాతానికే పరిమితమైనందున, భవిష్యత్‌లో హరిత భవనాల నిర్మాణాన్ని మరింత పెంచాల్సిన అవసరం ఉందని పర్యావరణ వేత్తలు అభిప్రాయపడుతున్నారు.   హరిత భవనాలకు డిమాండ్‌...  హరిత భవనాల్లో సహజ సిద్ధమైన సౌరశక్తి వినియోగం, పునర్వినియోగ విధానంలో మురుగునీటిని శుద్ధి చేసి వినియోగించడం, స్వచ్ఛమైన ఆక్సిజన్, కంటికి ఆహ్లాదం కలిగించేలా గ్రీన్‌బెల్ట్‌ను పెంపొందించే అవకాశాలుండటంతో ఇప్పుడు అన్ని వర్గాలవారు హరిత భవనాల వైపు మొగ్గుచూపుతున్నారు. మన నగరంలో ఇండియన్‌ గ్రీన్‌ బిల్డింగ్‌ కౌన్సిల్‌ (ఐజీబీసీ) ప్రమాణాల మేరకు హరిత భవనాలను నిర్మించేందుకు పలు నిర్మాణ సంస్థలు ముందుకొస్తున్నాయని కౌన్సిల్‌ ప్రతినిధులు తెలిపారు. గ్రేటర్‌ పరిధిలో కొన్ని నిర్మాణ సంస్థలు ఇటీవల 30 భారీ గ్రీన్‌ బిల్డింగ్స్‌ ప్రాజెక్టులకు శ్రీకారం చుట్టాయి. హరిత భవనాల నిర్మాణానికి సాధారణ భవనాల కంటే 20% అధికంగా ఖర్చు అవుతున్నా భవిష్యత్‌లో ఆయా వాణి జ్య, గృహ సముదాయాలున్న భవనాలకు నిర్వహణ వ్యయం తగ్గుముఖం పడుతుందని విశ్లేషిస్తున్నారు. హరిత భవనాలతో ఉపయోగాలివీ...  సహజ వనరులను పర్యావరణానికి హాని కలగని రీతిలో వినియోగించేందుకు వీలు.  - భవనాల నిర్మాణ ప్రణాళిక, నిర్మాణం, నిర్వహణ వంటి అంశాల్లోనూ గ్రీన్‌ టెక్నాలజీ వినియోగంతో కర్బన ఉద్గారాలు, క్లోరోఫ్లోరో కర్బన్ల ఉద్గారాలు తగ్గుతాయి. గాలి, నీరు, నేల కాలుష్యం తగ్గుతుంది.  - ఆహ్లాదకరమైన హరిత వాతావరణంతో యూవీ రేడియేషన్‌ తీవ్రత తగ్గుతుంది.  - ఆయా భవనాల నుంచి వెలువడే మురుగునీటిని మినీ మురుగుశుద్ధి కేంద్రాల్లో శుద్ధిచేసి గార్డెనింగ్, ఫ్లోర్‌క్లీనింగ్, కార్‌ వాషింగ్‌ వంటి అవసరాలకు వినియోగించడం.  - చుట్టూ హరితహారం ఉండటంతో ఆయా భవనాల్లో ఉండేవారికి స్వచ్ఛమైన ఆక్సిజన్‌ అందుతుంది.  - ఘన వ్యర్థాలను సైతం రీ సైకిల్‌ చేసి పునర్వినియోగం చేసేందుకు అవకాశం. 

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: మెట్రో జర్నీకి ఉదయం, సాయంత్రం వేళల్లో (పీక్‌ అవర్స్‌) గ్రేటర్‌ సిటీజన్ల నుంచి అనూహ్య స్పందన కనిపిస్తుండడంతో రైళ్ల ఫ్రీక్వెన్సీని 3 నిమిషాల 50 సెకన్లకు తగ్గించినట్లు హెచ్‌ఎంఆర్‌ ఎండీ ఎన్వీఎస్‌రెడ్డి తెలిపారు. ఆదివారం సాయంత్రం 5 నుంచి 7 గంటల మధ్య ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌ రూట్లో ప్రతీ స్టేషన్‌లో అత్యధిక రద్దీ ఉండడంతో 3.50 నిమిషాలకో రైలు నడిపినట్లు పేర్కొన్నారు. ఈ మార్గంలో ప్రస్తుతం రాకపోకలు సాగిస్తున్న 18 రైళ్లకు అదనంగా మరో మూడు రైళ్లను నడిపామన్నారు. సోమవారం నుంచి ఉదయం, సాయంత్రం రద్దీ సమయాల్లో ఇదే ఫ్రీక్వెన్సీ ప్రకారం రైళ్లను నడపనున్నామన్నారు. కాగా ఆదివారం మెట్రో రైళ్లలో ప్రయాణించిన వారి సంఖ్య రెండు లక్షల మార్కును దాటిందని పేర్కొన్నారు. ఇందులో 1.80 లక్షలమంది పెయిడ్‌ ప్యాసింజర్లే(టిక్కెట్‌ కొనుగోలు చేసి)నని పేర్కొన్నారు. ప్రయాణికుల రద్దీని బట్టి రైళ్ల ఫ్వీక్వెన్సీని క్రమంగా తగ్గించనున్నామన్నారు. కాగా సాధారణంగా రద్దీ వేళల్లో ప్రతి ఆరునిమిషాలకో రైలు..రద్దీ లేని సమయాల్లో 8 నిమిషాలకో రైలును నడుపుతున్న విషయం విదితమే. అయితే సాధారణ రోజుల్లో నాగోల్‌–అమీర్‌పేట్‌–మియాపూర్‌(30 కి.మీ) మార్గంతోపాటు ఎల్బీనగర్‌–మియాపూర్‌(29 కి.మీ) రూట్లో మెట్రో జర్నీ చేస్తున్న ప్రయాణికుల సంఖ్య 1.70 లక్షలు దాటుతోందని తెలిపారు. కాగా మెట్రో జర్నీ పట్ల నగరంలో పలు సీనియర్‌ సిటిజన్స్, ట్రావెలింగ్‌ గ్రూపుల సభ్యులు, మహిళలు సంతృప్తిగా ఉన్నారని..ఎవరి సహాయం లేకుండానే మెట్రో జర్నీ చేస్తున్నట్లు పలు సంఘాలు తమకు రాతపూర్వకంగా తెలిపాయన్నారు. ఇటీవల కృష్ణకాంత్‌ పార్క్‌ ట్రావెలింగ్‌ గ్రూపు సభ్యులు మెట్రో జర్నీ చేసి సంతృప్తి వ్యక్తంచేశారని, ఈ గ్రూపులో రిటైర్డ్‌ జడ్జీ ఎ. హనుమంత్, చీఫ్‌ ఇంజినీర్‌ గణపతిరావు తదితరులున్నారన్నారు.