న్యూఢిల్లీ: వేసవి సెలవుల్లో కూడా విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని కొనసాగిస్తామని కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి రమేశ్‌ పొఖ్రియాల్‌ నిశాంక్‌ మంగళవారం స్పష్టం చేశారు. అందుకు రూ.2,600 కోట్లు అదనంగా కేటాయిస్తున్నట్లు వెల్లడించారు. రాష్ట్రాల విద్యా శాఖ మంత్రులతో ఆయన వీడియో కాన్ఫరెన్స్‌ నిర్వహించారు. సీబీఎస్‌ఈ 10, 12 తరగతుల విద్యార్థుల జవాబు పత్రాల మూల్యాంకనాన్ని ప్రారంభించాలని సూచించారు. లాక్‌డౌన్‌ సమయంలో విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారం అందించాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు.  మధ్యాహ్న భోజనంతో 11.34 లక్షల పాఠశాలల్లో ఒకటి నుంచి ఎనిమిదో తరగతి చదువుతున్న 11.5 కోట్ల మంది చిన్నారులు ప్రయోజనం పొందుతారని తెలిపారు. 

అనంతపురం విద్య: కోవిడ్‌ –19 కలకలంతో  మార్చి నెలాఖరు వరకు పాఠశాలలకు సెలవులు ప్రకటించారు. ఈ నేపథ్యంలో విద్యార్థులకు నేరుగా ఇళ్లవద్దే ‘జగనన్న గోరుముద్ద’ కింద మధ్యాహ్న భోజనం అందించేందుకు చర్యలు తీసుకున్నారు. బియ్యం, చిక్కీ, కోడిగుడ్లు పంపిణీ చేయాలని ప్రభుత్వం సోమవారం ఆదేశాలు జారీ చేసింది. వలంటీర్ల ద్వారా 31వ తేదీ వరకూ విద్యార్థులకు ఇళ్ల వద్దకే పంపిణీ చేయనున్నారు.

చింతూరు జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలకు చెందిన 45 మంది విద్యార్థులు అకస్మాత్తుగా అస్వస్థతకు గురయ్యారు. దీంతో వారిని హుటాహుటిన స్థానిక ఏరియా ఆసుపత్రికి తరలించి సకాలంలో చికిత్స అందించడంతో వారంతా ప్రస్తుతం కోలుకుంటున్నారు. మధ్యాహ్న భోజనం అనంతరం కొంతమంది విద్యార్థులకు ఒక్కసారిగా వాంతులు, కడుపునొప్పితో అస్వస్థతకు గురవడంతో చికిత్స అందించారు. తూర్పుగోదావరి, చింతూరు: స్థానిక జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలకు చెందిన 45 మంది విద్యార్థులు అకస్మాత్తుగా అస్వస్థతకు గురయ్యారు. దీంతో వారిని హుటాహుటిన స్థానిక ఏరియా ఆసుపత్రికి తరలించి సకాలంలో చికిత్స అందించడంతో వారంతా ప్రస్తుతం కోలుకుంటున్నారు. జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలలో 360 మంది విద్యార్థులుండగా ఉదయం విద్యార్థులతో ఐరన్‌(ఫెర్రస్‌ సల్ఫేట్‌ అండ్‌ ఫోలిక్‌ యాసిడ్‌) మాత్రలు మింగించారు. అనంతరం కిచిడీ, గుడ్డు, టమాటా పచ్చడితో విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం తిన్నారు. కాగా మూడు గంటల సమయంలో కొంతమంది విద్యార్థులకు ఒక్కసారిగా వాంతులు, కడుపునొప్పితో అస్వస్థతకు గురవడంతో వారిని హుటాహుటిన స్థానిక ఏరియా ఆసుపత్రికి తరలించారు. అప్పటికే అక్కడ అందుబాటులో ఉన్న వైద్యులు వారికి చికిత్స ప్రారంభించారు. త్వరితగతిన చర్యలు చేపట్టిన పీవో విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురైన విషయం తెలుసుకున్న ఐటీడీఏ పీవో ఆకుల వెంకటరమణ హుటాహుటిన ఏరియా ఆసుపత్రికి చేరుకున్నారు. వెంటనే డిప్యూటీ డీఎంఅండ్‌హెచ్‌వో డాక్టర్‌ పద్మజతో పాటు సమీప పీహెచ్‌సీల్లో అందుబాటులో ఉన్న వైద్యులను అక్కడికి రప్పించి విద్యార్థులకు త్వరితగతిన వైద్యం అందేలా చర్యలు చేపట్టారు. ప్రభుత్వ వైద్యులతో పాటు స్థానిక ప్రైవేటు వైద్యులు కూడా విద్యార్థులకు వైద్యం అందించేందుకు సాయపడ్డారు. ఈ సందర్భంగా పీవో వెంకటరమణ ప్రతి వార్డుకు వెళ్లి విద్యార్థులకు ధైర్యం చెబుతూ ఆందోళన చెందవద్దంటూ భరోసా కల్పించారు. దీంతో సాయంత్రానికి విద్యార్థులంతా క్రమంగా కోలుకోవడంతో అందరూ ఊపిరి పీల్చుకున్నారు. కాగా తమ పిల్లలు అస్వస్థతకు గురైన విషయం తెలుసుకున్న విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు ఆందోళనతో ఆసుపత్రికి చేరుకుని వారి యోగక్షేమాలు చూసుకున్నారు. ఒక్కసారిగా చాలామంది విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురవడంతో భయానికి లోనైన విద్యార్థులు ఆసుపత్రిలో బోరున విలపించారు.  భోజనం వికటించడమే కారణమా? మద్యాహ్న భోజనం తిన్న అనంతరం విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురవడంతో భోజనం వికటించిన కారణంగానే ఇది జరిగి ఉంటుందని వైద్యులు ప్రాథమికంగా నిర్ధారించారు. పెసరపప్పుతో కూడిన కిచిడీతో పాటు గుడ్డు, టమాటా చట్నీ ఇవ్వడంతో అది తిన్న విద్యార్థులకు సరిగా అరగక అస్వస్థకు గురై ఉంటారని వైద్యులు తెలిపారు. కాగా కిచిడీ సరిగా ఉడక లేదని ఈ విషయాన్ని ఉపాధ్యాయుల దృష్టికి తీసుకెళ్లినా బాగానే ఉడికింది. ఏం ఫర్వాలేదని చెప్పడంతో తామంతా తిన్నామని అస్వస్థతకు గురైన విద్యార్థులు తెలిపారు. ప్రస్తుతం విద్యార్థులందరూ క్షేమంగా ఉన్నారని, గురువారం రాత్రి వారిని ఆసుపత్రిలోనే పర్యవేక్షణలో ఉంచి శుక్రవారం వైద్యుల సూచనల మేరకు ఇళ్లకు పంపిస్తామని పీవో వెంకటరమణ తెలిపారు. విద్యార్థులు తిన్న ఆహారాన్ని పరీక్షల కోసం ల్యాబ్‌కు పంపిస్తున్నామని, వచ్చిన నివేదిక ఆధారంగా తగిన చర్యలు తీసుకుంటామని ఆయన పేర్కొన్నారు.  మరో 12 మంది విద్యార్థులకు.. చింతూరు: మండలంలోని నరసింహాపురం బాలుర ఆశ్రమ పాఠశాలలోని మరో 13 మంది విద్యార్థులు గురువారం రాత్రి ఆస్వస్థతకు గురయ్యారు. రాత్రి భోజనం చేశాక వారికి వాంతలు  మొదలయ్యాయి. ఏఎన్‌ఎం మాత్రలు మింగించడంతో వారిలో 10 మంది కొంత వరకు కోలుకున్నారు. విషయం తెలుసుకున్న చింతూరు ఐటీడీఏ పీవో వెంటనే ఆ హాస్టల్‌కు వెళ్లి  ఆ 12 మంది విద్యార్థులను వాహనంలో చింతూరు ఏరియా ఆసుపత్రికి తీసుకువచ్చారు. ప్రస్తుతం వారికి అక్కడ చికిత్స చేస్తున్నారు. 

సాక్షి, యాదాద్రి : ఏం పెట్టినా తినాల్సిందే.. ఏదైనా జరిగినా బయటకు పొక్కొదు.. ఎవరైనా ఎదురు మాట్లాడితే బెదిరింపులు.. టీసీ ఇచ్చి ఇంటికి పంపిస్తామంటూ వేధింపులు.. ప్రభుత్వ నిధులతో నడుస్తున్న రెసిడెన్షియల్‌ పాఠశాలల విద్యార్థుల దుస్థితి దారుణంగా ఉంది. జిల్లాలోని కస్తూర్బా, మోడల్‌ స్కూల్, సాంఘిక సంక్షేమ, గరుకుల పాఠశాలల  వసతి గృహాలు రోజురోజుకు అధ్వానంగా మారుతున్నాయి. ఆధ్వానమైన భోజనం, శుభ్రత లేని నీటితోనే వంటలు, నాణ్యతలేని కూరగాయలు, నీళ్ల చారు, మరుగుడొడ్లు పూర్తిస్థాయిలో లేకపోవడం తదితర కారణాలతో విద్యార్థులు అనారోగ్యం బారిన పడుతున్నారు.  జిల్లాలో పలు పాఠశాలల్లో విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురైన సంఘటనలు చోటు చేసుకున్నాయి. తాజాగా భువనగిరి పట్టణ శివారులో ఉన్న కస్తూరిబా గాంధీ బాలికల పాఠశాలలో కలుషిత ఆహారం తిని పెద్ద సంఖ్యలో విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. ఏదైనా సంఘటన జరిగినప్పుడే తప్ప అధికారులు అటువైపు కన్నెత్తికూడా చూడరు. పర్యవేక్షణ లేకపోవడంతో షరా మామూలవుతోంది. ఆయా పాఠశాలల అధికారుల నుంచి పెద్ద ఎత్తున ముడుతున్న ముడుపులే పర్యవేక్షణ అధికారుల ఉదాసీనతకు కారణమన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. భూదాన్‌పోచంపల్లి, ఆలేరు, బొమ్మలరామారం, మోటకొండూరు, తుర్కపల్లి,భువనగిరి మండలాల్లోని మోడల్, కేజీబీవీ, గురుకుల పాఠశాలల్లో సంఘటనలు వెలుగుచూశాయి. మరికొన్ని చోట్ల వెలుగుచూడని సంఘటలు ఉన్నాయి. జిల్లాలో పాఠశాలలు.. జిల్లాలో కేజీబీవీ, మోడల్, ఆర్‌ఈఐఎస్, టీఆర్‌డబ్ల్యూఆర్‌ఎస్, టీఆర్‌టీడబ్ల్యూఆర్‌ఎస్‌ టీడబ్ల్యూ, మైనార్టీ రెసిడెన్షియల్,ఎంజేపీ రెసిడెన్షియల్, అర్బన్‌ రెసిడెన్షియల్‌ స్కూళ్లు మొత్తం 35 పని చేస్తున్నాయి. ఆయా పాఠశాలల్లో 14,214 మంది విద్యార్థులు ఉన్నారు. వీరిలో 5,114 మంది బాలురు, 9,100 మంది బాలికలు చదువుకుంటున్నారు. చదువుకోసం వచ్చిన విద్యార్థులకు మెనూ ప్రకారం నాణ్యమైన భోజనం అందించాలి. కానీ, ఎక్కడా మెనూ అమలు కావడం లేదు. విద్యార్థులు ఇబ్బందులను బయటకు చెప్పుకోలేకపోతున్నారు.  ఏదైనా జరిగినప్పుడే.. రెసిడెన్షియల్‌ పాఠశాలలు, వసతి గృహాల్లో సంఘటనలు జరిగినపుడే అధికారులు చర్యలు చేపడుతున్నారు. పర్యవేక్షించాల్సిన అధికారులు మొక్కుబడి తనిఖీలు ఫలితాలను ఇవ్వడంలేదు. ఆయా సంస్థల్లో బాధ్యతలను నిర్వహిస్తున్న అధికారులు, ఉద్యోగులు, ఉపా«ధ్యాయులు, వంట మనుషుల నిర్లక్ష్యం విద్యార్థుల పాలిటి శాపంగా మారుతోంది. మంచినీటి కొరత, మరుగుదొడ్లు, మూత్ర శాలలలేక అవస్థలు తీరడం లేదు. మెనూ అమలెక్కడ?    విద్యార్థులకు అందాల్సిన మెనూ మెజార్టీ వసతి గృహాల్లో అమలు కావడం లేదు. లక్కపురుగుల బియ్యం, పుచ్చుపట్టిన కూరగాయలు, చాలీచాలనీ నూనె, నీళ్ల పాలు, నీళ్ల చారు, ఉడికీఉడకని అన్నం, రెండు మూడు రోజులకోసారి కోడిగుడ్డు, పండ్లు, అరకొరగా చికెన్‌ కర్రీ, దేవుని ప్రసాదంలా స్నాక్స్‌ ఇలా చెప్పుకుంటే పోతే అన్నీ ఇబ్బందులే. పర్యవేక్షించాల్సిన అధికారులు మామూళ్ల మత్తులో జోగుతున్నారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ఆరోపణలు ఇలా.. వసతి గృహాలకు సరఫరా అవుతున్న సన్న బియ్యం సివిల్‌ సప్‌లై గోదాంలోనే గోల్‌మాల్‌ జరుగుతుంది. గోదాం ఇంచార్జ్, బియ్యం రవాణా చేసే కాంట్రాక్టర్‌తో ఆయా సంస్థల ఇంచార్జ్‌లు కుదుర్చుకున్న ఒప్పందాల ప్రకారం అక్రమాలు జరగుతున్నాయి. విద్యార్థుల హాజరు, సంఖ్యలో ఉన్న తేడాతోపాటు వారికి ఇచ్చే భోజనం తక్కువగా ఉంటుంది. నాసిరకం భోజనం ప్రభుత్వం సన్న బియ్యం సరఫరా చేస్తున్నప్పటికీ నాణ్యమైన కర్రీలు విద్యార్థులకు అందడం లేదు. దీంతో ప్రతి రోజూ కిలోల కొద్ది భోజనం విద్యార్థులు తినకుండా పారవేస్తున్నారు. పారవేసిన అన్నాన్ని సైతం బయటి వ్యక్తులకు అమ్ముకుంటున్నారు. వారానికి ఒక్కసారి  కూరగాయలు తెచ్చి వండి పెడుతున్నారు.తక్కువ ధరకు దొరికే నాసిరకం గ్రేడ్‌ త్రీ రకం కూరగాయలు తెచ్చి వండిపెట్టడం వల్ల అవి రుచికరంగా లేక విద్యార్థులు తినడం లేదు. బలవంతంగా తిని కొన్నిసార్లు విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురవుతున్నారు. సరిపడా పాలు సరఫరా అవుతున్నా విద్యార్థులకు మాత్రం సరిగా అందడంలేదు. మూడు రోజుల కోసారి కోడిగుడ్లు ఇస్తున్నారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి. మంచినూనె, కారం, పాలు, మసాల దినుసులు,పొపు దినుసులు నాసిరకంతోపాటు కోత విధిస్తున్నారు. జిల్లాలో వెలుగుచూసిన ఘటనలు కొన్ని ఫిబ్రవరి 13న భువనగిరి  కేజీబీవీలో 50 మంది విద్యార్థులు, ఒక టీచర్‌ అస్వస్థతకు గురయ్యారు. వీరిలో కేవలం 10మందినే ఆస్పత్రిలో చేర్చారు. మిగతా విద్యార్థులకు పాఠశాలలోనే చికిత్స అందించారు. 2018 మార్చి 31న మోటకొండూరు పాఠశాలలో కలుషిత ఆహారం తిని 100 మందికిపైగా అస్వస్థతకు గురయ్యారు. 2019 ఆగస్టు20న చీకటి మామిడి మహాత్మాజ్యోతీరావ్‌పూలే వసతి గృహంలో 15 మంది, 2020 మార్చి 20న తుర్కపల్లి మండలం రాంపూర్‌తండా మోడల్‌ స్కూల్‌లో 20మంది విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. ఇంకా పలు చోట్ల ఇలాంటి సంఘటనలు జరుగుతున్నా వెలుగు చూడనీయకుండా జాగ్రత్త పడుతున్నారు. నాణ్యమైన భోజనం అందిస్తున్నాం విద్యార్థులకు నాణ్యమైన భోజనం ఇస్తున్నాం. భువనగిరి కేజీబీవిలో  నాసిరకం భోజనంతో విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురైన విషయంలో ప్రాథమిక విచారణ జరిపి హెడ్‌కుక్‌ను సస్పెండ్‌ చేశాం. ఇన్‌చార్జ్‌ అధికారికి మెమో ఇచ్చాం. పూర్తి స్థాయి విచారణ జరుపుతున్నాం. గతంలో జరిగిన సంఘటనలపై విచారణ జరిపించి చర్యలు తీసుకున్నాం. వసతుల కల్పనకు చర్యలు తీసుకుంటున్నాం.–అండాల్, జీసీడీఓ

మహారాణిపేట (విశాఖ దక్షిణం): రుచికరమైన, పసందైన పౌష్టికాహారం ఇప్పుడు  పిల్లలకు అందుతోంది. మధ్యాహ్న భోజన పథకం  మెనూలో మార్పులతో ఇప్పుడు భోజనాలు చేయడానికి విద్యార్థులు  ఇష్టపడుతున్నారు.  ఉత్సాహంగా తింటున్నారు. విజిటబుల్‌ బిర్యాని, పొంగలి, కచంబరం, దద్దోజనం, నాణ్యమైన భోజనం, రుచికరమైన  కూరగాయలు, పచ్చళ్లు, కోడిగుడ్డి, వేరుసెనగ పప్పు చిక్కీ వంటివి పెట్టడంతో నగరంలోని జీవీఎంసీ స్కూళ్లతో పాటు అన్ని ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో సంతృప్తికరంగా  భుజిస్తున్నారు. చాలాచోట్ల తల్లులు పాఠశాలలకు వచ్చి మరీ  తమ పిల్లలకు   ప్రేమతో భోజనాలు తినిపిస్తుండడం కనిపించింది. ఇంటి దగ్గర కంటే మిన్నగా   ఇక్కడ భోజనాలు లభిస్తున్నాయని తల్లిదండ్రులు సంతోషం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.  వారంతా రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్‌.జగన్‌మోహన్‌రెడ్డికి «ధన్యావాదాలు చెబుతున్నారు. గతంలో ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో భోజనాలు  తినడానికి  పిల్లలు ఇబ్బంది పడేవారు. ఇది గమనించి ఎదిగే పిల్లలకు మంచి ఆహారం అందివ్వాలనే ఉద్దేశంతో ఆర్థికంగా అదనపు భారమైనా  ముఖ్యమంత్రి  మధ్యాహ్న భోజన పథకం మెనూలో మార్పులు తెచ్చారు. రోజుకో రకం భోజనం పిల్లలకు పెట్టాలని, దానికి ఎంత భారమైనా భరిస్తామని  ముఖ్యమంత్రి  ఆదేశాల జారీ చేశారు. ఈ పథకాన్ని  అక్షయపాత్రకు అప్పగించడంతో రుచికరమైన భోజనాలు  సమకూర్చుతున్నారు.  గతంలో నాసిరకం భోజనం   గత ప్రభుత్వ హయాంలో పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనమంటే విద్యార్థులు హడలెత్తిపోయేవారు. తినలేక చాలామంది   ఇంటి నుంచి క్యారేజీ తెచ్చుకునేవారు.   పాఠశాల సమీపంలో  ఉండేవారు ఇంటికి వెళ్లి భోజనం చేసేవారు.  ఇప్పుడు ఆ పరిస్థితి పూర్తిగా మారింది.

ఒంగోలు: చిన్నారులకు పౌష్టికాహారం అందించడమే లక్ష్యంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ముందడుగు వేసింది. పాఠశాలలో విద్యార్థుల సంఖ్య కన్నా మధ్యాహ్న భోజనం (జగనన్న గోరుముద్ద) తినేవారి సంఖ్య మాత్రం తక్కువగా ఉంటోంది. దీనివల్ల పౌష్టికలోపం చిన్నారుల్లో కనబడుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో పిల్లలు భోజనం పట్ల ఇష్టాన్ని కనబరిచేలా మెనూలో మార్పులు తీసుకువచ్చారు. అంతే కాకుండా చిక్కీ (వేరుశనగ ఉండ లేదా చెక్క)ను భోజనంతో పాటు పిల్లలకు ఇస్తే వారిలో పౌష్టికాహార లోపాన్ని నివారించగలమని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి భావించారు. దీంతో బడ్జెట్‌ భారం అయినా భరించేందుకు సిద్ధం చేశారు. అందులో భాగంగా మంగళవారం రాష్ట్రవ్యాప్తంగా పాఠశాలల్లో నూతన మెనూతో మధ్యాహ్నభోజనం వడ్డించారు. శుచి, శుభ్రతతోపాటు రుచికరమైన భోజనం ‘‘రా...రమ్మని’’ పిలుస్తుందంటూ విద్యార్థులు ఆనందం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.   చిక్కీకి అదనంగా నిధులు   సంక్రాంతి సెలవులకు ముందు ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థులకు రోజుకు రూ. 4.48 చెల్లించేవారు. కానీ తాజాగా వంటచేసేవారికి రూ. 43 పైసలు అదనంగా పెంచారు. అంతే కాకుండా వారానికి మూడు రోజులు చిక్కీ వండి వడ్డించేందుకుగాను రూ. 1.69 పైసలు అదనంగా కేటాయించారు. వారానికి మూడు రోజులు మాత్రమే చిక్కీ ఇస్తున్నందువల్ల ఒక చిక్కీ కోసం కేటాయిస్తున్న రు3.38 కేటాయించాలి. దీంతో విద్యార్థి కోసం కేటాయించే మొత్తం రూ. 6.60కు చేరుకుంది. ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలల్లో విద్యార్థికి సంక్రాంతి సెలవులకు పూర్వం రూ. 6.71 చెల్లించేవారు. ఇప్పుడు చిక్కీ వండి వడ్డించేందుకుగాను 40 పైసలు, చిక్కీకోసం రోజుకు రూ. 1.69 చొప్పున రెండో రోజులకు ఒక చిక్కీకి గాను రూ. 3.38 చెల్లించనున్నట్లు ఉత్తర్వులు జారీచేశారు.  పెరిగిన భారం ఇలా జిల్లాలో ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో మొత్తం 1,21,550 మంది విద్యార్థులు నమోదయ్యారు. అయితే వారిలో 97798 మంది పాఠశాలకు హాజరుకాగా వారిలో 81489 మంది మధ్యాహ్నభోజనం తీసుకున్నారు. అదే విధంగా ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలకు సంబంధించి 68324 మంది విద్యార్థులు నమోదు కాగా వారిలో 37477 మంది హాజరయ్యారు. వారిలో 31717 మంది తిన్నారు. 9,10 తరగతులకు సంబంధించి 40,008 మంది ఉండగా వారిలో 24,493 మంది మంగళవారం పాఠశాలలకు హాజరయ్యారు. వారిలో 19580 మంది భోజనం చేశారు. మొత్తంగా 2,29882 మందికిగాను 1,59,768 మంది పాఠశాలలకు హాజరుకాగా వారిలో 1,32,786 మంది భోజనం చేశారు. సంక్రాంతి సెలవులకు ముందు హాజరైన విద్యార్థుల్లో భోజనం చేసేవారి శాతం 88 శాతంగా ఉండేది. కానీ మంగళవారం పాఠశాలలు పునఃప్రారంభమైన రోజు 91.47 శాతం మంది భోజనం తీసుకున్నారు. మెనూ ఎలా ఉంటుందో అనుకుంటూ ఇంటినుంచి భోజనం తెచ్చుకుంటున్న విద్యార్థులు సైతం రేపటినుంచి తాము సైతం అంటూ పేర్కొంటున్నారు. దీని ప్రకారం ప్రతిరోజూ ఒక్కో ప్రాథమిక పాఠశాలోని విద్యార్థికి రూ. 2.12, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు రూ. 2.09 చొప్పున పెంచారు. ప్రాథమిక పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకోసం 47.3 శాతం నిధులు, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకోసం 31.14 శాతం నిధులను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అదనంగా కేటాయిస్తుంది. మధ్యాహ్న భోజన మెనూ పరిశీలన తాజా మెనూతో ప్రారంభమైన జగనన్న గోరుముద్ద (మధ్యాహ్న భోజన పథకం)ను పరిశీలనలో భాగంగా జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారి వి.యస్‌ సుబ్బారావు మంగళవారం ఆలకూరపాడు పాఠశాలలో ఆకస్మిక తనిఖీ చేశారు. పిల్లలతోపాటు తాను సైతం భోజనం చేసి సంతృప్తి వ్యక్తం చేశారు. ఇక పలు మండలాల్లో మండల విద్యాశాఖ అధికారులు, ఆయా పాఠశాలల యాజమాన్య కమిటీలు కూడా భోజనాన్ని తనిఖీచేసి శుచితోపాటు రుచి కూడా పెరిగిందని ఆనందం వ్యక్తం చేశారు.   మా ఇంటిలో కూడా ఇంత చక్కటి అన్నం దొరకదేమో మా ఇంటిలో కూడా మా పిల్లలకు ఇంత చక్కటి మెనూతో అన్నం పెట్టలేమేమో. విద్యతో పాటు, నాణ్యమైన భోజనాన్ని ప్రతి రోజూ అందిస్తూ తీపి కూడా మా పిల్లలకు అందిస్తున్న ముఖ్యమంత్రి జగన్‌కు ధన్యవాదాలు.కె. రాజేశ్వరి, విద్యార్థి తల్లి,మున్నంవారిపాలెం

ఆహా..ఏమి రుచీ.. తినరా మైమరచి.. అంటున్నారు ప్రభుత్వ పాఠశాలల విద్యార్థులు. గతంలో మాదిరిగా పప్పు, నీళ్లచారుతో సరిపెట్టకుండా రాష్ట్ర సర్కారు సరికొత్త మెనూ రూపొందించింది. దీన్ని మంగళవారం నుంచి అన్ని ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలు చేసింది. పోషకాలతో కూడిన ఆహార పదార్థాలకే ప్రాధాన్యమిచ్చింది. సరికొత్త వంటకాలు వడ్డించడంతో పిల్లలు ‘థ్యాంక్యూ సీఎం సార్‌’ అంటూ ఆనందం వ్యక్తం చేశారు. తల్లిదండ్రులు, ఉపాధ్యాయులు సైతం హర్షం వ్యక్తంచేస్తున్నారు.   చిత్తూరు కలెక్టరేట్‌: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో చదివే విద్యార్థులు ఆరోగ్యకరంగా ఉండాలంటే నాణ్యమైన, రుచి, శుచికరమైన మధ్యాహ్న భోజనం     అందించాలన్న ప్రధాన ఉద్దేశంతో ప్రభుత్వం నూతన మెనూ ప్రవేశపెట్టింది. సంక్రాంతి సెలవుల అనంతరం మంగళవారం పాఠశాలలు     పునఃప్రారంభం కావడంతో నూతన మెనూ అన్ని బడుల్లో అమలుచేశారు. దీనిపై అన్ని వర్గాల్లోహర్షం వ్యక్తమవుతోంది. జిల్లా వ్యాప్తంగా మంగళవారం నూతన మెనూ ప్రకారం విద్యార్థులకు పులిహోర, టమాట పప్పు, ఉడికించిన గుడ్డును పెట్టారు.  నూతన మెనూ ప్రకారం విద్యార్థులకు మొదటి రోజు పెట్టిన పులిహోరా, టమాట పప్పు, ఉడికించిన కోడిగుడ్డు మధ్యాహ్న భోజనం తిననివిద్యార్థుల సంఖ్య తగ్గింపు జిల్లాలో నూతన మెనూ అమలు కావడంతో మధ్యాహ్న భోజనం తినని విద్యార్థుల సంఖ్య తగ్గిందని విద్యాశాఖ అధికారులు వెల్లడిస్తున్నారు. గతంలో విద్యార్థులకు ఇష్టమైన భోజనం లేకపోవడంతో సరిగ్గా భోజనాన్ని తినేవారు కాదు. జిల్లాలో సంక్రాంతి సెలవుల ముందు 9వ తేదీన నివేదికల ప్రకారం జిల్లాలోని 4,830 పాఠశాలల్లో 2,13,558 మంది విద్యార్థులు హాజ రయ్యారు. వారిలో 2,04,408 మంది మధ్యాహ్న భోజనాన్ని తిన్నారు. మిగిలిన 9,150 మంది తినలేదు. కాగా మంగళవారం జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనం తినని విద్యార్థుల సంఖ్య 6,172కు చేరింది. నూ తన మెనూ బాగుండడంతో మధ్యాహ్న భోజనం తినని విద్యార్థుల సంఖ్య రాబో యే రోజులలో క్రమేణా తగ్గుతుందని విద్యాశాఖ అధికారులు చెబుతున్నారు. జిల్లాలో 4,830 పాఠశాలల్లో అమలు జిల్లాలోని 4,830 పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అమలు చేస్తున్నారు. ఆ పాఠశాలల్లో చదువుతున్న 3,23,406 మంది విద్యార్థులు ఆ పథకం ద్వారా  లబ్ధిపొందుతున్నారు. నూతన మెనూకు అదనపు బడ్జెట్‌ ఖర్చవుతున్నప్పటికీ లెక్కచెయ్యకుండా నాణ్యమైన భోజనాన్ని ప్రభుత్వం అందజేస్తోంది.

 తిండి కలిగితె కండ కలదోయ్‌.. కండ కలవాడేను మనిషోయ్‌.. అనిప్రముఖ కవి గురజాడ అప్పారావు ఏనాడో చెప్పారు. నేటి బాలలే రేపటి పౌరులు. ఈనాటి వారి ఆరోగ్యమేరేపటి దేశానికి బలం. దీనిని బలంగా నమ్మిన ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి పాఠశాలల్లో బాలల ఆరోగ్యం, చదువు, వసతులపై ప్రత్యేక దృష్టిపెట్టారు. ఇప్పటికే మన బడి నాడు–నేడు, కంటి వెలుగు, ఆరోగ్య పరీక్షల కోసం ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు చేపట్టిన ఆయన ఇప్పుడు బాలలకు బలవర్థకమైన ఆహారం అందించేందుకు మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో కొత్త మెనూ అమలుకు శ్రీకారం చుట్టారు. ఈ వినూత్న పథకం మంగళవారం నుంచి ప్రారంభం కానుంది. దీంతోవిద్యార్థుల తల్లిదండ్రుల్లో హర్షాతిరేకాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.   పశ్చిమగోదావరి, జంగారెడ్డిగూడెం: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజనం ఇక పసందుగా మారనుంది. విద్యార్థులకు రుచికరంగా పోషకాలతో కూడిన ఆహారం అందించేలా ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టింది. దీనిలో భాగంగా  మెనూలో పెను మార్పులు చేసింది. పౌష్టికాహారానికి పెద్దపీట వేసింది. బాలల ఆరోగ్యమే ధ్యేయంగా ముందడుగు వేసింది. అలాగే వంట ఏజెన్సీ ఆయాల గౌరవ వేతనం కూడా రూ.3 వేలకు పెంచింది. మార్చిన మధ్యాహ్న భోజన మెనూ మంగళవారం నుంచి అమలు కానుంది.  ఇటీవల మధ్యాహ్న భోజన పథకంపై సమీక్ష నిర్వహించిన ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి నాణ్యతలో ఎక్కడా రాజీ పడవద్దని, అన్ని ప్రాంతాల్లో ఒకే రకమైన నాణ్యత ఉండాలని, ఎక్కడ తిన్నా రుచి ఒకేలా ఉండాల్సిందే అని, పులివెందులలో తిన్నా, అమరావతిలో తిన్నా రుచి మారకూడదని అధికారులను ఆదేశించారు. నాణ్యత విషయంలో నాలుగు అంచెల్లో తనిఖీలు ఉండాలని సూచించారు. పిల్లలతో కలిసి పేరెంట్స్‌ కమిటీ కూడాభోజనం చేసి నాణ్యత పరిశీలించాలని పేర్కొన్నారు. గ్రామ సచివాలయం ద్వారా తనిఖీ నిర్వహించాలని సూచించారు. పొదుపు సంఘాలతో తనిఖీచేయించాలని, సెర్ప్‌ లేదా మరో సంస్థ ద్వారా కూడా తనిఖీలు చేయించాలని, తనిఖీల పర్యవేక్షణ మొత్తం ఆర్డీఓ చేపట్టాలని ఆదేశించారు.  ప్రత్యేక యాప్‌ ఇందు కోసం ప్రత్యేకంగా మొబైల్‌ యాప్‌ను రూపొందిస్తున్నారు. అలాగే గుడ్లు సరఫరాకు  డివిజన్‌ స్థాయిలో టెండర్లు పిలవనున్నారు. చిక్కి (వేరుశెనగ ఉండలు) సరఫరాకు స్వయం సహాయక సంఘాలను భాగస్వామ్యం చేయనున్నారు. మారిన మెనూ ప్రకారం.. వంట ఏజెన్సీలకు చెల్లించే మొత్తం కూడా సర్కారు పెంచనుంది.   

అనంతపురం: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మంగళవారం నుంచి కొత్త మెనూ అమలుకానుంది. జిల్లాలో 3,755 ప్రాథమిక, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలలున్నాయి. 3,37,677 మంది 1–10 తరగతుల విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం స్కూళ్లలో తింటున్నారు. కొత్త మెనూకు సంబంధించిన ఫ్లెక్సీని సోమవారం సాయంత్రం కలెక్టర్‌ గంధం చంద్రుడు, జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారి శామ్యూల్‌ ఆవిష్కరించారు. ఈ సందర్భంగా డీఈఓ మాట్లాడుతూ కొత్త మెనూ అమలుపై మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు శిక్షణ ఇచ్చామన్నారు. అందరూ కొత్త మెనూ తప్పకుండా పాటించాలన్నారు. భోజనం నాణ్యతలో రాజీపడొద్దని సూచించారు.

పశ్చిమగోదావరి, ఏలూరు (ఆర్‌ఆర్‌పేట)/దేవరపల్లి: జిల్లాలో విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో భాగంగా భోజనాన్ని సరఫరా చేస్తున్న ఏక్తాశక్తి ఏజెన్సీ కాంట్రాక్ట్‌ను రద్దు చేయాలని డెమోక్రటిక్‌ టీచర్స్‌ ఫెడరేషన్‌ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు కె.నరహరి, జిల్లా అధ్యక్ష ప్రధాన కార్యదర్శులు పి.శేషబ్రహ్మం, ఎన్‌.శ్రీనివాసరావు డిమాండ్‌ చేశారు.  ఏక్తాశక్తి ఏజెన్సీని సరఫరా చేస్తున్న  మధ్యాహ్న భోజనం విద్యార్థులకు ఏ మాత్రం రుచించక విద్యార్థులు భోజనాలు మానేస్తున్నారన్నారు. బుధవారం దేవరపల్లి మండలంలోని గౌరీపట్నం ప్రాథమిక పాఠశాలకు సరఫరా చేసిన పప్పులో బల్లి రావడంతో విద్యార్థులు భోజనం మానేసి ఆకలితో అలమటించారన్నారు. ఈ ఏజెన్సీ సరఫరా చేస్తున్న భోజనంలో పురుగులు, బొద్దింకలు ఉంటున్నాయని ఆరోపించారు. ఉపాధ్యాయుల నిరసన ప్రభుత్వ పాఠశాలలకు సరఫరా చేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజనంలో బల్లి ఉండడాన్ని నిరశిస్తూ దేవరపల్లిలో ఉపాధ్యాయ సంఘాల ఆధ్వర్యంలో బుధవారం సాయంత్రం ఉపాధ్యాయులు నిరసన ప్రదర్శన నిర్వహించారు. స్థానిక బస్టాండ్‌ నుంచి తహసీల్దార్‌ కార్యాలయం వరకు ప్రదర్శన చేసి తహసీల్దార్‌ రామకృష్ణారావుకు వినతిపత్రం అందజేశారు. ఏక్తా శక్తి ఫౌండేషన్‌ విద్యార్థుల ప్రాణాలతో చెలగాటమాడుతుందని ఉపాధ్యాయులు మండిపడ్డారు. విషపూరితమైన భోజనం చేసిన విద్యార్థులకు ఏదైనా జరిగితే బాధ్యత ఎవరు తీసుకుంటారని ఉపాధ్యాయులు అధికారులను ప్రశ్నించారు. భోజనంలో పురగులు, మేకులు, రాళ్లు ఉంటున్నాయని, కుళ్లిపోయిన కోడిగుడ్లు సరఫరా చేస్తున్నారని గతంలో జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారికి ఫిర్యాదు చేయగా, అధికారిని విచారణకు పంపించారని, విచారణ నివేదిక ఏమైయిందో తెలియలేదన్నారు. అధికారులు చర్యలు తీసుకోకపోతే ఉపాధ్యాయ సంఘాల ఆధ్వర్యంలో విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులతో కలిసి ఉద్యమం చేపడతామని హెచ్చరించారు. దీనిపై స్థానిక ఎమ్మెల్యే తలారి వెంకట్రావు స్పందించారు. ఉన్నతాధికారుల దృష్టికి విషయాన్ని తీసుకువెళ్లి ఏక్తాశక్తి సంస్థ నిర్వాహకులపై చర్యలు తీసుకుంటానని హామీ ఇచ్చారు. ఆందోళనలో యూటీఎఫ్‌ రాష్ట్ర కౌన్సిలర్‌ ఉస్సే శంకరుడు, మండల అధ్యక్షుడు ఓరుగంటి శివనాగప్రసాదరాజు, ప్రధాన కార్యదర్శి కె.ఉమాకాంత్, ఏపీటీఎఫ్‌ మండల అధ్యక్షుడు పి.గంగరాజు, యూటీఎఫ్‌ మండల మహిళా అధ్యక్షురాలు ఎంఎస్‌ మహాలక్ష్మి, ప్రధానోపాధ్యాయులు కె.గంగరాజు, సీహెచ్‌ సత్యవాణి, ఉపాధ్యాయులు కె.భూషణం, మర్ర అబ్బులు, బి.నాగేంద్ర పాల్గొన్నారు.

నర్సీపట్నం: విద్యార్థులకు నాణ్యమైన భోజనం అందించడంలో నిర్లక్ష్యం వహించిన పాఠశాల సిబ్బందిపై శాఖాపరమైన చర్యలు తీసుకుంటామని జిల్లా విద్యాశాఖాధికారి బి.లింగేశ్వరరెడ్డి స్పష్టం చేశారు. నర్సీపట్నం బాలికల జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలలో ఈ నెల 29న విద్యార్థినులకు కుళ్లిన కోడిగుడ్లు పెట్టారని అందిన ఫిర్యాదు మేరకు బుధవారం ఆయన పాఠశాలను సందర్శించారు. ముందుగా మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులు, ఉపాధ్యాయుల్ని ప్రశ్నించారు. విద్యార్థినులను సైతం విచారించారు. విద్యార్థులకు వడ్డించేందుకు తయారు చేస్తున్న ఆహార పదార్థాలను పరిశీలించారు. ఈ సందర్భంగా ఆయన విలేకరులతో మాట్లాడారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వాహకులు నాణ్యమైన ఆహారపదార్థాలను విద్యార్థులకు వడ్డించడం లేదనే విషయం రుజువైందని చెప్పారు. ఉడికించేందుకు నీటిలో వేసిన గుడ్లలో పాడైనవి పైకి తేలాయని.. వాటిని తాను స్వయంగా తీయించానని డీఈవో చెప్పారు. హెచ్‌ఎం, ఉపాధ్యాయుల పర్యవేక్షణ లోపం కారణంగా మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులు ఇష్టానుసారంగా ఆహార పదార్థాలను వడ్డిస్తున్నారన్నారు. హెచ్‌ఎంతో పాటు ఉపాధ్యాయులకు షోకాజ్‌ నోటీసులు జారీ చేస్తానని చెప్పారు. వారి నుంచి సరైన సమాధానం రాకుంటే వంట నిర్వాహకులను తప్పించడంతో పాటు హెచ్‌ఎం, ఆ రోజు మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని పర్యవేక్షించాల్సిన ఉపాధ్యాయులపై శాఖాపరమైన చర్యలు తీసుకుంటామని తెలిపారు. నిల్వల్లో తేడాలున్నాయ్‌... నిత్యావసర సరుకులకు సంబంధించిన స్టాక్‌ రిజిస్టర్‌లో వెత్యాసం ఉందని డీఈవో గుర్తించారు. 1346 కిలోలకు గాను 250 కిలోల బియ్యం మాత్రమే స్టోర్‌ రూమ్‌లో ఉన్నాయన్నారు. దీనిపై కూడా విచారణ జరిపి బాధ్యులపై చర్యలు తీసుకుంటామన్నారు.  జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజన పథకం ద్వారా అందించే గుడ్డును విద్యార్థులకు వలిచి ఇవ్వాలని సూచించారు. నాణ్యమైన ఆహారం అందించడంలో నిర్లక్ష్యం వహిస్తే సస్పెండ్‌ చేస్తానని డీఈఓ హెచ్చరించారు. వైఎస్సార్‌సీపీ పట్టణ పార్టీ «అధ్యక్షుడు కోనేటి రామకృష్ణ, సిరసపల్లి నాని, యాదగిరి శేషు, లోకవరపు శ్రీను, చోటీ, రాజేశ్వరి, పాకలపాటి అరవిందుకుమార్‌లు పాఠశాలలో జరుగుతున్న విషయాలను డీఈవో దృష్టికి తీసుకువెళ్లారు.

హైదరాబాద్‌: పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన కార్యక్రమానికి చేయూతనిచ్చేందుకు భారతీ ఆక్సా లైఫ్‌ ఇన్సూరెన్స్‌ ముందుకు వచ్చింది. సంస్థ 13వ వ్యవస్థాపక దినోత్సవం సందర్భంగా అక్షయపాత్ర ఫౌండేషన్‌తో చేతులు కలిపింది. ఒక్కరోజు వేతనాన్ని విరాళంగా అందించాలని తన ఉద్యోగులకు పిలుపునిచ్చింది. కడుపునిండా ఆహారం ఉంటే విద్యార్థులు మరింత మంచిగా చదువుకోగలరని తాము నమ్ముతున్నట్టు భారతీ ఆక్సా లైఫ్‌ ఇన్సూరెన్స్‌ ఎండీ, సీఈవో వికాస్‌సేత్‌ పేర్కొన్నారు. దేశవ్యాప్తంగా 12 రాష్ట్రాల్లోని 15,000 పాఠశాల్లలో ప్రతీ రోజూ  17.6 లక్షల మంది చిన్నారులకు మధ్యాహ్న భోజనాన్ని అక్షయపాత్ర ఫౌండేషన్‌ అందిస్తోంది. భారతీ ఆక్సా లైఫ్‌ ఇన్సూరెన్స్‌ భాగస్వామ్యంతో 2025 నాటికి 50 లక్షల  మంది చిన్నారులకు మధ్యాహ్న భోజనాన్ని అందించాలన్న తమ లక్ష్యం దిశగా మరికొన్ని అడుగులు వేసేందుకు వీలవుతుందని అక్షయ పాత్ర ఫౌండేషన్‌ సీఈవో శ్రీధర్‌ వెంకట్‌ పేర్కొన్నారు. 

సాక్షి, పెద్దేముల్‌: మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో శ్రావణ మాసం అంటూ పలు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో గుడ్డు విద్యార్థులకు ఇవ్వడం లేదు. ఇదేమని అడగితే గుడ్డు బదులు పండు ఇస్తున్నామంటున్నారు. తీరా ఏది ఇవ్వడం లేదనే ఆరోపణలు వస్తున్నాయి. మరికొంత మంది మధ్యాహ్న భోజన బిల్లులు రానిది గుడ్డు ఎలా పెట్టాలని ఆయాలు చెబుతున్నట్లు తెలస్తుంది. ప్రతి సోమ, బుధ, శుక్రవారం తప్పకుండా విద్యార్థులకు గుడ్డు ఇవ్వాలి. పలు పాఠశాలల్లో వారంలో రెండు సార్లు కూడా ఇవ్వడం లేదనే ఆరోపణలు వస్తున్నాయి. పాఠశాలల్లో హెచ్‌ఎంలు ఒక్క గుడ్డుకు రూ.4 బిల్లు చేస్తుంటారు. దానికి తోడు పాఠశాలల్లో మెనూ కూడా సరిగా పాటించడం లేదు. వారంలో రెండు సార్లు కిచిడీ చేస్తున్నారు. సంబంధిత అధికారులు స్పందించి చర్య లు తీసుకోవాలని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు కోరు తున్నారు. ఈ విషయమై ఎంఈఓ శ్రీనివాస్‌ను వివరణ కోరగ శ్రావణ మాసంలో గుడ్డు బదులు తప్పకుండా పండు ఇవ్వాలన్నారు, పండ్లు ఇవ్వక పొతే బిల్లు చేసే ప్రసక్తి లేదన్నారు. ఈ విషయాన్ని పాఠశాలల హెచ్‌ఎంలకు తెలియచేస్తామన్నారు.    

సాక్షి, ఖమ్మం: జూనియర్‌ కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేస్తామని ప్రభుత్వం ప్రకటించి మూడేళ్లయినా ముందుకెళ్లడం లేదు. కళాశాలలు ప్రారంభమై రెండు నెలలు గడుస్తున్నా భోజనం జాడలు కనిపిం చడం లేదు. అసలు ప్రభుత్వం భోజన పథకం అమలు చేస్తుందా.. లేదా అనే సందిగ్ధంలో విద్యార్థులున్నారు. దీనిపై విధాన నిర్ణయం ప్రభుత్వం ప్రకటించకపోగా.. విద్యార్థి సంఘాలు మాత్రం మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేయాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నాయి. ఇప్పటికే పలు సంఘాలు ఆందోళనకు దిగాయి.  జిల్లాలో 19 జూనియర్‌ కళాశాలలు ఉండగా.. వీటిలో మొదటి సంవత్సరం 3,267 మంది విద్యార్థినీ విద్యార్థులు విద్యనభ్యసిస్తున్నారు. ద్వితీయ సంవత్సరంలో 3,128 మంది ఉన్నారు. ప్రభుత్వ కళాశాలలు ప్రైవేట్‌ కళాశాలలకు దీటుగా బోధన చేస్తూ ఉత్తమ ఫలితాలు సాధిస్తున్నాయి. ఈ క్రమంలో కళాశాలల్లో విద్యార్థుల చేరిక కూడా బాగానే ఉంది. అయితే ఉదయం కళాశాలకు వచ్చిన విద్యార్థులు సాయంత్రం వరకు ఉండాల్సిన పరిస్థితి ఉంది. దీంతో మధ్యాహ్న భోజనం లేక అనేక మంది విద్యార్థులు తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. కొందరు బాక్స్‌లు తెచ్చుకుంటున్నా.. చాలా మంది విద్యార్థులు ఉదయమే కళాశాలకు వస్తుండడంతో భోజనం తెచ్చుకోవడం వారికి వీలు కావడం లేదు. అయితే ప్రభుత్వం జూనియర్‌ కళాశాలల్లో కూడా మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేస్తామని ప్రకటిస్తూ వస్తోందని, తమకు అమలు చేస్తే ఎంతో ఉపయోగకరంగా ఉంటుందని విద్యార్థులు చెబుతున్నారు. కళాశాలల్లో చేరిన విద్యార్థులు..  తమ పిల్లలను దూర ప్రాంతాలకు పంపించడం ఇష్టంలేని తల్లిదండ్రులు దగ్గర్లో ఉన్న జూనియర్‌ కళాశాలల్లో చేర్పిస్తున్నారు. ముఖ్యంగా బాలికలు ఎక్కువ మంది స్థానికంగా ఉండే జూనియర్‌ కళాశాలల్లో చేరుతున్నారు. అయితే ఉదయం వెళ్లిన వారు సాయంత్రమే మళ్లీ ఇంటికి రావడం కుదురుతోంది. అయితే కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అమలు జరుగుతుందనే ప్రచారంతో చాలా మంది విద్యార్థులు కళాశాలల్లో చేరారు. ఇప్పటివరకు మధ్యాహ్న భోజనం గురించి ప్రభుత్వం కనీసం ప్రకటన కూడా చేయకపోవడంతో విద్యార్థులు సాయంత్రం వరకు ఆకలితో అలమటించాల్సి వస్తోంది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఉదయమే భోజనం సిద్ధం కాదు.. దీంతో కొందరు విద్యార్థులు కళాశాలకు వచ్చే సమయంలో ఇంటి వద్దే భోజనం చేసి బయలుదేరుతారు. ఇక సాయంత్రం వరకు వారికి తినేందుకు ఏమీ అందుబాటులో ఉండడం లేదు. మధ్యాహ్నం సమయంలో కేవలం మంచినీటితోనే కడుపు నింపుకోవాల్సి వస్తోంది. ఆకలితోనే పాఠాలు వినాల్సి వస్తోంది. కొందరు విద్యార్థులు దూర ప్రాంతాల నుంచి వస్తుండడంతో వారు ఆకలితో, ఒత్తిడితో అనారోగ్యానికి గురయ్యే అవకాశం ఉంది.   ఇంటి నుంచి తెచ్చుకోవాల్సిందే..  కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు కాకపోవడంతో విద్యార్థులు ఇంటి వద్ద నుంచే భోజనం తెచ్చుకోవాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. ఉదయమే భోజనం సిద్ధం కాని పరిస్థితి ఉండడవంతో విద్యార్థులు హడావుడి చేయాల్సి వస్తోంది. తల్లిదండ్రులు కళాశాల సమయానికంటే ముందే లేచి తమ పిల్లలకు భోజనం సిద్ధం చేయాల్సి వస్తోంది. దూర ప్రాంత విద్యార్థులు కళాశాలకు చేరుకోవాలంటే ముందుగానే బయలుదేరాలి. అలాగే సాయంత్రం ఇంటికి చేరే వరకు సమయం ఎక్కువ పడుతోంది. బస్సులో ప్రయాణించాల్సి రావడంతో వారు తప్పనిసరిగా భోజనం తీసుకెళ్లాల్సిందే. భోజనం లేకపోతే త్వరగా నీరసం వస్తుందని పలువురు విద్యార్థులు పేర్కొంటున్నారు. విద్యార్థి సంఘాల ఆందోళన..  రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించిన విధంగా కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేయాలని విద్యార్థి సంఘాలు డిమాండ్‌ చేస్తున్నాయి. మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేస్తారనే ఉద్దేశంతో విద్యార్థులు జూనియర్‌ కళాశాలల్లో చేరారు. అయితే పథకం అమలు కాకపోవడంతో విద్యార్థులు అవస్థలు పడుతున్నారని విద్యార్థి సంఘాల నాయకులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేయాలని డిమాండ్‌ చేస్తూ విద్యార్థి సంఘాలు ఆందోళనలు చేపట్టాయి. ఇటీవల జిల్లా ఇంటర్మీడియట్‌ విద్యాధికారి కార్యాలయం ఎదుట ఆందోళన చేశారు. పలు కళాశాలల ఎదుట ఆందోళనలు కూడా చేశారు.    ‘భోజన’ పథకాన్ని అమలు చేయాలి..  నాటి విద్యా శాఖ మంత్రి కడియం శ్రీహరి ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మాదిరిగానే కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తామని మూడేళ్ల క్రితం ప్రకటించారు. ఇప్పటివరకు అమలు కాలేదు. ఈ విషయంపై ప్రస్తుత విద్యా శాఖ మంత్రి సైతం స్పందించడం లేదు. ప్రభుత్వం, అధికారులు సత్వరమే స్పందించి కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేయాలి.   – ఆజాద్, పీడీఎస్‌యూ జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి 

సాక్షి, ఎ.మల్లవరం (తూర్పుగోదావరి) : మండలంలోని ఎ.మల్లవరం ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలో విద్యార్థులకు గురువారం అందించిన మధ్యాహ్న భోజనాల్లో కుళ్లిన గుడ్లు వడ్డించారని పలువురు పిల్లల తల్లిదండ్రులు ఆరోపించారు. పాఠశాలలో మొత్తం 145 మంది విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనాలు చేయగా వీరిలో కొంతమంది పిల్లలకు భోజనాల్లో వేసిన గుడ్లను ఇళ్లకు పట్టుకెళ్లారు. ఆ గుడ్లు వారి తల్లిదండ్రులు వలచి చూడగా అవి పురుగులు పట్టి కుళ్లిపోయి ఉన్నాయని వారు తెలిపారు. అదే విధంగా విద్యార్థులకు అందించిన గుడ్లలో సుమారు పదిహేను గుడ్లు వరకు కుళ్లిపోయినవి ఉండగా వాటిని తీసి పక్కన పెట్టామని పాఠశాల ఉపాధ్యాయులు వివరించారు. ఈ విషయాన్ని ఎంఈఓ ఎస్వీ నాయుడుకు తెలిపామన్నారు. కుళ్లిన గుడ్లు వడ్డించడంపై స్థానిక వైఎస్సార్‌ సీపీ కార్యకర్తలు పాఠశాల ఉపాధ్యాయులను, మద్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులను ప్రశ్నించగా మరోసారి ఇలాంటి తప్పు లేకుండా చూస్తామని తెలిపారు. 

సాక్షి, వైరా(ఖమ్మం): ప్రభుత్వ పాఠశాలలు, సంక్షేమ వసతి గృహాలకు ప్రభుత్వం సరఫరా చేసే సన్నబియ్యం పక్కదారి పట్టకుండా.. అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేసేందుకు రాష్ట్ర పౌరసరఫరాల శాఖ కట్టుదిట్టమైన చర్యలు చేపట్టింది. ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో జనవరి 2015 నుంచి మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేస్తున్న విషయం విదితమే. అప్పటి పరిస్థితులనుబట్టి విద్యార్థులకు దొడ్డు బియ్యం సరఫరా చేయడం వల్ల వారు సరిగా భోజనం చేయకపోవడం.. పాఠశాలల్లో వండిన వంటలు మిగిలిపోవడం వంటి వాటిని గుర్తించిన ప్రభుత్వం సన్నబియ్యం పంపిణీకి శ్రీకారం చుట్టింది. పాఠశాలలతోపాటు ప్రభుత్వ వసతి గృహాల్లో చదివే విద్యార్థుల కోసం సన్నబియ్యం సరఫరా చేస్తుండడం.. ఆ బియ్యం పక్కదారి పట్టడంతోపాటు పలు అక్రమాలు జరుగుతున్నాయనే ఆరోపణలు వెల్లువెత్తాయి. ఈ క్రమంలోనే వీటన్నింటికీ అడ్డుకట్ట వేసేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ–పాస్‌ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టి.. ఈ విద్యా సంవత్సరం నుంచే అమలు చేస్తోంది. ఇప్పటికే పౌరసరఫరాల శాఖ రేషన్‌ బియ్యం సరఫరాకు సంబంధించి ఈ–పాస్‌ విధానాన్ని అమలు చేస్తోంది.   అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట..  ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ఒకటి నుంచి 10వ తరగతి వరకు అమలు చేస్తున్నారు. 1 నుంచి 5వ తరగతి చదివే విద్యార్థికి 100 గ్రాములు, 5 నుంచి 10వ తరగతి చదివే విద్యార్థికి 150 గ్రాముల చొప్పున బియ్యం వండి.. భోజనం వడ్డిస్తున్నారు. అలాగే వసతి గృహాల్లో ఉంటూ.. 1 నుంచి 5వ తరగతి చదివే విద్యార్థులకు 500 గ్రాములు, 6–10వ తరగతి వారికి 600 గ్రాముల భోజనాన్ని అందిస్తున్నారు. ఇంతవరకు బాగానే ఉన్నా.. పాఠశాలకు విద్యార్థులు హాజరుకాకున్నా వచ్చినట్లుగా లెక్కలు చూపించి.. బియ్యం స్వాహా చేస్తున్నట్లు అక్కడక్కడా ఆరోపణలు వచ్చాయి. కొన్ని పాఠశాలల్లో కొందరు విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం తినడం లేదు. ఇంటి వద్ద నుంచి తెచ్చుకున్న భోజనం తినడమో.. ఇంటికి వెళ్లి రావడమో చేస్తున్నారు. అయితే అలాంటి విద్యార్థులు కూడా పాఠశాలల్లోనే భోజనం చేస్తున్నట్లుగా తప్పుడు లెక్కలు చూపించి బియ్యం కాజేస్తున్నారనే ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి. ప్రభుత్వ వసతి గృహాల్లోనూ అదే పరిస్థితి నెలకొంది. విద్యార్థులు ఇళ్లకు వెళ్లినా.. హాస్టల్‌లోనే ఉన్నట్లుగా లెక్కలు సృష్టించి సంబంధిత హాస్టల్‌ వెల్ఫేర్‌ అధికారులు సన్న బియ్యాన్ని మాయం చేస్తున్నారనే ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. ఇలాంటి అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేయాలనే ఉద్దేశంతో ప్రభుత్వం ఈ–పాస్‌ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది.   ప్రస్తుత విధానం..  ప్రస్తుతం ఆయా మండలాల్లో గల ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు అనుగుణంగా ఎంఈఓలు.. తహసీల్దార్లకు లెక్కలు అందిస్తున్నారు. వారు ఇండెంట్‌ పెడితే దానికి అనుగుణంగా సంబంధిత రేషన్‌ దుకాణానికి సన్నబియ్యం వస్తున్నాయి. అక్కడి నుంచి సంబంధిత పాఠశాలలకు బియ్యం తీసుకెళ్తున్నారు.   వేలిముద్రలతో బియ్యం సరఫరా..  అయితే పాఠశాలలకు సరఫరా అయ్యే బియ్యంకు సంబంధించి రేషన్‌ దుకాణాల నుంచి కాకుండా నేరుగా సరఫరా చేయాలని భావిస్తున్నారు. పాఠశాలకు సంబంధించి బియ్యాన్ని తీసుకెళ్లేందుకు వచ్చిన వ్యక్తి వేలిముద్ర తీసుకొని పంపిణీ చేయనున్నారు. అలాగే హాస్టళ్లకు సంబంధించి వేలిముద్రల ఆధారంగా బియ్యం ఇస్తారు. తద్వారా బియ్యం పక్కదారి పట్టదని అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. ఈ విధానంతో నేరుగా పాఠశాల, హాస్టళ్లకు ఎన్ని బియ్యం తీసుకెళ్తున్నారనేది వెంటనే తేలిపోతుంది.  అక్కడ విద్యార్థులకు భోజనం వండి పెట్టగా.. ప్రతి నెలా మిగిలిన బియ్యం బయటకు తీసుకెళ్లే అవకాశం కూడా ఉండదు. ఈ విద్యా సంవత్సరం నుంచి ఈ–పాస్‌ విధానం అమలు చేయడం ద్వారా సన్నబియ్యంలో అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట పడడంతోపాటు పిల్లలకు సక్రమంగా భోజనం అందే అవకాశం ఉంటుంది. త్వరలోనే 'ఈ' విధానం అమలు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో సన్న బియ్యం అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేసేందుకు త్వరలో ఈ–పాస్‌ విధానం ద్వారా బియ్యాన్ని పాఠశాలలకు అందించేందుకు ఏర్పాట్లు జరుగుతున్నాయి.  త్వరలోనే అందుకు సంబంధించిన విధి విధానాలను ఖరారు చేయనున్నారు. ఈ విధానం ద్వారా విద్యార్థులకు 100 శాతం న్యాయం జరుగుతుంది. ఎక్కడా అక్రమాలకు అవకాశమే ఉండదు. విద్యార్థుల ఆధార్‌ కార్డుల సేకరణ కూడా చేపడుతున్నాం. ఈ కార్యక్రమం పూర్తయితే అన్ని ప్రభుత్వ పాఠశాలలకు ఈ–పాస్‌ విధానం ద్వారా సన్న బియ్యం సరఫరా అవుతుంది.   – కె.వెంకటేశ్వర్లు, వైరా, ఎంఈఓ  జిల్లాలోని ప్రభుత్వ పాఠశాలల వివరాలిలా..  జెడ్పీఎస్‌ఎస్‌ ప్రాథమికోన్నత ప్రాథమిక పాఠశాలలు 211 192 810  వసతి గృహాల వివరాలిలా.. ఎస్సీ  ఎస్టీ బీసీ ఆశ్రమాలు 50 19 33 11

కర్నూలు సిటీ: వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణస్వీకారం చేసిన 24 గంటల్లోనే పాఠశాలల్లో పనిచేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన కార్మికుల గౌరవ వేతనాలు పెంచుతూ ఆదేశాలిచ్చారు. అదే విధంగా పథకానికి ‘వైఎస్సార్‌ అక్షయ పాత్ర’గా పేరు పెట్టారు.  టీడీపీ హయాంలో ప్రైవేటుకు అప్పగింత ప్రభుత్వ స్కూళ్లలో విద్యార్థుల సంఖ్య పెంచేందుకు, పేద పిల్లలకు పౌష్టికాహారం అందించేందుకు  వైఎస్‌ఆర్‌ సీఎంగా ఉన్న సమయంలో కేంద్ర ప్రభుత్వ సహకారంతో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ప్రవేశ పెట్టారు. ఈ పథకాన్ని అమలు చేసే బాధ్యత ఆయా గ్రామాలు, వార్డుల్లోని పొదుపు సంఘాలకు అప్పగించారు. విద్యార్థుల సంఖ్యను బట్టి వంట ఏజెన్సీల కార్మికులకు గౌరవ వేతనాలు ఇచ్చే వారు. అయితే ఆయన తరువాత వచ్చిన ప్రభుత్వాలు ఇప్పటి వరకు కార్మికులకు పైసా కూడా గౌరవ వేతనాలు పెంచలేదు. పైగా 2014 తరువాత తెలుగు దేశం ప్రభుత్వం ఈ పథకం నిర్వహణ ప్రైవేటు ఏజెన్సీలకు అప్పగించి, వంట ఏజెన్సీల కార్మికుల కడుపు కొట్టింది. ఆ సమయంలో  కార్మికులు  విజయవాడలో ఆందోళనలు చేస్తే పోలీసులతో కొట్టించింది. ఆ తరువాత గౌరవ వేతనం రూ.2 వేలు ఇస్తామని ప్రకటించినా అమలుకు నోచుకోలేదు.   జిల్లాలో 7,020 మంది కార్మికులు..   జిల్లాలో ప్రాథమిక పాఠశాలలు 1927, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు 389, ఉన్నత పాఠశాలలు 554 ఉన్నాయి. ఈ స్కూళ్లలో 3,82,236 మంది విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలయ్యే స్కూళ్లలో ఉన్నారు. అయితే వీరిలో సుమారు 2.48 లక్షల మంది విద్యార్థులు రోజు వారీగా మధ్యాహ్న భోజనం తింటున్నారు. వీరికి భోజనాలు చేసేందుకు జిల్లాలో 2,930 మధ్యాహ్న భోజన వంట ఏజెన్సీలు ఉన్నాయి. వీటిలో సుమారుగా 7,020 మంది కార్మికులు పని చేస్తున్నారు. వీరికి గతంలో విద్యార్థుల సంఖ్య ఆధారంగా వెయ్యి రూపాయలు మాత్రమే వచ్చేది. ప్రస్తుతం గౌరవ వేతనం రూ. 3 వేలకు పెంచడంతో ప్రభుత్వంపై నెలకు రూ. 2.10 కోట్లు భారం పడుతుంది. హామీ  నెరవేర్చిన వైఎస్‌ జగన్‌ .. ఎన్నికలకు ముందు నుంచే వైఎస్‌ఆర్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అధ్యక్షుడు వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌ రెడ్డి మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు గౌరవ వేతనాలు పెంచుతామని హామీ ఇచ్చారు. ఈ మేరకు ఎన్నికల్లో గెలిచి  సీఎంగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన 24 గంటల్లోనే వెయ్యి నుంచి మూడు వేల రూపాయలకు గౌరవ వేతనాలు పెంచుతున్నట్లు ప్రకటించారు. ఈ ప్రకటనపై మధ్యాహ్నా భోజన పథకం కార్మికులు హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. గౌరవ వేతనం పెంచడంసంతోషదాయకం ముజపర్‌ నగర్‌లోని ఎంపీయూపీ స్కూల్లో వంట ఏజెన్సీ కార్మికురాలుగా పని చేస్తున్నాను. చాలా రోజులుగా కేవలం వెయ్యి రూపాయలు మాత్రమే గౌరవ వేతనం ఇస్తున్నారు. కొత్త సీఎం జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి రూ.3 వేలకు గౌరవ వేతనం పెంచడం సంతోషంగా ఉంది. ప్రైవేటు ఏజెన్సీని తొలగించి గతంలో మాదిరిగానే పొదుపు మహిళలకే అప్పగిస్తే బాగుంటుంది.– రుక్మిణమ్మ, ఎంపీయూపీ స్కూల్, ముజఫర్‌ నగర్, కల్లూరు మండలం

విద్యార్థుల హాజరు పెంచటంతో పాటు వారు ఆరోగ్యకరంగా జీవించాలనే లక్ష్యంతో ప్రవేశపెట్టిన మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వీర్యమైన సమయంలో కొత్తగా కొలువుదీరిన ప్రభుత్వం కీలకమైన నిర్ణయాన్ని తీసుకుంది. ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో విద్యార్థులకు అందజేసే మధ్యాహ్న భోజన నాణ్యత విషయంలో రాజీ పడకూడదని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ఆదేశించారు. సీఎం శుక్రవారం నిర్వహించిన సమీక్షా సమావేశంలో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ‘వైఎస్సార్‌ అక్షయ పాత్ర’పేరిట విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారాన్ని అందించాలని నిర్ణయించారు. పరిశుభ్ర వాతావరణం ఉండేలా చేయాలని అధికారులను ఆదేశించారు. సాక్షి, అమరావతి బ్యూరో : ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు తీసుకున్న వెంటనే ఎంతో ప్రాధాన్యత గల విద్యా శాఖపై సమీక్ష నిర్వహించటం ద్వారా వైఎస్‌ జగన్‌ విద్యకు ఇస్తున్న ప్రాధాన్యత తెలుస్తోంది. మధ్యాహ్న భోజన పథకం సరిగా అమలు చేస్తే విద్యార్థుల హాజరు శాతం పెంచటంతో పాటు స్కూల్‌లో చేరే పిల్లల సంఖ్య కూడా పెరుగుతుంది. పౌష్టికాహారం తీసుకోవటం వల్ల శారీరకంగా ధృడంగా మార్చటంతో పాటు ఆరోగ్యంగా ఉండటానికి ఉపయోగపడుతుంది. గత ప్రభుత్వంలో నాణ్యమైన భోజనం అందించటంలో పూర్తిగా విఫలమైందని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు ఆరోపిస్తున్నారు. గౌరవ వేతనం పెంపు.. మధ్యాహ్న భోజన వంట ఏజెన్సీ నిర్వాహకుల గౌరవ వేతనాన్ని ఇప్పుడిస్తున్న వేయి రూపాయల నుంచి మూడు వేలకు పెంచాలని ఏపీ సీఎం జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి నిర్ణయం తీసుకున్నారు. ఈ నిర్ణయంతో జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలలో పని చేస్తున్న 5,654 సహాయకులు లబ్ధి పొందనున్నారు. జిల్లాలో 3,157 ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అమలు చేస్తున్నారు. అందులో జిల్లావ్యాప్తంగా 2,53,798 మంది విద్యార్థులు భోజనం చేస్తున్నారు. మ«ధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు నెలకు రూ.56.54 లక్షలు చెల్లిస్తుండగా, తాజా నిర్ణయంతో నెలకు రూ.1.69 కోట్లు చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. అక్షయ పాత్ర సరఫరా చేసే భోజనాన్ని విద్యార్థులకు వడ్డించేందుకు వారి సేవలను వినియోగించుకోనున్నారు. భోజన కార్మికులకు గత ఆరు నెలలుగా వేతనాలు, బిల్లులు ఇవ్వకపోవటంతో తీవ్ర కష్టాల్లో ఉన్నారు.   జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేస్తున్న పాఠశాలలు    3,157 జిల్లాలో మొత్తం విద్యార్థుల సంఖ్య    2,61,411 మంది జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనం తింటున్న విద్యార్థుల సంఖ్య    2,53,798 మంది జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలు    3,157 జిల్లాలో ఏజెన్సీలలో పని చేస్తున్న వంట సహాయకులు    5,654 మంది నెలకు సహాయకులకు చెల్లిస్తున్న గౌవరవ వేతనం    రూ.56.54 లక్షలు పెరిగిన మొత్తంతో సహాయకులకు నెలకు చెల్లించే సొమ్ము    రూ.1.69 కోట్లు

సాక్షి, అమరావతి: రాష్ట్రంలో ప్రభుత్వ పాఠశాలలకు ఇక మంచి రోజులు రానున్నాయి. 44 వేల స్కూళ్లలో మౌలిక సదుపాయాలు మెరుగు పర్చేందుకు చర్యలు తీసుకో వాలని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌ పాఠశాల విద్యాశాఖ అధికారులను ఆదేశించారు. పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని సమర్థంగా అమలు చేయాలని, విద్యార్థులకు నాణ్యమైన భోజనం సరఫరా చేయాలని సూచించారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో పనిచేసే కార్మికులకు ఇచ్చే గౌరవ వేతనాన్ని రూ.1,000 నుంచి రూ.3,000కు పెంచుతూ నిర్ణయం తీసుకున్నారు.  విద్యా రంగానికి అధిక ప్రాధాన్యం  విద్యా వ్యవస్థ చక్కగా పని చేసినప్పుడే రాష్ట్రం అభివృద్ధి సాధిస్తుందని సీఎం జగన్‌ ఉద్ఘాటించారు. విద్యా రంగానికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలని అధికారులను ఆదేశించారు. గురువారం  ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి తొలిసారిగా శుక్రవారం పాఠశాల విద్యాశాఖ, మధ్యాహ్న భోజన పథకం–అక్షయ పాత్ర, పాఠశాలల మౌలికాభివృద్ధిపై ఉన్నతాధికారులతో సమీక్ష నిర్వహించారు. పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు, విద్యార్థులకు అందుతున్న ఆహరం నాణ్యత గురించి ముందుగా చర్చించారు. అక్షయ పాత్ర ఫౌండేషన్‌ ప్రతినిధులు కూడా ఈ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు. ఇది ప్రాథమిక సమావేశమని, ఇంకా పూర్తిస్థాయి ప్రణాళికలతో మళ్లీ భేటీ కావాలని ముఖ్యమంత్రి సూచించారు. విద్యార్థులకు అందించే మధ్యాహ్న భోజనం నాణ్యత విషయంలో రాజీ పడొద్దని ఆదేశించారు. ఇక ఈ పథకాన్ని ‘వైఎస్సార్‌ అక్షయ పాత్ర’గా పిలుస్తామని ప్రకటించారు.  సమగ్ర నివేదిక రూపొందించండి  విద్యార్థులకు నాణ్యమైన తాజా ఆహారం అందించాలని, సకాలంలో పాఠశాలలకు చేరేలా వంటశాలల ఏర్పాటు చేయాలని వైఎస్‌ జగన్‌ సూచించారు. మధ్యాహ్న భోజనం తయారీకి ఆధునిక వంటశాలలు ఉండాలని అన్నారు. పరిశుభ్రమైన వాతావరణంలో వంటలు తయారు చేయాలని పేర్కొన్నారు. పాఠశాలల్లో మరుగుదొడ్లు, శుభ్రమైన తాగునీరు, విద్యార్థులు కూర్చోవడానికి ఫర్నీచర్, తరగతి గదుల్లో ఫ్యాన్లు, బ్లాక్‌బోర్డులు, క్రీడా మైదానాలు, ప్రహరీ గోడలతో పాటుగా అన్ని మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించాలని జగన్‌ ఆదేశించారు. పాఠశాల భవనాలకు రంగులు వేయించాలన్నారు. ప్రభుత్వ పాఠశాలల స్థితిగతులపై ఫొటోలు తీయించి, ఒక నివేదికను సిద్ధం చేయాలని సూచించారు. తాను చెప్పిన మౌలిక సదుపాయాల కల్పనకు సంబంధించి ఒక సమగ్రమైన నివేదికను రూపొందించి, తదుపరి సమీక్షా సమావేశానికి తీసుకురావాలని అధికారులను కోరారు.  గౌరవ వేతనం ఇక రూ.3,000  మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు నెలకు ఇస్తున్న రూ.1,000 గౌరవ వేతనాన్ని రూ.3,000కు పెంచనున్నట్టు ముఖ్యమంత్రి జగన్‌ వెల్లడించారు. వారి విధుల నుంచి వంట చేసే పనిని క్రమంగా తొలగిస్తామన్నారు. వారిని ఇకపై కేవలం ఆహార పదార్థాల వడ్డనకే పరిమితం చేస్తామన్నారు. వాస్తవానికి జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి పాదయాత్ర చేస్తున్నప్పుడు మధ్యాహ్న భోజనం తయారు చేసే కార్మికులు తమ కష్టాలను మొర పెట్టుకున్నారు. జగన్‌ అధికారంలోకి రాగానే మధ్యాహ్న భోజన కార్మికుల విషయంలో తగిన నిర్ణయం తీసుకోవాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శితో చర్చిస్తూ వచ్చారు. శుక్రవారం వారి గౌరవ వేతనాన్ని పెంచుతూ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. అక్షయపాత్ర సంస్థ సరఫరా చేసే భోజనాన్ని విద్యార్థులకు వడ్డించేందుకు వారి సేవలను వినియోగించుకుందామని ముఖ్యమంత్రి తెలిపారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా మొత్తం 44 వేలకు పైగా ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో 30 లక్షల మందికిపైగా విద్యార్థులున్నారని, వీరంతా పాఠశాలలకు క్రమం తప్పకుండా హాజరయ్యేలా చర్యలు తీసుకోవాలని, అందుకు తగ్గట్టుగా స్కూళ్లలో మౌలిక సౌకర్యాలను అభివృద్ది చేయాలని ఆదేశించారు.  పాఠశాలలన్నింటిలో ఆంగ్ల మాధ్యమం  44 వేల సర్కారు బడులన్నింటిలోనూ ఇంగ్లిష్‌ మీడియం ప్రవేశ పెట్టడానికి అవసరమైన సదుపాయాలు, ఇతర అంశాలపై తదుపరి సమీక్ష నాటికి ఒక నివేదికను సిద్ధం చేసి తీసుకురావాలని జగన్‌ ఆదేశించారు. అయితే, ఈ బడులన్నింటిలోనూ తెలుగు కూడా కచ్చితంగా బోధించాలని అన్నారు. కార్పొరేట్‌ పాఠశాలలకు దీటుగా ప్రభుత్వ బడులను తీర్చిదిద్దితే విద్యార్థులు ఇటువైపే మొగ్గు చూపుతారని పేర్కొన్నారు. విద్యార్థులు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో చేరేలా తగిన ప్రణాళికలు రూపొందించాలని అన్నారు. ఈ సమావేశంలో విద్యాశాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఆదిత్యనాథ్‌ దాస్, ముఖ్యమంత్రి అదనపు కార్యదర్శి ధనంజయరెడ్డి, పాఠశాల విద్యా కమిషనర్‌ సంధ్యారాణి, అక్షయ పాత్ర నిర్వాహకులు సత్య గౌడ చంద్రదాస్, వంశీధర దాస, నిష్కింజన దాస పాల్గొన్నారు.  

చిత్తూరు, పీలేరు : సమగ్ర శిక్షా అభియాన్‌లో పనిచేస్తున్న కాం ట్రాక్ట్‌ ఉద్యోగులు ఆకలితో అలమటిస్తున్నారు. రెం డు నెలలుగా జీతాలు అందకపోవడంతో అతికష్టం పై బతుకు బండిని లాక్కొస్తున్నారు. జీతాలు ఎప్పు డు ఖాతాల్లో జమవుతాయోనని నిరీక్షిస్తున్నారు. జిల్లా సమగ్ర శిక్షా అభియాన్‌లో 807 మందికిపైగా పనిచేస్తున్నారు. వారిలో 350 మంది సీఆర్‌పీలు, 66 మంది ఎంఐఎస్‌ కో–ఆర్డినేటర్లు, 66 మంది డేటా ఎంట్రీలు, 325 మంది పార్ట్‌ టైమ్‌ ఇన్‌స్ట్రక్టర్లు, 120 మంది ఐఈఆర్‌టీ ఉపాధ్యాయులు, 66 మంది మెసెంజర్లు, 10 నుంచి 12 మంది డివిజనల్‌ మానిటరింగ్‌ బృందం, మరి కొంత మంది జిల్లా సమగ్ర శిక్షా అభియాన్‌ కార్యాలయంలో కాంట్రాక్ట్‌ ప్రాతిపదికన విధులు నిర్వహిస్తున్నారు. సీఆర్‌పీలకు నెలకు రూ. 17,600, ఎంఐఎస్‌ కో–ఆర్డినేటర్లకు రూ. 19100, డేటా ఎంట్రీలకు రూ. 17,600, పార్ట్‌టైమ్‌ ఇన్‌స్ట్రక్టర్లకు రూ. 14,200, ఐఈఆర్‌టీ ఉపాధ్యాయులకు రూ. 20250, ఆయాకు రూ. 4,500 జీతంగా చెల్లిస్తారు. ప్రతి నెలా 15వ తేదీపైన 30వ తేదీలోపు జీతాలు ఇవ్వడం సాధారణంగా మారింది. రెండు నెలలుగా వీరికి జీతాలు అందలేదు.  మార్చి, ఏప్రిల్‌కు సంబంధించిన జీతాలు ఇవ్వకపోవడంతో ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. విద్యాశాఖలో వీరి పాత్ర కీలకం జిల్లా విద్యాశాఖలో సమగ్ర శిక్షాఅభియాన్‌లో పనిచేస్తున్న కాంట్రాక్ట్‌ ఉద్యోగుల పాత్ర కీలకమైంది. సీఆర్‌పీలు ప్రతి రోజూ ఒక పాఠశాలను సందర్శించి ఆన్‌లైన్‌ ద్వారా జిల్లా అధికారులకు సమాచారం పంపాలి. ప్రభుత్వం ఏర్పాటుచేసే ప్రతి కార్యక్రమంలో వీరి భాగస్వామ్యం తప్పనిసరి. విద్యాసంబంధమైన కార్యక్రమాల్లో ముఖ్య పాత్ర పోషించాలి. బడిబయట పిల్లలను బడిలో చేర్పించడం, వారి నమోదు తర్వాత నిలకడ కోసం కీలకంగా వ్యవహరించాలి. రెగ్యులర్‌ పాఠశాలల్లో వివిధ రకాల పరీక్షలు నిర్వహించడం,  యూనిఫాం, మధ్యాహ్న భోజనం, స్కూల్‌ కాంప్లెక్స్‌ నిర్వహణ, పరీక్షపత్రాల పంపిణీ, ఆధార్‌ సీడింగ్, ఎన్‌రోల్‌మెంట్‌ డ్రైవ్, జియో ట్యాగింగ్‌ సర్వే, పుస్తకాల పంపిణీ తదితర కార్యక్రమాల్లో కీలక పోత్ర పోషిస్తారు. డేటా ఎంట్రీలు రోజూ జిల్లా విద్యాశాఖకు సంబంధించిన గణాంకాలను పూర్తి చేయడం, ఉపాధ్యాయుల జీతభత్యాలు, సెలవుల నమోదు, మధ్యాహ్న భోజనం తదితర కార్యక్రమాలపై గణాంకాలు ఆన్‌లైన్‌ ద్వారా జిల్లా విద్యాశాఖకు పంపాలి. ఎంఐఎస్‌ కో–ఆర్డినేటర్లు...విద్యార్థుల నమోదు, పాఠశాలల పనితీరు, వివరాలు సేకరించాలి. ఆయా పాఠశాలల పరిధిలోని విద్యార్థుల సమగ్ర నివేదిక రూపొందించడం, వివిధ ప్రాంతాల నుంచి రోజువారీ విద్యార్థుల ట్రాన్స్‌పోర్ట్‌ తదితర కార్యక్రమాలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని ఆన్‌లైన్‌ ద్వారా జిల్లా అధికారులకు పంపాల్సి ఉంటుంది. ఇంత చేస్తున్నా సకాలంలో జీతాలు అందలేదని పలుమార్లు సంబంధిత జిల్లా అధి కారుల దృష్టికి తీసుకెళ్లినా ఫలితం శూన్యం. టీఏ కూడా పెండింగ్‌ సీఆర్‌పీలకు 2018 జూలై నుంచి (దాదాపు 10 నెలలుగా) నెలనెలా రావాల్సిన టీఏ రూ. 600 ఇప్పటివరకూ మంజూరుకాలేదు. రాష్ట్రంలోని ఇతర జిల్లాల్లో టీఏ బిల్లులు చెల్లించినా చిత్తూరులో ఇవ్వలేదు. గతంలో నిర్వహించిన స్లాష్‌ పరీక్షలు, కోడింగ్‌కు చెల్లించాల్సిన నగదు ఇప్పటివరకూ ఒక్క రూపాయి కూడా ఇవ్వకపోవడం గమనార్హం.

అవగాహన లేమి.. అధికారుల అత్యుత్సాహం.. పాలకుల నిర్లక్ష్యం వెరసి మధ్యాహ్న భోజన పథకం అభాసుపాలైంది. కరువు మండలాల్లో ప్రారంభమైన రెండో రోజే పాఠశాలలన్నీ వెలవెలబోయాయి. ఎండదెబ్బకు పిల్లల హాజరు శాతం తక్కువగా కనిపించింది. దీనికితోడు 37 మండలాల్లో 80 శాతం పాఠశాలలకు బియ్యం సరఫరా చేయలేదు. ఏం చేయాలో దిక్కుతోచక భోజన కార్మికులు చేతులెత్తేశారు. ఉపాధ్యాయులు కూడా పెద్దగా ఆసక్తి చూపకపోవడంతో విద్యార్థులు పస్తులతోనే కాలం వెళ్లదీయాల్సి వస్తోంది. చిత్తూరు కలెక్టరేట్‌: జిల్లాలో 2016–17లో కరువు మండలాలన్నింటిలో వేసవి సెలవుల్లో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని ప్రయోగాత్మకంగా అమలు చేశారు. అప్పుడు చాలామంది విద్యార్థులు హాజరుకాలేదు. ప్రస్తుతం వేసవి సెలవుల్లో జిల్లాలోని 37 మండలాల్లో ఉన్న పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని అమలు చేయాలని ఉన్నతాధికారులుఆదేశించారు. ఈ నెల 25 నుంచి వేసవి సెలవులు ప్రకటించారు. సెలవులు ప్రకటించిన తర్వాత మధ్యాహ్న భోజనం అమలు చేయాలని నిర్ణయించారు. ఫలితంగా ఈ పథకానికి ఆదరణ లేకుండా పోయింది. ఏ పాఠశాలలో చూసినా పదుల సంఖ్యలోనే కనిపిస్తున్నారు. మారుమూల గ్రామాల్లో అయితే ఇద్దరు, ముగ్గురు విద్యార్థులు హాజరవుతున్నట్లు తెలుస్తోంది. 15 శాతం దాటని హాజరు జిల్లాలోని 37 మండలాల్లో ఉన్న పాఠశాలల్లో 15 శాతం కూడా హాజరుకావడం లేదని సమాచారం. గంగాధరనెల్లూరు మండలంలో శుక్రవారం 107 స్కూళ్లకు 67 స్కూళ్లలో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని పెట్టారు. ఆయా పాఠశాలల్లో 175 మంది విద్యార్థులు హాజరయ్యారు. జిల్లాలో ఉన్న 18 మోడల్‌ స్కూళ్లలో ఒక్క విద్యార్థి కూడా హాజరు కాలేదు. గురుకుల, సాంఘిక సంక్షేమ గురుకుల పాఠశాలల్లోనూ అదే పరిస్థితి. మధ్యాహ్న భోజనం అమలవుతున్న మండలాల్లో పాఠశాలల వారీగా చూస్తే ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో విద్యార్థులు ఒకటి, రెండు సంఖ్యల్లో వస్తున్నారు. ప్రాథమికోన్నత, హైస్కూళ్లలో అసలు విద్యార్థులే రావడం లేదని విద్యాశాఖ నివేదికలు చెబుతున్నాయి. ఈ పథకంపై గ్రామాల్లోని ఎస్‌ఎంసీలు, అంగన్‌వాడీ కార్యకర్తలు, సంబంధిత ఎంఈఓలు అవగాహన కల్పిస్తే గానీ హాజరుశాతం పెరిగే సూచనలు కనిపించడం లేదు. గత ఏడాది బియ్యం సరఫరా గత విద్యా సంవత్సరంలో వేసవి సెలవుల్లో మధాహ్న భోజనాన్ని పెట్టకుండా విద్యార్థులకు బియ్యాన్ని సరఫరా చేశారు. ఈ ఏడాది అలా చేయలేదు. మధ్యాహ్న భోజనాన్ని కచ్చితంగా పెట్టాలని నిర్ణయించారు. ఒకవైపు శ్రమ, మరో వైపు నిధుల దుబారా తప్పితే ఒరిగేదేమీ లేదని విద్యావేత్తలు అంటున్నారు. గత ఏడాదిలాగే బియ్యం, కోడిగుడ్లను సరఫరా చేసి ఉంటే, ఇళ్లలో చేసుకుని తినేవారని చెబుతున్నారు. పాఠశాలలకు సరఫరాకాని బియ్యం జిల్లాలోని 37 మండలాల్లో 80 శాతం పాఠశాలలకు ఇప్పటికీ బియ్యం సరఫరా చేయలేదు. ఆయా పాఠశాలల్లో భోజన పథకం అమలు కావడం లేదు. జిల్లా సివిల్‌ సప్లయిస్‌ కార్యాలయం నుంచి కరువు మండలాలుగా నిర్ణయించిన పాఠశాలలకు బియ్యం సరఫరా చేయాల్సి ఉంది. 2016–17లో వేసవిలో పాఠశాలలకు సరఫరా చేసిన బియ్యానికి విద్యాశాఖ నుంచి ఇప్పటికీ నిధులు ఇవ్వనున్నట్లు తెలుస్తోంది. అందువల్లే ఈ సారి చాలా పాఠశాలలకు బియ్యం సరఫరా చేయకుండా అలసత్వం చూపిస్తున్నట్లు సమాచారం. బియ్యం, పప్పు పిల్లలకు ఇచ్చేస్తే మేలు కరువు మండలాల్లో ఉన్న ప్రభుత్వ బడుల్లో చదివే పిల్లలకు బియ్యం, పప్పు, కోడిగుడ్డు ఇచ్చేస్తే మేలు. 2016 వేసవి సెలవుల్లో అలా చేశారు. ఈసారేమో మధ్యాహ్న భోజనం పెట్టే పద్ధతిని అమలు చేస్తున్నారు. చాలా పాఠశాలల్లో విద్యార్థులు హాజరుకావడం లేదు. ఇలా చేస్తే ఎవరికి లాభం. ప్రభుత్వం, విద్యాశాఖాధికారులు పునరాలోచించి మరో నిర్ణయం తీసుకుంటే మేలు కలుగుతుంది.– గిరిప్రసాద్‌రెడ్డి, పీఆర్‌టీయూ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు దూరం నుంచి విద్యార్థులు రాలేకపోతున్నారు మండలాల్లో విద్యార్థులు హైస్కూల్‌కు రావాలంటే సమీపంలోని 5 కి.మీల నుంచి రావాల్సి ఉంటుంది. ఎండలు ఎక్కువగా ఉండడం వల్ల  రాలేకపోతున్నారు. ఎండల తీవ్రత వల్ల వేసవి సెలవులు ఇచ్చారు. ఇప్పుడేమో పాఠశాలలకు వచ్చి భోజనం చేసి వెళ్లమంటే ఎలా. విద్యార్థులు స్కూళ్లకు సైకిళ్లు తొక్కుకొని, నడిచి రావాల్సి ఉంటుంది. వారిని ఎండలో ఇబ్బంది పెట్టడం సరికాదు. పర్యవేక్షణ చేసే టీచర్లకు గౌరవవేతనం రూ.2 వేలు ఇస్తామన్నారు. అలా కాకుండా నిబంధనల ప్రకారం వేసవి సెలవుల్లో పనిచేసే టీచర్లకు ఈఏలు ఇవ్వాలి.  – జీవీ రమణ, యూటీఎఫ్‌ జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి

కర్నూలు సిటీ/ కోవెలకుంట్ల/జూపాడుబంగ్లా: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో వేసవికాలం మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు మొదటిరోజే అభాసుపాలైంది. ఈ ఏడాది తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితులను దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రభుత్వం కరువు మండలాల్లో వేసవి సెలవుల్లోనూ మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని యథావిధిగా అమలు చేయాలని ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. ఈ మేరకు జిల్లాలోని 33 మండలాల పరిధిలో అన్ని పాఠశాలల్లో బుధవారం నుంచి  పథకం అమలు చేయాల్సి ఉంది. అయితే తొలిరోజే అట్టర్‌ఫ్లాప్‌ కావడం సర్వత్రా విమర్శలకు తావిస్తోంది. ఆయా మండలాల్లో కొన్నిచోట్ల పాఠశాలలు తెరుచుకోక పోగా, మరికొన్ని చోట్ల మధ్యాహ్న భోజనం చేసేందుకు విద్యార్థులు ఆసక్తి కనబరచలేదు. అరకొరగా అమలు .. జిల్లాలోని కోవెలకుంట్ల, సంజామల, అవుకు, కొలిమిగుండ్ల, ఉయ్యాలవాడ, ఆదోని, ఆలూరు, ఆస్పరి, బేతంచెర్ల, సి.బెళగల్, చిప్పగిరి, దేవనకొండ, డోన్, గూడూరు, హాలహర్వి, çహొళగుంద, జూపాడుబంగ్లా, కల్లూరు, కోడుమూరు, కౌతాళం, కృష్ణగిరి, కర్నూలు, మద్దికెర, మంత్రాలయం, మిడుతూరు, నందవరం, నంద్యాల, ఓర్వకల్లు, పత్తికొండ, ప్యాపిలి, వెల్దుర్తి, ఎమ్మిగనూరు, పాణ్యం మండలాల్లోని ప్రాథమిక, ప్రాథమికోన్నత, జిల్లా పరిషత్, ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలల్లో వేసవిసెలవుల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేయాలని విద్యాశాఖ ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. ఆయా పాఠశాలల హెచ్‌ఎంలు స్కూళ్లకు వెళ్లి ఉదయం 11 గంటలకు విద్యార్థులకు భోజనం పెట్టించి వివరాలను ఆన్‌లైన్‌లో నమోదు చేయాల్సి ఉంది. అయితే బుధవారం తొలిరోజు ఆయా మండలాల్లో చాలా పాఠశాలల తలుపులు తెరుచుకోలేదు. కొన్ని చోట్ల విద్యార్థులు పాఠశాలలకు హాజరు కాకపోవడంతో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అరకొరగా అమలు చేశారు. కొద్ది మందికే భోజనం నందికొట్కూరు నియోజకవర్గంలో  జూపాడుబంగ్లా, మిడుతూరు మండలాలను కరువు మండలాలుగా ప్రకటించారు. జూపాడుబంగ్లా మండలంలో 36 పాఠశాలలు ఉండగా 3,480 మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం వడ్డించాల్సి ఉండగా 500 మందికి మాత్రమే ఏర్పాటు చేశారు. మిడుతూరు మండలంలో 49 పాఠశాలలుండగా 3,570 మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందించాల్సి ఉండగా కేవలం 550 మందికి  వడ్డించినట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. జూపాడుబంగ్లా మోడల్‌ స్కూల్‌లో మధ్యాహ్న భోజనం తినేందుకు ఒక్క విద్యార్థి కూడా రాకపోవటంతో పాఠశాల తలుపులు తెరచుకోలేదు. జూపాడుబంగ్లా ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో 366 మందికి గాను 30 మందికి భోజనం వండగా, అందులో  5 మందికి మాత్రమే వడ్డించారు. పారుమంచాల జిల్లా పరిషత్‌ పాఠశాలలో 180 మందికి గాను కేవలం 50 మందికి, స్పెషల్‌ స్కూల్లో 100 మంది విద్యార్థులకు గాను 60 మందికి, మండ్లెం స్పెషల్‌ స్కూల్లో 68 మందికి గాను 32 మంది, జూపాడుబంగ్లా సిద్ధేశ్వరం పాఠశాలలో 29 మందికి గాను నలుగురికి భోజనం వడ్డించారు. మారుమూల గ్రామాలైన రామసముద్రం, కొత్తసిద్ధేశ్వరం పాఠశాలల్లో భోజనాలు అరకొరగా వడ్డించినట్లు విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు చెబుతున్నారు. మిడుతూరు మండలంలో కూడా అరకొరగా  వడ్డించి ఉపాధ్యాయులు చేతులు దులుపుకున్నారు. బియ్యం, బ్యాళ్లు ఇళ్లకు ఇస్తే మేలు..   పాఠశాలలకు వేసవి సెలవులు ప్రకటించడంతో ఆటాపాటల్లో ఇళ్ల వద్ద సరదాగా గడిపే విద్యార్థులు పాఠశాలలకు వచ్చి మధ్యాహ్న భోజనం తినేందుకు ఇష్టపడటం లేదని ఉపాధ్యాయులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. అలాగే ప్రాథమి కోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలలు గ్రామాలకు దూరంగా ఉండటంతో స్థానిక, ఇతర గ్రామాల నుంచి   విద్యార్థులు పాఠశాలలకు వచ్చి భోజనం చేయడం కష్టసాధ్యమని చెబుతున్నారు. దీంతో పాఠశాలల వద్ద వండి పెట్టకుండా విద్యార్థుల ఇళ్లకు బియ్యం, బ్యాళ్లు ఇస్తే బాగుంటుందని ఉపాధ్యాయులు, తల్లిదండ్రులు కోరుతున్నారు.    కోవెలకుంట్లలో.. కోవెలకుంట్ల పట్టణంలో ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలకు వచ్చిన విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందజేయగా, ఉర్దూ ఉన్నత పాఠశాల, పేట స్కూల్‌ తెరవలేదు.  జిల్లా పరిషత్‌ బాలికోన్నత పాఠశాలలో విద్యార్థినులు ఎవరూ హాజరు కాకపోవడంతో పథకం అమలు కాలేదు. మెయిన్‌స్కూల్‌లో 40 మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనానికి బదులు ఉప్మాతో సరిపెట్టారు. జిల్లాలోని వివిధ మండలాల్లో ఇదే పరిస్థితి నెలకొనడంతో మొదటిరోజే పథకం అభాసుపాలైంది. అధికారులు చర్యలు తీసుకుని పాఠశాలల్లో వేసవికాలంలో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని పకడ్బందీగా అమలు చేయాలని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు కోరుతున్నారు. 39,184 మంది మాత్రమే భోజనం చేశారు జిల్లాలోని 33 కరువు మండలాల  పరిధిలోని మొత్తం 2053 స్కూళ్లలో 2,84,113 మంది విద్యార్థులకు వేసవి సెలవుల్లో మధ్యాహ్న  భోజనం అందించాల్సి ఉంది. అయితే మొదటి రోజు   39,184 మంది విద్యార్థులకు మాత్రమే భోజనం పెట్టినట్లు మధ్యాహ్న భోజన పథకం యాప్‌లో అప్‌లోడ్‌ చేశారు.   పకథం అమలుపై  విద్యాశాఖ జారీ చేసిన విధి వి«ధానాలను ఉపాధ్యాయులు వ్యతిరేకించడం వల్ల చాలా చోట్ల టీచర్లు హాజరు కాలేదని తెలుస్తోంది. దీంతో ఆయా స్కూళ్లకు చెందిన హెచ్‌ఎంలు మాత్రమే హాజరై భోజన సమయానికి వచ్చిన విద్యార్థులకు అన్నం పెట్టించి యాప్‌లో వివరాలు అప్‌లోడ్‌ చేశారు. దీని ప్రకారం జిల్లాలో మొదటి రోజు కేవలం 13 శాతం మంది విద్యార్థులు మాత్రమే స్కూళ్లకు వచ్చినట్లు  విద్యాశాఖ వర్గాలు చెబుతున్నాయి.   కోసిగి మండలంలో ఒక్క విద్యార్థికి కూడా భోజనం పెట్టకపోవడం గమనార్హం. ఈ మండలం లో 46 పాఠశాలలు ఉండగా, 11,284 మంది విద్యార్థులు ఉన్నారు. ఆరుబయటే భోజనాలు..   వేసవి ఎండల తీవ్రత దృష్ట్యా మధ్యాహ్న భోజనం  ఆరుబయట పెట్టకూడదని పాఠశాల విద్యాశాఖ కమిషనర్‌ సంద్యారాణి స్పష్టంగా ఆదేశాలు ఇచ్చినప్పటికీ  చాలా చోట్ల వంట ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు ఆరు బయటే విద్యార్థులకు భోజనాలు పెట్టారు.  వేసవి భోజనాలకు సరుకులేవీ? కరువు మండలాల్లో మధ్యాహ్న  భోజన పథకం అమలుకు అవసరమైన సరుకుల పంపిణీపై విద్యాశాఖ  స్పష్టత ఇవ్వకపోవడంతో మొదటి రోజు నిర్వాహకుల వద్ద మిగిలిన సరుకుల్లో నుంచే విద్యార్థులకు భోజనాలు పెట్టారు. వేస వి సెలవుల్లో  సరుకులు పంపిణీ చేయకపోతే భోజనం ఎలా పెట్టాలని చాలా మంది వంట ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు ఆయా స్కూళ్ల హెచ్‌ఎంలను నిలదీస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. కరువు మండలాల్లోని స్కూళ్లన్నింటిలోనూ మధ్యాహ్న భోజనం పెట్టాలి జిల్లాలో 33 మండలాలను కరువు ప్రాంతాలుగా ప్రకటించారు. ఈ మండలాల పరిధిలోని పాఠశాలల్లో చదువుతున్న విద్యార్థులందరికీ మధ్యాహ్న భోజనం పెట్టాలని ఇప్పటికే  హెచ్‌ఎంలకు ఆదేశాలు ఇచ్చాం. ఎంత మంది విద్యార్థులు భోజనం చేసిందీ యాప్‌లో అప్‌లోడ్‌ చేయాలి.  – తాహెరా సుల్తానా, డీఈఓ

మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వాహకులు తాము పస్తులుండి పాఠశాలల్లో విద్యార్థులకు అన్నం పెడుతున్నారు. బిల్లులు సకాలంలో ఇచ్చినా ఇవ్వకపోయినా అప్పు చేసి మరీ భోజనం వడ్డిస్తున్నారు. ప్రభుత్వం 3 నెలలుగా భోజనానికి సంబంధించిన బిల్లులు నిలిపేసింది. భోజనం వడ్డించే ఆయాలు, హెల్పర్లకు 6 నెలలుగా గౌరవ వేతనాన్ని ఇవ్వలేదు. జిల్లాలో ఈ బిల్లులు, వేతనాలకు సంబంధించి సుమారు రూ.14.75 కోట్లకు పైగా బకాయిలు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. నెల్లూరు (టౌన్‌): మధ్యాహ్న భోజన కార్మికుల జీవితాలతో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆటలాడుతోంది. వీరికి చెల్లించాల్సిన బిల్లులు, గౌరవ వేతనాలను  నిలిపి వేసింది. ఈ నెల 11న జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో లబ్ధి పొందేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ నిధులన్నింటిని పసుపు– కుంకుమ, రైతు రుణమాఫీకి మళ్లించినట్లు చెబుతున్నారు. పైగా వేసవి సెలవుల్లో జిల్లాలోని 26 కరువు మండలాల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అమలు చేయాలని నిర్ణయించారు. పెండింగ్‌ బిల్లులు ఇవ్వకుంటే భోజనం వడ్డించడం మా వల్ల కాదని నిర్వాహకులు చేతులెత్తేస్తున్నారు.  జిల్లాలో మొత్తం 3,404 ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో 2,16,320 మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం వడ్డిస్తున్నారు. ఇస్కాన్‌ సంస్థ ద్వారా నెల్లూరు అర్బన్‌ పరిధిలోని 111 పాఠశాలలు, అక్షయపాత్ర ద్వారా గూడూరు, మనుబోలు, వెంకటాచలం, ముత్తుకూరు మండలాల్లోని 291 పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని పెడుతున్నారు. జిల్లా వ్యాప్తంగా 3,002 ప్రభుత్వ యాజమాన్య పాఠశాలల్లో 3,002 ఏజెన్సీల ద్వారా మధ్యాహ్న భోజనాన్ని విద్యార్థులకు అందజేస్తున్నారు. జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనానికిసంబంధించి రూ.2.85 కోట్లు ఖర్చు అవుతుంది. భోజనం వడ్డిస్తున్న ఆయాలు, హెల్పర్లకు ఒక్కొక్కొరికి నెలకు రూ.1000 గౌరవ వేతనం అందజేస్తున్నారు. ఎన్నికలను దృష్టిలో ఉంచుకున్న చంద్రబాబు గౌరవ వేతనాన్ని రూ.3 వేలకు పెంచి ఈ ఏడాది ఫిబ్రవరి నుంచి ఇస్తామని ప్రకటించారు. జిల్లా వ్యాప్తంగా 3 వేల మంది ఆయాలు, మరో 3 వేల మంది హెల్పర్లు పనిచేస్తున్నారు. ఇందుకు సంబంధించి రూ.1000 లెక్కన గౌరవ వేతనం రూ.62.19 లక్షలు రావాల్సి ఉంటుంది. పెంచిన గౌరవ వేతనం నెలకు రూ. 1.86 కోట్లు ఇవ్వాల్సి ఉంది. రూ. 14.63 కోట్లకు పైగా పెండింగ్‌ మధ్యాహ్న భోజనానికి సంబంధించిన బిల్లులు 3 నెలలుగా నిలిచిపోయాయి. నెలకు రూ.2.85 లక్షల లెక్కన మూడు నెలలకు కలిపి రూ.8.55 కోట్ల బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. ఆయాలు, హెల్పర్లు గౌరవ వేతనం గతేడాది అక్టోబర్‌ నుంచి ఇవ్వడం లేదని చెబుతున్నారు. గౌరవ వేతనం రూ.1000 లెక్కన నెలకు రూ.62.19 లక్షలు ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది.  ఈ ఏడాది ఫిబ్రవరి నుంచి పెంచిన రూ.3 వేల ప్రకారం నెలకు రూ. 1.86 కోట్లు రావాల్సి ఉంది. గౌరవ వేతనం రూ.1000 లెక్కన అక్టోబర్‌ నుంచి జనవరి వరకు 4 నెలలకు కలిపి రూ.2.48 కోట్లు, రూ.3 వేల లెక్కన ఫిబ్రవరి, మార్చి రెండు నెలలకు కలిపి రూ.3.72 కోట్లు కలిపి మొత్తం రూ. 6.20 కోట్లు ఇవ్వాల్సి ఉంది. జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనానికి సంబంధించి బిల్లులు రూ. 8.55 కోట్లు, గౌరవ వేతనానికి సంబంధించి రూ.6.20 కోట్లు కలిపి 14.75 కోట్లు రావాల్సి ఉంది. గతేడాది అక్టోబర్‌ వరకు రాష్ట్ర పాఠశాల విద్యాశాఖ కమిషనరేట్‌ నుంచే బిల్లులు ఇస్తున్నారు. ఆ తర్వాత ఆ బాధ్యతను జిల్లాలకు అప్పగించారు. అయితే ఎక్కువ మొత్తంలో బిల్లులు రాష్ట్ర పాఠశాల విద్యాశాఖ నుంచి రావాల్సి ఉందని జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారులు చెబుతున్నారు. ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు మాత్రం 4 నెలల నుంచి బిల్లులు రావాలి చెబుతున్నారు. 26 మండలాల్లో భోజన పథకం అమలు బిల్లులు ఇవ్వకపోయినా మూడు నెలలుగా అప్పులు చేసి మరీ విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం వడ్డించామని ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. వేసవి సెలవుల్లో జిల్లాలోని 26 కరువు మండలాల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అమలు చేయాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఈ నేపథ్యంలో కరువు మండలాల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పెట్టలేమని ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు చేతులెత్తేస్తున్నారు. కనీసం అక్కడ పనిచేసే ఆయాలు, హెల్పర్లకు కూడా గత 6 నెలల నుంచి జీతాలు ఇవ్వకుంటే బతికేదెట్టా అంటూ ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మూడు నెలలకో నాలుగు నెలలకో ఒకసారి పూర్తిస్థాయిలో ఇవ్వకుండా సగం మాత్రమే ఇచ్చి చేతులు దులుపుకుంటుందని ఆరోపిస్తున్నారు. ఇప్పటికైనా పెండింగ్‌ బిల్లులతో పాటు గౌరవ వేతనాన్ని పూర్తిస్థాయిలో చెల్లించాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. శ్రమ, కష్టాన్ని దోచుకుంటున్నారు మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి సకాలంలో బిల్లులు ఇవ్వకుండా ఇబ్బందులు పెడుతున్నారు. ఏజెన్సీలు అప్పులు చేసి ఎక్కడ నుంచి తెచ్చి పెడతారు. ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు, ఆయా, హెల్పర్లు శ్రమ, కష్టాన్ని దోచుకుంటున్నారు. బిల్లులు పెండింగ్‌లో లేకుండా సకాలంలో చెల్లించాలి. ప్రస్తుతం సగం బిల్లులైనా విడుదల చేయాలి.– రెహనాబేగం, మధ్యాహ్న భోజన కార్మికుల అసోసియేషన్‌జిల్లా గౌరవాధ్యక్షురాలు

మధ్యాహ్న భోజనం అందించే ఏజెన్సీల నిర్వాహకుల ఆకలి కేకలు రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి పట్టడం లేదు. పాఠశాలల విద్యార్థులకు వీరు అప్పు చేసి పప్పు అన్నం పెడుతున్నారు. నాలుగైదు నెలల నుంచి బిల్లులు అందలేదు. బుధవారం నుంచి పాఠశాలలకు వేసవి సెలవులు కావడంతో తమ బిల్లుల పరిస్థితి ఏమిటని ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు తీవ్ర ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.   వైఎస్‌ఆర్‌ జిల్లా, ప్రొద్దుటూరు టౌన్‌ :  జిల్లాలో 2,585కుపైగా ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో 92 వేల మందికిపైగా విద్యార్థులు, 280కిపైగా  ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలల్లో 18వేల మంది,  391 ఉన్నత పాఠశాలల్లో 92,769 మంది విద్యాభ్యాసం చేస్తున్నారు. వీరంతా ఆయా పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం చేస్తున్న వారే. ఈ పరిస్థితుల్లో టీడీపీ ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీ నిర్వాహకులకు నాలుగైదు నెలలుగా భోజనం బిల్లులు చెల్లించడం లేదు. ఆయా పాఠశాలల్లో విద్యార్థుల సంఖ్య ఆధారంగా నెలకు రూ.10వేల నుంచి రూ.50వేలకు పైగా బిల్లులు అవుతున్నాయి. రూ.కోట్లలో బకాయిలు.. ప్రభుత్వం భోజనం బిల్లులు ఇవ్వకపోవడంతో ఇప్పటికే జిల్లాలోని అన్ని ప్రాథమిక, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలల్లో రూ.కోట్ల బకాయిలు పేరుకుపోయాయి. బిల్లులు ఎప్పుడు వస్తాయోనని ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు ఎదురు చూస్తున్నారు. అప్పు చేసి రూ.లక్షకుపైగా తెచ్చామని మరి కొందరు ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు వాపోతున్నారు. ఒక్కో వంట ఏజెన్సీకి ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు రూ.50 వేల నుంచి రూ.3 లక్షల వరకు బకాయిలు చెల్లించాల్సి ఉంది. ఏజెన్సీ నిర్వహిస్తే కుటుంబ పోషణకు పదో పరకో వస్తుందని అనుకున్న ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు చివరకు అప్పుల పాలవుతున్నారు. రేపటి నుంచి పాఠశాలలకు  వేసవి సెలవులు.. ప్రభుత్వం బుధవారం నుంచి వేసవి సెలవులు ప్రకటించింది.  జూన్‌ నెల 12వ తేదీన పాఠశాలలు పునః ప్రారంభం కానున్నాయి. ఇప్పటికే ఐదు నెలలుగా ఎదురు చూసి బిల్లులు వస్తాయని అనుకున్న ఏజెన్సీలకు జూన్‌ 12వ తేదీ దాటితే కానీ బిల్లులు రావని అనుకుంటున్నారు. ఈ విధంగా మరో రెండు నెలలు బిల్లుల కోసం ఆగాల్సిన పరిస్థితి ఏజెన్సీ నిర్వాహకులకు ఏర్పడబోతోంది. ఈ విధంగా  అయితే ఏజెన్సీలను నిర్వహించబోమని, రూ.లక్షలు అప్పు చేసి రోడ్లపాలు కాబోమని మరి కొందరు చెబుతున్నారు. విద్యార్థులకు భోజనం పెడుతూ వారి ఆకలిని తీరుస్తున్న ఏజెన్సీలను నిర్వీర్యం చేసేందుకే ప్రభుత్వం ఈ విధంగా తమకు బిల్లులు చెల్లించడం లేదని కొందరు ఏజెన్సీల వారు వాపోతున్నారు. రూ.లక్షకు పైగా అప్పు చేశాను పట్టణంలోని 2వ వార్డు మున్సిపల్‌ హైస్కూల్‌లో వంట ఏజెన్సీని నిర్వహిస్తున్నాను. ప్రభుత్వం ఏజెన్సీలకు ఇవ్వాల్సిన బిల్లులు నాలుగు నెలల నుంచి చెల్లించడం లేదు. దీంతో నెలకు రూ.25 వేల నుంచి రూ.30 వేలు భోజనం ఖర్చు అవుతుంది. ఇప్పటికే నేను రూ.లక్షకు పైగా వడ్డీకి తీసుకొచ్చి ఏజెన్సీని నిర్వహిస్తున్నా. బుధవారం నుంచి వేసవి సెలవులు ఉన్నాయి. ఇప్పటికీ బిల్లులు రాకపోతే మేము ఎవరికి చెప్పుకోవాలి.  –ఎ.జయలక్ష్మి, 2వ వార్డు మున్సిపల్‌ హైస్కూల్‌ వంట ఏజెన్సీ నిర్వాహకురాలు, ప్రొద్దుటూరు.

పశ్చిమగోదావరి,ఏలూరు (ఆర్‌ఆర్‌పేట): జిల్లాలో 2018–19 విద్యా సంవత్సరం ముగుస్తున్నా ఇప్పటికీ బాలారిష్టాలతోనే కొనసాగుతోంది. కొన్ని పాఠశాలల్లో  సరిపడినన్ని తరగతి గదులు లేక ఒకే గదిలో రెండుమూడు సెక్షన్లు కలిపి తరగతులు నిర్వహిస్తున్నారు. మరో పక్క మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ఉత్తరాది రాష్ట్రానికి చెందిన ఏక్తాశక్తి అనే సంస్థకు ప్రభుత్వం అప్పగించడంతో ఆ సంస్థ సరఫరా చేస్తున్న భోజనం ఇక్కడి విద్యార్థులకు రుచించకపోవడంతో పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం చేసే వారి సంఖ్య రోజురోజుకూ గణనీయంగా తగ్గుతోంది. విద్యా సంవత్సరం ఆరంభంలో సమయానికి పాఠ్యపుస్తకాలు అందక, స్కూల్‌ యూనిఫామ్‌ సరఫరా చేయక సమస్యలు ఎదుర్కొన్న విద్యార్థులు పరీక్షలు సమీపిస్తున్న తరుణంలో తరగతి గదులు అందుబాటులో లేక ఆరుబయటే చదువుకోవాల్సిన దుస్థితి ఏర్పడింది. జిల్లాలో 2.89 లక్షల మంది.. జిల్లాలో ప్రభుత్వ రంగ పాఠశాలల్లో వివిధ తరగతుల్లో చదువుతున్న విద్యార్థులు 2,89,765 మంది ఉన్నారు. జిల్లా వ్యాప్తంగా ప్రభుత్వ రంగ పాఠశాలలు మొత్తం 3297 ఉండగా వాటిలో సింహభాగం జిల్లా పరిషత్, మండల పరిషత్‌ పాఠశాలలదే. ఈ రెండు యాజమాన్యాల్లోని పాఠశాలలు జిల్లాలో 2643 ఉన్నాయి. కాగా 206 మున్సిపల్‌ పాఠశాలలు, 263 ప్రైవేట్‌ ఎయిడెడ్‌ పాఠశాలలు ఉన్నాయి. మెత్తం పాఠశాలల్లో ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో 51,908 మంది బాలురు, 54,256 మంది బాలికలు , ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలల్లో 12,878 మంది బాలురు, 13,522 మంది బాలికలు, ఉన్నత పాఠశాలల్లో 74,843 మంది బాలురు, 82,358 మంది బాలికలు విద్యాభ్యాసం చేస్తున్నారు. పస్తులుంటున్న విద్యార్థులు జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని నమ్మి అనేక మంది విద్యార్థులు ప్రతీ రోజూ పస్తులుండాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడుతోంది. గతంలో పాఠశాలలోనే వంట ఏజెన్సీలు వేడివేడిగా విద్యార్థులకు వండివడ్డించేవారు. ఇటీవల ప్రభుత్వం ఉత్తరాదికి చెందిన ఏక్తాశక్తి అనే సంస్థకు మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అప్పగించింది. తొలుత ఈ సంస్థకు జిల్లాలోని 1070 పాఠశాలలకు సంబంధించి 1,17,767 మందికి మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా చేయడానికి కాంట్రాక్టు ఇచ్చింది. గత జనవరిలో ఈ సంస్థ జిల్లాలోని 5 క్లస్టర్‌ పాయింట్లు ఏర్పాటు చేసుకుని సరఫరాకు సిద్ధమైంది. అయితే సాంకేతిక లోపం కారణంగా ప్రతీ క్లస్టర్‌లో ఒప్పందం చేసుకున్న పాఠశాలల కంటే సగానికి మాత్రమే సరఫరా చేయగలుగుతోంది. ఉత్తరాదికి చెందిన సంస్థ కావడంతో ఇక్కడి వంటలకు, అక్కడి వంటలకు పూర్తి తేడా ఉండడంతో విద్యార్థులకు ఈ వంటలు రుచించక భోజనం మానేసి పస్తులుంటున్నారు. కొన్ని పాఠశాలలకు చల్లారిన వంటలు రావడం, మరికొన్ని పాఠశాలలకు సమయం గడిచిపోయిన తరువాత రావడం కూడా విద్యార్థులకు ఇబ్బందిగా మారింది. ఆరుబయటే చదువులు జిల్లాలోని సగానికి పైగా పాఠశాలల్లో కనీస సౌకర్యాలు లేకపోవడంతో విద్యార్థుల బాధలు వర్ణనాతీతంగా ఉన్నాయి. కొన్ని పాఠశాలల్లో అవసరమైనన్ని తరగతి గదులు లేకపోవడం, మరికొన్ని పాఠశాలల్లో తరగతి గదులు శిథిలావస్థకు చేరడంతో విద్యార్థులు ఆరుబయటే చదువుకోవాల్సి వస్తోంది. దీనికి తోడు ఉపాధ్యాయులకు బోధనేతర పనులు అప్పగించడంతో చాలా పాఠశాలల్లో  సిలబస్‌ పూర్తికాలేదని విద్యార్థులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.

రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విద్యార్థులను కూడా దగా చేస్తోంది. నిర్ధేశిత ప్రమాణాల ప్రకారం అందించాల్సిన ఆహారంలో నిర్లక్ష్యం చూపిస్తోంది. పేద విద్యార్థులు పౌష్టికాహారలోపంతో బాధపడకూడదనే ఉద్దేశంతో అమలు చేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని సరిగ్గా పట్టించుకోవడం లేదు. విద్యార్థులంతా బలంగా ఉండాలని వారానికి ఐదు కోడిగుడ్లు ఇవ్వాలని నిర్ణయం తీసుకున్నా ఆచరణలో అసంపూర్తిగా అమలు చేస్తోంది. క్షేత్రస్థాయిలో పరిశీలిస్తే ఈ పరిస్థితి తేటతెల్లమవుతోంది. ఏజెన్సీలకు బిల్లులను సకాలంలో చెల్లించపోవడంతో పలు మండలాలకు గుడ్డు సరఫరా నిలిచిపోయింది. విద్యా సంవత్సరం ప్రారంభంలో గుడ్ల సరఫరాకు టెండర్లను నిర్వహించాల్సి ఉంది. చేతులు కాలాక ఆకులు పట్టుకున్న చందాన ఇప్పుడు టెండర్లను నిర్వహించేందుకు సిద్ధపడుతుస్తున్నారు. కడప ఎడ్యుకేషన్‌: ప్రచార ఆర్భాటానికి ప్రజాధనాన్ని విచ్చలవిడి ఖర్చుపెడుతున్న రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విద్యార్థులకు ఫౌష్టికాహారం దగ్గరకొచ్చేసరికి గుడ్లు తేలేస్తోంది. కొన్నాళ్లుగా మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో గుడ్డుకు ఎగనామం పెడుతోంది. జిల్లాలోని  3346 ప్రా«థమిక, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలలలోని 2,71,536 మంది విద్యార్థులతో పాటు 26 ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలల్లోని 9306 మందికి పైగా మధ్యాహ్న భోజనం పెడుతున్నారు. ఒక్క శనివారం మినగా íమిగతా ఐదు రోజులు కోడిగుడ్డును అందించాల్సి ఉంది. గుడ్డును పాఠశాలలకు సరçఫరా చేసే ఏజెన్సీకి గతేడాది అక్టోబర్‌లో టెండర్‌ గడువు పూర్తి అయ్యింది. ప్రభుత్వ రెండు నెలలపాటు టెండర్‌ను పొడిగించింది. కానీ గడువు పూర్తి అయిన తర్వాత పెంచడంతో మళ్లీ గుడ్లు కొనుగొలు చేసి సరఫరా చేయడంలో కొంత సమయం తీసుకోవడంతో రెండు వారాలపాటు పాఠశాలలకు గుడ్లు సరఫరా ఆగిపోయింది. తరువాత సరఫరా చేసినా  చాలా మండలాలకు గుడ్లు సక్రమంగా ఆందలేదు. బిల్లులు కూడా ప్రభుత్వం సక్రమంగా చెల్లించకపోవడంతో మరింత అలసత్వం నెలకొంది. ఫలితంగా చాలా మండలాలకు గుడ్ల సరఫరాను నిలిచిపోయింది. పరీక్షల సమయంలో ఇబ్బందులు ఈ నెల 27 నుంచి ఇంటర్మీడియట్, మార్చి 18 నుంచి పదో తరగతి పరీక్షలు ప్రారంభం కానున్నాయి. ఇందులో పదవ తరగతికి సంబంధించి 35 వేలకుపైగా విద్యార్థులుండగా పదివేలకు ఇంటర్‌ విద్యార్థులున్నారు. పరీక్షలు దగ్గర పడుతున్న సమయంలో వీరంతా ఎక్కువ సమయం చదువుపై దృష్టి సారించడం సహజం. ఈ సమయంలో విద్యార్థులకు పూర్తిస్థాయిలో పౌష్టికాహారం అవసరం. కానీ మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి చెల్లించే ధరలు తక్కువ కావడంతో చాలాచోట్ల నాసిరకమైన భోజనం అందిస్తున్నట్లు ఫిర్యాదులు వస్తున్నాయి. కొందరు విద్యార్థులు ఈ భోజనాన్ని తినలేకపోతున్నారు. విద్యార్థులు ఆహారంలో గుడ్డు వేస్తారని ఆసక్తి చూపిస్తారు. గుడ్డు లేకపోవడంతో నిరాశ చెందుతున్నారు.  పరీక్షలు ముంచుకు వçస్తున్న వేళయినా స్పందించాల్సిన అవసరముంది. ఇస్కాన్‌ పాఠశాలలు గుడ్డుకు దూరం కడప నగరంలో 105  ప్రభుత్వ పాఠశాలల విద్యార్థులకు గుడ్డు అందనంత దూరంలో ఉంది. మధ్యాహ్న భోజనంలోఇస్కాన్‌ సంస్థ గుడ్డును పెట్టదు.  గుడ్డును సరఫరా చేసే ఏజెన్సీ  నేరుగా వారానికి లేదా పది రోజుకోసారి తెచ్చి గుడ్లను అందిస్తున్నారు. వాటిని హెచ్‌ఎంలు పిల్లలకు అందిస్తే వారు ఇళ్లకు తీసుకెళ్లి ఇంటిళ్లిపాది వండుకుని తింటున్నట్లు ఆరోపణలు ఉన్నాయి. దీంతో పిల్లలకు పౌష్టికాహారం అందాలనే లక్ష్యం నెరవేరడం లేదు. గుడ్డు సరఫరా టెండర్ల నిర్వహణ కోసం ఈనెల 28 వరకూ దరఖాస్తులను ఆహ్వానిస్తుంది. మార్చి 1న  జేసీ చాంబర్‌లో తెరిచి టెండర్లను నిర్వహించనున్నారు. ఆ తర్వాత కార్యక్రమాలన్నీ పూర్తి చేసుకుని పాఠశాలలకు గుడ్లను సరఫరా చేసేటప్పటికి సెలవులు కూడా వస్తాయని పలు విమర్శలు వస్తున్నాయి. టెండర్ల పూర్తికాగానే.. మార్చి 1వ తేదీ గుడ్ల సరఫరాకు సంబంధించి ఈ టెండర్‌ ఉంది. టెండర్‌ పూర్తిగానే అన్ని పాఠశాలలకు గుడ్డు సక్రమంగా అందేలా అన్ని చర్యలు తీసుకుంటాము.– పి.శైలజ, జిల్లా విద్యాశాకాధికారి

గుంటూరు, సత్తెనపల్లి: టెన్త్‌ విద్యార్థులు అర్ధాకలితో అల్లాడుతున్నారు. పబ్లిక్‌ పరీక్షలు దగ్గర పడుతుండటంతో జిల్లావ్యాప్తంగా స్కూళ్లలో ప్రత్యేక తరగతులు నిర్వహిస్తున్నారు. ఉదయం బడికి బయల్దేరే పిల్లలు స్కూలులో మధ్యాహ్నం భోజనం మాత్రమే చేస్తున్నారు. సాయంత్రం వదలగానే అర్ధాకలితో ప్రత్యేక తరగతుల్లో కూర్చుంటున్నారు. మళ్లీ ఇంటికి వెళితేనే నోట్లోకి ముద్ద దిగేది. వారికి ఆహార విషయమై విద్యాశాఖ నుంచి నేటి వరకు ఎలాంటి ఆదేశాలు జారీ కాలేదు. ఏటా జిల్లా పరిషత్‌ నుంచి కేటాయింపులు చేసేవారు. ప్రస్తుతం అంతా ఎన్నికల హడావుడిలో పట్టించుకోక పోవడంతో జిల్లాలోని టెన్త్‌ విద్యార్థులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. జిల్లావ్యాప్తంగా 59 వేల మంది టెన్త్‌ విద్యార్థులు ఉంటే వీరిలో సగం మంది జిల్లా పరిషత్‌ పాఠశాలలకు చెందిన వారే ఉన్నారు. దాతలు ముందుకు రావాలని వినతి ప్రభుత్వ పాఠశాలలో చదివే పదో తరగతి విద్యార్థులు మంచి గ్రేడ్‌లతో ఉత్తీర్ణత సాధించాలనే ఉద్దేశంతో విద్యా శాఖ ఉదయం, సాయంత్రం వేళల్లో గత 45 రోజులుగా  గంట చొప్పున ప్రత్యేక తరగతులను నిర్వహిస్తోంది.  విద్యార్థుల సందేహాలను ఉపాధ్యాయులు నివృత్తి చేస్తూ పరీక్షలకు సిద్ధం చేస్తున్నారు. సాయంత్రం వేళ అల్పాహారం లేక చదువుకోవడానికి ఇబ్బంది పడుతున్నారు. అధికారులు కూడా ఏర్పాట్లు చేయడం లేదు. ఆయా మండలాల్లో సామాజిక సేవా కార్యక్రమాలు నిర్వహించే దాతలు ఎంతో మంది ఉన్నారు. వీరితో పాటు ప్రతి గ్రామంలో గ్రామాభివృద్ధి, ఎస్‌ఎంసీ, జన్మభూమి కమిటీలు ఉన్నాయి. విద్యార్థుల సమస్యలపై వారంతా స్పందించాల్సిన అవసరం ఉందని ఉపాధ్యాయులు కోరుతున్నారు. ఆరోగ్యంపై ప్రభావం మార్చి 18 నుంచి టెన్త్‌ పరీక్షలు ప్రారంభమవుతున్న నేపథ్యంలో ఉత్తమ ఫలితాలు సాధించడానికి ఉపాధ్యాయుల సహకారం,  విద్యాశాఖ ప్రణాళికలు బాగానే ఉన్నా ... అల్పాహార విషయంలో మాత్రం ఇబ్బందులు ఎదురవు తున్నాయి. పేద, మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు చెందిన  దూర ప్రాం తాల విద్యార్థుల్లో  కొందరు ఉదయం భోజనం చేయకుండానే తరగతులకు హాజరవు తున్నారు. దీనివల్ల అనారోగ్య సమస్యలు తలెత్తే ప్రమాదం ఉందని వైద్యులు అభిప్రాయ పడుతున్నారు. సాయంత్రానికి నీరసం పాఠశాలలో మధ్యాహ్నం తీసుకున్న భోజనంతో సాయంత్రానికి నీరసం వస్తుంది. ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు వివిధ పాఠ్యాంశాలు చదడం, రాయడంతో శక్తిని కోల్పోతున్నాం. మధ్యాహ్నం భోజనం తప్పా మళ్లీ  ఆహారం అందకపోవడంతో సాయంత్రానికి నీరసం వస్తోంది.– ఏసుపోగు హరిణి, టెన్త్‌ విద్యార్థిని దృష్టి సారించలేకపోతున్నాం కొన్నిసార్లు ఉదయం ఇంటి వద్ద ఆçహారం తీసుకోకుండానే వచ్చేస్తున్నాం. పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజనం మాత్రమే చేస్తున్నాం. సాయంత్రానికి ఆకలితో నీరసం వస్తోంది. దీంతో చదువుపై దృష్టి సారించ లేకపోతున్నాం.  – చల్లా మహేష్,టెన్త్‌ విద్యార్థి

విజయనగరం, నెల్లిమర్ల: నెల్లిమర్ల నగర పంచాయతీతో పాటు మండలంలోని పలు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో చదువుతున్న విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనంలో కుళ్లిన కోడిగుడ్లు పెడుతున్నారు. దీంతో విద్యార్థులు తినలేక బయట పడేస్తున్నారు. నగరపంచాయతీతో పాటు మండలంలోని 70 ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని నవప్రయాస్‌ అనే సంస్థకు ప్రభుత్వం అప్పగించిన విషయం తెలిసిందే. నెల రోజులుగా ఆ సంస్థే మధ్యాహ్న భోజనాన్ని సరఫరా చేస్తుండగా.. అన్నం గట్టిగా ఉంటోందని, పప్పు పలుచగా ఉంటోందని విద్యార్థులు వాపోతున్న విషయం తెలిసిందే. అయితే తాజాగా వారికి సరఫరా చేస్తున్న గుడ్లు కూడా బాగుండడం లేదని విద్యార్థులు అంటున్నారు. కుళ్లిపోయిన కోడిగుడ్లను తమకు పెడుతున్నారని ఆరోపిస్తున్నారు. మొదట్లో గుడ్లను పాఠశాలల్లోనే ఉడకబెట్టి విద్యార్థులకు అందించేవారు. అయితే సంక్రాంతి సెలవుల తర్వాత నవప్రయాస్‌ సంస్థే గుడ్లు ఉడకబెట్టి సరఫరా చేస్తోంది. రంగు మారి పోయిన గుడ్లను పాఠశాలలకు పంపిస్తున్నారు. తెల్లగా ఉండాల్సిన గుడ్లు ముదురు గోధుమ రం గులోకి మారిపోవడంతో దుర్వాసన వస్తోం దని విద్యార్థులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఈ విషయమై ఎంఈఓ అంబళ్ల కృష్ణారావు ఇప్పటికే నవప్రయాస్‌ సంస్థ ప్రతినిధులకు హెచ్చరించా రు. అయితే తమకు కాంట్రాక్టర్‌ సరఫరా చేసే గుడ్లనే తాము పాఠశాలలకు అందజేస్తున్నామని నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. ఈ విషయంలో సంబం ధిత అధికారులు కల్పించుకుని విద్యార్థులకు నా ణ్యమైన గుడ్లు సరఫరా చేసేలా చర్యలు చేపటా ్టలని విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు కోరుతున్నారు. రంగు మారిన గుడ్లు.. మా పాఠశాలకు రంగు మారిపోయిన గుడ్లు సరఫరా చేస్తున్నారు. ముదురు గోధుమ రంగులోకి మారిపోయిన గుడ్లు తినలేక విద్యార్థులు బయట పడేస్తున్నారు. నిర్వాహకులను అడిగితే తమకు కాంట్రాక్టర్‌సరఫరా చేసిన గుడ్లనే అందిస్తున్నామని చెబుతున్నారు.    –పతివాడ త్రినాథ్, హెచ్‌ఎం, కొండవెలగాడ ప్రాథమిక పాఠశాల  హెచ్చరించాం.. మధ్యాహ్న భోజనానికి రంగు మారిన గుడ్లను సరఫరా చేస్తున్న విషయాన్ని నిర్వాహకుల దృష్టికి ఇప్పటికే తీసుకెళ్లాం. నాణ్యమైన గుడ్లు సరఫరా చేయాలని హెచ్చరించాం. మారకపోతే ఉన్నతాధికారులకు తెలియజేస్తాం. –అంబళ్ల కృష్ణారావు, ఎంఈఓ, నెల్లిమర్ల.

గొల్లప్రోలు (పిఠాపురం): ప్రత్యేక హోదా కోసం చేపట్టిన బంద్‌ విద్యాశాఖాధికారుల నిర్లక్ష్యం ఫలితంగా విద్యార్థులతో ఆకలి కేకలు వేయించింది. మండలంలోని 42 మండల పరిషత్‌ పాఠశాలలు, 7 జిల్లా పరిషత్‌ పాఠశాలల్లో శుక్రవారం మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా నిలిచిపోయింది. భోజనం సరఫరా చేసే అల్లూరి సీతారామరాజు ట్రస్ట్‌ బంద్‌ పేరుతో భోజనాన్ని సరఫరా చేయకపోవడంతో విద్యార్థులు ఆకలితో అలమటించారు. మండలంలో బంద్‌ ప్రభావం లేకపోవడంతో యథావిధిగా పాఠశాలలు పనిచేశాయి. విద్యార్థులు సైతం పాఠశాలలకు వచ్చారు. తీరా పాఠశాలకు వచ్చిన తరువాత మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా లేదని చెప్పడంతో విద్యార్థులు పస్తులతో ఉండాల్సి వచ్చింది. మండలంలోని 1 నుంచి 5వ తరగతి వరకు 2082 మంది, 6 నుంచి 8వ తరగతి వరకు 2145 మంది, హైస్కూల్‌ విద్యార్థులు 1656 మంది ఉన్నారు. వీరిలో 5 వేల మంది వరకు మధ్యాహ్న భోజనం చేస్తున్నారు. భోజనం సరఫరా నిలిచిపోవడంతో విద్యార్థులు ఆకలితో అలమటించారు. తాటిపర్తి, వన్నెపూడి, దుర్గాడ జెడ్పీ పాఠశాలలకు సమీపంలోని కొడవలి, చెందుర్తి, చినజగ్గంపేట, ఎ.విజయనగరం గ్రామాలకు చెందిన విద్యార్థులు సైకిళ్లు, ఆటోలపై వస్తున్నారు. పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజనం చేద్దామనే ఉద్దేశంతో ఇంటి వద్ద నుంచి భోజనం తీసుకురాలేదు. తీరా భోజనం సరఫరా లేదని చెప్పడంతో ఉసూరుమంటూ ఆకలితో సాయంత్రం వరకు పాఠశాలలో కాలం వెళ్లదీశారు. ముందస్తు సమాచారం లేదు వాస్తవానికి బంద్, ఇతర సందర్భాల్లో ముందు రోజు పాఠశాలలకు భోజనం సరఫరా సమగ్ర సమాచారం ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. శుక్రవారం ఉదయం 10 గంటల వరకు భోజనం సరఫరా చేసే ట్రస్ట్‌ నుంచి గానీ, విద్యాశాఖాధికారుల నుంచి కానీ భోజనం సరఫరా నిలిపివేస్తున్నట్లు సమాచారం రాకపోవడం విశేషం. దీంతో విద్యార్థులు ఇంటి నుంచి భోజనం తెచ్చుకోలేదు. పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా చేయకపోవడంపై విద్యార్థులు తల్లిదండ్రులు మండిపడుతున్నారు. విద్యాశాఖాధికారుల పర్యవేక్షణ లోపం వల్లే భోజనం సరఫరా అస్తవ్యస్తంగా తయారైందని ఆరోపించారు. విద్యార్థులు ఆకలితో అలమటిస్తున్నా పట్టించుకోకపోవడంపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఉన్నతాధికారులకు నివేదించాం పాఠశాలకు మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా నిలిపివేస్తున్నామనే సమాచారం ట్రస్ట్‌ నుంచి ఆలస్యంగా వచ్చింది. దీంతో పాఠశాలలకు కూడా సమాచారం ఆలస్యంగా అందింది. విషయాన్ని ఉన్నతాధికారులకు తెలియజేశాం. ట్రస్ట్‌ వారు డీఈఓ దగ్గర అనుమతి తీసుకున్నారు.  – సలాది సుధాకర్,  ఎంఈఓ, గొల్లప్రోలు  

సోమందేపల్లి:మండలంలోని చాలకూరు ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో గురువారం మధ్యాహ్న భోజనంలో బల్లి ప్రత్యక్షమైంది. 30 మంది విద్యార్థులకు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. వివరాలిలా ఉన్నాయి.. ప్రభుత్వం గతేడాది డిసెంబర్‌ 1 నుంచి మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలను తొలగించి నవ ప్రయాస సంస్థ ద్వారా పెనుకొండ, రొద్దం, సోమందేపల్లి మండలాలకు భోజనాన్ని సరఫరా చేయిస్తోంది. ఇందులో భాగంగా గురువారం మధ్యాహ్నం సంస్థ సిబ్బంది భోజనాన్ని పాఠశాలకు తీసుకొచ్చారు. దాదాపు 309 మంది విద్యార్థులకు భోజనం వడ్డించడం ప్రారంభించారు. ఈ మేరకు 30 మందికి భోజనం వడ్డించగా వారు భోజనం తినేశారు. ఇంతలో టెన్త్‌ విద్యార్థి అనూ ప్లేట్లోని అన్నంలో బల్లి కనిపించింది. దీంతో ఆమె ఉపాధ్యాయుల దృష్టికి తీసుకెళ్లింది. హెచ్‌ఎం వహీదాఖానం వెంటనే భోజనాన్ని విద్యార్థులకు అందించకుండా నిలిపివేశారు. అంతుకుమందు భోజనం తిన్న 30 మంది విద్యార్థులు కళ్లు తిరుగుతున్నాయంటూ తెలిపారు. కొంతమంది విద్యార్థినులు సొమ్మసిల్లి పడిపోయారు.పాఠశాల సిబ్బంది సోమందేపల్లి ప్రాథమిక కేంద్రంపు వైద్య సిబ్బందిని పిలిపించి వైద్యపరీక్షలు నిర్వహించారు. ఎటువంటి ప్రమాదం లేదని వైద్యులు నరేష్‌ తెలపడంతో అందరూ ఊపిరిపీల్చుకున్నారు.కాగా అక్కడికి చేరుకున్న నవప్రయాస సంస్థ మూడు మండలాల కిచెన్‌ ఇన్‌చార్జ్‌ వీరేంద్రను విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు, ఉపాధ్యాయులు నిలదీశారు. దాదాపు 3.30 నిమిషాల వరకు విద్యార్థులకు భోజనం అందకపోవడంతో ఇబ్బంది పడ్డారు.  తల్లిదండ్రుల ఆందోళన విషయం తెలుసుకున్న విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు పాఠశాల వద్దు చేరుకొని తమ పిల్ల ల క్షేమ సమాచారాలను తెలుసుకున్నారు. అనంతరం పాఠశాల ముందు ఆందోళనకు దిగారు. విషయం తెలుసుకున్న తాజా, మాజీ సర్పంచ్‌ లక్ష్మీనరసప్ప గ్రామ పెద్ద లు షఫీ, అంజినప్ప, త్రినాథ్‌ జగదీష్‌ తదితరులు విద్యార్థుల తల్లి దండ్రులకు మద్ద తు పలికారు. భోజనం నాణ్యతగా లేదని ఇప్పటికే పలుమార్లు ఫిర్యాదులు వచ్చిన ఎందుకు కొనసాగిస్తున్నారంటూ వారు అధికారులపై మండిపడ్డారు. అనంతరం విద్యార్థులకు నాణ్యమైన భోజనాన్ని అందివ్వాలని కోరుతూ ఎంఈఓ ఆంజనేయులునాయక్‌కు వినతిపత్రం అందజేశారు.

కర్ణాటక, కృష్ణరాజపురం : మధ్యాహ్న భోజనం తిని ఎనిమిది మంది విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురైన ఘటన బెంగళూరు తూర్పు తాలూకా నింబెకాయినపుర గ్రామం ప్రభుత్వ పాఠశాలలో చోటు చేసుకుంది. సోమవారం గ్రామంలోని ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలో మధ్యాహ్నం భోజనం తిన్న కొద్ది సేపటికే ఎనిమిది మంది విద్యార్థులు వాంతులు చేసుకుంటూ అస్వస్థతకు గురయ్యారు. అప్రమత్తమైన పాఠశాల ఉపాధ్యాయులు విద్యార్థులను హుటాహుటిన హొసకోటె పట్టణంలోని ప్రైవేటు ఆసుపత్రిలో చేర్పించారు. ఎనిమిది మందితో పాటు మిగిలిన 14 మంది విద్యార్థులను కూడా పాఠశాల ఉపాధ్యాయులు ఆసుపత్రిలో చేర్పించారు. 14 మంది విద్యార్థులకు ప్రాథమిక వైద్యసేవలు అందించి డిశ్చార్జ్‌ చేసిన వైద్యులు ఎనిమిది మంది విద్యార్థులకు చికిత్స కొనసాగించారు. విషయం తెలుసుకున్న జిపం సభ్యుడు కెంపరాజు,మండూరు గ్రాపం అధ్యక్షుడు వేణు ఆసుపత్రికి వెళ్లి విద్యార్థులను పరామర్శించారు. 

విజయనగరం టౌన్‌: మధ్యాహ్న భోజన పరిస్థితి మరీ అధ్వానంగా తయారైందని చైల్డ్‌ రైట్స్‌ ప్రొటక్షన్‌ ఫోరమ్‌ జిల్లా అధ్యక్షుడు ఎస్‌.అచ్చిరెడ్డి అన్నారు. మలిచర్ల పంచాయతీ పరిధిలో చెల్లూరు ఎంపీయూపీ స్కూల్‌ను బుధవారం ఫోరమ్‌ ప్రతినిధులతో కలిసి సందర్శించారు. ఈ సందర్భంగా పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజనం పరిశీలించగా.. గట్టిగా ఉన్న అన్నం.. నీరులా ఉన్న సాంబారు..కుళ్లిన గడ్లు దర్శనమిచ్చాయి. దీంతో ఆయన తీవ్ర అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశారు. అనంతరం మాట్లాడుతూ, విద్యార్థులకు ఇలాంటి భోజనం పెడతారా అంటూ ప్రశ్నించారు. గుడ్లు పూర్తిగా కుళ్లిపోయి ఉండడవంతో విషయాన్ని జిల్లా అధికారుల దృష్టికి తీసుకెళ్తామన్నారు. వారం రోజుల్లో మార్పు రాకపోతే అన్ని విద్యార్థి సంఘాలతో కలిసిపోరాటం చేస్తామని హెచ్చరించారు.  కార్యక్రమంలో సంస్థ ప్రతినిధులు చంద్రిక, సంతోష్, రాము, స్వామి తదితరులు పాల్గొన్నారు.

తూర్పుగోదావరి, రంగంపేట (అనపర్తి): మధ్యాహ్న భోజన పథకం ఇంప్లిమెంట్‌ ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు మంగళవారం విధులు బహిష్కరించి సమ్మె చేయడంతో మండలంలోని పాఠశాలల్లో ఉపాధ్యాయులే వంట మాస్టార్లుగా అవతారం ఎత్తి విద్యార్థులకు వంట చేసి వడ్డించారు. ఈ ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు బుధవారం కూడా సమ్మెలో ఉంటారు. మండలంలోని ముకుందవరం యూపీ పాఠశాలలోని ఉపాధ్యాయులు స్వయంగా వంట చేసి విద్యార్థులకు వడ్డించారు. మండలంలోని కొన్ని పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనాలను ఉపాధ్యాయులు, ఇతరులతో వండించారు. మండలంలోని వెంకటాపురం, సుభద్రంపేట యూపీ పాఠశాలలు, రంగంపేట, దొడ్డిగుంట ఉన్నత పాఠశాలల్లోమాత్రం  వంటలు చేయలేదు. మండలంలోని ఇంప్లిమెంట్‌ ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు కాకినాడ ధర్నాకు వెళుతున్నామని, మంగళ, బుధవారాల్లో వంటలు చేయమంటూ చెప్పడంతో ఉపాధ్యాయులు ప్రత్యామ్మాయ ఏర్పాట్లు చేశారు. సమ్మెలో పాల్గొనని కొంత మంది మాత్రం మధ్యాహ్న భోజనం తయారుచేశారు. కొన్నిచోట్ల పాఠశాల సమీపంలో ఉన్న విద్యార్థుల ఇళ్లల్లో భోజనాలు వండించారు. నాలుగు పాఠశాలల్లో మాత్రం ముందుగానే భోజనాలు తెచ్చుకోవాలని చెప్పడంతో విద్యార్థులు క్యారేజీలు వెంట తెచ్చుకున్నారు.

విజయనగరం రూరల్‌: ప్రభుత్వ పెద్దల కాసుల కక్కుర్తికి విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనన పథకంలో కోడిగుడ్డు అందని పరిస్థితి నెలకొంది. తెలుగుదేశం ప్రభుత్వ పెద్దలు మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని కమీషన్లకు ఆశపడి ప్రైవేట్‌ ఏజెన్సీలకు 20 రోజుల కిందట అప్పగించింది. దీంతో విజయనగరం, నెల్లిమర్ల, డెంకాడ మండలాలను ఒక క్లస్టర్‌గా విభజించి ఆయా మండలాల పరిధిలోని పాఠశాలలకు సదరు ప్రైవేటు ఏజెన్సీ మధ్యాహ్న భోజనాన్ని అందిస్తోంది. ఏజెన్సీ నుంచి పాఠశాలలకు సరఫరా చేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజనం నాసిరకంగా ఉండడం.. ఆలస్యంగా సరఫరా చేస్తుండడంపై మొదటి రోజు నుంచే విమర్శలు వెల్లువెత్తాయి. దీంతో డెంకాడ మండలాన్ని తప్పించి విజయనగరం, నెల్లిమర్ల పరిధిలోని పాఠశాలలకే ఏజెన్సీ నుంచి మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా చేస్తున్నారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో ఐదు రోజులు గుడ్డు అందించాల్సి ఉంది. అయితే పది రోజులుగా సదరు ఏజెన్సీ గుడ్డు అందించడం లేదు. ప్రతి రోజూ సాంబారు, అన్నం మాత్రమే సరఫరా చేస్తుండటంతో విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు, ఉపాధ్యాయులు, విద్యార్థులు మండిపడుతున్నారు. పౌష్టికాహారంతో కూడిన భోజనాన్ని అందిస్తామని చెప్పి కేవలం అన్నం, సాంబారు అందిస్తున్నారని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. అలాగే ఉదయం 11 గంటలకు అందించాల్సిన భోజనాన్ని 9.30 గంటలకే పాఠశాలలకు సరఫరా చేస్తుండడంతో చలి గాలులకు అన్నం చల్లబడి నీరుపట్టి మెత్తగా అయిపోతోందని విద్యార్థులు చెబుతున్నారు.  దీంతో విద్యార్థులు అన్నం తినలేకపోతున్నారు. కొంతమంది విద్యార్థులు పూర్తిగా తినకపోగా.. మరికొంతమంది అర్దాకలితో భోజనాన్ని ముగించేస్తున్నారు. రెండు మండలాల్లో 180కి పైగా పాఠశాలల్లో 20 వేలకు పైగా విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం తింటున్నారు. రుచిలేని భోజనం, గుడ్డులేక వారిలో 10 వేల మంది వరకు భోజనం తినకుండా వదిలేస్తున్నారు. ఈ విషయమై మండల విద్యాశాఖాధికారి వివరణ కోరగా కొద్ది రోజులుగా మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో గుడ్డు అందించని మాట వాస్తవమేనన్నారు. దీనిపై ఉన్నతాధికారులకు ఫిర్యాదు చేశాం. 

ఏలూరు (ఆర్‌ఆర్‌పేట): జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అభాసు పాలవుతోంది. ఈ పథకాన్ని ఏక్తాశక్తి సంస్థకు కట్టబెట్టిన ప్రభుత్వం భోజన సరఫరా నిర్వహణను గాలికివదిలేసింది. భోజనం అందక రెండురోజులుగా విద్యార్థులు విలవిల్లాడుతున్నారు. ప్రారంభం రోజున విద్యార్థుల కడుపు మాడ్చిన ఆ సంస్థ మూడో రోజు కూడా కొనసాగించింది. సమస్యలను పరిష్కరించే దిశగా ఎటువంటి చర్యలూ చేపట్టకపోవడంతో విద్యార్థులు సమయానికి భోజనం అందక, అందినా చాలీచాలకుండా తింటూ అర్ధాకలితో అలమటిస్తూనే ఉన్నారు. ఏలూరు క్లస్టర్‌కు సంబంధించి 214 పాఠశాలల్లోమొత్తం 20,434 మందికి మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా చేయాల్సి ఉండగా 10 వేల మందికి మాత్రమే సరఫరా చేయగలుగుతోంది. స్థానిక శ్రీరామ్‌నగర్‌లోని మండల పరిషత్‌ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలో 170 మంది విద్యార్థులుండగా శుక్రవారం కేవలం 30 మందికి సరిపడా వంటకాలను మాత్రమే సరఫరా చేయడంతో మిగిలిన వారికి ఏం చేయాలో పాలుపోక ఉపాధ్యాయులు తలపట్టుకు కూర్చున్నారు. ఇక యర్నగూడం క్లస్టర్‌ పరిధిలో సాంకేతిక లోపం అంటూ భోజనాలే సరఫరా చేయడం లేదు. ఉండి క్లస్టర్‌ పరిధిలో ఆకివీడు మండలంలో 55 పాఠశాలకు 30 పాఠశాలలకు, కాళ్ల మండలంలో 68 పాఠశాలలకు 50 స్కూళ్లకు, పాలకోడేరు మండలంలో 36  పాఠశాలలకు భోజనం సరఫరా చేయకపోవడంతో ఆయా పాఠశాలల ఉపాధ్యాయులు అప్పటికప్పుడు ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు చేసుకోవాల్సి వచ్చింది. వాస్తవ పరిస్థితి ఇలా ఉండగా జిల్లా విద్యాశాఖాధికారి సీవీ రేణుక మాత్రం భోజనాలు సకాలంలోనే అందచేస్తున్నారని ఒక ప్రకటనలో సమర్థించారు.

పశ్చిమగోదావరి, ఏలూరు (ఆర్‌ఆర్‌పేట): ‘మధ్యాహ్నం 12.15 గంటలవుతోంది.. మరో 10 నిమి షాల్లో విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం పెట్టాలి. ఈ రోజు నుంచి ఢిల్లీకి చెందిన ఒక పెద్ద సంస్థ ఏక్తాశక్తికి మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ప్రభుత్వం అప్పగించిందట. ఆ సంస్థ చాలా బాగా చేస్తుందట. ఇక భోజనం  వచ్చేస్తుంది.. పిల్లలకు వడ్డించడమే తరువాయి అనుకున్నారు ఉపాధ్యాయులు.’ అయితే ఆ తర్వాత పరిస్థితి మరోలా మారింది. 12.30గంటలయింది. భోజనం ఇంకా రాలేదు.. తొలిరోజు కదా కాస్త ఇబ్బంది ఎదురై ఉండి ఉంటుంది.. వచ్చేస్తుందిలే అని సర్ది చెప్పుకున్నారు మాస్టార్లు. ఒంటి గంట అయింది.. ఇంకా రాలేదు.. మాస్టారూ ఆకలేస్తోంది.. నీరసం వస్తోంది.. మాస్టారూ కళ్ళు తిరుగుతున్నాయి.. విద్యార్థులు ఒకరి తరువాత ఒకరు అడుగుతూనే ఉన్నారు.  ఇదిగో వచ్చేస్తోంది, అదిగో వచ్చేస్తోంది, దారిలో ఉందట.. మరో 10 నిమిషాల్లో వచ్చేస్తుంది. రాగానే పెట్టేస్తాం.. కాస్త ఓపిక పట్టండర్రా.. అంటూనే ఉన్నారు మాస్టార్లు.. ఒంటిగంటన్నర అయింది.. భోజనం రాలేదు.. రెండయింది అదే పరిస్థితి.. రెండున్నర.. మూడు అయింది ఇంకా దారిలోనే ఉందట వచ్చేస్తోంది అంటూ చెబుతూనే ఉన్నారు ఉపాధ్యాయులు.. మంగళవారం జిల్లాలోని వివిధ ప్రాథమిక, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలల్లోని దుస్థితి ఇది.. కడుపుమాడ్చిన ప్రభుత్వం.. నూతన సంవత్సరం సందర్భంగా ప్రభుత్వం విద్యార్థుల కడుపుమాడ్చింది. ఆకలిని బహుమతిగా ఇచ్చింది. ఏక్తాశక్తి అనే సంస్థకు మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు కాంట్రాక్టు కట్టబెట్టి జనవరి 2 నుంచి అన్ని పాఠశాలలకూ అందచేయడానికి ఏర్పాట్లు చేసింది. అప్పటి వరకూ ఆయా పాఠశాలల్లో వంట ఏజెన్సీల ద్వారా అక్కడే వండి వేడివేడిగా పెట్టేవారు. ఏక్తాశక్తి ఫౌండేషన్‌కు అప్పగించడంతో ఆ సంస్థ జిల్లాలో ఐదు క్లస్టర్‌పాయింట్లను పెట్టుకుని వంటశాలలు నిర్మించుకుంది. అక్కడి నుంచే ఆయా క్లస్టర్‌ పరిధిలోని మండలాల్లో ఉన్న పాఠశాలలకు వంటలు పంపే ఏర్పాట్లు చేసుకుంది. అయితే భోజనం పంపే విషయంలో ముందస్తుగా ఎటువంటి ప్రణాళికా లేకపోవడం, కనీసం ఒకసారి ట్రయల్‌రన్‌ కూడా వేయకపోవడంతో తొలి రోజు సమయానికి భోజనం పంపడంలో ఆ సంస్థ పూర్తిగా విఫలమైంది. 1,07566 మంది విద్యార్థుల అవస్థ    ఏక్తా శక్తి ఫౌండేషన్‌ జిల్లాలోని 1,075 సూళ్లలోని 107566 మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందచేయాల్సి ఉంది. వీటిలో ఏలూరు క్లస్టర్‌ పరిధిలోని పెదపాడు, ఏలూరు రూరల్, అర్బన్‌ పరిధుల్లోని 216 పాఠశాలల్లో 21793 మంది విద్యార్థులకు, ఉండి క్లస్టర్‌ పరిధిలోని ఆకివీడు, ఉండి కాళ్ళ, పాలకోడేరు మండలాల్లోని 245 పాఠశాలల్లో 21793 మంది విద్యార్థులకు, యర్నగూడెం క్లస్టర్‌ పరిధిలోని చాగల్లు, దేవరపల్లి, గోపాలపురం, నల్లజర్ల మండలాల్లోని 189 పాఠశాలల్లో 21751 మంది విద్యార్థులకు, భీమడోలు క్లస్టర్‌ పరిధిలోని భీమడోలు, గుండుగొలను, దెందులూరు, ద్వారకా తిరుమల, నిడమర్రు మండలాల్లోని 221 పాఠశాలల్లో 19093, కానూరు క్లస్టర్‌ పరిధిలోని నిడదవోలు, పెరవలి, తణుకు, ఉండ్రాజవరం మండలాల్లోని 204 పాఠశాలల్లో 20518 మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా చేయాలి. అయితే భీమడోలు, కానూరు క్లస్టర్లలో వంటశాలల నిర్మాణం పూర్తి కానందున ఆయా క్లస్టర్లలో పాత ఏజెన్సీల ద్వారానే మధ్యాహ్న భోజనం వండి పెడుతున్నారు. కాగా ఈ నెల 1 నుంచే ఏక్తాశక్తి సంస్థ భోజనం సరఫరా చేయాల్సి ఉన్నా జిల్లాలోని అధిక శాతం పాఠశాలల్లో ఉపాధ్యాయులు ఐచ్ఛిక సెలవులు తీసుకోవడంతో పాఠశాలలు తెరవలేదు. ఈ కారణం చేత మూడు క్లస్టర్ల పరిధిలో బుధవారం ఈ పథకాన్ని అమలు చేయడం ప్రారంభించారు. కొన్ని పాఠశాలలకు సరఫరా చేయలేదు.. ఏక్తాశక్తి ఫౌండేషన్‌ ఆధ్వర్యంలో బుధవారం ప్రారంభించిన మూడు క్లస్టర్లలో దాదాపు 65 శాతం పాఠశాలలకు మధ్యాహ్నం 3 గంటల తరువాత భోజనం తీసుకురాగా ఏలూరు నగరంతో పాటు ఆయా క్లస్టర్ల పరిధిలోని కొన్ని పాఠశాలలకు సాయంత్రం స్కూల్‌ విడిచిపెట్టే సమయానికి కూడా భోజనం సరఫరా కాలేదు. దీంతో కొన్ని పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్నం 2.30 గంటలు దాటిన తరువాత అప్పటికప్పుడు భోజనం వండి పెట్టగా మరికొన్ని పాఠశాలల్లో ఉప్మా వండి పెట్టారు. ఇంకొన్ని పాఠశాలల్లో ఉపాధ్యాయులు బిస్కెట్‌ ప్యాకెట్లు తీసుకువచ్చి విద్యార్థుల క్షుద్భాధ తీర్చే ప్రయత్నం చేశారు.

కర్నూలు (ఓల్డ్‌సిటీ): కర్నూలు మండలం నందనపల్లి ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థులు 39 మంది అస్వస్థతకు గురయ్యారు. వాంతులు, విరేచనాలతో పెద్దాసుపత్రిలో చేరారు. మధాŠయ్‌హ్న భోజనం కలుషితం కావడమే ఇందుకు కారణమని తల్లిదండ్రులు తెలిపారు. ఈ పాఠశాలకు శుక్రవారం మధ్యాహ్నం ప్రైవేట్‌ ఏజెన్సీ వారు వండిన అన్నం, పప్పు, చారు తెచ్చి విద్యార్థులకు వడ్డించారు. ఈ ఆహారం కలుషితం కావడంతో దాని ప్రభావం రాత్రి పొద్దుపోయిన తర్వాత చూపింది. ఒక్కొక్కరుగా అస్వస్థతకు గురవుతూ వచ్చారు. గ్రామస్తులు ఆందోళన చెంది అంబులెన్స్‌లలో కర్నూలు ప్రభుత్వ సర్వజన వైద్యశాలకు తీసుకొచ్చారు. కొందరికి వాంతులు, విరేచనాలు కాగా.. మరికొందరు కడుపునొప్పితో బాధపడుతున్నారు. వారిని వైద్యులు పరీక్షించి అవసరమైన వారికి సెలైన్‌ ఎక్కించారు.  నందనపల్లెకు చెందిన గీతాంజలి (5వ తరగతి), ప్రియదర్శిని (4వ తరగతి), వర్షిణి (5వ తరగతి), పవన్‌ (4వ తరగతి), నిఖిల్‌ (2వ తరగతి), నిశాంత్‌గౌడ్‌ (2వ తరగతి) సాయికీర్తన (2వ తరగతి), హర్ష (2వ తరగతి)తో పాటు సూదిరెడ్డిపల్లెకు చెందిన స్నేహాంజలి తదితర విద్యార్థులను పెద్దాసుపత్రిలోని పీడియాట్రిక్‌ వార్డులో చేర్చారు.  పిల్లలకు అన్నం వడ్డించే లక్ష్మీదేవి కుమార్తె కల్యాణి కూడా మధ్యాహ్న భోజనం ఆరగించి అస్వస్థతకు గురైంది. ప్రస్తుతం ఆమె క్యాజువాలిటీలో చికిత్స పొందుతోంది.   నేనూ అస్వస్థతకు గురయ్యా: హెడ్‌మాస్టర్‌ నేను కూడా మధ్యాహ్నం పాఠశాల భోజనమే తిన్నా. నాకు కూడా స్వల్పంగా అనారోగ్యం చేసింది. భోజనంలో ఏదైనా కలిసిందేమోనని అనుమానం.  

విజయనగరం, బలిజిపేట: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అధ్వానంగా ఉంటోంది. దీంతో విద్యార్థులు భోజనం చేయలేక ఇళ్లకు పరుగులెడుతున్నారు. నాసిరకం బియ్యం వినియోగించడంతో విద్యార్థులు భోజనం చేయలేకపోతున్నారు. అలాగే నిర్వాహకులకు కూడా వండే సమయంలో ఇబ్బందులెదురవుతున్నాయి. బియ్యం నీటిలో పోసినవెంటనే ముక్కలైపోవడంత అన్నం బాగోడం లేదన్న విమర్శలు వినిపిస్తున్నాయి. ఇప్పటికే రేషన్‌ బియ్యంపై పలురకాల విమర్శలు ఉన్నాయి.  గ్రామాలలో 90 శాతం వరకు వీటిని వినియోగించడం లేదన్న విషయం అటు ప్రభుత్వానికి.. ఇటు అధికారులకు తెలిసిందే. అటువంటప్పుడు పాఠశాలలకు ఇటువంటి బియ్యాన్ని ఎలా సరఫరా చేస్తారని పలువురు ప్రశ్నిస్తున్నారు. అన్నం సంగతి ఇలా ఉంటే సాంబారు విషయానికి వస్తే దానిలో మొక్కుబడిగా నాలుగు కూరగాయల ముక్కలు వేసి నీరులాంటి సాంబారును విద్యార్థులకు సర్దుబాటు చేస్తున్నారు. ఇటీవల బలిజిపేటలో నిర్వహించిన గ్రామదర్శినికి జెడ్పీ సీఈఓ వెంకటేశ్వరరావు, డీపీఓ సత్యనారాయణ ముఖ్య అతిథులుగా హాజరయ్యారు. ఆ సమయంలో ఉన్నత పాఠశాలను సందర్శించి మధ్యాహ్న భోజనాన్ని పరిశీలించారు. బియ్యం నాసిరకంగా ఉండడంతో పాటు సాంబారు అంత బాగోలేదన్న విషయాలను గుర్తించారు. ఈ సందర్భంగా వారు నిర్వాహకులతో మాట్లాడుతూ, సాంబారు ఇలాగేనా తయారు చేసేదంటూ సుతిమెత్తగా హెచ్చరించారు. భోజనాన్ని నాణ్యంగా తయారు చేయాలని సూచించారు. తినేందుకు నిరాకరిస్తున్న విద్యార్థులు.. మధ్యాహ్న భోజన పథకం చేసేందుకు కొంతమంది విద్యార్థులు విముఖత కనబరుస్తున్నారు. కొంతమంది విద్యార్థులు ఇళ్ల నుంచే బాక్సులు తెచ్చుకుంటున్నారు. బాక్సులు తెచ్చుకోనివారు లంచ్‌ సమయంలో ఇళ్లకు పరుగులు తీస్తున్నారు. ఉన్నవారిలో ఏ కొద్ది మంది భోజనం చేస్తున్నారు. అయితే బియ్యం నాసిరకం కావడంతో భోజనం చేస్తే కడుపునొప్పి వస్తోందని విద్యార్థులు చెబుతున్నారు. బియ్యం బాగోలేవు..                   నా పేరు మేరీ. బలిజిపేట ఉన్నత పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వాహక కమిటీ సభ్యురాలిని. బియ్యం బాగోలేకపోవడంతో అన్నం ముద్దలా అయిపోతోంది. మాకు ఇచ్చిన బస్తాకు 5 నుంచి ఆరు కిలోల వరకు తరుగు వస్తోంది.బియ్యాన్ని బాగుచేసి వండుతున్నా ముద్దలా అయిపోతోంది. నాణ్యమైన బియ్యాన్ని సరఫరా చేయాలి.–  మేరీ, ఎండీఎం నిర్వాహకురాలు,బలిజిపేట ఉన్నత పాఠశాల. సన్న బియ్యం ఇస్తామన్నారు.. పాఠశాలలకు సన్న బియ్యం సరఫరా చేస్తామని గతంలో కలెక్టర్‌ చెప్పారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకం సక్రమంగా నిర్వహించేందుకు అన్ని ఏర్పాట్లు చేస్తామన్నారు. రేషన్‌ షాపుల నుంచి వస్తున్న బియ్యం దారుణంగా ఉంటున్నాయి. దీంతో అన్నం ముద్దలా మారిపోవడంతో విద్యార్థులకు తినేందుకు వెనకడుగు వేస్తున్నారు.–  రాజేశ్వరి, ప్రధానోపాధ్యాయురాలు, బలిజిపేట ఉన్నత పాఠశాల.

ప్రకాశం, తర్లుపాడు: కుకింగ్‌ ఏజెన్సీల బాధలు వర్ణనాతీతం. ఒక వైపు ఉద్యోగ భద్రత లేక మరో వైపు వేతనాలు, బిల్లులు సకాలంలో అందక, అధికారుల ఆకస్మిక తనిఖీలతో కుకింగ్‌ ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు బెంబేలెత్తుతున్నారు. డ్రాపౌట్స్‌ను నివారించడంతో పాటు విద్యార్థుల్లో పౌష్టికాహారం లోపాన్ని నివారించేందుకు పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని ప్రభుత్వం ప్రవేశ పెట్టింది. మధ్యాహ్న భోజన పథకం  సమస్యల నిలయంగా మారింది. కుకింగ్‌ ఏజెన్సీలకు ప్రభుత్వం సరైన వసతులు కల్పించకపోవడంతో నిర్వాహకులు పలు ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. నాలుగేళ్లుగా సరైన వర్షపాతం లేకపోవడంతో భూగర్భ జలాలు అడుగంటి బోర్లు ఒట్టిపోయాయి. పాఠశాలల్లో నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. కుకింగ్‌ ఏజెన్సీలు వంటకు అవసరమైన నీటిని పాఠశాల సమీపంలో ఉన్న బోర్ల నుంచి తీసుకు రావాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. పాఠశాలల్లో వంట గదులు లేకపోవడంతో ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. గ్రామాల్లో ఉన్న పాఠశాలల్లో వంట గదులు లేకపోవడంతో ఆరుబయట వంటలు చేయాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. వానోచ్చినా, గాలి వచ్చినా విద్యార్థులకు పస్తులు తప్పడం లేదు. గాలి వస్తే నిప్పురవ్వలు సమీపంలోని ఇళ్లు, గడ్డివామిలపై పడతాయనే భయంతో వంట నిలిపేయాల్సి వస్తుంది. వర్షం వస్తే తడిసి వంట చేసే పరిస్థితి లేదు. రోజు రోజుకూ పెరిగిపోతున్న గ్యాస్‌ ధరలతో గ్యాస్‌ వినియోగించి వంట చేస్తే నష్టాలు తప్పవని ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు ఆందోళన చెందుతున్నారు. చేసేది లేక చివరకు కట్టెలపొయ్యితోనే వంటలు చేయాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. విద్యార్థుల్లో ఆందోళన పాఠశాలల్లో రేషన్‌ బియ్యంతో అన్నం వండుతున్నందున అనారోగ్యపాలవుతున్నామంటూ పలువురు విద్యార్థులు ఇంటి నుంచి క్యారేజీలు తెచ్చుకుంటున్నారు. జిల్లా వ్యాప్తంగా సగానికి పైగా పాఠశాలల్లో వంటగదులు లేవు. చేసేది లేక నిర్వాహకులు ఆరుబయటే అభద్రత భావంతో వంటలు చేయాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులు పాఠశాలల అభివృద్ధిపై దృష్టి పెట్టకపోవడంతోనే ఈ పరిస్థితి ఏర్పడిందని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇప్పటికైనా అధికారులు స్పందించి పాఠశాలల్లో వంటగదులు నిర్మించాలని ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు కోరుతున్నారు.

కర్నూలు సిటీ: మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహణలో ప్రభుత్వ తీరు ఇటు విద్యార్థులకు, అటు కార్మికులకు శాపంగా మారుతోంది. పథకం అమలును ‘కేంద్రీకృతం’ చేసేందుకు ప్రభుత్వం పూనుకోవడంపై ఏజెన్సీల కార్మికులు భగ్గుమంటున్నారు. తమ పొట్ట కొట్టొద్దంటూ ఉద్యమబాట పట్టారు.  ఇందులో భాగంగా మంగళవారం నుంచి సమ్మె చేస్తున్నారు. ప్రభుత్వ తీరును నిరసిస్తూ బుధవారం కల్లూరు, కర్నూలు, ఇతర మండలాల్లోని సుమారు 60 పాఠశాలల్లో వంట బంద్‌ చేశారు. దీంతో కొన్నిచోట్ల విద్యార్థులు మధ్యాహ్నం తర్వాత ఇళ్లకు వెళ్లిపోగా..మరికొన్ని చోట్ల ఆకలితో అలమటించారు. జిల్లాలోని 2,898 ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలవుతోంది. జిల్లాలో ఐదు కేంద్రీకృత వంటశాలలను ఏర్పాటు చేసి 15 మండలాల్లోని 814 స్కూళ్లకు ఢిల్లీకి చెందిన నవప్రయాస్‌ సంస్థ ద్వారాభోజనం సరఫరా చేసేలా బాధ్యతలు అప్పగించారు. ఈ కేంద్రీకృత వంటశాలల వల్ల 2,140 మంది మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికులు రోడ్డున పడనున్నారు. దీనికి నిరసనగా కార్మికులు ఆందోళన చేస్తున్నారు. అయినా ప్రభుత్వం నుంచి ఎలాంటి స్పందన రాకపోవడంతో  మంగళవారం నుంచి సమ్మెలోకి వెళుతున్నట్లు కార్మిక సంఘాల నాయకులు డీఈఓకు నోటీసు అందజేశారు. అయితే.. సమ్మె మొదటి రోజు కావడంతో విద్యార్థుల శ్రేయస్సును దృష్టిలో ఉంచుకుని  చాలాచోట్ల ఏజెన్సీల వారే భోజనం వండిపెట్టారు. మరికొన్ని చోట్ల టీచర్లే ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు చేసుకున్నారు. వాస్తవానికి నవప్రయాస్‌ సంస్థ కర్నూలు శివారులోని పెద్దపాడు కేంద్రీకృత వంటశాల నుంచి ఈ నెల 10, 11 తేదీల్లోనే భోజన సరఫరా ప్రారంభించింది. అందులో నాణ్యత లేకపోవడం,  ఉడికీ ఉడకని అన్నం తిని విద్యార్థులు అనారోగ్యానికి గురికావడంతో కలెక్టర్‌ ఆదేశాల మేరకు తాత్కాలికంగా బంద్‌ చేశారు. పూర్తి స్థాయిలో ఏర్పాట్లు చేసుకున్న తరువాతే ప్రారంభించాలని కలెక్టర్‌ ఆదేశించారు. అయితే.. గురువారం నుంచి పునఃప్రారంభించేందుకు ‘నవప్రయాస్‌’ సిద్ధమైంది. ఈ నేపథ్యంలో ఏజెన్సీల కార్మికులు సుమారు 60 పాఠశాలల్లో వంట బంద్‌ చేసి..నిరసన తెలిపారు. ♦ కర్నూలు నగరపాలక సంస్థ పరిధిలోని సుమారు 45 స్కూళ్లలో మధ్యాహ్న భోజనం వడ్డించలేదు. కొంత మంది టీచర్లు సొంతంగా డబ్బు పెట్టి చిన్న పిల్లలకు అన్న క్యాంటీన్‌లో భోజనాలు పెట్టించారు. మరికొన్ని చోట్ల తల్లిదండ్రులకు సమాచారమిచ్చి భోజనాలను ఇంటి నుంచి తెప్పించారు.   ♦ కల్లూరు అర్బన్‌లోని 9 స్కూళ్లు, రూరల్‌లోని ఉలిందకొండ, కొంగనపాడు స్కూళ్లలో మధ్యాహ్న భోజనం పెట్టలేదు. ఉలిందకొండ హైస్కూల్‌ నుంచి సుమారు 150 మంది పిల్లలను మధ్యాహ్నమే ఇళ్లకు పంపించారు. ♦ కర్నూలు మండలంలోని పంచలింగాల, మిలటరీ కాలనీ, గార్గేయపురం, సి.బెళగల్‌ మండలం మారందొడ్డి, బ్యాతోలి, బురాన్‌దొడ్డి, చింతమానుపల్లె, తిమ్మందొడ్డి పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం లేక విద్యార్థులు అలమటించారు.    కార్మికుల పొట్ట కొట్టడం తగదు కల్లూరు (రూరల్‌): మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని నవప్రయాస్‌ సంస్థకు అప్పగించి..కార్మికుల పొట్ట కొట్టడం తగదని ఏపీ మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికుల యూనియన్‌ జిల్లా కన్వీనర్‌ పి.నిర్మలమ్మ, సీఐటీయూ జిల్లా కార్యదర్శి జి.నాగేశ్వర్‌రావు అన్నారు. ఈ మేరకు బుధవారం యూనియన్‌ ఆధ్వర్యంలో మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికులు కలెక్టరేట్‌ ఎదుట ధర్నా నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా వారు మాట్లాడుతూ నవప్రయాస్‌ సంస్థకు అప్పజెప్పడంతో ఈ నెల 10,11 తేదీల్లో ఐదు వేల మంది విద్యార్థులకు కూడా భోజనాలు అందజేయలేదని గుర్తు చేశారు. పైగా నాణ్యత లేకపోవడం వల్ల కొన్ని పాఠశాలల విద్యార్థులు కడుపునొప్పి, వాంతులు, విరేచనాలతో ఆసుపత్రుల పాలయ్యారన్నారు. మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు రూ.6వేల వేతనం ఇస్తామన్న చంద్రబాబు ఇంతవరకూ అమలు చేయలేదన్నారు. కార్యక్రమంలో యూనియన్‌ అధ్యక్ష, కార్యదర్శులు కె.భారతి, రుక్మిణమ్మ, సీఐటీయూ నాయకులు గౌస్, అంజిబాబు, మోహన్, సుధాకరప్ప తదితరులు పాల్గొన్నారు.

బడి ఈడు పిల్లలను బడి బాట పట్టించి ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో విద్యార్థుల సంఖ్యను పెంచేందుకు ప్రవేశపెట్టిన మధ్యాహ్న భోజన పథకం విద్యార్థులకు ప్రయాసగా మారింది. ఇప్పటి వరకు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోనే వంటలు చేసే నిర్వాహకుల స్థానే దీని అమలు బాధ్యతను నవ ప్రయాస సంస్థకు అప్పగించారు. దీంతో విద్యార్థులకు కష్టాలు మొదలయ్యాయి. విజయనగరం మున్సిపాలిటీ: పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పథకాన్ని నవ ప్రయాస సంస్థకు అప్పగించి వారం రోజులు గడుస్తున్నా ఇప్పటికీ సమయానికి భోజనం రావడం లేదు. విద్యార్థులకు ఆకలి కేకలు తప్పడం లేదు. ఫలితంగా విద్యార్థులు తరగతులకు సకాలంలో హాజరు కాలేకపోతున్నారు. విజయనగరం పట్టణంలోని పలు మున్సిపల్‌ పాఠశాలలకు మధ్యాహ్నం 12 గంటలకు రావాల్సిన భోజనం రెండు గంటల వరకు రాకపోవడంతో విద్యార్థులు ఇబ్బందులు పడ్డారు. ఆదిలోనే హంస పాదు... మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమల్లో నూతన విధానానికి ఆదిలోనే  ఎదురవుతున్న ఆటంకాలను అధిగమించటంలో   నవ ప్రయాస సంస్థ ప్రతినిధులతో పాటు, విద్యాశాఖ అధికారులు విఫలమవుతున్నారు. జిల్లాలో ఈ పథకం ప్రారంభించి వారం రోజులు గడుస్తున్నా ఇప్పటికీ లోపాలను సవరించుకోలేకపోతున్నారు. ఆదివారం సాధారణ సెలవుతో పాటు సోమ, మంగళవారాల్లో పెథాయ్‌ తుఫాన్‌ కారణంగా మూత పడిన పాఠశాలలు బుధవారం నుంచి పునఃప్రారంభం కాగా.. అదే పరిస్థితులు విద్యార్థులు చవిచూశారు.  సాధారణంగా  మున్సిపల్‌ ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో విద్యార్థులకు మధ్యాహ్నం 12 గంటల సమయంలో ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులకు 12.30 గంటల సమయంలో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని వడ్డించేవారు. ఈ ప్రక్రియను పాఠశాలల వారీగా నియమించిన నిర్వాహకులే చేపట్టేవారు. వారు ప్రభుత్వం ప్రకటించిన మెనూ ప్రకారం విద్యార్థులకు భోజన సదుపాయం కల్పించేవారు. వారం రోజుల నుంచి  ఈ బాధ్యతలను నవ ప్రయాస సంస్థకు అప్పగించినప్పటి నుంచి విద్యార్థులకు కష్టాలు ప్రారంభమయ్యాయి. బుధవారం మధ్యాహ్నం నిర్ణీత సమయానికి రావాల్సిన భోజనం  2.10 గంటలకు  పాఠశాలలకు రావటంతో విద్యార్థులు ఖాళీ కంచాలు పట్టుకుని ఆకలితో అవస్థలు పడ్డారు. మధ్యాహ్న భోజనం ఎప్పుడు వస్తుందా! అంటూ ఎదురు చూశారు. చివరికి 2.10 గంటలకు భోజనం పాఠశాలలకు చేరుకోగా... కేవలం ఉన్నత పాఠశాలలకు చెందిన విద్యార్థులు మాత్రమే  తరగతులు మానుకుని భోజనం చేయగా.. ప్రాథమిక పాఠశాలలకు చెందిన విద్యార్థులు ఇంటిముఖం పట్టారు. ఇలా మున్సిపల్‌ కస్పా ఉన్నత పాఠశాలకు చెందిన 1200 మంది విద్యార్థులతో పాటు రాధాస్వామి మున్సిపల్‌ పాఠశాల, కస్పా కాలేజ్, మున్సిపల్‌ ఉర్ధూ స్కూల్, అరిచెట్ల స్కూల్‌కు చెందిన విద్యార్థులు తీవ్ర అవస్థలు పడ్డారు. సక్రమంగా సాగని చదువులు  చదువులు సైతం సక్రమంగా సాగని పరిస్థితి నెలకొంది. బుధవారం మధ్యాహ్నం భోజన విరామ సమయానికి పలు పాఠ«శాలలకు భోజనం చేరకపోగా... తిరిగి తరగతులు పునఃప్రారంభ సమయానికి చేరుకోవటంతో విద్యార్థులు తరగతులు మానుకుని భోజనం చేయాల్సి వచ్చింది. దీంతో చదువులు సక్రమంగా సాగటం లేదని, మరి కొద్ది రోజుల్లో జరగనున్న పది పరీక్షలకు సిద్ధమయ్యే విద్యార్థులు పరిస్థితి  ఆందోళనకరంగా మారిందని  విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు వాపోతున్నారు. ‘నవ’ నిర్లక్ష్యం... మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమల్లో  నవ ప్రయాస సంస్థకు చెందిన ప్రతినిధులు నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తోన్న అపవాదను ఆదిలోనే మూటగట్టుకుంటున్నారు. వాస్తవానికి ఈ సంస్థ విద్యాశాఖతో కుదుర్చుకున్న ఒప్పందం మేరకు  నెల్లిమర్ల  మండల కేంద్రం నుంచి  విజయనగరం పట్టణంలోని విద్యార్థులకు   మధ్యాహ్న భోజనాన్ని సరఫరా చేయనున్నారు. ఇందుకు నవ ప్రయాస అనే సంస్థ ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది. ఈ సంస్థ కేవలం విజయనగరమే కాకుండా  నెల్లిమర్ల, డెంకాడ మండలాల పరిధిలో గల ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనాన్ని సరఫరా చేయనుంది. నెల్లిమర్ల మండల కేంద్రంలో మధ్యాహ్న భోజనాన్ని తయారు చేసి వాహనాల ద్వారా  ఆహారాన్ని  పాఠశాలల వారీగా సరఫరా చేసే విధంగా ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది. ఇంత వరకు బాగానే ఉన్నా   నూతన వి«ధానం అమల్లో నవ ప్రయాస సంస్థ ప్రతినిధులు మొదటి రోజే తడబాటుకు గురయ్యారు.  పట్టణానికి సుమారు 8 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న నెల్లిమర్ల నుంచి భోజనాన్ని తరలించే సమయంలో ఎటువంటి ఆటంకాలు  తలెత్తినా  ఆ రోజు విద్యార్థులు పస్తులు తప్పవన్న ఆవేదన వ్యక్తమవుతోంది. ♦ ఇదే విషయమై మున్సిపల్‌ కమిషనర్‌ టి.వేణుగోపాల్‌ వద్ద సాక్షి ప్రస్తావించగా... పలు పాఠశాలల్లో విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం అందించటంలో బుధవారం జాప్యం జరిగిందన్నారు. ఇదే విషయమై  జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారితో చర్చించటం జరిగిందన్నారు. సమస్య పునరావృతం కాకుండా అవసరమై చర్యలు తీసుకుంటామని పేర్కొన్నారు.

సాక్షి, కృష్ణాజిల్లా, మచిలీపట్నం: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో విద్యార్థుల శాతం పెంచి నిరక్షరాస్యత నిర్మూలించాలన్న ఉద్దేశంతో ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన పథకం ఏర్పాటుచేసింది. ఒకటి నుంచి 10వ తరగతి విద్యార్థుల వరకు మధ్యాహ్నం పాఠశాలలోనే భోజన వసతి కల్పించింది. భోజనం వండి పెట్టేందుకు వంట ఏజెన్సీలను నియమించింది. కొన్ని నెలలుగా ఏజెన్సీలకు బిల్లుల చెల్లింపులు సకాలంలో విడుదల చేయకపోవడంతో అప్పుల ఊబిలో కూరుకుపోవాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. గతంలో ఆరు నెలల బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉండగా.. అనేక ఆందోళన అనంతరం విడుదల చేశారు. ప్రస్తుతం రెండు మాసాలకు సంబంధించి బకాయిలు పేరుకుపోవడంతో నిత్యావసరాల కొనుగోలు కష్టంగా పరిణమించిందని వాపోతున్నారు. వివరాల్లోకి వెళ్తే.. జిల్లాలో మొత్తం 4,504 పాఠశాలలుండగా.. 3,117 పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలవుతోంది. 2,61.411 మంది విద్యార్థులున్నారు. వీరిలో 2,49,798 మంది భోజన పథకం ద్వారా లబ్ధిపొందుతున్నారు. జిల్లాలో 3,177 ఏజెన్సీలు మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అమలు చేస్తున్నాయి. వంట ఏజెన్సీలకు బియ్యం ప్రభుత్వం పౌరసరఫరాల శాఖ ద్వారా అందిస్తోంది. ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థికి వంట ఖర్చు కింద రూ.6.48 పైసలు, ప్రాథమికోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలల్లో చదువుతున్న విద్యార్థికి రూ.8.53 పైసలు ప్రభుత్వం అందజేస్తోంది. పేరుకుపోయిన బకాయిలు ప్రభుత్వం బకాయిల విడుదలలో జాప్యం చేస్తుండడంతో ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. మరో వైపు కొత్త అప్పులు పుట్టకపోవడంతో పథకం అమలుకు కష్టాలు పడుతున్నారు. జిల్లాలో వేలాది మంది దుర్భర జీవనం సాగిస్తున్నారు. జిల్లాలో వేలాది మందికి జులై నుంచి అక్టోబరు వరకు ప్రభుత్వం బిల్లులు అందాల్సి ఉంది. రెండు నెలలుగా వంట ఏజెన్సీలకు రూ.15 కోట్ల మేర బకాయిలు చెల్లించాల్సి ఉంది. నిబంధనలతో కుదేలు తాజాగా ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి కొత్త నిబంధనలు తెరపైకి తెచ్చింది. నవంబరు 1వ తేదీ నుంచి కంది పప్పు, వంటనూనె సరఫరాను కాంట్రాక్టర్లు సరఫరా చేసేలా ఉత్తర్వులు వెలువరించింది. ఇందుకుగాను ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థులకు సంబంధించి కందిపప్పుకు రూ.1.38 పైసలు, నూనెకు రూ.0.58 పైసలు అంటే రూ.2.17 పైసలు వంట ఏజెన్సీలకు చెల్లించే బిల్లుల్లో మినహాయిస్తారు. ప్రాథమి కోన్నత, ఉన్నత పాఠశాలలకు సంబంధించి విద్యార్థికి కందిపప్పుకు రూ.2.07 పైసలు, నూనె కు రూ.0.87 పైసలు మొత్తం రూ.3.24 మినహాయిస్తారు. రూ.6.18 పైసలు చెల్లిస్తారు. కాంట్రాక్టర్లు సరఫరా చేసే నూనె బహిరంగ విపణిలో కంటే అధిక ధరకు అందజేస్తున్నారన్న ఆరోపణలున్నాయి. దీనికితోడు లీటరు ప్యాకెట్‌కు 900 గ్రాములే ఉంటోందని ఆవేదన చెందుతున్నారు. తాము తీవ్రంగా నష్టపోతున్నామని వాపోతున్నారు. అప్పు చేసి.. పప్పుకూడు బిల్లులు సక్రమంగా అందకపోవడంతో అప్పులు చేసి మధ్యాహ్న భోజనాన్ని పెడుతున్నారు. మార్కెట్‌లో నిత్యావసరాల ధరలు పెరిగాయని, అన్నీ బయటే కొనుగోలు చేయాల్సి వస్తోందని చెబుతున్నారు. ప్రభుత్వం ఇచ్చే బిల్లులతోనే కొనుగోలు చేయాల్సి ఉందని, క్రమం తప్పక బిల్లులు చెల్లిస్తే ఎలాంటి ఇబ్బంది రాకుండా భోజనం పెట్టగలమంటున్నారు.

‘తిండి కలిగితే కండ కలదోయ్‌.. కండ కలవాడేను మనిషోయ్‌..’ అన్నారు గురజాడ అప్పారావు. మంచి తిండి తిన్నప్పుడే శారీరక దృఢత్వం, సంపూర్ణ ఆరోగ్యం లభిస్తాయి. భావి పౌరులైన విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారం ఎంతో అవసరం. అయితే..ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో వడ్డిస్తున్న మధ్యాహ్న భోజనంలో పౌష్టికత దేవుడెరుగు.. కనీస నాణ్యత కూడా పాటించడం లేదు. హైకోర్టుఅక్షింతలు వేసినా..క్షేత్రస్థాయిలో మార్పుకన్పించడం లేదు. పలుచోట్ల ఉడికీ ఉడకని అన్నం, నీళ్ల చారు వడ్డిస్తూ విద్యార్థుల ఆరోగ్యంతో చెలగాటమాడుతున్నారు. ప్రభుత్వ ఉదాసీనత, అధికారుల పర్యవేక్షణ లోపం తదితర కారణాలతో స్కూల్‌ పిల్లలకు నాణ్యమైన ఆహారం అందని ద్రాక్షే అవుతోంది. శుక్రవారం ‘సాక్షి’ నిర్వహించిన క్షేత్రస్థాయి పరిశీలనలో మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహణ లోపాలు కొట్టొచ్చినట్టు కన్పించాయి. కర్నూలు సిటీ/ సాక్షి నెట్‌వర్క్‌: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారం అందిస్తూ, విద్యార్థుల హాజరు శాతం పెంచేందుకు చేపట్టిన మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలుపై రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్లక్ష్యం వీడటం లేదు. ప్రభుత్వ ప్రకటనలకు.. వాస్తవ పరిస్థితులకు చాలా తేడా కనిపిస్తోంది. పెరిగిన నిత్యావసర ధరలకు అనుగుణంగా బిల్లులు ఇవ్వకపోవడం, అరొకర బిల్లులు కూడా రెగ్యులర్‌గా చెల్లించకపోవడం.. బియ్యం సక్రమంగా అందించకపోవడం తదితర కారణాలతో మధ్యాహ్న భోజనం అధ్వానంగా మారుతోంది. అధికారుల పర్యవేక్షణ లేకపోవడంతో పథకాన్ని నిర్వహిస్తున్న స్వయం సంఘాలకు చెందిన ఏజెన్సీలు ఇష్టారాజ్యంగా వ్యవహరిస్తున్నాయనే విమర్శలు ఉన్నాయి. మెనూ ఎక్కడా అమలు కావడం లేదు. ముద్దలాంటి అన్నం.. నీళ్ల లాంటి చారు.. ఉడకని పప్పు.. కుళ్లిన గుడ్లు.. కూరగాయలు లేని సాంబారు.. వీటితోనే విద్యార్థులు ఆకలి తీర్చుకుంటున్నారు. వంట గదుల్లేక ఆరుబయట మండని పొయ్యిలతో వండిందే మెనూ.. పెట్టిందే తినూ అన్నట్లుగా పథకాన్ని మార్చేశారు. జిల్లాలో 517 పాఠశాలల్లో వంట గదులు శిథిలావస్థకు చేరుకోగా, 1078 పాఠశాలల్లో అసలు గదులే లేకపోవడంతో ఆరు బయటనే వంట చేస్తున్నారు.  1445 స్కూళ్లలకు తాగునీటి సరఫరా లేకపోవడంతో విద్యార్థులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. వంట ఏజెన్సీలకు భోజనం తయారు చేసేందుకు గ్యాస్‌ కనెక్షన్లు ఇచ్చారు. అయితే హైస్కూళ్లలో ఉండే విద్యార్థుల సంఖ్యతో ఆ గ్యాస్‌ సరిపోవడం లేదని, అదనపు సిలిండర్లు ఇవ్వాలని కోరుతున్నా అధికారులు స్పందించడం లేదు.  బిల్లులు పెండింగ్‌.. జిల్లాలో ఈ ఏడాది సెప్టెంబర్‌ నెల వరకు బిల్లులు చెల్లించినట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. అక్టోబర్, నవంబర్‌ సంబంధించిన బిల్లులు  2.82 కోట్ల బిల్లులు చెల్లించాల్సి ఉంది. అలాగే వంట ఏజెన్సీల కార్మికులకు సుమారుగా 1.40 లక్షల వేతనాల బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి.   మధ్యాహ్న పథకం అమలుకు నవప్రయాస్‌ సంస్థకు అప్పగించిన నేపథ్యంలో ముందుగా కల్లూరు, కర్నూలు మండలాల పరిధిలోని 21 పాఠశాలలకు భోజనాలను అందించేందుకు పెద్దపాడు సమీపంలో కేంద్రీకృత వంటశాలను ఏర్పాటు చేశారు. ఈ వంటశాల నుంచి ఈ నెల 10,11 తేదీల్లో సరఫరా చేశారు. ఇక్కడ తయారు చేసిన భోజనం నాణ్యత లేక పోవడం, నరగంలోని ఓ స్కూల్‌ విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. దీంతో ఆ వంటశాలను కొద్ది రోజులుగా బంద్‌ చేయాలని జిల్లా కలెక్టర్‌ ఆదేశాల ఇచ్చారు. మళ్లీ పాత ఏజెన్సీలే భోజనాలు తయారు చేసి పెడుతున్నారు.      మొదటనే విఫలం..  మధ్యాహ్న పథకం అమలుకు నవప్రయాస్‌ సంస్థకు అప్పగించిన నేపథ్యంలో ముందుగా కల్లూరు, కర్నూలు మండలాల పరిధిలోని 21 పాఠశాలలకు భోజనాలను అందించేందుకు పెద్దపాడు సమీపంలో కేంద్రీకృత వంటశాలను ఏర్పాటు చేశారు. ఈ వంటశాల నుంచి ఈ నెల 10,11 తేదీల్లో సరఫరా చేశారు. ఇక్కడ తయారు చేసిన భోజనం నాణ్యత లేక పోవడం, నరగంలోని ఓ స్కూల్‌ విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురయ్యారు. దీంతో ఆ వంటశాలను కొద్ది రోజులుగా బంద్‌ చేయాలని జిల్లా కలెక్టర్‌ ఆదేశాల ఇచ్చారు. మళ్లీ పాత ఏజెన్సీలే భోజనాలు తయారు చేసి పెడుతున్నారు.      ప్రైవేటు సంస్థకు అప్పగింతతో కార్మికులకు కష్టాలు జిల్లాలోని 15 మండలాల్లో పరిధిలోని ఐదు చోట్ల కేంద్రీయ వంటశాలలను ఏర్పాటు చేసి నవ ప్రయాస్‌ ప్రైవేటు సంస్థకు అప్పగించనున్నారు. పెద్దపాడు దగ్గర ఏర్పాటు చేసిన కేంద్రీకృత వంటశాల నుంచి 211 స్కూళ్లకు, నంద్యాల–198, ఎమ్మిగనూరు–131, పత్తికొండ–153, డోన్‌ పరిధిలోని ఏర్పాటు చేసే వంటశాల నుంచి 121 స్కూళ్లకు భోజనాలు అందించనున్నారు. ఈ సంస్థకు అప్పగించడంతో మొత్తం 814 స్కూళ్లలో 2140 మంది హెల్పర్స్‌ రోడ్డన పడ్డే అవకాశం ఉంది. దీనికి తోడు ఇన్నాళ్లు విద్యార్థుల ఆకలి తీర్చేందుకు అప్పులు చేసి వంటిపెట్టిన మహిళ సంఘాలను కాదని ప్రైవేటు సంస్థకు అప్పగించడంపై వంట ఏజెన్సీ కార్మికులు ఆందోళనలు చేస్తున్నారు. ఇది ఆకుకూర పప్పు ! ఆస్పరి మండలంలోని శంకరబండ ప్రాథమిక పాఠశాల్లో మెనూ ప్రకారం శుక్రవారం ఆకు కూర పప్పు, అన్నం వడ్డించాల్సి ఉండగా నీళ్లు పప్పునే విద్యార్థులకు వడ్డించారు. మొత్తం విద్యార్థుల సంఖ్య 107 మందికి గాను 69 మంది విద్యార్థులు హాజరయ్యారని ప్రధానోపాధ్యాయుడు శంకర్‌ తెలిపారు. మెనూ ప్రకారం ఆకు కూరపప్పు వడ్డించాల్సి ఉండగా వంకాయ, టమోటాతో చేసిన నీళ్ల పప్పును విద్యార్థులకు వడ్డించారు. దీంతో రుచికరంగా లేకున్నా అదే  భోజనాన్నే తిన్నారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు తీరుపైహైకోర్టు ఏమందంటే.. ‘ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లోని ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజనంలో పిల్లలకు వడ్డిస్తున్న ఆహారాన్ని జంతువులు కూడా తినవు. ఒక వేళ తిన్నా అవి బతికి బట్టకట్ట లేవు. కాంట్రాక్టర్లకు లాభా పేక్ష తప్ప విద్యార్థుల ఆరోగ్యం గురించి ఏమాత్రం పట్టడం లేదు. కుళ్లిన, పగిలిపోయిన కోడిగుడ్లు సరఫరా చేస్తూ పిల్లల ఆరోగ్యంతో చెలగాటమాడుతున్నారు. అధికారులు, పాఠశాల హెచ్‌ఎంలు ఏమి చేస్తున్నారు. రెండు కుళ్లిన కోడి గుడ్లను వారి నోట్లో కుక్కితే అప్పుడు పిల్లలు పడే బాధలు ఏమిటో వారికి తెలుస్తాయి. శుభ్రమైన, నాణ్యమైన పోషకాలతో కూడిన ఆహారాన్ని పొందే హక్కు ప్రతి విద్యార్థికీ ఉంది. ప్రతి స్థాయిలో జరుగుతున్న అవినీతి, పర్యవేక్షణ లోపం వంటి కారణాల వల్లే మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు పరిస్థితి ఇలా తయారైంది’ అంటూ ఘాటుగా స్పందించింది. ప్రకాశం జిల్లాలో ఓ స్కూల్‌ విద్యార్థులకు చెందిన తల్లిదండ్రుల లేఖను పరిగణనలోకి తీసుకుని మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు తీరుపై విచారణ చేస్తోంది.  

ప్రభుత్వ పాఠశాలలో చదివే అధిక శాతం మంది విద్యార్థులు కార్పొరేట్, ప్రైవేటు పాఠశాలల గడప తొక్కలేని నిరుపేదలే. నిత్యం ఆకలి పేగులకు, అన్నం మెతుకులకు మధ్య పోరాటం చేసే అభాగ్యులే.. ఇలాంటి వారిని ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజనం పేరిట కడుపులు మాడుస్తోంది. రేషన్‌ బియ్యం పెట్టి వారి ఆరోగ్యంతో చెలగాటమాడుతోంది. నీళ్ల చారు, సుద్ద అన్నం, అపరిశుభ్ర వంట గదులు, చాలీచాలని ఆహారం ఇలా నాణ్యతకు పాతర వేసి ఈ అన్నం మాకొద్దు బాబోయ్‌ అనేలా విద్యార్థులకు చుక్కలు చూపిస్తోంది. శుక్రవారం జిల్లా వ్యాప్తంగా ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని పరిశీలిస్తే కడుపు తరుక్కుపోయే వాస్తవాలు కళ్ల వెంట నీళ్లు తెప్పించాయి. గుంటూరు ఎడ్యుకేషన్‌: జిల్లాలో మధ్యాహ్న  భోజన పథకం అమలు ఆధ్వానంగా మారింది. ప్రభుత్వ పర్యవేక్షణ కొరవడంతో విద్యార్థులకు నాణ్యతలేని ఆహారం అందించి వారి ఆరోగ్యంతో చెలగాటమాడుతున్నారు. ఇటీవల హైకోర్టు సైతం  మధ్యాహ్న భోజనంపై తీవ్ర అసంతృప్తి వ్యక్తం సింది. పిల్లలకు అందజేసే ఆహారం జంతువులు కూడా తినవంటూ ఘాటుగా వ్యాఖ్యానించింది.  ఈ నేపథ్యంలో జిల్లాలో పలు పాఠశాలను శుక్రవారం సాక్షి విజిట్‌ చేసింది. మద్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలకు బిల్లులు చెల్లించకపోవటంతో విద్యార్థులకు నీళ్ల చారుతో అన్నం పెడుతున్నారు. మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలకు రేషన్‌ బియ్యం (దుడ్డు) బియ్యం సరఫరా చేస్తున్నారు. పలు పాఠశాలలో మారిన అన్నం తినలేక విద్యార్థులు అవస్థలు పడుతున్నారు. దుడ్డు బియ్యం అన్నం తిని కడుపు నొప్పి తెచ్చుకుంటున్నారు.  అనేక పాఠశాలల్లో గుడ్డు జాడ కనిపించడం లేదు. ప్రభుత్వ పెద్దలు కమీషన్‌ తీసుకొంటుడంతో గుడ్డు సరఫరా చేసే ఏజెన్సీలు సైతం  కుళ్లిపోయిన, పగిలిన, చిన్న గుడ్లను సరఫరా చేస్తున్నాయి. ఎక్కువ శాతం పాఠశాలల్లో వంట, స్టోర్‌ రూములు లేవు. కనీసం పాఠశాలల్లో తాగునీటి వసతి కూడా లేదు. భోజనాలు తినే చోట, వండే చోట పారిరిశుద్ధ్యం అధ్వానంగా మారింది. జిల్లా వ్యాప్తంగా 70 శాతానికిగా పాఠశాలలో ఇలాంటి దుస్థితి నెలకొంది.   నత్తనడకన కిచెన్‌ షెడ్ల నిర్మాణాలు జిల్లా వ్యాప్తంగా 3,567 పాఠశాలలకు కిచెన్‌ షెడ్ల నిర్మాణం ఇప్పటికీ ఓ కొలిక్కి రాలేదు. మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ఇస్కాన్‌ సంస్థకు అప్పగించేందుకు ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తుండడంతో ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు రోడ్డున పడనున్నారు. మెనూ ఏదీ ? మధ్యాహ్న భోజనానికి సంబంధించి ఎక్కువ శాతం పాఠశాలలో మెనూ అమలు కావడం లేదు. ప్రతి రోజూ గుడ్డు ఇవ్వాల్సి ఉన్నా ఏదో ఒక రోజు ఎగనామం పెడుతున్నారు. పలు పాఠశాలల్లో పౌష్టికాహారం అందించేందుకు వీలుగా మెనూ రూపొం దించినప్పటికీ వారికి ప్రతి రోజూ నీళ్ల పప్పు, సాంబారే గతి అవుతోంది. ఇందుకు ప్రధాన కారణం వంట ఏజెన్సీలకు బిల్లులు సకాలంలో చెల్లించకపోవడం, పెరుగుతున్న గ్యాస్, నిత్యావసర ధరలకు అనుగుణంగా కేటాయింపులు పెంచకపోవడంతో ఈ పరిస్థితి ఎదురవుతోంది. మొత్తం మీద మధ్యాహ్న భోజనంపై ప్రభుత్వ పర్యవేక్షణ కొరవడటంతో పథకం మిథ్యగా మారింది.   నెలల తరబడి పెండింగ్‌లో బిల్లులు ఏజెన్సీలకు నెలల తరబడి బిల్లులు చెల్లించకపోవడంతో ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు గగ్గోలు పెడుతున్నారు. విద్యార్థులకు భోజనం వండి పెట్టేందుకు అప్పులు చేయాల్సి వస్తుందని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇదే సమయంలో భోజనంలో నాణ్యత లోపిస్తోంది. ఇప్పటికే గ్యాస్, నిత్యావసర సరుకుల ధరలు ఆకాశాన్నంటుతున్నాయి. సెప్టెంబర్‌ నుంచి బిల్లులు పెండింగ్‌లో నిర్వాహకులు అప్పుల పాలవుతున్నారు. జిల్లాలో దాదాపు రూ.28 కోట్ల మేర నిర్వాహకులకు బిల్లులు చెల్లించాల్సి ఉంది.

నెల్లూరు : చాలీచాలని నిధులు.. నాసిరకం బియ్యం.. మురిగిపోయిన కోడిగుడ్లు.. ఉడకని కందిపప్పు.. పామాయిల్‌తో వంటకాలు.. వండలేక నిర్వాహకుల అవస్థలు. ఇదీ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న పథకం పరిస్థితి. ఆ భోజనం తినలేక విద్యార్థులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. అనారోగ్యం పాలవుతున్నారు. కందిపప్పు, నూనె, కోడిగుడ్లు మేమే సరఫరా చేస్తామంటూ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్వాహకులకు ఇచ్చే బిల్లులో భారీ కోత విధించింది. గ్యాస్‌ సిలిండర్లు కొనుగోలు చేయలేక కట్టెల పొయ్యిలపైనే ఆరు బయట వంటలు చేస్తున్నారు. ఓ  వైపు మెనూ చార్జీలు అరకొరగా ఇస్తుండటం.. మరో వైపు కూరగాయల ధరలు పెరుగుతుండటం నిర్వాహకుల పాలిట శాపంగా మారింది. విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారం అందడంలేదు. అరకొర వేతనాలతో భోజన కార్మికులు తిప్పలు పడుతున్నారు. రెండు నెలలుగా గౌరవ వేతనం, బిల్లులు సుమారు రూ. 4 కోట్ల బకాయిలు చెల్లించకపోవడంతో వీరి బాధలు వర్ణణాతీతం. చెల్లిస్తున్నట్లు అధికారులు లెక్కలు చెబుతున్నారు. అంతకు ముందు నెలకు రూ.2.80 కోట్లు ఖర్చు అవుతుందంటున్నారు. అయితే మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి ప్రభుత్వం ఇస్తున్న మెనూ చార్జీలు అరకొరగా ఉండటంతో విద్యార్థులకు సరైన పౌష్టికాహారం అందడం లేదు. కిరాణా సరుకులు ధరలు, గ్యాస్‌ భారం తదితర అంశాలను ప్రభుత్వం పరిగణలోకి తీసుకోకపోవడంతో విద్యార్థులకు నాసిరకం కాహారం పెట్టాల్సి వస్తోంది. పాఠశాలలకు నాసిరకం రేషన్‌ బియ్యాన్ని పంపిణీ చేస్తుండడంతో పురుగులతో పాటు చిమిడి, ముద్ద కట్టిన అన్నమే దిక్కువుతుంది. కొంతమంది విద్యార్థులు  ఈ అన్నం తినలేక ఇంటి వద్ద నుంచి క్యారేజీలు తెచ్చుకుని తింటున్న సందర్భాలు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వం రూపొందించిన మెనూ ఎక్కడా అమలు కావడంలేదు. పామాయిల్, కందిపప్పు, గుడ్లు సరఫరా గత నెల 1వ తేదీ నుంచి అన్ని పాఠశాలలకు కందిపప్పు, పామాయిల్, గుడ్లును రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఓ సంస్థకు కాంట్రాక్ట్‌ అప్పగించింది. అప్పటి దాక మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులే వీటిని తెచ్చుకుంటున్న పరిస్థితి ఉంది. అయితే రిఫైండ్‌ ఆయిల్‌ బదులు పామాయిల్‌ను సరఫరా చేస్తున్నారు. దీని వల్ల విద్యార్థులకు ఆరోగ్యపరంగా ఇబ్బందులు తలెత్తే అవకాశం ఉందని మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు చెబుతున్నారు. కందిపప్పు సరిగా ఉడకడ లేదని వాపోతున్నారు. కోడిగుడ్లు సైతం చిన్నవి, నిల్వ ఉంచినవి సరఫరా చేస్తుండడంతో వాసన వస్తున్నట్లు భోజన కార్మికులు పేర్కొంటున్నారు. తగ్గించిన మెనూ చార్జీలు భోజనానికి సంబంధించి పామాయిల్, కందిపప్పు, కోడిగుడ్లును కాంట్రాక్ట్‌ సంస్థకు అప్పగించడంతో మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు ఇచ్చే మెనూ చార్జీల్లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం భారీగా కోత విధించింది. గతంలో ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో ఒక్కో విద్యార్థికి రూ.4.13, యూపీ, ఉన్నత పాఠశాలల్లో రూ.6.18 చెల్లిస్తున్నారు. అయితే గత నెల 1వ తేదీ నుంచి ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో ఒక్కో విద్యార్థికి రూ. 2.17 , యూపీ, హైస్కూల్స్‌లో రూ.3.17 చెల్లిస్తున్నారు. ఈ ధరలు ఏ మాత్రం సరిపోవడం లేదని కార్మికులు వాపోతున్నారు. కూరగాయలతో పాటు చింతపండు, దినుసులు వినియోగానికి ఎక్కువ ఖర్చు చేయాల్సి వస్తోందంటున్నారు. గ్యాస్‌ సిలిండర్‌ రూ.1000 పెట్టి కొనుగోలు చేయాల్సి రావడంతో ప్రభుత్వం ఇచ్చే డబ్బులు సరిపోక కట్టెలతో వంట చేయాల్సిన దుస్థితి ఏర్పడిందని వాపోతున్నారు. రెండు నెలలుగా బిల్లులు పెండింగ్‌ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులకు రెండు నెలలుగా బిల్లులను నిలిపివేసింది. జిల్లా వ్యాప్తంగా కార్మికుల గౌరవ వేతనంతో కలిపి రూ.4.11 కోట్లు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. పొదలకూరు మండలంలోని ఓ గ్రామంలోని పాఠశాలకు మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తున్న ఓ ఏజెన్సీకి గత ఏడాది డిసెంబరు నాటికి సంబంధించి రూ.50 వేల బిల్లు పెండింగ్‌లో ఉన్నట్లు తెలిసింది. ఈ రీతిలో జిల్లాలో అక్కడక్కడ ఏడాదిగా పైగా బిల్లులు పెండింగ్‌ ఉన్నట్లు మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. సకాలంలో బిల్లులు చెల్లిస్తేనే మధ్యాహ్న భోజనం అందించగలమని, నెలల తరబడి బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉంచితే అప్పులు చేసి భోజనాన్ని విద్యార్థులకు పెట్టాల్సి వస్తుందని చెబుతున్నారు. ఇళ్లకే గుడ్లు నెల్లూరు,ముత్తుకూరు: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్నం భోజనంలో వడ్డించాల్సిన కోడి గుడ్లను ఉడకబెట్టే దిక్కులేక విద్యార్థుల ఇళ్లకు పంపాల్సిన దుస్థితి కొనసాగుతోంది. ముత్తుకూరు మండలంలో మొత్తం 56 ప్రాథమిక, 8 యూపీ, 6 హైస్కూళ్లు ఉన్నాయి. ఇందులో బాలురు 2,225 మంది, బాలికలు 2,416 మంది చదువుకొంటున్నారు. వెంకటాచలం మండలంలోని అక్షయపాత్ర ఫౌండేషన్‌ ద్వారా మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా జరుగుతోంది. అయితే 30 నుంచి 35 శాతం మంది విద్యార్థులకు ఈ భోజనం రుచించడం లేదు. ఫలితంగా ఇళ్లకు వెళ్లి కొందరు భోజనం చేస్తుండగా, కొందరు బాక్సుల్లో తెచ్చుకొంటున్నారు. దీనికి తోడు ప్రభుత్వం వారానికి ఐదు గుడ్లు సరఫరా చేస్తోంది. అయితే గుడ్లు ఉడకబెట్టి వడ్డించినందుకు ప్రభుత్వం వేతనాలు చెల్లించడం లేదు. ఫలితంగా 50 శాతం పాఠశాలల్లో ఇళ్లకు వెళ్లే విద్యార్థుల చేతికి గుడ్లు ఇచ్చి పంపిస్తున్నారు. ముత్తుకూరు హైస్కూల్‌లో కొన్ని నెలలుగా ఇదే పరిస్థితి కొనసాగుతోంది. 

ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో చదువుకుంటున్న పేద విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందించడంలో సర్కారు ఘోరంగా విఫలమైంది. కోడిగుడ్లు, కందిపప్పు, నూనె సరఫరాలో కాంట్రాక్టర్ల కక్కుర్తి.. అధికారుల ఉదాసీనత కారణంగావిద్యార్థులు నాణ్యత లేని భోజనాన్ని తినాల్సి వస్తోంది. ప్రభుత్వం సరఫరా చేస్తున్న రేషన్‌ బియ్యంతో అన్నం వండగానే ముద్దగా మారుతుండటంతో జిల్లాలోని 90 శాతం పాఠశాల్లో విద్యార్థులు ఇంటి నుంచి లంచ్‌ బాక్సులు తెచ్చుకుంటున్నారు. అరకొరగా ఇస్తున్న మెస్‌ చార్జీలతో వండి వడ్డించలేకపోతున్నామని కుకింగ్‌ ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు నెత్తీనోరు బాదుకుంటున్నా సర్కారు కనికరించడం లేదు. కనీసం వారికి గౌరవ వేతనం కూడా సక్రమంగా ఇవ్వడం లేదు. జిల్లాలోని కుకింగ్‌ఏజెన్సీలకు ప్రభుత్వం కోట్ల రూపాయలు బకాయి పడింది. ఈ నేపథ్యంలోవిద్యార్థులకు నాణ్యమైన భోజనం మిథ్యగా మారింది. పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అమలుతీరుపై శుక్రవారం ‘సాక్షి’ విజిట్‌లో నివ్వెరపోయే విషయాలు వెలుగుచూశాయి. సాక్షి నెట్‌వర్క్‌/ఒంగోలు టౌన్‌:  అది ఒంగోలులోని పీవీఆర్‌ ఉన్నత పాఠశాల.. శుక్రవారం మధ్యాహ్నం లంచ్‌ బెల్‌ కొట్టారు. విద్యార్థులు భోజనం చేసేందుకు ఉపక్రమించారు. లంచ్‌ బాక్స్‌లు ఓపెన్‌ చేసి భోజనం తింటున్నారు. ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పెడుతున్నారు కదా అని అడిగితే ‘ఉడకని బియ్యం, నీళ్ల చారు, గోలీ సైజులో కోడిగుడ్డు.. ఆ అన్నం తిని ఆరోగ్యంగా ఉంటామా?’ అంటూ సమాధానమిచ్చారు. దీనిని బట్టి మధ్యాçహ్న భోజన పథకం అమలు తీరు ఏ విధంగా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. మరికొందరు విద్యార్థులైతే అన్న క్యాంటిన్‌కు వెళ్లి 5 రూపాయలిచ్చి అన్నం తింటున్నామంటూ చెప్పుకొచ్చారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి ప్రభుత్వం లక్షలాది రూపాయలు వెచ్చిస్తున్నప్పటికీ సరైన పర్యవేక్షణ లేకపోవడంతో ఆ నిధులు నీళ్లపాలవుతున్నాయి. జైలు కూడే నయం ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం కంటే జైలు కూడే నయమంటూ విద్యార్థులు చెప్పడం గమనార్హం. వాస్తవానికి జైలు ఎలా ఉంటుందో విద్యార్థులకు తెలియదు. అయినప్పటికీ విద్యార్థులు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనంపై విసుగెత్తి పైవిధంగా వ్యాఖ్యానించారు. పాఠశాలల్లో లంచ్‌ బాక్సులు!   జిల్లాలో 3353 పాఠశాలలు, 31 జూనియర్‌ కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేస్తున్నట్లు ప్రభుత్వం చెబుతోంది. ప్రభుత్వ పాఠశాలలు, జూనియర్‌ కళాశాలల్లో మొత్తం 2,79,892 మంది విద్యార్థులు చదువుతున్నారు. వీరిలో 2,12,377 మంది మాత్రమే మధ్యాహ్న భోజనం తింటున్నారు. మిగిలిన వారంతా ఇళ్ల వద్ద నుంచి లంచ్‌ బాక్సులు తెచ్చుకుంటున్నారు. హైకోర్టు హెచ్చరించినా మారని తీరు ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు తీరుపై హైకోర్టు తీవ్ర స్థాయిలో వ్యాఖ్యలు చేసింది. మధ్యాహ్న భోజనం జంతువులు కూడా తినవంటూ వ్యాఖ్యానించింది. అయినప్పటికీ జిల్లా విద్యాశాఖకు కనీసం చీమకుట్టినట్లు కూడా లేదు. పాఠశాలల్లో భోజనాన్ని తనిఖీ చేసి సక్రమంగా వండి వడ్డించేలా చర్యలు తీసుకోలేదు.    నిలిచిపోయిన బిల్లులు జిల్లాలో 5,500 మంది మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులు ఉన్నారు. వీరికి నెలల తరబడి బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉంటున్నాయి. అక్టోబర్, నవంబర్‌ నెలల బిల్లులు చెల్లించాల్సి ఉంది. బిల్లుల కోసం ఎదురు చూస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులను ప్రైవేట్‌ ఏజెన్సీ పేరుతో సర్కారు భయపెడుతోంది.  నీళ్ల చారు.. మురిగిన గుడ్లు కనిగిరి నియోజకవర్గంలోని ఆరు మండలాల్లో 456 ప్రభుత్వ పాఠశాలుండగా 29,226 మంది విద్యార్థులు చదువుకుంటున్నారు. కనిగిరి మండలం చింతలపాలెం ఉన్నత, ప్రాథమిక జనరల్, శంఖవరం హెచ్‌పీ, చింతపాలెం హెచ్‌పీ, హెచ్‌ఎంపాడులోని వాలిచర్ల ఉన్నత పాఠశాల, మొహ్మదాపురం, ముసలంపల్లి, వేముల పాడు, ప్రాథమిక పాఠశాలలను, వెలిగండ్లలో వెలిగండ్ల ప్రాథమిక పాఠశాలను, సీఎస్‌పురంలో సీఎస్‌పురం వడ్డెరపాలెం, ఎస్టీ ప్రాథమిక పాఠశాలను, పామూరులో ఉన్నత పాఠశాల, అంకాళమ్మవీధి పాఠశాల, గోపాలపురం, మోట్రాలపాడు పాఠశాలలను ‘సాక్షి’ విజిట్‌ చేసింది. చింతలపాలెం పాఠశాలలో విద్యార్థులు నీటి వసతి లేక బోరింగ్‌ నీరు తాగుతున్నారు. కొందరు ఇంటి నుంచి నీళ్ల బాటిళ్లు తెచ్చుకున్నారు. ఉన్నత పాఠశాలలో మెనూ అమలు కావడం లేదు. వెలిగండ్ల పాఠశాలలో పిల్లలకు గుడ్డు లేకుండా భోజనం వడ్డించారు. రెండు రోజుల నుంచి కోడిగుడ్డు పెట్టడం లేదని విద్యార్థులు చెప్పారు. అంకాళమ్మ వీధిలో సాంబారు నీళ్ల చారులా ఉండటంతో విద్యార్థులు తినడానికి ఇబ్బంది పడ్డారు. నాణ్యత లేని గుడ్లు సరఫరా చేయడం వల్ల అవి ఉడకబెట్టగానే రంగులు మారుతున్నాయి. ఎక్కువ శాతం స్కూళ్లలో వంటశాలలు లేక ఇంట్లో వండి తీసుకొస్తున్నారు. ప్రభుత్వ గ్యాస్‌పై వంటలు వండాలని చెబుతోంది కానీ సిలిండర్‌పై సబ్సిడీ ఇవ్వడం లేదు. దీంతో కట్టెల పొయ్యిపైనే వంటలు చేస్తున్నారు.

‘మధ్యాహ్నం’ విద్యార్థులకు పస్తులు తప్పట్లేదు. ప్రభుత్వ నిర్లక్ష్యం.. అధికారుల పట్టింపులేని తనం     కారణంగా పథకం అమలులో ఘోరంగా విఫలమైంది. వంట ఏజెన్సీలకు రూ.లక్షల బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉండడంతో వారు మెనూకు మంగళం పాడేశారు. తమకు తోచిన విధంగా భోజనం వడ్డిస్తుండటంతో     అది తినలేక విద్యార్థులు పస్తులుండాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. ప్రభుత్వం ప్రయోగాత్మకంగా జిల్లాలో అమలు చేస్తున్న కేంద్రీకృత వంటశాల విధానం కొత్త చిక్కులు తెచ్చిపెడుతోంది. వేలాది మందికి వంట చేసే క్రమంలో నాణ్యత లోపిస్తోంది. చాలా పాఠశాలల్లో గదుల కొరతతో ఆరుబయట వండుతుండగా.. అన్నం ఉడకడం లేదు. పౌష్టికాహారం పేరుతో విద్యార్థులు ఉడకని అన్నం.. నీళ్లచారుతో తంటాలు పడుతున్నారు. అనంతపురం ఎడ్యుకేషన్‌ : ‘ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అనంతపురం జిల్లాలో చాలా అధ్వానంగా ఉంది. భోజనం తయారు చేసే పరిసర ప్రాంతాలు పరిశుభ్రంగా ఉండడం లేదని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు చెబుతున్నారు. క్వాలిటీతో పాటు తగిన మోతాదులో కూడా భోజనం పెట్టడం లేదు. కొందరు టీచర్లు ప్రభుత్వ లక్ష్యాన్ని నీరుగారుస్తున్నారు.’ ప్రాథమిక విద్యాశాఖ కమిషనర్‌ సంధ్యారాణి ఈ నెల 12న విద్యాశాఖ అధికారులతో నిర్వహించిన వీడియో కాన్ఫరెన్స్‌లో చేసిన వ్యాఖ్యలివి. అంటే జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అమలు ఏవిధంగా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. 3,753 స్కూళ్లలో అమలు జిల్లాలో 3,753 స్కూళ్లలో మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అమలవుతోంది. ఇందులో 2,603 ప్రాథమిక పాఠశాలు, 607 ప్రాథమికోన్నత, 543 ఉన్నత పాఠశాలున్నాయి. అన్ని పాఠశాలల్లో కలిపి మొత్తం 3,24,822  మంది విద్యార్థులు భోజనం తింటున్నారు. అలాగే 42 జూనియర్‌ కళాశాలల్లోని 18,738 మంది విద్యార్థులకు కూడా మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తున్నారు. ఆరుబయటే వంటలు జిల్లాలోని చాలా పాఠశాలల్లో వంటగదులు లేదు. దీంతో  ఆరుబయట, చెట్ల కింద వంట తయారు చేస్తుండడం వల్ల అనేక సమస్యలు తలెత్తుతున్నాయి. గాలి, వాన కాలం పొయ్యిలు మండక ఉడికీ ఉడకని భోజనాన్నే పిల్లలకు వడ్డించే పరిస్థితి. దీంతో చాలా స్కూళ్లలో మధ్యాహ్న భోజనం తినేందుకు పిల్లలు ఇష్టపడటం లేదు. ఈ క్రమంలో ప్రభుత్వం వంట గదుల నిర్మాణాలకు శ్రీకారం చుట్టినా... ఆచరణలో చేతులెత్తేసింది. 2012లో మంజూరు చేసిన వంట గదుల నిర్మాణాలు నేటికీ పూర్తికాలేదు. ఫలితంగా జిల్లాలో చాలాచోట్ల చెట్ల కింద, గోడచాటున భోజనాలు వండుతున్నారు. చెట్ల కింద వంట చేస్తున్న సమయంలో దుమ్మూ, ధూళితో పాటు చెట్లపై నుంచి పడేవి కూడా విద్యార్థుల కంచాల్లోకి చేరుతున్నాయి. అందువల్లే రోజూ ఏదో ఒక స్కూళ్లో మధ్యాహ్న భోజనంలో పురుగులు కనిపిస్తున్నాయి. నవ్‌ ప్రయాసమే మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని పారదర్శకంగా అమలు చేయాలనే ఉద్దేశంతో కేంద్రీకృత వంటశాల విధానానికి ప్రభుత్వం శ్రీకారం చుట్టింది. అంటే ఒకే చోట వంట చేసి చుట్టూ 20 కిలోమీటర్ల పరిధిలోని పాఠశాలలకు సరఫరా చేయాలని నిర్ణయించింది. ఈ బాధ్యతను ‘‘నవ్‌ ప్రయాస్‌’’ అనే సంస్థకు అప్పగించింది. జిల్లాలో ఈ విధానాన్ని నాలుగుచోట్ల ప్రయోగాత్మకంగా అమలు చేయనున్నారు. పెనుకొండ, గుంతకల్లు, కదిరి, కుందుర్పి, అనంతపురంలో కేంద్రీకృత వంటశాలలు ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. పెనుకొండలో ఇప్పటికే వంటశాల పూర్తయి ఈనెల 3 నుంచే అమలు చేస్తున్నారు. గుంతకల్లులో జనవరిలో ప్రారంభం కానుండగా, తక్కినచోట్ల వంటశాలలు నిర్మాణాలు జరుగుతున్నాయి. పెనుకొండలో ఏర్పాటు చేసిన వంటశాల నుంచి పెనుకొండ, రొద్దం, సొమందేపల్లి మండలాల్లోని 175 స్కూళ్లకు సరఫరా చేస్తున్నారు. అలాగే  కుందుర్పి నుంచి కుందుర్పి, శెట్టూరు, కంబదూరు, అమరాపురం, బ్రహ్మసముద్రం మండలాల్లోని 114 స్కూళ్లు, కదిరి నుంచి కందిరి, నల్లచెరువు, గాండ్లపెంట, నల్లమాడ, ఓడీసీ మండలాల్లోని 218 స్కూళ్లు, అనంతపురం నుంచి అనంతపురం రూరల్, రాప్తాడు, బత్తలపల్లి మండలాల్లోని 88 స్కూళ్లు, గుంతకల్లు నుంచి గుంతకల్లు, వజ్రకరూరు, విడపనకల్లు మండలాల్లోని 97 స్కూళ్లకు సరఫరా చేయనున్నారు. అధికారుల పర్యవేక్షణ కరువు మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అమలును విద్యాశాఖ అధికారులు పర్యవేక్షించడం లేదు. ఆయా స్కూళ్ల ప్రధానోపాధ్యాయులు పరిశీలించాల్సి ఉన్నా...ఇతరత్రా పనులు అధికంగా ఉండడంతో.. వారుకూడా ఏజెన్సీలపైనే ఆధారపడుతున్నారు. దీంతో చాలాచోట్ల మెనూకు మంగళం పాడుతున్నారు. అందుబాటులో ఉన్న వంటకాలు చేసి పిల్లలకు పెడుతున్నారు. మరోవైపు చాలా స్కూళ్లకు నాణ్యతలేని కోడిగుడ్లు సరఫరా చేస్తున్నారని టీచర్లు, విద్యార్థులు వాపోతున్నారు. ముద్దకడుతున్న అన్నం కేంద్రీకృత వంటశాల విధానం అమలు చేస్తున్న పెనుకొండ ప్రాంతంలో వేలాదిమంది విద్యార్థులకు వడ్డించాల్సి ఉండడంతో... తెల్లవారుజామున 2.30 గంటల నుంచే భోజనం తయారు చేయాల్సి వస్తోంది. పైగా చౌక బియ్యంతోనే భోజనం చేయాల్సి కావడంతో సుదూర గ్రామాల్లోని స్కూళ్లకు సరఫరా చేసి పిల్లలు తినే సమయానికి అన్నం ముద్దలా మారడంతోపాటు నీరు ఒడుస్తోందని రొద్దం మండలంలోని పలువురు టీచర్లు చెబుతున్నారు. నాణ్యతగా కూడా ఉండడం లేదనీ, అందువల్లే విద్యార్థులు తినలేక పారబోస్తున్నారన్నారు. ఇక చాలా పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు గుడ్డు ఇవ్వడం లేదు. గుడ్డు సరఫరా ఏజెన్సీలకు అప్పగించడం వారు వారినికో..నెలకో సరిపడా ఒకే సారి కోడిగుడ్లు అందజేస్తుండడంతో అవి పాడైపోయి దుర్వాసన వస్తున్నాయి. అందువల్లే వాటిని చిన్నారులకు ఇవ్వడం లేదని ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. 

ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు అమలు చేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో మెనూ సవ్యంగా అమలు కావడం లేదు. నిబంధనల ప్రకారం వారంలో అయిదు రోజుల పాటు గుడ్డు, మూడు రోజులు పప్పు, రెండు రోజులు కూరగాయలు, ఆరు రోజులు సాంబారు వడ్డించాలి. గుడ్డు సరఫరా చేసే కాంట్రాక్టు గడువు ఇటీవల పూర్తి కావడంతో వారు సరఫరాను నిలుపుదల చేశారు. ఏజెన్సీలే వాటిని సమకూర్చుకోవాలని ప్రభుత్వం ఆదేశించింది. అంత పెట్టుబడి పెట్టలేని ఏజెన్సీలు చేతులెత్తేయగా, ఆ భారం ప్రధానోపాధ్యాయుడిపై పడింది. శ్రీకాకుళం: పిల్లలను బడిబాట పట్టించాలనే లక్ష్యంతో సర్కార్‌ బడుల్లో అమలు చేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజనం పథకం తీరు నానాటికీ తీసికట్టుగా మారింది. లేని పోని నిబంధనలు తెరపైకి తేవడం, సకాలంలో వంట ఏజెన్సీలకు బిల్లులు చెల్లించకపోవడం వంటి కారణాలు కూడా పథకం సక్రమంగా అమలు కాకపోవడానికి కారణాలుగా మారాయి.   వేసవి సెలవుల అనంతరం పాఠశాలల పునః ప్రారంభం నుంచి నేటి వరకు నిర్వహణ, ఇతర నిధులు విడుదలకాకపోవడంతో ఇప్పటికే వేలాది రూపాయలను ఖర్చు చేసిన ప్రధానోపాధ్యాయులు గుడ్లు కోసం ఖర్చు చేయలేక తలలు పట్టుకున్నారు. ఈ విషయమై ఆందోళన వస్తుండడంతో ప్రభుత్వం పాత కాంట్రాక్టర్‌కే మూడు నెలల గడువును పెంచింది. దీనివలన కొంత సమస్య తీరినా ప్రభుత్వం ఏజెన్సీలకు కొత్త మెలిక పెట్టింది. నూనె, పప్పు తామే సరఫరా చేస్తామని ఇందుకు అయ్యే మొత్తాన్ని విద్యార్థుల నుంచే తలసరి మొత్తం నుంచి మినహాయిస్తామని పేర్కొంది. ఈ సరఫరా సవ్యంగా జరగకపోవడంతో ఏజెన్సీలు ఇబ్బందులు పడుతున్నాయి. ప్రస్తుతం ఒకటి నుంచి అయిదో తరగతి చదివే విద్యార్థికి రోజుకు రూ.6.48, హైస్కూల్, ఇంటర్‌ చదివే విద్యార్థులకు రోజుకు రూ.8.53 మంజూరు చేస్తున్నారు. ఈ మొత్తం ప్రస్తుతం నిత్యావసర ధరలకు అనుగుణంగా లేదని ఏజెన్సీలు మొత్తుకుంటున్నా పట్టించుకొనే నాథుడే లేకుండా పోయాడు. ఏజెన్సీలకు రెండు నెలల బకాయి జిల్లాలోని మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలకు ప్రభుత్వం రెండు నెలలకు సంబంధించిన బిల్లులు బకాయి పడింది. జిల్లాలో  3,154 పాఠశాలలు, 14 మోడల్‌ స్కూళ్లు, 42 జూనియర్‌ కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అమలవుతోంది. వీటి పరిధిలో 2.50 లక్షల మంది విద్యార్థులు ఉండగా, 2.30 లక్షల మంది భోజనం చేస్తున్నారు. ఇందుకోసం నెలకు రూ.4 కోట్ల వరకు ఖర్చవుతోంది. వంట కార్మికునికి నెలకు వెయ్యి రూపాయలు వేతనం ఇస్తుండగా, అదికూడా సకాలంలో చెల్లించడం లేదు. వారికి కూడా మూడు నెలల బకాయి ఉంది. వీరికి జీతం చెల్లించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వ నిధులు సకాలంలోనే వస్తున్నా రాష్ట్ర ప్రభుత్వ వాటా ఆలస్యంగా వస్తుండడంతో సమస్యలు ఎదురవుతున్నాయి. శ్రీకాకుళంలో రెండు   కళాశాలల్లో అమలు కాని భోజన పథకం జిల్లా కేంద్రంలో ఉన్న ప్రభుత్వ బాలుర, బాలికల జూనియర్‌ కళాశాలల్లో ఇప్పటికీ మధ్యాహ్న భోజనం అమలు కావడం లేదు. ఈ రెండు కళాశాలల్లోనూ ఒక్కో దానిలో 1500 మందికి పైగా విద్యార్థులు ఉన్నారు. కళాశాలల్లో భోజనాలు వండకుండా సమీపంలోని పాఠశాలల నుంచి భోజనాలు తెచ్చుకోవాలని ప్రభుత్వం ఆదేశించింది. ఇంతమంది విద్యార్థులకు తాము వండలేమని సమీపంలోని ఉన్నత పాఠశాలల ప్రధానోపాధ్యాయులు చెప్పడంతో మధ్యాహ్న భోజనం అమలుకావడం లేదు. అయినా జిల్లా ఉన్నతాధికారులు, సంబంధిత శాఖాధికారులు కనీసం పట్టించుకోవడం లేదు. జిల్లా వ్యాప్తంగా అమలు చేస్తూ తాము ఏం పాపం చేశామో తెలియకపోయినా భోజనాన్ని సరఫరా చేయడం లేదని విద్యార్థులు వాపోతున్నారు. ఇలా మధ్యాహ్న భోజన పథకం అస్తవ్యస్తంగా తయారైంది. 

బడిపిల్లల ఆకలి తీర్చడంలోనూ నిర్లక్ష్యం చోటు చేసుకుంటోంది. ఎక్కడికక్కడే మధ్యాహ్న భోజనం వండిపెట్టే నిర్వాహకులను కాదని... ప్రత్యేకఏజెన్సీలకు బాధ్యతలు అప్పగించారు. వారు మెనూ సక్రమంగా అమలు చేయడం లేదు. సకాలంలో ఆహారం సరఫరా చేయడం లేదు. కొన్ని చోట్ల పూర్తిగా అందడం లేదు. గత్యంతరం లేక కొన్ని చోట్ల ఉప్మాతో సరిపెడుతుండగా... కొన్ని చోట్ల సరఫరా అయిన అన్నంలో రాళ్లు కనిపిస్తున్నాయి. ఇక ఉడికీ ఉడకని అన్నం... నీరులాంటి చారుతో అందించిన భోజనం తినలేక ఎంతోమంది పిల్లలు పారబోశారు. ఈ సంఘటనలు శుక్రవారమే చోటుచేసుకోవడం గమనార్హం. సాక్షిప్రతినిధి, విజయనగరం: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పంపిణీ వ్యవస్థ అస్తవ్యస్తంగా మారింది. తాజాగా కార్పొరేట్‌ సంస్థలకు అప్పగించడంతో మరింత సమస్యాత్మకంగా తయారైంది. క్లస్టర్ల వారీగా వంట తయారీ కేంద్రాలను నిర్వహించే విధానాన్ని తీసుకొచ్చి వాటిని కార్పొరేట్‌ సంస్థలకు అప్పగించే విధానాన్ని విద్యాశాఖ తాజాగా అమలులోకి తెచ్చింది. ఇంతవరకు నిర్వహించే పాఠశాల స్థాయి భోజన పంపిణీ వ్యవస్థను రద్దు చేయడంతో మహిళా పొదుపు సంఘాలసభ్యులకు ఉపాధి పోయింది. జిల్లాలోని పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు తీరును క్షేత్ర స్థాయిలో పరిస్థితులను ‘సాక్షి’ శుక్రవారం పరిశీలించినప్పుడు  విద్యార్థులు, నిర్వాహకుల సమస్యలు కనిపించాయి. ఈ రోజు కొన్ని పాఠశాలలకు ప్రైౖ వేట్‌ సంస్థ భోజనాలు తీసుకు వచ్చింది. సాధారణంగా మెనూ ప్రకారం గుడ్డు, రైస్, కూరగాయలతో సాంబారు ఇస్తుండేవారు. కానీ రైస్, తాలింపు వేయని పప్పుచారు శుక్రవారం వచ్చింది. గుడ్డు లేదు. రాళ్లతో నిండిన రైస్‌ ఉంది. ఈ భోజనాన్ని తినలేక విద్యార్థులు బయట పడేస్తున్నారు. ఎన్నో ఏళ్ళుగా పిల్లలకు  వండిపెడుతున్న తమను అన్యాయంగా తీసేశారంటూ  మహిళా పొదుపు సంఘాల సభ్యులు ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. ఐదు క్లస్టర్లుగా విడగొట్టి: జిల్లాలోని 2,701 వరకు ప్రభుత్వ, ఎయిడెడ్, మోడల్‌ స్కూళ్లలో మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అమలు జరుగుతోంది. ఈ స్కూళ్లలో 1,84,184 మంది విద్యార్ధులకు ఈ పథకం ద్వారా భోజనం అందుతోంది. ప్రతి స్కూలుకు ఒక్కో నిర్వాహక ఏజెన్సీని ఆయా గ్రామాల పరిధిలో మహిళా పొదుపు సంఘాల సభ్యులతో ఏర్పాటు చేశారు. తొలిదశలో 1,600 స్కూళ్లలో క్లస్టర్‌ పరిధి భోజన నిర్వహణ విధానాన్ని అమలుచేయాలని గత ఏడాది నిర్ణయించారు. జిల్లా వ్యాప్తంగా పార్వతీపురం, రామభధ్రపురం, నెల్లిమర్ల, ఎల్‌.కోట, గరివిడి 5 ప్రాంతాలుగా విడగొట్టి ఆయా ప్రాంతాలలో భోజన వంట కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేసి వాటిని కార్పొరేట్‌ సంస్థకు అప్పగించారు. పొదుపు సంఘాలు వ్యతిరేకిస్తున్నా ప్రభుత్వం పట్టించుకోలేదు. ప్రయోగాత్మకం పేరుతో రెండురోజుల క్రితం నెల్లిమర్ల క్లస్టర్‌ పరిధిలోని విజయనగరం, డెంకాడ, నెల్లిమర్ల పరిధిలోని 240 స్కూళ్లలో కార్పొరేట్‌ భోజన పంపిణీ ప్రారంభించారు. దానిని మహిళా పొదుపు సంఘాల సభ్యులు అడ్డుకున్నారు. దీంతో ఉద్రిక్త పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. పోలీసులు రంగప్రవేశం చేసి మహిళలను అరెస్ట్‌ చేశారు. తొలి రోజు 78 స్కూళ్లకు భోజనం వెళ్లక విద్యార్థులు పస్తులున్నారు. రెండవ రోజు శుక్రవారం అదే తీరులో కొనసాగింది. దాదాపు 150 స్కూళ్లకు మధ్యాహ్నం 2 గంటలలోపు భోజనం పంపిణీ కాలేదని నివేదికలు చెబుతున్నాయి. రూ.6 కోట్లు బకాయి మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులకు రెండు నెలల బిల్లుల బకాయి ఉంది. అక్టోబర్, నవంబర్‌ నెలలకు రూ.6 కోట్ల బకాయి చెల్లించాల్సి ఉంది. అప్పు చేసి భోజనాలు పెడుతున్నామని నిర్వాహకులు వాపోతున్నారు. సకాలంలో ప్రభుత్వం బిల్లులు చెల్లించకపోయినా విద్యార్థులకు ఇబ్బంది కలగకుండా అప్పులు చేసి బాధ్యతగా భోజనాలు పెట్టేవారు. విద్యార్థుల హాజరు పెంచడంతోపాటు పౌష్టికాహారం అందించేందుకు కేంద్రప్రభుత్వ నిధుల ద్వారా నిర్వహిస్తున్న మధ్యాహ్నభోజన పథకంపై జిల్లా వ్యాప్తంగా 5,024 మంది పొదుపు సంఘం మహిళల కుటుంబాల జీవనం ఆధారపడుతోంది. తాజాగా ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న సంస్కరణల వల్ల వీరంతా రోడ్డున పడ్డారు. ఇప్పుడు తామెలా బతకాలో ప్రభుత్వమే సమాధానం చెప్పాలని వారు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. తినేలా లేదు ఇన్నేళ్లుగా ప్రభుత్వం ఇస్తున్న రూ.1000ల వేతనంతోనే మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులు పిల్లలకు భోజనం వండి పెడుతున్నారు. పిల్లలు తినగా మిగిలిన భోజనాన్ని తింటూ పొట్ట నింపుకుంటున్నారు. సుమారు రూ.లక్షన్నర ఖర్చుచేసి వంటకు అవసరమైన సామగ్రి కొనుగోలు చేసుకున్నారు. ఇప్పుడు వాటిని ఏం చేయాలో తెలియక సతమతం అవుతున్నారు. ఏనాటికైనా తమ బతుకులు మారతాయని, ప్రభుత్వం తమ జీతాలు పెంచుతుందని ఆశతో ఇన్నాళ్లుగా నెట్టుకొస్తుంటే ఇప్పుడు అకారణంగా తీసేయడాన్ని వారు తట్టుకోలేకపోతున్నారు. ఇక పిల్లలు కూడా కొత్తగా వస్తున్న భోజనాన్ని తినలేకపోయారు. ఉప్పూ, కారం లేని పప్పుచారు, రాళ్లూ, ముక్కిపోయిన బియ్యంతో వండిన అన్నం తినలేక బయటపడేశారు. అమలు కాని భోజన మెనూ విద్యాశాఖ నిర్దేశిత భోజన మెనూ విధిగా అమలు చేయాల్సి ఉంది. తాజాగా నెల్లిమర్ల క్లస్టర్‌ పరిధిలో అమలయిన భోజన పంపిణీ శుక్రవారం అమలు చేయలేదు. మెనూ ప్రకారం శుక్రవారం, గుడ్డు, అన్నం, వెజిటబుల్స్, పప్పు పెట్టాలి. కానీ ఉడికీ ఉడకని అన్నం, తాలింపులేని పప్పు మాత్రమే పెట్టారు. గుడ్డు పెట్టడంపై స్పష్టత ఇంకా రాలేదు. ఈ విషయంపై నెల్లిమర్ల ఎమ్‌ఈఓ రాజు మాట్లాడుతూ ఉడకబెట్టిన గుడ్డును పాఠశాల పరిధిలోనే వండి పెట్టాలని, అదే విధంగా భోజన పంపిణీ పనికూడా స్థానికంగా చూసుకోవాలని చెప్పారు. ఆ మేరకు పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయులకు ఆదేశాలిచ్చామన్నారు.

‘మధ్యాహ్న భోజన పథకం పేరుతో పెడుతున్న ఆహారాన్ని జంతువులు కూడా తినవు. ఒకవేళ తిన్నా అవి బతికి బట్టకట్టలేవు. కాంట్రాక్టర్లకు లాభాపేక్ష తప్ప విద్యార్థుల ఆరోగ్యం ఏమాత్రం పట్టడం లేదు. ప్రతిస్థాయిలోనూ అవినీతి తాండవిస్తోంది. కుళ్లిన, పగిలిపోయిన కోడిగుడ్లను సరఫరా చేస్తూ పిల్లల ఆరోగ్యంతో చెలగాటమాడుతున్నారు. ఇది మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనే కాక పిల్లల ప్రాథమిక హక్కుల ఉల్లంఘన అవుతుంది.– ప్రకాశం జిల్లాకు చెందిన విద్యార్థుల తల్లిదండ్రుల లేఖను ప్రజా ప్రయోజన వ్యాజ్యంగా పరిగణిస్తూ హైకోర్టు ధర్మాసనం చేసిన వ్యాఖ్యలివి... సాక్షి ప్రతినిధి, కాకినాడ : రాష్ట్ర ఉన్నత న్యాయస్థానం చేసిన వ్యాఖ్యలకు తగ్గట్టుగా మధ్యాహ్న భోజన పథకం కింద జిల్లాలోని విద్యార్థులకు పెడుతున్న ఆహారంలో లోపాలు శుక్రవారం జిల్లా వ్యాప్తంగా ‘సాక్షి’ చేసిన పరిశీలనలో బట్టబయలయ్యాయి. విద్యార్థులకు పౌష్టి కాహారాన్ని అందించి పోషకాహార లోపాన్ని నివారించడమే లక్ష్యంగా అమలు కావల్సిన ఈ పథకం విద్యార్థులకు మరింత హానికరంగా తయారవుతోంది. దీంతో పిల్లల తల్లిదండ్రులు భయపడి ఆ భోజనం వైపే పంపించకుండా ఇళ్లకు రప్పించుకోవడమో...లేదంటే క్యారేజీలు కట్టివ్వడమో చేయడంతో సుమారు 40 శాతం మంది విద్యార్థులు తగ్గిపోయారనేది ప్రాథమిక అంచనా. ముఖ్యంగా 9,10వ తరగతి విద్యార్థులు భోజనం చేయకుండా ఇళ్లకు వెళ్లిపోతున్నారు. నాసిరకం– అరకొర వసతులు... జిల్లాలో 4240 పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం అమలవుతోంది. ఈ పాఠశాలల్లో 3,83,427 మంది విద్యార్థులు చదువుతున్నారు. అధిక శాతం మంది విద్యార్థులు భోజనం పథకం కింద పెడుతున్న ఆహారాన్ని తినడం లేదని సాక్షాత్తు  కేంద్ర, రాష్ట్ర ఆహార కమిటీ సభ్యులు గుర్తించారు. ఢిల్లీ, అమరావతి నుంచి జిల్లాకు వచ్చిన ప్రత్యేక బృందాలు గత నెల 68 పాఠశాలల్లో పరిశీలించగా 20 శాతానికిపైగా విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనాన్ని తీసుకోవడం లేదని గుర్తించాయి. పర్యవేక్షణ లేకపోవడం, శుభ్రత పాటించకపోవడం, నాసిరకం సామాగ్రి వినియోగంతో విద్యార్థుల ఆరోగ్యం ప్రమాదంలో పడుతోందని కూడా గుర్తించినట్టు తెలిసింది. పోషకాహారం లోపించి విద్యార్థులు వ్యాధులు బారిన పడుతున్నారని. వయసు, ఎత్తుకు తగిన బరువు కలిగి ఉండటం లేదని, ఇతర ఆరోగ్య సమస్యలకు లోనవుతున్నట్టు గుర్తించినట్టు సమాచారం. గుడ్డు చిన్నది కావడం, భోజనంలో రాళ్లు రావడం, నాసిరకం పప్పు తదితర కారణాలతో విద్యార్థులపై తీవ్ర ప్రభావం చూపిస్తున్నాయి. చాలా పాఠశాలల్లో తాగడానికి నీరు కూడా లేని పరిస్థితులు నెలకున్నాయి. కమీషన్ల కక్కుర్తి కోసమే కోతలు...   పథకం అమలులో సర్కారు తీసుకుంటున్న నిర్ణయాలు వంట కార్మికుల పొట్టకొట్టి..ప్రైవేటు కాంట్రాక్టు ఏజెన్సీలకు లాభం చేకూర్చేలా ఉన్నాయి. గతంలో వంటకు అవసరమైన కందిపప్పు, నూనె వంట ఏజెన్సీల నిర్వాహకులే సమకూర్చుకునేవారు. రెండు నెలలుగా ఈ రెండు సరుకులు కాంట్రాక్టు ఏజెన్సీల నుంచి సరఫరా అవుతున్నాయి. దీంతో ఇప్పటి వరకూ వంట నిర్వాహకులకు అందించే కుకింగ్‌ ఛార్జీల్లో భారీగా కోత పడుతుంది. మార్కెట్‌ ధరలకంటే ప్రభుత్వం కాంట్రాక్టర్‌కు చెల్లిస్తున్న రేటు అధికంగా ఉండడమే కాకుండా ప్యాకెట్ల బరువులోనూ వ్యత్యాసం ఉందనే విమర్శలు మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులే చెబుతున్నారు. కుకింగ్‌ ఛార్జీలు పెంచాలని ఆందోళన చేస్తుంటే, ఇస్తున్న అరకొర ఛార్జీల్లోనూ సరుకుల సరఫరా పేరుతో కోతలు విధించి మా పొట్ట కొడుతున్నారని, ఆ మొత్తాన్ని కాంట్రాక్టర్లకు దోచి పెడుతున్నారని కార్మికులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇక గుడ్లైతే చెప్పనక్కర్లేదు. చాలా చిన్న గుడ్డు పెడుతున్నారు. అవి కూడా మెనూ ప్రకారం పెట్టడం లేదన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి.   తూకం, ధరల్లోనూ వ్యత్యాసమే.. పామాయిల్‌కు సంబంధించి ప్రభుత్వం కేటాయించిన మార్గదర్శకాల మేరకు ఐదు గ్రాముల నూనెకు ప్రభుత్వం రూ.0.58 పైసలు చెల్లిస్తుంది. ఆ మేరకు కిలో నూనె రూ.116 అవుతుంది. పాఠశాలలకు సరఫరా చేసిన విజయ పామాయిల్‌ ప్యాకెట్‌పై ఉన్న ధర రూ.90.60లు ఉంది. హోల్‌సేల్‌ మార్కెట్‌లో కిలో పామోలివ్‌ ధర రూ.70 ఉంది. దీంతో ధరలో 40 శాతానికిపైగా కార్మికులు నష్టపోతున్నారు. ప్యాకెట్ల తూకం కూడా కచ్చితంగా కిలో ఉండడం లేదనే విమర్శలున్నాయి. కందిపప్పులోనూ తేడానే... కాంట్రాక్టర్‌ నుంచి సరఫరా చేస్తున్న కందిపప్పుకు కిలో రూ.69 ప్రభుత్వం చెల్లిస్తోంది. రేషన్‌ దుకాణాల్లో అదే కందిపప్పు రాయితీపై రూ.40కు లభిస్తుంది. బయట మార్కెట్‌లో రూ.60 నుంచి రూ.65 వరకు ఉంది. కందిపప్పును ఒక కిలో, పది కిలోల ప్యాకెట్ల రూపంలో అందిస్తున్నారు. వీటి తూకంలోనూ స్వల్పంగా తేడాలుంటున్నట్లు మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు ఆవేదన చెందుతున్నారు. ఏజెన్సీ కార్యకర్తలకూ మొండిచేయి జిల్లాలో మధ్యాహ్న భోజనం పథకంలో 7,563 మంది పనిచేస్తున్నారు. ఇస్కాన్, బుద్ధవరపు ఛారిటబుల్‌ ట్రస్ట్, అక్షయ పాత్ర, అల్లూరి సీతారామరాజు ఎడ్యుకేషన్‌ సొసైటీలు వండి పెడుతున్నాయి. వీరికి అక్టోబరు, నవంబరు నెలలకు మధ్యాహ్న భోజన బిల్లులు చెల్లించాల్సి ఉంది. అలాగే మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో పనిచేస్తున్న ఆయాలకు మూడు నెలలకు గౌరవ వేతనం చెల్లించాల్సి ఉంది. దాదాపు రూ.1.50 కోట్ల వరకు ప్రభుత్వం వద్ద బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. జిల్లాలో వెలుగు చూసిన అవకతవకలివీ... ♦ రౌతులపూడి మండలంలో విద్యార్థులు భోజనం బాగుండడంలేదని గతంలో ధర్నా చేశారు. శంఖవరం మండలంలో ఇటీవల కుళ్ళిన కోడిగుడ్లు ఇచ్చారంటూ విద్యార్థులు, తల్లిదండ్రులు విద్యాశాఖాధికారులకు ఫిర్యాదు చేశారు. పూర్తిస్థాయి తాగునీరు లేదు. అలాగే కూర్చోవడానికి వసతులు లేవు. ♦ గండేపల్లి మండలం తాళ్ళూరులో మధ్యా భోజనంలో గుడ్డు వేయడంలేదు. నిర్వాహకులకు గౌరవ వేతనం ఇచ్చే రూ.వెయ్యి ఆరు నెలల నుంచి బకాయిపడ్డారు. బిల్లులు రెండు నుంచి మూడు నెలలు ఇవ్వకపోవడంతో నిర్వాహకులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ♦ పిఠాపురంలో ప్రైవేటు సంస్థలకు అప్పగించడంతో సరైన సమయానికి భోజనం అందడంలేదు. నాణ్యత కూడా అరకొరగానే ఉంది. కుళ్లిన కోడిగుడ్లు ఇవ్వడంతో అవి విద్యార్థులు తినడానికి పనికి రాకుండా పోతున్నాయి. ♦ పెద్దాపురంలో కుళ్లిన గుడ్లు ఇస్తున్నారని, ఒక్కోసారి చిన్నగుడ్లను సరఫరా చేస్తున్నారంటూ విద్యార్థులు ఆరోపిస్తున్నారు.  హైస్కూల్‌లో ఏజెన్సీకి ఇవ్వడం వల్ల భోజనాన్ని పదిగంటలకే వాహనంలో సరఫరా చేస్తున్నారు. ఈ కారణంగా మధ్యాహ్నం ఒంటి గంటకు భోజనం చేసే విద్యార్థులకు చల్లారిపోయి ఇబ్బందిగా ఉంటుందంటున్నారు. ♦ కాకినాడ సిటీలో అక్షయపాత్ర ఏజెన్సీ ద్వారా సరఫరా అవుతుంది. వీళ్లు ప్రభుత్వం ఇచ్చే మెనూను ఎక్కడా అమలు చేయడంలేదు. వారంలో ఆరు రోజులు భోజనం పెట్టే విధానంలో భాగంగా నాలుగు రోజులు సాంబారు వేస్తున్నారు. అన్నం కూడా లావు బియ్యంతో వండుతున్నారు. సాంబారు నీళ్లులా ఉంటోందని విద్యార్థులు ఆరోపిస్తున్నారు. నెల రోజుల నుంచీ కోడిగుడ్లు వేయడంలేదని ఆరోపిస్తున్నారు. ఈ అన్నాన్ని చాలా మంది పిల్లలు తినకుండా పడవేసి ఆకలితో ఉంటున్నారు. ♦ రంపచోడవరం సిరిగిందలపాడు ఎంపీపీ పాఠశాలలో వంటషెడ్‌ లేకపోవడంతో పక్కనే ఉన్న పాతభవనంలో  వండిపెడుతున్నారు.     ఏజెన్సీలో ఇంప్లిమెంటింగ్‌ ఏజెన్సీలకు బకాయిలు సక్రమంగా చెల్లించడంలేదు. దీనివల్ల నిర్వాహకులకు భారం అవుతుందంటున్నారు. ♦ రాజమహేంద్రవరం రూరల్‌ మండలం రాజవోలులో ఎస్సీపేట మండల పరిషత్‌ ప్రాథమిక పాఠశాలలో వంటషెడ్డులేక ఖాళీగా ఉన్న తరగతిలో ఇంప్లిమెంటింగ్‌ ఏజెన్సీలు వంటలు నిర్వహిస్తున్నాయి. వంటసామాన్లు అరిగిపోయాయని, కొత్త సామాన్లు ఇవ్వడంలేదని నిర్వాహకులు చెబున్నారు. గ్యాస్‌ ధర పెరిగిపోయిందని, గ్యాస్‌ ధరకు తగ్గ డబ్బురావడంలేదని నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. ♦ సకాలంలో బిల్లులు చెల్లించక ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు సతమతమవుతున్నారు. విద్యార్దులకు వండి వార్చేందుకు నిర్వాహకులు ప్రైవేట్‌ వ్యక్తుల నుంచి రుణాలు పొంది అప్పుల ఊబిలో కూరుకుపోతున్న పరిస్దితి నెలకుంది. ఆలమూరులో కూర కలుపుకుని నోటిలో ముద్ద పెట్టుకుంటే మంచినీరు తాగనిదే లోపలికి దిగని పరిస్థితుల్లో విద్యార్థులున్నారు.  ♦ రాజమహేంద్రవరం నగరంలో గతంలో ఇంప్లిమెంట్‌ ఏజన్సీలను సన్‌ఫ్లవర్‌ ఆయిల్‌ వాడమనేవారు. ఇప్పుడు కొత్తగా పప్పు, నూనె సరఫరా చేసేవారు నాసిరకం పప్పును, పామాయిల్‌ను సరఫరా చేస్తున్నారు. నాణ్యమైన ఆహారం సరఫరాకు చర్యలు జిల్లాలో నిర్వహిస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో ఏవిధమైన నాణ్యత లోపం లేకుండా సక్రమంగా వండి అందించేలా చర్యలు తీసుకుంటున్నాం. ఏజెన్సీలతోపాటు, నగరాల్లో ఫౌండేషన్‌ల ద్వారా సరఫరా చేసే ఆహారం పరిశుభ్రంగా ఉండేలా అధికారులు తనిఖీలు చేస్తున్నారు. వేతన బకాయిలన్నీ సక్రమంగా అందేలా చర్యలు తీసుకుంటున్నాం. ప్రభుత్వం సీఏఫ్‌ఎంఎస్‌ ప్రవేశపెట్టడంతో కొన్ని సాంకేతిక సమస్యలు రావడంతో కొంత వరకూ ఇబ్బందులు తలెత్తుతున్నాయి. వాటి పరిష్కారానికి చర్యలు తీసుకుంటున్నాం.– ఎస్‌.అబ్రహం, జిల్లా విద్యాశాఖాధికారి, కాకినాడ

విజయనగరం, నెల్లిమర్ల: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలుచేస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకం ప్రైవేటీకరణ అంశం ఉద్రిక్తతకు దారితీసింది. ప్రైవేటు ఏజెన్సీల నుంచి సరఫరా చేసే భోజనాలను పాఠశాలల్లో పనిచేసే వంట నిర్వాహకులు గురువారం అడ్డుకున్నారు. రోడ్డుపై బైఠాయించి ఆందోళనలు చేశారు. ప్రభుత్వ తీరును దుయ్యబట్టారు. దీంతో చాలా పాఠశాలలకు సకాలం లో ‘భోజనం’ చేరలేదు. విద్యార్థులు ఆకలితో అలమటిం చారు. నెల్లిమర్ల పట్టణంలో భోజన నిర్వాహకులు, వామపక్షాల నేతలకు పోలీసుల మధ్య పెద్దఎత్తున వాగ్వాదం జరిగింది. ఉద్రిక్త పరిస్థితులు నెలకున్నాయి. నిర్వాహకులను పోలీసులు అరెస్టు చేసి గుర్ల పోలీస్‌ స్టేషన్‌కు తరలించారు.  ఇదీ పరిస్థితి... జిల్లా వ్యాప్తంగా ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహణను ప్రభుత్వం నవ ప్రయాస్‌ అనే సంస్థకు అప్పగించిన విషయం తెలిసిందే. నెల్లిమర్ల నగర పంచాయతీతో పాటు నెల్లిమర్ల, డెంకాడ, విజయనగరం మండలంలోని పలు పాఠశాలలకుభోజనం సరఫరా చేసే ప్రక్రియను సదరు సంస్థ గురువారం నుంచి ప్రారంభించింది. దీంతో సీఐటీయూ, ఏఐటీయూసీ ఆధ్వర్యంలో మూడు మండలాలకు చెందిన ఎండీఎం నిర్వాహకులు నెల్లిమర్లలోని నవ ప్రయాస్‌ సంస్థకు చెందిన భోజన సరఫరా కేంద్రానికి పెద్ద ఎత్తున చేరుకున్నారు. పాఠశాలలకు భోజనాలను సరఫరా చేస్తున్న వాహనాలను అడ్డగించారు. దీంతో పోలీసులు రంగప్రవేశం చేశారు. సీఐ రమేష్‌ ఆధ్వర్యంలో ఎస్‌ఐలు నారాయణరావు, రవి, రామకృష్ణ తదితరులు ఆందోళనను చెదరగొట్టాలని ప్రయత్నించారు. భోజనం తీసుకెళ్తున్న వాహనాలను విడిచిపెట్టాలని నిర్వాహకులను ఆదేశిం చారు. అయితే, మధ్యాహ్న భోజన ప్రక్రియ ప్రైవేటీకరణను రద్దుచేస్తామని కలెక్టర్‌ వచ్చి హామీ ఇస్తేనే వదులుతామని నిర్వాహకులు భీష్మించుకు కూర్చున్నారు. దీంతో సీఐటీయూ, ఏఐటీయూసీ నేతలు టీవీ రమణ, బుతగ ఆశోక్, కృష్ణంరాజు, జీవా, కిల్లంపల్లి రామారావు, అప్పలరాజు దొర, ఎండీఎం నిర్వాహక సంఘం జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి బి.సుధారాణి తదితరులను అరెస్టు చేసేందుకు పోలీసులు ప్రయత్నించారు. దీనిని మహిళలు అడ్డుకున్నారు. దీంతో నిర్వాహకులు, పోలీసుల మధ్య తోపులాట జరిగింది. వెనక్కు తగ్గిన పోలీసులు కొద్దిసేపటి తరువాత ఒక్కరొక్కరుగా నేతలను, ఎండీఎం నిర్వాహకులను అరెస్టుచేశారు. వారిని గుర్ల, విజయనగరం పోలీసు స్టేషన్లకు తరలించారు. విద్యార్థులకు ‘పస్తులు’ మధ్యాహ్న భోజనం సరఫరా తొలిరోజు అట్టర్‌ ప్లాప్‌ అయ్యింది. పాఠశాలలకు భోజనం సరఫరా లో నిర్వాహక ఏజెన్సీ సరైన ప్రణాళిక పాటించకపోవడంతో నెల్లిమర్ల పట్టణంతో పాటు మండలంలోని పలు పాఠశాలలకు భోజనం చేరలేదు. దీంతో వందలాదిమంది విద్యార్థులు భోజనాల్లేక పస్తులున్నారు. ఆహారం అందకపోవడంతో ఆకలితో విలవిలలాడిపోయారు. నెల్లిమర్ల పట్టణ పరిధిలోని గాంధీనగర్‌ కాలనీలోనున్న ప్రాథమిక పాఠశాలతో పాటు జ్యూట్‌మిల్లు స్కూల్‌కు భోజనాలు చేరలేదు. అలాగే, కొండపేట, రామతీర్థం జంక్షన్‌లోని ప్రాథమిక పాఠశాలల విద్యార్థులకు భోజనం కరువైంది. ఎంఈఓ అంబళ్ల కృష్ణారావు పాఠశాలలకు చేరుకుని చిన్నారులకు బిస్కె ట్‌ ప్యాకెట్లు అందించారు. అందుబాటులో ఉన్న విద్యార్థులను ఇళ్లకు పంపించారు. ఇదిలా ఉంటే తొలిరోజు విద్యార్థులకు వడ్డించిన అన్నం గట్టిగా ఉందని విద్యార్థులతో పాటు ఉపాధ్యాయులు తెలిపారు. ఉదయం 7గంటలకే వండటం వల్లనో, సరిగ్గా ఉడక్కపోవడం వల్లనో గట్టిగా ఉందని తెలిపారు. అరెస్టులు దారుణం గుర్ల:  ఏళ్ల తరబడి పనిచేస్తున్న భోజన నిర్వాహకులకు ఎలాంటి ఉపాధి చూపకుండా, జీవన భద్రత కల్పించకుండా పథకాన్ని ప్రైవేటు ఏజెన్సీలకు అప్పగించడాన్ని నిర్వాహకులతో పాటు వామపక్షాల నాయకులు తప్పుబట్టారు. గుర్ల పోలీస్‌ స్టేషన్‌ వద్ద ఏఐటీయూసీ ప్రధాన కార్యదర్శి వి.కృష్ణంరాజు మాట్లాడుతూ టీడీపీ ప్రభుత్వం వేలాది మంది మహిళలకు ఉపాధి లేకుండా చేసిందన్నారు. శాంతియుతంగా ధర్నా చేస్తున్న వారిని ఆరెస్టు చేయడం దారుణమని, అక్రమ అరెస్టులతో ఉద్యమాలు ఆపలేరని హెచ్చరించారు. అరెస్టైయిన వారిలో ఏఐటీయూసీ జిల్లా కార్యదర్శి బుగత అశోక్, టి.జీవన్న, తమ్మి అప్పలరాజు దొర, పెంకి లక్ష్మి, ఉంగరాల జయలక్ష్మితో పాటు 200 మంది మధ్యాహ్న భోజన పథక నిర్వహకులు ఉన్నారు.

విశాఖపట్నం, చోడవరం: పాడైపోయిన భోజనం తినలేమంటూ గోవాడ హైస్కూల్‌ విద్యార్థులు మధ్యాహ్నం ఆకలితోనే ఉండిపోయారు. ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో కొత్తగా ఈనెల 1వ తేదీ నుంచి  మధ్యాహ్నం భోజన పథకం నిర్వహణ ‘నవప్రయాస్‌’అనే ప్రైవేటు సంస్థకు అప్పగించిన విషయం తెలిసిందే. రోజూలాగే గురువారం కూడా గోవాడ జెడ్పీ హైస్కూల్‌కు నవ ప్రయాస్‌ సంస్థ నుంచి ఉదయం 10 గంటకు మధ్యాహ్నం భోజనం క్యారేజీల్లో వచ్చింది. ఒంటి గంటకు స్కూల్‌ బెల్‌ కాగానే విద్యార్థులంతా భోజనానికి సిద్ధమయ్యారు. భోజన క్యారేజీలు తెరవగానే అన్నం దుర్వాసన వస్తుందంటూ విద్యార్థులంతా భోజనం చేయడం మానేశారు. ఈ స్కూల్‌కు గోవాడతోపాటు పరిసర 8 గ్రామాల నుంచి 10 కిలోమీటర్ల దూరం నుంచి 700మంది విద్యార్థులు వస్తుంటారు. వీరంతా ప్రతీ రోజూ మధ్యాహ్నం భోజనం ఈ స్కూల్‌లోనే చేస్తారు. ఇలాంటి పరిస్థితిలో నవప్రయాస్‌ పంపిన భోజన పాడైపోవడంతో ఆ విద్యార్థులంతా ఆకలితో మలమలమాడారు. ఇళ్లకు వెళదామంటే చాలా దూరం కావడంతో కొందరు ఆ పాడైపోయిన భోజనమే చేయగా మిగతా వారంతా ఆకలితో ఉండిపోయారు. వసతి గృహాల విద్యార్థులు కూడా ఈ పాఠశాలకే రావడంతో వారు కూడా స్కూల్‌లోనే భోజనం చేయాల్సి ఉంది. కాని విద్యార్థులంతా భోజనం చేయకుండా ఉండిపోవడంతో స్థానికులంతా కలిసి ఇక్కడి వసతి గృహంలో అత్యవసరంగా వంట చేయించి విద్యార్థులకు భోజనం పెట్టారు. మధ్యాహ్నం 3గంటల వరకు విద్యార్థులంతా ఆకలితో ఉండాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. ఆరో తరగతి నుంచి 10వ తరగతి వరకు విద్యార్థులు భోజనం లేక చాలా ఇబ్బంది పడ్డారు. గతంలో మాదిరిగానే పాఠశాలలోనే భోజనం వండి పెట్టాలని విద్యార్థులు, తల్లిదండ్రులు డిమాండ్‌ చేశారు. నవప్రయాస్‌ సంస్థ తెచ్చిన పాడైపోయిన భోజనాలను వెనక్కి తీసుకెళ్లిపోతుండగా స్థానికులు అడ్డుకుని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారని ఉపాధ్యాయులు ఎంఈవో దృష్టికి తీసుకువెళ్లారు. భోజనం చేయకుండా నిరసన చీడికాడ: నవ ప్రయాస్‌ సంస్థ అందిస్తున్న భోజ నం పాడైపోవడంతో మండలంలోని తురువో లు, చీడికాడ, బైలపూడి ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు భోజనాలు తినకుండా నిరసన వ్యక్తం చేశా రు. తమ సమస్యను 1100కు ఫోన్‌ చేసి ఫిర్యాదు చేశారు. నవప్రయాస్‌ అందిస్తున్న మధ్యాహ్న భోజనం రెండు రోజులుగా బైలపూడి ఉన్నత పాఠశాలకు పాడైన భోజనం  సరఫరా చేస్తుండడంతో విద్యార్థులు వెనక్కి పంపిస్తున్నారు. చీడికాడ ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు భోజనాలు చేయకుండా గురువారం నిరసనకు దిగారు. ఈ విషయం తెలుసుకున్న ఎస్‌ఎఫ్‌ఐ నేత దేముడునాయుడు ఎంఈవో గంగరాజుకు ఫిర్యాదు చేయడంతో ఈ విషయం ఉన్నతాధికారుల దృష్టికి తీసుకువెళతామన్నారు. తురువోలు విద్యార్థులు పాడైన భోజన పదార్థాలను బేసిన్‌లో వేసి కుక్కకు పెట్టగా అది ముట్టకపోవడంతో ఆ ఫొటో తీసి 1100కి ఫిర్యాదు చేసినట్టు విద్యార్థులు జి.గీతమా, వెంకటలక్ష్మీ, ధనుషా, సు«ధీర్, విశాలక్ష్మి తెలిపారు. భోజనాలను పాఠశాలల్లోనే తయారు చేయాలని విద్యార్థులు కోరారు.   మళ్లీ ఆమరణ దీక్ష చేపట్టిన నిరుద్యోగులు అరకులోయ: ఒడిశా, ఏపీ రాష్ట్రాల ఉమ్మడి  నిర్వహణలో ఉన్న మాచ్‌ఖండ్‌ జలవిద్యుత్‌  కేంద్రంలో ఉపాధి,ఉద్యోగ అవకాశాలు కల్పించాలని డిమాండ్‌తో ఐదుగురు నిరుద్యోగులు ఆమరణ దీక్షను కొనసాగిస్తున్నారు. దీక్ష శిబిరంలో ఆందోళనకారుల ఆరోగ్యం  క్షీణించడంతో మాచ్‌ఖండ్‌ పోలీసులు బుధవారం వారికి వైద్యసేవలు కల్పించారు. కోరాపుట్‌ జిల్లా ఆస్పత్రిలో వైద్యసేవలు పొందిన వారి ఆరోగ్య పరిస్థితి కుదుటపడడంతో  రాత్రికి ఒనకఢిల్లీ చేరుకుని గురువారం ఉదయం మళ్లీ ఆమరణ దీక్షను కొనసాగించారు. సంఘ నాయకులు ఉమేష్‌చంద్ర పాత్రో,సనాయి బాద్‌నాయక్,జోగేష్‌ కిల్లో,ఎండీ జమాలుద్దీన్, సురజ్‌కుమార్‌ మహరియాలు దీక్ష చేస్తున్నారు. ఆమరణ దీక్ష చేపట్టడంతో మాచ్‌ఖండ్‌ పవర్‌ ప్రాజెక్ట్‌ సెక్యూరిటీ అధికారి గురువారం దీక్ష శిబిరాన్ని సందర్శించారు.  ఆందోళన గురించి మాచ్‌ఖండ్‌ బోర్డు అధికారులకు తెలియజేస్తానని,దీక్షను విరమించాలని కోరారు. అయినా  ఫలితం లేకపోయింది. 

విజయనగరం అర్బన్‌: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలుచేసే మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి గ్యాస్‌ కష్టాలు వెంటాడుతున్నాయి. రాయితీపై సిలిండర్లు సరఫరా చేయకపోవడం, కనెక్షన్ల కోసం పాఠశాల నిర్వహణ నిధులు వినియోగించడాన్ని ఉపాధ్యాయ సంఘాలు, భోజన నిర్వాహకుల సంఘాలు తప్పుబడుతున్నాయి. గ్యాస్‌పై వంట చేయడం భారం కావడంతో వంట నిర్వాహకులు స్టౌవ్‌లను మూలకు చేర్చుతున్నారు. ఇప్పటికే జిల్లాలో 2,635 పాఠశాలల్లో కర్రలపైనే వంటలు సాగుతున్నాయి. భోజన వంటకాలు గ్యాస్‌ పొయ్యిలపై చేయాలనే కలెక్టర్‌ ఉద్దేశం మంచిదే అయినా అమలులో చిత్తశుద్ధి లోపించింది. ఇదీ పరిస్థితి... పదేళ్ల కిందట జిల్లాలోని 800 ప్రాథమిక పాఠశాలలకు  గ్యాస్‌ స్టౌవ్‌(సింగిల్‌ పొయ్యి)లను పంపిణీ చేశారు. గ్యాస్‌ సిలిండర్లను రాయితీపై సరఫరా చేయకపోవడంతో వంటలు భారమయ్యాయి.  దాదాపు అన్ని పాఠశాలల్లోని స్టౌవ్‌లూ మూలకు చేరాయి. వీటి కోసంఅప్పట్లో సుమారు రూ.30 లక్షలు సర్వశిక్షా అభియాన్‌ నిధుల కేటాయించినా ఫలితం లేకపోవడం గమనార్హం. దీనిని చక్కబెట్టకుండానే గత ఏడాది జిల్లాలో స్కూల్‌ నిర్వహణ నిధులు వస్తున్న 2,635 పాఠశాలలకు గ్యాస్‌ కనెక్షన్‌లను బలవంతంగా అంటగట్టారు. గ్యాస్‌ కనెక్షన్‌ కోసం అవసరమైన నిధులను ప్రత్యేక గ్రాంట్‌ల నుంచి కాకుండా ఆయా పాఠశాలల గ్రాంట్ల నుంచి ఎస్‌ఎస్‌ఏ యంత్రాంగం నేరుగా తీసుకుంది. ఒక్కో పాఠశాల అకౌంట్ల నుంచి రూ.2,600 వంతున రూ.67.3 లక్షల మొత్తంగా గ్యాస్‌ ఏజెన్సీలకు చెల్లిందించి. కనెక్షన్‌ అయితే ఇచ్చారు గానీ స్టౌవ్‌ కొనలేదు. ఇప్పటికే ఉన్న నిధులు తీసుకుపోవడంతో ఖాతాల్లో సొమ్ములు లేవని సుమారు 1500 స్కూళ్లు  స్టౌవ్‌లు కొనుగోలు చేయని పరిస్థితి అప్పట్లో ఏర్పడింది. స్టౌవ్‌లు కొనుగోలు చేసిన పాఠశాలల్లో రాయితీ సిలెండర్‌ పంపిణీపై రాతపూర్వక ఆదేశాలు రాకపోవడంతో వాటి వాడకం కూడా సక్రమంగా నిర్వహించలేని పరిస్థితి ఏర్పడిందని ఉపాధ్యాయులు వాపోతున్నారు. దీంతో గ్యాస్‌ వాడకం పేరుతో స్కూళ్ల నిధుల నుంచి తీసుకున్న రూ.67.3 లక్షలు బూడిదపాలయ్యాయి. వినియోగానికి దూరం... గృహావసరాల సిలెండర్‌ను పాఠశాలలకూ సరఫరా చేస్తామని చెబుతున్నా ఆచరణ శూన్యమే అయ్యింది. దీంతో ప్రస్తుతం వాణిజ్య వినియోగంలోనే రూ.950 ధరతో సిలెండర్లను కొనాల్సిన పరిస్థితి. భోజన పథకానికి వచ్చే నిధులు చాలకపోవడంతో కట్టెలనే వాడాల్సి వస్తోందని ఉపాధ్యాయ వర్గాలు వాపోతున్నాయి. నెలకు సరిపడే సంఖ్యలో రాయితీపై సిలెండర్లను ఇప్పించాలంటే జిల్లా యంత్రాంగం నుంచి ప్రత్యేక ఆదేశాలు ఇవ్వాలి. అలాంటి చర్యలు ఏవీ తీసుకోకుండా అమలు సాధ్యంకాదని ఉపాధ్యాయులు వాఖ్యానిస్తున్నారు. ఉన్నత పాఠశాలల్లో వందల సంఖ్యలో విద్యార్థులు ఉంటారు. జిల్లాలో ప్రభుత్వ, జెడ్పీతోపాటు ఆదర్శపాఠశాలలు, గిరిజన సంక్షేమ పాఠశాలలు కలిపి 335 ఉన్నత పాఠశాలలు ఉన్నాయి. ఇలాంటి పాఠశాలకు సిలెండర్ల సమస్య తప్పక ఎదురవుతుంది. నిబంధనల మేరకు గృహావసరాల సిలెండర్‌ కావాలంటే  21 రోజులైతే కాని రాయితీతో ఇచ్చే పరిస్థితి లేదు. వందల మంది విద్యార్థులున్న పాఠశాలలకు నెల పొడువునా 15 సిలెండర్లు కనీసం అవసరం పడతాయి. వీటి అమలు సాధ్యం కాదని ఉపాధ్యాయులు చెబుతున్నారు. రాతపూర్వక ఆదేశాలు రావాలి పాఠశాలలల్లో మధ్యాహ్న భోజన వంటల కోసం గ్యాస్‌ కనెక్షన్లను కలెక్టర్‌ మంజూరు చేశారు. ఎస్‌ఎంసీ నుంచి సేకరించిన నిధులను వెచ్చించాం. రెగ్యులర్‌గా సిలెండర్‌ గ్యాస్‌ కొనుగోలును ఆయా పాఠశాలల మధ్యాహ్న భోజన మెస్‌ చార్జీల నుంచి కేటాయించుకోవాలి. రాయితీ సిలెండర్లపై రాతపూర్వక ఆదేశాలు ఇంకారాలేదు. ఆర్థికంగా భారం కాకూడదని సిలెండర్‌ కేటగిరీని గృహావసరాలకు అనుమతి ఇచ్చారు.      – డాక్టర్‌ బీ.శ్రీనివాసరావు, పీఓ, ఎస్‌ఎస్‌ఏ రాయితీ సిలెండర్లపై స్పష్టత తప్పనిసరి పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన వంటకు గ్యాస్‌ కనెన్షన్‌ ఇచ్చారు. నెలకు సరిపడినన్ని గ్యాస్‌ సిలెండర్ల పంపిణీని రాయితీపై ఇవ్వడం లేదు. ఇవ్వగలిగితే అందుకు అవసరమైన చట్టబద్ధమైన ఆదేశాలను గ్యాస్‌ ఏజెన్సీలకు ఇవ్వాలి. గ్యాస్‌ స్టౌవ్‌లు సాధారణమైనవి కాకుండా ఎక్కువ మందికి వండగలిగే  పెద్ద స్టౌవ్‌లను విధిగా ఇవ్వాలి. ఇలాంటి సమ్యలన్నింటినీ అధిగమించకపోతే గ్యాస్‌ కనెక్షన్‌లు వృథాగా పడి ఉంటాయి.– టి.సన్యాసిరాజు, జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి, ప్రధానోపాధ్యాయ సంఘం

విశాఖపట్నం, పద్మనాభం(భీమిలి): ఉడకని అన్నం... పాచిపోయిన సాంబారు సరఫరా చేస్తూ విద్యార్థులతో ఆడుకుంటోంది నవ ప్రయాస్‌ ఏజెన్సీ. మండలంలోని పలు పాఠశాలలకు మంగళవారం నవ ప్రయాస్‌ ఏజెన్సీ సరఫరా చేసిన సాంబారు పాచెక్కి దుర్వాసన వచ్చింది. దీంతో ఆ సాంబారుతో అన్నం తినలేక విద్యార్థులు అర్ధాకలితో అలమటించారు. మండలంలోని మద్ది జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలకు 215 మందికి సరిపడా అన్నం, సాంబారు నవ ప్రయాస్‌ ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు మంగళవారం తీసుకొచ్చారు. అన్నంలో సోమవారం మాదిరిగా మంగళవారం కూడా రాళ్లు, బెడ్డలు, ధాన్యం ఉన్నాయి. అన్నం సరిగా ఉడక్కపోవడంతో పలుకుగా ఉంది. పురుగులు కూడా ఉన్నా యి. వీటన్నింటికీ తోడు సాంబారు పాచెక్కడంతో చాలా మంది విద్యార్థులు తినలేక పారేశారు. తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో వేరే గత్యంతం లేక మధ్యాహ్నం 1.30 గంటలకు ఉపాధ్యాయులు టమోటా అన్నం చేయించి విద్యార్థులకు పెట్టారు. అదేవిధంగా పద్మనాభం మండలంలోని కురపల్లి, భద్రయ్యపేట, బొత్సపేట, లింగన్నపేట, పద్మనాభం, ఇసకలపాలెం ప్రాథమిక పాఠశాలలకు, రెడ్డిపల్లి జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పాఠశాలకు సరఫరా చేసిన సాంబార్‌ పాచెక్కడంతో విద్యార్థులు అన్నం తినడానికి అయిష్టత చూపారు. ఇవి కూడా నిర్ణీత సమయానికి కాకుండా ఆలస్యంగా తీసుకొచ్చారు. విద్యార్థుల ఆరోగ్యంతోచెలగాటం రెడ్డిపల్లి జిల్లా పరిషత్‌ ఉన్నత పా ఠశాలలో భోజనాన్ని వైఎస్సార్‌సీపీ భీమునిపట్నం నియోజకవర్గ సమన్వయకర్త అక్కరమాని విజయనిర్మల పరిశీలించారు. సాంబారు దు ర్వాసన వస్తున్నట్టు గుర్తిం చారు. ఈ సందర్భంగా ఆమె మాట్లాడుతూ విద్యార్థులకు నాణ్యమైన భోజనం పెట్టకుండా వారి ఆరోగ్యంతో చెలగాటమాడుతున్నారని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. అన్నంలో రాళ్లు, ధాన్యం అన్నంలో సోమవారం వలే మంగళవారం కూడా రాళ్లు, ధాన్యం ఉన్నాయి. అన్నం ఉడకపోవడంతో తినడానికి పనికి రాలేదు. తినలేక అన్నాన్ని పారేశాం. ఈ అన్నాన్ని తింటే అనారోగ్యం బారిన పడతాం. అన్నం బాగుండేటట్టు జిల్లా అధికారులు చర్యలు చేపట్టాలి.– కె.మణికంఠ, మద్ది పాచిపోయిన సాంబారు సాంబారు పాచెక్కిపోయింది. దీని వల్ల దుర్వాసన వచ్చింది. దీంతో అన్నం తింటే వాంతులయ్యే ప్రమాదం ఉంది. ఈ సాంబారుతో అన్నం తినలేక వదిలేశాం. ఉపాధ్యాయులు టమోటా అన్నం చేయించడంతో అది తిని కడుపు నింపుకున్నాం.– జి.ప్రసాద్, మద్ది

విజయనగరం, నెల్లిమర్ల: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహిస్తున్న నిర్వాహకుల పొట్టగొట్టేందుకు రంగం సిద్ధమైంది. పెద్దగా లాభం లేకపోయినా పదిహేనేళ్లుగా చిన్నారుల కడుపు నింపుతున్న నిర్వాహకుల్ని కాదని కార్పొరేట్‌ సంస్థలకు అప్పగించేందుకు ప్రభుత్వ సన్నాహాలు పూర్తయ్యాయి. తమ పొట్ట కొట్టొద్దని విన్నవిస్తూ ఎన్ని ఉద్యమాలు చేసినా.. వద్దంటూ నిర్వాహకులను వీధిన పడేసేందుకు ప్రభుత్వం సమాయత్తమైంది. ఈ మేరకు జిల్లాలో తొలిసారిగా నెల్లిమర్ల క్లస్టర్‌ పరిధిలోని నెల్లిమర్ల, డెంకాడ, విజయనగరం మండలాల్లో వచ్చేనెల 1నుంచి పథకం నిర్వహణకు సంబంధిత ఏజెన్సీ రంగం సిద్ధం చేసుకుంది. నెల్లిమర్ల మండలంలో మంగళవారం ప్రయోగాత్మకంగా పాఠశాలలకు మధ్యా హ్న భోజనం సరఫరా చేయనుంది. దీంతో వేలా దిమంది నిర్వాహకులు గగ్గోలు పెడుతున్నారు. 2003 నుంచి పథకం ప్రారంభం జిల్లావ్యాప్తంగా మొత్తం 2737 ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో 2003 నుంచి మధ్యాహ్న భోజన పథకం ప్రారంభమైంది. మొత్తం 71,611 మంది పాఠశాల విద్యార్థులు పథకం ద్వారా రోజూ భోజనం చేస్తున్నారు. తాజాగా పెరిగిన మెస్‌ చార్జీల ప్రకారం ప్రాథమిక పాఠశాలల విద్యార్థులకు రోజుకు రూ 4.13 పైసలు, యూపీ, ఉన్నత పాఠశాలల విద్యార్థులకు రూ 6.18 పైసలు ప్రభుత్వం చెల్లిస్తోంది. మొదట్నుంచీ ఈ పథకాన్ని ఆయా గ్రామాలకు చెందిన స్వయం సహాయక సంఘాలే నిర్వహిస్తున్నాయి. ఎన్ని ఒడిదుడుకులు ఎదురైనా నిర్వహణను ఆపలేదు. కొన్ని సందర్భాల్లో ప్రభుత్వం నిధులు మంజూరు చేయకపోయినా అప్పులు చేసి మరీ పిల్లలకు భోజనం వండిపెట్టారు. కార్పొరేట్‌ సంస్థలకు ధారాదత్తం నిర్వాహకులను తప్పించి కార్పొరేట్‌ ఏజెన్సీలకు పథకం నిర్వహణను అప్పగించింది. నవ ప్రయాస్‌తో పాటు అక్షయపాత్ర, అనే సంస్థలకు ధారాదత్తం చేసింది. ఈ సంస్థలు జిల్లాలోని పాఠశాలల ను 20 చొప్పున ఒక యూనిట్‌గా చేసుకుని భోజ నాన్ని సరఫరా చేయనున్నారు. మెనూ ప్రకా రం ఆహార పదార్థాలన్నీ ఒకచోట తయారుచేసి, వాహనాల్లో ఆయా పాఠశాలలకు పంపించనున్నారు. నేడు ప్రయోగాత్మకంగా ప్రారంభం జిల్లాలోనే తొలిసారిగా నెల్లిమర్ల క్లస్టర్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని సరఫరా చేసే ప్రక్రియ ప్రారంభం కానుంది. ఈ మేరకు నెల్లిమర్ల రైల్వే ఓవర్‌ బ్రిడ్జికి సమీపంలో వండి నెల్లిమర్ల, డెంకాడ, విజయనగరం మండలాల్లోని ప్రభుత్వ పాఠశాలలకు సరఫరా చేయనున్నారు. కాంట్రాక్టు దక్కించుకున్న నవ ప్రయాస్‌ సంస్థ ఇప్పటికే అన్ని సౌకర్యాలను సమకూర్చుకుంది. పొట్టగొట్టే ప్రయత్నం పదిహేనేళ్లుగా మేము నిర్వహిస్తున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని కార్పొరేట్‌ సంస్థలకు అప్పగించి, ప్రభుత్వం మా పొట్ట గొడుతోంది. ఎన్నో కష్టనష్టాలకోర్చి పిల్లలకు భోజనం అందించాం. ఇప్పుడేమో సంస్థలకు అప్పగించి మాకు అన్యాయం చేసింది.పైల భారతి, ఎండీఎం నిర్వాహకురాలు. మాకు దారి చూపాలి 2003 పథకం ప్రారంభం నుంచి మేం పిల్లలకు వండి పెడుతున్నాం. ఎన్నో కష్టనష్టాలకు ఓర్చుకుని భోజనం పెట్టాం. ఇప్పుడు మమ్మల్ని కాదని కార్పొరేట్‌ సంస్థలకు అప్పగించడం భావ్యం కాదు. మాకు దారి చూపించి అప్పగించాలని ప్రభుత్వాన్ని డిమాండ్‌ చేస్తున్నాం. పాండ్రంకి మహాలక్ష్మి, అధ్యక్షురాలు, ఎండీఎం యూనియన్, నెల్లిమర్ల. డిసెంబర్‌ 1నుంచి ప్రారంభం నెల్లిమర్ల పట్టణం, మండలంలో ప్రభుత్వ పాఠశాలల విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహణ బాధ్యతను నవ ప్రయాస్‌ అనే సంస్థకు ప్రభుత్వం అప్పగించింది. డిసెం బర్‌ ఒకటో తేదీనుంచి పాఠశాలలకు భోజనం సరఫరా చేయనున్నట్టు ఆ సంస్థ సమాచారం అందించింది. ప్రయోగాత్మకంగా మంగళవారం మండలంలో ప్రారంభించనున్నారు.  – అంబళ్ల కృష్ణారావు, ఎంఈఓ, నెల్లిమర్ల

శ్రీకాకుళం, వీరఘట్టం: పథకం ప్రవేశపెట్టడం.. ఊపుగా ప్రచారం చేయడం.. కొనసాగించలేక మధ్యలోనే వదిలేయడం.. అంత వైఫల్యంలోనూ తమ ఆదాయ మార్గాలు వెతుక్కోవడం.. టీడీపీ మార్కు రాజకీయమిది. సర్కారు బడుల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకంలోనూ టీడీపీ ఇదే ఫార్ములా ఫాలో అయ్యింది. విద్యార్థులకు పోషకాలతో కూడిన ఆహారాన్ని అందించేందుకు మధ్యాహ్నం వంటకు కందిపప్పును ప్రభుత్వమే సరఫరా చేస్తుందని విద్యా శాఖ గతంలో ప్రకటించింది. ఆ ప్రకటన మేరకు గత నెల కందిపప్పును సరఫరా చేసింది. నెల గడిచేలోపే అధికార పార్టీ తన అసలు ప్లాన్‌ను అమలు చేసింది. నవంబరు నెల సగం పూర్తయినా ఇంత వరకు పాఠశాలలకు కందిç ³ప్పు సరఫరా కాలేదు. కానీ ఆన్‌లైన్‌ నమోదుల్లో మాత్రం అన్ని బడులకు కందిపప్పును ఇచ్చేసినట్లుచూపిస్తున్నారు. ఈ లెక్కల ప్రకారమే చెల్లింపులు జరుపుతుండడంతో వంట మహిళల కుకింగ్‌ చార్జీల్లో కోత పెడుతూ.. నెలకు రూ.5.91 లక్షల మొత్తాన్ని కాంట్రాక్టర్ల జేబుల్లోకి చేరుస్తున్నారు. అసలు సరుకే పంపిణీ చేయకుండా సర్కారు చెల్లిస్తున్న మొత్తమిది. సరుకు ఇవ్వకుండా.. ఒకటి నుంచి 5వ తరగతి విద్యార్థులకు ఒక్కొక్కరికీ 100 గ్రాముల బియ్యం, మసాలా దినుసులకు రూ.4.13 పైసలు చొప్పున అలాగే 6–10వ తరగతి విద్యార్థులకు 150 గ్రాముల బియ్యం, మసాలా ఖర్చులకు రూ.6.18 పైసలు చొప్పున ఈ మహిళలకు విద్యాశాఖ చెల్లిస్తోంది. తాజాగా అక్టోబర్‌ నుంచి ప్రభుత్వం 1–5వ తరగతి వారికి 20 గ్రాముల కందిపప్పు, అలాగే 6–10వ తరగతి విద్యార్థులకు 30 గ్రాముల కందిపప్పు చొప్పున సరఫరా చేస్తోంది. ఈ సరుకులకు గాను కుక్కింగ్‌ చార్జీల్లో 1–5వ తరగతి విద్యార్థులకు రూ.1.38 పైసలు, 6–10వ తరగతి విద్యార్థులకు రూ.2.07 పైసలు కట్‌ చేస్తోంది. ఇలా జిల్లాలో 2,38,616 మంది విద్యార్థులకు కందిపప్పు సరఫరా పేరిట నెలకు రూ.5,91,848లు కాంట్రాక్టర్లకు ముడుతోంది. సరుకు సరఫరా చేసినా చేయకపోయినా ఈ డబ్బులు ఖాతాలకు జమ అయిపోతున్నాయి. దీంతో కాంట్రాక్టర్లు మధ్యాహ్న భోజనానికి కందిపప్పు సరఫరా నిలిపివేశారు.  స్టాకు లేదంట.... విద్యార్థుల్లో పౌష్టికాహారం లోపం అధిగమించేందుకు మధ్యాహ్నం భోజనానికి కందిపప్పు సరఫరా చేస్తామని చెప్పిన ప్రభుత్వం కందిపప్పు సరఫరాను మూడు రోజుల ముచ్చటగా ముగించింది. మధ్యాహ్నం వంటలకు సరఫరా చేయాల్సిన కందిపప్పు స్టాకు లేకపోవడంతో ఈనెల కందిపప్పు సరఫరా చేయలేదని కాంట్రాక్టర్‌ చెబుతున్నారు. అయితే ఈ నెలలో కందిపప్పు వచ్చే పరిస్థితి లేదంటున్నారు. అలాంటప్పుడు వంట ఏజెన్సీల కుక్కింగ్‌ చార్జీల్లో కోత కోయడం సబబు కాదని పలువురు వాపోతున్నారు. ఈ విధానాన్ని రద్దు చేసి యథావిధిగా వంట మహిళలకు కందిపప్పు చార్జీలను ప్రభుత్వం చెల్లించాలని ఏజెన్సీ మహిళలు కోరుతున్నారు. ఒక్క నెలే కందిపప్పు ఇచ్చారు ప్రతి రోజు కందిపప్పుతో చారు చేసి మధ్యాహ్నం భోజనంలో వడ్డించాలని చెప్పారు. కానీ కందిపప్పు పేరిట మాకు రావాల్సిన కుకింగ్‌ చార్జీల్లో కోత వేశారు. ఒక్క నెలతోనే కందిపప్పు సరఫరా నిలిపివేశారు. అడిగితే స్టాకు లేదని చెబుతున్నారు.        – దుప్పాడ ఇందు, వంట ఏజెన్సీ మహిళ, వీరఘట్టం కాంట్రాక్టర్లను పెంచడానికే కాంట్రాక్టర్లను పెంచడానికే కందిపప్పు సరఫరాను ప్రైవేటు వ్యక్తులకు అప్పగించారు. ఆరు బయట ఎండలో పాట్లు పడుతూ వంటలు చేస్తున్న మాకు మాత్రం రూపాయి ఇవ్వడానికి చేయిరాని ఈ ప్రభుత్వం... కాంట్రాక్టర్ల కోసం కందిపప్పును వాళ్లకు అప్పగించారు.– కిల్లారి శ్రీదేవి, వంట ఏజెన్సీ మహిళ, వీరఘట్టం

చిత్తూరు , నిమ్మనపల్లె: మండలంలో రెడ్డివారిపల్లె సమీపంలోని మోడల్‌స్కూల్‌లో బుధవారం నుంచి మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి మంగళం పాడారు. దీంతో ఇక్కడి 316 మంది విద్యార్థులు ఆకలితో అలమటించారు. కొందరు ఇళ్ల నుంచి క్యారియర్‌లో భోజనం తెచ్చుకున్నారు. వివరాలు...ఈ ఏడాది ఆగస్టు నుంచి నిమ్మనపల్లెకు చెందిన జి.వెంకటరత్నమ్మ, అగ్రహారానికి చెందిన జి.రాణి మోడల్‌స్కూల్‌లో మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులుగా పని చేస్తున్నారు. వీరు పని చేసిన నెల రోజులకు సంబంధించి భోజన నిధులు విద్యాశాఖ అధికారుల నిర్లక్ష్యం మూలాన వీరి బ్యాంకు ఖాతాకు కాకుండా గతంలో పనిచేసిన వారి ఖాతాకు రూ.31వేలు ఇటీవల జమ అయ్యాయి. ఇది ప్రస్తుత నిర్వాహకులకు తెలియలేదు. మోడల్‌స్కూల్‌ ప్రిన్సిపల్‌కు సైతం ఇది తెలియకుండా విద్యాశాఖ అధికారులు జాగ్రత్తలు పడ్డారు. అంతేకాకుండా సెప్టెంబరు, అక్టోబరు మాసాలకు వచ్చే నిధులు సైతం సీఎఫ్‌ఎంఎస్‌లో పాతఖాతానే విద్యాశాఖ అధికారులు ఆన్‌లైన్‌ చేశారు. దీంతో ప్రస్తుత నిర్వాహకులకు మూడు నెలల బకాయిలు వచ్చే అవకాశం లేకుండా పోయింది. ఇప్పటికే ప్రస్తుత నిర్వాహకులకు రూ.1.20 లక్షల బకాయిలు అందాల్సి ఉంది. తమకు రావాల్సిన నిధులు పక్కదారి పట్టించడంపై బాధితులు ఎంఈఓ రాజ గోపాల్‌ను సంప్రదించినా స్థానిక  టీడీపీ నాయకులను సంప్రదించాలని ఉచిత సలహా ఇచ్చారు. తమ కష్టార్జితాన్ని తేరగా కొట్టేస్తే పురుగులు పట్టిపోతారంటూ వారు శాపనార్థాలు పెట్టారు. ఈ వి షయమై వివరణ కోరేందుకు ఎంఈవోను ఫోన్‌లో పలుమార్లు ప్రయత్నించినా స్పందించలేదు. ఖాతా మార్పు వివరాలునాకు తెలియదు మధ్యాహ్న భోజన బకాయిలు జమ అవుతున్న ఖాతా వివరాలు నాకు తెలియవు. ఇక్కడ సమర్పించిన వివరాల్లో మదనపల్లె హెచ్‌డీఎఫ్‌సీ వివరాలు ఉండటం వాస్తవమే. ఖాతా మార్పు జరిగినప్పుడు మాకు విద్యాశాఖ అధికారులు తెలియజేయలేదు. తెలియకుండా మరో ఖాతాకు నిధులు జమ కావడంపై బాధితులు నా దృష్టికి తెచ్చారు.– ఎంవీ.ఎస్‌ఎన్‌.మూర్తి,ప్రిన్సిపల్, మోడల్‌స్కూల్‌

భావి భారత పౌరుల జీవితాలతో సర్కారు చెలగాటమాడుతోంది. ప్రభుత్వపాఠశాలల్లో చదువుతున్న విద్యార్థులలకు గత పన్నెండు రోజులుగా మధ్యాహ్న భోజనంలో కోడిగుడ్లు వేయడాన్ని నిలిపివేసింది. చంద్రబాబు నాయుడి ప్రభుత్వంలో మాటలు కోటలు దాటుతుంటే చేతలు మాత్రం గడప దాటడం లేదనడానికి ఇదో ఉదాహరణగా చెప్పవచ్చు. పశ్చిమగోదావరి, ఆకివీడు: చదువుకునే పిల్లలకు అందించే ఆహారంలో కూడా చంద్రబాబు ప్రభుత్వం లాభనష్టాల్ని బేరీజు వేస్తోంది. పట్టిసీమ, పోలవరం, రాజధాని నిర్మాణం తదితర వాటిల్లో వేల కోట్ల కమీషన్లను దోచేస్తున్న పాలకులు ఐదు రూపాయలు ఖరీదు చేసే కోడిగుడ్డు విషయంలో నష్టం వస్తుందంటూ పిల్లలకు ఆహారంలో ఇవ్వకుండా కర్కశంగా వ్యవహరిస్తోంది. విద్యార్థుల్లో పోషక విలువలు తగ్గిపోతున్నాయని, రోగాల బారిన పడుతున్నారని, సర్కారు బడుల్లో చదివే పిల్లలు దారిద్య్రరేఖకు దిగువన, పేదరికంతో ఉన్నవారే అని తెలిసినప్పటికీ వారికి పోషకాహారం అందజేయడంలో దీర్ఘాలోచనలో పడింది. గుడ్డు అందజేయడంలో తర్జన భర్జన పడుతూనే ఉంది. కోడి గుడ్ల సరఫరా నిలిచిపోవడంపై జిల్లా వ్యాప్తంగా విద్యార్థులు, తల్లిదండ్రుల్లో ఆందోళన వ్యక్తమవుతోంది. జిల్లావ్యాప్తంగా పాఠశాలలు విద్యార్థులు 2,73,431 మందికి గుడ్డును అందజేస్తున్నారు. గత నెల 31వ తేదీకి గుడ్లు సరఫరా చేసే కాంట్రాక్టు రద్దు కావడంతో కొత్త కాంట్రాక్టర్‌ను నియమించలేదు. పాత కాంట్రాక్టర్‌ గుడ్డు ధర పెంచాలని కోరడంతో అందుకు ప్రభుత్వం అంగీకరించలేదని తెలిసింది. దీంతో కాంట్రాక్టర్‌ గుడ్ల సరఫరాను నిలిపివేశారు. నవంబర్‌ 1వ తేదీ నుండి మధ్యాహ్నభోజన నిర్వాహకులే గుడ్లను కొనుగోలు చేసి విద్యార్థులకు అందజేయాలని ప్రభుత్వం ఆదేశించింది. ఆ ప్రకారంగా కొనుగోలు చేసిన గుడ్లను నిర్వాహకులు కొన్ని పాఠశాలల్లో విద్యార్థులకు భోజన సమయంలో అందజేశారు. మళ్లీవిద్యాశాఖ అధికారులు కోడిగుడ్లను ఈ నెల 10వ తేదీ నుండి కాంట్రాక్టర్‌ ద్వారా సరఫరాను పునరుద్ధరిస్తున్నామని ప్రకటించడంతో నిర్వాహకులు తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. ఇప్పటికే కొనుగోలు చేసి పాఠశాలల్లో ఉంచిన కోడిగుడ్ల మాటేమిటని వారు ప్రశ్నిస్తున్నారు. కొన్ని పాఠశాలల్లో పూర్తిగా బంద్‌ గత పన్నెండు రోజులుగా కొన్ని పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు కోడిగుడ్ల సరఫరా నిలిచిపోయింది. నిర్వాహకులు కూడా కొనుగోలు చేయని పరిస్థితి నెలకొంది. దీంతో విద్యార్థులకు గుడ్డు లేకుండానే భోజనం పెడుతున్నారు. గుడ్డు సరఫరాకు ప్రభుత్వం గుడ్‌బై చెప్పినట్టుందని కొందరు ఆరోపిస్తున్నారు. ఆ గుడ్డు ధర ఎవరిస్తారు? కొన్ని పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులు గుడ్డుకు రూ.5 చొప్పున ధర చెల్లించి కోడి గుడ్లను విద్యార్థులకు అందజేశారు. గత 12 రోజులుగా నిర్వాహకులు ఈ విధంగా కొనుగోలు చేసి విద్యార్థులకు సరఫరా చేసిన కోడిగుడ్ల ధరను ఎవరు చెల్లిస్తారనే దానిపై నిర్వాహకుల్లో పలు అనుమానాలు వ్యక్త మవుతున్నాయి. ఇప్పటి వరకూ రూ.లక్షల విలువైన గుడ్లను నిర్వాహకులు కొనుగోలు చేసి విద్యార్థులకు సరఫరా చేశారని చెబుతున్నారు. వారం రోజుల క్రితం నిర్వాహకులే గుడ్లు సరఫరా చేస్తామని ప్రకటించడంతో నిర్వాహకులు కూడా కొనుగోలు చేయడం మానివేశారు. దీంతో పోషకాహారం అందక విద్యార్థులు ఉసూరుమంటున్నారు. కాంట్రాక్టు కుదిరిందబ్బా ఎట్టకేలకు ప్రభుత్వానికి, కోడిగుడ్లు సరఫరా చేసే కాంట్రాక్టరుకు ఒప్పందం కుదిరింది. దీంతో పాఠశాలలకు కోడిగుడ్లను కాంట్రాక్టరే సరఫరా చేస్తారని జిల్లా నుండి వర్తమానం అందడంతో నిర్వాహకులు బిత్తరపోతున్నారు. 12వ తేదీ వరకూ పాఠశాలలకూ గుడ్లు అందలేదని ఇంకెప్పుడు సరఫరా చేస్తారని ప్రశ్నిస్తున్నారు. ముందుచూపు లేని ప్రభుత్వం విద్యార్థుల పట్ల ప్రభుత్వం ముందుచూపుగా వ్యవహరించకపోవడంతో గత 12 రోజులుగా విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనంలో గడ్డు సరఫరా నిలిచిపోయింది. గుడ్లు సరఫరా చేసే కాంట్రాక్టు అక్టోబర్‌ 31కి పూర్తి అవుతుందని తెలిíసినప్పటికీ, పాత కాంట్రాక్టర్‌ను కొనసాగించాలా, లేక కొత్త కాంట్రాక్టర్‌ను íపిలిపించాలా అనే యోచన లేకుండా గుడ్ల సరఫరాను గాలికి వదిలేశారనే ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. కాంటాక్టు ముగిసిన తరువాత కాంట్రాక్టర్‌ను పిలిచి కొనసాగించాలని ఆదేశిస్తే ధర పెంచాలని డిమాండ్‌ చేయడంతో ప్రభుత్వం అంగీకరించలేదు. ఎట్టకేలకు అదే ధరకు అంగీకారం కుదరడంతో సరఫరాకు మార్గం ఏర్పడింది.

నిడమర్రు: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారం అందించే మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలులో సర్కారు తీసుకుంటున్న నిర్ణయాలు వంట కార్మికుల పొట్టకొట్టి.. ప్రైవేటు కాంట్రాక్ట్‌ ఏజెన్సీలకు లాభం చేకూర్చేలా ఉన్నాయి. గతంలో వంటకు అవసరమైన కందిపప్పు, నూనెను (పామోలిన్‌) వంట ఏజెన్సీ నిర్వాహకులే సమకూర్చుకునేవారు. గత నెల నుంచి ఈ రెండు సరుకులు కాంట్రాక్ట్‌ ఏజెన్సీల నుంచి సరఫరా అవుతున్నాయి. దీంతో ఇప్పటివరకూ వంట నిర్వాహకులకు అందించే కుకింగ్‌ చార్జీల్లో భారీగా కోత పడనుంది. పంపిణీ చేస్తున్న సరుకుల మార్కెట్‌ ధరల కంటే ప్రభుత్వం కాంట్రాక్టర్‌కు చెల్లిస్తున్న రేటు అధికంగా ఉండటమే కాకుండా ప్యాకెట్ల బరువులోనూ వ్యత్యాసంఉందని మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు చెబుతున్నారు. కుకింగ్‌ చార్జీలు పెంచాలని ఆందోళన చేస్తుంటే , ఇస్తున్న అరకొర చార్జీల్లోనూ సరుకుల సరఫరా పేరుతో కోతలు విధించి మా పొట్టకొడుతున్నారని, ఆ మొత్తాన్ని  కాంట్రాక్టర్లకు దోచిపెడుతున్నారని మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.   తూకం, ధరల్లో వ్యత్యాసం ఇలా.. పామోలిన్‌కు సంబంధించి ప్రభుత్వం కేటాయించిన మార్గదర్శకాల మేరకు 5గ్రా నూనెకు ప్రభుత్వం రూ.0.58 చెల్లిస్తుంది. ఆమేరకు కిలోనూనె రూ.116 అవుతుంది. పాఠశాలలకు సరఫరా చేసిన విజయ పామోలిన్‌ ప్యాకెట్‌పై ఉన్న ధర  రూ.90.60, హోల్‌సేల్‌ మార్కెట్‌లో కిలో పామోలిన్‌ ధర రూ.70 లోపే. దీంతో ధరలో 40శాతం పైగా కార్మికులు నష్టపోతున్నారు. ప్రైవేటు కంపెనీలు దోచుకుంటున్నాయి. ప్యాకెట్ల తూకం కూడా కచ్చితంగా కిలో లేదు.   900 గ్రాముల బరువే తూగుతుంది.   కందిపప్పులోనూ తేడానే కాంట్రాక్టర్‌ నుంచి సరఫరా చేస్తున్న కందిపప్పు కిలోకు రూ.69ను ప్రభుత్వం చెల్లిస్తోంది. రేషన్‌ దుకాణాల్లో అదే కందిపప్పు రాయితీపై రూ.40కు లభిస్తుంది. బయట మార్కెట్‌లో రూ.60 నుంచి రూ.65 వరకూ ఉంది. కందిపప్పును ఒక కిలో, పది కిలోల ప్యాకెట్ల రూపంలో అందిస్తున్నారు. వీటి తూకాల్లోనూ స్వల్పంగా తేడాలు కనిపిస్తున్నట్లు హెచ్‌ఎంలు చెబుతున్నారు. కిలో ప్యాకెట్‌ కవర్‌తో సహా 980 గ్రాములు వరకూ ఉంటున్నట్టు పేర్కొంటున్నారు. నూనెలో భారీగా కోత మధ్యాహ్న భోజన పథకానికి జిల్లాలో నెలకు సుమారు 7,239 ప్యాకెట్లు వాడతారని అంచనా. దీనికి కుకింగ్‌ చార్జీల్లో తగ్గిస్తున్న మొత్తం రూ.8.38లక్షలు. అయితే మార్కెట్లో నూనె ధర ప్రకారం.. వినియోగిస్తున్న ప్యాకెట్లకు రూ.5.06లక్షలే ఖర్చవుతుంది. ఈ లెక్కన ఏజెన్సీల నుంచి అదనంగా రూ.3.32 లక్షలు కోత విధించి ప్రైవేటు కంపెనీలకు కట్టబెడుతున్నట్టు వంట ఏజెన్సీలు ఆరోపిస్తున్నాయి.   తాజా మార్గదర్శకాల్లో పప్పు, నూనె కేటాయింపు ఇలా సోమవారం, బుధవారం, శుక్రవారం రోజుల్లో ప్రైమరీ యూపీ స్కూల్స్‌ విద్యార్థికి 10గ్రాములు పప్పు, హైస్కూల్, కాలేజీ  విద్యార్థికి 15 గ్రాముల పప్పు, గురువారం, శనివారం రోజుల్లో ప్రైమరీ విద్యార్థికి 20గ్రాముల పప్పు, హైస్కూల్, కాలేజీ విద్యార్థికి 30 గ్రాముల  పప్పు చొప్పున ఇవ్వాలి. మంగళవారం కూరగాయలతో తయారైన కూర వల్ల పప్పు ఇవ్వరు. నూనె విషయంలో ప్రైమరీ, యూపీ స్కూల్స్‌ విద్యార్థికి 5గ్రాములు, హైస్కూల్స్, కాలేజీ విద్యార్థికి 7.5 గ్రాములు చొప్పున కేటాయించారు. 40 శాతం  కష్టం నష్టపోతున్నాం ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయం వల్ల నూనె ధరలో 40 శాతం నగదు నష్టపోతున్నాం. మాకు పంపిణీచేసే  విజయ నూనె ప్యాకెట్‌పైనే ఎంఆర్పీ ధర రూ.90.60పై ఉంది. కానీ మాకు చెల్లించే సొమ్ము నుంచి రూ.116 కోత విధిస్తామంటున్నారు. దీని వల్ల ఆర్థికంగా చాలా నష్టపోతాం. చాలా చోట్ల లాభం ఆశించకుండా మా పిల్లలే అనుకుని వంట వండుతున్నాం.  –చీకట్ల లక్ష్మి, ఎండీఎం నిర్వాహకులు, బువ్వనపల్లి

సాక్షి,తూర్పుగోదావరి,  రాజమహేంద్రవరం: బడి మానేసే పిల్లల సంఖ్యను తగ్గించేందుకు ఉద్దేశించిన మధ్యాహ్న భోజన పథకం నవ్వులపాలవుతోంది. రోజూ మధ్యాహ్నం పిల్లలకు పెట్టే భోజనం, కూరలు అధ్వానంగా ఉంటున్నాయి. ముతక బియ్యంతో వండిన అన్నం, నీళ్ల సాంబారు పిల్లలకు పెడుతున్నారు. ఆ భోజనం తినలేక పిల్లలు ఇంటి నుంచి క్యారేజీలు తెచ్చుకుంటున్నారు. పాఠశాల సమీపంలో ఇళ్లున్న పిల్లలు భోజన విరామ సమయంలో ఇంటికెళ్లి తిని వస్తున్నారు. ఇక వారంలో ఐదు రోజులపాటు పిల్లలకు ఉడికించి ఇస్తున్న కోడిగుడ్డు పిట్టగుడ్డును తలపిస్తోంది. ఈ భోజనంతో ‘పుష్టి’ సాధ్యమేనా? జిల్లాలోని 4,260 ప్రభుత్వ ప్రాథమిక, ఉన్నత పాఠశాలల్లో సగటున 2.80 లక్షల మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం పెడుతున్నారు. ప్రాథమిక పాఠశాలల విద్యార్థులకు 175 గ్రాముల ఆహారం పెట్టి 480 కేలరీల శక్తి, 13 గ్రాముల ప్రోటీన్లు అందివ్వాలి. ఉన్నత పాఠశాలవిద్యార్థులకు ఇచ్చే 262.5 గ్రాముల ఆహారంలో 720.5 కేలరీల శక్తి, 20.6 గ్రాముల ప్రొటీన్లు ఉండాలి. అయితే ప్రభుత్వం పెడుతున్న ఆహారం ద్వారా ఇవి అందడం అసాధ్యమని పిల్లలకు అందిస్తున్న ఆహారాన్ని పరిశీలిస్తే తెలుస్తోంది. సన్నబియ్యం అందిస్తున్నామంటూ ప్రభుత్వ గణాంకాలు చెబుతుండగా క్షేత్రస్థాయిలో పరిస్థితులు అందుకు భిన్నంగా ఉన్నాయి. అన్నం, నీళ్ల సాంబారు మూడు రోజులు, మిగతా మూడు రోజులూ మార్కెట్‌లో తక్కువ ధరకు లభించే కూరగాయలు తీసుకొచ్చి వండి వడ్డిస్తున్నారు. ప్రభుత్వం ఇస్తున్న నగదు చాలడం లేదని భోజన పథకం నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. తినేది కొంతమందే.. నగరాలు, పట్టణాలు గ్రామీణ ప్రాంతాలనే తేడా లేకుండా ఆయా పాఠశాలల్లో దాదాపు సగంమంది విద్యార్థులు ఇంటి నుంచే భోజనం తెచ్చుకుంటున్నారు. ముఖ్యంగా 8, 9, 10 తరగతుల విద్యార్థులు పాఠశాలల్లో పెట్టే మధ్యాహ్న భోజనం తినేందుకు ఆసక్తి చూపడంలేదు. ఉదాహరణకు రాజమహేంద్రవరం నగరంలోని దానవాయిపేట ఉన్నత పాఠశాలలో దాదాపు సగంమంది విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం చేయడం లేదు. గత నెల 23వ తేదీన పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజనం హాజరును పరిశీలిస్తే.. రెండు సెక్షన్లుగా ఉన్న ఎనిమిదో తరగతి విద్యార్థులు మొత్తం ఆ రోజు 94 మంది పాఠశాలకు హాజరు కాగా 50 మంది మాత్రమే మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో ఆహారం తీసుకున్నారు. తొమ్మిదో తరగతిలో రెండు సెక్షన్లలో 70 మంది పాఠశాలకు హాజరు కాగా 25 మంది మాత్రమే పాఠశాలలో భోజనం చేశారు. పదో తరగతిలో 23వ తేదీన 13 మంది అబ్బాయిలు, 25 మంది అమ్మాయిలు పాఠశాలకు రాగా.. అబ్బాయిలు ఏడుగురు, బాలికలు ఐదుగురు కలిపి మొత్తం 38 మందికిగానూ 12 మంది విద్యార్థులు మాత్రమే మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో ఆహారం తీసుకున్నారు. ఈ గణాంకాలు పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పథకంలోని ఆహారం నాణ్యతను చెప్పకనే చెబుతున్నాయి. చూస్తే ‘గుడ్లు’ తేలేస్తారు విద్యార్థులకు వారంలో ఐదు రోజులపాటు మధ్యాహ్న భోజనంతోపాటు కోడిగుడ్డు ఇస్తున్నారు. ఆ గుడ్లు పిట్టగుడ్లను తలపిస్తున్నాయి. ఉడికించక ముందు గుడ్డు 45 గ్రాములుండాలి. అలా ఉంటేనే తీసుకోవాలని అధికారులు చెబుతున్నా గుడ్డు బరువును తూచేందుకు పాఠశాలల్లో ఎలాంటి పరికరాలూ లేవు. రాజమహేంద్రవరం అర్బన్‌ పరిధిలో దాదాపు 50 ప్రాథమిక, ఉన్నత పాఠశాలలకు భోజనం సరఫరా చేస్తున్న ఏజెన్సీ.. గుడ్లు ఉడకబెట్టి సరఫరా చేసే బాధ్యతను అనపర్తికి చెందిన పౌల్ట్రీ వ్యాపారులకు అప్పగించింది. ఉడకబెట్టక ముందు 45 గ్రాములు ఉండాల్సిన కోడిగుడ్డు ఉడకబెట్టిన తర్వాత కూడా 45 గ్రాములు ఉండడం లేదు. ఉడకబెట్టిన గుడ్డు బరువు నీరు పీల్చుకోవడం ద్వారా పచ్చి గుడ్డు కన్నా పెరుగుతుంది. కానీ పాఠశాలలకు సరఫరా చేసే గుడ్లు ఉడకబెట్టిన తర్వాత కూడా 34, 40, 52 గ్రాములు చొప్పున ఉంటున్నాయి. 50 శాతం గుడ్లు 34 గ్రాములు, 30 శాతం గుడ్లు 40 గ్రాములు, మిలిగిన 20 శాతం గుడ్లు 50 గ్రాముల చొప్పున ఉడకబెట్టిన తర్వాత ఉండడం గమనార్హం. గుడ్లు సరఫరా చేస్తున్న కాంట్రాక్టర్లు... మార్కెట్‌కు పెద్ద గుడ్లు ఏరి తరలించగా మిగిలిన చిన్న సైజు గుడ్లను పాఠశాలలకు పంపిస్తున్నారు. విద్యాశాఖ అధికారులు తరచూ తనిఖీలు చేయడం ద్వారా పిల్లలకు నిర్దేశించిన బరువులో ఉన్న గుడ్లు అందే వీలుంటుంది. కాగా, మూడు రోజులపాటు గుడ్లు అందించి, మిగతా రెండు రోజులూ గుడ్ల తాలూకు నగదును కూరగాయలకు కేటాయిస్తే కాసింత మెరుగైన ఆహారం పెట్టేందుకు వీలుంటుందని నిర్వాహకులు అంటున్నారు. లేదంటే మధ్యాహ్న భోజనం కోసం ప్రతి విద్యార్థికీ ఇచ్చే నగదును పెంచితే నాణ్యమైన ఆహారం అందుతుందని వివరిస్తున్నారు. 89 శాతం హాజరు ఉంది పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం పథకం అమలు బాగుంది. భోజనం 89 శాతం మంది పిల్లలు తింటున్నారు. ఉడకబెట్టక ముందు గుడ్డు బరువు 45 గ్రాములకన్నా ఎక్కువ ఉండాలి. పచ్చి గుడ్లు 45 గ్రాములకన్నా తక్కువ ఉంటే తిప్పి పంపాలని ప్రధానోపాధ్యాయులకు ఆదేశాలు జారీ చేశాం.– ఎస్‌.అబ్రహం, జిల్లా విద్యాశాఖాధికారి

వైఎస్‌ఆర్‌ జిల్లా, బద్వేలు: సంపాదించడమే పనిగా పెట్టుకున్న టీడీపీ ప్రభుత్వ నేతల చూపు ఇప్పుడు మధ్యాహ్న భోజన పథకంపై పడింది. ఏజెన్సీల కడుపు కొడుతూ పప్పులు, నూనెలు సరఫరాను కంట్రాక్టర్లకు అప్పగించారు. అరకొర జీతా లతో ఇబ్బంది పడుతున్న వంట ఏజెన్సీల కడుపు కొడుతున్నారనే విమర్శలు వస్తున్నాయి. సరుకులను ప్రయివేట్‌ సరఫరాను ప్రయివేట్‌ ఏజెన్సీలకు అప్పగించడంపై వారుమండిపడుతున్నారు. సరుకులు సరఫరా చేస్తే వడ్డించేందుకు తమకు జీతాలు ఇవ్వాలని వారు కోరుతున్నారు. దీనికి తోడు వారికి ఇవ్వాల్సిన గౌరవవేతనాలు నెలవారీ అందడం లేదు. ప్రస్తుతం నాలుగు నెలల బకాయిలు రూ.5.5కోట్లు అందాల్సి ఉంది. పేద విద్యార్థులకు ఒక పూటైనా నాణ్యమైన పౌష్టికాహారంతో కూడిన భోజనం అందించాలనే ఉద్దేశంతో కేంద్ర ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అమలు చేస్తోంది. అయితే రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అనాలోచిత నిర్ణయాలతో పథకం ఆధ్వానంగా మారుతోంది. ఇప్పటికే నెలల తరబడి బిల్లుల పెండింగ్‌ పెటట్టడంతో ఇక్కట్లు పడుతున్న  వంట ఏజెన్సీలకు రాష్ట ప్రభుత్వం కడుపుకోడుతోంది. నవంబరు ఒకటి నుంచి మధ్యాహ్న భోజనానికి అవసరమైన సరుకుల సరఫరాను ప్రయివేట్‌ వ్యక్తులకు అప్పగించారు. సకాలంలో బకాయిలు అందక అప్పుల చేయలేక చాలా ఏజెన్సీలు వంట వండేందుకు ముందుకు రావడం లేదు.  సరుకుల పంపిణీ బాధ్యతనూ ప్రయివేట్‌కు అప్పగిస్తే వంట చేసేవారికి కూలీ కూడా గిట్టుబాటు కాని పరిస్థితి నెలకొంటోందని వారు వాపోతున్నారు. ఇదే జరిగితే చాలా మంది మానుకుంటామని చెబుతున్నారు. రూ.2 వరకు కోత పప్పు, మసాల దినుసులు, కూరగాయలు నిర్వాహకులు కొనుగోలు చేసి గ్యాస్‌పై వంట చేసి వడ్డించిన నిమిత్తం ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థికి రూ.4.13, ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులకు రూ.6.18 చెల్లిస్తున్నారు. కానీ కందిపప్పు, నూనె సరఫరా చేస్తున్న నేపథ్యంలో ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థికి రూ.1.38, ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థికి రూ.2.07 చొప్పున కట్‌ చేయాలని రాష్ట్ర పాఠశాల విద్యాశాఖధికారులు ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. ఇక నుంచి ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థులకు ఒక్కొక్కరికి రూ.2.13, ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థికి రూ.4.50 మాత్రమే అందించనున్నారు. బేడలు, నూనె సరఫరా ఈ నెల ఒకటో తేదీ నుంచి మధ్యాహ్న భోజనానికి వినియోగించే కందిబేడలు, వంటనూనెను ఏజెన్సీలు సరఫరా చేస్తున్నాయి. దీంతో భోజన ఏజెన్సీలకు అందించే బిల్లులో 30 శాతం వరకు కోత విధిస్తున్నట్లు చెబుతున్నారు. ప్రతీసారి బిల్లులు తగ్గిపోతే తమకు ఎలా గిట్టుబాటు అవుతుందని వంట నిర్వాహకులు వాపోతున్నారు. పచారికొట్టోళ్లమా... మధ్యాహ్న భోజనానికి సంబంధించి కందిపప్పు, నూనెను ఏజెన్సీలు సరఫరా చేస్తున్నాయి. సరుకులు వచ్చిన సమయంలో వాటిని లెక్క చూసుకోవాలంటే ఒక పూట పాఠాలు వదిలి వాటిని చూచుకోవడానికే సరిపోతుందని ఉపాధ్యాయులు చెబుతున్నారు. అనంతరం ప్రతి రోజు వచ్చిన విద్యార్థుల సంఖ్యను బట్టి వంట ఏజెన్సీలకు కొలిచి ఇవ్వాలి. ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థికి 100 గ్రామల చొప్పున బియ్యం, ఐదు గ్రామలు నూనె, 20 గ్రాముల చొప్పున కందిబేడలు, ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థికి150 గ్రామలు బియ్యం, 7.5 గ్రామలు నూనె, 30 గ్రాముల కందిపప్పు ఇవ్వాలి. ఐదు రోజుల పాటు కోడిగుడ్లు అందించాలి. ఈ సరుకులను కొలిచి ఇవ్వడానికి, ఏ రోజుకారోజు వాటిని అన్‌లైన్లో అప్‌లోడ్‌ చేయడానికి రెండు నుంచి మూడు పీరియడ్ల సమయం అవసరమవుతుందని ఉపాధ్యాయలు వాపోతున్నారు. కష్టానికి తగ్గ ఫలితం లేదు పాఠశాలలో విద్యార్థులకు వంట చేస్తున్న మేం పడుతున్న కష్టానికి తగ్గ ఫలితం రావడం లేదు. దీనికి తోడు కందిపప్పు, నూనెల సరఫరా పేరుతో కుకింగ్‌ చార్జీలను తగ్గిస్తే మాకు నష్టం తప్ప లాభం లేదు. ఎంతో కష్టపడి వంటలు చేసి వడ్డిస్తున్న మాకు కనీస కూలి కూడా పడటం లేదు. నిర్ధిష్ట జీతాలు ఇస్తే బాగుంటుంది.– అంజమ్మ, వంట నిర్వాహకురాలు. జడ్పీహైస్కూల్, బద్వేల

ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలల్లో విద్యార్థుల కోసం రాష్ట్రప్రభుత్వం ఈ విద్యా సంవత్సరం నుంచి ప్రవేశపెట్టినమధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహణను బాలారిష్టాలు వెంటాడుతూనే ఉన్నాయి. జిల్లాలోని 33 ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలల్లోని 7,361 మంది విద్యార్థులకు ప్రభుత్వం భోజనం అందించేందుకు నిర్ణయించింది.  ఆశయం మంచిదే అయినా ప«థకం నిర్వహణ తీరు అగమ్యగోచరంగా ఉందని విమర్శలు వస్తున్నాయి. పశ్చిమగోదావరి, నిడదవోలు: ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలల్లో చదువుతున్న ప్రతి విద్యార్థికి 996 క్యాలరీలు, 27.85 గ్రాముల ప్రొటీన్లతో కూడిన ఆహారాన్ని మధ్యాహ్నం అందించాలని ప్రభుత్వం నిర్దేశించింది. కళాశాలల సమీపంలోని ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలల మధ్నాహ్న భోజన పథకం వంట ఏజెన్సీల నిర్వాహకులు వండి పెట్టాలని ఆదేశాల్లో పేర్కొన్నారు. ఇంటర్‌ విద్యార్థులకు కూడా అక్కడే వండి కళాశాలలకు అందించాలని సూచించింది. ప్రస్తుతం పదో తరగతి విద్యార్థులకు పెడుతున్న మెనూ ప్రకారం రోజుకు రూ.6.18 చొప్ను మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలకు ఇస్తున్నారు. జూనియర్‌ కళాశాల విద్యార్థికి కూడా హైస్కూల్‌ విద్యార్ధికి కేటాయించిన 150 గ్రాముల బియ్యాన్ని మాత్రమే కేటాయించడంతో భోజనం సరిపోవడం లేదని ఆ విద్యార్థులు వాపోతున్నారు. ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు కూడా పిల్లలకు పావు కేజి బియ్యాన్ని అందించాలని కోరుతున్నారు.  ఇంటర్‌ విద్యార్థులకు ఎంత కూటాయించాలలో విధి విదానాలు ఇప్పటి వరకు అధికారులకు అందలేదు. మరో వైపు కళాశాలల ప్రిన్సిపాల్స్‌ రోజూ విద్యార్థుల హాజరు వివరాలను భోజనం వచ్చే స్కూల్‌ ప్రధానోపాధ్యాయుడికి అందించాలి.  హెచ్‌ఎం భాద్యత వహించి రుచిగా, వేడిగా వంటకాలు ఉండేట్లు జాగ్రత్త వహించి కళాశాలలకు చేరవేయించాలి. క్షేత్ర స్థాయిలో ఇబ్బందులు ఇప్పటికే ప్రభుత్వ పాఠశాల్లో రోజుకు సుమారు 300 నుంచి 400 మందికి వంట చేస్తున్నారు. జూనియర్‌ కళాశాలలకు కూడా పాఠశాలల్లో వండించడం భారంగా ఉందని హెచ్‌ఎంలు వాపోతున్నారు.  సరైన గదులు, వంట పాత్రలు లేకపోవడం, గ్యాస్, వంట సరకులు కొనుగోలుకు పెట్టుబడులు పెట్టలేకపోతున్నామని వంట ఏజెన్సీలు హెచ్‌ఎంలపై ఒత్తిడి తెస్తున్నాయి. సకాలంలో బిల్లులు అందక కిరాణా షాపుల్లో అప్పులు చేసి పథకాన్ని నిర్వహించడంవల్ల తమకు నష్టమే కానీ ఎటువంటి లాభదాయకం కాదని నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. ఉన్నత పాఠశాలల్లో రోజుకు 400 మందికి భోజన విరామ సమయానికి వండి పెట్టడం తలకు మించిన భారంగా మారిందని, కళాశాల విద్యార్థులతో కలుపుకుని రోజుకు 500 నుంచి 600 మందికి వండి పెట్టడం కష్టమవుతోందని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. భోజనం తరలించడంలో జాప్యం ఇంటర్‌ విద్యార్థులకు ఆగస్టు నుండి మధ్యాహ్న భోజన వసతి కల్పించారు. కనీసం వంట సామాన్లు, పెట్టుబడులు ఇవ్వక పోవడంతో నిర్వాహకులు వండటానికి ససేమిరా అంటున్నారు. ఇ ది ఎన్నికల హంగామా అని పలువురు విమర్శిస్తున్నారు. హైస్కూల్‌లో వండి కళాశాలకు చేర్చేం దుకు అవస్థలు పడుతున్నారు. కొన్ని కళాశాలలకు దగ్గరలోనే హైస్కూల్స్‌ ఉన్నా, మరి కొన్ని కళాశాలకు హైస్కూల్స్‌ రెండు కిలోమీటర్ల దూరం ఉండటంతో వండిన భోజనాలు కళాశాలలకు చేర్చడానికి మధ్యాహ్నం 2 గంటలు అవుతోంది. అప్పటి వరకు విద్యార్థులు ఆకలితో అలమటిస్తున్నారు. భోజనాలు వడ్డించడానికి సిబ్బంది లేకపోవడంతో పలు కళాశాలల్లో అధ్యాపకులే వడ్డిస్తున్నారు. కళాశాలలకు ఏజెన్సీలు నియమించాలి జిల్లాల్లో ఉన్న అన్ని ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలల్లో మధ్నాహ భోజన పథకం వంట చేయడానికి ఏజెన్సీలను నియమించాలి. అన్ని కళాశాలకు పూ ర్తిస్థాయి ప్రిన్సిపాల్స్‌ను నియమించాలి. బయో మెట్రిక్‌ అమలు బాధ్యత చూసే ప్రిన్సిపాల్స్‌ ఈ పథకం నిర్వహణ బాధ్యత చూస్తే అవకతవకలకు అవకాశం ఉండదు. ఖాలీగా ఉన్న ప్రిన్సిపాల్స్‌ పోస్టులు భర్తీచేసేందుకు ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టాలి. మరో పక్క బయోమెట్రిక్‌ అమలు చేయకపోతే భోజన పథకంలో అవకతవకలు జరిగే అవకాశం ఉంది. అరకొర జీతాలు ఏ మూలకు.. ప్రభుత్వం మధ్యాహ్నం భోజన పథకంలో పనిచేస్తున్న మహిళలకు నెలకు రూ.1000 మాత్రమే గౌరవ వేతనం ఇస్తున్నారు. నాలుగేళ్ల నుంచి జీతాలు పెంచుతారనే ఆశతో ఉన్నాం. అంగన్‌వాడీ సిబ్బందికి జీతాలు పెంచారు. మండు వేసవిలో వేడిని తట్టుకుని వంట చేస్తున్నాం. కళ్లు మండిపోయి కంటి చూపు కూడ దెబ్బతింటోంది. నెలకు కనీసం రూ.3,000 అయినా ప్రభుత్వం ఇవ్వాలి . – మానే అమలేశ్వరి,ఏజన్సీ నిర్వహకురాలు, నిడదవోలు

కనీస వేతనాలతో బడి పిల్లలకు బాధ్యతగా వంట చేసి పెడుతున్న వాళ్లను కాదని, ఆ పనిని ప్రైవేటు వ్యక్తులకు అప్పగించాలని ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయం వల్ల  మధ్యాహ్న భోజన పథకం..  అధ్వాన్న భోజన పథకంగా మారే పరిస్థితి తలెత్తబోతోంది. ఆగస్టు 9 మధ్యాహ్నం. సమయం ఒకటీ ముప్పావు. కొటికే భారతికి ఫోన్‌ చేసింది సాక్షి. ఆ ఫోన్‌ను అదే స్కూల్లో ఉన్న ఒక టీచర్‌ తీశారు. ‘భారతి బయటకెళ్లిందని, అరగంటలో వస్తుందని’ చెప్పారామె. అన్నట్లుగానే అరగంటకు భారతి నుంచి ఫోన్‌ వచ్చింది. మధ్యాహ్నం స్కూల్లో పిల్లలకు భోజనం వండి, వారికి వడ్డించి, పిల్లల భోజనాలయిన తర్వాత హాస్పిటల్‌కెళ్లి వచ్చిందామె. అంతకు మూడు రోజుల ముందు పోలీసులు కొట్టిన దెబ్బలకు వైద్యం చేయించుకోవడానికి హాస్పిటల్‌ కెళ్లిందామె. ఆ సంఘటనను గుర్తు చేసుకుంటూ ‘మూగదెబ్బలు! తొడలు సహా ఒంటి మీద ఫలానా చోట అని చెప్పలేను. చెప్పలేని చోట్ల కూడా దెబ్బలయ్యాయి’ అన్నదామె బేలగా. ‘‘అసలేం జరిగింది?’’ అని అడిగినప్పుడు తన ఆవేదనను సాక్షితో పంచుకుంది భారతి. ‘‘మాది కర్నూలు. డ్వాక్రా మహిళను. మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో పిల్లలకు భోజనం వండుతుంటాను. కర్నూలు వన్‌టౌన్‌ ఎలిమెంటరీ స్కూల్లో వంట చేస్తాను. పదిహేనేళ్లుగా నాలాగ చాలామంది ఇదే పనిలో ఉన్నాం. ఇప్పుడు ఈ పనిని ప్రైవేటు వాళ్లకివ్వాలని నిర్ణయం తీసుకుంది ప్రభుత్వం. ‘ఇన్నేళ్లుగా పని చేశాం, మాకు నెల గడవడానికి కొంత జీతమిచ్చి, పిల్లల మెనూ పెంచండి’ అని అడిగినందుకు మమ్మల్ని పడేసి కొట్టుకుంటూ ఈడ్చుకెళ్లారు. మేమేం అడిగామని! మేము ప్రభుత్వాన్ని పెద్ద కోరికలేమీ కోరలేదు. ‘నెలకు ఐదువేల ఐదు వందలు వేతనం ఇవ్వండి, పిల్లల మెనూ ఇరవై రూపాయలకు పెంచండి’ అని అడిగాం. ఇప్పుడు ప్రభుత్వం మాకిస్తున్నది నెలకు వెయ్యి రూపాయలు. అది కూడా మే నెలలో స్కూళ్లకు సెలవున్న రోజుల్లో ఉండదు. ఏప్రిల్, జూన్‌ నెలల్లో స్కూళ్లు తెరిచేది సగం రోజులే కాబట్టి ఆ నెలల్లో ఐదు వందలే ఇచ్చారు. పిల్లల భోజనానికి ఒక్కొక్కరికి వందగ్రాముల బియ్యం ఇచ్చి, నాలుగు రూపాయల పదమూడు పైసలిస్తోంది. అందులోనే పప్పు, ఉప్పు, కారం, కూరగాయలు, నూనె... అన్నీ. గ్యాస్‌ లేదా కట్టెలు కొన్నా ఆ నాలుగు రూపాయల పదమూడు పైసల్లోనే. మా స్కూల్లో 70 మంది పిల్లలున్నారు. ఏ రోజుకారోజు లెక్కవేస్తారు, ఆ రోజు ఎంతమంది హాజరైతే అంతమందికే లెక్క వేసి డబ్బిస్తారు. వారానికి రెండు గ్యాస్‌ సిలిండర్లు ఖర్చవుతాయి. నెలకు ఎనిమిది సిలిండర్లు కావాలి. సబ్సిడీలో సిలిండర్‌లు ఇప్పించినా కొంత వెసులుబాటు ఉంటుంది. గ్యాస్‌ ఎక్కువ ధర పెట్టి కొనాల్సి వస్తోంది. ధరలు ఒకరోజు ఉన్నట్లు మరో రోజు ఉండవు. నెలాఖరులో ఖర్చు లెక్క చూసుకుంటే మాకు మిగిలేది ఏమీ ఉండడం లేదు. మా వేతనం వెయ్యి రూపాయలు కూడా నికరంగా మిగిలే పరిస్థితి ఉండడం లేదు.  గుడ్లు ఉడికేదెలా? వారానికి మూడు గుడ్లు పెట్టాలని ఒక విద్యార్థికి ఆరు రూపాయల పద్దెనిమిది పైసలిస్తామన్నారోసారి. గ్యాస్‌ సిలిండర్‌ సబ్సిడీలో ఇస్తే తప్ప గుడ్లు ఉడికించలేమని చెప్పాం. డబ్బులు పెంచకుండా గుడ్లు పంపిస్తున్నారు, కాదనకుండా వాటిని ఉడికించి పెడుతున్నాం. బ్లాక్‌లో సిలిండర్‌ కొని ఉడికించాలంటే మా చేతి డబ్బే పడుతోంది. ఇవన్నీ చెప్పుకోవడానికే విజయవాడకు వెళ్లాం. ఆ రోజు ఆగస్టు 6 ఊరూరు నుంచి మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో వంట చేస్తున్న వాళ్లం కదిలాం. అందరం విజయవాడ చేరి ఉంటే ఉప్పెన ఉబికి వచ్చినట్లే ఉండేది. ఎక్కడి వాళ్లనక్కడ గ్రామాల్లో, మండలాల్లో బస్‌స్టాపుల్లో నిఘా వేసి మరీ... అరెస్టు చేశారు. మాలాంటి కొందరం మాత్రం ఎవరికీ అనుమానం రాకుండా, పోలీసుల కంట పడకుండా విజయవాడ చేరుకోగలిగాం. తీరా అక్కడికి వెళ్లాక ఒక్కొక్కరినీ తరుముతూ, ఈడ్చుకుంటూ వెళ్లారు పోలీసులు. మా బట్టలూడిపోతున్నా సరే... అలాగే పట్టి వ్యాన్‌లలో పడేశారు. సిటీ నుంచి 30– 40 కిలోమీటర్ల దూరాన వదిలారు. మేమెక్కడున్నామో తెలియదు. ఎవర్ని అడగాలన్నా మనుషులే కనిపించడం లేదు. రోడ్డు మీదకెళ్లి వచ్చిన బస్సుల్ని ఆపి, ఎటు వైపు వెళ్తుందో అడిగి ఎక్కాం. బస్సు దిగిన తర్వాత ఆటోల్లో రైల్వే స్టేషన్‌కు చేరుకున్నాం. అక్కడ రాత్రి ఎనిమిదిన్నరకు రైలెక్కి తెల్లవారి కర్నూలు చేరుకున్నాం.  గాయం మానేది కాదు ఆ రోజు ఎంతటి దుర్దినమో మాటల్లో చెప్పలేం. కళ్లు తెరిచినా, కళ్లు మూసుకున్నా అవే సంఘటనలు గుర్తుకువస్తున్నాయి. ఎక్కడ బస్సెక్కామో, ఎక్కడ రైలెక్కామో... అంతా అయోమయంగా ఉంది.  మాకు తగిలిన గాయాలు చిన్నవి కాదు. ఒంటికైన గాయాలు వారానికో నెలకో తగ్గుతాయి. కానీ మనసుకైన గాయాలు ఎప్పటికీ మానేవి కాదు. మేమేం తప్పు చేశామని అంత దారుణంగా వ్యవహరించిందీ ప్రభుత్వం! ఉగ్రవాదులమా, తీవ్రవాదులమా, నేరగాళ్లమా, దొంగతనాలు– దోపిడీలు చేసినోళ్లమా? మా పిల్లలకు వండి పెట్టుకున్నట్లే బడి పిల్లలకు అన్నం వండి పెడుతున్నాం. టీచర్లు సెలవులు పెడతారు, పిల్లలు బడికి డుమ్మా కొడతారేమో కానీ మేము ఎండనక, వాననక బడి తెరిచిన అన్ని రోజులూ పని చేశామే. మాకు చేసే న్యాయం ఇదేనా’’ అంటున్నప్పుడు భారతి గొంతు పూడుకుపోయింది. మాటలతో చెప్పలేని వేదన ఆమె గొంతులో పలికింది. నడిపిస్తున్నది మహిళలే! ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన పథకం మొదలు పెట్టినప్పుడు వంట చేయడానికి ఎవరూ ముందుకు రాని రోజులవి. అప్పట్లో రోజుకు ఒక విద్యార్థికి రూపాయి పావలా ఇచ్చేది ప్రభుత్వం. సామాజిక కార్యకర్తలు ఉద్యమించగా, మెనూ నాలుగు రూపాయల పదమూడు పైసలు చేసి, వండేవాళ్లకు వెయ్యి రూపాయలు ఇస్తోందని నిర్మల చెప్పారు. ‘నిజానికి పొదుపు సంఘాల మహిళలే ఈ పథకాన్ని నిలబెట్టారు. కొన్ని స్కూళ్లలో నీళ్లుండవు, నీళ్లు మోసుకొచ్చి వండాలి. వంటగది ఉండని చోట బయటే వండాలి. కొంతమంది పాత్రలు కూడా సొంతంగా కొనుక్కున్నారు. ప్రభుత్వం వాటికి డబ్బివ్వలేదు. వేతనం పెంచమంటే ‘పనిచేసేది మధ్యాహ్నం ఒక గంట సేపే కదా’ అంటున్నారు. వడ్డించే సమయం, తినే సమయమే కాదు కదా! పన్నెండు గంటలకు వడ్డించాలంటే ఉదయం వేరే ఏ పనులకూ వెళ్లకుండా ఈ పని కోసమే వాళ్ల సమయాన్ని కేటాయించుకోవాలి. స్కూలుకి వచ్చి వండి, భోజనం వడ్డించిన తర్వాత ఇళ్లకు పోయి ఇంటి పనులు చూసుకోవాలి. సాయంత్రమయ్యే సరికి మర్నాడు వంట కోసం కూరగాయల వంటివి సమకూర్చుకోవడానికి ఉపక్రమించాలి. దాదాపుగా రోజంతా ఇదే పనిలో ఉండక తప్పదు. కొన్ని చోట్ల ఆరు నెలలకు కూడా బిల్లులు రావడం లేదు. దుకాణాల్లో సరుకులు అరువివ్వకపోతే అప్పులు తెచ్చి వంట చేయాల్సిన పరిస్థితి. డబ్బివ్వలేదని వండడం మానేస్తే ‘ఎందుకు వండలేదు’ అని తప్పు వీళ్ల మీదనే మోపుతారు. ప్రభుత్వం కేంద్రీకృత వంటశాలల నిర్ణయంతో వీళ్లను రోడ్డున పడేయాలని చూస్తోంది. ఈ నిర్ణయం ప్రకారం జిల్లాలను క్లస్టర్లుగా విభజించి కొన్ని సంస్థలకిస్తారు. ఒక్కో వంటశాలకు మూడు నుంచి ఐదెకరాల పొలం ఇస్తారు. వంటగది కట్టి, వండి, పాతిక కిలోమీటర్ల పరిధిలోని పాఠశాలలన్నింటికీ రవాణా చేయాలి. కొన్నిచోట్ల ప్రయోగాత్మకంగా అమలు చేసినా, పిల్లలు ఆ భోజనాన్ని తినడం లేదన్న వాస్తవం ప్రభుత్వానికి కూడా తెలుసు. అయినా సరే, అమలు చేసి తీరాలని చూస్తోంద’ంటూ నిర్మల ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు.  పేరుకేనా? ఆంధ్రప్రదేశ్‌ మొత్తంలో స్కూళ్లలో వంట చేస్తున్న వాళ్లు 60 వేల వరకు ఉన్నారు. ఆరవ తేదీన విజయవాడలో 1,650 మందిని అరెస్టు చేశారు. నాగమణి అనే అమ్మాయి కాలిని పట్టుకుని మెలి తిప్పేశారు. ఆమె నడవలేక పోతోంది. మహిళల మీద, పిల్లల భోజనం మీద ఉక్కుపాదం మోపే బదులు... మెనూ, వేతనం పెంచినట్లయితే పిల్లలు చక్కటి భోజనం చేస్తారు. ఈ పథకం అమలు చేస్తున్నామని జబ్బలు చరుచుకుంటూ ప్రచారం చేసుకోవడానికి పెట్టే డబ్బును పిల్లల కంచాల్లోకి మళ్లిస్తే చాలు.  – పి. నిర్మల, కన్వీనర్, శ్రామిక మహిళా సంఘం, కర్నూలు జిల్లా  – వాకా మంజులారెడ్డి

ఒంగోలు టౌన్‌: త్వరలో సీఎం ఇంటిని గంటెలు, పప్పుగుత్తులతో ముట్టడించనున్నట్లు మధ్యాహ్న భోజన పథకం యూనియన్‌ రాష్ట్ర కార్యదర్శి రమాదేవి వెల్లడించారు. మ«ధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని స్వచ్ఛంద సంస్థలకు అప్పగించకుండా యథావిధిగా తమతోనే కొనసాగించాలని కోరుతూ ఏపీ మధ్యాహ్న భోజన పథకం యూనియన్‌ జిల్లా శాఖ ఆధ్వర్యంలో ఆ పథకం కార్మికులు సోమవారం కలెక్టరేట్‌ను ముట్టడించారు. ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్న ఆమె మాట్లాడారు. ఈ సందర్భంగా పెద్ద సంఖ్యలో మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు కలెక్టరేట్‌ వద్దకు చేరుకొని లోపలికి వెళ్లేందుకు సన్నద్ధమైయ్యారు. ఈ విషయాన్ని పోలీసులు జిల్లా విద్యాశాఖాధికారి సుబ్బారావు దృష్టికి తీసుకువెళ్లారు. ఆయన వారివద్దకు వచ్చి కొన్ని అంశాలకు సంబంధించి స్పష్టమైన హామీ ఇవ్వడంతో మధ్యాహ్న భోజన కార్మికులు ఆందోళన విరమించుకున్నారు.   6న చలో విజయవాడకు తరలిరావాలి రాష్ట్రంలోని 85 వేల మంది మధ్యాహ్న భోజన కార్మికుల ఉపాధిని దెబ్బతీసేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కుట్ర పన్నిందని ఏపీ మధ్యాహ్న భోజన పథకం యూనియన్‌ రాష్ట్ర కార్యదర్శి డీ రమాదేవి ధ్వజమెత్తారు. తమను యథావిధిగా కొనసాగించి వేతనాలు పెంచాలని కోరుతూ ఆగస్టు 6వ తేదీ చలో విజయవాడలో భాగంగా సీఎం ఇంటిని ముట్టడించనున్నట్లు వెల్లడించారు. చలో విజయవాడకు రాకుండా పోలీసులు అడ్డుకుంటే అక్కడికక్కడ రోడ్లపై ధర్నాలు నిర్వహించాలని కోరారు. పదిహేను సంవత్సరాల నుంచి ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో చదువుకుంటున్న విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తున్న కార్మికుల కడుపు కొట్టాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చూస్తోందన్నారు. కేవలం వెయ్యి రూపాయల వేతనంతో విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తున్నారని, నెలల తరబడి బిల్లులు నిలిచిపోయినప్పటికీ అప్పుచేసి కొంతమంది, పుస్తెలు తాకట్టుపెట్టి మరికొంతమంది మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తున్నారన్నారు. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో వారికి మరింత ప్రోత్సాహకాలను అందించాల్సిన ప్రభుత్వం వారి ఉనికి లేకుండా చేసేందుకు కుట్ర పన్నిందన్నారు. 25 కిలోమీటర్ల దూరంలో 25 వేల మందికి ఒకేసారి భోజనం అందించేందుకు స్వచ్ఛంద సంస్థతో ప్రభుత్వం ఒప్పందం కుదుర్చుకొందన్నారు. ఏకీకృత వంటశాల పేరుతో ఉదయం పూట వండిన భోజనాన్ని 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉండే పాఠశాలల్లో చదువుకుంటున్న విద్యార్థులకు అందిస్తే వాటిలో పోషక విలువలు ఉంటాయా అని ప్రశ్నించారు. వేడిగా ఉండే ఆహార పదార్థాలను విద్యార్థులకు అందిస్తే వారికి పోషక విలువలు అందుతాయని, చల్లారిన ఆహారం అందిస్తే 30 శాతం పోషక విలువలు తగ్గుతాయని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్న విషయాన్ని ఈ సందర్భంగా గుర్తు చేశారు. పోషక విలువలు లేకుండా, కోడిగుడ్డు అందించకుండా ఆహారాన్ని అందిస్తే తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లలను పాఠశాలలకు పంíపించడం తగ్గిస్తారని, పిల్లల సంఖ్య తక్కువగా ఉందని చివరకు ఆ పాఠశాలలను ప్రభుత్వం ఎత్తివేసినా ఆశ్చర్యపోనవసరం లేదన్నారు. స్వచ్ఛంద సంస్థకు ఈ పథకాన్ని అప్పగించడం వల్ల జిల్లాలో దానిపై ఆధారపడిన 5500 మంది ఉపాధి కోల్పోయి రోడ్డున పడతారన్నారు. జిల్లా నుంచి అధిక సంఖ్యలో చలో విజయవాడకు తరలిరావాలని ఆమె పిలుపునిచ్చారు. ఈ కార్యక్రమంలో సీఐటీయూ రాష్ట్ర నాయకుడు నాగేశ్వరరావు, మధ్యాహ్న భోజన పథకం జిల్లా కన్వీనర్‌ పెంట్యాల కల్పన, సీఐటీయూ జిల్లా అధ్యక్షుడు సీహెచ్‌ మజుందార్, జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి సీహెచ్‌ శ్రీనివాసరావు, కార్యదర్శి గంటెనపల్లి శ్రీనివాసులు తదితరులు పాల్గొన్నారు.

బోథ్‌ (ఆదిలాబాద్‌): ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో ఇప్పటికే కొనసాగుతున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని అన్ని ప్రభుత్వ కళాశాలల్లోనూ అమలు చేసేందుకు ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ప్రభుత్వ జూనియర్, డిగ్రీ, బీఈడీ, డీఈడీ, పాలిటెక్నిక్, మోడల్‌ స్కూళ్లలో అమలు చేయాలని భావిస్తోంది. దీంతో జిల్లాలోని ప్రభుత్వ కళాశాలల్లో చదువుతున్న దాదాపు పది వేల మంది విద్యార్థుల ఆకలి తీరనుంది. ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్‌ ప్రభుత్వ కళాశాలల్లో మధ్యాçహ్న భోజనం కోసం సాధ్యాసాధ్యాలను పరిశీలించాలని సూచించడంతో ఈ నెల 28న విద్యాశాఖ మంత్రి కడియం శ్రీహరి అధ్యక్షతన మంత్రులు ఈటల రాజేందర్, హరీష్‌రావు, ఇంద్రకరణ్‌ రెడ్డిలు సమావేశమై సాధ్యాసాధ్యాలను పరిశీలించారు. పథకం అమలు చేయాలని సూత్రప్రాయంగా నిర్ణయించారు. భోజనం పథకం అమలును అక్షయపాత్ర సంస్థకు అప్పగించాలని నిర్ణయం తీసుకున్నారు. విద్యార్థులు, తల్లిదండ్రులు హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. అమలుకు  ప్రతిపాదనలు.. ప్రభుత్వ కళాశాలల్లో నాణ్యమైన భోజన పథకం అమలు కోసం ప్రభుత్వం మూడు రకాల ప్రతిపాదనలు తయారు చేస్తోంది. విద్యార్థులకు కావాల్సిన సరుకులను ప్రభుత్వమే అందజేయడం, లేక అక్షయ ఫౌండేషన్‌కు అందించడం, లేదా పులిహోరా, ఉప్మా, కొర్రలు, జొన్నలు, రాగులు వంటి తృణ ధ్యాన్యాలతో కలిపి విద్యార్థులకు అందించడం వంటి  ప్రతిపాదనలను తయారు చేస్తోంది. కాగా మంత్రివర్గ ఉపసంఘం ఆగస్టులో మళ్లీ సమావేశమై తుది నిర్ణయం తీసుకోనున్నారు.   జిల్లాలో పదివేల మంది విద్యార్థులు..  ఆదిలాబాద్‌ జిల్లాలో మొత్తం 13 ప్రభుత్వ జూనియర్, మూడు ప్రభుత్వ డిగ్రీ, ఒకటి ప్రభుత్వ బీఈడీ, ఒకటి ప్రభుత్వ డీఈడీ, ఒకటి ప్రభుత్వ పాలిటెక్నిక్, ఆరు మోడల్‌   స్కూళ్లు ఉన్నాయి. వీటిలో మొత్తం 10,194 మంది విద్యార్థులు విద్యను అభ్యసిస్తున్నారు. వీరికి మధ్యాహ్న భోజనానికి రూ.5 కోట్ల వరకు సంవత్సరానికి ఖర్చవుతుందని ప్రభుత్వం అంచనా వేస్తోంది. అక్షయ ఫౌండేషన్‌ సంస్థ ద్వారా భోజన కార్యక్రమాలను చేపట్టడానికి ప్రణాళిక సిద్ధం చేస్తోంది. హాజరు పెరిగే అవకాశం.. ప్రభుత్వ కళాశాలల్లో సైతం మధ్యాహ్న భోజనం ప్రవేశపెట్టనుండడంతో ఆయా కళాశాలలకు దూర ప్రాంతాల నుంచి వచ్చే విద్యార్థుల ఆకలి బాధలు తీరనున్నాయి. చాలా కళాశాలలు జిల్లా కేంద్రాలు, మండల కేంద్రాల్లోనే ఉండడంతో గ్రామీణ ప్రాంతాల నుంచి విద్యార్థులు ఉదయం పూట తినకుండానే వస్తున్నారు. మధ్యాహ్నం సైతం తినకుండా క్యాంటీన్లలో స్నాక్స్, బిస్కట్‌ వంటివి తింటూ ఆకలి తీర్చుకుంటున్నారు. దీంతో అలసిపోయి క్లాసులు వినలేని పరిస్థితులు నెలకొంటున్నాయి. మరికొందరు కళాశాలలకు రావడమే మానేశారు. ఈ నేపథ్యంలో మధ్యాహ్న భోజన పథకం విద్యార్థులకు వరంలా మారనుంది. దీంతో కళాశాలకు హాజరు శాతం పెరిగే అవకాశం ఉంది.  మధ్యాహ్నం ఇంటికి  వెళ్తున్నాం.. పదవ తరగతి వరకు పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజనం ఉండడం వల్ల అక్కడే తినేవాళ్లం. ఇంటర్మీడియట్‌లో చేరిన తరువాత మధ్యాహ్న భోజనం లేకుండా పోయింది. మధ్యాహ్నం వేళ ఇంటికి వెళ్లి రావాల్సిన పరిస్థితి ఉంది. మధ్యాహ్నం ఉన్న క్లాసులకు ఆలస్యం అవుతోంది. అలసినట్లు అవుతోంది. – ఏ.రఘు, ఇంటర్‌ విద్యార్థి, బోథ్‌ 

చిలకలపూడి(మచిలీపట్నం): పాఠశాల విద్యార్థులకు తల్లిలా ఆహారం అందిస్తున్న తమ పొట్టను కొట్టేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తోందని మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికుల సంఘం ఆధ్వర్యంలో శుక్రవారం కలెక్టరేట్‌ ముట్టడి కార్యక్రమంలో భాగంగా ధర్నా నిర్వహించారు. అనంతరం కలెక్టరేట్‌ ముట్టడికి కార్మికులు ప్రయత్నించగా పోలీసులు అడ్డగించారు. ఈ సందర్భంగా పోలీసులు, కార్మికులకు మధ్య కొద్దిసేపు తోపులాట జరిగింది. అనంతరం అడ్డు వచ్చిన కార్మికులను పోలీసులు ఈడ్చుకుని వెళ్లి వ్యాన్‌లో ఎక్కించారు. దీంతో కార్మికులకు, పోలీసులకు మధ్య వాగ్వాదం జరగడంతో ఉద్రిక్తత నెలకొంది. కార్మికులను తరలిస్తున్న పోలీస్‌ వాహనాన్ని కార్మికులు సుమారు గంటపాటు అడ్డుకుని నినాదాలు చేశారు. పోలీసులు రోప్‌ పార్టీ ద్వారా కార్మికులను చెదరగొట్టేందుకు ప్రయత్నించినా ఫలితం లేకుండాపోయింది. కార్మికులు ఒక్క తాటిపై పోలీస్‌ వాహనాన్ని ఎటువైపు వెళ్లకుండా నిర్బంధించారు. అనంతరం కార్మికులను తోసుకుంటూ పోలీస్‌వాహనాన్ని చిలకలపూడి పోలీస్‌స్టేషన్‌కు తరలించారు. వడ్డించడానికి ఉపయోగిస్తారా మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో ఏళ్ల తరబడి పనిచేస్తున్న కార్మికులను ఒక్కసారిగా తొలగించి ప్రైవేటు సంస్థలకు అప్పగించి కేవలం వడ్డించేందుకు మాత్రమే కార్మికులను ఉపయోగిస్తామనమని పాలకులు చెప్పడం విడ్డూరంగా ఉందని సంఘ రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి కె.స్వరూపరాణి అన్నారు. ముఖ్యమంత్రి ఆదేశాల మేరకు జిల్లా కలెక్టర్లు, డీఈవోలు ఇప్పటికే ప్రైవేటు సంస్థలకు అప్పగించేందుకు రంగం సిద్ధం చేశారన్నారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 71 క్లస్టర్లను ఏర్పాటు చేసి క్లస్టర్ల వారీగా అక్షయపాత్ర తదితర సంస్థలకు అప్పగిస్తున్నారన్నారు. దీనిపై విద్యాశాఖ మంత్రి నివాసం వద్ద తాము ధర్నా చేసినప్పటికీ పట్టించుకోలేదన్నారు. ఇతర రాష్ట్రాల్లో ఇస్తున్న కనీస వేతనాలను కూడా మన రాష్ట్రంలో అమలు చేసేందుకు పాలకులకు చేతులు రావడం లేదని ఆమె విమర్శించారు. 2007 నుంచి వేతనం పెంచకుండా ఈ వేతనాలతోనే జీవిస్తున్నామన్నారు. మెనూచార్జీలు కూడా పెంచకుండా పిల్లలకు అన్నం పెట్టాలంటే అప్పులు చేయాల్సిన పరిస్థితి వస్తోందన్నారు. ఇన్ని ఇబ్బందులు పెట్టి పాలకులు తమను పట్టించుకోకపోతే రాబోయే రోజుల్లో రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఉన్న 80వేల మంది కార్మికులు చంద్రబాబునాయుడుకు గుణపాఠం చెబుతారన్నారు. సమస్యల పరిష్కారం కోసం ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబునాయుడును జూలై 2న కలవనున్నామన్నారు. తమ సమస్యలపై ఆయన సానుకూలంగా స్పందించకపోతే చలో అమరావతి కార్యక్రమాన్ని కూడా నిర్వహించేందుకు కార్మికులు సిద్ధంగా ఉండాలన్నారు. సీఐటీయు జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి వై.నరసింహారావు, మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికుల సంఘం జిల్లా అధ్యక్షురాలు పి. పార్వతి, ప్రధాన కార్యదర్శి ఎన్‌సీహెచ్‌ సుప్రజ, వి. జ్యోతి, వి.వెంకటేశ్వరమ్మ, గంగాభవాని, కేవీపీఎస్‌ నాయకులు సాల్మన్‌రాజు, కార్మికులు పాల్గొన్నారు.

గాంధీనగర్‌ (విజయవాడ సెంట్రల్‌): మధ్యాహ్నభోజన పథకం నిర్వహణ బాధ్యతను  ప్రైవేటు సంస్థలకు అప్పగించొద్దని మధ్యాహ్న భోజన పథకం కార్మికుల యూనియన్‌ (సీఐటీయూ) రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి కె.స్వరూపారాణి డిమాండ్‌ చేశారు. మధ్యాహ్నభోజన పథకం కార్మికుల సమస్యలు పరిష్కరించాలని కోరుతూ అలంకార్‌ సెంటర్‌లోని ధర్నాచౌక్‌లో గురువారం ఆందోళన చేశారు. స్వరూపారాణి మాట్లాడుతూ పథకం కార్మికుల పట్ల ప్రభుత్వం నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తోందని చెప్పారు. 2003 నుంచి పనిచేస్తున్న కార్మికులను కాదని, నిర్వహణ బాధ్యతను ప్రైవేటు సంస్థలకు అప్పగించేందుకు ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తోందని పేర్కొన్నారు. ఇప్పటికే కొన్ని జిల్లాల్లో ప్రైవేటు సంస్థలకు అప్పగించారన్నారు. పథకం నిర్వాహణకు అవసరమైన స్థలం, కిచెన్‌ షెడ్లు ఏర్పాటుకు కావాల్సిన నిధులను ప్రభుత్వమే సమకూరుస్తోందన్నారు. ఇది సరైన విధానం కాదని స్పష్టం చేశారు. ఎమ్మెల్సీ బొడ్డు నాగేశ్వరరావు మాట్లాడుతూ కార్మికులపై రాజకీయ ఒత్తిళ్లను అరికట్టాలని కోరారు. ప్రైవేటు సంస్థలకు పథకాన్ని అప్పగించడం వల్ల 80 వేల మంది కార్మికులు ఉపాధి కోల్పోయే ప్రమాదం ఉందన్నారు. ధర్నాలో సీఐటీయూ రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి ఎంఏ గఫూర్, మద్యాహ్నభోజన పథకం కార్మికుల యూనియన్‌ అధ్యక్షురాలు వరలక్ష్మీ, ఉపాధ్యక్షురాలు ఎన్‌సీహెచ్‌ సుప్రజ, కార్యదర్శి డి.రమాదేవి, నాగరాణి, నాగమణి, వెంకటలక్ష్మీ తదితరులు పాల్గొన్నారు.

కొత్తగూడెంరూరల్‌ : పట్టణంలోని  మేదర్‌బస్తీ ప్రభుత్వ పాఠశాలో అక్షయపాత్ర మధ్యాహ్నభోజనం పథకాన్ని తహసీల్దార్‌ అశోక్‌చక్రవర్తి శుక్రవారం ప్రారంభించారు. ఆయన మాట్లాడుతూ ప్రభుత్వం పాఠశాల విద్యార్థులకు మధ్యాహ్నభోజనాన్ని అక్షయపాత్ర  వారు  వడ్డిస్తారని తెలిపారు. విద్యార్శులు కష్టపడి చదువుకోవాలన్నారు. అనంతరం డీపీఆర్వో శ్రీనివాస్, ఎంఈఓ వెంకటరామయ్యలు మాట్లాడుతూ ప్రభుత్వ పాఠశాల్లో చదువుకునే విద్యార్థులకు రుచికరమైన అందజేస్తుందన్నారు.  కార్యక్రమంలో హెచ్‌ఎం పాల్గొన్నారు.   పాల్వంచలో... పాల్వంచ : పట్టణంలోని వికలాంగుల కాలనీ, వెంగళరావుకాలనీ పాఠశాలలో అక్షయపాత్ర మధ్యాహ్న భోజనాన్ని కార్మికులు శుక్రవారం అడ్డుకున్నారు. వీరికి సీఐటీయూ నాయకులు మద్దతు పలికారు. సంఘం జిల్లా నాయకులు అప్పారావు, కొండపల్లి శ్రీధర్‌ మాట్లాడుతూ  రెండు దశాబ్దాలుగా కష్టనష్టాలకు ఓర్చి విద్యార్థులకు భోజనం వండి పెట్టిన కార్మికులను అర్ధాంతరంగా మాన్పించడం అన్యాయం అన్నారు. పోలీసులకు సమాచారం అందడంతో ఎస్‌ఐ సుబ్బరావు అక్కడికి చేరుకుని ఆందోళన సద్దుమణిపించారు. కార్యక్రమంలో దొడ్డా రవికుమార్,  రాజు, కార్మికులు పాల్గొన్నారు.  విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారం..  కొత్తగూడెం : అక్షయపాత్ర సంస్థ ఆధ్వర్యంలో విద్యార్థులకు పౌష్టికాహారాన్ని అందజేయనున్నట్లు లక్ష్మీదేవిపల్లి సర్పంచ్‌ వశ్యానాయక్‌ అన్నారు. ఇందిరానగర్‌ ప్రాథమిక పాఠశాలలో శుక్రవారం అక్షయపాత్ర సంస్థ ఆధ్వర్యంలో  మ«ధ్యాహ్న భోజన పంపిణీకు పూజలు చేశారు. సర్పంచ్, డీపీఆర్‌ఓ శ్రీనివాసరావు మాట్లాడుతూ దీని ద్వారా మారుమూల ప్రాంతాల విద్యార్థులకు సైతం పౌష్టికాహారం అందుతుందన్నారు. కార్యక్రమంలో హెచ్‌ఎం మేకల జ్యోతిరాణి,  ఎస్‌ఎంసీ చైర్మన్‌ ఏ.అనిల్, అంగన్‌వాడీ టీచర్లు విజయ, పుష్ప,  సిబ్బంది ఇన్నయ్య, అరుణ పాల్గొన్నారు.   సుజాతనగర్‌లో.. సుజాతనగర్‌ : మధ్యాహ్న భోజనంలో భాగంగా పిల్లలకు భోజనం అందించే అక్షయపాత్ర కార్యక్రమాన్ని శుక్రవారం స్థానిక పాఠశాలల్లో  సర్పంచ్‌ లింగం పుష్పావతి ప్రారంభించారు.  ఆమె మాట్లాడుతూ ఎమ్మెల్యే జలగం వెంకటరావు కృషి ద్వారా పిల్లలకు అక్షయపాత్రతో నాణ్యమైన, రుచికరమైన భోజనం అందిస్తున్నామన్నారు. కార్యక్రమంలో ఉప సర్పంచ్‌ వేములపల్లి సత్యనారాయణ, ఆర్‌ఐ నాగమణి, పంచాయతీ సెక్రటరీ జి.హరికృష్ణ, హెచ్‌ఎంలు సీహెచ్‌ వీరభద్రరావు, రత్న, గుణిరాం, టీఆర్‌ఎస్‌ నాయకులు దొడ్డి రామకృష్ణ, చింతలపూడి జగన్, లావుడ్యా గోపి, వెంకటకృష్ణ, సందీప్,  పాల్గొన్నారు.  త్రీ ఇంక్లైన్‌లో...  చుంచుపల్లి : ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో ప్రవేశపెట్టిన అక్షయపాత్ర మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని మూడో ఇంక్‌లైన్‌ గ్రామ పంచాయతీ సర్పంచ్‌ బోడా శారద శుక్రవారం ప్రాథమిక పాఠశాలలో ప్రారంభించారు.  కార్యక్రమంలో ఉప సర్పంచ్‌ సముద్రాల సత్యనారాయణ, బోడా గణ్‌ష్‌ , ఉపాధ్యాయులు లక్ష్మణ్‌ తదితరులుపాల్గొన్నారు. విద్యానగర్‌ ప్రాథమిక పాఠశాలలో పథకాన్ని సీనియర్‌ సిటిజన్‌ అసోసియేషన్‌ సభ్యులు ప్రారంభించి విద్యార్థులకు భోజనాన్ని వడ్డించారు.  కార్యక్రమంలో సీనియర్‌ సిటిజన్స్‌ సభ్యులు నీరుకొండ హన్మంతరావు, దుర్గారావు, యాకూబీ, హెచ్‌ఎం అరుణ పాల్గొన్నారు.  అక్షయపాత్ర పేరుతో చద్దన్నం ...  సూపర్‌బజార్‌(కొత్తగూడెం) : అక్షయపాత్ర పేరుతో కొత్తగూడెం ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లోని విద్యార్థులకు చద్దన్నం పెడుతున్నారని సీపీఐ మున్సిపల్‌ ఫ్లోర్‌ లీడర్‌ మునిగడప వెంకటేశ్వర్లు విమర్శించారు. శుక్రవారం రామవరం నేతాజీ ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో అక్షయపాత్ర పథకం వంటలను పరిశీలించిన అనంతరం మాట్లాడారు.  ఎస్‌ఎంసీ చైర్మన్‌ ఎస్‌ జనార్దన్, హెచ్‌ఎం సంధ్యారాణి, వీఆర్‌ఓ లక్ష్మి పాల్గొన్నారు.   

జీతాలు, బిల్లులివ్వకుండా ఇబ్బంది పెడుతున్న ప్రభుత్వంపై మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వాహకులు కన్నెర్ర చేశారు. బిల్లుల పెండింగ్‌పై సమ్మె బాట పట్టారు. మంగళవారం అన్ని పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని నిలిపివేయాలని నిర్ణయించారు. ఈ నేపథ్యంలో జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారులు ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లల్లో నిమగ్నమయ్యారు. నెల్లూరు(టౌన్‌): జిల్లాలో 2,611 ప్రాథమిక, 380 ప్రాథమికోన్నత, 413 ఉన్నత పాఠశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలవుతోంది. ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో 1,21,297 మంది, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలల్లో 61,299 మంది, ఉన్నత పాఠశాలల్లో 37,540 మంది విద్యార్థులు భోజనం తీసుకుంటున్నారు. నెల్లూరు అర్బన్‌ ప్రాంతంలోని 111 పాఠశాలల్లో ఇస్కాన్‌ పథకాన్ని అమలు చేస్తుండగా, గూడూరు, వెంకటాచలం, మనుబోలు, ముత్తుకూరు ప్రాంతాల్లోని 291 పాఠశాలల్లో అక్షయపాత్ర సంస్థ భోజనం పెడుతోంది. మిగిలిన చోట్ల పొదుపు సంఘాల మహిళల ఆధ్వర్యంలో పథకాన్ని నిర్వహిస్తున్నారు. నిలిచిన బిల్లులు జిల్లా వ్యాప్తంగా మూడువేలకు పైగా మధ్యాహ్న భోజన పథక ఏజెన్సీలున్నాయి. కొంతకాలం క్రితం జీతాలు, బిల్లుల చెల్లింపులు నిలిపివేయడంతో వారు ఆందోళన చేశారు. దీంతో ప్రభుత్వం రెండు నెలలకు సంబంధించిన జీతాలు, మూడు నెలలకు సంబంధించిన బిల్లులు చెల్లించింది. ఇంకా ఐదు నెలల జీతాలు, నాలుగు నెలల బిల్లులు నిలచిపోయాయి. జిల్లాలో సుమారు రూ.1.20 కోట్ల మేర బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. ఏజెన్సీలు నిర్వహిస్తోంది పేద మహిళలు కావడంతో వారు తీవ్ర అవస్థలు పడుతున్నారు. భోజనం పెట్టకపోతే ప్రభుత్వం ఏజెన్సీని రద్దు చేస్తుందనే భయంతో రూ.5 వడ్డీకి అప్పు తెచ్చి భోజనం పెడుతున్నారు. అయితే రాష్ట్ర ప్రభుత్వం వీరి గురించి పట్టించుకోవడం లేదు.  స్పందించే వరకు.. పెండింగ్‌లో ఉన్న జీతాలు, భోజన బిల్లులు వెంటనే చెల్లించాలని మంగళవారం ఒక రోజు సమ్మెకు పిలుపునిచ్చారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం స్పందించకపోతే పెండింగ్‌ బిల్లులు చెల్లించే వరకు నిరంతరాయంగా సమ్మె చేస్తామని ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు. కాగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం సమ్మె నేపథ్యంలో ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు చేయాలని జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారులను ఆదేశించింది.   బిల్లులు వెంటనే   చెల్లించాలి పేద మహిళలే మధ్యాహ్న భోజన పథకం ఏజెన్సీలు నిర్వహిస్తున్నారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఎప్పుడు బిల్లులిస్తుందో తెలియని పరిస్థితి ఉంది. డీఈఓని వెళ్లి కలిశాం. ఆయన ప్రతినెలా మొదటి ఆదివారం సమావేశాన్ని పెట్టాలని ఎంఈఓలు, ప్రధానోపాధ్యాయులను ఆదేశించారు. అయితే ఇప్పటివరకు ఒక్క సమావేశం కూడా జరగలేదు. వెంటనే బిల్లులు చెల్లించాలి. – రెహానాబేగం, మధ్యాహ్న భోజన కార్మికుల యూనియన్‌ గౌరవాధ్యక్షురాలు


 విజయవాడ: విద్యార్థుల మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ప్రైవేట్ వ్యక్తులకు ఇవ్వడంపై డ్వాక్రా మహిళలు నిరసన తెలిపారు. మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ప్రైవేట్ వ్యక్తులకు ఇవ్వడం వల్ల 85 వేల మంది ఉపాధి కోల్పోతారని, పైగా భోజనంలో నాణ్యత లోపిస్తుందని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తూ విజయవాడలో పెద్ద ఎత్తున ధర్నాకు దిగారు.
  
 కమీషన్లకు కక్కుర్తిపడి పథకాన్ని ప్రైవేట్‌ పరం చేస్తున్నారని ఆరోపించారు. 15 సంవత్సరాలుగా డ్వాక్రా మహిళలతో గొడ్డు చాకిరి చేయించుకుంటూ ఇప్పుడు ప్రైవేట్ సంస్థలకు అప్పగిస్తున్నారని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. ఈ నిర్ణయాన్ని ఉపసంహరించుకోకపోతే సీఎం చంద్రబాబుకు బుద్ది చెబుతామని హెచ్చరించారు.
  


 ఘొల్లు మంటున్న ఎండీఎం నిర్వాహకులు
 ♦ 15ఏళ్లగా సేవలు చేయించుకుని గెంటేయడమేనా?
 ♦ ‘మధ్యాహ్న భోజన పథకం’ నిర్వహణ ప్రైవేట్‌ ఏజెన్సీకి ఇవ్వడంపై నిర్వాహకుల గగ్గోలు
 ♦ విజయవాడలో 22న మహాధర్నా చేపట్టాలని నిర్ణయం
 
 సాక్షి గోపాలపట్నం(విశాఖపశ్చిమ):
 ప్రభుత్వం నెలల తరబడి బిల్లులు మంజూరు చేయకపోయినా పుస్తెలు తాకట్టు పెట్టి మరీ మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని నడిపిస్తూ వచ్చారు. మరి కొందరైతే ఇపుడు కాకపోతే ఎపుడైనా  ప్రభుత్వం తమను చూడకపోతుందా? అని ఆశించి అప్పులు చేసి పిల్లలకు సమయానికే భోజనం పెట్టేవారు. ఇలా 15 ఏళ్లు సేవలందించిన నిర్వాహకులు ఇపుడు ప్రభుత్వానికి పనికి రారట. వీరిని గెంటేసి మరో ప్రైవేట్‌ ఏజెన్సీకి నిర్వహణ బాధ్యతలు అప్పగిస్తూ ప్రభుత్వం జీవో జారీ చేయడంతో అన్ని చోట్లా మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వాహకులు ఘొల్లుమంటున్నారు. జిల్లాలో 3800 మండల పరిషత్‌ ప్రాథమిక పాఠశాలలు, జెడ్పీ హైస్కూళ్లు, ప్రభుత్వ స్కూళ్లు ఉండగా, 7338 మంది మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వా
 
 హకులున్నారు. 15ఏళ్లగా నిర్వాహణ బాధ్యతలను మహిళలే చూస్తున్నారు. అయితే టీడీపీ ప్రభుత్వం వచ్చాక వీరి పరిస్థితి అగమ్యగోచరంగా మారింది. ఒక్కో విద్యార్థికి రూ.6.18పైసల చొప్పున భోజన ఖర్చుగా ప్రభుత్వం చెల్లించేది. గతంలో వారానికి మూడు సార్లు గుడ్లు పెట్టాలని సూచిస్తూ రూ8.53 ఇచ్చినా అదీ తీసేసి మళ్లీ పాత విధానాన్నే (రూ.6.18) అమలు చేసింది. గత ఆగస్టు ఒకటి నుంచి నుంచి పది రోజుల పాటు కాంట్రాక్టర్‌కు గుడ్ల పంపిణీ ప్రక్రియను అప్పగించినా అదీ కొద్ది రోజులే నడిచింది. తర్వాత నుంచి విద్యార్థులకు గుడ్డు పంపిణీనే ఏకంగా ఆపేశారు.
 
 ఇపుడు  ఏకంగా మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వాహకులనే తీసేస్తే పోలా?..అన్నట్టు ప్రభుత్వం వ్యవహరించింది. వారి బాధ్యతలను రెండు ప్రైవేట్‌ సంస్థలకు అప్పగిస్తూ జీవో జారీ చేసింది. దీంతో తమను కాదని ఏవో సంస్థలకు నిర్వహణ బాధ్యతలు అప్పగిస్తే తామేమైపోవాలంటూ నిర్వాహకులు గగ్గోలు పెడుతున్నారు. రాష్ట్రంలోని మధ్యాహ్న భోజన పథకం (ఎండీఎం) నిర్వాహకులంతా ఈ నెల 22న విజయవాడలో మహా ధర్నా చేపట్టాలని నిర్ణయించారు. ఇందులో భాగంగా జిల్లాలో వివిధ మండలాల నుంచి ఆ నిర్వాహకులు ధర్నాకు సన్నద్ధమవుతున్నట్టు చెబుతున్నారు. ఇప్పటికే ప్రచారాలు ప్రారంభించారు.
 
 పుస్తెలు తాకట్టు పెట్టి మరీ నిర్వహించాం
 మధ్యాహ్న భోజన పథకంలో భాగంగా నెలల తరబడి బిల్లులు రాకపోయినా పుస్తెలు తాకట్టు పెట్టి మరీ విద్యార్థులకు భోజనం పెట్టాం. నిత్యావసర ధరలు పెరిగినా, ప్రభుత్వం గ్యాస్, వంట పాత్రలు ఇవ్వకపోయినా భరించాం. అయినా ప్రభుత్వానికి కనికరం లేదా?.    – చినతల్లి, ఎండీఎం నిర్వాహకురాలు, -గోపాలపట్నం బాలికల జెడ్పీ హైస్కూల్‌


 ► కళాశాలల్లో అమలుకు నోచుకోని భోజన పథకం
 ► అవస్థలు పడుతున్న విద్యార్థులు
 ► పట్టించుకోని ప్రభుత్వం
 ఆదిలాబాద్‌టౌన్‌: ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలల్లో అధికంగా చదివేది గ్రామీణ ప్రాంతానికి చెందిన పేద విద్యార్థులే. వీరు ప్రతిరోజు వివిధ గ్రామాల నుంచి ఆయా కళాశాలలకు జిల్లా కేంద్రానికి వస్తారు. వీరంతా చదువును మధ్యలో మానేయకుండా ఉండేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన పథకం ఏర్పాటుకు గతేడాది నిర్ణయం తీసుకుంది.
 
 ఇప్పటికి ఆ పథకం గురించి ప్రభుత్వం ఊసేత్తకపోవడంతో మధ్యాహ్న కలనే మిగిలిపోయేట్లు కనిపిస్తోంది. ఇదివరకు ప్రతి కళాశాలలో ఒక్కో విద్యార్థికి ఎంత ఖర్చు చేయవచ్చు అనే విషయంపై ప్రభుత్వం సమగ్ర నివేదికను ఆయా ప్రభుత్వ కళాశాలల ప్రిన్సిపాళ్ల నుంచి తీసుకున్నారు. ఒక విద్యార్థికి రూ. 14లు ఖర్చు చేయాలని నిర్ణయించారు. ఈ పథకాన్ని ఇప్పటి వరకు ప్రారంభించకపోవడంతో విద్యార్థులు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. సర్కార్‌ కళాశాలల్లో అధికంగా పేద విద్యార్థులే చదువుతున్నారు.
 
 నియోజక వర్గంలో..
 పట్టణంలోని ప్రభుత్వ బాలుర జూనియర్‌ కళాశాలలో ప్రథమ, ద్వితీయ సంవత్సరం విద్యార్థులు కలిపి 800 మంది వరకు ఉంటారు. ప్రభుత్వ బాలికల జూనియర్‌ కళాశాలలో దాదాపు వెయ్యి మంది వరకు, బేలలోని ప్రభుత్వ జూనియర్‌ కళాశాలలో 600 మంది వరకు విద్యార్థులు చదువుతున్నారు. వీరిందరికి భోజనం అందించేందుకు ఇదివరకే అధికారులు ఇదివరకే ప్రణాళిక సిద్ధం చేశారు. ఈ ఏడాది ప్రారంభిస్తామని ప్రభుత్వం మరోసారి ప్రకటించినప్పటికి నేటికి సాకారం కాలేదు. దూరప్రాంతాల నుంచి కళాశాలలకు వస్తున్న కొంత విద్యార్థులు ఆకలికి తట్టుకోలేక మధ్యాహ్నం వరకు తరగతులకు హాజరై ఇంటి ముఖం పడుతున్నారు. చాలా మంది విద్యార్థులు ఇంటి టిఫిన్‌ బాక్సులు తీసుకువచ్చి కళాశాలలో భోజనం చేస్తున్నారు.
 
 ఈ సారైనా అమలయ్యేనా
 ఈ విద్యా సంవత్సరమైన ప్రభుత్వ కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలయ్యేనా అని అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. పలుమార్లు విద్యాశాఖ మంత్రి.. కళాశాలల్లో అమలు చేస్తామని హామీ ఇచ్చి, దీని ఊసెత్తడం లేదని విద్యార్థి సంఘాల నాయకులు పేర్కొంటున్నారు. బడ్జెట్‌ కొరత వల్లే పునరాలోచనలో పడినట్లు ప్రచారం ఉంది. ప్రభుత్వ కళాశాలల్లో మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేస్తే విద్యార్థుల సంఖ్య పెరిగే అవకాశం ఉంది. అదేవిధంగా పథకం అమలు చేయడం వల్ల హాజరు శాతంతోపాటు ఉత్తీర్ణత శాతం పెరిగే అవకాశాలు ఉన్నాయని పలువురు లెక్చరర్లు పేర్కొంటున్నారు.
 
 ఉదయం తినకుండానే..
 ఉదయం ఇంటి నుంచి తినకుండానే కళాశాలకు వస్తున్నాం. ఒక్కోసారి ఇంట్లో వంట కాకపోతే పస్తులు ఉండాలి. మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు చేస్తే ఎంతో మంది విద్యార్థులకు ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.
 – సౌందర్య, ప్రభుత్వ బాలికల జూనియర్‌ కళాశాల


  మద్నూర్: మధ్యాహ్నం భోజనం పెట్టినందుకు ఒక్కో విద్యార్థికి ప్రభుత్వం విడుదల చేసే సొమ్ము ఏమాత్రం సరిపోవడం లేదని నిర్వాహకులు వాపోతున్నారు. రోజురోజుకూ పెరుగుతున్న నిత్యావసరాల ధరలతో మధ్యాహ్నం భోజనం పెట్టాలంటే తంటాలు పడాల్సి వస్తోందంటున్నారు.
 
  రెండులక్షల మందికి ‘భోజనం’
  జిల్లాలోని 36 మండలాల్లో ప్రభుత్వ పాఠశాలలు సుమారు రెండు వేలకు పైగానే ఉన్నాయి. ఆయా పాఠశాలల్లో రోజూ దాదాపు రెండు లక్షల మంది విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందిస్తున్నట్లు విద్యాశాఖ అధికారులు చెబుతున్నారు. ఎండనక, వాననక ఏజెన్సీలు మధ్యాహ్నం భోజనం వండి విద్యార్థులకు వడ్డిస్తున్నారు. పలు పాఠశాలల్లో కనీసం వంటశాలలు కూడా లేవు. అలాంటి చోట్ల చెట్లు, పాఠశాలల చూర్ల కిందే భోజనం తయారు చేస్తూ ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు.
 
  రూ.5కు పౌష్టికాహారం సాధ్యమా..!
  విద్యార్థులకు మధ్యాహ్న భోజనం అందించేందుకు ప్రభుత్వం కేటాయించే నిధులు దారుణంగా ఉన్నాయి. బజారుకు వెళ్లి రూ. 5 చెల్లిస్తే చాయ్ కూడా ఇవ్వడం లేదు. ఇదే డబ్బుతో ఒక్కో విద్యార్థికి ఒకపూట పౌష్టికాహారం ఎలా అందించాలని ప్రశ్నిస్తున్నారు. చిన్నారులకు పౌష్టికాహారం అందించాల్సిందేనని హుకూం జారీచేసే అధికారులు కనీసం ఆలోచించాలని నిర్వాహకులు కోరుతున్నారు. సాధారణ భోజనమైతే ఎలాగోలా పెట్టేవాళ్లమని, మెనూ ప్రకారం గుడ్లు, ఇతర ప్రత్యేక ఆహార పదార్థాలు అందించడం ఎలా సాధ్యమని ఏజెన్సీ మహిళలు ప్రశ్నిస్తున్నారు.
 
  నిధులు గుడ్డుకే సరిపోవు..!
  ప్రస్తుతం పాఠశాలలో ఒకటి నుంచి ఐదోతరగతి విద్యార్థులకు 100గ్రాముల బియ్యం, వంటకు అవసరమైన రూ. 4.35 చెల్లిస్తారు. ఆరు నుంచి పదో తరగతి విద్యార్థులకు 150గ్రాముల బియ్యంతో పాటు రూ.6 చొప్పున కేటాయిస్తారు. నిబంధనల ప్రకారం రోజూ అన్నం, సాంబారు లేదా కూరతో భోజనం తప్పనిసరిగా అందించాలి. సోమ, గురువారాల్లో అదనంగా కోడిగుడ్డుతో కూడిన భోజనం పెట్టాలి. పెరిగిన ధరలతో సర్కారు చెల్లించే సొమ్ముతో కోడిగుడ్డే రావడం లేదు. ఇలాగైతే మిగిలిన సరుకులకు సొమ్ము ఎలా సర్దుబాటు చేయాలో అర్థంకాక మహిళలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
 
  అప్పులే మిగులుతున్నాయ్
  మధ్యాహ్న భోజనం నిర్వాహకులకు బియ్యం తప్ప మరే సరుకు అందివ్వరు. వంటకు అవసరమైన నూనెలు, పప్పులు, ఉప్పులు, కూరగాయాలు, వంటచెరుకు..ప్రతీది ఏజెన్సీ నిర్వాహకులే కొనుగోలు చేయాలి. రెండు నెలల తర్వాతే నిర్వాహకులకు బిల్లులు అందుతున్నాయి. ముందు పెట్టుబడులు పెడితే ఆ తర్వాత సర్కా రు నిధులు మంజూరు చేస్తోంది. దీంతో అప్పు చేసి మరీ భోజనం పెడుతున్నారు. సకాలంలో బిల్లులు అందక తెచ్చిన అప్పులకు వడ్డీలు పెరి గిపోతున్నాయి.
 
  ‘ఉపాధి హామీ’ నయం
  ఉపాధిహామీ పథకం ద్వారా రోజుకు రూ.120 వరకు గిట్టుబాటవుతుంది. 25రోజులకు రూ. 3 వేల వరకు లభిస్తుంది. మధ్యాహ్నంభోజనం వండి వడ్డిస్తే  రూ. రెండు వేలే ఇస్తున్నారు. అంటే రోజు కూలి రూ.66 మాత్రమే.


 కృష్ణపల్లి (పార్వతీపురం రూరల్) : మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకుల నిర్లక్ష్యం ఆ చిన్నారుల ప్రాణాలకు మీదకు తెచ్చింది. నిత్యం భోజనం బాగోక పోయినా నిర్వాహకులకు అధికార పార్టీ నేతల అండదండలు ఉండడంతో అడగలేకపోతున్న తల్లిదండ్రుల  భయం వారి బిడ్డలను ఉక్కిరిబిక్కిరి చేసింది. పార్వతీపురం మండలంలోని కృష్ణపల్లి గ్రామం ప్రాథమిక పాఠశాలలో  విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం తింటుండగా చెడు వాసన రావడంతో కొంతమంది ఆరుబయటే పారబోశారు. భోజనం చేసిన ఒకరిద్దరు విద్యార్థులకు కడుపులో తిప్పినట్లు అనిపించడంతో తల్లిదండ్రులకు తెలియజేశారు.
  
  దీంతో కృష్ణపల్లి గ్రామస్తులు బుధవారం ఒక్కసారిగా భీతిల్లారు. గ్రామంలోని ప్రాథమిక పాఠశాల దగ్గరకు తల్లిదండ్రులు చేరుకుని గగ్గోలు పెట్టారు. ఒంట్లో తిప్పుతున్నట్లు ఉన్న కొంతమంది పిల్లలను వారి తల్లిదండ్రులే మోటారు సైకిల్‌పై పార్వతీపురం ఏరియా ఆస్పత్రికి తరలించారు. మిగిలిన విద్యార్థులను కూడా ఆస్పత్రికి తరలిస్తే మంచిదని 108 వాహనంలో మరికొంతమందిని తరలించారు. సమాచారం అందుకున్న తహశీల్దార్ కేవీడీ ప్రసాద్ హుటాహుటిన తమ సిబ్బందితో సహా పాఠశాలకు చేరుకున్నారు. జరిగిన సంఘటనపై విచారణ చేశారు.
  
  ఆ సమయంలో భోజన నిర్వాహకులు హాజరు కాకపోవడంతో తహశీల్దార్ ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తూ వెంటనే వారిని తొలగించి కొత్తవారికి నిర్వహణ బాధ్యతలు అప్పగించాలని ప్రధానోపాధ్యాయుడు బలగ శంకరరావుకు సూచించారు. పాఠశాలలో 120 మంది విద్యార్థులుండగా బుధవారం మధ్యాహ్నం భోజనానికి 96 మంది హాజరైనట్లు హెచ్‌ఎం తెలిపారు. వీరిలో కొంతమంది విద్యార్థులకు భోజనం చేయడం వల్ల ఏమీ కాలేదని కొంతమందికి మాత్రమే ఒంట్లో తిప్పినట్లు అన్పించిందని తహశీల్దార్ కు తెలిపారు. అనంతరం తహశీల్దార్ మాట్లాడుతూ ఈ సంఘటనపై సమగ్ర విచారణ చేపడతామన్నారు.
  
  65 మంది విద్యార్థులకు వైద్యపరీక్షలు
   భోజనం వికటించడంతో అస్వస్థతకు గురైన  విద్యార్థుల తో పాటు భోజనం చేసి ఆరోగ్యంగా ఉన్న మరి కొంతమం ది విద్యార్థులను కూడా ఆస్పత్రికి తరలించారు. దీంతో 65 మంది విద్యార్థులు ఆస్పత్రిలో వైద్యపరీక్షలు చేసుకున్నారు.
  
  ఏడ్పులతో దద్దరిల్లిన ఏరియా ఆస్పత్రి...!
  పార్వతీపురం/బెలగాం: ఫుడ్ పాయిజన్ కావడంతో అస్వస్థతకు గురైన  65 మంది పిల్లలను ఏరియా ఆస్పత్రికి తరలించారు. దీంతో ఆస్పత్రంతా పిల్లలు వారి తల్లిదండ్రుల ఏడ్పులతో దద్దరిల్లింది. ఆస్పత్రికి వచ్చిన పిల్లలకు వైద్యులు జి.నాగశివ జ్యోతి, డా.బి.వెంకటరావు, జి.వాసుదేవరావు, రాజీవ్, సంతోష్, సత్యనారాయణ మూరి,్త జీవీఆర్‌ఎస్ కిశో ర్ తదితరులతోపాటు సిబ్బంది తక్షణ వైద్యసేవలు అందించారు. వైద్యులు పిల్లలకు ఇంజక్షన్లు చేసే సమయంలో వారి ఏడ్పులతో ఆస్పత్రి ప్రాంగణమంతా దద్దరిల్లింది. ఈ సందర్భంగా పిల్లల తల్లిదండ్రులు  తీవ్ర ఆందోళనకు గురయ్యా రు. పిల్లలకు ఎటువంటి ప్రమాదం లేదని వైద్యులు ధైర్యం చెప్పడంతో  ఊపిరి పీల్చుకున్నారు. అనంతరం తల్లిదండ్రులు మాట్లాడుతూ మధ్యాహ్న భోజన నిర్వాహకులకు పూర్తి రాజకీయ అండ ఉండడంతో వారు పెట్టిందే భోజనం, చేసిందే వంట అన్న చందంగా పిల్లలు తినాల్సిందేనని వాపోయారు. ఎమ్మెల్యే బొబ్బిలి చిరంజీవులు, మున్సిపల్ చైర్‌పర్సన్ ద్వారపురెడ్డి శ్రీదేవి, తహశీల్దారు కేడీవీ ప్రసాద్, వైఎస్సార్‌సీపీ నాయకుడు ద్వారపురెడ్డి శ్రీనివాసరావు  ఆస్పత్రికి వచ్చి తల్లిదండ్రులకు ధైర్యం చెప్పారు.  
  
  ఇంత బాధ్యతారాహిత్యమా?: ద్వారపురెడ్డి శ్రీనివాసరావు...
  ఎమ్మెల్యే స్వగ్రామంలో పాఠశాల ఉపాధ్యాయులు, మధ్యా హ్న భోజన నిర్వాహకులకు ఇంత బాధ్యతారాహిత్యమా..? అంటూ వైస్సార్‌సీపీ నేత ద్వారపురెడ్డి శ్రీనివాస రావు ప్రశ్నించారు. తక్షణమే నిర్వాహకులను విధుల నుంచి తొలగించి, అరెస్ట్ చేయాలని డిమాండ్ చేశారు.  
  
  నిర్వాహకులపై చర్యలు శూన్యం..!
  మధ్యాహ్న భోజనం తిని విద్యార్థులు అస్వస్థతకు గురైన సంఘటనలో బాధ్యులైన నిర్వాహకులపై కనీస చర్యలు తీసుకునేందుకు ఇటు రెవెన్యూ, అటు విద్యాశాఖాధికారులు మీనమేషాలు లెక్కిస్తున్నారు. నిర్వాహకులపై కనీసం పోలీ సులకు ఫిర్యాదు కూడా చేయకపోవడం పట్ల ఆయా శాఖాధికారులు రాజకీయ పలుకుబడికి లొంగిపోయారనే విమర్శలు వినిపిస్తున్నాయి. ఈ విషయం ఎంఈఓ డి.రామచంద్రరావు వద్ద ప్రస్తావించగా తాను క్యాంపులో ఉన్నానని, తహశీల్దారే సంఘటనను పర్యవేక్షించారని తప్పుకున్నారు. తహశీల్దారును ప్రశ్నించగా మిడ్డేమీల్ విద్యాశాఖాధికారుల పర్యవేక్షణలోకి వస్తుందని వారే పోలీసులకు ఫిర్యాదు చే యాలని అన్నారు. అయితే సెలవులో ఉన్న హెచ్‌ఎంకు  విద్యాశాఖాధికారులు చార్జి మెమో ఇవ్వడం కొసమెరుపు.
  


 దేశవ్యాప్తంగా 12 కోట్ల మంది చిన్నారులను బడిబాట పట్టించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని ప్రతిష్టాత్మకంగా ప్రారంభించింది. ప్రారంభం నాటి నుంచి ఆ పథకం అమలు తీరు లోపాల పుట్టగా మారిందని అటు స్వపక్షం, ఇటు విపక్షంలోని సభ్యులు ప్రభుత్వంపై విమర్శనాస్త్రాలు సంధించాయి. అయిన ప్రభుత్వం తన మొద్దు నిద్రను విడలేదు. ప్రభుత్వ మొద్దు నిద్రకు 23 మంది చిన్నారులు శాశ్వత నిద్రలోకి నెట్టిసింది. మరో 30 మంది చిన్నారులు అనారోగ్యం పాలై ఆసుపత్రిలో చేరారు.
  
 అత్యంత హృదయవిధారకరమైన సంఘటన బీహార్ శరన్ జిల్లా చాప్రా డివిజన్లోని గందమయి దర్మసత్ గ్రామ పాఠశాలలో చోటు చేసుకుంది. ఈ ఏడాది జులైలో చోటు చేసుకున్న ఆ ఘటన దేశవ్యాప్తంగా సంచలనం సృష్టించింది. ఆ పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజనం పథకం కింద వడ్డించిన ఆహారంలో విషతుల్యం కావడంతో పెద్ద సంఖ్యలో చిన్నారులు మరణించారు. మరికొంత మంది అనారోగ్యం పాలైయ్యారు. దాంతో స్థానిక ఉన్నతాధికారులు వెంటనే అప్రమత్తమైయ్యారు. అనారోగ్యం పాలైన చిన్నారులను వెంటనే పాట్నా మెడికల్ కాలేజ్ ఆసుపత్రికి తరలించారు.
  
 ఆ దుర్ఘటనపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఉన్నత స్థాయి విచారణకు ఆదేశించాయి. ఆ పాఠశాల ప్రధాన ఉపాధ్యాయురాలు మీనాదేవి, ఆమె భర్త అర్జున్ రాయ్ను పోలీసులు అరెస్ట్ చేసి క్రిమినల్ కేసులు నమోదు చేశారు. మధ్యాహ్న భోజనం పథకం కింద  వడ్డిస్తున్న ఆహారం ఆధ్వాన్నంగా ఉందని విద్యార్థులు ఇంటి వద్ద మొత్తుకుంటున్నారని వారి తల్లిదండ్రులు స్థానిక అధికారుల వద్ద చెవిన ఇల్లుకట్టుకుని పోరారు. పాఠశాలలో విద్యార్థులకు వడ్డించాల్సిన సరకులన్నింటిని మీనాదేవి భర్త అర్జున్ రాయ్ కొనుగోలు చేసి పలు అక్రమాలకు పాల్పడినట్లు గతంలో ఆరోపణలు వెల్లువెత్తాయి.
  
 పాఠశాల ప్రధాన ఉపాధ్యాయురాలు మీనా దేవి భర్త రాజకీయ పలకుబడి కారణంగా ఆయనపై చర్యల తీసుకునేందుకు అధికారులు వెనకడుగేశారు. దాంతో జరగాల్సిన ఘోరం జరిగిపోయింది. విద్యార్థులకు వడ్డించిన ఆహారంలో క్రిమిసంహారక మందులకు సంబంధించిన అనవాళ్లు ఉన్నాయని ఆహార పరీక్ష నివేదికలో నిగ్గుతేలింది. ఆ దుర్ఘటనలో మరణించిన విద్యార్థులు ఒకొక్కరికి రూ.2 లక్షల చొప్పున నష్ట పరిహారాన్ని నితీష్ ప్రభుత్వ ప్రకటించింది.
  
 శరన్ ఎంపీ, మాజీ బీహార్ ముఖ్యమంత్రి లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ ఆ ఘటనపై అగ్గిమీద గుగ్గిలమయ్యారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా మధ్యాహ్న భోజన పథకం అమలు తీరు ఏ విధంగా ఉందో ఈ ఘటన అద్దం పడుతుందని ఆయన వ్యాఖ్యానించారు. నితీష్ ప్రభుత్వం బాధ్యత రాహిత్యానికి నిదర్శనమని లాలూ పేర్కొన్నారు.


 నర్సాపూర్‌రూరల్, న్యూస్‌లైన్: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో అమలవుతున్న మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని నిర్లక్ష్యం చేస్తే సహించేది లేదని డీఈఓ రమేశ్ హెచ్చరించారు. గురువారం మండలంలోని రుస్తుంపేట జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలను ఆయన అకస్మికంగా తనిఖీ చేసి మధ్యాహ్న భోజన పథకం నిర్వహణ తీరుతెన్నులను పరిశీలించారు. ఈ సందర్భంగా ఆయన విలేకరులతో మాట్లాడుతు రుస్తుంపేట జిల్లాపరిషత్ ఉన్నత పాఠశాలలో మెనూ ప్రకారం వంటచేసి వడ్డిస్తున్నప్పటికీ రోజువారీ రికార్డుల నిర్వహణ సరిగా లేదన్నారు.
  
  అలాగే విద్యార్థులకు మీనా ప్రపంచం కోసం రేడియోలు కేటాయించినా ఉపయోగించడం లేదని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ప్రధానోపాధ్యాయుడు నర్సింలు అందుబాటులో లేకపోవడంతో ఆయన వివరణ తీసుకున్న అనంతరం చర్యలు తీసుకుంటామని చెప్పారు. ఉన్నత పాఠశాలలో నిర్వహణ కోసం ఆర్వీఎం ద్వారా 17వేలతోపాటు ఆర్‌ఎంఎస్‌ఏ ద్వారా మరో 15వేలు మంజూరు చేసినప్పటికీ రేడియోల్లో సెల్స్ లేవనే సాకు చూపి వాటిని ఉపయోగించడం లేదని తనిఖీలో వెల్లడైందన్నారు.  బీహార్‌లో మధ్యాహ్న భోజనం తిని మృతి చెందిన విద్యార్థులను దృష్టిలో పెట్టుకొని తనతోపాటు డిప్యూటీ డీఈఓలు, ఎంఆర్‌ఓలు, ఎంపీడీఓలు, ఎంఈఓలు, స్కూల్ కాంప్లెక్స్ ఇన్‌చార్జిలు ప్రతివారం జిల్లాలోని ఏదో ఒక పాఠశాలలో మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని పరిశీలించాలని కలెక్టర్ ఆదేశించారు.
 
  ప్రైవేట్ పాఠశాలలపై చర్యలు
  జిల్లాలో 15ఏళ్ల తరువాత ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు పాఠశాలల విద్యార్థులకు క్రీడాపోటీలు నిర్వహించేందుకు ఏర్పాట్లు చేశామన్నారు. ఈ పోటీల్లో ప్రభుత్వ పాఠశాలతోపాటు ప్రైవేటు పాఠశాలల విద్యార్థులు పాల్గొన్నారు. ప్రైవేటు పాఠశాలల యాజమాన్యాలు క్రీడాపోటీల్లో పాల్గొనేందుకు నిరాకరిస్తే కఠిన చర్యలు తీసుకుంటామని హెచ్చరించారు. ఈ నెల 30,31న మండల స్థాయిలో  క్రీడాపోటీలు ఉంటాయని, వచ్చేనెల 3,4 తేదీల్లో నియోజకవర్గ స్థాయి, 12,13,14తేదీల్లో జిల్లాస్థాయిలో క్రీడా పోటీలు నిర్వహిస్తామన్నారు.
  
  115 ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలల మరమ్మతులకు నిధులు మంజూరు
  జిల్లాలోని 115 ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల భవనాల మరమ్మతుల కోసం ఒక్కో పాఠశాలకు రూ.2లక్షల చొప్పున నిధులు మంజూరయ్యాయని జిల్లా విద్యాధికారి తెలిపారు. అలాగే జిల్లాలోని ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో పనిచేస్తున్న ఉత్తమ ఉపాధ్యాయులను ప్రజల భాగస్వామ్యంతో గుర్తిస్తామన్నారు.  కార్యక్రమంలో మండల విద్యాధికారి సులేమాన్ నజీబ్ తదితరులు పాల్గొన్నారు.
  
  కేజీబీవీని సందర్శించిన డీఈఓ
  జిన్నారం, న్యూస్‌లైన్: జిన్నారంలోని కస్తూర్బా గాంధీ బాలికల విద్యా కేంద్రాన్ని (కేజీబీవీ) గురువారం జిల్లా విద్యాధికారి రమేశ్ ఆకస్మికంగా తనిఖీ చేశారు. ఈ సందర్భంగా కేజీబీవీ ప్రత్యేకాధికారి నరసింహులు పాత కేజీబీవీ భవనంలో వసతులు సరిగా లేనందున కొత్త భవనంలోకి మార్చేందుకు అనుమతి ఇవ్వాలని డీఈఓను కోరారు. దీనిపై స్పందించిన డీఈఓ నిర్మాణ పనులు పూర్తయిన కేజీబీవీ భవనాన్ని సందర్శించారు. పాత భవనంలో ఉన్న సమస్యలను నరసింహులు డీఈఓకు వివరించారు. ఈ సందర్భంగా డీఈఓ రమేశ్ మాట్లాడుతూ మూడు రోజుల్లో నూతన భవనంలోకి విద్యార్థులను తరలించేందుకు చర్యలు చేపడతామన్నారు. పాత భవనంలో విద్యార్థులు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలు తమ దృష్టికి వచ్చాయన్నారు. నూతన భవనంలో విద్యార్థులు ఎలాంటి సమస్యలు లేకుండా చదువుకోవచ్చన్నారు.
  


 మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని పర్యవేక్షించాలని ఎంపీలను కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి ఎం ఎం పళ్లంరాజు కోరారు. బీహార్లో మధ్యాహ్న భోజనం తిని పలువురు చిన్నారులు మృతి చెందిన నేపథ్యంలో ఆయనీ విజ్ఞప్తి చేశారు. ఈ మేరకు ఎంపీలకు పళ్లంరాజు లేఖ రాశారు.
 
 జిల్లాస్థాయి నిఘా, పర్యవేక్షక కమిటీతో తక్షణమే సమావేశమయి మధ్యాహ్న భోజన పథకాన్ని సమీక్షించాలని కోరారు. జిల్లా యంత్రాంగంతో కలిసి ఈ పథకాన్ని సమర్థవంతంగా అమలు చేసేందుకు ఎంపీలు ముందుకు రావాలన్నారు. జిల్లా స్థాయి నిఘా కమిటీలో ఎంపీలు సభ్యులుగా ఉంటారని, సీనియర్ ఎంపీ చైర్మన్గా వ్యవహరిస్తారని తెలిపారు.
 
 మధ్యాహ్న భోజనం వండడానికి వినియోగించే సరుకులను పౌరసరఫరాల శాఖ నుంచి అందించేందుకు కృషి చేస్తున్నట్టు పళ్లంరాజు వెల్లడించారు. అలాగే అవాంఛనీయ సంఘటనలు జరిగినప్పుడు అనుసరించిన అత్యవసర వైద్య ప్రణాళికను ఖరారు చేయనున్నట్టు తెలిపారు.